WASTONG-GAMIT-NG-SALITA-Autosaved.pdf

Filipino sa Piling Larangan Akademik Inihanda ni: Fely B. Agacia  01 Gumagamit ng gitling kapag INUULIT ang SALITANG UGAT.  02 Gumagamit ng gitling kapag INUULIT ang HIGIT SA ISANG PANTIG ng SALITANG UGAT.  03 Gumagamit ng gitling...

Filipino sa Piling Larangan Akademik Inihanda ni: Fely B. Agacia  01 Gumagamit ng gitling kapag INUULIT ang SALITANG UGAT.  02 Gumagamit ng gitling kapag INUULIT ang HIGIT SA ISANG PANTIG ng SALITANG UGAT.  03 Gumagamit ng gitling kapag NAGTATAPOS SA KATINIG ANG UNLAPI at ang salitang nilalapian ay NAGSISIMULA SA PATINIG.  04 Gumagamit ng gitling kapag ang kasunod ng UNLAPI ay PANGNGALANG PANTANGI.  05 Gumagamit ng gitling kapag ang kasunod ng UNLAPI ay NUMERO.  06 Gumagamit ng gitling kapag ang DALAWANG PINAGSAMANG SALITA ay HINDI LUMILIKHA NG BAGONG KAHULUGAN.  07 Gumagamit ng gitling kapag gumagamit ng PREPOSITION “DE”  08 Gumagamit ng gitling kapag INIHIHIWALAY ang UNLAPI sa SALITANG BANYAGA NA NASA ORIHINAL NITONG BAYBAY.  09 Gumagamit ng gitling kapag ito ay nakabatay sa ONOMATOPOEIA (PAGHIHIMIG).  04 05 01 02 03 01 02 03 04 05 09 10 06 07 08 06 07 08 09 10 14 15 11 12 13 11 12 13 14 15 19 20 16 17 18 16 17 18 19 20 01 KILI-KILI 10 4 2 7 8 3 6 9 5 1 02 MAKA-DIYOS 10 4 2 7 8 3 6 9 5 1 03 IKA6 NG GABI 10 4 2 7 8 3 6 9 5 1 04 TIGDALAWA 10 4 2 7 8 3 6 9 5 1 05 KARATIG-BAYAN 10 4 2 7 8 3 6 9 5 1 06 NAGJOGGING 10 4 2 7 8 3 6 9 5 1 07 MAKA-TAO 10 4 2 7 8 3 6 9 5 1 08 NAGARAL 10 4 2 7 8 3 6 9 5 1 09 IBA IBA 10 4 2 7 8 3 6 9 5 1 10 MAGMAHAL 10 4 2 7 8 3 6 9 5 1 11 AWAY BATI 10 4 2 7 8 3 6 9 5 1 12 DALAWANG KATLO 10 4 2 7 8 3 6 9 5 1 13 APAT-APAT 10 4 2 7 8 3 6 9 5 1 14 MAGDASAL 10 4 2 7 8 3 6 9 5 1 15 TAGACEBU 10 4 2 7 8 3 6 9 5 1 16 PAG-IBIG 10 4 2 7 8 3 6 9 5 1 17 ISA ISA 10 4 2 7 8 3 6 9 5 1 18 NAREALIZE 10 4 2 7 8 3 6 9 5 1 19 NAG-ARAL 10 4 2 7 8 3 6 9 5 1 20 PUNONG-GURO 10 4 2 7 8 3 6 9 5 1  Mahusay! Ito ay nangangailangan ng gitling.  Mahusay! Ito ay hindi nangangailangan ng gitling.  Ikinakalungkot ko. Ito ay nangangailangan ng gitling.  Ikinakalungkot ko. Ito ay hindi nangangailangan ng gitling. Layunin: natutukoy ang tamang salitang a gagamitin sa pangungusap; napapahalagahan ang wastong gamit ng b salita lalo na sa pakikipagkomunikasyon, pasulat man o pasalitang pamamaraan; at Naitatama ang mga kamalian sa mga c gawain. Wastong Gamit ng Salita 1. LUMIKHA NG PANGUNGUSAP NA NAGPAPAKITA SA MGA SUMUSUNOD NA SALITA: a. NANG VS, NG b. RIN/RAW/RITO/ROON VS. DIN/DAW/DITO/DOON c. MAARI VS. MAAARI d. NILA VS. NINA e. KUNG VS. KONG. VS. KAPAG f. MALIBAN VS. BUKOD 2. IBABAHAGI ANG MGA NAGAWANG MGA PANGUNGUSAP  Nang at Ng A Nang B Ng  1. Intindihan ang pangungusap. 