UNEC 2023-2024 Fəlsəfə Imtahan Sualı PDF

00341_Az_Q25_Əyani_Yekun imtahan testinin sualları Fənn : 00341 Fəlsəfə 1. Mifologiya icma daxilində hansı başlıca funksiyanı yerinə yetirirdi? Aksioloji funksiyanı İdraki funksiyanı Metodoloji funksiyanı √ Tənzimləmə funksiyasını İnzibati funksiyan...

00341_Az_Q25_Əyani_Yekun imtahan testinin sualları Fənn : 00341 Fəlsəfə 1. Mifologiya icma daxilində hansı başlıca funksiyanı yerinə yetirirdi? Aksioloji funksiyanı İdraki funksiyanı Metodoloji funksiyanı √ Tənzimləmə funksiyasını İnzibati funksiyanı 2. İbtidai şüurun sinkretizmini göstərin: Dünyanın subyekt və obyektə bölünməsi Fərdi olanla sosial olanın fərqləndirilməsi Təbiətlə insan arasındakı fərqin dərk edilməsi √ Fərqli olanların bir-birinə qovuşuq kimi dərk edilməsi Maddi və mənəvinin fərqləndirilməsi 3. Dini şüurun əsasını nə təşkil edir? Miflər İdeallar √ Etiqad Bilik Əqidə 4. İnsanın mütləq biliyə olan tələbatını ödəmə vasitələri hansılardır? Elm və incəsənət Elm və din Din və mifologiya √ Fəlsəfə və din Elm və fəlsəfə 5. Aşağıdakılardan hansı elmin funksiyalarına daxil deyil? Atmosfer proseslərini proqnozlaşdırmaq √ Xeyir və şər arasında seçim etmək Kainatın mənşəyini araşdırmaq Canlı aləmin təkamülünü öyrənmək Mikroaləm proseslərini tədqiq etmək 6. Aşağıdakılardan hansılar elmi biliyin formalaşması üçün vacibdir? Siyasi doktrinalar Əxlaq təlimləri Müqəddəs yazılar Mifoloji təsəvvürlər √ Müşahidə və təcrübə 7. Aşağıdakılardan hansı dünyagörüşünə uyğundur? Peşə bilikləri √ Ümumiləşmiş biliklər Dini biliklər Siyasi biliklər Konkret-elmi biliklər 8. Dünyanın dərk edilən olduğunu inkar edənlər hansı mövqeyin tərəfdarlarıdır?  Deizm Materializm Optimizm √ Aqnostisizm falsifikasionizm 9. Dünyanın dərk edilən olduğunu qəbul edənlər hansı mövqedən çıxış edirlər? Aqnostisizm √ Optimizm İdealizm Materializm Fallibilizm 10. Aşağıdakılardan hansı “fəlsəfə” sözünün qədim yunan dilindən tərcüməsidir? Elmə məhəbbət √ Müdrikliyə məhəbbət İnsana məhəbbət Miflərə məhəbbət Vətənə məhəbbət 11. Fəlsəfə dünyagörüşünün hansı səviyyəsinə daxildir? elmi √ nəzəri mifoloji emosional adi-gündəlik 12. Dünyagörüşünün əsas məsələsi aşağıdakılardan hansıdır? biliyin gercəkliyə münasibəti məsələsi √ insanın dünyaya münasibəti məsələsi ilk başlanğıclar haqqında məsələ son məqsədlər haqqında məsələ dünyanın dərk edilənliyi məsələsi 13. Bunlardan hansı fəlsəfənin predmetinə daxildir? biliyin riyazi əsaslandırılması √ biliyin gercəkliyə münasibəti məsələsi elmi nəzəriyyənin qurulması metodları mürrəkkəb sistemlərin idarə edilməsi biliyin eksperimental təsdiqi 14. Aşağıdakılardan hansı fəlsəfənin meydana gəlməsi üçün zəruri şərt idi? əkinçiliyin meydana çıxması √ əqli əməyin fiziki əməkdən ayrılması tayfa birliklərinin təşəkkül tapması qədim demokratiya nümunələrinin meydana çıxması vaxtı hesablama sisteminin yaradılması 15. Aşağıdakıların hansı ilk fəlsəfi təlimləri səciyyələndirir? miflərin nizamsız yığımı √ dünya haqqında mifik təsəvvürlərin rasionallaşması qədim eposlar konkret- elmi nəzəriyyələr  dünya haqqında astronomik təsəvvürlər 16. Fəlsəfi təhsil mütəxəssisdə hansı keyfiyyəti tərbiyə edir? dəqiqlik √ tənqidi yanaşma və müstəqillik əməksevərlik bunların hamısını intizamlılıq 17. Qədim filosoflar, ilk növbədə, nələr haqqında düşünürdülər? kəmiyyət anlayışı haqqında √ dünyanın mənşəyi və mahiyyəti üzərində Günəş sisteminin mənşəyi haqqında Dünyanın tək Allah tərəfindən heçdən yaradılması barədə şifahi xalq ədəbiyyatı haqqında 18. Aşağıdakılardan hansı fəlsəfənin predmetini tam şəkildə əhatə edir? Təbiət √ Bütöv bir tam kimi baxılan dünya Cəmiyyət Iqtisadi sistem Insanın psixik həyatı 19. İlk dəfə olaraq “Filosof” terminini kim işlətmişdir? Platon √ Pifaqor Protaqor Aristotel Parmenid 20. Aşağıdakıların hansı fəlsəfəni dindən fərqləndirir? Dünyagörüşünə səmtlənməksi √ Dünyanı rasional şəkildə anlaması Insanın mütləq(bitkin) həqiqətə olan tələbatını qarşılaması İnsanın mənəvi tələbatlarına istiqamətlənməsi Konkret təcrübə və müşahidənin hüdudlarını aşmasıqda 21. Fəlsəfənin hansı bölməsi ilk başlanğıclar təlimi ilə bağlıdır? Təbiət fəlsəfəsi √ Ontologiya Sosial fəlsəfə Aksiologiya Qnoseologiya 22. Fəlsəfə elmdən nə ilə fərqlənir? Dünyanın anlayışlarda inikası ilə √ Biliyin insana istiqamətlənməsi ilə Dünyanın dərk edilməsinin rasional üsulu ilə Həqiqəti əldə etmək cəhdi ilə Biliyin sistemliyi və əsaslandırılması ilə 23. Fəlsəfə ilə elm arasında ümumi cəhət aşağıdakılardan hansıdır?  Biliyin insanın fərdi mövcudluğu ilə əlaqələndirilməsi √ Rasional-məntiqi tədqiqat metodları Biliyin praktik faydalılığı fövqəltəbii qüvvələrə inam Biliklərin təcrübədə yoxlanması 24. Fəlsəfənin dünyagörüşü funksiyası nədən ibarətdir? Dəyərlərin öyrənilməsi və əsaslandırılmasından √ Dünyagörüşünü sistemləşdirmək və əsaslandırmaqdan Idrakın metod və prinsiplərini işləyib hazıramaqdan Elmi nəzəriyyənin məntiqi təhlilindən Mədəniyyətin mahiyətini təhlil etməkdən 25. Dəyərlərin öyrənilməsi və əsaslandırılması fəlsəfənin hansı funksiyasına daxildir? Idraki √ Aksioloji Dünyagörüşü Tənqidi Metodoloji 26. Dünya haqqında biliklərin qazanılması fəlsəfənin hansı funksiyasına aiddir? Metodoloji √ Idraki Tənqidi Dünyagörüşü Evristik 27. İdrak metodları və prinsiplərinin işlənib hazırlanmasında fəlsəfənin hansı funksiyası özünü göstərir? Tənqidi Dünyagörüşü √ Metodoloji Idraki Evristik 28. Fəlsəfənin idrak prosesinin mənşəyini və mahiyyətini öyrənən bölməsi necə adlanır? Naturfəlsəfə √ Qnoseologiya Ontologiya Antropologiya Prakisologiya 29. Dini şüurun mövcudluq üsulu aşağıdakılardan hansıdır? Məntiqi təfəkkürdür Ayin və mərasimlərdir Mövhumatdır √ Etiqaddır Duygulardır 30. Fəlsəfənin metafizika kimi mümkünlüyünü hansı cərəyan inkar edirdi? Paraqmatizm √ Pozitivizm Ekzistensializm İdealizm  Rasionalizm 31. Aşağıdakılardan hansı XIX əsrin II yarısında fəlsəfənin inkar edilməsini şərtləndirən səbəb deyil? Metafizik sistemlər arasındakı ziddiyyətlər √ Sənaye cəmiyyətinin qərarlaşması Yeni dövr rasionalizmi Konkret elmlərin fəlsəfədən ayrılması Fəlsəfənin metafizika kimi dərk edilməsi 32. Miflərin rasionallaşması prosesi hansı əsas ideyalara söykənirdi? Dünyanın tək Allah tərəfindən yaradılmasına √ “ilk başlanğıclar” və “səbəbiyyət” ideyalarına Tale və “qəza-qədər” ideyalarına geosentrizm və antroposentrizm ideyalarına Inkişaf və tərəqqi ideyalarına 33. Fəlsəfi təlim ilk dəfə hansı formada meydana çıxmışdır? Ilk astronomik-fiziki elm kimi √ Nəzəriyyənin ilk forması kimi Adət-ənənələrin ümumiləşmiş ifadəsi kimi Sosial-siyasi elm kimi Incəsənətin ilk forması kimi 34. Dünyagörüşünün strukturunda nəyin önə çıxması fəlsəfənin yaranmasına gətirib çıxardı? Emosiyaların √ Məntiqi təfəkkürün Siyasi münasibətlərin Təkallahlığın Ideologiyanın 35. Aşağıdakılardan hansı mifoloji dünyagörüşünün dağılmasının səbəbi deyil? əmək alətlərinin təkmilləşməsi √ ətraf aləmin canlılaşdırılması ibtidai insanın əmək vərdişlərinin inkişafı adət-ənənələrin nüfuzdan düşməsi əmək bölgüsünün inkişafı 36. Mifoloji dünyagörüşü öz gücünü nədən alırdı? Insanın emosiyalarından √ Adət-ənənələrin nüfuzundan Məntiqi təfəkkürdən Bədii yaradıcılıqdan Tək Allaha inamdan 37. “Hilozoizm” hansı dünyagörüşü forması üçün səciyyəvidir? Praqmatik √ Mifoloji? Elmi Idealist Dini 38. İnsanı konkret müşahidə və təcrübə hüdudlarını aşıb keçməyə vadar edən nədir?  