8.sinif-hal-degisimi-www.fenusbilim.com-ders-notu-1.pdf

HAL DEĞİŞİMİ Maddeler doğada katı sıvı ve hal nde bulunur Maddeler ısı alarak gaz yada ısı vererek moleküller arasındak çek m kuvvetler azalır yada çek m kuvvetler artar Bö...

HAL DEĞİŞİMİ Maddeler doğada katı sıvı ve hal nde bulunur Maddeler ısı alarak gaz yada ısı vererek moleküller arasındak çek m kuvvetler azalır yada çek m kuvvetler artar Böylece madde b r halden başka b r hale geçmes ne hal değ ş m den r B r madden n hal değ şt reb lmes ç n ver lmes gereken ısıya hal değ ş m ısısı den r Madden n HalDeğ şt rme Isısı Kütleye lk sıcaklıkları aynı olan farklı ağırlıklardak maddeler n hal değ şt reb lmes ç n ver lmes gereken ısı m ktarları farklıdırKütle arttıkça madden n hal değ şt reb lmes ç n ht yacı olan ısı m ktarı artar  Madden n c ns ne eş t kütlelerdek farklı c ns maddeler n hal değ şt reb lmeler ç n ht yaçları olan ısı m ktarları farklıdır HAL DEĞİŞİM ISILARI Hal değ ş m ısıları madden n özell kler nden b r d r ayırted c Hal değ ş m ısıları le göster l r Brm J dır g Er me Isısı Er me sıcaklığındak katı b r madden n 1 gramının sıvı hale geç b lmes ç n maddeye ver lmes gereken ısı m ktarına er me ısısı den r Er me ısısı Le le göster l r B r m J dır g Er me sıcaklığına gelen madde ısı almasına rağmen sıcaklığı artmaz Aldığı ısıyı hal değ ş m ç n madden n tanec kler arasındak bağların kop rılmasına kullanılır JEr me ısısı maddeler n ayırt ed c özell ğ d r Her madden n er me ısısı farklıdır  Donma Isısı Donma sıcaklığındak tamamının katı hale geçmes ç n 1gr saf sıvının çevreye vermes gereken ısıya donma ısısı den r Donma ısısı Ld le göster l r B r m j g dır PlB r madden n er me ve donma sıcaklıkları aynıdır B r madden n er me donma ısıları gO ve aynıdır Buharlaşma Isısı Kaynama sıcaklığındak 1gram saf sıvı madden ngaz halegeçmes ç n alması gereken ısıya buharlaşma ısısı den r Buharlaşma Lb le J dır ısısı göster l r B r m g Buharlaşma ısısı maddeler n ayırt ed c özell kler nden b r d r Her safmadden n buharlaşma ısısı farklıdır  Yoğuşma Isısı Kaynama sıcaklığındak 1 gram gaz madden n sıvı hale geçerken dışarıya verd ğ ısıya yoğuşma ısısı den r le göster l r B r m dır Yoğuşma ısısı Ly J g Yoğuşma ısısı buharlaşma ısısına eş tt r Eş t kütlel farklı maddeler hal değ şt r rken hal değ şt rme ısısı büyük olan madde daha fazla ısı alır veya dahafazla ısı ver r Hal değ şt rmes uzun sürer O Aynı maddeler n hal değ şt r rken kütles büyük olan madde daha fazla ısı alır veya daha fazla ısı ver r  HAL DEĞİŞİM GRAFİKLERİ ISINMA GRAFİĞİ Yandak graf kte 300C bulunan buzun ısıtılması le oluşan sıcaklık zaman graf ğ görülmekted r I bölümde madde buz katı halded r Madde dışarıdan ısı aldığı ç n tanec kler n n hareket enerj ler artar ve sıcaklık 00C ye kadar artmıştır EE I bölümde madde katı halded r sıcaklık artıyor hal değ ş m yoktur 11 bölümde alınan ısı tanec kler n hareket n arttırmıştır ve