Zdrowie - Podstawowe Definicje i Teorie PDF

1. Stan, w którym jednostka wykazuje optymalną umiejętność efektywnego realizowania ról i zadań wyznaczonych jej przez proces socjalizacji. 2. Lalonde wyróżnił następujące grupy czynników mających wpływ na stan zdrowia ludności, czyli obszary zdrowia: [Styl życia (50%), śro...

1. Stan, w którym jednostka wykazuje optymalną umiejętność efektywnego realizowania ról i zadań wyznaczonych jej przez proces socjalizacji. 2. Lalonde wyróżnił następujące grupy czynników mających wpływ na stan zdrowia ludności, czyli obszary zdrowia: [Styl życia (50%), środowisko (25%) biologia człowieka (15%), opieka zdrowotna (10%)] 3. Prozdrowotny styl życia odnosi się do wzorców zachowań i działań jednostki, które sprzyjają utrzymaniu i wzmacnianiu zdrowia. Zgodnie z treścią artykułu, obejmuje on nawyki i zwyczaje, które mają pozytywny wpływ na zdrowie fizyczne, psychiczne i społeczne, takie jak zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna, unikanie używek (np. palenia tytoniu, nadużywania alkoholu) oraz świadome podejście do radzenia sobie ze stresem. Prozdrowotny styl życia jest kluczowym czynnikiem w zapobieganiu chorobom cywilizacyjnym, jak również ich powikłaniom. 4. Metoda ta głosiła, że żeby zrozumieć czynniki warunkujące zachowania człowieka wystarczy zbadać zjawiska biochemiczne i neurologiczne. W tym ujęciu pominięto zupełnie wymiar społeczny i behawioralny. Biomedyczny model zdrowia opierał się na kartezjańskiej wizji rzeczywistości. Biomedyczny [model] zdrowia- za zdrowie uważa się brak choroby 5. - - - - - - - - - - - 6. - - - - - - - 7. Dobrostan psychiczny można zdefiniować jako efekt poznawczej i emocjonalnej oceny własnego życia, na którą składają się wysoki poziom spełnienia i satysfakcji życiowej. Gdy zauważamy, że w naszym otoczeniu przeważają pozytywne doświadczenia i przyjemne emocje oraz niski poziom negatywnych przeżyć i nastrojów, wówczas możemy stwierdzić, że dobrostan psychiczny jest rzeczą, która nas dotyczy. Składa się na niego 6 wymiarów: - - - - - - 8. Cebulowa teoria szczęścia, autorstwa Janusza Czapińskiego, opisuje szczęście jako strukturę składającą się z trzech warstw, analogicznie do cebuli: - - - Najbardziej niebezpieczne dla człowieka są doświadczenia, które wpływają na najgłębszą warstwę, czyli wolę życia, ponieważ mogą prowadzić do kryzysów psychicznych. Teoria podkreśla, że szczęście zależy głównie od wewnętrznych predyspozycji psychicznych, a nie od warunków zewnętrznych​ 9. Nawyk jest zachowaniem powtórzonym wystarczającą liczbę razy, aby stało się ono odruchowe. Są mentalnymi skrótami biorącymi się z doświadczenia. W pewnym sensie nawyk jest po prostu wspomnieniem działań podejmowanych kiedyś w celu rozwiązania jakiegoś problemu. W sprzyjających warunkach możesz skorzystać z tego wspomnienia i automatycznie zastosować to samo rozwiązanie. 10. sygnał → pragnienie → reakcja → nagroda informacja → motywacja/potrzeba/samopoczucie → zachowanie → cel nawyku - - 11. Stres to zjawisko o złożonym charakterze, które można definiować jako szczególny rodzaj sytuacji (trudnej, stresującej), szkodliwych czynników działających na człowieka (stresory), reakcję organizmu na takie bodźce lub transakcję pomiędzy człowiekiem a otoczeniem ocenianą jako zagrażającą, szkodliwą lub stanowiącą wyzwanie. (z tekstu) Proces, za pomocą którego czynniki środowiskowe zagrażają równowadze organizmu lub ją naruszają i za pomocą którego organizm reaguje na zagrożenie (ogólnie, stres to reakcja na te czynniki zagrażające) 12. Mechanizmy obronne są automatycznymi sposobami ochrony psychiki przed trudnymi do zniesienia emocjami, napięciem i stresem. Obejmują one procesy poznawcze i behawioralne, takie jak wyparcie, zaprzeczanie, racjonalizacja czy projekcja. Ich celem jest zmniejszenie negatywnego obciążenia emocjonalnego bez konieczności zmiany rzeczywistości. Współczesne podejście do mechanizmów obronnych wskazuje, że są one istotnym i naturalnym elementem zdrowego funkcjonowania człowieka, szczególnie w procesie radzenia sobie ze stresem​. 13. Ujęcie transakcyjne stresu, zaproponowane przez Lazarusa i Folkman, definiuje stres jako dynamiczną transakcję pomiędzy człowiekiem a otoczeniem, która jest oceniana jako zagrażająca, szkodliwa lub stanowiąca wyzwanie dla jego dobrostanu. Kluczowym elementem tego ujęcia jest proces oceny poznawczej, który dzieli się na​: 1. 2. Wynik tych ocen decyduje, czy dana sytuacja zostanie uznana za stresującą oraz jakie działania zostaną podjęte, aby poradzić sobie z wyzwaniem. 14. **System chłodny:** - - - - - - **System gorący:** - - - - - - - 15. 16. **Samoregulacja:** - - - - - **Samokontrola**: - - - - - - 17. - - - 18. Choć sam Goffman nie użył przykładu otyłości jako rodzaju piętna, wykorzystuje się je, aby wskazać, że otyłość może być cechą, która determinuje społeczny odbiór otyłych osób. Jako przykład można podać bezwzględność dzieci wobec kolegów z nadwagą, ale też fakt, że w serialach komediowych postaci z nadwagą często pokazywane są w sposób prześmiewczy i bywają obiektem żartów, co nie ma miejsca na przykład w odniesieniu do osób niewidomych czy poruszających się na wózkach inwalidzkich. Bycie osobą z nadwagą bądź otyłością wiąże się z otrzymywaniem od innych negatywnych informacji zwrotnych, co wpływa na utrwalenie negatywnego obrazu własnego ciała u osób otyłych. Do psychospołecznych konsekwencji otyłości można zaliczyć stygmatyzację z powodu otyłego ciała. W życiu codziennym osobom otyłym przypisuje się często winę za ich stan, posądzając je o nieumiejętność zapanowania nad apetytem czy lenistwo. Presję na utrzymanie smukłej sylwetki mogą dodatkowo podsycać przekazy medialne, w których szczupłe ciało prezentuje się jako ideał. 19. Współcześnie zachęca się ludzi do kontrolowania swoich ciał, patrzenia na nie w „zmedykalizowany" sposób, mierzenia różnych parametrów ciała. Przemysł medyczny podsuwa nam metody kontrolowania wagi w postaci środków odchudzających czy dietetycznej żywności. Można to interpretować na dwa sposoby. Z jednej strony jest to odpowiedź na potrzeby osób pragnących zredukować swoją wagę. Z drugiej strony, choć przemysł dietetyczny powstał przede wszystkim, aby wspomóc osoby poszukujące wsparcia w problemach zdrowotnych, stopniowo jego oddziaływanie rozszerzyło się także na tych, którzy chcieliby po prostu „zrzucić kilka kilogramów". Ponieważ nieustannie w mediach zwraca się uwagę na ten problem, przybywa również osób, które go uwewnętrzniają: nie są otyłe, ale się takimi czują.