WYKLAD_7 rynek gosp. PDF

Organizacja rynku ubezpieczeń w. Ubezpieczenia Ilona Kwiecień UEW materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Rynek ubezpieczeń – segmen...

Organizacja rynku ubezpieczeń w. Ubezpieczenia Ilona Kwiecień UEW materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Rynek ubezpieczeń – segment Rynku finansowego Rynek finansowy - transakcje kupna/sprzedaży instrumentów finansowych Podmioty, instrumenty, regulacje/infrastruktura Instrument finansowy – kontrakt zawarty między dwoma stronami, regulujący zależność finansową między tymi stronami Rynek transferu Rynek transferu kapitału ryzyka materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 1 Rynek finansowy – segmentacja: Rynek bankowy Rynek ubezpieczeniowy/emerytalny Rynek kapitałowy/finansowy /kapitałowy, pieniężny, instrumentów pochodnych, walutowy, kredytowy/ materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Rynek ubezpieczeniowy/emerytalny  ubezpieczenia gospodarcze a  ubezpieczenia społeczne  system ubezpieczeń prywatnych a  system ubezpieczeń państwowych materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 2  Rynek ubezpieczeń / segmenty Ubezpieczenia =instrument, kontrakt, usługa, metoda ZR dla podmiotów zagrożonych gospodarczych cel gł. komercyjny Zakłady ubezpieczeń i/lub reasekuracji (SA, TUW, SE) Ubezpieczenia = instrument prawno-ekonomiczny, metoda ZR państwa w interesie obywateli (r. fundamentalne podejmowane metodą ubezpieczeniową) społecznych Cel – system finansowania dla zabezpieczenia ryzyka społecznego ZUS, KRUS + systemy budżetowe (mundurówka , sądy) MIX w/w prywatne (jak gospodarcze) zdrowotnych Produkty z działu II lub klauzule w dziale I publiczne (jak społeczne) NFZ materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Sub-rynki ubezpieczeniowe;) materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 3 Rynek: strony podażowa popytowa Podmiotowa ubezpieczyciele/ Ubezpieczający /ni sprzedawcy i ich pośrednicy (broker) /dystrybutorzy i ich pośrednicy (agent) przedmiotowa ubezpieczenie Potrzeba ochrony Makro – ogół wymiany Mikro – zbiór potencjalnych klientów (segmentacja, orientacja) Poszukujący ubezpieczający ubezpieczony beneficjenci ochrony materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Rynek: podmioty instrumenty Regulacje materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 4  Rynek:  Struktura podmiotowa - Klient - Poszukujący ochrony ubezpieczeniowej, ubezpieczający - Ubezpieczony /świadczeniobiorca/ - Inni /poszkodowani, uposażeni, spadkobiercy, inni uprawnieni (cesjonariusz, wierzyciel hipoteczny, społeczeństwo) świadczeniodawcy/ - Dostawcy ZU Państwo i instytucje państwowe Inne (np. funduszy emerytalnych, inne) - Pośrednicy - Zależni i niezależni (agent – broker) IDD, u o dystrybucji ub. z 2015 - dystrybutor ubezpieczeń– zakład ubezpieczeń, agent, agent oferujący ubezpieczenia uzupełniające lub broker materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Z podręcznika… Ronka-Chmielowiec 2016, rozdz. 2, Płonka M. Strona podmiotowa SPADKOBIERCA Obowiązkowe? Inne? Brak eksternalizacji strat.. 5  Strona przedmiotowa/przedmiot wymiany na rynku ub. – Płonka 2016 op cit Potrzeba / Potrzeba bezpieczeństwa finansowego i psychicznego zw. z uczuciem niepewności co do utrzymania życia, zdrowia, majątku - Uświadamiana bądź nie - Zindywidualizowana Produkt Pakiet usług dostarczanych za przez ZU ubezpieczeniowy - cechy produktu/usługi – ma wartość użytkową, wymienną, zmienny cykl życia - niematerialność, odwrócony cykl produkcji, personalizacja - specyficzne cechy sektorowe – dot. ochrony przed zdarzeniami losowymi powodującymi szkody Spec. Cechy prawne – adhezyjna, kwalifikowana, obowiązki, harmonizacja i standaryzacja Składka Cena ochrony - zindywidualizowana - tworzy fundusz na wypłatę świadczeń - płatna z góry / przewidywana wartość produktu Rynek ub. gospodarczych w PL struktura Rzecznik UFG KNF PIU PBUK Finansowy ZR Broker Agent ubezp. reasekuracyjny Klient /multiagent/ POSZUKUJĄCY Zakład ubezpieczeń OCHRONY/ UBEZPIECZAJACY/UBEZP DYSTRYBUTOR OD 2017 IECZONY/… (SZERSZY KRĄG NIŻ zu) Broker ubezp.  