SCST - Ovarian Tumors - Past Medical Review PDF

Seks Kord Stromal Over Tümörleri Doç.Dr. Mesut Polat Giriş • Germ hücrelerini destekleyen intraovaryal matriks, embriyonik gonadın seks kordonlarından ve mezenşiminden kaynaklanan hücrelerden oluşur. – Seks kord hücreleri → granulosa ve sertoli hücreleri – Pluripotent mesenkimal hücreler → teka...

Seks Kord Stromal Over Tümörleri Doç.Dr. Mesut Polat Giriş • Germ hücrelerini destekleyen intraovaryal matriks, embriyonik gonadın seks kordonlarından ve mezenşiminden kaynaklanan hücrelerden oluşur. – Seks kord hücreleri → granulosa ve sertoli hücreleri – Pluripotent mesenkimal hücreler → teka hücreleri, Leydig hücreleri, fibroblastlar • Neoplastik transformasyon seks kord stromal tümör gelişimine neden olmaktadır. Endokrin Anormallikler • Aşırı östrojen üretimi – Tümörde sentez artışı ya da androjenlerin periferik dönüşümü – Hedef organ yanıtları yaşa bağımlıdır: • Isoseksüel puberte prekoks • Menometroraji • Postmenopozal kanama • Endometrium kanseri • Meme kanseri • Aşırı androjen üretimi – Defeminizasyon – Virilizasyon – Artmış testosteron ya da androstenedion düzeyleri SKST düşündürür 2014 Dünya Sağlık Örgütü Sınıflaması • Pür stromal tümörler – Fibrom – Sellüler fibrom – Tekoma – Sklerozan peritonit ile ilişkili luteinize tekoma – Fibrosarkom – Sklerozan stromal tümör – Taşlı yüzük stromal tümör – Mikrokistik stromal tümör – Leydig hücreli tümör – Steroid hücreli tümör – Steroid hücreli tümör, malign • Pür seks kord tümörler – Erişkin tip granüloza hücreli tümör – Juvenil tip granüloza hücreli tümör – Sertoli hücreli tümör – Annular tübülleri olan seks kord tümör • Miks seks kord-stromal tümörler – Sertoli-Leydig hücreli tümörler • İyi diferansiye • Heterolog elementler ile birlikte orta derecede diferansiye • Heterolog elementler ile birlikte kötü diferansiye • Heterolog elementler ile birlikte retiform şekil – Seks kord stromal tümörler, başka şekilde sınıflandırılamayan Fibrom • En sık SCST • Endokrin-inaktif, nadiren çift taraflı • Assit %10 • İlişkili sendromlar: – Meigs Sendromu: Hidrotoraks, hidroperitonyum, overe ait fibrom – Gorlin Sendormu: Basal hücreli nevüs (her yaşta), overe ait fibrom Tekoma • Benign lipid-yükü stromal hücreler • 60-70 yaş • Androjen üretimi ile ilişkili tümörlerden steroid tipi hücreler (lutein hücreler) sorumludur. • Luteinize tekoma sklerozan peritonit ile ilişkilidir, genellikle genç hastalarda çift taraflı hormon inaktif tümörlerde görülür • En sık görülen hormon aktif tümör – Anormal genital kanama – Endometrial hiperplazi ve karsinom %21 Sklerozan Stromal Tümor • Nadir tümor < 30 yaş • Tek taraflı, benign • Pelvik ağrı ve menstürel düzensizlik sık • Doppler görüntüleme intratümoral kan akımı ve düşük dirençli dalga şekli • Makroskopi: Solid kitle • Mikroskopi: Kollajen üreten iğsi, vaskülaritesi belirgin hücreler. Leydig Hücreli Tümor • Reinke kristalleri • 0.7-15 cm • Tanı 58 yaş • Virilizayon %80 • Benign neoplazi, androjene bağlı değişikliklerde cerrahi sonrası gerileme. Steroid Hücreli Tümor • Belirgin olarak steroid hormon salgılayan hücrelerdir, lutein hücreler, Leydig hücreleri ve adrenokortikal hücreler (Reinke kristalleri içermez) • Çoğunluğu androjeniktir ve virilizasyon yakınmaları gösterir • Sınıflandırılamayan steriod hücreli tümörlerin 1/3 ‘ü malign yapıdadır: – Östrojen üretimi – Yaş , evre , tümor boyutu, mitotik aktivite (>2 mitoz/10 BBA), tümör nekrozu, hemoraji, Cushing sendromu hastalığın yaygınlığı ile ilişkidir. DSÖ 2014 Erişkin Granüloza Hücreli Tümor • Tüm over tümörlerinin %2-4’ü, SKST’nin %70’i, GHT’lerin %95’i – 100.000 kadında 0.4-1.7 • Anormal vajinal kanama, abdominal distansiyon ve abdominal ağrı • Hastaların %15’inde hemoperitonyum • Ortalama yaş 52 • Tanıda tümör boyutu: – Çoğunluğu > 10 cm, bir kısmı > 15 cm – %12 assit Cronje AJOG 1999, Malmstrom Gynecol Oncol 1994, Lappohn NEJM 1989 Erişkin