Ortopedik Terminoloji (PDF)

AFO:Ayak-ayak bileği ortezidir.kısa yürüme ortezi olarak da bilinir. Esnek AFO:termoplastik kısa yürüme ortezi Rijit AFO:Eklemi yan metal barlı kısa yürüme ortezi Agenezis:Bir organ veya dokunun hiç gelişmemesi yani yokluğu.ÖRNEĞİN:Bir böbreğin doğuştan olmaması Defekt:Eksiklik kusur Defisi...

AFO:Ayak-ayak bileği ortezidir.kısa yürüme ortezi olarak da bilinir. Esnek AFO:termoplastik kısa yürüme ortezi Rijit AFO:Eklemi yan metal barlı kısa yürüme ortezi Agenezis:Bir organ veya dokunun hiç gelişmemesi yani yokluğu.ÖRNEĞİN:Bir böbreğin doğuştan olmaması Defekt:Eksiklik kusur Defisit:yetmezlik,zayıflık,eksiklik anlamına gelir. Malformasyon:kusurlu oluş,olusum bozukluğu Konjenital Malformasyon:doğum defekti Amelia:Doğuştan bir veya veya birkaç ekstremite yokluğu. Küt(stump):amputasyon sonrası geride kalan ekstremite bölümü Ark desteği:ayak üzerinde vücut ağırlığının dağılımını ayarlayan,baskıyı azaltan veya deforme ayakların kontrolünü sağlayan ayak ortezi Arnold Breyz:çift pelvik bantlı,iki paravertebral,iki lateral çubuğun birbirleriyle skapula altında uzanan transvers barla birleştiği ve aksillar bölgede aşağı inerek önde klavikula altında sonlanan torakolumbosakral ortez(TLSO)’dir. ASHLEY TOPUK:yürüyüşte stabiliteyi sağlamak için geliştirilen geniş tabanlı topuk barton kaması:ayakkabın içinde medial kenara yerleştirilen kama ATROFİ:Bir doku veya organın boyutlarında azalma, erime. (Kaslar özellikle kullanmamaya bağlı atrofiye uğrar) Hipertrofi:bir doku veya organın aşırı genişlemesi Ataksi:beyincikte oluşan hasara bağlı denge ve koordinasyon kaybı Atetoz:el,ayak,dil ve yüzde istemsiz yavaş hareketler Fiksasyon:Kırılmış ya da Osteotomi ile kesilmiş bir kemiğin anatomik bütünlüğünün sağlanması ve kaynaması için cerrahi olarak çeşitli cihazlarla yapılan tespit işlemi. Dış tespit cihazlar kullanılırsa eksternal fiksasyon,iç tespit cihazları kullanılırsa internal fiksasyon denir.  Epifiz plağı:uzun kemiklerin eklemler tarafındaki uç kısımları FİZİS:(büyüme plağı):ile birlikte uzunlamasına büyümeyi sağlar İntakt:bozulmamış,sağlam GREFT:Vücutgta bir dokunun eksikliğini gidermek amacıyla yama şeklinde bu dokunun aynısı veya benzerinin kullanıldığı malzemeler. BEL KEMERLİ UZUN YÜRÜME ORTEZİ(HKAFO):kalça,diz,ayak bileği ve ayağı içine alan ortezdir. BOBATH ASKISI:Hemiplejide bobath askısı glenohumeral subluksasyon için planlanan,humerusun bir miktar abduksiyonunu sağlayan ve başı yerinde tutan sekiz şeklindeki bant. BODY CEKET:Mandibular parçası olmayan,servikal omurların hareketini kısıtlayan,oksiputun iki tarafında uzanan ortezdir. BOSTON BREYZ: Skolyozun konservatif tedavisinde kullanılan termoplastik TLSO’dur. BOWDEN KABLOSU:Bu kablo üst ekstremite ortezlerinde kullannıldığı gibi resiprokal yürüme ortezlerinde de kullanılır. CAD-CAM:ortez ve protezin planlanması ve oluşturulmasında bilgisayar teknolojisinden yararlanılmasıdır. Carpal Tünel sendromu:El bileğinde median sinirin sıkışması sonucu ortaya çıkan ağrılı durumdur.İlerleyici özellik gösterir.El ve bilekleri uzun süre aynı durumda tutmaktan kaynaklanır. Carpal tünel splinti:carpal tünel sendromuna bağlı ağrı ve hareketi azaltmak için bileğin fleksiyon-ekstansiyonunu kısıtlayan statik bilek-el ortezi CAT-CAM:ischiumun kovan içerisine alındığı soket tipidir.Kovanın ön-arka genişliği iç-dış genişliğinden fazla tutulur. CAVUS:ayağın medial longitüdinal arkının normalden yüksek olmasıdır. CCO:başı ve serviikal omurları içine alan baş-boyun ortezidir.Bu ortez servikal omurların hareketini kontrol eder.  