Aktuariusz  Doradca Inwestycyjny Risk manager Reprezentant ds roszczeń  rzeczoznawca (OC kom. w UE) materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 6  Regulacje rynku ubezpieczeń – przesłanki Przesłanki:  Niematerialność  Nierównowaga kontraktowa stron  Odwrócony cykl produkcji / stabilność ZU  Funkcje społeczno-gospodarcze Obszary regulacji:  nadzór / zgodność działania z prawem + wypłacalność /  Gwarancje / upadłość + brak ub. obow./  ochrona strony słabszej  Ub. obowiązkowe / zarządzanie ryzkiem o szczególnych cechach materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Regulacje Produkty/umowy Podmioty unijne krajowe materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 7 Nadzór nad rynkiem ubezpieczeniowym – w PL Cel: - ochrona interesów osób ubezpieczonych / słabsza strona - dyscyplinowanie ZU - zapobieganie sytuacji, w której zakład ubezpieczeń nie będzie w stanie wypłacać należnych świadczeń (I) Nadzór nad zakładami ubezpieczeń - nadzór licencyjny – ex ante - nadzór bieżący – w trakcie – zg. z prawem i wypłacalność (II) Nadzór nad pośrednikami ubezpieczeniowymi, rejestr pośredników (III) Weryfikacja aktuariuszy, rejestr aktuariuszy materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Nadzór > kontrola (Jagielski 1999) kategoria pojemniejsza elementy składające się na kontrolę (obserwacja, ocena, diagnoza, sformułowanie wniosków), + możliwości wiążącego oddziaływania i władczej ingerencji w działalność określonego podmiotu w celu jej korygowania materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 8 NADZÓR UBEPZIECZENIOWY W PL PO REFORMIE 1990 1990 – MF 1996 – PUNU ---- urząd… (prezes) 2002 - KNUiFE --- komisja …(dochodzą emerytury) IX 2006 – KNF  nadzór nad rynkiem kapitałowym + nadzór ubezpieczeniowy i emerytalny  nadzór uzupełniający nad konglomeratami finansowymi w których skład wchodzą nadzorowane podmioty  Od 1 stycznia 2008 r. + nadzór bankowy oraz nadzór nad instytucjami pieniądza elektronicznego materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 9  Od 1 lipca 1994 /PL 2004/ Baza: Swoboda przepływu kapitału – podmiot z siedzibą w UE może swobodnie transferować składki do innych krajów + swoboda działania Zasady: single pass Honorujemy zezwolenia / co do faktu ale i zakresu / umożliwia zakładanie oddziałów (w ramach swobody przedsiębiorczości) lub świadczenie transgranicznych usług (w ramach swobody świadczenia usług) we wszystkich państwach członkowskich UE + brokerzy + aktuariusze Home country control – zasada nadzoru w kraju macierzystym /domicylu Unifikacja zasad działania / dyrektywy, rozporządzenia nadzór makro (r. systemowe) + mikro materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 10  Zakłady ubezpieczeń materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW podstawowe zasady działalności ZU  Zezwolenie  wymagania organizacyjne, kapitałowe (dalej)  Forma organizacyjno- prawna  określona (SA, TUW, SE) / prawo i obow. używania w firmie ZU, TU, ZUiR, TUiR , TUW..  Zakres działalności ograniczony Art. 4 ust 3. Zakład ubezpieczeń nie może wykonywać innej działalności poza działalnością ubezpieczeniową i bezpośrednio z nią związaną, z zastrzeżeniem ust. 6 i 11 oraz art. 43 ust. 1. 11  Zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej Zezwolenie wydaje organ nadzoru Na wniosek założycieli + załączniki, m.in.: projekty ogólnych warunków ubezpieczenia ryzyk, plan działalności, obejmujący okres pierwszych 3 lat obrotowych działalności materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Plan działalności Art. 163 u o dz. ub. i reas. określa dane i warunki, jakie ze względu na rodzaj i rozmiar prowadzonej działalności U lub R są niezbędne do zapewnienia zdolności do wykonywania zobowiązań, w tym m.in.: określenie rodzajów ryzyka które ZU /R zamierza ubezpieczać/przyjmować; określenie źródeł finansowania środków w wysokości kapitałowego wymogu wypłacalności i minimalnego wymogu kapitałowego; określenie organizacji