Dz. Huk. Vize Notlar PDF

Dz. Huk. Vize Notlar Hukuk amaçları ○ Düzeni sağlamak ○ İhtiyaçları karşılamak ○ Adaleti gerçekleştirmek Kamu (devlet) ve Özel(birey) hukuku ve alt dalları ○ Kamu Hukuku  Anayasa Hukuku  Ceza Hukuku  İdare Hukuku  Vergi H...

Dz. Huk. Vize Notlar Hukuk amaçları ○ Düzeni sağlamak ○ İhtiyaçları karşılamak ○ Adaleti gerçekleştirmek Kamu (devlet) ve Özel(birey) hukuku ve alt dalları ○ Kamu Hukuku  Anayasa Hukuku  Ceza Hukuku  İdare Hukuku  Vergi Hukuku  Uluslararası Kamu Hukuku ○ Özel Hukuk  Medeni Hukuk  Borçlar Hukuku  Ticaret Hukuku  Uluslararası Özel Hukuk Uluslararası hukukun özellikleri ve asli-yardımcı kaynaklar ○ Uluslararası Hukukun Özellikleri  Bu hukukun kişileri veya sujeleri devlet ya da uluslararası örgütlerdir. Devletler asli sujedir ve uluslararası hukuk, devletlerin iradesiyle oluşur. Uluslararası örgütler ise devletler tarafından meydana getirilen türemiş sujelerdir.  Uluslararası hukukun kurallarını oluşturan bir üst otorite bulunmaz  Zorunlu bir yargı mercii bulunmaz  Tek elden yaptırım uygulayacak bir organ bulunmaz ○ Asli Kaynaklar  Uluslararası Antlaşmalar  Örf ve Adetler  Hukukun Genel İlkeleri ○ Yardımcı Kaynaklar  Uluslararası Yargı Kaynakları  Doktrin Devlet kavramının dört unsuru ○ Ülke ○ İnsan topluluğu ○ Siyasal otorite ○ egemenlik Devletin ülkesi coğrafi açıdan 3 bölüm: ○ Kara ülkesi ○ Deniz ülkesi ○ Hava ülkesi Devletin deniz ülkesi dendiğinde 2 yetki alanı: iç sular, karasuları Yetkinin ülkeselliği ilkesi: devletin yetkilerini ülke içerisinde kullanması 1958-1982 deniz hukuku sözleşmeleri: farklı uyruklu gemilerin açık denizde çatışma durumunda yargılama yetkisi ya sorumlu geminin bayrak devleti ya da failin uyruğunda bulunduğu devlettedir Hugo grotius: ○ Mare liberium ○ Denizler ülkelerin ortak malı, ülkeler denizleri sahiplenemez John Selden: ○ Mare claussum seu de dominio maris libri duo ○ Denizlerin ona sahip olan devletin egemenliğine tabi olabileceği, ancak bir insanlık görevi olarak bu deniz kesimlerinde ulaştırmanın engellenemeyeceği 1958 I. deniz hukuku konferansı: ○ Kabul edilen 4 sözleşme:  Karasuları ve Bitişik Bölge Konvansiyonu  Kıta Sahanlığı Konvansiyonu  Açık Denizler Konvansiyonu  Açık Denizlerde Balıkçılık ve Canlı Kaynakların Korunmasına Dair Konvensiyon ○ Meb bahsedilmiyor ○ Karasularının genişliği belli değil ○ Zararsız geçiş tanımlanıyor ama zararsız ne zaman zararlı oluyor belli değil Dz.Huk. Sayfa 1  ○ Takımada devletlerine ait deniz alanlarının sınırlandırılması yolunda özel bir düzenleme bulunmaması ○ Kıta sahanlığının dış sınırı konusunda kabul edilen ilkelerin yetersiz kalması 1982 II. Deniz hukuku konferansı: ○ Karasuları 12 mil kabul ediliyor ○ Takımadaları ilkeleri kabul ediliyor ○ Meb 200 mil kabul ediliyor ○ Zararsız geçişi zararlı yapan unsurlar belirleniyor İçsular: Kara suların ölçülmeye başlandığı esas hattan kara tarafında kalan deniz alanı Normal esas hat: normal esas hat, suların en alçak olduğu zamandaki coğrafi kıyı çizgisine eşittir. Normal esas hat kıyı doğrultusundaki en düşük cezir hattıdır; yani suların en çok çekildiği