Samenvatting Deontologie PDF
Document Details
![VersatileOnyx8083](https://quizgecko.com/images/avatars/avatar-13.webp)
Uploaded by VersatileOnyx8083
PXL
Tags
Summary
This document summarizes deontologie, the principles of ethics in various professions. It explains different types of moral reasoning, the role of professional organizations in establishing codes of conduct, and the importance of these principles in maintaining trust and upholding integrity within different sectors like healthcare, law, finance, and public service. It also explores the related concept of professional ethics.
Full Transcript
**[H1: Deontologie en Ethiek]** ***Ethiek =** Geheel van morele principes in het **leven*** ***Deontologie =** Leer van de plichten van een **beroep*** **Heinz dilemma -- Medicijn voor zijn vrouw** - **Preconventionele moraliteit: eigen belang vooropstellen** ***'Niet stelen aangezien dit teg...
**[H1: Deontologie en Ethiek]** ***Ethiek =** Geheel van morele principes in het **leven*** ***Deontologie =** Leer van de plichten van een **beroep*** **Heinz dilemma -- Medicijn voor zijn vrouw** - **Preconventionele moraliteit: eigen belang vooropstellen** ***'Niet stelen aangezien dit tegen de wet ingaat'*** - **Conventionele moraliteit: onderlinge relaties vooropstellen** ***'Stelen en de gevolgen (straf) dragen; partner beschermen, ook sancties dragen'*** - **Postconventionele moraliteit: universeel moet er iets veranderen** ***'Stelen en geen gevolgen dragen omdat deze oneerlijk zijn'*** **Deontologie voor specifieke beroepen** - **Oorsprong**: Ontstaan door beroepsverenigingen *= Soortgelijke beroepen waar men beslist gedragsregels rond te maken.* - **Doel**: Orde en structuur brengen in het professionele leven. - **Voor wie**: Voornamelijk **vrije beroepen** (dokters, advocaten,...) - **Wettelijke regels**: Niet opgelegd door de overheid, maar door de beroepsgroep zelf. - **[Inbreuk deontologische code]**: voorkomen bij beroepsinstituut (niet rechtbank); job verliezen **Rechtsregels voor specifieke beroepen** - Bijkomende **plichten** buiten je job: *vb. zwijgplicht* - Bepaalde verantwoordelijkheden dragen *vb. boekhouding goed voeren; geldzaken* - Vertrouwen in de samenleving nodig = door deontologie **[Voor wie deontologie?]** **Vrije beroepen -- Kenmerken:** - ***Leveren diensten van intellectuele aard:*** uitvoering job vooral met het hoofd bezig - ***Voorafgaande opleiding en/of specifieke toelating:*** bepaald diploma nodig - ***Permanente vorming:*** wereld en wetgeving veranderen; constant bijscholen - ***Persoonlijke verantwoordelijkheid:*** klanten vertrouwen op de intellectuele dienst - ***Functioneert onafhankelijk:*** altijd in belang van de klant; belangenvermenging - ***Onderworpen aan een deontologie:*** instituut dat vrije beroepen gaan opvolgen ITAA **Vrije beroepen -- Sectoren:** - ***Medische sector:*** geneesheren, tandartsen,... - ***Juridische sector:*** advocaat, notaris - ***Onroerend goed:*** makelaar, architecten - ***Financiële sector:*** accountant, bedrijfsrevisor **Beroepen met publieke functie**: *politie, leerkrachten, journalisten* - ***Gezagsdragers*** *vb. politiekers* - ***Gezagbewakers*** *vb. politie, rechters,... handhaven de wet* - ***Ambtenaren en andere personen die openbare diensten leveren*** *vb. onderwijs, journalisten, belastingcontroleurs* - ***Vertrouwensbeginsel:** een fout die jaarlijks wordt goedgekeurd door controleur, mag niet ineens na 10 jaar beboet worden.\ **!** Vertrouwen op een consistente behandeling.* **[Deontologische code]** *= Beschrijving van waarden en normen of gedragsregels voor een specifiek beroep* - **Kader** waarbinnen men kan **handelen en denken** - **Evolutief:** verandert mee in de maatschappelijke veranderingen - **Autoregulering:** controleren of alles wordt toegepast en correct verloopt ***Doel?