działalności ubezpieczeniowej systemu zarządzania, sposobu zawierania umów ubezpieczenia, zasad akceptacji ryzyka, sposobu ustalania stawek ubezpieczeniowych lub reasekuracyjnych, zasad ustalania wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla celów wypłacalności, zasad ustalania wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla celów rachunkowości, przyjętych zasad rachunkowości, w szczególności zasad rozliczania kosztów, w tym kosztów administracyjnych i kosztów akwizycji, systemu ustalania wartości odszkodowań lub świadczeń przez zakład ubezpieczeń. + rachunek symulacyjny pierwszych 3 lat - oszacowanie kosztów, składki, odszkodowań i świadczeń, liczby zawieranych umów ubezpieczenia, stopy wypowiedzeń umów i wartości sum ubezpieczenia, (dział I), prognozowane bilanse.. materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 12 Inne specyficzne wymogi ZU – np. Kapitał zakładowy - nie może być niższy niż nieprzekraczalny dolny próg minimalnego wymogu kapitałowego wymaganego dla grup ubezpieczeń w zakresie których krajowy zakład ubezpieczeń posiada zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej. pokrywany wkładem pieniężnym i podlega wpłaceniu w całości przed zarejestrowaniem krajowego zakładu ubezpieczeń i krajowego zakładu reasekuracji w Krajowym Rejestrze Sądowym. Wpłaty na akcje nie mogą pochodzić z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz nie mogą mieć związku z finansowaniem terroryzmu. podstawowe zasady działalności ZU  Rozdzielenie life / non-life Dział I ALBO Dział II  oddzielenie wynika ze specyfiki produktów i ma na celu uniemożliwienie przepływu środków finansowych między tymi działami)  (wykonujący działalność w dziale I używa w nazwie lub firmie wyrazy wyróżniające ten rodzaj działalności) materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 13  Rodzaje zakładów ubezpieczeń wg formy organizacyjno-prawnej S.A. oraz SE TUW (TRW) TUW - zasada wzajemności składka kapitał możliwość podwyższenia kapitału nieostateczna poprzez wezwanie członków-ubezpieczonych do dokonania wpłat uzupełniających Możliwość dopłat lub zwrotów, w zależności od wyniku technicznego rachunku zysków i strat TUW źródło finansowania o charakterze: - ciągłym (tzn. możliwym do zastosowania w każdym czasie), podmiot ubezpieczający => staje się - bezkosztowym (w przeciwieństwie do kosztu pozyskania kapitału z rynków finansowych) biorcą części ryzyka, które na ten zakład przenosi, jako członek wspólnoty - wspierającym płynność finansową towarzystwa Płonka, https://archiwum.pte.pl/pliki/1/1146/ZN-11_Plonka.pdf 14  materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Rodzaje zakładów ubezpieczeń  wg zakresu działalności – w załączniku do ustawy zakłady ubezpieczeń działu I (na życie) zakłady ubezpieczeń działu II (pozostałe osobowe i majątkowe) ! Zakłady kompozytowe (composite insurer)! – nie w PL  wg zakresu działalności – pośrednia/bezpośrednia  ZU  ZUiR  ZR Bierna / czynna (wymaga zezwolenia) materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 15  Rodzaje zakładów ubezpieczeń wg zakresu działalności – pośrednia/bezpośrednia Bierna / czynna (wymaga zezwolenia) Zu – ubezpieczają nie-ZU zuir Zr - Nie świadczą ub. bezpośrednich (do klientów nie będących ZU materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 16  Rodzaje zakładów ubezpieczeń pochodzenie zagraniczny krajowy Zezwolenie/siedziba Z JRU (single pass + home country control) Spoza wPL Oddział (każda forma stałej GŁÓWNY ODDZIAŁ Notyfikowane (do obecności) nadzoru) (zezwolenie w PL + notyfikacja co do host country control) zasady materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Głowny oddział – u. o dz. ub. 2015 Zagraniczny zu lub zr z siedzibą w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej może podejmować i wykonywać działalność ubezpieczeniową na terytorium RP ZU na zasadzie wzajemności /zasady nie stosuje się do państw należących do Światowej Organizacji Handlu./ Przez GO ZR przez główny oddział; bezpośrednio z terytorium państwa, w którym ma siedzibę, jeżeli system