hattır. Düz esas hat: Kıyı fazla girintili ve parçalanmış ise veya kıyının hemen yakınında adalar, sığlıklar veya kayalıklar varsa, bu tür kıyılarda iç sınır kıyının uygun uç noktalarını birleşmesi ile oluşan hattır Kapalı denizler: kıyılar farklı ülkelere ait ve başka bir denize bağlantısı olmayan göller(hazar denizi) İç denizler: Kıyıları aynı devlete ait ve genişliği karasularının genişliğinin iki katından az olan bir boğazla açık denize bağlı denizdir Körfezler: ○ Tarihi körfez olması için iki şart:  Yeterli ve uzun bir süreden bu yana sürekli olarak söz konusu körfezin ilgili devletin egemenliği altında bulunması.  Bu durumun diğer devletler tarafından kabul edilmiş bulunması ○ Hukuken körfez sayılması için iki şart:  Körfezin ağzını kapatan bir doğru çizginin çap alınarak çizilen yarım daire alanının körfezin kapladığı su alanına eşit ya da küçük olması gerekir.  Körfezin doğal giriş noktaları arasındaki uzaklığın 24 deniz milini aşmaması gerekir. Böylece çok ağızlı körfezlerin içsular rejiminden yararlanma imkanı ortadan kalkmaktadır. Türkiyenin esas hatlarını saptama yetkisi cumhurbaşkanına aittir Esas hatlar kanunumuza göre harita ile gösterilmek zorundadır ama türkiyenin resmi olarak gösterdiği bir harita yok Yabancı ticaret gemilerinin türk içsuları ve limanlarına girişi serbest, askeri gemiler izine bağlı(normal savaş gemileri 15, nükleer savaş gemisi 30 gün önce izin alır) Yabancı ticaret gemilerinin dokunulmazlığı yokken, savaş gemilerinin dokunulmazlığı vardır Normal şartlarda kıyı devleti her türlü yargı yetkisine sahiptir ama sahip olmadığı şartlar: ○ Yabancı savaş gemileri, Türk içsularında veya limanlarında herhangi bir zarara sebebiyet verirlerse bu zarar Türk yargı organlarınca tespit edilir ve diplomatik yollarla savaş gemisinin bayrak devletinden talep edilir. Ancak böyle bir zarara neden olan veya Türk mevzuatına aykırı davranışlarda bulunan bir savaş gemisinin Türk makamlarınca denetlenmesi veya gemiye el konulması mümkün değildir. Bu gemiler Türk içsularını veya limanlarını terke davet edilir. ○ Ticaret gemisinin gemi adamları (mürettebatı) arasındaki özel hukuka dair ihtilaflarda geminin bayrak devletinin hukuku geçerlidir. ○ Gemi kaptanı veya mürettebatı ile mürettebattan olmayan kişiler (yolcular) arasındaki özel hukuka dair ihtilaflar, kıyı devletinin kanunlar ihtilafı kurallarına göre çözümlenir. ○ Gemi mürettebatı arasındaki hukuki ihtilafın taraflardan herhangi biri tarafından kıyı devletinin yargı makamlarına intikal ettirilmesi halinde bu makamlar artık yargı yetkisini kullanacaklardır. Yabancı gemilere sığınmada sadece savaş gemilerine siyasi suçlunun sığınması serbesttir Karasularının genişliği 12 milden fazla olamaz 1964 tarihli 476 sayılı karasuları kanunu: 6 mil, orta hat ve mütekabiliyet var 1982 tarihli 2647 sayılı karasuları kanunu: yine 6 mil, orta hat ve mütekabiliyet yok, cumhurbaşkanına yetki verilmiş, karadeniz ve akdenizde 12 millik uygulamaya devam Zararsız geçiş ○ Karasularını kat etme amacıyla kıyı devletinin huzur, düzen, güvenliğine zarar vermeyen, sürekli ve süratli bir