Bioloji varlığıdır √ Mənəvi-əxlaqi varlığıdır Şüuru və məntiqi təfəkkürüdür Obrazlı düşünmə qabiliyyətidir Maddi nemətlərə bağlılığıdır 39. Formalaşma xüsusiyyətlərinə görə dünyagörüşünün səviyyələri hansılardır? Mistik və mifoloji səviyyələr √ Adi-gündəlik və nəzəri səviyyələr Dini səviyyə Qnoseoloji səviyyə Riyazi səviyyə 40. Biliyə mənəvi-etik (əxlaqi) münasibət necə xarakter daşıyır? Konkret-elmi √ Dini-fəlsəfi Siyasi Məntiqi Psixoloji 41. Din və və fəlsəfə insanın hansı köklü tələbatından qaynaqlanırlar? Maddi durumunu yaxşılaşdırmaq √ Tamamlanmış (mütləq) biliyə can atmaq Təbiət hadisələrini dərk etmək Şan-şöhrət qazanmaq Gözəlliyi sevmək 42. İnsanın dünyada yeri məsələsi hansı problemlər qrupuna daxildir Qnoseoloji √ Dünyagörüşü Naturfəlsəfi Psixoloji Aksioloji 43. İlk başlanğıclar haqqında təlim nəyin predmetinə daxildir? Fizikanın Sosial fəlsəfənin Qnoseologiyanın √ Ontologiyanın Aksiologiyanın 44. İlk fəlsəfi təlimlər hansı ölkələrdə meydana çıxmışdır? Çində, Qədim Romada, Almaniyada √ Hindistanda, Çində, Yunanıstanda Babilistanda, İspaniyada, İranda Hindistanda, Misirdə, Italiyada Misirdə, İraqda, Yunanıstanda 45. Yunan fəlsəfəsinin ilk məktəblərindən fəlsəfənin mücərrəd təfəkkürə yüksəlişi yolunda ciddi addımları kimlər atdı? Heraklit və Milet məktəbi Atomistlər və Sokrat Pifaqorçular və sofistlər √ Pifaqorçular və Eleya məktəbi  Heraklit və sofistlər 46. Yunan fəlsəfəsinin ilk məktəbləri nəyin güclü təsiri altında idi? Elmin İncəsənətin Dinin √ Mifologiyanın Siyasətin 47. Qədim Yunanıstanda fəlsəfənin meydana çıxmasıına hansı təlim əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərmişdir? Nirvana təlimi Buddizm təlimi √ Dörd ünsür təlimi Vedaların təlimi Zərdüştilik təlimi 48. Daosizm hansı elmi prinsipin başlanğıcını qoydu? Təbii seçmə prinsipinin Dünyanın vəhdəti prinsipinin Ziddiyyətsizlik prinsipinin √ Qanunuyğunluq prinsipinin Təkamül prinsipinin 49. Daosizm dünyanı izha edərkən nədən çıxış edirdi? Fantastik varlıqlara inamdan Adət-ənənələrdən √ Təbii səbəblərdən Dini təsəvvürlərdən Mifoloji ənənələrdən 50. Konfusiyə görə ləyaqətli yaşamağı təmin edən nədir? Var-dövlət √ Ənənə və normalara hörmət Möminlik Biliklər yiyələnmək Güc və hakimiyyət 51. Rasionalizm ənənələrinin əsası Qədim Çində hansı məktəb tərəfindən qoyuldu? Moizm Adlar məktəbi Legizm Konfusiçilik √ Daosizm 52. Qədim hind fəlsəfəsin hansı məktəbi rasionalizm ənənələrinin möhkəmlənməsində böyük rol oynadı? Yoqa Mimansa √ Çarvaklar-lokayatlar Buddizm Vayşeşika 53. Qədim hind fəlsəfəsində ortodoksal məktəblər üçün hansı funksiya daha önəmli idi?  √ İdeoloji funksiya Metodoloji funksiya Evristik funksiya İdraki funksiya Aksioloji funksiya 54. Brahmanlar nəyi əsaslandırmağa çalışırdılar? Dünyada təbbii qanunların müvcudluğunu Dünyanın tək Allah tərəfindən yaradılmasını Nirvana anlayışını Vedaları zənginləşdirmək zərurətini √ İnsanların kastalara bölünməsinin dəyişməzliyini 55. Qədim Hindistanda ali varna kimlərdən ibarət idi? Şudralardan Sənətkarlardan Kşatrilərdən Vayşilərdən √ Brahmanlardan 56. Vedaların hansı hissəsi fəlsəfənin meydana çıxmasında əsas rol oynadı? √ Upanişadlar Samhitlər Brahmanlar Riqveda Aranyaklar 57. Platona görə ruh insanı nəyə qovuşdurmağa çalışır? İdeyalar aləminə O dünyaya √ Xeyirə Materiyaya Təbiətə 58. Qədim yunan fəlsəfəsinin ilk məktəbləri üçün aşağıdakılardan hansı səciyyəvi idi? Sosial fəlsəfə İnsan mövzusu Əxlaq fəlsəfəsi √ Naturfəlsəfə Təsərrüfat fəlsəfəsi 59. Sokratın anlayış haqqında təlimi aşağıdakılardan hansına qarşı yönəlmişdi? Atomistlərə qarşı √ Sofistlərə qarşı Pifaqorçulara qarşı Heraklitə qarşı Parmenidə qarşı 60. Çarvaklar hansı ənənələrin formalaşmasında mühüm rol oynadılar? √ Dünyanı təbii-rasional səbəblərlə izah etmə ənənələrinin İlahi vəhy ənənələrinin Dünyanı mifoloji təsəvvürlərə uyğun izah etmə ənənələrinin Dünyanı kreasionizm prinsipi üzrə izah etmə ənənələrinin  İdealizm ənənələrinin 61. “Dünyanın əsasında qeyri-müəyyən, sonsüz, daim dəyişən, konkret forması olmayan “apeyron” durur” – fikri hansı filosofa məxsusdur? Heraklit √ Anaksimandr Anaksimen Fales Zenon 62. Aristotel tərəfindən əsası qoyulmuş məktəb necə adlanır? Eleya məktəbi √ Likey Milet məktəbi Akademiya Atomizm məktəbi 63. Aşağıdakılardan hansı konfusiçiliyin əsas problemlərini təşkil edir? Ontoloji məsələlər √ Sosial-etik məsələlər Məntiqi məsələlər Humanizm Metodoloji məsələlər 64. Obyektiv həqiqətin varlığını sübut edərkən Platon hansı fəlsəfi təlimə istinad edirdi? Zenonun aporiyalarına Parmenidin təliminə √ Sokratın anlayış haqqında təliminə Sofistlərin təliminə Demokritin atomlar haqqında təliminə 65. Kimlər fəlsəfənin mücərrəd təfəkkürə yüksəlişi yolunda mühüm mərhələ təşkil edirdi? Efesli Heraklit və Protaqor Empedokl və Homer Anaksaqor və Orfiklər Milet məktəbinin nümayəndələri √ Pifaqorçular 66. Ədədləri birinci, hər predmetin əsası saymaqla, maddi aləmi ikinci hesab edənlər kimlərdir? aristotelçilər stoiklər √ pifaqorçular atomistlər sofistlər 67. Platonun fikrincə hiss üzvlərimizlə qavranılan dünya: Həqiqi varlıqdır İdeyalar aləminin səbəbidir. Mahiyyətlər aləmidir Dəyişməzdir √ İdeyalar aləmindən asılıdır 68. Aporiyaları ilə məşhur olan qədim yunan filosofu kimdir?  Miletli Fales Stagirli Aristotel Aqraqantlı Empedokl √ Eleyli Zenon Efesli Heraklit 69. Antik yunan fəlsəfəsinin hansı inkişaf mərhələləri vardır? qeyri-klassik, romamərhələsi ellinizm, roma mərhələsi, erkən klassika klassik, qeyri-klassik mərhələ, ellinizm √ sokrataqədərki, klassik, ellinizm sokrataqədərki, roma mərhələsi, sofistika 70. Hind fəlsəfəsində qeyri-ortodoksal fəlsəfi məktəblər hansılardır? Buddizm, Niyaya, Yoqa Vadenta, Sankxaya, Yoqa Yoqa, Vaşeşika, Mimansa √ Caynizm, Buddizm, Lokayata- Çarvak Caynizm, Sankxaya, Lokayata 71. “Nirvana” anlayışı hansı fəlsəfi cərəyana məxsusdur? sufizmə çarvaklar-lokayatlara konfusiçiliyə √ buddizmə caynizmə 72. Qədim Çin fəlsəfəsində hadisələrin qanunauyğun gedişi haqqında ideyaları hansı məktəb irəli sürmüşdür? konfusiçilik √ daosizm moizm adlar məktəbi legizm 73. Aşağıdakılardan hansı Hind fəlsəfəsinin qeyri-ortodoksal məktəbidir? yoqa √ buddizm vedanta vayşeşika mimansa 74. “İnsan hər bir varlığın ölçüsüdür” kəlamı kimə məxsusdur? Sokrata √ Protaqora Marksa Platona Kanta 75. Klassik dövr Qədim Yunan fəlsəfəsinin nümayəndələri kimlərdir? Demokrit, Heraklit, Platon √ Sokrat, Platon, Aristotel Ksenofon, Parmenid, Pifaqor Protaqor, Zenon, Epikur  Fales, Anaksimandr, Anaksimen 76. Afinada təsis edilmiş fəlsəfi məktəb “Akademiya” kim tərəfindən yaradılmışdır? Aristotel √ Platon Sokrat Pifaqor Demokrit 77. Atomizm təliminin nümayəndəsi kimdir? Aristotel √ Demokrit Heraklit Anaksimandr Platon 78. Milet məktəbinin nümayəndələri kimlərdir? Platon, Heraklit, Demokrit √ Fales, Anaksimandr, Anaksimen Epikur, Dioqen, Fales Protoqor, Pifaqor, Sokrat Sokrat, Zenon, Aristotel 79. Vedaların biliciləri kimlər hesab olunurdu? Vayişlər √ Brahmanlar Şudralar Caynilər Kşatrilər 80. Aşağıdakı fikirlərdən hansı Heraklitə aid deyil? Bütün mövcudatın əbədi, maddi əsası oddur. √ Vahid Allah dünyada baş verən bütün hadisə və prosesləri görür, duyur və eşidir. Əksliklərin mübarizəsi bütün mövcudatın, hərəkətin, inkişafın mənbəyidir. Hər şey mübarizə vasitəsilə zərurətdən baş verir. Təbiətdə inkişaf və dəyişmə “loqos” vasitəsilə baş verir. 81. Aşağıda göstərilənlərdən biri Platonun “ideyalar aləminə” xas əlamət deyil: İdeyalar əsl mahiyyətdir √ İdeyalar maddi dünyadan asılıdır İdeya hərəkətsizdir İdeyalar gerçək varlıqdır İdeya dəyişməzdir 82. Qədim Hind fəlsəfəsinin ortodoksal məktəblərinin aparıcı mövzusunu nə təşkil edirdi? ontoloji problemlər √ insan-cəmiyyət mövzusu təbiət məişət məsələləri qnoseoloji problemlər 83. Kim ilk dəfə insanı mənəvi varlıq kimi fəlsəfənin mərkəzi probleminə çevirmişdi?  Platon √ Sokrat Aristotel Protaqor Zenon 84. “Hər şey axır, hər şey dəyişilir” kəlamı kimə məxsusdur? Demokritə Kanta √ Heraklitə Hegelə Platona 85. Dao terminin mənası nədir? √ Təbii yol Məna Itaət Təlim Tərbiyə 86. Orta əsrlər fəlsəfəsinə görə insanda ağıl və iradə nəyə xidmət edir? Təbiətə uyğunlaşmaya Dünyanı dərk etməyə √ İnsan azadlığına Cəmiyyətə inteqrasiya olunmağa Elmin inkişafına 87. Aşağıdakılardan hansı fatalizmi səciyyələndir? Caduya inam Rasionalizm Dünyanın sonun inam Dialektika √ Alın yazısına inam 88. Dini dünyagörüşü üçün səciyyəvi olmayanı göstərin: Teosentrizm Esxatologiya Fatalizm √ Kosmosentrizm Kreasionizm 89. Orta əsrlər fəlsəfəsi hansı ideyanların təməlini qoydu? Maarifçilik ideyalarının Mexanisizmin Naturfəlsəfi ideyaların √ Humanizm ideyalarının Antroposentrizmin 90. Aşağıdakılardan hansı “kilsə ataları” fəlsəfəsinin nümayəndəsidir? Akvinalı Foma Kuzalı Nikolay Duns Skott √ Qriqori Nisski  Uilyam Okkam 91. Aşağıdakılardan hansı dünyanın Allah tərəfindən heçdən yaradıldığını iddia etmir? Sxolastika Monoteizm Kreasionizm √ Dualizm Patristika 92. Aşağıdakılardan hansı Orta əsrlər fəlsəfəsi üçün səciyyəvi deyil? Nominalizm Fatalizm Kreasionizm √ Rasionalizm Realizm 93. Avqustin insanda nəyi kəşf etdi? etik rasionalizmi məntiqi təfəkkürü √ daxili “Mən”in mövcudluğunu harmoniya hissini qürur hissini 94. Orta əsrlər fəlsəfəsində insanın mahiyyətini ifadə edən anlayışları göstərin səbr və etiqad √ ağıl və iradə hərəkət və inkişaf böyümə və çoxalma sükunət və harmoniya 95. Xristianlığın Avropada yayılmasında hansı faktor önəmli rol oynadı? ilahiyyatçıların şəxsi nümunəsi √ kilsədaxili təşkilatlanmanın yüksək səviyyəsi bu dinin yoxsulluğa qarşı mübarızəsi xristianlığın bu dünyada insanlara xoş gün-güzəran vəd etməsi bütpərəstliyin ziddiyyətləri 96. Xristian kilsəsi bir-biri ilə qanlı müharıbələr edən barbar çarlıqlar arasında hansı missiyanı yerinə yetirirdi? √ sülhyaratma missiyasını xoşməramlı səfir funksiyasını haqqın divanı funksiasını allahın elçisi funksiyasını maarifçilik missiyasını 97. Orta əsr Qərb fəlsəfəsində həqiqi varlıq aşağıdakılardan hansıdır? √ Allahdır ideyalar aləmidir insandır dövlətdir cəmiyyətdir 98. Xristianlığa görə əmək nəyə xidmət edir?  