wypłacalności tego państwa, zgodnie z art. 172 dyrektywy 2009/138/WE, został uznany za równoważny lub czasowo równoważny z systemem wypłacalności ustanowionym w Unii Europejskiej; bezpośrednio z terytorium państwa, w którym ma siedzibę, jeżeli z państwem tym została zawarta umowa, o której mowa w art. 175 dyrektywy 2009/138/WE. 3. Podjęcie działalności ubezpieczeniowej lub działalności reasekuracyjnej przez główny oddział wymaga uzyskania zezwolenia organu nadzoru. materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 17  Działalność zakładu ubepzieczeń Działalność zakładów ubezpieczeń materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW podstawowe zasady działalności ZU – zakres działalności Art. 4 ust. 3 u o dz. ub. i r Zakład ubezpieczeń nie może wykonywać innej działalności poza działalnością ubezpieczeniową i bezpośrednio z nią związaną, z zastrzeżeniem ust. 6 i 11 oraz art. 43 ust. 1 (zabezpieczenie doks elektronicznych) u o dystr). / tak samo reasekuracyjny bezpośrednio związane = doradztwa statystycznego, doradztwa aktuarialnego, analizy ryzyka, badań na rzecz klientów, lokowania środków zakładu reasekuracji, a także czynności zapobiegania powstawaniu lub zmniejszenia skutków wypadków ubezpieczeniowych lub finansowanie tych działań z funduszu prewencyjnego WYJ: + czynności pośrednictwa (bankassurance) 18  Zjawisko bankassurance Relacje / powiązania między ZU a bankami Sprzedażowe produktowe kapitałowe Know-how Idea oparta na podobieństwach pomiędzy działalnością bankową i ubezpieczeniową: - bazują na prawie wielkich liczb, - korzystają z ekonomii skali - mają doświadczenie w administrowaniu i zarządzaniu pieniędzmi - tworzą niezbędne rezerwy - kreują płynność finansową i przejmują funkcję rozkładu ryzyka poprzez reasekurację lub refinansowanie (Genetay, Molyneux: Bancassurance, 1998; za ociepa-Kicińska http://ru.rf.gov.pl/wp-content/uploads/2019/12/JOIN33_4.pdf) materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Działalność ubezpieczeniowa – def. ustawowa / zakres wykonywanie czynności ubezpieczeniowych związanych z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych Zawieranie umów ubezpieczenia i gwarancji Zawieranie umów reasekuracji Oświadczenia woli w sprawach o odszkodowania Ustalanie składek i prowizji Ocena ryzyka… 19 Działalność reasekuracyjna – def. ustawowa zakres wykonywanie czynności związanych z przyjmowaniem ryzyka cedowanego przez zakład ubezpieczeń lub przez zakład reasekuracji oraz dalsze cedowanie przyjętego ryzyka, w szczególności: Zawieranie umów reasekuracji czynnej i retrocesji Oświadczenia woli w sprawach o odszkodowania.. Ustalanie składek i prowizji Kontrola przestrzegania warunków przez cedentów…… Cz-ści związane: doradztwa statystyczne, aktuarialnego, analiza ryzyka, badania na rzecz klientów, lokowanie środków , prewencja... Działalność zakładu ubezpieczeń (reasekuracji) – perspektywa Działalność gospodarcza/ zarobkowa Specyficzna – ubezpieczeniowa Niespecyficzna (jak (reasekuracyjna) każdy inny PG (?)) Bezpośrednia Gospodarka Administracja, tzw. techniczna finansowa księgowość Kadry, Związana z tworzeniem i Inwestycyjna sprzedażą produktów, przyjmowaniem ryzyka, w tym Związana z wypłacalnością, celem ryzyka losowe reasekuracja czynna ZU, w tym reasekuracja bierna własne itp. IT materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 20 Działaność ubezpieczeniowa / elementy Bezpośrednia Gospodarka tzw. techniczna finansowa  Projektowanie i rozwój  Tworzenie rezerw produktów techniczno- ubezpieczeniowych (dla  Sprzedaż celów rachunkowości oraz dla celów wypłacalności )  Likwidacja szkód  Działalność lokacyjna Zarządzanie ryzykiem materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Obszary działalności ZU – departamenty / Poprawska w Ronka- Chmielowiec(2016)/ z podręcznika;) materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 21 Obszary działalności ZU – departamenty Marketingu i sprzedaży Oceny ryzyka/underwritingu Rachunkowości i kontroli Aktuarialny Lokat Administracji i obsługi klientów Likwidacji