*** - Bescherming van het beroep/imago - Bescherming van de klant: *vertrouwen op je intellectuele kennis* - Maatschappelijke bescherming: *niet iedereen kan zomaar zeggen dat hij dokter is* ***Inhoud deontologische code:*** - Leveren van welke diensten *(en welke niet)* - Praktische afspraken *vb. kledingvoorschriften* - Publiciteit - Beroepsgeheim en/of discretieplicht - Controle van de code + santies +-----------------------------------+-----------------------------------+ | Beroepsgeheim | Discretieplicht | +===================================+===================================+ | = verplichting om bepaalde | **= verplichting om geen gegevens | | informatie, verkregen tijdens de | vrij te geven aan andere dan | | uitoefening van hun beroep geheim | diegene die gerechtigd zijn er | | te houden | kennis van te nemen** | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | Strikt geheim: specifieke | Minder strikt: zorgvuldig omgaan | | vertrouwelijke info | met info | | | | | *Dokters -- Advocaten -- | *Leerkrachten -- Maatschappelijk | | Accountants,...* | werker,...* | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | Tegenover iedereen | Niet tegenover collega's, | | | leidinggevende,... | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | Juridische spreek- en zwijgrecht | Geen zwijgrecht | +-----------------------------------+-----------------------------------+ **[Deontologische regels]** **Toezicht door beroepsorganisatie** - **Beroepsinstituut:** is bevoegd *vb. ITAA* - **Beroepsvereniging:** enkel opgericht voor mensen met hetzelfde beroep *vb. Unizo* **Overtreding?** ***Tuchtrechtelijke aansprakelijkheid*** - **Tuchtsancties:** **- *bevoegdheid ITAA*** - *Waarschuwing*: je mag beroep nog uitoefenen, met waarschuwing - *Schorsing*: bepaalde tijd job niet meer uitoefenen - *Schrapping:* beroep nooit meer uitoefenen - **Hof van Cassatie:** houdt toezicht op de tuchtsancties - **Kan in combinatie met strafrechtelijke sancties *- bevoegdheid rechtbank*** *vb. schadevergoeding aan klant* **[Nieuwe ethische kwesties:] opkomende wetgevingen** **Artificial Intelligence:** - **Wetgeving**: Europees en nationaal - **Verboden** voor bepaalde doeleinden *vb. mensen beoordelen o.b.v. ras, religie, geaardheid* - Regels rond **transparantie** voor AI in gevoelige gebieden **Duurzaam ondernemen:** *= maatschappelijk verantwoord ondernemen -- people, planet en profit* - **Wetgeving**: Europese green deal, milieuwetgeving - Niet verplichte **kaders**: SDG's en ethische audit **[H2: Deontologie voor cijferberoepen]** **[Deontologie in de Accountancysector]** **Accountant = Vrij beroep** *Zie kenmerken p. 1* - Evenwicht tussen eigen kantoor, moreel kompas, cliënt en overheid **Cookie Jar Accounting:** *= Reserves creëren in goede tijden en deze in minder goede tijden gebruiken om de negatieve invloed op cijfers te beperken. Vb. Q1 veel opbrengsten; interne 'schulden' maken --\> Q2 weinig opbrengsten; 'schulden' weghalen en omzetten in opbrengsten. Zo lijken slechte cijfers goed.* - **Misleidende financiële informatie:** stabiliteit i.p.v. voaliteit - **Niet correct** naar investeerders en aandeelhouders toe - **Overtreding regels** rond publieke financiële informatie ***Andere mogelijke ethische dilemma's:** druk van klanten, belangenvermenging, oneerlijke of illegale activiteiten, duurzaamheid op lange termijn,...* **[Beroepsinstituten voor accountants/fiscalisten] ITAA** **Wet 17 maart 2019:** *fusie van 2 instituten IAB en BIBF* - **ITAA = (Belgian) Institute for Tax advisors and Accountants** - Wet geeft basis van de werking van het beroep en instituut vandaag **Taken van het instituut: *H8 art 2. 