Adli Psikoloji 3. Hafta PDF

ADLİ PSİKOLOJİ SUÇ VE BİYOLOJİK TEORİLER SUÇUN NEDENLERİ GENETİK MİRAS MI? YETİŞTİRME TARZI MI?  BİYOLOJİK TEORİLER Lombroso’dan sonra suçu , vücut tipi, etnisite ve zeka gibi kavramlarla ilişkilendirme Suçun evrimsel kökenleri Genetik yapıya bağlı olarak suçun nörolojik ve fizyo...

ADLİ PSİKOLOJİ SUÇ VE BİYOLOJİK TEORİLER SUÇUN NEDENLERİ GENETİK MİRAS MI? YETİŞTİRME TARZI MI?  BİYOLOJİK TEORİLER Lombroso’dan sonra suçu , vücut tipi, etnisite ve zeka gibi kavramlarla ilişkilendirme Suçun evrimsel kökenleri Genetik yapıya bağlı olarak suçun nörolojik ve fizyolojik özellikleri insanın yapısının belirli çevresel koşullarda bozulduğunu ileri sürüyorlardı.  EVRİMSEL BAKIŞ sosyo-biyoloji fikri üzerinden suç̧ olgusunu açıklama girişiminde bulunmakta genlerin evrimsel süreç̧ içerisinde dönüşüme uğradığı ve bireyin bu evrimsel süreçte bazı eğilimlere yatkın olduğu ebeveynlik, saldırganlık ve fedakarlık gibi modern insan davranışlarının kökeni evrimsel süreç̧ içerisindeki genlerin aktarılması yoluyla gerçekleşmektedir.  BİYOLOJİK TEORİLER suçlunun suçlu olmayan insanlara göre daha aşağı bir konumda olduğunu vücut tipleri ve fiziksel organları ile suçluları tanımladığı anormal cinste kromozomlara psikosomatik koşulların suç̧ davranışına teşvik ettiğini ileri sürmektedir  ÇAĞDAŞ BİYOLOJİK YAKLAŞIMLAR biyolojik faktörlerle birlikte çevresel ve toplumsal faktörler suç̧ olgusu kompleks bir yapı biyo-sosyal faktörlerin etkili olduğu bir süreç̧ biyolojik faktörler uygun toplumsal faktörlerle etkileşim içerisine girdiğinde suç̧ olgusunun gerçekleşme olasılığı belirmektedir GENETİK İkiz ve evlatlık çalışmaları Çevresel ve genetik faktörlerin göreceli etkilerini belirler genetik açıdan çok büyük benzerlik gösteren tek yumurta ikizleri genetik faktörlerin ikizlerin suç̧ işleme eğilimi üzerindeki etkisi sınırlı Genetik faktörler bir insanın suçlu olup olmayacağına katkı sağlar ancak genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi önemli  GENETİK insan genetik materyali taşıyan kromozomların yapısının ve fonksiyonunun netleştirilmesi Bedensel yapı bakımından suça yatkınlık gösterenler, beyin anormallikleri olanlar, akıl zayıflığı olanlar ve genetik anormallikleri bulunanlar  GENETİK Biyo-psikolojik veya genetik yapıya dayanan suç̧ nedeninin de irsi özelliklerden kaynaklanabileceği ileri sürülmektedir “suç̧ geni” nin varlığını kabul etmemektedirler ancak suça eğilimi etkileyen genetik bir faktörün bulunduğu konusundaki bulguları göz önünde tutmaktadırlar. GENETİK XYY kromozomu süper erkek sendromu Cinsiyetin belirlenmesi sürecinde bazı erkekler fazladan bir Y kromozomu (XYY) ile dünyaya gelebilir. mala karşı işlenen suçlar zeka düzeyinin, diğer bireylere göre daha düşük olması  GENETİK hipotoni (zayıf kas tonusu) yürüme veya emekleme gibi gecikmiş motor beceri gelişimi dikkat zorlukları yazma gibi gecikmiş motor beceri gelişimi gecikmiş veya zor konuşma duygusal veya davranışsal sorunlar ortalamadan uzun boy  KALITSAL HASTALIKLAR Epilepsi Beyin fonksiyonlarında birdenbire meydana