Müqəddəslik zirvəsinə yüksəlməyə Cənnətə düşməyə Tanrıya qovuşmağa √ Insanın günahını yumağa Dini inkişaf etdirməyə 99. Var-dövlətin artmasını Allaha xoş gedən əməl sayan hansıdır? Yunan-katolisizmi Katolisizm Pravoslavlıq √ Protestantizm Islahatçılıq 100. Orta əsrlər fəlsəfəsi hansı prinsipdən çıxış edirdi? kosmosentrizm √ teosentrizm rasionalizm humanizm estetizm 101. Akvinalı Foma kimdir? √ Orta əsr filosofu Postmodernist Industrializm dövrünün filosofu Antik dövr filosofu İntibah filosofu 102. Orta əsrlər fəlsəfəsində universalilərin fərdi şüurda mövcud olduğunu hansı təlim bəyan edirdi? konseptualizm ehkamçılıq universalizm realizm √ nominalizm 103. Orta əsrlər Avropa fəlsəfəsində başlıca ideyaların səciyyəsini göstərin: Nominalizm, realizmvənaturfəlsəfə Panteizm, naturfəlsəfə, skeptsizm √ Teosentrizm, Sxolastika, apologetika peripatetizm, heliosentrizm, stosizm antroposentrizmvəhumanizmideyaları 104. Xristianlıq Roma imperiyasının süqutunun qarşısını niyə ala bilmədi? “iki həqiqət” konsepsiyasını dəstəklədiyinə görə bütpərəstlərə tolerant münasibətinə görə √ bu dünyanı dəyərsizləşdirdiyinə görə humanizmdən uzaq olduğuna görə həddən artıq zəif olduğuna görə 105. Teosentrizmə görə mütləq varlıq aşağıdakılardan hansıdır? təbiətdir kürə formasındadır insandır √ hər şeyə qadir olan fövqəltəbii başlanğıcdır  sonludur 106. Aşağıdakılardan hansı dini dünyagörüşünün səciyyəvi cəhətini ifadə edir? rasionalizm humanizm kosmosentrizm antroposentrizm √ kreasionizm 107. Nominalizm və realizm cərəyanları hansı dövrün fəlsəfəsinə aiddir? Industrial fəlsəfə İntibah fəlsəfəsi Antik fəlsəfə √ Orta əsr fəlsəfəsi Postmodern 108. Tarixin gedişinin və insanın taleyinin Allah tərəfindən şərtləndiyini bəyan edən prinsip necə adlanır? fideizm √ fatalizm monoteizm monizm. kreasionizm 109. Orta əsrlər fəlsəfəsində universalilərin fərdi şüurdan asılı olmayaraq mövcud olduğunu hansı təlim bəyan edirdi? nominalizm √ realizm doqmatizm rasionalizm. patristika 110. Nominalizm Orta əsrlər fəlsəfəsində hansı ənənələrin davamçısıdır ? peripatetizm √ Bibliya kreasionizm rasionalizm işraqilik 111. Patristika xristianlığı sistemləşdirmək üçün hansı fəlsəfi cərəyana istinad edirdi? skeptisizmə √ neoplatonizmə peripatetizmə idealizmə rasionalizmə 112. Qərb mədəniyyətinin dünyagörüşü əsasını nə təşkil edirdi? elm √ xristianlıq iudaizm bütpərəstlik incəsənət 113. Xristianlığın Allahın mahiyyəti haqqında təlimi özündə hansı ənənələri birləşdirir?  magiyanı bütpərəstlik ənənələrini rasionalizmi √ iudaizm və antik fəlsəfə ənənələrini zərdüştlük ənənələrini 114. Xristianlığın Roma imperiyasında zaman keçdikcə möhkəmlənməsinin əsas səbəblərindən biri aşağıdakılardan hansıdır? onun mütləq həqiqət olması √ əhalinin əksəriyyətinin əhval-ruhiyyəsinə uyğun gəlməsi bu dünyanı mütləqləşdirməsi daxili ziddiyyətlərdən məhrum olmasıdır varlı adamlara rəğbəti 115. Orta əsrlər fəlsəfəsinin səciyyəvi cəhəti aşağıdakılardan hansıdır? kosmosentrizm √ sxolastika ssientizm humanizm antroposentrizm 116. Məntiqi təhlilə maraq, teologiyaya tabe olma kimi cəhətlər aşağıdakılardan hansına məxsusdur? mistikaya √ sxolastikaya empirizmə aqnostisizmə rasionalizmə 117. Sxolastika nədir? Allahın mahiyyətinin dərkində zəkanın rolunu inkar edən fəlsəfə √ məntiqi-qnoseoloji problemlərin üstünlüyü ilə seçilən fəlsəfi düşüncə tipi elmin mənşəyi haqqında təlim idrak nəzəriyyəsi Allahın mənşəyi haqqında təlim 118. Aşağıda göstərilən filosoflardan hansı patristikanın görkəmli nümayəndəsidir? Kuzanski √ Avqustin Platon Aristotel Siseron 119. Esxatologiya nədir? dəyərlər haqqında təlim √ dünyanın sonu haqqında təlim insanın mənşəyi haqqında təlim cəmiyyətin mənşəyi haqqında təlim varlıq haqqında təlim 120. Allahın mahiyyəti haqqında dini təlimlər məcmusuna nə deyilir? monadologiya √ teologiya fenomenologiya ontologiya  antroposentrizm 121. Orta əsrlərdə fəlsəfə nəyə tabe etdirilmişdi? dövlətə psixologiyaya √ ilahiyyata etikaya elmə 122. Teosentrizmə görə vrlığın yaradıcı başlanğıcı aşağıdakılardan hansıdır? insandır √ Allahdır kosmosdur cəmiyyətdir təbiətdir 123. Orta əsr fəlsəfəsinin cərəyanı olan realizm üçün hansı təlim səciyyəvidir? təkcələrin real mövcudluğu haqqında təlim √ ümumi anlayışların real mövcudluğu haqqında təlim varlıq haqqında təlim dəyərlər haqqında təlim idrak haqqında təlim 124. Aşağıdakılardan hansı din üçün səciyyəvidir? rasionalizm √ ehkamçılıq antroposentrizm əfsunçuluq kosmosentrizm 125. Realizm Orta əsrlər fəlsəfəsində hansı ənənələrin davamçısıdır? mistisizm ənənələrinin √ antik (Qədim Yunan) fəlsəfə ənənələrinin hind fəlsəfəsi ənənələrinin kreasionizm ənənələrinin məntiqi empirizm ənənələrinin 126. Patristika hansı tələbatdan meydana gəldi? kilsənin strukturunu təkmilləşdirmək zərurətindən √ dini təlimi əsaslandıraraq sitemləşdirmək zərurətindən kilsənin tarixini yazmaq zərurətindən bütpərəstliklə barışmaq istəyindən dini mərasımləri qaydaya salmaq tələbatından 127. Orta əsrlər dünyaqgörüşü fəlsəfənin hansı funksiyasını, faktiki olaraq, inkar edirdi? ontoloji √ qnoseoloji aksioloji dünyagörüşü metodololi 128. Xristian ilahiyyatının əsaslarını qoymuş “Kilsə atalarının” fəlsəfəsi necə adlanır?  apologetika √ patristika dialektika metafizika sxolastika 129. Dünyanın Allah tərəfindən heçdən yaradıldığını bəyan edən dünyagörüş necə adlanır? dialektika √ kreasionizm monoteizm monizm dualizm 130. Orta əsrlər fəlsəfəsinin dünyagörüşü əsasını nə təşkil edirdi? kosmosentrizm √ teosentrizm skeptisizm rasionalizm antroposentrizm 131. Orta əsr fəlsəfəsində universalilərin əzəli mövcud olduğunu hansı təlim inkar edirdi? realizm √ nominalizm konseptualizm ehkamçılıq universalizm 132. Orta əsr fəlsəfəsi hansı problеmlərlə məşğul olurdu? elm problemləri ilə √ dini problemləri ilə cəmiyyət problemləri ilə idrak problemləri ilə təbiət problemləri ilə 133. Axundova görə aşağıdakılardan hansı doğrudur? Maddi dünya Allah tərəfindən yaradılmışdır. Təbiət və yaradan vəhdət təşkil edir. Təbiət mənəvi substansiyadan yaranmışdır. √ Təbiət öz-özünün səbəbidir Maddi və mənəvi birgə yaranmışdır. 134. Bu əsərlərdən hansı Əl Qəzaliyə məxsusdur? ”Kateqoriyalarda Aristotelin məqsədinə dair” “Platon və Aristotelin əsərlərində ümumilik” “Fəlsəfənin riyaziyyat elmi ilə əldə edilməsinə dair” √ “Filosofların özünü təkzib” “Fəzilətli şəhərəhlinin görüşləri” 135. Kəlam nəyə əsaslanır? Sufi ədəbiyyatına Hədislərə √ Kəlam təlimi dinin normativ əsaslarına söykənir Hürufilk ideyalarına  Qədim yunan filosoflarının əsərlərinə 136. İslam mədəniyyətində atomistikanı qəbul edən kimlərdir? Qədərilər İsmaililər Sufilər Cəbrilər √ Əşərilər 137. Fərabiyə görə, fəlsəfə nə haqqında elmdir? Allah haqqında elmdir. İdrak haqqında təlimdir. İlahi və elmi biliklərin qarşılıqlı əlaqəsidir. √ Səbəblər haqqında elmdir. Varlığın ümumi xassələri haqqında elmdir. 138. Əl-Kindi fəlsəfənin hansı növlərinin fərqləndirirdi? Səmavi və dünyəvi Dini və elmi Elmi və qeyri-elmi √ Nəzəri və praktiki Rasional və irrasional 139. Sufi qnoseologiyasında hansı idraka üstünlük verilir? Rasional və Elmi Hissi və məntiqi √ İrrasionalvə Ezoterik Rasional və ezoterik Hissi və Empirik 140. XIX – XX əsrrin əvvəlləri Azərbaycan fəlsəfəsi üçün hansı problemlər səciyyəvidir? Etikavəestetikaproblemləri Antropolojiməsələlər √ Sosial - siyasiməsələlər Ontolojiproblemlər İdrakproblemləri 141. Fəlsəfi-dini hərəkat olan hürufilik nə vaxt meydana çıxmışdır? X - XI əsrlərdə XI-XII əsrlərdə XII-XIII əsrlərdə √ XIV –XV əsrlərdə VIII-IX əsrlərdə 142. Şərq peripatetiklərinə görə ilk səbəbdən emanasiya prosesində ilk yaranan nədir? Təbiətdir Hisslərdir Cəmiyyətdir √ Əqldir İşıqdır 143. Sufizm hansı istiqamətlərdə inkişaf edirdi?  