Clubfoot:Çarpık ayak,ayak ekin pozisyonundadır,doğuştan gelişir. Clubfoot splinti:üç nokta prensibine göre talipes ekinovaruslu ayağın koreeksiyonunu sağlayan kısa yürüme ortezi(AFO)’dur. Coleyn:%80-90 polipropilen %10-20 polyetyhlen olan bir hybrid plastiktir. cock up splinti:bileği arzu edilen pozisyonda tutan el-bilek ortezi CO:servikal collar(boyunluklar) için sıkm kullanılan bir terimdir.Sorf veya rijit tipleri vardır. Çift barlı AFO:Medial ve lateral metal barları olan kısa yürüme ortezi (AFO)’dur. CTLSO:Servikal,torakal,lumbal ve sakral omurları içine alan servikotorokolumbosakral ortezdir.Sıklıkla skolyoz tedavisinde kullanılır. CTO:Servikal ve torakal omurları içine alan servikotorakal ortezdir. Cubitus varus:Ön kolun içe doğru bükülmesi nedeniyle üst kol ile ön kol arasında,açıklığı içe bakan açı oluşması. Cubitus Valgus:ön kolun dışa doğru bükülmesi,kol yana doğru sarkıtıldığında üst ve ön kollar arasındaki açının çok geniş oluşu. Denis Browne splinti:Bacaklar abduksiyon ve iç veya dış rotasyonda bota (oxford tipi ayakkabıya)tutturulur.Clubfoot (talipes ekinovarus)tedavisinde kullanılır. Dezertikülasyon:Eklemden yapılan amputasyon. Denver bar:Genellikle ayakkabı dışından tabanına uygulanan tarsometatarsal eklem hizasında posteriora doğru uzanan metatarsal bardır.Metatars başlarına düşen yükleri azaltmak amacıyla uygulanır.METATARS ÇİZGİSİNİN 6mm GERİSİNDEN BAŞLAR.ARKAYA DOĞRU 5cm UZUNLUĞUNDADIR VE YÜKSEKLİĞİ 12mm’DİR. Dinamik ortez:Eklemli olup,genellikle yay veya lastik gibi dinamik parçalarla harekete yardımcı olan ortezdir.  Dislokasyon:eklemi oluşturan kemiklerden birinin normal pozisyonundan tamamen ayrılmasıdır. Subluksasyon:Kemiğin eklemde kısmi yer değiştirmesidir,artiküler yüzeyin teması kısmidir. GKD:Gelişimsel kalça displazisi DKÇ:doğuştan kalça çıkığı.Doğuştan veya sonradan edinilen nedenlerle femur başının asetabulumdan kısmen ya da tamamen çıkması. Deformite:şekil bozukluğu Diskinez:Eklemlerde görülen anormal istemsiz hareketlerin genel adı. Dizartri:Dil ve ağız kaslarının spastizitesinin neden olduğu konuşma bozukluğu. distoni:vücudun tamamında ya da bir kısmında gerçekleşen istemsiz kasılmalara ve seğirmelere sebep olan nörolojik hareket bozukluğu. Dropfoot:Düşük ayak.Ayağın dorsi flökserlerinin yokluğu veya zayıflığı nedeniyle yürüyüş sırasında ayağın plantar fleksiyona düşmesi durumudur. dropfoot breyzleri:düşük ayak durumunda kullanılan ortezlerdir. Ekin:Baldır kaslarındaki sertliğe bağlı olarak parmak uçlarında durma. eklem hareket açıklığı:Bir eklemin yapabileceği hareketlerin tümü. Eksoiskeletal protez:ahşap veya rijit laminasyonlu protez endoiskeletal protez:Metal tüp üzerine köpüğün geçirildiği protez. EWHO:dirsek-bilek-el-parmak ortezi EWO:dirsek-bilek-el ortezi ENERJİ DEPOLAYAN AYAKLAR;seatle,flex,carbon copy,dinamik,SAFE,STEN,DAS ayak gibi ayaklardır. Kaşeksi:Aşırı kilo kaybı syndesmosis:tibia ve fibula arasındaki distal eklemleşme.  overlapping:bir doku tabakasının,üzerindeki veya altındaki diğer bir doku tabakasına dikilmesi. Senkop:Bayılma İatrojenik:İnsan eliyle oluşan.Tedavi ya da tanı sırasında istemeden oluşan durum. FES:Fonksiyonel elektrik stimülasyonu:Ortez içine veya cilt üzerine yerleştirilen elektrotlardan sağlanan stimülasyonla güçlü kas kontraksiyonları gerçekleşir.Güç kaynağı pildir. fleksible soket:termoplastikten oluşturulan esnek kovandır.Rijit veya semirijit kafes içine alınır. FO:ayağın bir bölümü ya da tamamını içine alan,anormal ayak poziyonunda veya plantar yüzeydeki