gelen, kendiliğinden geçip tekrarlanabilen ve nöbet sırasında bilinç kaybına neden olan işlevsel bir bozukluktur. Epilepsi hastalığıyla suç işleme yatkınlığı arasında ilk ilişki Lombroso tarafından ortaya atılmıştır. KALITSAL HASTALIKLAR Tüm epilepsi hastalarının suç̧ işlediği söylenemezse bile, suç̧ işlemişler arasında epilepsinin sıklığı gözden kaçmamalıdır. Araştırmacı İsveç toplumunda ruhsal hastalık belirtisi gösteren saralılarda normallere göre % 7 oranında suç̧ işleme görüldüğü saptanmıştır. Gudmundson, Kuzey ülkelerinde erkek saralıların suç̧ oranının normal erkeklere göre üçte bir oranında fazla olduğunu belirlemiştir. KALITSAL HASTALIKLAR Epilepsi kronik nörolojik bir hastalıktır. Epilepsi hastalarında duygudurum bozuklukları, özellikle depresyon, ardından anksiyete bozuklukları, psikoz ve kişilik bozuklukları gibi psikiyatrik bozukluklar genel popülasyona göre daha sık görülmektedir. Epilepsi emosyonel, davranışsal, kognitif ve algısal psikopatoloji için artmış̧ risk göstermektedir  KALITSAL HASTALIKLAR Epileptik nöbet; beynin kuvvetli ve ani elektriksel boşalımı sonucu oluşan kısa süreli ve geçici bir durumdur kişide huy değişikliği, çabuk kızma, hoyrat olma, bir yerde duramama, mahzunlaşma veya aşırı bir neşe oluşturur. Bu safhadaki değişmelere sara empülsiyonları denir. Bu hastalar kasten yangın çıkarma, cinsel suçlar, hırsızlık veya yaralama suçlarını işlerler.  KALITSAL HASTALIKLAR Epilepsi bir psikiyatrik bozukluk olmamakla beraber, epilepsiye bağlı akıl ve bilinç̧ bozuklukları Türk Ceza Yasasında akıl hastalığı kapsamında değerlendirilmektedir. Ceza ehliyetinin tayininde, suçun epileptik nöbet sırasında işlenmesi, epileptik kişilik değişiklikleri ve psikozun oluşmuş̧ olması adli tıp açısından önemli konulardan biridir.  KALITSAL HASTALIKLAR Öğrenci ev arkadaşını öldürmüş Görgü tanığı yok Olayı kendisi ihbar etmiş Olayla ilgili bir şey hatırlamıyor Arkadaşıyla bir çatışması yok, tanık ifadeleri aynı içerikte Olaydan önce hatırladığı tek şey birlikte sohbet ettikleri Bilinen bir epilepsisi var, birkaç yıl arayla nöbet geçirdiğini ifade ediyor EEG’ de epileptojenik odaklar saptanmış Olayın nöbet öncesi bir konfüzyon halinde işlendiği, kişinin ceza sorumluluğu bulunmadığı kanısı rapor edilmiş  BİYOKİMYASAL FAKTÖRLER Biyo-kriminoloji yeme alışkanlıkları, vitamin eksiklikleri, genetik miras ve insan vücudunun fizyolojik yapısını etkileyen diğer durumlar ile şiddet davranışı arasında anlamlı bir ilişki olduğunu savunmaktadır. hipoglisemi bireyin davranışlarının uzun vadeli sonuçlarını öngörememe ya da akıl yürütme yetisini azaltmaktadır (Hill ve Sargent, 1943) Hamilelik sürecinde alkol, sigara, esrar kullanımı  BİYOKİMYASAL FAKTÖRLER çeşitli hormon ya da nörotransmitterler Hormonlar endokrin bezleri tarafından salgılanan ve ruh halini etkileyen bileşenler seratonin eksikliği Agresyon üzerine inhibitör etki gösterir. seratonin eksikliğinin bireylerde saldırgan davranışları tetikleyebileceği sonucu BİYOKİMYASAL FAKTÖRLER seratonin eksikliği Seratonin duygusal uyaranlara verilen davranışsal