szkód Kadr i szkolenia Prawny materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW https://www.pzu.pl/_fileserver/item/1520666 materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 22 materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 23  materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Struktura zakładu ubezpieczeń D-II centrala Oddziały Oddziały okręgowe okręgowe Oddziały Oddziały Oddziały Oddziały terenowe terenowe terenowe terenowe CLS CLS inspektoraty Agencje wyłączne pośrednicy materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 24  Struktura zakładu ubezpieczeń D-I /life centrala Oddziały Oddziały okręgowe okręgowe Branch Branch Branch manager manager manager Unit Unit Unit Unit Unit Unit Unit manager manager manager manager manager manager manager pośrednicy pośrednicy pośrednicy pośrednicy materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Regulacje dot. funkcjonowania ZU / u o dz. ub. i r. z 2015 Dot. systemu zarządzania (ZR, kontroli i audytu wewnętrznego, outsourcingu) Dot. gospodarki finansowej (rezerwy, kapitałowy wymóg wypłacalności, lokaty, sprawozdawczość…) Dot. Przekształceń (łączenia zakładów, przeniesienia portfela) Postępowanie naprawcze likwidacja Nadzór + nazwy, władz, podejmwoania działalności, zawierania umów, dozwolonych czynności.. materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 25  materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Gospodarka finansowa – szkic;) materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 26  Gospodarka finansowa – szkic;) => Podstawowe ryzyka ZU to r. ubezpieczeniowe + r. inwestycyjne materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Gospodarka finansowa ZU - specyfika Deterministyczny charakter strumieni zasilających vs stochastyczny (losowy) odpływu środków Emisja instrumentów niepieniężnych vs aktywność na rynku finansowym Wysoki poziom ryzyka Inwersyjność cyklu produkcyjnego Regulacje prawne i wymogi ostrożnościowe Szczególne narzędzia – system zarządzania ryzykiem, funkcja aktuarialna, rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe, reasekuracja materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 27  kanały dystrybucji ubezpieczeń: materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Kanały dystrybucji Sprzedaż Przez inne bezpośrednia pośredników tradycyjna zależni Bankassurance? Biura podróży, dilerzy Direct? Np.. Online na niezależni pojazdów..(uzupełnijące www ZU do podst. Dz. ) Bankasssurance – zjawisko łączenia na rynku ub. i bankowości instytucjonalnego, kapitałowego lub dystrybucyjnego materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 28  Ustawa z 15 grudnia 2017 (w życie X 2018) Pojęcia oznaczają: dystrybutor zakład reasekuracji, zakład ubezpieczeń lub brokera reasekuracji reasekuracyjnego; dystrybutor zakład ubezpieczeń, agenta ubezpieczeniowego, agenta ubezpieczeń oferującego ubezpieczenia uzupełniające lub brokera ubezpieczeniowego W przypadku: a) umów ubezpieczenia - poszukującego ochrony klient ubezpieczeniowej, ubezpieczającego lub ubezpieczonego, b) umów gwarancji ubezpieczeniowej ‒zleceniodawcę gwarancji ubezpieczeniowej materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Dystrybucja / pojęcia DEF: działalność wykonywana wyłącznie przez dystrybutora ubezpieczeń polegającą na: 1) doradzaniu, proponowaniu lub wykonywaniu innych czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ub. 2) zawieraniu umów ubezpieczenia lub umów gwarancji (pośrednio, bezpośrednio) 3) udzielaniu pomocy przez pośrednika ubezpieczeniowego w administrowaniu umowami i ich wykonywaniu, także w sprawach o odszkodowanie lub świadczenie. Dystrybucja ubezpieczeń polega również na: udzielaniu informacji dotyczących jednej lub większej liczby umów ub. lub gwarancji ubezpieczeniowych na podstawie kryteriów wybranych przez klienta za pośrednictwem stron internetowych lub innych mediów opracowywaniu rankingu produktów ubezpieczeniowych obejmującego porównanie cen i produktów lub składek, w przypadku gdy klient jest w