yükü dağıtmak için kullanılan ayak ortezidir. Florida Breyz:jewett hiperekstansiyon ortezidir. Forequarter amputasyonu:Skapulatorasik amputasyon Foam:Endoiskeletal protezlerde tüp üzerine geçirilen köpük Frejka Yastığı:konjenital kalça displazisinde kullanılır Genu Valgum:dizlerin birbirine yaklaşması,X bacak. GENU VARUM:dizlerin birbirinden uzaklaşması,O Bacak GENU RECURVATUM:Diz eklemini oluşturan femur ve tibianın ön kısımda açı oluşturmasıdır.Kemiksel yapı deformitesidir. İntratekal:beyin omurilik sıvısının bulunduğu merkez sinir sistemi zarlarının altındaki bölge. GYA:günlük yaşam aktivitesi Merkezi sinir sistemi:beyin,omurilik ve çevreleyen zarlar. HARNESS:amputasyon düzeyine göre genelde 8 şeklinde bandaj yöntemi.Bu bantla kas aktiviteleri el ve dirseğe aktarılarak hareket sağlanır. HdO:El ortezi Hemimelia:Ekstremite distal bölümünün tamamen veya bir kısmının yokluğu KAFO:Dizi,ayak bileği ve ayağı içine alan uzun yürüme ortezidir  Kaliper:Alt ekstremite ortezlerinde kuvveti bacaktan metal barlara ve ayakkabıya iletir.Ayakkabı değişiminde büyük kolaylık sağlar. Korse:spinal ortezlere verilen genel isim. LSO:lumbosakral ortez Korea:el ve ayakta istemsiz,tik şeklinde kısılmalar KO:diz ortezi Metatarsal Bar:1 ve 5. metatars başlarının hemen arkasına gelecek şekilde ayakkabı tabanının altına yerleştirilir.Ortalama yüksekliği 1,5 cm’dir.ön ve arkası sıfırlanır.en büyük dezavantajı kısa ömürlü oluşudur. Rocker Bar:Ön tarafta yavaş yavaş sıfırlanarak buruna kadar devam eder.En yüksek yeeri 9-12mm’dir.Metatars başlarını birleştiren çizginin hemen arkasında yer alır.Metatarsal bara göre arkaya doğru sıfırlanması daha yavaş olur. Malpraktis:yanlış uygulama Myoplasti:amputasyon cerrahisinde kesilen kasların birbirine tutturulmasıdır. myodesis:amputasyon cerrahisinde kesilen kasların kemiğe tutturulmasıdır. osteomyoplasti:amputasyon cerrahisinde kesilen kasların birbirine ve kemiğe tutturulmasıdır. Malunion:yanlış kaynama nonunion:Kaynamama osteokondroz:büyümesini sürdüren kemiklerin kemik gelişim merkezlerinin dejenerasyonu osteoporoz:kemik metobolizmasındaki bir bozukluk sonucunda kemikteki protein örgüsünün seyrelmesiyle iskelette ortaya çıkan ve kemiklerin çok kolay kırılmasına sebep olan hastalık. psödoartroz:iyileşmemiş kırık yerinde yalancı eklem oluşması ROM:range of motion kısaltılmışı.Eklem hareket açıklığı Sarkopeni:yaşa bağlı olarak kas fonksiyonlarında,gücünde ve kitlesinde yaşanan azalmaya denir. osteopeni:kemiklerin yoğunluğunun azaldıgı duruma denir.  Osteomyelit:kemik iliği ve kemiğin iltihaplanması Pelvik kemer:Uzun yürüme ortezlerinde (HKAFO)ve diz üstü protezlerde kullanılan metal kalça eklemli bel kemeridir. Pavlik bandaj:doğuştan kalça çıkığında kullanılır.Kalçaları abduksiyon ve fleksiyonda tutar.örgü bantlardan oluşur. Phocomelia:Doğuştan ekstremite proksimalinin yokluğu. polydactylia:Ekstremitede ilave parmak olmasıdır. PTB ortez:Ağırlığı patellar tendondan taşıyan kısa yürüme ortezi (afo)’dır. SACH AYAK:sert ayak bileği,yumuşak topuklu ayak SACH:sert ayak bileği,yumuşak topuk Suction:Negatif basınçla protezlerde suspansiyonun sağlandığı sistemdir. Transfemoral amputasyon:femurdan yapılan amputasyondur. thomas topuk:iç kısmı öne doğru uzatılmış topuktur. topuk torku:ayakkabı topuğu altına eklenen ve rotasyon sağlayan lastik parçadır. Thomas breyz:vücut ağırlıgını iskiumdan alıp yere aktaran uzun yürüme ortezi(kafo)’dur. TLSO:toracolumbosakral ortez Transtibial amputasyon:tibiadan yapılan amputasyondur.diz altı amputasyon da denir.