62 + 72*** - Beheer openbaar register *(elke accountant is openbaar op te zoeken)* - Organiseren en beheren van toegang en stage - Opvolging Permanente vorming *(bijscholen)* - Controle plichtenleer *(deontologie deel 3)* - Kwaliteitstoetsing *(zie gastcollege)* - Meldingspunten beheren - Aanbevelingen en normen met oog op correcte beroepsuitoefening - Contactpunt **[Titels en beroepsactiviteiten] *H2 art. 2 definities*** ***2 Titels:** Cumul van beide titels is niet mogelijk* +-----------------------------------+-----------------------------------+ | Gecertificeerd Accountant | Gecertificeerd belastingsadviseur | +===================================+===================================+ | *Beroepsactiviteiten -- H3 art. | ***Beroepsactiviteiten -- H3 art. | | 3* | 6*** | | | | | - Boekhouding en jaarrekening | - Fiscaal advies | | | | | - Expertiseverslagen | - Fiscale bijstand | | | | | - Fiscale dienstverlening | - Fiscale vertegewoordiging | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | *Keuze extern of intern -- H2 | | | art. 2* | | | | | | - Extern: als zelfstandige in | | | hoofdberoep of bijberoep | | | opdrachten uitvoeren | | | | | | - Intern: opdrachten uitoefenen | | | binnen een | | | arbeidsovereenkomst of door | | | de\ | | | overheid bezoldigde | | | betrekking | | +-----------------------------------+-----------------------------------+ **Inschrijving in openbaar register *H5 art. 29*** *= lijst van alle natuurlijke en rechtspersonen die lid zijn van het ITAA* - **Elke beroepsbeoefenaar** **moet** ingeschreven zijn in het openbaar register - **Verplichte gegevens *H5 art. 30 en 31*** - Wijziging gegevens binnen 15 dagen doorgeven aan ITAA - Beroepsuitoefenaar zelf verantwoordelijk voor de correctheid van de info **[ITAA Organen]** Afbeelding met tekst, schermopname, Lettertype, ontwerp Door AI gegenereerde inhoud is mogelijk onjuist. **De Raad** = wetgevend orgaan ***H8 afdeling 4*** - Formuleren van normen en aanbevelingen ***art. 72*** - Bevoegdheid voor toezicht, terechtwijziging en tucht - Bestaat uit: voorzitter + ondervoorzitter (NL + FR) + 16 leden (8 NL + 8 FR) ***art. 68*** **Uitvoerend Comité** = dagelijks bestuur ***H8 afdeling 4, onderafdeling 3*** - Financieel beheer, voorbereiding vergadering raad, aanwerven personeel... ***art. 74*** - Bestaat uit: voorzitter + ondervoorzitter, secretaris, penningmeester, 2 andere ***art. 70*** **Clusters** = opgericht door de Raad om hen bij te staan in uitvoering van opdrachten - *Zie hierboven* **De Algemene Vergadering** = alle natuurlijke personen in het OR ***H8 afdeling 3*** - **Bevoegdheden**: Samenstellen van de Raad, Vaststellen van de bijdrage ***art. 65*** **[Instituut voor Bedrijfsrevisoren] IBR** *Naast accountants ITAA; ook bedrijfsrevisoren IBR --\> Nauwe samenwerking* **Wet van 7 december 2016** - Alle **bedrijfsrevisoren** zijn van rechtswegen **lid van het IBR** - Ook een openbaar register **Taken: *diensten van intellectuele aard*** - Wettelijke controle van de jaarrekening - Opstellen wetelijke verslagen *(vb. inbreng in natura, fusie of overname,...)* - Occasionele opdrachten *(vb. waardering van een VVN, adviesverlening,...)* **[Deel van een groter geheel]** +-----------------------------------+-----------------------------------+ | **Globaal** | | +===================================+===================================+ | **IFAC: International Federation | | | of Accountants** | | | | | | - *Bepalen ethische regels op | | | wereldniveau; toegepast door | | | ITAA nationaal* | | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | **IAASB: International Auditing | | | and Assurance Standards Board** | | | *splitsingen en fusies* | | | | | | **IAESB: International Accounting | | | Education standards board** | | | *richtlijnen rond ethiek* | | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | **Europees** | | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | **CFE: Europese | **ETAF: European Tax Advisor | | belastingsadviseurs\ | Federation\ | | ACC Europe: Europese | EFAA: EU Federation of Accounting | | accountants** | & Auditors** | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | **Nationaal (BE)** | | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | **HREB: Hoge Raad Economische | **FVB & UNPLIB: Federatie Vrije | | Beroepen** *(CF)* | beroepen** | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | **Ministerie economische zaken** | **CFI: Cel Financiële | | | informatieverwerking** | | **Ministerie van KMO en | | | zelfstandigen** | *Controle ITAA: Anti witwas | | | wetgeving* | | **Ministers van Financiën en | | | Justitie** | *Samenwerking