stanie pośrednio lub bezpośrednio zawrzeć umowę za pośrednictwem stron internetowych lub innych mediów. Dystrybucja ubezpieczeń polega również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności agencyjnych, materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab brokerskich Ilona Kwiecień, prof. UEW 29 Art. 7 [Zasady wykonywania dystrybucji ubezpieczeń] Dystrybutor postępuje: Uczciwie rzetelnie Profesjonalnie zgodnie z najlepiej pojętym interesem klientów. ANALIZA POTRZEB Przed zawarciem umowy dystrybutor ubezpieczeń: - określa, na podstawie uzyskanych od klienta informacji wymagania i potrzeby - podaje zrozumiałej formie obiektywne informacje o produkcie ubezpieczeniowym - uwzględniają złożoność tego produktu oraz rodzaj klienta - w celu umożliwienia klientowi podjęcia świadomej decyzji. materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Inne zawody (I) Aktuariusz (II) Doradca inwestycyjny (III) Likwidator szkód – loss adjuster (IV) Risk manager (V) Rzeczoznawca materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 30 aktuariusz osoba fizyczna wykonująca czynności w zakresie matematyki ubezpieczeniowej, finansowej i statystyki, wpisana do rejestru aktuariuszy. studia wyższe; Rok - czynności z zakresu matematyki ubezpieczeniowej, finansowej i statystyki, pod kierunkiem aktuariusza; egzamin aktuarialny; Zwolnienie - jeżeli ukończył on uznane przez Komisję studia wyższe, o których mowa w art. 70 ust. 5 pkt 4, oraz złożył z wynikiem pozytywnym egzaminy na tych studiach przeprowadzone w formie pisemnej, a od ukończenia studiów nie upłynęło więcej niż 3 lata. materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Aktuariusz – co robi Zakład ubezpieczeń i zakład reasekuracji zapewniają skuteczną funkcję aktuarialną – nadzór wyłacznie aktuariusz. materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 31  Doradca inwestycyjny Art. 276 W przypadku gdy zakład ubezpieczeń wykonuje działalność w zakresie ubezpieczeń, o których mowa w dziale I w grupie 3 załącznika do ustawy, zatrudnia doradcę inwestycyjnego do zarządzania ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi lub zawiera umowę z podmiotem uprawnionym, na podstawie odrębnych przepisów, do zarządzania aktywami na zlecenie materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Inne instytucje materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 32 Rzecznik finansowy Od 11 października 2015 (do 2015 rzecznik ubezpieczeniowy) Z ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym (Dz. U. poz. 1348 materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Biuro rzecznika komórki organizacyjne: 1) Wydział Klienta Rynku Ubezpieczeniowo- Emerytalnego; 2) Wydział Klienta Rynku Bankowo-Kapitałowego; 3) Wydział Pozasądowego Rozwiązywania Sporów; 4) Wydział Administracyjno-Finansowy. materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 33  Rzecznik.. Do zakresu działania Wydziału Klienta Rynku Ubezpieczeniowo-Emerytalnego należy: ochrona klientów rynku ubezpieczeniowego i emerytalnego, tzn. krajowych zakładów ubezpieczeń, zagranicznych zakładów ubezpieczeń, głównych oddziałów zagranicznych zakładów ubezpieczeń, oddziałów zagranicznych zakładów ubezpieczeń, funduszy emerytalnych, towarzystw emerytalnych, Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego i Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny powołany w 1990 r. aktualny zakres jego zadań określony został ustawą z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 34  UFG.. Zadania: (I) wypłacanie odszkodowań i świadczeń z tytułu obowiązkowych ubezpieczeń OC posiadaczy pojazdów mechanicznych i rolników posiadających gospodarstwa rolne: NIE USTALONY POJAZD – GDY szkoda została wyrządzona w okolicznościach uzasadniających OC posiadacza pojazdu mechanicznego lub kierującego , a nie ustalono ich tożsamości – TYLKO za szkody osobowe ( + szkody w pojeździe wyjątkowo jak są poważne szkody osobowe – gdy równocześnie u któregokolwiek uczestnika zdarzenia nastąpiła śmierć, naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, trwający