Panteist və dualist Politeist və dualist Ateist və panteist √ Mötədil (monoteist) və ifrat (panteist) Monoteist və dualist 144. Əbülhəsən Bəhmənyarın əsərini göstərin “Təbiətin dialektikası” “Məntiq elmi” “Əsrarül-mələkut” √ “Təhsil kitabı” “Qanunların ruhu haqqında” 145. Azərbaycanda Romantizm cərəyanının nümayəndəsini göstərin M.F Axundov N.Tusi A.Bakıxanov √ Məhəmməd Hadi N.Nərimanov 146. “Əsrarül-mələkut” əsərinin müəllifi kimdir? M.F Axundov N.Tusi M.Hadi √ A.Bakıxanov N.Nərimanov 147. Azərbaycan maarifçiliyinin fərqləndirici xüsusiyyəti hansıdır? Sosial siyasi məqamlar önə çəkilir. Sosial iştirakçılıq ideyalarının təbliği mühüm yer tutur. Fəlsəfi akademizm sosial, bədii ideyalarla əvəzlənir. √ Deizm inkişaf edir, dini və elmi biliklər çulğalaşır Ateizm əsas yer tutmuşdurş 148. Zarvanizmin səciyyəvi cəhəti hansıdır? Rasionalizm və məntqi təfəkkürə üstünlük veriır. Pantezmin vəhdətül - vücud təlmini qəbul edir. Telelogiya və fatalizm ideyalarının tərəfdarıdır. √ Zərdüştilik fəlsəfəsindən qaynaqlanan dini-mistik və fəlsəfi təlimdir Ortadoksal islam fəlsəfəsi ideyalarını əsaslandırır. 149. Fərabiyə görə Metafizika nə haqqında elmdir? Teologiya haqqında İdrak haqqında Məntiq haqqında √ İlk başlanğıclar haqqında Təbiət haqqında 150. Kəlam fəlsəfəsinin ilk nümayəndələri kimlər idi? Mütəkəllimlər Sufilər Şərq aristotelçiləri √ Mötəzililər  Əşərilər 151. Müsəlman din fəlsəfəsi necə adlanır? Qəza-qədər təlimi Fatalizm Şərq peripatetizmi Mötəzilizm √ Kəlam 152. Aşağıdakılardan hansı müsəlman din fəlsəfəsinin meydana çıxmasını şərtləndirən səbəblərdən biridir? Elmi məsələlər ətrafında gedən mübahisələr Fəlsəfi məsələlər ətrafında gedən mübahisələr İdeoloji məsələlərə dair fikir ayrılıqları Əxlaqi məsələlər ətrafında gedən mübahisələr √ İlahiyyatçılar arasındakı mübahisələr 153. Antik fəlsəfənin Suriya təmsiçiləri üçün hansı məsələlər daha önəmli idi? √ Fəlsəfi məsələlər Sosial-siyasi məsələlər İlahiyyat məsələləri İdeoloji məsələlər. Estetik məsələr 154. İsgəndəriyyə ilahiyyat məktəbi hansı problemlərlə məşğul olurdu? Əxlaqi-etik problemlərlə √ Xristian ilahiyyatını nəzəri cəhətdən sistemləşdirməklə Elmi-fəlsəfi problemlərlə Neoplatonizmin inkişafı ilə. Sosial-siyasi problemlərlə 155. Orta əsrlər müsəlman şərq fəlsəfəsinin əsas mənbələri aşağıdakılardan hansılardır? İslam dini və çarvakların fəlsəfəsi √ Qurani-kərim və qədim yunan fəlsəfəsi Neoplatonizm və realizm Patristika və Aristotelin fəlsəfəsi Qurani-kərim və buddizm 156. Mötəzilizm nəyi inkar edirdi? İradə azadlığını √ Allahın atributlarının əksəriyyətini Sözlərin nisbi səciyyə daşıdığını İnsanın öz əməllərinə görə məsuliyyət daşıdığını Quranın yaranma olduğunu 157. Orta əsrlər müsəlman Şərq fəlsəfəsinin yaranma səbəblərindən biri aşağıdakılardan hansıdır? Rasionalizm ənənələrinin yüksık inkişaf səviyyəsi √ Dini məsələlər ətrafında gedən mübahisələr Əmtəə-pul münasibətlərinin inkişafı Elmin inkişaf səviyyəsi Ticarətin inkişafı 158. Əl-Kindiyə görə fəlsəfə nə haqqında bilik verir?  materiya haqqında √ mövcudluq haqqında fəaliyyət haqqında təfəkkür haqqında təbiət haqqında 159. Mütəkəllimlər kimlər idi? Peripatetiklərə rəğbət göstərənlər √ Dini ehkamlara mühafizəkar mövqedən yanaşan ilahiyyatçılar Sufilərin ardıcılları Dini azadfikirlilik tərəfdarları Mötəzilizmin tərəfdarları 160. Kəlam nədir? Quranı təfsir edən ədəbiyyatdır √ İslam ilahiyyatı, ortadoksal dini fəlsəfi sistemdir bədii fəlsəfi fikir istiqamətidir Sufi ədəbiyyatıdır Hədislər külliyyatıdır 161. Mötəziliyin əsasını hansı prinsiplər təşkil edir? qədərin dəyişməzliyi, quranın əzəli olması √ ilahi ədalət, təkallahlılıq vicdan azadlığı, ilahi iradə Quranın dəyişməzliyi Allah kəlam atributuna malikdir 162. Fərabinin xidmətini göstərin: empiriizmin banisidir √ Şərqdə Aristotel təlimini şərh etmişdir ortodoksal islam fəlsəfəsini yaratmışdır İslam ilahiyyatı ilə sufizmi barışdırmışdır. sufizmi inkişaf etdirmişdir 163. Aşağıdakılardan hansılar Şərq peripatetizminin nümayəndələridir? əl-Qazali, ər-Razi √ əl-Kindi, əl-Farabi Nəsimi, Nəimi Miyanəçi, Sührəvərdi İbn-Sina, Biruni 164. Şərq fəlsəfəsində emanasiya nəzəriyyəsi hansı cərəyan üçün səciyyəvidir? Sufizm √ İşraqilik Peripatetizm Panteizm Hürufilik 165. Təsəvvüf nədir? Xüsusi növ bilikdir √ Sufizmin başqa bir adıdır. Nəzəri biliklər sistemidir Qərbdə Şərq fəlsəfəsi bu adla tanınır  İdrak mərhələsidir 166. Şərq Peripatetizmi üçün səciyyəvi olan cavab variantını seçin: Şərq Peripatetizmi orta əsrlər Şərq fəlsəfəsində yunan fəlsəfəsi və xüsusilə, Aristotel ideyalarına əsaslanaraq ateizmi təbliğ edir. √ Aristotel təlimindən qaynaqlanmış cərəyandır. Mistik dini fəlsəfi cərəyandır. İslam şəriəti və Qurani-kərimi antik yunan fəlsəfəsi və Aristotelə uyğunlaşdırmağa cəhd etmişdir. Sünnə hüquq təlimlərinin eklektik sintezidir. 167. İşraqilik fəlsəfəsinin banisi kimdir? Əbülhəsən Bəhmənyar √ Şihabəddin Yəhya Sührəvərdi Məhəmməd Hadi M.F Axundov A.Bakıxanov 168. Aşağıda göstərilən cavab variantlarından hansı İşraqilik təlimi üçün səciyyəvidir? 6 –cı əsrdə Azərbaycanda yaranmış ictimai fəlsəfi fikir hərəkatıdır. √ İşraqilik fəlsəfəsində islama uyğunlaşdırılmış yeni bir emanasiya nəzəriyyəsi yaradılmışdır İşraqilikdə işıq və qaranlıq anlayışları əsas yer tutur Xeyirlə Şər, işıqla zülmətin mübarizəsi təsvir olunur. Zərdüştiliyin əsasında yaranmış, Maniçilik və Məzdəizm ideyalarının davamıdır İşraqilik XIV-XV əsrlərdə meydana çıxmış hürufilik sufizm və ismaililikdən qaynaqlanan fəlsəfi-dini mistik hərəkatdır. 169. Orta əsrlərdə Azərbaycan fəlsəfəsində peripatetizmin nümayəndələri kimlərdir? N.Gəncəvi, N Tusi, Ə.Ş.Sührəverdi √ Ə.Bəhmənyar, S. Urməvi, N.Tusi Eynəlqüzat Miyanəci, Əbubəkr Bərdəi Məhəmməd Ərdəbili, Əfzələddin Xünəci M.Füzuli, S.Urməvi, Y.Qarabaği 170. Orta əsrlər Azərbaycan fəlsəfəsinin əsas cərəyanları hansılardır? ortadoksal islam fəlsəfəsi, maarifçilik √ Peripatetizm, işraqilik, hürufilik hürufilik, romantizm Qızılbaşlıq, məzdəizm işraqilik, Bəktaşilik 171. Azərbaycanda islama qədərki fəlsəfi təlimlər aşağıdakılardan hansılardır? Maniçilik, İşraqilik, Zarvanizm √ Məzdəkilik, Zarvanizm, Maniçilik Xürrəmilik hürufilik Panteizm, əxilik və abdalizm Alban xristianlığı, Zarvanizm, sufizm 172. İbn-Sina hansı bilik növlərini fərqləndirir? rasional və irrasional tətbiqi və fundamental dini və elmi √ praktiki və nəzəri ezoterik və məntiqi 173. Sufizmi İslam şəriətinə uyğunlaşdıran filosofu göstərin:  М.Hallac İbn Haldun √ Qəzali ibn Rəşd Bəhmənyar 174. “İkili həqiqət” konsepsiyasının müəllifini göstərin: əl-Farabi √ İbn Rüşd əl-Qəzali əl-Kindi İbn-Sina 175. Azərbaycanda maarifçiliyin əsas nümayəndələri kimlərdir? Ə.Hüseynzadə, M.Ə.Rəsulzadə √ A.Bakıxanov, M.F.Axundov M.ƏSabir, S.Ə.Şirvani N.Tusi, NNərimanov Ə.Topçubaçov, H.Zərdabi 176. Şərq peripatetiklərinə görə ilk səbəbdən emanasiya prosesində ilk yaranan nədir?–03 hisslərdir √ əqldir təbiətdir işıqdır cəmiyyətdir 177. Əbülhəsən Bəhmənyar varlığı hansı növlərə bölürdü? maddi və mənəvi √ vacib və mümkün canlı və cansız substansiya və substrata maddi və ideal 178. Klassik alman fəlsəfəsində dialektik inkişaf qanunlarını hansı filosof sistemləşdirmişdir? Kant Şellinq Fixte √ Hegel Feyerbax 179. Hansı filosofun təlimində insan bədən və ruhun vəhdəti kimi fəlsəfənin çıxış nöqtəsini təşkil edir? Holbaxın Didronun Lametrinin √ Feyerbaxın Russonun 180. Dekartın fəlsəfi mühakimələrinin çıxış prinsipini göstərin: meditasiya intuisiya dialektika √ şübhə  nurlanma 181. Dekarta görə elmi metodun əsasını aşağıdakılardan hansı təşkil edir? «Bilik gücdür” “Özünü dərk et!” düzgün variant yoxdur √ «Düşünürəm, dеməli, mövcudam» «Hər şey Allahın idarəsindən asılıdır” 182. Yeni Dövr fəlsəfəsinin əsas problemini göstərin: √ elmi idrak problemi insan problemi maddi və ideal olanın nisbəti problemi cəmiyyət problemi varlıq problemi 183. Yeni Dövrün fəlsəfi cərəyanı olan empirizimin banisini göstərin? √ F.Bekon C.Lokk B.Spinoza R.Dekart Q.Leybnits 184. Kantın yaradıcılığı hansı dövrlərə ayrılır? metafiziki və dialektik idealist və materialist √ tənqidəqədərki və tənqidi gənclik və yetkinlik məntiqi və praktiki 185. Alman klasisk fəlsəfəsinin mərkəzi problemini göstərin: insan və Allah həyatın mənası insan psixikasının strukturu √ subyekt və obyektin eyniyyəti ilkin başlanğıc 186. Hegelin dialektik metodu nəyi aşkarlamağa imkan verir? insanın dual təbiətini düzgün variant yoxdur bazar iqtisadiyyatının mahiyyətini √ inkişafı əmək bölgüsünün səbəblərini 187. Hegelin sistemində təbiət və tarixi nə yaradır? təsadüf zərurət təbii qanunlar √ mütləq ideyanın inkişaf məntiqi Allahın iradəsi 188. Hegel hansı fəlsəfi cərəyanın nümayəndəsidir?  