tepkileri engellemekte ve saldırganlığı azaltmaktadır. İmpulsiviteyi veya şiddeti artırdığı saptanmış BİYOKİMYASAL FAKTÖRLER Asosyal davranışlar Testosteron seviyesi yüksek olan bireyler Hapishanede yatan mahkumlardaki saldırganlık hükümlü kadınlar  Toksik maddeler ile saldırganlık BİYOKİMYASAL Beyni etkileyerek zihinsel fonksiyonları bozduğu ve davranışları olumsuz FAKTÖRLER etkilediği belirtilmekte Hiperaktivite ve impulsivite  BİYOKİMYASAL FAKTÖRLER Tiroid hormonu T3 ‘ün alkolizm, psikopatoloji ve suç̧ davranışı ile bağlantılı olduğu belirlenmiştir T3 hormonunun özellikle tekrar eden şiddet davranışının ve sosyal sapmanın biyolojik belirleyicisi  BEYİN İnsanda saldırganlıkla ilgili beyin alanları amigdala, temporal lob ve limbik sistemdir. Dürtüsel eylemlerin kontrolünde ve inhibisyonunda orbitomediyal prefrontal korteks rol alır. Bu alanın lezyonları disinhibe, saldırgan ve özkıyıma yönelik davranışları ortaya çıkarır. Saldırgan davranışı kontrol eden prefrontal kortikal işlevin, özellikle dürtüsel şiddet gösteren bireylerde bozuk olduğu bildirilmiştir  SUÇUN NÖROPSİKOLOJİSİ Bilişsel ve davranışsal zorluklarla ilgili olana beyin lezyonları Travmatik beyin yaralanmalarını, hasar ve yoğunluk alanlarına bağlı olarak, farklı tipte uzun vadeli bozulmalar takip edebilir. Frontal lob hasarı disinhibisyon FRONTAL LOB Dürtü ve tepkileri düzenler Sosyal durum analizi yapar Yargılama, etik, ahlak ve empati FRONTAL LOB vmPFC Kişisel riskleri içeren karar ve ödülleri yönlendirir. Ahlaki değerlendirmeleri yönetir. Sosyal uyum, plan yapma, davranış kontrolü Ahlak ve etik özellikleri PHİNEAS P. GAGE VAKASI CHARLES WHİTMAN VAKASI Suç tarihinde kendi istemediği halde suç işleyen birçok vaka bildirilmiştir. Bunlar içinde bir örnek Charles Whitman vakasıdır. Zekası yüksek (IQ 139) olan 25 yaşında ‘Eğer ölürsem beynimi inceleyin’ Frontal lob bölgesinde tümör  Dr. C. De Chenar, Charles Whitman’a otopsi yapmıştı (1966) ve beyninde irade kontrol merkezine yakın ceviz büyüklüğünde tümör tespit etmişti.  ZEKA VE SUÇ Erken kriminolojik çalışmalar suçluları düşük zeka düzeyi ile açıklamıştır. Düşük zeka bireyin anlamsız riskler alması olarak görülmekte Ancak iyi bir zeka düzeyi gerektiren suç türleri? Zeka suçluluğun küçük bir yönüdür.  KİŞİLİK VE SUÇ Kişilik ve antisosyal davranış arasındaki ilişki Hans Eysenck Nevrotiklik Dışa dönüklük Psikotizm  KİŞİLİK VE SUÇ Dışadönükler aktif, saldırgan, impulsif, sosyal, heyecanlı ve riske girmekten hoşlanan kişilerdir. İçe dönükler aşırı duyarlı, kolay incinebilen, kaygılı, huzursuz, sessiz, düzenli bir yaşamları olan ve duygularını dışa vuramayan kişilerdir. Psikotikler başkalarına uymayan, duyarsız, empati kuramayan, kaba, heyecan arayan, sorun yaratan ve yalnız kişilerdir.  KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE SUÇ Duygusal açıdan stabil olup olmama durumu (Nörotisizm) Dışa dönük olup olmama durumu (Sosyallik) Yeni deneyimlere tecrübelere yönelik tutum (Açıklık) Başkalarıyla kolay ya da zor geçinme durumu (Uyum) Sorumluluk sahibi olma durumu (Görev Bilinci)