dłużej niż 14 dni, - UFG zapłaci za szkody w pojeździe mechanicznym (minus 300 euro), BRAK POLISY obowiązkowej oc komunikacyjne lub rolnika= WSZYStKIE SZKODY (UFG – regres) materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW UFG… II. Fundusz zaspakaja także roszczenia osób uprawnionych w przypadku ogłoszenia upadłości albo oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości zakładu ubezpieczeń lub umorzenia postępowania upadłościowego, ZAKRES:  z obowiązkowych ubezpieczeń: OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, OC rolników i ubezpieczeń budynków rolniczych, 100 % należnych odszkodowań i świadczeń,  z tytułu innych umów ub. obowiązkoywch oraz ubezpieczeń na życie 50 % wierzytelności, nie więcej NIŻ 30.000,00 EURO. materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 35 III.  UFG może (w myśl art. 99 ustawy) udzielać zwrotnej pomocy finansowej zakładowi ubezpieczeń przejmującemu portfel ubezpieczeń obowiązkowych, (tj. ubezpieczeń OC posiadaczy pojazdów mechanicznych i ubezpieczeń OC rolników) IV. Fundusz począwszy od 1 maja 2004 r. ma pełnić funkcję ośrodka informacji  O polisach OC komunikacyjnego, zdarzeniach materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Komisja Nadzoru Finansowego utw. wrzesień 2006 Sprawuje: nadzór nad rynkiem kapitałowym nadzór ubezpieczeniowy, emerytalny nadzór uzupełniający nad konglomeratami finansowymi w których skład wchodzą nadzorowane podmioty. Od dnia 1 stycznia 2008 r. nadzór finansowy sprawowany przez KNF obejmuje także nadzór bankowy oraz nadzór nad instytucjami pieniądza elektronicznego sprawowany obecnie przez Komisję Nadzoru Bankowego. materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 36 R. Ub = licencyjny + bieżący nad ZU + aktuariusze, brokerzy (bezpośredni), a pośredni nad agentami Bieżący – zgodność z prawem + wypłacalność ZU INNE ZADANIA:  Na rzecz prawidłowego funkcjonowania rynku finansowego;  Na rzecz rozwoju rynku finansowego i jego konkurencyjności;  Edukacyjne i informacyjne w zakresie funkcjonowania rynku finansowego;  udział w przygotowywaniu projektów aktów prawnych w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym;  stwarzanie możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów między uczestnikami rynku finansowego, w szczególności sporów wynikających ze stosunków umownych między podmiotami podlegającymi nadzorowi Komisji a odbiorcami usług świadczonych przez te podmioty materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych jest Biurem Narodowym reprezentującym Polski rynek ubezpieczeniowy w działającym od 1949 r. Systemie Zielonej Karty. PBUK to organizacja skupiająca zakłady ubezpieczeń, które na terytorium Polski prowadzą obowiązkowe ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, popularnie zwane OC komunikacyjnym. materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 37 PBUK.. W ramach prowadzonej działalności PBUK zajmuje się m.in.: organizowaniem likwidacji lub bezpośrednią likwidacją szkód spowodowanych w Polsce przez posiadaczy pojazdów rejestracyjnych zarejestrowanych w krajach będących, tak jak Polska, członkami Systemu Zielonej Karty. wystawianiem dokumentów ubezpieczeniowych ważnych w innych krajach Systemu Zielonej Karty, w tym również ubezpieczeń granicznych ważnych w krajach EOG i Szwajcarii. pełni rolę organu odszkodowawczego i ośrodka informacji zgodnie z IV dyrektywą komunikacyjną (rozszerzone OC na UE..). materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Polska Izba Ubezpieczeń Od 1990 r. Samorzad gospodarczy zakładów ubezpieczeń W 1998 r. wstąpiła do Europejskiego Komitetu Ubezpieczeń (CEA) - w 2001 jej prezes Jerzy Wysocki został powołany do Rady Prezydialnej CEA materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 38  Podstawowe zadania Izby: - reprezentowanie i podejmowanie działań w celu ochrony wspólnych interesów członków Izby, - współdziałanie w zapobieganiu zagrożeniom rynku ubezpieczeń - kształtowanie, upowszechnianie i czuwanie nad przestrzeganiem zasad uczciwej konkurencji