subyektiv idealizm idealist plüralizm √ obyektiv idealizm materialist monizm metafizik materializm 189. İdrak metodu kimi dialektikanı kim işləyib sistemləşdirmişdir? Marks Leibnits √ Hegel Kant Dekart 190. Alman klassik fəlsəfəsinin nümayəndəsini göstərin: Volter Didro P. Holbax √ J. Fixte Dekart 191. “Özündə şeylər” anlayışını dovriyyəyə ilk dəfə hansı filosof daxil etmişdir? Fixte Dekart Spinoza √ Kant Marks 192. Maarifçiliyin sosial idealı öz ifadəsini nədə tapır? elmin tərəqqisinə çalışmalarında teokratik cəmiyyət ideyasında monarxiyanın təbliğində √ ağılın prinsipləri əsasında cəmiyyəti yenidən qurmaq çağırışlarında materializmə meylli olmalarında tapmışdır 193. Substansiyanın dualizmi ideyası kimə məxsusdur? Platona Hegelə İbn-Sinaya Haydeggerə √ Dekarta 194. Substansiyanın yeganə olduğunu iddia edən kimdir? Leybnis Demokrit Kant Dekart √ Spinoza 195. Spinozaya görə substansiya aşağıdakılardan hansıdır? materiya √ təbiət canlılar aləmi bunların hec biri  ruh 196. Aşağıdakılardan hansı Dekartın substansiya anlayışına uyğundur? əşyalardır √ dualist səciyyə daşıyır özü-öz mövcudluğunu şərtləndirən varlıqdır kainatdır Insanın yaratdıqlarıdır 197. Dekarta görə elmi metod öz mənbəyini nədən götürməlidir siyasətdən √ məntiqi təfəkkürdən müşahidələrdən ilahiyyatdan təcrübədən 198. Humanizm aşağıdakılardan hansının mərkəzi ideyasıdır? ellinizm dövrü fəlsəfəsinin √ intibah fəlsəfəsinin orta əsrlər müsəlman şərq fəlsəfəsinin modernizm fəlsəfəsinin klassik alman fəlsəfəsinin 199. Antroposentrizm hnsı dövrün fəlsəfəsini səciyyələndirən termindir? qədim Şərq fəlsəfəsinin √ intibah dövrü fəlsəfəsini orta əsrlər fəlsəfəsini yeni dövr fəlsəfəsini antik (qədim yunan-rom fəlsəfəsini 200. Bekona görə elmi metod öz başlanğıcını nədən götürülməlidir? √ təcrübədən sadə müşahidədən məntiqi təfəkkürdən bədii əsərlərdən ilahiyyatdan 201. Empirizm cərəyanı idrakın mənbəyini nədə görürdü? dində √ təcrübədə incəsənətdə təfəkkürdə riyaziyyatda 202. Yeni dövr fəlsəfəsində panteizm ideyaları hansı filosofa məxsusudur? Fbekona √ B.Spinozaya Leybnisə Thobbsa Rdekarta 203. Klassik alman fəlsəfəsində dialektik inkişaf qanunlarını hansı filosof sistemləşdirmişdir?  Fixte √ Hegel Kant Feyerbax? Şellinq 204. İ.Kant aşağıda göstərilən hansı idrak cərəyanına mənsub idi? Rasionalizm √ Aqnostisizm Empirizm Skeptisizm? Sensualizm 205. Fransız mexanistik materialistləri kimlərdir? Kant, Russo, Dalamber Yaspers, Volter, AKamyu Didro, Holbax, Spinoza? Volter, Didro, Haydegger √ Lametri, Holbax, Helvetsi 206. Adı çəkilənlərdən kim fransız filosofudur? F.Bekon √ R.Dekart A Lametri QLeybnis? T.Hobbs 207. “Məntiq elmi” əsərinin müəllifi kimdir? Fixte √ Hegel Şellinq Feyerbax Kant 208. Hegelə görə anlayışın hərəkəti prosesi hansı xarakter daşıyır? Davamlı Dalğavari Mütəmadi √ Dialektik Metafizik 209. Dünyanın vahid başlanğıcdan necə yaranmasını Şellinq nəyin vasitəsilə dərk edilməsini mümkün hesab edirdi? “Mütləq mən”in empirizmi vasitəsilə √ Intellektual intuiasiya vasitəsi ilə Fərdin mənəvi mkanları vasitəsilə Rassional qavrayış vasitəsi ilə Subyektin təşəkkürü vasitəsi ilə 210. Fixtenin “Mütləq Mən” anlayışı nəyi bildirir? Insanın ümumi şəkildə tamlığı √ Bütün mövcudatın mütləq başlanğıcı Fərdin idrakı qabiliyyəti Insanın özünü idrakı  Subyektin imkanları 211. Kantın “Özündə şeylər” anlayışı nəyi bildirir? Təbiət ünsürlərini √ Duyğuları oyadan xarici reallıqları Praktiki səciyyə daşıyan hissləri Insanın duyğu və qavrayışını Qeyri-maddi, ideal mövcudatı 212. Kantın aprior mühakimələri nəyi bildirir? Müşahidə edilən hissləri √ Təcrübəyəqədərki mühakimələri Bir-birindən fərqli olan fikirləri Praktiki səciyyə daşıyan fikirləri Müsbət(pozitiv) xarakterli mühakimələri 213. Holbaxa görə materiyanın əsas atributu nədir? Uzunluğu və eni √ hərəkət Zaman əşyavilik Məkan 214. Fransız materializmində dünyanın mexaniki mənzərəsi kimin tərəfindən əsaslandırılmışdır? Didro √ Holbax Volter Kondilyak Russo 215. C.Lokk hansı fəlsəfi mövqedən çıxış edirdi? Rasionalizm √ Sensualizm və empirizm Dini sxolastika Panteizm Obyektiv idealizm 216. Q.Leybnis bölünməz monadaları nə hesab edirdi? əqlin əsası √ Təbiətin mahiyyəti şüurun məzmunu Təfəkkürün nəticəsi zəkanın bütləri 217. Dekarta məxsus idrak metodunda mühüm prinsiplərdən biri hansıdır? Ardıcıllıq √ Fasiləsizlik Mütənasiblik Inkaretmə Fərqləndirmə 218. “Düşünürəm, deməli, mövcudam” aforizmi kimə məxsusdur?  F.Bekona √ R.Dekarta Q.Leybmitsə Q.Qalileyə C.Lokka 219. F.Bekonun fikrincə “idollar” nəyə mane olur? Rasional problemin açıqlanmasına √ Həqiqi, obyektiv biliyin əldə edilməsinə Empirik faktların toplanılmasına Nəzəri biliyin əsaslandırılmasına Mühakimələrin bir-birilə tutuşdurulmasına 220. Sonsuz kiçilənlər haqqında riyazi metod nəyi tədqiq etməyə imkan verirdi? Kimyəvi prosesləri √ Hərəkəti riyazi dildə ifadə etməyi Biokimyəvi prosesləri Sosial prosesləri Bioloji prosesləri 221. Frensis Bekonun işlədiyi elmi-tədqiqat metodu necə adlanır? Rasional metod √ İnduktiv metod Modelləşdirmə metodu Abstraktlaşdırma metodu Deduktiv metod 222. İntibah dialektikasının əsasını kim qoymuşdur? Parasels √ Kuzalı Nikolay NKopernik CBruno BTelezio 223. İndustrializm dövrünə təsadüf edən panteizm nədir? Insanın təbiətlə vəhdət təşkil etməsi √ Tanrının təbiətlə eyniləşdirilməsi Tanrının insanla qarşı-qarşıya qoyulması Təbiətin və insanın fərqli mahiyyət daşıması Cəmiyyətin təbiətlə yekcinsliyi 224. İntibah dövrünə xas olan fəlsəfi dünyagörüşdə hansı ideya daha çox inkişaf etmişdir? Təkamülçülük √ Humanizm Islamçılıq Teosentizm Kosmopolitisizm 225. Postpozitivizmə kimlər aiddir? M.Şlik, O.Neyrat, R.Karnap O.Kont, HSpenser, EMax √ İ.Lakatos, P.Feyerabend, T.Kun M.Fuko, J.Derrida, J.Liotar  A.Berqson, KJaspers, MHaydegger 226. İntuisionizmə görə (A.Berqson) varlığa adekvat olan idraki qabiliyyət hansıdır duyğu təfəkkür √ intuisiya iradə induksiya 227. İnsanın tənhalığa məhkum olduğunu söyləyən fəlsəfi cərəyanı göstərin Marksizm volyuntarizm Freydizm √ Ekzistentializm praqmatizm 228. Həyatın mənası, həyat və ölüm problemi hansı fəlsəfi cərəyanın mərkəzi problemlərindən biridir? √ ezistensializmin Marksizmin Rasionalizmin Bekon Aristotelizmin 229. Fəlsəfi biliyin bir istiqaməti kimi "elm fəlsəfəsi"nin qərarlaşması ilə bağlı aşağıdakılardan hansı doğrudur? √ XX əsrin ikinci yarısında Marksizm fəlsəfəsində Orta əsrlərdə Yeni Dövrdə İntibah dövründə 230. Fəlsəfənin metafizika ilə eyniləşdirən cərəyanı göstərin √ pozitivizm neofreydizm ekzistentializm Freydizm fenomenologiya 231. " Dildən düzgün istifadə edilməməsi psevdoproblemlər yaradır” tezisini müdafiə edən cərəyanı göstərin neofreydizm obyektiv idealism Marksizm √ Neopozitivizm Ekzistentializm 232. Husserl bu cərəyanlardan hansının əsasını qoymuşdur? personalizm obyektiv idealizm psixoanaliz hermenevtika √ fenomenologiya 233. Həyat fəlsəfəsinin nümayəndəsini göstərin  Junq Freyd Kamyu √ Nitşe Fromm 234. Fəlsəfənin XX əsrdə ortaya çıxan sahələrindən birini göstərin subyektiv idealizm obyektiv idealizm nominalizm √ strukturalizm antropoloji materializm 235. Qeyr-klassik cərəyanlardan "anlama"nı idrakın metodu kimi qəbul edən cərəyanı göstərin strukturalizm nominalizm personalizm √ Həyat fəlsəfəsi fenomenologiya 236. “Fəlsəfə göydən yerə enməli və insan həyatının praktik problemlərini həll etməlidir “ tezisini irəli sürən təlim hansıdır? Freydizm pozitivizm fenomenologiya √ praqmatizm personalizm 237. Hakimiyyətə iradənin olmasını, canlı olan hər şeyin özünütəsdiqə can atdığını deyən filosofu göstərin Şopenhauer Kont √ Nitşe Marx Engels 238. Yeni dövr fəlsəfəsi nə ilə sıx bağlı idi? ideologiya ilə ekologiya ilə dinlə √ Elmlə incəsənətlə 239. Sərhəd situasiyası anlayışı hansı cərəyanda mühüm yer tutur Personalizmdə Praqmatizmdə Strukturalizmdə √ Ekzistensializmdə Fenomenologiyada 240. Haydeggerin irəli sürdüyü anlayışı göstərin həyata doğru varlıq Allaha doğru varlıq məyusluğa doğru varlıq √ ölümə doğru varlıq  xoşbəxtliyə doğru varlıq 241. J.P.Sartra görə insana münasibətdə hansı doğrudur? mahiyyət və mövcudluq eyniyyət təşkil edir dübyaın reallığının inkar edilməsi √ Mövcudluq mahiyyətdən əvvəldir varlıq şüuru şərtləndirir mahiyyət mövcudluqdan əvvəldir 242. Ekzistensializm insanla bağlı baxışlarını aşağıdakılardan hansı əks etdirir həyatımızda hər şey təsadüfidir, buna görə də suyun axarı ilə üzmək və ümidlə yaşamaq lazımdır insan Allaha bənzər yaradılmış və onun taleyini də Allahın iradəsi şərtləndirir insanın həyatı taledən, qismətdən asılıdır √ insan azadlığa və hər şeyə görə məsuliyyət daşımağa məhkumdur insanın davranışlarını bizim bilmədiyimiz qeyri-şüuri istəklər şərtləndirir 243. İnsanı özü özünü determinasiya edən, özü özünü layihələşdirən varlıq kimi nəzərdən keçirən fəlsəfi cərəyanı göstərin pozitivizm fenomenologiya freydizm √ ekzistensializm praqmatizm 244. ”Ekzistensiya” termini tərcümədə hansı mənanı verir məhəbbət dövretmə inkişaf √ mövcudluq idrak 245. Müasir Qərb fəlsəfəsində irraisonalist cərəyanı göstərin √ ekzistensializm strukturalizm neopozitivizm marksizm praqmaizm 246. Müasir Qərb fəlsəfəsinin cərəyanını göstərin Buddizm patristika aqnostisizm √ praqmatizm tomizm 247. Müasir fəlsəfənin materialist cərəyanı hansıdır? neotomizm √ marksizm ekzistensializm praqmatizm fenomenologiya 248. Pozitivizmin banisi kimdir?  