met Internationaal | | | & Europees* | +-----------------------------------+-----------------------------------+ **[H3: Plichtenleer -- Deel I + II]** **[Plichtenleer]** *= Geheel van **gedragsregels** die beoefenaars van een specifiek beroep moeten naleven* *⇒ Zowel handelingen tijdens het werk, als buiten het werk* **Verschil strafrecht en plichtenleer** - **Strafrecht:** voor iedereen van toepassing *⇒ Strafrechtelijke sancties* - **Plichtenleer:** voor specifieke beroepsoefenaars *⇒ Tuchtsancties* **[Wet 17 maart 2019:] Hoofdstuk 6 art. 36 t.e.m. 54 GEGEVEN OP EXAMEN** *= 'Deontologische code' -- Ethische regels van accountants* **[Afdeling 1]. Algemene bepalingen** - Handelingen vermijden in strijd met de waardigheid, rechtschapheid of de kiesheid *= vertrouwen, onpartijdig en discreet* **[Afdeling 2]. Onafhankelijkheid** - Beter geen familie als cliënteel - Niet afhankelijk zijn van een beperkt aantal cliënteel *⇒ 1 klant niet \> 30% van je omzet* - **Cool off periode -- Code Buysse (wachtperiode tot je onafhankelijk wordt)** *Vb. Bestuurder eerste twee jaar na zijn mandaat pas accountant = onafhankelijk* *Onafhankelijke opdrachtgever die meteen daarna klant wil worden = niet onafhankelijk* **[Afdeling 3]. Organisatie** = Praktisch - Aantal medewerkers en nodige competenties oplijsten o.b.v. - **Lijst van klanten** bijhouden *(sector, soort, compexiteit, grootte,...)* - **Budgettering van uren**: belangrijk voor kwaliteitstoetsing - Vergelijken **kostprijs** medewerkers en omzet kantoor - **Softwares ter ondersteuning:** AdminPulse, FID-manager **[Afdeling 4]. Bekwaamheid** - **Permanente vorming:** beroepskennis en bekwaamheid op peil houden - *ITAA leden, stagiairs en medewerkers* - **De Raad** **ziet toe op de permanente vorming:** niet voldaan = terechtwijzing - *Uren en inhoud vastgelegd in norm* *[Norm]* - **Aantal uur:** 120u op 3 kalenderjaren en minstens 20u per jaar - **4 Relevante vakgebieden** - *Noodzakelijke competenties van het beroep: PB, Venb,...* - *Deontologie en anti-wit-was* - *Sociale vaardigheden en management skills* - *Organisatie van kantoor* - **Vormingsactiviteiten categorie A: min. 70% van de 120u *1u = 2u PV* *min. 30min*** - *Seminaries, studiedagen, opleidingen door erkende vormingsoperatoren* - *Doctoreren, vormingen op afstand, opstellen wetenschappelijke publicaties* - **Vormingsactiviteiten categorie B: max. 30% van de 120u** - *Meewerken aan commissies, werkgroepen en cellen van Instituut, IBR, overheid* - *Vormingen, seminaries, studiedagen georganiseerd voor eigen medewerkers* - **Jaarverslag:** gevolgde PV indienen bij het instituut *(eind februari)* - **Sancties:** Tuchtstraffen **[Afdeling 5]. Cliënten** - **Cliëntacceptatiebeleid art. 40:** screening klant voor aanvaarding opdracht -- AWW - **Opdrachtbrief:** verplicht voordat je opdracht, boekhouding,... doet ***(zie nota)*** - **Permanent dossier:** na aanvaarding van de opdrachtenbrief - *Alle vereiste documenten in kader AWW* - *Bewaringstermijn van 10 jaar na beëindiging opdracht* - *Identificatie klant (GDPR)* - *Relevante documentatie voor de opdracht, uit te voeren taken* - **Documenten bezorgen wanneer de klant erom vraagt Art. 43\ ***15 dagen tijd; ook bij overdracht nieuwe boekhouder* - *Continuïteit van werkzaamheden garanderen: Bewijsstukken (facturen, contracten), inventarissen, jaarrekeningen, dagboeken, aangiftes, wetteljke boeken* - ***Niet:** eigen ontwerpen en voorbereidingen (aangifte soms afhankelijk periode)* - ***Verbod op retentierecht:** documenten achterhouden* - **Overdracht klantendossier**: wederzijdse hulp en hoffelijkheid - *Overname moet schriftelijk worden gemeld aan confrater* - *Navragen of alle erelonen betaald zijn: nieuwe accountant klant erop wijzen* - *Alle documenten moeten ter beschikking worden gesteld* - **Niet-concurrentie clausule** tussen stagiair en stagemeester: **duurt 3 jaar na stage** - *3j na beëindigen stage: geen dossiers overnemen mits schriftelijke toestemming* *[Nota: Opdrachtenbrief]* - **Inhoudelijke aspecten:** - *Identificatie van beide partijen; vertegenwoordiger, AWW* - *Begindatum opdracht* - *Voorwerp opdracht: wat ga je doen? Boekhouding, opstart, btw,...