2. Pagkakasama ng mga Bahagi ng Pananalita Nang 1. Nang + Pandiwa/Pang-uri kilos o galaw naglalarawan kumain maganda nagsusulat maayos sumasayaw malinis naglalakad mahinhin nag-iingay Nang 1. Nang + Pandiwa/Pang-uri a. Tawa nang tawa ang magbabarkada dahil sa kuwento ni Mokong. pandiwa b. Ang bihag ay itinali nang mahigpit mahigpit. pang-uri Nang 2. Pamalit a. Noong Noong bumili kami ng tinapay ay mura pa ito. Nang bumili kami ng tinapay ay mura pa ito. pandiwa Nang 2. Pamalit b. Para at Upang Nagbistida si Maria para/upang gumanda lalo. Nagbistida si Maria nang gumanda lalo. pang-uri Nang 2. Pamalit c. Na Maaari ka na kumanta. Maaari ka nang kumanta kumanta. pandiwa  Ng 1. Ng + Pangngalan Ngalan ng tao, bagay hayop, bagay, pook o pangyayari a. Kumain ng mansanas si Van. Pangangalan b. Uminom ng mainit na kape si Mark. Pangangalan c. Bumili ako ng mamahaling sapatos. sapatos  Ng 2. Superlatives Ubod ng, Nuknukan ng, Saksakan ng, Puno ng, …… a. Ubod ng ingay si Ronne sa katatawa Maingay=PANG-URI Nag-iingay=PANGDIWA Naglilista ng maingay si Ara. Naglilista nang maingay si Ara Binaril ng nakatalikod si Rizal. Binaril nang nakatalikod si Rizal. Ben, manghuli ka ng nakahubad. Ben, manghuli ka nang nakahubad. A Din/Daw/Dito/Doon B Rin/Raw/Rito/Roon Din/Daw/Dito/Doon Nagtatapos sa KATINIG Mabait daw Matatapos din Ahas daw Din/Daw/Dito/Doon Nagsisimula sa pangungusap Dito ang aking klase. Doon ang aking bahay. Din/Daw/Dito/Doon Nagtatapos sa ra, ri, raw, ray Maaari din Araw-araw daw Sira daw Rin/Raw/Rito/Roon Nagtatapos sa PATINIG+ w at y Masaya rin Dito raw Papunta rito Ikaw raw Okay rin  Kong at Kung A Kong B Kung Kong Ko + Ng Ibig kong makarating sa Japan. Ang matalik kong kaibigan ay maysakit sa kanser. Kung “if” Kung narito ka sana ay higit kaming masaya. Sumama ka sa kanila kung ibig mo.  Kung at Kapag A Kung B Kapag Kung Kapag Hindi sigurado May kasiguraduhan Kung narito ka sana ay Umuuwi siya sa bahay higit kaming masaya. kapag malapit na ang Sumama ka sa kanila gabi kung ibig mo. Makinig sa guro kapag siya ay nagsasalita  Maari vs. Maaari A Maari B Maaari Maari Maari A.Di sadyang naari o B. Maraming ari-arian naangkin ang isang bagay Ang swerte ni Ben, maari na a. Huwag mo akong tignan siya ngayon. nang ganyan at baka maari mo ang puso ko Maaari Puwede Allegra, maaari ba kitang mahalin? Hindi maaari  Sila/Sina Vs. Nina/Nila A Sila/Sina B Nila/Nina Sila/Sina Nila/Nina Dalawa o higit sa isang tao Pang-maramihan + a. Bumisita sila sa bahay. Pangngalan b. Ang gaganda nila. Bumisita sina Nena, Aida, Lorna at Ben sa kanilang lola. Ang gagaling kumanta nina Martha at Celilia.  Bukod vs. Maliban A Bukod B Maliban Bukod Maliban Bukod sa sinigang at Maliban sa baboy, maaari dinuguan, paborito rin silang kumain ng ibang ni Tupe ang sisig. karne. Siya ay nakapunta sa Makakasama sa fieldtrip Japan at Korea, bukod sina Baste at Marie maliban dito kamakailan ay kay Erica. tumungpo siya sa Taiwan. NALANG NA LANG SAKIN SA AKIN/SA’KIN PARIN PA RIN NANAMAN NA NAMAN PALANG PA LANG “apparently” “just,still,only” Wala naman palang nakikinig Ngayon pa lang ako nasaktan sa akin. ng ganito.