Nitsşe √ Kont Berqson Marks Husserl 249. A.Şopenhauerə görə dünyanın ilk əsasını nə təşkil edir? hakimiyyət əzmi √ iradə həyat atman dünya ruhu 250. İradəni həyat və idrakın əsas prinsipi kimi qiymətləndirən kim olmuşdur? Haydegger Diltey √ Şopenhauer Zimmel O.Şpenqler 251. ”Həyat fəlsəfəsi”niun nümayəndələrini göstərin Fixte √ Nitsşe Lokk Hegel Popper 252. İntuisiyanı dünyanı anlamanın yeganə vasitəsi olduğunu bildirən fəlsəfi cərəyan hansı məktəbə mənsubdur? neorasionalizmə √ həyat fəlsəfəsinə fenomenologiyaya pozitivizmə praqmatizmə İdrakda zəkanın rolunu inkar edən və ya onu məhdudlaşdıran, ön plana iradəni, hissi seyri, intuisiyanı çəkən fəlsəfi mövqe necə 253. adlanır? rasionalizm √ irrasionalizm skeptisizm stiyentizm empirizm 254. İntuisionizmə görə (A.Berqson) varlığa adekvat olan idraki qabiliyyət hansıdır təfəkkür √ instuisiya duyğu induksiya iradə 255. Həyat fəlsəfəsi nümayəndələri varlığın əsas xüsusiyyətini nədə görürdülər materiyada √ arasıkəsilməz bütöv axında arasıkəsilməz strukturunda  onun mükəmməl bitkinliyində təfəkkürdə Qeyri-klassik istiqamətin (həyat fəlsəfəsi, intutivizm, ekzistensializm) nümayəndələri klassik fəlsəfənin hansı əsas xüsusiyyətini tənqid 256. edirlər empirizmini √ rasionalizmini apriorizmini induktivizmini realizmini 257. Postpozitivizmə kimlər aiddir? M.Fuko, J.Derrida, J.Liotar √ İ.Lakatos, P.Feyerabend, T.Kun A.Berqson, KJaspers, MHaydegger O.Kont, HSpenser, EMax M.Şlik, O.Neyrat, R.Karnap 258. Neopozitivizmə görə fəlsəfənin predmetini nə təşkil edir? bioloji növ kimi insan, √ dil və ilk növbədə, elm dili dərk edən insan mənəvi həyat və əxlaq təşkil edir mənəvi varlıq kimi düşünülən cəmiyyət 259. Praqmatizmdə U.Ceymsin universal təcrübə, “şüur axını”, "plüralist kainat" təlimi başqa cür necə adlanır? radikal rasionalizm √ radikal empirizm radikal koqnitivizm radikal antroposentrizm radikal avtoritarizm 260. Praqmatizmdə “Pirsin prinsipi” hansıdır? √ predmet haqqında bizim ideyamız onun doğurduğu hissi təəssüratlar haqqında ideyadır “predmet haqqında bizim ideyamız onun əhəmiyyət daşıdığını bildirən“ kimi səslənir predmet haqqında bizim ideyamız onun ideal surətidir predmet haqqında bizim ideyamız onun rasional qavrayışıdır predmet haqqında bizim ideyamız onun simvolik ifadəsidir 261. Praqmatizim Ç. Pirsə gorə nəyi ifadə edir? “həyatın ruhunu” √ “laboratoriya ruhunu” “məntiqin ruhunu” “Ziddiyətin ruhunu” “İstehsal ruhunu” 262. Praqmatizmin əsası kimlər tərəfindən qoyulmuşdur? MŞlik, R Karnap, K Gödel √ Ç. Pirs, UCeyms, C Dyui B. Rassel, L Vitgenşteyn, B Kroçe E. Fromm, R Yaspers, M Haydegger tərəfindən qoyulmuşdur H. Reyhenbax, K Hempel 263. Müasir qərb fəlsəfəsinin antissientist cərəyanlarında linqvistik dönüş kimin adı ilə bağlıdır? K. Yaspersin √ M. Haydeggerin A.Kamyunun Q. Marselin adı ilə bağlıdır E. Husserlin 264. Müasir qərb fəlsəfəsinin ssientist cərəyanlarında linqvistik dönüşün təşəkkülündə həlledici rol kimə məxsusdur? B. Rasselə √ L.Vitgenşteynə K.Popperə T.Kuna məxsusdur R. Karnapa 265. Müasir Qərb fəlsəfəsinin antissientist məktəblərinə hansılar daxildir? ekzistensializm, hermenevtika, strukturalizm √ hermenevtika, personalizm, postmodernizm “həyat fəlsəfəsi”, analitik fəlsəfə, praqmatizm fenomenologiya, ekzistensializm, strukturalizm aiddir praqmatizm, ekzistensializm, frankfurt məktəbi 266. Müasir Qərb fəlsəfəsində ssientist istiqamətə hansılar aiddir? personalizm, postmodernizm, frankfurt məktəbi √ praqmatizm, neopozitivizm, strukturalizm postmodernizm, analitik fəlsəfə, strukturalizm elm fəlsəfəsi, personalizm, postmodernizm aiddir hermenevtika, “həyat fəlsəfəsi”, ekzistensializm 267. İnsana eksiztensialist yanaşma üçün aşağıdakılardan hansı səciyyəvidir? “həyatda hər şey təsadüf üzündən baş verir, buna görə də bəxtin gətirməsinə bel bağlamaq lazımdır” √ "insan azadlığa və öz əməllərinə görə cavabdehlik daşımağa məhkumdur” “insanın səylərinə baxmayaraq, hər şey son nəticədə ondan deyil, taledən asıldır” “insanın mövcudluğunun dəyəri, onun nəaliyyətidir” müddəası səciyyəvidir “insanın əməlləri heç də həmişə dərk edilməyən şüursuz istəklərlə şərtlənir” 268. İnsanın azadlığı, onun atılması və tənhalığı, sərhəd situasiyaları haqqında müddəalar hansı cərəyanda özünə yer almışdır? neopozitivizmdə √ ekzistensializmdə psixoanalizdə praqmatizmdə əsaslandırılmışdır strukturalizmdə 269. Ekzistensialistlərin diqqət mərkəzində olan varlıq forması hansıdır? təbiətin varlığıdır √ insanın fərdi mövcudluğudur mütləq ruhdur axirət dünyasıdır sosial varlıqdır 270. Falsifikasiya prinsipinin mahiyyəti nədən ibarətdir? elmi bilik öz təsdiqini təcrübədə tapır √ elmi nəzəriyyələr təkzib olunanadək həqiqidir  biliyin doğruluğu onun obyektiv reallığa uyğunluğu ilə müəyyənləşir biliyin doğruluğu onun məntiqi ziddiyətsizliyindəndir biliyin doğruluğu onun fəlsəfi paradiqmalara uyğunluğu ilə müəyyən olunur 271. M.Haydegger insan varlığının ekzistensiya kimi situativliyini nədə görür? insanın mövcudluğu və mahiyyətinin təbiət tərəfindən müəyyən olunmasında √ insanın "dünyada varlıq" olmasında insanın mövcudluğu və mahiyyətinin iqtisadiyyatın səviyyəsi ilə şərtlənməsində insanın mövcudluğu və mahiyyətinin Allah tərəfindən təyin olunmasında insanın mövcudluğu və mahiyyətini cəmiyyətin müəyyn etməsində 272. M.Haydegger insanın varlığını necə səciyyələndirir onun mədəniyyətdəki mövcudluğu kimi √ ölümə doğru, yoxluğa doğru istiqamətlənmiş varlıq kimi təbiətin bir parçası kimi sosial varlıq kimi onun cismani mövcudluğu kimi 273. M.Haydeggerə görə insanın şeylər aləmindəki mövcudluğu onda hansı təəssüratlar doğurur qüssə, ümidsizlik √ qorxu, narahatlıq instniktlər, impluslar laqeydlik, biganəlik sevinc, məmnunluq 274. J.P.Sartr azadlığı necə başa düşür? azadlıq insanın öz təbiətinə uyğun yaşamasıdır √ azadlıq insanın məhkum olduğu və məsuliyyət daşıdığı seçimdir azadlıq insanın öz borcunu dərk edərək yaşamasıdır azadlıq dərk edilmiş zərurətdir azadlıq müəyyən edilmiş normalara könüllü surətdə riayət etməkdir 275. J.P.Sartr insan varlığının özünəməxsusluğunu nədə görür? insanın mövcudluğu və mahiyyəti Allah tərəfindən müəyyənləşdirilir √ insanın mövcudluğu onun mahiyyətindən qabaq gəlir insanın mövcudluğu və mahiyyəti təbiətlə şərtlənir insanın mövcudluğu və mahiyyəti iqtisadiyyatın səviyyəsi ilə şərtlənir insanın mahiyyəti cəmiyyət tərəfindən müəyyənləşdirilir 276. Praqmatizm elmi necə başa düşür? predmetlərin mahiyyəti haqqında yeni bilik əldə etmək prosesi kimi √ insanın biliklərin faydalılığına olan kollektiv inamı analiz vasitəsi ilə dünyanı dərketmə üsulu kimi dünyagörüşünün əsasını təşkil edən biliklər sistemi kimi? səhih və sübut olunmuş biliklər sistemi kimi 277. Materiyanın müvcudluq formasını göstərin tənəzzül √ məkan materiya idrak tərəqqi 278. Hərəkətin formalarının təsnifatını kim təklif etmişdir? Aristotel √ Engels Kant Platon Hegel 279. Ontologiya özündə aşağıdakı hansı məsələləri birləşdirir? biliyin mənşəyi √ dünyanın mənşəyi və onun universal əlaqələri anlayış və mühakimələrin mənşəyi idrakın prinsiplərini ideyaların mənşəyi 280. Təbiətin varlığını fəlsəfənin hansı bölməsi öyrənir? praksiologiya √ naturfəlsəfə antropologiya ontologiya? aksiologiya 281. Zaman anlayışının fəlsəfi mahiyyəti nədən ibarətdir? obyektiv mövcudluq √ hadisələrin baş vermə ardıcıllığı və müddəti subyektiv mövcudluq bütün mövcudluq? maddi predmetlərin ölçüsü 282. Məkan anlayışının fəlsəfi mahiyyəti nədən ibarətdir? subyektiv mövcudluluq √ predmetlərin ölçüsü və yerləşmə qaydası obyektiv