geçiştir. ○ Mücbir sebeplerle duraklama caizdir. Zararsız geçişle bağdaşmayan hareketler ○ Sahildar devletin savunmasına veya güvenliğine zarar vermeyi amaçlayan her türlü propagandada bulunulması; ○ Sahildar devletin savunmasına veya güvenliğine zarar verecek şekilde bilgi toplanması; ○ Herhangi bir tip silahla deneme veya manevralar yapılması; ○ Sahildar devletin egemenliğine, toprak bütünlüğüne veya siyasi bağımsızlığına karşı tehdide veya kuvvete baş vurulması veya Birleşmiş Milletler Antlaşmasında belirtilen uluslararası hukuk ilkelerine aykırı diğer herhangi bir davranışta bulunulması; ○ Her türlü uçağın uçurulması, güverteye indirilmesi veya gemiye alınması; ○ Her türlü askeri makinaların uçurulması, güverteye indirilmesi veya gemiye alınması; ○ Sahildar devletin gümrük, maliye, sağlık veya muhaceret konularındaki kanun ve kurallarına aykırı bir şekilde mal, para veya kişilerin gemiye alınması veya gemiden çıkartılması; ○ İşbu Sözleşmeye aykırı olarak, bilerek ve isteyerek ağır kirlenmeye sebebiyet veren fiillerde bulunulması; ○ Balık avlama faaliyetlerinde bulunulması; Dz.Huk. Sayfa 2  ○ Araştırma veya ölçüm faaliyetlerinde bulunulması; ○ Sahildar devletin herhangi bir haberleşme sisteminin veya diğer herhangi bir deniz teçhizat veya tesisinin işleyişini engelleyecek her türlü faaliyette bulunulması; ○ Geçişle doğrudan ilgisi bulunmayan diğer her çeşit faaliyette bulunulması. Kıyı devletinin yabancı gemiler üzerindeki yargı yetkisi ○ Ticari gemiler  Hukuk yargısı: □ Gemiler üzerinde yargı yetkisi vardır ancak seyir halinde gemi durdurulamaz ve yolundan çevrilemez. □ Gemi duruyorsa veya iç sulardan karasularına geçmişse icra ve koruma önlemleri alınabilir.  Ceza yargısı: Karasularında işlenen suçlarda dört durumda gemide tutuklama ve soruşturma yapılabilir. □ Suçun sonuşları kıyı devletini etkiliyorsa □ Karasularında düzeni bozmuşsa □ Gemi kaptanı veya konsolosun istemişse □ Uyuştururucu ve psikotrop madde kaçakçılığı var ise ○ Devlet gemileri  Devlet mülkiyetinde dahi olsa ticari amaçla kullanılan gemileri kapsamaz  Kıyı devletinin mevzuatına uymak zorundadırlar.  Bu gemiler yargı bağışıklığından faydalanır.  Durdurulamaz, yolları değiştirilemez.  Zararsız geçişe aykırı hareket etmeleri hallerinde kurallara uymaları talep edilir fiili müdahale edilemez.  Meydana gelen zararlarda bayrak devletinden tazminat istenebilir. Bitişik bölge ○ Karasularına bitişik olan ve kıyı devletinin belirli bir genişliğe kadar bazı konularda yetkilerini kullandığı açık deniz alanı ○ Bitişik bölge, karasuları genişliğinin ölçülmeye başlandığı esas hattan itibaren 12 mili geçemez. (1958 düzenlemesi) ○ 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi’nde karasuları genişliği en çok 12 mil olarak belirlendiği için, sözleşmenin 33. maddesi ile bitişik bölgenin genişliği, karasularının ölçüldüğü esas hattan başlayarak en çok 24 mil olarak belirlenmiştir.(12+12=24 mil) ○ Kıyı devleti yalnız dört konuda denetleme ve cezalandırma yetkisine sahiptir. Bunlar; gümrük, maliye, sağlık ve göç konusundaki düzenlemelerdir. Kıta sahanlığı Dz.Huk. Sayfa 3