i zasad etyki w działalności ubezpieczeniowej - (spory miedzy ZU – sąd polubowny ) materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Co nowego na rynku… InsurTech Przedmiotowo: technologie usprawniające działanie branży ubezpieczeniowej, Podmiotowo: sektor gospodarki obejmujący przedsiębiorstwa operujące w branży ubezpieczeniowej oraz technologicznej 1y startup- Friendsurance – firma z siedzibą w Berlinie (2010) - ubezpieczenia społecznościowe UK – Guevara - ubezpieczenia komunikacyjne: najpierw łączy się kierowców w grupy według np. wieku, doświadczenia, umiejętności prowadzenia samochodu itp., a następnie ubezpiecza ich wszystkich wspólnie. Na podobnych zasadach działają Bought By Many, The Floow czy Amodo, które do tego monitorują kolizyjność pojazdów. Francuska AXA w 2013 roku powołała pierwszy w pełni cyfrowy oddział AXA Direct, który dzięki współpracy z Facebookiem wprowadził wiele tańszych udogodnień dla swoich klientów. Działający w USA BenefitMall obsługuje blisko 200 000 małych i średnich firm w zakresie zarządzania świadczeniami pracowniczymi, płacami, kadrami itp. materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 39  Nowe technologie BDA UBI – used based insurance, pay as you live/drive, on demand = Regulacje ! materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Rynek ubezpieczeń LIFE - główne problemy: problemy demograficzne – starzenie się społeczeństw, niski przyrost naturalny, dłuższa trwania życia, ryzyko niedołęstwa Produkty inwestycyjne  konieczność reformy systemów ubezpieczeń zdrowotnych i emerytalnych / dylemat sposobu organizacji materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 40  główne problemy …  non-life  wzrost ryzyka katastrof oraz OC  poszukiwanie kapitału z alternatywnych rynków  przestępczość ubezpieczeniowa  silna konkurencja  Compensation culture  inne nieco dla rynków rozwijających się: niska świadomość  Mikroinsurance /next slaid materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW Mikroubezpieczenie ochrona osób o niskich dochodach (osób żyjących od około 1 do 4 USD dziennie (poniżej 4 USD) przed określonymi niebezpieczeństwami w zamian za regularne opłacanie składek proporcjonalnie do prawdopodobieństwa i kosztu związanego z nimi ryzyka Specyficzny odbiorca Od ok 1999 (pierwsza fala) materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 41  Ubezpieczenia społecznościowe Peer = ang. Człowiek równy rangą Wzajemność Grupa ryzyka bez udziału instytucji Not for-profit.. Ale niżej przykłady z 2014.. A np. ubea czy grupoli stały się portalem inf. lub porównywarką;( Grupy z ochroną zdarzenia losowego – przykłady Grupy ze świadczeniem na Za Kurek R. 2014. okoliczności Ubezpieczenia społecznościowe – zakład ubezpieczeń peer-to-peer WU 2/2014 ubezpieczenie bagażu i posiadanego majątku na czas podróży; - po rzuceniu palenia, pod – zwrot kosztów naprawy pojazdu lub jego holowania powypadku (limit warunkiem udowodnienia 250 dol.) albo pokrycie członkom grupy, żeczłonek nie pali kosztów naprawy (wymiany) koła w samochodzie w przypadku od minimum 30 dni; „złapania kapcia”; – po zaprzestaniu obgryzania – pokrycie kosztów leczenia zwierząt domowych (rachunek od paznokci; weterynarza do 300 funtów, – po utracie na wadze 10 kg; jedno roszczenie rocznie) – po złapaniu przez służby – uzyskanie odszkodowania, gdy skradziony zostanie rower lub telefon; kontrolujące podczas jazdy na gapę – ubezpieczenie zdrowotne – na wypadek choroby (świadczenie o środkami komunikacji publicznej charakterze ryczałtowym, (świadczenie wypłacane jest po a nie odszkodowawczym); okazaniu mandatu); – pokrycie kosztów ponownego wystawienia biletu lotniczego (do 200 – po tygodniu, w którym dzieci były dol.) w przypadku jego grzeczne, wypłacone środki mają utraty lub w wyniku „przegapienia” lotu z jakiegokolwiek powodu (nie być nagrodą umożliwiającą obejmuje lotów odwoła- zorganizowanie dla nich pizza party nych przez linie lotnicze z powodu siły wyższej, np. huraganu) materiały do wykładu Ubezpieczenia - dr hab Ilona Kwiecień, prof. UEW 42