mövcudluq bütün mövcudluq hadisələrin baş vermə ardıcıllığı və müddəti 283. Substansiya anlayışının mahiyyəti nədən ibarətdir? bütün mövcudluq √ özü-özünün səbəbi olan müstəqil varlıq obyektiv mövcudluq subyektiv mövcudluq? dünyada baş verən dəyişkənlik 284. Varlığın formaları hansı bənddə düzgün qeyd edilmişdir? təbiət, bitgilər aləmi √ mənəvi varlıq, insan şüur, mənəvi varlıq materiya, cansız təbiət? cəmiyyət, maddi istehsal 285. Varlığın fəlsəfi anlayışının mahiyyəti nədən ibarətdir? varlıq obyektiv mövcud olanı ifadə edən fəlsəfi kateqoriyadır √ varlıq bütün mövcud olanı ifadə edən fəlsəfi kateqoriyadır  varlıq ideyalar aləmini bildirən anlayışdır varlıq subyektiv mövcudluğu bildirən anlayışdır varlıq dəyişkənliyi bildirən anlayışdır 286. Varlıq haqqında fəlsəfi təlim necə adlanır? qnoseologiya √ ontologiya aksiologiya praksiologiya? antropologiya 287. Varlığın əbədi və ideal dəyərə malik olduğunu kim təxmin edir? Fales √ Platon Protoqor Heraklit Sokrat 288. Orta əsr Qərb fəlsəfəsinin ontoloji prinsipi nə idi? rasionalizm √ kreasionizm tarixilik vəhy formalizm 289. Materiyanın mövcudluq formaları hansılardır? keçmiş və gələcək √ məkan və zaman fasiləsizlik və sonsuzluq dəyişkənlik və inkişaf təkamül və tənəzzül 290. Varlığın atributu hansıdır? √ hərəkət ideya materiya təkamül zəka 291. Engelsin təklif etdiyi hərəkət formalarına aid deyil? mexaniki hərəkət √ biristiqamətli hərəkət sosial hərəkət kimyəvi hərəkət fiziki hərəkət 292. Aşağıdakı təyinatlardan hansı materiyanın mahiyyətini daha dolğun açır? materiya – hər şeyin əsasını təşkil edir √ materiya – obyektiv reallıqdır, şüurdan asılı olmayaraq mövcuddur materiya – fəlsəfi kateqoriyadır materiya – duyğular məcmusudur materiya - əsas substansiya, ilkin materiyadır 293. Varlıq terminini fəlsəfəyə kim gətirib? Platon √ Parmenid Hegel Aristotel Kant 294. Varlığın əsas növləri aşağıdakılardan hansılardır? şüur və mənəvi varlıq √ maddi və mənəvi varlıq cəmiyyət və maddi istehsal varlığı maddi sistemlərin varlığı təbiət və heyvanat varlığı 295. Varlığın sinonimləri aşağıda sadalananlardan hansılardır? qeyri-varlıq və nə isə √ reallıq və gerçəklik var olma və yoxluq nə isə və qeyri-mövcud olma yoxluq və dünya 296. Ontologiya nə haqqında təlimdir? idrak təlimi √ varlıq təlimi ziddiyyətlər təlimi dəyərlər təlimi inkişaf təlimi 297. Ontologiya hansı məsələni özünə daxil edir? biliyin mənşəyi √ dünyanın mənşəyi və onun universal əlaqələri anlayış və mühakimələrin mənşəyi ziddiyyətlərin mənşəyi və formaları şüur və ideyaların mənşəyi 298. Məkan və zaman kateqoriyalarının anlaşılmasına dair müxtəlif konsepsiyalar hansılardır? dualist və materialist √ substansial və relyasion dualist və monist hissi və rasional metafizik və idealist 299. Materiyanın təşkili səviyyələri hansılardır? mikro- və makroaləm səviyyəsi elementar hissə və ideyaların təbiəti √ cansız materiya, canlı və sosial səviyyə predmet, yaxud hadisənin təşkili səviyyəsi fasiləsiz maddi mühit 300. Materializmə görə fəlsəfənin əsas məsələsi nələr arasındakı münasibəti ifadə edir? inam və zəka √ varlıq və təfəkkür  varlıq və insan şüur və inam materiya və ruh 301. Monizmin müxtəlif növlərini qeyd edin metafizik və dialektik √ materialist və idealist subyektiv və ideal empirik və nəzəri obyektiv və maddi 302. Yalnız bir substansiyadan çıxış edən fəlsəfi cərəyan necə adlanır? idealizm √ monizm dualizm aqnostisizm materializm 303. Varlığın formaları aşağıdakılardan hansılardır? materiya və cismin varlığı √ insan və ictimai varlıq şüur və mənəvi varlıq cəmiyyət və maddi istehsal varlığı təbiət və heyvanat varlığı 304. Orta əsrlər xristian fəlsəfəsində “həqiqi varlıq” nə idi? ideyalar aləmi √ Allahın varlığı ictimai varlıq obyektiv varlıq insan varlığı 305. “Qeyri-varlıq” məfhumunun sinonimləri aşağıdakılardan hansılardır? gerçəklik və reallıq √ yoxluq və qeyri-mövcudluq var olma və yoxluq mövcudluq və gerçəklik varlıq və yoxluq 306. Relyasion konsepsiya məkan və zamanı mahiyyətcə nə hesab edirdi? Substansiya √ Münasibət Əlamət Kəmiyyət Aksidensiya 307. Qədim yunan fəlsəfəsi varlığa hansı mövqedən yanaşırdı? Monizm mövqeyindən √ Dualizm mövqeyindən Materializm mövqeyindən Skeptisizm mövqeyindən İdealizm mövqeyindən 308. Yeni dövr fəlsəfəsi materiyanı hansı xüsusiyyətinə görə təyin edirdi? ilk başlanğıc olduğuna görə √ atributuna görə təcrübə obyekti olmasına görə faydalı olduğuna görə Allah tərəfindən yaradılmadığına görə 309. Varlığın materiya və formadan törədiyini iddia edən filosof kimdir? Platon √ Aristotel Dekart Holbax Akvinalı Foma 310. Varlığa ilk başlanğıcın əbədi dövranı kimi baxanlar kimlər idi? Orta əsrlərin filosofları √ Qədim yunan filosofları Yeni dövr filosofları Postmodernistlər İntibah dövrü filosofları 311. Varlığın formaları arasında hansı münasibətlər mövcuddur? relyativ münsibətlər √ iyerarxik münasibətlər səbəb-nəticə münasibətləri kəmiyyət-keyfiyyət münasibətləri məzmun-forma münasibətləri 312. “Varlıq” və “yoxluq” anlayışlarının relyativliyi nə deməkdir? Varlıq anlayışı yoxluğa nəzərən daha məzmunludur √ Bu anlayışlar biri digərinə nəzərən təyin edilə bilər Varlıq yoxluğa nəzərən ilk anlayışdır Varlıq anlayışını yoxluqdan kənarda istifadə etmək olmaz. Varlığın həcmi yoxluğa nəzərən daha böyükdür 313. Varlıq anlayışı haqqında aşağıdakılardan hansı doğrudur? Varlıq digər anlayışlardan öz məzmununa görə fərqlənir √ Varlığın məzmunu onu digər anlayışlardan fərqləndirməyə imkan vermir Varlıq həcminə görə ən yoxsul anlayışdır Varlıq daxilən ziddiyyətsiz anlayışdır. Varlıq məzmunca ən zəngin anlayışdır 314. Anlayışın məzmunu ilə həcmi arasındakı münasibəti ifadə edən əlaqə necə adlanır? düz mütənsiblik qanunu √ tərs mütənasiblik qanunu kafi əsas qanunu ziddiyyətsizlik qanunu relyativlik qanunu 315. Anlayışın məzmunu nəyə deyilir? Anlayışın əhatə etdiyi predmetlər çoxluğu Anlayışın ifadə etdiyi obyektlərin mühüm əlamətlərinin məcmusu  Bir obyekti digərindən fərqləndirən əlamətlərin məcmusu √ Anlayışın ifadə etdiyi obyektlər üçün ortaq əlamətlərin məcmusu Anlayışın istifadə edildiyi situasiyalar çoxluğu 316. Obyekti səciyyələndirən xüsusiyyətləri ən ümumi formada ifadə edən kateqoriyalar hansılardır? materiya, şüur, kəmiyyət √ məkan, zaman, keyfiyyət hərəkət, sükunət, kütlə səbəb, məkan, nəticə varlıq, idrak, fəaliyyət 317. Aşağıdakılardan hansı materiyanın mahiyyətini düzgün açır? materiya – varlığın əsasını təşkil edir √ materiya – insana təsir edərək, onda duyğular oyadır materiya – fəlsəfi kateqoriyadır materiya – duyğuların məcmusudur materiya - substansiyadır 318. Varlığın formalarına aşağıdakılardan hansılar daxil deyil? Insanın varlığı və sosial varlıq √ Materiya və cismin varlığı İnsanın varlığı və mənəvi varlıq Təbiətin varlığı və insanın varlığı Təbiətin varlığı və sosial varlıq 319. İnsanı fəaliyyətin subyekti kimi xarakterizə edən anlayışı göstərin √ Şəxsiyyət qəhrəman fərd fərdiyyət tarixi şəxsiyyət 320. "Yaşamaq - həzz almaqdır " tezisini irəli sürən cərəyan rasionalizm √ gedonizm utilitarizm asketizm praqmatizm 321. Fəlsəfi antropologiyanın ideya mənbələrini göstərin alman klassik fəlsəfəsi, freydizm fatalizm, volüntarizm antik fəlsəfə, orta əsr fəlsəfəsi √ alman romantik fəlsəfəsi və həyat fəlsəfəsi, ekzistensializm, fenomenologiya marksizm fəlsəfəsi, alman klassik fəlsəfəsi 322. Personalizmə görə, ali şəxsiyyət kimdir? təbiətdir nsandır √ Allahdır dövlətdir cəmiyyətdir 323. İnsanı hərəkətə təhrik edən nədir? əqidələr √ tələbatlar maraqlar məqsədlər motivlər 324. İnsanın təkamülündə əsas amil nə olmuşdur? instinktlər ailə √ əmək fəaliyyəti vərdişlər ünsiyyət 325. Tərbiyə insanın nəyə olan qabiliyyətini reallaşdırır, artırır və möhkəmləndirir? xidmətlərə zəhmətə √ fəaliyyətə xeyirxahlığa əyləncələrə 326. Rəsmi elm kimi fəlsəfi antropologiya kim tərəfindən yaradılmışdır? Marks və Engels Freyd və Fromm Haydegger və Sartr √ M. Şeler və Q. Plesner Kant və Hegel 327. İnsanı əmək alətləri hazırlayan heyvan kimi səciyyələndirən tədqiqatçını göstərin Marks √ B.Franklin Darvin Aristotel Hegel 328. Subyekt kimdir? √ fəaliyyətin daşıyıcısı olan insan naməlum bir şəxs sahibkar qəribə insan xoşagəlməz insan 329. Bir fərdi başqalarından fərqləndirən spesifik, özünəməxsus konkret bioloji və sosial cəhətlərin məcmusuna nə deyilir? Şəxsiyyət Orijinallıq Fenomen √ Fərdiyyət talant 330. Fərd nəyə deyilir? özünə qapanmış insana canlı insan orqanizminə  şəxsiyyətə başqalarına bənzəməyən