2 แผ่นดินไหวและการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ 2567.pdf

แผ่นดินไหวและ การเปลี่ยนแปลง ภูมิอากาศ LOGO แผ่นดินไหวเป็นภัยธรรมชาติที่อาจก่อให้เกิดความ เสียหายต่อชีวิต และทรัพย์สินอย่างใหญ่หลวงได้ LOGO 2 LOGO 3  แผ่นดินไหว (EARTHQUAKE) แผ่นดินไหว (Earthquake) คือการสั่นสะเทือน ของ...

แผ่นดินไหวและ การเปลี่ยนแปลง ภูมิอากาศ LOGO แผ่นดินไหวเป็นภัยธรรมชาติที่อาจก่อให้เกิดความ เสียหายต่อชีวิต และทรัพย์สินอย่างใหญ่หลวงได้ LOGO 2 LOGO 3  แผ่นดินไหว (EARTHQUAKE) แผ่นดินไหว (Earthquake) คือการสั่นสะเทือน ของพื้นดิน อันเนื่องมาจากการปลดปล่อยพลังงานเพื่อ ระบายความเครี ย ดที่ ส ะสมไว้ ภ ายในโลกออกมาอย่ า ง ฉับพลัน เพื่อปรับสมดุลของเปลือกโลกให้คงที่ LOGO 4  สาเหตุของการเกิดแผ่นดินไหว 1. เกิดจากธรรมชาติ (NATURAL EARTHQUAKE) 2. เกิดจากการกระทาของมนุษย์ (INDUCED SEISMICITY) LOGO 5 แผ่นดินไหวที่เกิดจากการกระทาของมนุษย์ (INDUCED SEISMICITY) - การเก็บกักน้าในเขื่อนขนาดใหญ่ - การทดลองระเบิดปรมาณู/ระเบิดนิวเคลียร์ - การระเบิดจากการทาเหมืองแร่ - การสูบน้าใต้ดินมาใช้มากเกินไป - การผลิตน้ามันและก๊าซธรรมชาติ - การเก็บขยะนิวเคลียร์ใต้ดิน ห้ามได้ - ควบคุมได้ - ป้องกันได้ LOGO 6 แผ่นดินไหวที่เกิดจากธรรมชาติ (NATURAL EARTHQUAKE) มักเกิดมากบริเวณขอบของ plate และตามแนวรอยเลื่อน ห้ามไม่ได้ ควบคุมไม่ได้ แต่ลดความรุนแรงและความ เสียหายได้ ถ้ารู้และมีการเตือนล่วงหน้า LOGO 7  แผ่นดินไหวที่เกิดจากธรรมชาติ (NATURAL EARTHQUAKE) เปลือกโลกเคลื่อนที่ รอยเลื่อนขยับตัว ภูเขาไฟระเบิด ถ้าใต้ดินถล่ม อุกกาบาตชนโลก LOGO 8 แนวที่มีการเกิดแผ่ นดินไหวอย่างต่อเนื่อง คือแนวขอบ หรือบริเวณรอยต่อของเพลต (plate) ต่างๆ ตามทฤษฏี การเคลื่อนตัวของเปลือกโลก (Plate Tectonic Theory) LOGO 9 Ring of Fire บริเวณที่เกิดแผ่นดินไหวมากที่สุด LOGO 10 แผ่นดินไหวในประเทศไทย Active Fault รอยเลือ ่ นมีพลัง 11  การศึกษาแผ่นดินไหว จากคลื่นแผ่นดินไหว (คลื่นไหวสะเทือน) LOGO 12 คลื่นไหวสะเทือน (seismic waves) คลื่นไหวสะเทือนแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ 1. คลื่นพื้นผิว (surface wave) 2. คลื่นในตัวกลาง (body wave) และคลื่นในตัวกลางแบ่งเป็น 2 ชนิด คือ คลื่นปฐมภูมิและ คลื่นทุติยภูมิ LOGO 13 คลื่นไหวสะเทือน (seismic waves) คลื่นปฐมภูมิ (P-wave) เป็นคลื่นตามยาวที่เกิดจาก ความไหวสะเทือนในตัวกลาง โดยอนุภาคของตัวกลางนั้น เกิดการเคลื่อนไหวแบบอัดขยายในแนวเดียวกับที่คลื่นส่งผ่าน ไป คลื่ น นี้ ส ามารถเคลื่ อ นที่ ผ่ า นตั ว กลางที่ เ ป็ น ของแข็ ง ของเหลว และก๊าซ LOGO 14 