buzun er mes n sağlamış Er yen buzun sıcaklığı hal değ ş m tamamlanıncaya kadar kalır Kapta buz ve s bt sudan oluşan heterojen karışım vardır EE 11 bölümde madde katı sıvı halded r sıcaklık sab tt r hal değ ş m vardır  111 bölümde alınan ısı tanec kler n hareket n arttırarak sıcakl ğını suyun 1000C kadar yükselm şt r ye G III bölümde madde sıvı halded r sıcaklık artıyor hal değ ş m yoktur IU bölümde alınan ısı suyun tanec kler n n hareketenerj s n arttırır ve suyun buharlaşması ç n kullanılır Kaynama hal değ ş m tamamlanınc ya kadar sıcaklık sab t kalır arada bulunur Kapta su ve buhar sıvı gaz b r G IV bölümde madde sıvı gaz halded r sıcaklık sab tt r hal değ ş m vardır Vbölümde alınan ısı buhar hal nde bulunan madden n sıcaklığının 1300C kadaryükselmes ne neden olur ye EE III bölümde madde gaz halded r sıcaklık artıyor hal değ ş m yoktur 11 ve lu bölümde haldeğ ş m olduğu ç n sıcaklık sab t kalır ve madden n k hal degözlemlen rHal değ ş m sırasında sıcaklığın artmamasının sebeb arası mol küller bağları zayıflatmak ç n kullanılır ısı  SOĞUMA GRAFİĞİ 1302 d pIIIIIIŞI S İf0 ları azalır ve madden n tanec kler Yukarıdak graf kte 1300C de bulunan su buharının soğuması le oluşan sıcaklık zaman graf ğ görülmekted r I bölümde 1300C dek su buharı ortama ısı vererek tanec kler n n hareket enerj s azalır sıcaklığı 1000C ye kadar düşer EE I bölümde madde gaz halded r sıcaklık azalır hal değ ş m yoktur 11 bölümde su buharının ortamaverd ğ ısı tanec kler arası mesafen n azalmasına neden olur ve su buharı yoğuşmaya başlar Yoğuşma tamamlanıncaya hal değ ş m kadar sıcaklık sab t kalır Kapta su buharı ve su gaz sıvı b r arada bulunur G II bölümde madde sıvı gaz halded r sıcaklık sab tt r hal değ ş m vardır  111 bölümde su ortama ısı vermeye 1302 devam ç n sıcaklığı ett ğ 00C'ye kadar düşer o 400C EE III bölümde madde sıvı halded r sıcaklık azalır hal değ ş m yoktur IU bölümde su donmaya başlar Ortama verd ğ ısı hal değ şt rmes ne neden olur Hal değ şt rme tamamlanıncaya kadar suyun sıcaklığı sab t kalır ve kapta sıvı ve katı b r arada bulunur EE II bölümde madde sıvı katı halded r sıcaklık sab tt r hal değ ş m vardır V bölümünde buz çevreye ısı ver r ve sıcaklığı g derek azalmaktadır EE III bölümde madde katı halded r sıcaklık azalır hal değ ş m yoktur Günlük Hayatta Hal Değ ş m Ve Isı Alışver ş Örnekler Katıyağın buzun dondurmanın er mes Kışın soğuk havalarda göl ve akarsuların donması  Kışın meyve sebze haller nde meyve sebzen n donmaması ç n ortama su bırakılır Böylece su donarken ortama ısı verd ğ ç nmeyve sebze do maz Kışın camların buğulanması odanın çer s ndek su buharı soğuk cama çarptığında cama ısı ver r ve yoğuşarak sıvı hale geçer El m ze kolonya döktüğümüzde b r süre sonra el m z ser nler Bunun sebeb kolonya buharlaşma sırasında el m zden ısı alır Den zden çıkank ş n n üşümeye başlaması vücudundak su damlacıkları buharlaşırken vücudundan ısı alır