insana √ ayrıca götürülmüş konkret insana 331. Tələbat nədir? √ insanı hərəkətə təhrik edən, onun təbiətindən, ən əhəmiyyətli xassələrindən irəli gələn ehtiyacı insanın nəyəsə meyl etməsi insanın mənəvi nemətlərə ehtiyacının olması insanın maddi nemətlərə ehtiyacının olması insanın nəyəsə malik olmaq istəyi 332. İnsanın bioloji mənşəyi haqqında materialist nəzəriyyənin banisi kim olmuşdur? Kant Lokk √ Darvin Hobbs Freyd 333. Ünsiyyətin universal vasitəsi nədir? təxəyyül beyin jestlər √ nitq intuisiya 334. Fəlsəfi antropologiya nə haqqında ümumləşdirilmiş fəlsəfi təlimdir? insan və cəmiyyət sivilizasiya cəmiyyət mədəniyyət √ insan 335. İnsan necə varlıqdır? √ biososial varlıqdır bioloji varlıqdır psixoloji varlıqdır sosial varlıqdır mənəvi varlıqdır 336. Antropososiogenez nədir? bioloji növ kimi insanın mənşəyi haqqında elm ailənin mənşəyi haqqında elm cəmiyyətin mənşəyi haqqında elm √ insan və cəmiyyətin mənşəyi haqqında elm mədəniyyəyin mənşəyi haqqında elm 337. İnsanların davranışının hərəkətverici qüvvəsini psixi olanda görən cərəyan hansıdır? √ freydizm ekzistensializm personalizm hermenevtika naturalizm 338. Sosiallaşma prosesi nəyə deyilir? davranış prosesinə istehsal prosesinə √ şəxsiyyətin formalaşmasına cəmiyyətin qərarlaşmasına dövlətin meydana gəlməsinə 339. İnsanın həyatının əzəldən Allah və ya varlığın obyektiv qanunları tərəfindən müəyyən edildiyini söyləyən təlim necə adlanır? volüntarizm √ fatalizm kreasionizm providensializm ekzistensializm 340. Fəaliyyət aktının strukturu hansı elementləri özündə birləşdirir? vasitə, tələbat, maraq, istedad √ subyekt, məqsəd, vasitə, predmet, hərəkət, nəticə obyekt, tələbat, maraq, qabiliyyət predmet, nəticə, maraq, hərəkət istedad, maraq, tələbat, vasitə 341. İnsanın öz hərəkətləri və fəaliyyətində tam sərbəst olmasını təbliğ edən baxış necə adlanır? fatalizm ekzistensializm materializm idealizm √ volüntarizm 342. Şəxsiyyətin məsuliyyəti nədə ifadə olunur? öz ailəsi qarşısında məsuliyyətdə hüquqi məsuliyyətində şəxsiyytin öz hərəkətlərində tam sərbəst olmasında insanın taleyinin əzəldən müəyyən olunmasında √ öz hərəkətinin sosial nəticələrini irəlicədən görmək və onlara görə cavab verə bilməkdə 343. Insan həyatının həqiqi mənası hansı prosesdə açılır? təhsil tərbiyə davranış √ fəaliyyət istirahət 344. İnsanı formalaşdıran əsas amilə hansı aiddir? çətinliklər məşqlər bürclər √ tərbiyə təbiətin qanunları 345. Şəxsiyyət nədir? özünü yüksək dəyərləndirən insan məşhur adam  parlaq qabiliyyətləri olan insan √ insanın sosial siması güclü xarakterli insan 346. "Yaşamaq - həzz almaqdır " tezisini irəli sürən cərəyan asketizm rasionalizm dutilitarizm √ gedonizm praqmatizm 347. Asketizmin tərəfdarları nəyi təbliğ edirlər? hər şeydən faydalanmağı düzgün cavab yoxdur altruizmi √ maddi olan hər şeydən imtina etməyi yaşamaqdan həzz almağı 348. Həyat mənasını hər şeydən faydalanmaqda görən cərəyanı göstərin evdemonizm √ utilitarizm asketizm volyuntarizm gedonizm 349. Həyatın mənası sualı insanı, əsasən, nəyə görə narahat edir? tənha olduğuna görə zəif olduğuna görə alim olduğuna görə filosof olduğuna görə √ fani olduğuna görə 350. " Məqsəd vasitəyə bəraət qazandırır " tezisini hansı təlim irəli sürür? providensializm rasionalizm hedonizm asketizm √ praqmatizm 351. Insanın mahiyyətini biolojiləşdirən cərəyanı göstərin fenomenologiya Darvinizm ekzistentializm Marksizm √ Sosial-darvinizm 352. İnsanın istənilən hərəkətini əvvəlcədən müəyyən edilmiş bir hadisə kimi götürən təlim necə adlanır? Nigilizm volyuntarizm rasionalizm √ fatalizm praqmatizm 353. Növün tək bir nümayəndəsi kimi insan nədir? vətəndaşdır fərdiyyətdir şəxsiyyətdir √ fərddir adamdır 354. Qərb fəlsəfəsində insanı öz düşüncələrinin mərkəzinə qoyan ilk filosof kim olmuşdur? Avqustin de Heraklit Kant √ Sokrat F. Akvinski 355. İnsanı təbiətin bir element kimi götürən və onun heyvanlarla birgə eyni qanunlara tabe olduğunu iddia edən cərəyan necə adlanır? humanizm pozitivizm √ naturalizm rasionalizm sosiologizm 356. Maddi və mənəvi nemətlərin yaradılması istiqamətində insanın məqsədyönlü fəaliyyəti necə adlanır? davranış fəallıq √ əmək layihələşdir yaradıcılıq 357. Fərdilik nədir? √ bir fərdi digər fərdlərdən fərqləndirən cəhətlər insanın bioloji keyfiyyətləri insanın psixologiyası insanın təbiəti insanın sosial keyfiyyətləri 358. Humanizmi, insanın hərtərəfli inkişafını tərənnüm edən dövr hansıdır? postindustrializm Antik orta əsrlər Yeni Dövr √ İntibah 359. İnsanı Allah tərəfindən təyin olunmuş dünya nizamının bir hissəsi kimi nəzərdən keçirən dövr hansıdır? √ orta əsrlər antik Maarifçilik postindustrializm Yeni Dövr 360. Sosiallığı insanı heyvandan fərqləndirən əsas cəhət kimi nəzərdən keçirən antik filosofu kim olmuşdur? Platon Protaqor  Sokrat Qorqiy √ Aristotel 361. İnsanın mövcudluğu mütləq nizam və kosmos kimi qavranılan münasibətlər sistemində nəzərdən keçirilən dövr hansıdır? postindustrializm orta əsrlər Yeni Dövr √ antik Maarifçilik 362. Freyd insan varlığının ən mühüm amili kimi nəyi nəzərdən keçirirdi? √ təhtəl şüuru hüququ siyasəti iqtisadiyyatı əməyi 363. Təhtəl-şüuru insanın varlığının ən mühüm amili kimi nəzərdən keçirən kim olmuşdur? Lenin Marks Engels √ Freyd Darvin 364. Engels antropogenezin hansı nəzəriyyəsinin nümayəndəsi olmuşdur? siyasi əxlaqi √ əmək iqtisadi psixoloji 365. Antropoqenezin əmək nəzəriyyəsinin nümayəndəsi kimdir? Marks Freyd Lenin √ Engels Darvin 366. F.Engelsə görə, insanın tarixi varlığı və inkişafının əsasında duran fəaliyyət hansıdır? fikri √ əmək siyasi oyun iqtisadi 367. İnsanla cəmiyyətin bir-biri ilə qarşılıqlı bağlı olan qərarlaşma prosesi necə adlanır? antropoqenez sosiogenez √ antropososiogenez filogenez ontogenez 368. İnsanı təbiətin bir hissəsi, hissi-cismani varlıq kimi səciyyələndirən alman klassik fəlsəfəsinin nümayəndəsi kimdir? Hegel Şellinq Kant √ Feyerbax Fixte 369. Münasibətlər və şüurlu fəaliyyət subyekti kimi insan kimdir? insandır növdür fərdilikdir √ şəxsiyyətdir fərddir 370. İnsanı sosial keyfiyyətlərin toplusu kimi səciyyələndirən anlayış hansıdır? növ insan fərd √ şəxsiyyət fərdilik 371. Bu fərdi digər fərdlərdən fərqləndirən cəhətlər toplusuna nə deyilir? şəxsiyyət fərd növ √ fərdilik insan 372. Bəşər övladının tək nümayəndəsi necə adlanır? növ şəxsiyyət insan √ fərd fərdilik 373. Sofistlər insanla bağlı hansı tezisi irəli sürmüşdülər? “insan sosial keyfiyyətlərin məcmusudur” “insan ictimai varlıqdır” “insan fərdi keyfiyyətlərin toplusudur” √ “İnsan hər şeyin ölçüsüdür” “insan təbiətin bir hissəsidir” 374. “İnsan hər şeyin ölçüsüdür” tezisini irəli sürən filosof kimlərə mənsubdur? modernistlərə marksistlərə ekzistensialistlərə √ sofistlərə pozitivistlərə 375. ”İnsan hər şeyin ölçüsüdür” tezisinin antik müəllifi kimdir Platon Sokrat  Qorqiy √ Protaqor Aristotel 376. Dekart insanın mahiyyətini nədə görürdü tərbiyəsində iradəsində xarakterində √ ağıl və zəkasında bacarığında 377. «İnsanların azad, şüurlu fəaliyyəti onların başlıca əlamətini təşkil edir” tezisi kimə məxsusdur? Hegelə İ.Kanta Sokrata Ç.Darvinə √ К.Маркsa 378. “Azadlıq dərk olunmuş zərurətdir” tezisi kimə məxsusdur? Hegelə Engelsə Yaspersə √ Spinozaya Marksa 379. İnsanın şəxsiyyətə çevrilməsi necə baş verir? özünüdərk prosesində baş verir oyun prosesində baş verir söhbət prosesində baş verir √ fəaliyyət prosesində baş verir təhsil prosesində baş verir 380. Orta əsrlər Qərb fəlsəfəsinin qnoseoloji prinsipi nədir? √ vəhy formalizm tarixilik kreasionizm rasionalizm 381. Yeni dövr fəlsəfəsidə empirizmin nbanisi kimdir? B.Spinoza K.Helvetsi √ F.Bekon Q.Leybnits R.Dekart 382. Bir predmetə xas olan bəzi xüsusiyyətlərin buna oxşar digər predmetə fikrən köçürülməsinə nə deyilir? sintez ümumiləşdirmə modelləşdirmə √ analogiya abstraksiya 383. Mücərrəd biliklərin inteqrasiyası necə adlanır? eyniləşdirmə təhlil korrelyasiya √ sintez analogiya 384. Ayrı-ayrı müddəalardan daha ümumi xarakterli müddəalara keçid nə adlanır? abstraksiya deduksiya analogiya √ induksiya modelləşdirmə 385. Nəzəri idraka aiddir ölçü müşahidə sınaq √ induksiya analogiya 386. Şüur vasitəsilə varlığın tərəf və əlaqələrinin əks etdirilməsinə nə deyilir? introspeksiya anlama praktika √ dərketmə refleksiya 387. Bu cərəyana görə, dünyanı dərk etmək üçün əsas vasitə zəkadır intuitivizm empirizm metafizika √ rasionalizm neopozitivizm 388. İnsanın problemin həlli yolları və şərtlərini bilmədən onu həll etmək qabiliy