คลื่นปฐมภูมิ (P-wave) LOGO 15 คลื่นไหวสะเทือน (seismic waves) ค ลื่ น ป ฐ ม ภู มิ ( P-wave) เ ป็ น ค ลื่ น ที่ ส ถ า นี วั ด แรงสั่นสะเทือนสามารถรับได้ก่อนชนิดอื่น โดยมีความเร็ว ประมาณ 6–8 กิโลเมตรต่อวินาที คลื่นปฐมภูมิทาให้เกิดการ อัดหรือขยายตัวของชั้นหิน LOGO 16 คลื่นไหวสะเทือน (seismic waves) คลื่นทุติยภูมิ (S-wave) เป็นคลื่นตามขวางที่เกิดจากความ ไหวสะเทือนในตัวกลางโดยอนุภาคของตัวกลางเคลื่อนไหวตั้ง ฉากกับทิศทางที่คลื่นผ่าน มีทั้งแนวตั้งและแนวนอน คลื่ น ทุ ติ ย ภู มิ (S-wave) ผ่ า นได้ เ ฉพาะตั ว กลางที่ เ ป็ น ของแข็งเท่านั้น ไม่สามารถเดินทางผ่านของเหลว คลื่นนี้มี ความเร็วประมาณ 3–4 กิโลเมตรต่อวินาที คลื่นทุติยภูมิทา ให้ชั้นหินเกิดการคดโค้ง LOGO 17 คลืน่ ทุติยภูมิ (S-wave) LOGO 18  คลื่นพื้นผิว SURFACE WAVE ประกอบด้วยคลื่น 2 ชนิด คือ 1. Love Wave เป็น surface wave ที่เคลื่อนที่ได้เร็วกว่า Rayleigh Wave 2. Rayleigh Wave เป็นคลื่นม้วน LOGO 19 คลื่นในตัวกลาง BODY WAVE ประกอบด้วยคลื่น 2 ชนิด คือ 1. P-wave หรือ Primary Wave เป็น คลื่ น ตามยาว ที่ เ คลื่ อ นที่ ไ ด้ เ ร็ ว ที่ สุ ด และสามารถเคลื่อนที่ผ่านได้ทั้งหินแข็งและ ของไหล มีลักษณะการเคลื่อนที่ของคลื่น เป็นแบบ push and pull ในทิศทาง เดียวกันกับทิศทางการเคลื่อนที่ของคลื่น 2. S-wave หรือ Secondary Wave เป็น คลื่นตามขวาง ซึ่งเป็นคลื่นตัวที่สองที่เรา รู้สึกได้เวลาเกิแผ่นดินไหว โดยจะเคลื่อนที่ ได้ช้ากว่าคลื่น P-wave และสามารถ เคลื่ อ นที่ ผ่ า นได้ เ ฉพาะในหิ น แข็ ง เท่ า นั้ น ลักษณะการเคลื่อนที่ของคลื่น จะเคลื่อนที่ ขึ้น-ลง และจาก side-to-side ในทิศทาง ที่ตั้งฉากกับทิศทางการเคลื่อนที่ของคลื่น LOGO 20  ภาพรวมของแผ่นดินไหว LOGO 21 จุดกาเนิดคลื่นแผ่นดินไหว และ ตาแหน่งศูนย์กลางแผ่นดินไหว แผ่นดินไหวเกิดจากการเคลื่อนตัวทันทีทันใดของรอยเลื่อน (fault) พร้อมๆ กับการปลดปล่อยพลังงานออกมาในรูปของคลื่นแผ่นดินไหว LOGO 22  แสดงการเคลื่อนที่ของ คลื่น ปฐมภูมิ และคลื่ น ทุ ติ ย ภู มิ เ มื่ อ ผ่ า น โครงสร้างภายในโลก LOGO 23 คลื่นไหวสะเทือน (seismic waves) คลื่นปฐมภูมิ (P-wave) สามารถเดินทางผ่านศูนย์กลางของ โลกไปยังซีกโลกตรงข้าม โดยมีเขตอับ (Shadow zone) อยู่ ระหว่างมุม 105–140 องศา คลื่นทุติยภูมิ (S-wave) ไม่สามารถเดินทางผ่านชั้น ของเหลวได้ จึ ง ปรากฏแต่ บ นซี ก โลกเดี ย วกั บ จุ ด เกิ ด แผ่นดินไหว LOGO 24 คลื่นไหวสะเทือน (seismic waves) # ข ณ ะ ที่ เ กิ ด แ ผ่ น ดิ น ไ ห ว ( Earthquake) จ ะ เ กิ ด แรงสั่ น สะเทื อ นหรื อ คลื่ น ไหวสะเทื อ นขยายแผ่ จ ากศู น ย์ เ กิ ด แผ่นดินไหวออกไปโดยรอบทุกทิศทุกทาง # เนื่องจากองค์ประกอบภายในของโลกมีความหนาแน่นไม่ เท่า กัน และมี สถานะต่างกัน คลื่นปฐมภูมิแ ละทุติย ภูมิ จึ ง มี ความเร็วและทิศทางที่เปลี่ยนแปลงไป LOGO 25  เครื่องตรวจวัดแผ่นดินไหว Seismograph คือเครื่องมือที่ใช้ในการตรวจสอบและบันทึกแผ่นดินไหว หรือ การสั่นของพื้นผิวโลก ซึ่งเกิดจากคลื่นแผ่นดินไหว (seismic wave) เส้นกราฟ ขึ้น-ลง ที่ได้จากการบันทึกด้วยเครื่อง Seismograph เรียกว่า Seismogram LOGO 26  Seismogram LOGO 27 มาตราที่ใช้วัดขนาดของแผ่นดินไหว มาตราริกเตอร์ (The Richter Scale) มาตราริกเตอร์เป็นการวัดขนาดของแผ่นดินไหว ซึ่งคิดค้นขึ้นโดย C.F. Richter มีขนาดตั้งแต่ 0-9 โดยแผ่นดินไหวที่มีขนาดต่างกัน 1 ริกเตอร์ จะมีพลังงานที่ปลดปล่อยออกมาต่างกัน 10 เท่า LOGO 28  มาตราริกเตอร์ ขนาด ความสั่นสะเทือน 1 - 2.9 สั่นไหวเล็กน้อย 3 - 3.9 ผู้คนในอาคารรู้สึกเหมือนรถไฟวิ่งผ่าน 4 - 4.9 สั่นไหวปานกลาง ผู้คนทั้งในและนอกอาคารรู้สึก วัตถุห้อยแขวนแกว่งไกว 5 - 5.9 สั่นไหวรุนแรง เครื่องเรือน วัตถุมีการเคลื่อนที่ 6 - 6.9 สั่นไหวรุนแรงมาก อาคารเริ่มพังเสียหาย 7.0 ขึ้นไป สั่นไหวร้ายแรง อาคารพังเสียหายมาก แผ่นดินแยก วัตถุถูกเหวี่ยงกระเด็น LOGO 29 มาตราที่ใช้วัดความรุนแรงของแผ่นดินไหว มาตราเมอคัลลี (The Mercalli Scale) เป็ น มาตราส่ ว นที่ ใ ช้ ส าหรั บ วั ด ความรุ น แรงของแผ่ น ดิ น ไหว (Intensity) ที่ เ กิ ด จากการสั่ น และความเสี ย หายที่ เ กิ ด จาก แผ่นดินไหว ซึ่งจะแตกต่างกันไปในแต่ละที่ LOGO 30 ความรุนแรงของแผ่นดินไหว (Intensity) เป็นการวัดความรุนแรงจากปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น ทั้งขณะเกิดและ หลังการเกิดแผ่นดินไหวที่มีต่อความรู้สึกของผู้คน ลักษณะที่สั่นไหว หรือความเสียหายของสิ่งก่อสร้าง LOGO 31  ระดับความรุนแรงของแผ่นดินไหว ตามมาตราเมอร์คล ั ลี่ สภาพ สภาพ ความรุนแรง ของ ความรุนแรง ของ แผ่ นดินไหว แผ่ นดินไหว I อ่ อนมาก ไม่ รู้ สึก แต่ เครื่ องสามารถ VII แรงมาก ฝาห้ องแยกร้ าว ตรวจวัดได้ กรุเพดานร่ วง II. อ่ อน หากความรู้ สึกไวจะรู้ สึกว่ า VIII ทาลาย ต้ องหยุดขับรถ ตึกร้ าว แผ่ นดินไหวเล็กน้ อย ปล่ องไฟพัง III เบา คนที่อยู่กบั ที่จะรู้ สึกว่ าพืนน สั่ น IX ทาลายสู ญเสี ย บ้ านพัง มีรอย แยกของแผ่ นดิน IV พอประมาณ คนสั ญจรไปมา X วินาศภัย แผ่ นดินแตกอ้ า จะรู้ สึกได้ ตึกแข็งแรงพัง V ค่ อนข้ างแรง คนที่หลับ ก็ XI วินาศภัยใหญ่ ตึกถล่ ม นาน ท่ วม จะตกใจตื่น แผ่ นดินถล่ ม VI แรง ต้ นไม้ สั่น สิ่ งปลูกสร้ าง XII มหาวิบัติ ทุกอย่ างบนผืนดิน บางชนิ ดพัง LOGO แถบนันนเสี ยหายโดยสินนเชิง 32  ี่ งภัย แผนทีเ่ สย แผ่นดินไหว