* - *Verplichtingen van de partijen: richtlijnen over facturen ect...* - *Draagwijdte aansprakelijkheid: exonoratieclausule (beperking)* - *Einde overeenkomst: opzegtermijn; boekhouding doorgeven* - *Erelonen, Geschillenregeling* - *Bewarking stukken: expliciet vermelden; waar, hoelang,...* - **Dubbel exemplaar ⇒** **Ondertekening door beroepsbeoefenaar en cliënt** - **Uitvoering van de opdrachtenbrief** **[Afdeling 6]. Aansprakelijkheid** - **Verplicht:** verzekering burgelijke beroepsaansprakelijkheid - ***Aansprakelijkheid beperken:** exonoratie* - ***Niet mogelijk:** strafrechtelijke of tuchtrechtelijke aansprakelijkeheid beperken* - ***Uitgesloten:** opzettelijke zware fouten, met intentie om te schaden* - **Taak accountant = inspanningsverbintenis** *= taak zo goed mogelijk uitoefenen* - **Wie is aansprakelijk?** **Principe:** Werkgever altijd aansprakelijk voor fouten van werknemers **maar niet igv:** - *Zware fouten, bedrieglijk opzet, herhaaldelijk kleine fouten* - *WG kan de schade dan verhalen bij werknemer* **[Afdeling 7]. Erelonen** - **Enkel erelonen en vergoeding van kosten:** Vrije tariefvorming! - ***Ereloon:** in functie van aard, belang, complexiteit en omvang opdracht* - ***Vergoedingen mogelijk:** onkostenvergoeding, verbrekingsvergoeding* - ***Verboden:** commissie of makelaarslonen, gratis diensten* - **Succes Fee = op basis van behaald resultaat** ***Mag:** Enkel **in combinatie met vast basistarief +** op **voorhand meedelen** aan cliënt* - *Resultaat **moet** gevolg zijn van geleverde diensten, **niet** van routinetaken* - ***Niet gevolg** van controleopdracht* - *Pas worden **beoordeeld na definitieve afhandeling*** - **Betalingsmodaliteiten:** in opdrachtenbrief - *Voorschot, maand- of kwartaalfacturen* - *Betaalmoeilijkheden: uitstel, gespreid, sancties* - **Reclame:** regels **WER** - ***Toegestaan:** objectieve informatie verspreiden, via **alle mediakanalen*** - ***Verboden:** ronsolen, oneerlijk, misleidend, agressief, gratis diensten aanbieden* - ***Strikte voorwaarden:** vergelijkende reclame vb. niet tevreden over je accountant...* - ***ALTIJD** rekening houden met waardigheid, rechtschapenheid en kiesheid* **[Afdeling 8]. Onverenigbaarheden en belangenconflicten** *Link met **afdeling 2 Onafhankelijkheid*** - ***Verboden** opdrachten te aanvaarden waneer men niet onafhankelijk kan zijn* - ***Risk based approach:** niets uitdrukkelijk verboden* - ***Aftoetsen bij het Instituut:** verwarring voor cliënten, risico op belangenconflicten* **[Afdeling 9]. Geheimhouding** - **Beroepsgeheim:** alle beroepsbeoefenaars + alle personen waarvoor men instaat - ***Onbeperkte tijd**; ook als cliënt overstapt naar ander kantoor* - ***Cliënt kan er niet aan verzaken** (afstand doen)* - ***Geen beroepsgeheim** voor **eigen fiscale informatie*** - **Wanneer beroepen op beroepsgeheim:** - ***Bij controle:** dan zal tuchtoverheid beslissen als dit van toepassing is* - ***Bij curator:** elementen van beroepsgeheim niet overmaken aan curator* - **Geen beroepsgeheim: wettelijke uitzonderingen art. 51** - *Rechtsgetuigenis onder eed* - *Wet verplichting tot melding: **AWW*** - *T.a.v. ITAA* - **Sancties:** strafrechtelijk en tuchtrechtelijk **[Afdeling 10]. Relaties met het ITAA** - **Verplichtingen:** inschrijven openbaar register, gegevens meedelen, medewerking - **Meteen melden:** gerechtelijke of bestuursrechtelijke proceduren loopt tegen lid - **Medewerkingsplicht = Ingaan op elk verzoek om informatie vanwege het ITAA** - *Spontane melding 15 dagen: wijziging hoedanigheid, gegevens, procedures,...* - *Communicatie: AWW, OR, permanente vorming* - *Verplichting: betalen van lidgeld, toegang en inzage kwaliteitstoets (H7)* - *Expliciete informatievraag: schriftelijk reageren, niet telefonisch!