Van Caesar tot Plinius DEEL 1 2023 (2) PDF

Van Caesar tot Plinius… …Een overzicht in sneltreinvaart. 44 vC: de moord op Caesar  Caesar wordt vergoddelijkt Een komeet verschijnt tijdens zijn begrafenisspelen: zijn ziel neemt plaats onder de goden.  Het tweede triumviraat (43- 33 vC) Marcus Antonius, Oct...

Van Caesar tot Plinius… …Een overzicht in sneltreinvaart. 44 vC: de moord op Caesar  Caesar wordt vergoddelijkt Een komeet verschijnt tijdens zijn begrafenisspelen: zijn ziel neemt plaats onder de goden.  Het tweede triumviraat (43- 33 vC) Marcus Antonius, Octavianus, Lepidus, de trouwe officier adoptiefzoon en gevierde generaal erfgenaam (°63 vC)  Deze keer een officiële alliantie, twee regeringsperiodes van telkens vijf jaar.  De triumviri hadden meer macht dan de consuls (= een soort  Het tweede triumviraat (43- 33 vC) Marcus Antonius Octavianus Lepidus  Ze gaan over tot proscripties van politieke vijanden (= vogelvrijverklaring!).  300 senatoren en 2000 equites worden vermoord.  Bekendste slachtoffer van de proscripties: Cicero (advocaat, staatsman, ex-consul, ‘redder van het vaderland’, Antoniushater, filosoof, etc…)  Slag bij Philippi (Macedonië, 42 vC) De Caesarmoordenaars worden verslagen; Brutus en Cassius plegen zelfmoord  Het tweede triumviraat (43- 33 vC) Marcus Antonius Octavianus Lepidus (oosten) (westen) (Afrika) Vrede van Brundisium (40 vC): het rijk onderling verdeeld.  Antonius trouwt met Octavianus’ zus Octavia.  Het tweede triumviraat (43- 33 vC) Marcus Antonius Octavianus Lepidus (oosten) (westen) (Afrika) Octavianus zet Lepidus uit het triumviraat (36 vC).  Marcus Antonius leeft samen met Cleopatra in Egypte Hij heeft kinderen met haar en schenkt hen delen van het Romeinse Rijk in het oosten. In 32 vC verstoot hij zijn vrouw Octavia (oudere zus van Octavianus) ten voordele van Cleopatra.  Octavianus start propagandaoorlog: Marcus Antonius is een verrader! Na de oorlog tussen Sulla (optimates) en Marius (populares) (88-81 vC)… Na de samenzwering van Catilina (63-62 vC)… Na de oorlog tussen Caesar en Pompeius (49-45 vC)… Na de oorlog tussen het Tweede Triumviraat en de Caesarmoordenaars (44-42 vC)… Na de oorlog tussen het Tweede Triumviraat en de zeerovers o.l.v. Sextus  De Zeeslag bij Actium (31 vC)  De Zeeslag bij Actium (31 vC)  De Zeeslag bij Actium (31 vC) Marcus Antonius en Cleopatra slaan meteen op de vlucht, hun vloot wordt in de pan gehakt…  Verpletterende overwinning voor Octavianus Alexandrië wordt ingenomen, Egypte wordt ingelijfd als Romeinse provincia Cleopatra en Marcus Antonius plegen zelfmoord in 30vC  Augustus laat de deuren van de Janus*tempel sluiten (29 vC): gedaan met burgeroorlogen! * Ianua / januari Augustus herstelt zogenaamd de republiek in ere… In werkelijkheid trekt hij een ongeziene hoeveelheid macht naar zich toe. Octavianus krijgt de eretitel Augustus toegekend (27 vC)… Het Romeinse keizerrijk is geboren!  Het (West-)Romeinse Rijk 753-509 vC: Koninkrijk 509-31/27 vC: Republiek 31/27vC-476nC: Keizerrijk N.B. In 330 splitste Constantijn het keizerrijk in twee en maakte van Byzantium (Constantinopolis) een nieuwe hoofdstad. Dit Oost-Romeinse (‘Byzantijnse’) Rijk blijft nog een millennium langer bestaan – tot het in 1453 door de Ottomaanse Turken veroverd wordt! Imperator Gaius Iulius Caesar Octavianus Divi Filius Augustus De eerste en meteen ook de langst regerende Romeinse keizer. Regeert tot zijn dood in 14 nC. Vrede en welvaart; uitbreiding van het rijk. Stichter van de Julisch- Claudische dynastie. In deze periode van vrede en bloei leeft en werkt de dichter Ovidius (43 vC – 17 nC) Meer over deze man binnen een paar maanden!  De Julisch-Claudische keizers Augustus (27 vC – 14 nC)  De Julisch-Claudische keizers Tiberius (14 – 37 nC), zoon van Livia, met wie Augustus 51 jaar lang getrouwd was  De Latijnse literatuur vanaf Tiberius kleine, veilige genres geschiedschrijvers richten zich op lang vervlogen tijden de angst om de keizer te irriteren met een kritische opmerking zit er goed in… de eeuw van het ‘Zilveren Latijn’.  Zilveren Latijn Oorzaken: - invloed van dichters (Vergilius voorop) met hun eigen taal en stijl - invloed van de retorenschool (Quintilianus)  Zilveren Latijn Kenmerken: - 1. eigen vocabularium o dichterlijke woorden o woorden in nieuwe betekenis o nieuwe afleidingen op b.v. –tor/-sor, - tura/-sura, -tus/-sus, -mentum, -osus o verkiezen van simplex boven normale compositum b.v. linquere i.p.v. relinquere  Zilveren Latijn Kenmerken: - 2. vrijere syntaxis o datief van doel o abl. van scheiding of plaats zonder voorzetsel o conj. in tijdbepalenden zinnen of na quamquam waar je ind. zou verwachten o toegevende voegwoorden + participia of adjectieven o…  Zilveren Latijn Kenmerken: - 3. grote voorliefde voor stijlfiguren  gevaar voor gezocht en leeg woordenspel… o woordkeuze  oxymoron (woordgroep bv. donker licht)  paradox (ogenschijnlijke tegenspraak – bv. naarmate je kennis groeit, weet je steeds minder)  polyptoton / traductio  litotes  Woordspelingen (bv. word bokser, meer kans op slagen)  …  Zilveren Latijn Kenmerken: - 3. grote voorliefde voor stijlfiguren  gevaar voor gezocht en leeg woordenspel… o Zinsbouw  Parallellisme  Varietas  … o Actie  Korte zinnen  Ellips  Inversie  Asyndeton  …  Zilveren Latijn Kenmerken: - 4. sententia B.v. Litterarum radices amarae, fructus dulces. De wortels van de literatuur zijn bitter, haar vruchten zoet.  De Julisch-Claudische keizers Caligula (37 – 41 nC), zoon van generaal Germanicus, achterneef en adoptiefzoon van Tiberius; vermoord door samenzweerders.