Granüloza Hücreli Tümor • Cerrahi sırasında selektif over venöz kateterizasyonu ile östrojen üretimi gösterilmiştir. • Etkileri: – Memede hassasiyet – Uterusta myohipertrofi – Endometrial hiperplazi – Endometrial karsinom (%3-27) Zanagnolo Eur J Gynaecol Oncol 2004 Erişkin Granüloza Hücreli Tümor • Düşük dereceli malignite lokalize olma eğiliminde – %90 Evre I • 10-yıllık sağkalım – %86-96 Evre I – %26-49 ileri evre • %10 çift taraflı • Primer cerrahi sonrası geç dönemde nüks görülebilir. – Persiste tümörler-düşük büyüme hızı – %21 yineleme, ortanca yinemele süresi 57 ay (2-166 ay) Chen Cancer 2003, Bjorkholm Gynecol Oncol 1989, Sun Gynecol Oncol 2012 Erişkin Granüloza hücreli Tümor Görüntüleme • USG: Solid bileşenler içeren düzensiz kalınlaşmalar ya da ince septasyon gösteren, multikistik kitle, endometrial kalınlaşma • MRI: Sünger benzeri görüntü, multiloküler kistik kitle – T2 solid tümör izointens – Solid bileşen kontrast tutulum gösterir – İntrakistik hemorajik alanlar tipik olarak T1 hiperintens Horta Diagn Interv Radiol 2015 Erişkin Granüloza Hücreli Tümor Serum Belirteçleri • Estradiol değerlendirme için uygun değil • İnhibin B tanı ve izlem için seçilmelidir • AMH granülosa hücrelerinden salgılanır – Güvenilir ve hassas Sensitivity Spesifity Inhibin A 67% 100% Inhibin B 89% 100% Fujimoto Acta Obstet Gynecol Scand 2001, Mom Gynecol Oncol 2007 Jüvenil Granüloza Hücreli Tümor • Prepubertal dönem ve < 30 yaş altı kadınlar • Prepubertal hastaların çoğunda isoseksüel psödopuberte prekoks görülür – Artmış östradiol, progesteron, testosteron – Düşük LH, FSH • En sık yakınma karın çevresi artışı Jüvenil Granüloza Hücreli Tümor • İleri evrelerde ve nüks durumunda agresif seyir gösterir. • Prognostik faktörler: – Cerrahi evre, tümör boyutu, mitotik aktivite, nükleer atipi – Cerrahi öncesi rüptür ve malign assit yineleme için risk faktörleridir. Schneider J Clin Oncol 2003 Sertoli Tümor • Ortalama 30 yaş • 2/3 östrojen üretimi • Makroskopi: Solid, lobüle tümor • Mikroskopi: İçi boş solid tübüller içerisine sıralanmış hücreler (iyi diferansiye) • Büyük çoğunluğu tek taraflı ve evre I DSÖ 2014 Sertoli-Leydig Hücreli Tümör • Ortalama yaş 25 • En sık virilizan over tümörü • Testosteron/androstenedion oranında artış androjen sekrete eden SLHT düşündürür – Hastaların %50’sinde hiperandrojenizim – Maskülanize edici adrenal tümörlerden farklı olarak normal ya da hafif artmış idrar 17-ketosteroid düzeyleri • 5-15 cm çapında tek taraflı kitle Sertoli-Leydig Hücreli Tümör • Evre en önemli belirleyici faktör DİFERANSİASYON • % 97 evre I Orta derecede (%50) 10 • Evre I SLHT en önemli prognostik belirleyici faktör diferansiasyon derecesidir. – Kötü diferansiye ve mesenkimal yapı içeren heterolog tümörlerin prognozu kötüdür. İyi diferansiye (%10) 0 Heterolog tip (%20) 20 Kötü diferansiye (%20) 60 MALİGN DAVRANIŞ (%) Young Int J Gynecol Pathol 1984 Bhat J Obstet Gynaecol 2013 Sertoli-Leydig Hücreli Tümör • Retiform pattern ( rete testis), tümör boyutu, mitotik aktivite ve tümör rüptürü tümör diferansiasyonu azaldıkça artar • AFP ve inhibin artabilir – Overin germ hücreleri olmayan tümörleri arasında, AFP seviyesi artışı ile en sık ilişkili tümördür. El-Bahrawy Eur j Cancer 2010 Tedavi Cerrahi evreleme Histolojik alt tip Yaş Üreme işlevi koruyucu cerrahi İzlem • Geç nüks eğilimi (4-6 yıl) • Uzun süreli izlem gerekli, 20 yıldan sonra nüks • Nüks üst abdomen ve pelviste izlenir. • İzlemde fizik muayene, tümör belirteçleri 10-15 yıl • Jüvenil GHT olgularında meme kanseri için izlem yapılmaldır. Mancar Curr Opin Oncol 2014 Ray-Coquard Int J Gynecol Cancer 2014 Sonuç • SCSTler düşük dereceli tümörlerdir, genç hastalarda agresif olmayan klinik tablo oluşturur. • Hiperandrojenik virilizan ve hiperestrojenik sendromlar ile ilişkili olabilir. • Primer tedavisi cerrahidir, sonuçlar iyidir. • Kemoterapi ileri evre ve yineleyen olgularda verilmelidir.