* **[Afdeling 11]. Bijdragen** - **Jaarlijkse bijdrage:** vastgesteld voor AV o.b.v. maximumbedrag koning - **Niet betaling:** tuchtsancties, terechtwijzing tot schrapping **[H3: Plichtenleer -- Deel I + II]** **[Wet 17 maart 2019:] Hoofdstuk 11 Handhaving** *= Sancties* **Afdeling 1. Terechtwijzing art. 85 -- 88** *= Administratieve sanctie door de Raad -- iets rechtzetten, zonder rechtbank* - **Terechtwijzing in geval van:** - *Ledenbijdrage niet betalen* - *Geen verzekering burgerlijke beroepsaansprakelijkheid* - *Gedurende 3 opeenvolgende kalenderjaren niet voldaan een de norm PV* - *Medewerking weigeren in kader van een kwaliteitstoets* - **3 maand de tijd voor rechtzetting:** anders kan raad hoedanigheid intrekken - **Blijft 5 jaar in het dossier:** daarna automatisch gewist - **Beroep aantekenen binnen 30 dagen:** opschortende werking **Afdeling 2. Beroepstucht art. 89 -- 114** *= Beoordeling door tuchtcomissie, bijgestaan door objectieve assessor buiten het instituut* - **Tuchtstraf in geval van:** - *Tekortkoming tijdens uitoefening van hun opdracht* - *Schending van basisbeginselen: waardigheid, onpartijdigheid, discreetheid* - *Schendig rechten van schatkist of misbruik van fiscale procedures* - *Inbreuk op wettelijke, reglementaire en normanief kader* - **Tuchtstraffen:** - *Waarschuwing, berisping, geldboete, schorsing max. 2 jaar, schrapping* - *Verbod om bepaalde opdrachten te aanvaarden of voort te zetten* - *Eventuele administratieve en procedurekosten* - *In geval van AWW: nog andere sancties/boetes mogelijk* - **Tuchtprocedure:** - *Op basis van klacht; wordt onderzocht door assessor (=onafhankelijk)* - *Bijgestaan door referendarissen: documenten opvragen, contacten leggen,...* - ***Voldoende bezwaar**: dossier overmaken aan tuchtcomissie Sanctie* - ***Wraking**: onderzoek niet volledig objectief verlopen; in beroep gaan* - ***Verdediging**: mondeling of schriftelijk verweer* **[H4: Andere verplichtingen Accountant -- WCO en GDPR]** **[WCO]** *= Wet op de continuïteit van ondernemingen - Wet 31 januari 2009 / 27 mei 2023* - **Aanbevelingen** uitgeschreven voor beroepsbeoefenaars - **Welke beroepsbeoefenaars?** Externe leden (accountants + revisoren) - **Niet:** interne leden en stagairs **[GRP] = Gerechtelijke reorganisatie PROCEDURE** - **Doel:** herstructurering en onderneming weer gezond krijgen (= voortbestaan) - **Voor:** ondernemingen in financiële moeilijkheden - **Tijdelijke bescherming** tegen **schuldeisers** **[WCO -- AANBEVELINGEN]** *= wat wordt er verwacht van de **economische beroepen**? (Accountant)* 1. **Detectie inzake continuïteit van de onderneming** *= Alert zijn in de dagelijkse werking zodat onderneming activiteit kan blijven verderzetten* - **Detectie =** vaststelling in het kader van de normale uitvoering van de opdracht - **Continuïteit van onderneming =** hypothese die veronderstelt dat de onderneming in staat is om haar activiteit verder te zetten in de voorzienbare toekomst (min. 12m) 2. **Meldingen aan de voorzitter van de rechtbank van Koophandel** *= Onderneming in moeilijkheden wijzen op problemen + hervormingen evalueren* - **Onderneming in moeilijkheden: 1 maand** de tijd om **hervormingen** door te voeren - **Evaluatie ook accountant:** onvoldoende? Onderneming gaat het niet redden - ***Mogelijkheid** tot melding = **niet verplicht (geen schending beroepsgeheim)*** - ***Verplicht:** inlichten raad van bestuur* 3. **De rol beschreven in art. 12 §1 WCO - Inlichting rechter** *= Zijn er genoeg aanbevelingen gedaan om de continuïteit te waarborgen?* - **Rechter** inlichtingen inwinnen van de aanbevelingen die de accountant heeft gedaan - **Geen schending van beroepsgeheim** 4. **De opdracht beschreven in art 17 §2, 5° en/of 6° WCO - Opstart procedure GRP** *= Accountant levert alle stukken aan bij de rechtbank van koophandel (balans, jr, rr,...)* - **Schuldenaar** vraagt opening **proceduren GRP** aan - **Accountant** staat klant bij en is **gedekt door polis aansprakelijkheid in kader WCO** - **Documentatie:** 5 jaar bewaren, ook na vertrek klant **[WCO] -- Rol van Accountant:** - **Preventieve rol:** opsporing van onderneming in moeilijkheden + opvolgen - ***Verplichte kennisgeving** (gedrang door: verschuldigde RSZ, btw,...)* - ***Aanbevelingen schriftelijk =** bewijs van inlichting Aansprakelijk* - ***Opvolging:** wat gedaan met de info binnen periode van 1 maand? Zie boven* - **Remediërende rol:** toezicht en bijstand - ***Inlichtingen geven op vraag van rechter*** - ***Onderneming bijstaan** = wel beroepsgeheim* **Concreet:** Inlichtingen over de aanbevelingen en eventuele genome maatregelen tijdens de preventieve fase vallen buiten beroepsgeheim, alle andere vallen wel onder beroepsgeheim **[GDPR]** *= Algemene verordening gegevensbescherming - Wet sinds 2018* **! Bescherming van personengegevens van natuurlijke personen *niet voor RP*** - **Belangrijk:** kader van verdere digitalisering Steeds meer **controles en boetes** - **Doel:** **vertrouwelijk** omgaan met **gegevens van cliënten** (vertrouwensrelatie) **[GDPR in accountantskantoor]** - **Aangeraden** om bepaalde tijd **[interne audit]** om **GDPR te controleren:** - *Welke gegevens worden verwerkt? Welke software? Wie toegang?* - *Hoelang bewaard? (7jaar wettelijk) Hoe worden gegevens beschermd?* ***Verplichte documenten*** - **Verwerkingsregister** - *Invullen alle gegevens verkregen tijdens audit-- vb. slide 24* - **Informatieverplichtingen** - *Inlichten persoon van wie gegevens worden verwerkt (vb. welke, hoelang...)* - ***Werknemers:** in arbeidsovereenkomst* - ***Klanten:*** *in opdrachtenbrief -- of clausules opnemen in eerste contactopname* - **Bij doorgifte van personengegevens** - ***Verwerkers =** externe partij in opdracht kantoor vb. IT, software, sociaal secr.\ na **ondertekening verwerkingsovereenkomst*** - ***Werknemers en andere:** ondertekenen **vertrouwelijkheidsovereenkomst*** - **Procedure datalek** - ***Risico-analyse:** Kwaad opzet of perongelijk? Soort gegevens, continuïteit* - ***Bijhouden** intern register* - ***Meldplicht?** Enkel bij **serieus datalek**, als betrokkenen schaden gaan leiden* - **Procedure rechten van betrokkenen** - ***Recht op:** inzage, rectificatie (kans tot rechtzetting), gegevenswissing (bewaringstermijn niet), overdraagbaarheid, bezwaar* **DPO = Functionaris voor gegevensbescherming *- Adviesorgaan*** *= Toezicht op omgang met gegevens en naleving wet en regelgeving binnen een organisatie* - **Terecht:** interne opleidingen, contact gegevensbescherming autoriteiten, advies,... - **Enkel verplicht:** gegevens op groot schaal verwerkt - **Niet verplicht in een accountantskantoor, maar kan wel** **[\ ]** **[Duurzaamheidsrapportering]: andere verplichtingen - Seminari ITAA** *Twee partijen leiden het traject* - **Overheid:** wetgeving in te voeren o.a. autofiscaliteit - **Grote bedrijven:** verplicht volgen wetgeving trickle down effect KMO's - **Terugkeren naar minder duurzaamheid is geen optie meer** **ESG = Algemeen kader** **[Europese wetgeving]** **CSRD = Wettelijk kader op Europees niveau** - *Deel van Europese greendeal* - *Volledige waardeketen vb. rapporteren over duurzaamheid leveranciers* - *Verplichte audit: eerste drie jaar nog beperkt* **ESRS = Europese rapporteringsstandaard** ***=** richtlijnen omzetten naar nationaal recht door de lidstaten* - Gebaseerd op **dubbele** **materialiteit**: topics belangrijk voor stakeholders\ *Welke **impact** heb ik als bedrijf op duurzaamheidstopics? **Verplicht rapporteren*** - ***Inside-out of Impactmaterialiteit**: impact van de organisatie op de maatschappij en milieu* - ***Outside-in of Fiananciële materialiteit**: impact milieufactoren op financiele prestaties* **VSME = Vrijwillige standaarden voor KMO's** - **KMO** valt **niet onder CSRD wetgeving:** Geen dubbele materialiteitsanalyse - **Twee rapporteringsmogelijkheden:** basis of basis + uitbreidingsrapport - **Wel aangeraden:** Als men op vraag van leveranciers die wel binnen de CSRD vallen, informatie moet voorzien. Kan op termijn concurrentieel voordeel opleveren, als men deze data voorhanden heeft. **[Rol van de Accountant]** - **Administratieve verplichtingen:** aanspreekpunt voor deze verplichtingen - **Ondernemingen wijzen op duurzaamheid:** vb. zonnenpanelen, elektrische wagens,... - **Duurzaamheidsinitiatieven** hebben **invloed** op **fiscaal of financieringsvlak** *Vb. Aangaan lening: hoe duurzamer je bent, hoe lager de rentevoet* *Fiscaal: als je niet mee wilt, wordt alles duurder autofiscaliteit* **[Aanbevelingen:]** - Tijdig beginnen met investeren in duurzaamheid - Rapporteren is pas laatste stap - Wetgeving = kapstok **[Voordelen]:** - Financiering in de toekomst - Versterkt risicomanagement - Behoud vn AH-waarde - Indekken tegen concurrentie - Versterkt handelsrelaties - Aantrekken en behouden van medewerkers **[\ ]** **[H5: Anti-witwas wetgeving]** **[Introductie]** **Witwassen\ =** *het in legaal circuit brengen van geldsommen afkomstig uit illegale of criminele activiteiten* - **Geen verjaringstermijn** **[Verloopt in 4 fasen:]** **Fase 1: Plaatsing** - Geld uit illegale activiteiten wordt in het **financiële systeem geplaatst** - **Risicovolle onderneming**: *opletten **'onzichtbaar'** maken van geld* - *Stortingen van kleinere bedragen, verschillende banken/rekeningen* - ***Buitenlandse** **rekeningen**: opletten **risicolanden**; banken houden geen data bij* **Fase 2: Versluiering** - Geld **verschuiven** naar **ingewikkelde constructies: Traceerbaarheid** vermoeilijken **Fase 3: Rechtvaardiging** - Geven van een **schijnbare legale afkomst** - **Witwastechnieken**: *Crypto, prof. tussenpersoon, laundromats, cash, goud, gokken,...* **Fase 4: Besteding** - Het **witgewassen** geld komt (deels) terug: *steekpenningen (illegale betalingen), onkosten* **[Strijd tegen WT/FT] − ANTI-WITWAS WETGEVING** **Beperking betaling in contanten** - Max. **€3.000 in cash** betalen voor de **totale verrichting** - *Opsplitsen in kleinere schijven is dus **geen** oplossing* - **Voor wie:** B2B en B2C ***(niet voor C2C;** ook niet bij bankoverschrijvingen)* - **Strengere regels bepaalde sectoren:** juweliers en schroothandelaars, vastgoed - **Sanctie niet naleven beperking:** boeten van €2.000 tot €1.800.000 **Wet van 18 september 2017** *= voorkoming witwassen van geld, financiering van terrorisme en beperking gebruik cash* - **Europese richtlijnen -- norm aangenomen door ITAA, IAB en BIBF** - **Onderworpen:** NBB, Bpost, banken, verzekeringen, notarissen, deurwaarders, betreffende beroepen van accountants en belastingadviseurs,... **[Rol van Accountant]** - **Interne procedures** en **Risicoanalyse** (cliëntacceptatiebeleid) - Voortdurende **waakzaamheid** op: klanten, verrichtingen, zakelijke relaties - **Bewaring** **gegevens** en **bewijsstukken** bij identificatie, verificatie en evt. onderzoek **Interne procedures** - **AMLCO = Anti-Money Laundering Compliance Officer \> 10 wn** ***=** Venoot die verantwoordelijk is voor het naleven van de anti-witwaswetgeving* - ***VPHN =** zelfde als AMLCO (zelfde persoon) \< onderneming 10 werknemers* - ***Taken:** beslist of er melding wordt gedaan bij **CFI**, beheert meldingspunt werknemers (kan ook anoniem), voorziet opleidingen voor medewerkers* - **Opleidingen:** 1x om de 3 jaar voor iedereen nieuwe medewerker binnen 6m **Risicoanalyse** - **Algemene kantoor:** jaarlijks, op basis van profiel kalnten - **Individuele klanten:** beoordeling voor aanvaarding opdrachten - ***Procedure:** Cliëntacceptatiebeleid = **CAP*** - ***Bepaalde sectoren:** strengere CAP* ***Risicobeoordeling klant*** - **Voorafgaand onderzoek naar risico's:** - ***Regio**: vb. VN aan zee die boekhouder in limburg zoekt, verdacht?* - ***Opdracht***: eenmalinge opdrachten zijn verdachter dan langdurige - ***Contact, sector?*** - **Extra aandacht voor:** - ***Identificatie**: actuele identiteitskaarten, niet vervallen* - ***UBO**: aandeelhouders \> 25% moeten geïdentificeerd worden* - *Occasionele en Atypische verrichtingen* - ***PEP's**: politiek prominent persoon belangrijke functie hoger risico* - **Maatregelen nemen** om risico's op te volgen en beheersen - **Klanten met specifiek risico:** mogelijkheid tot **weigering** of **bijkomend onderzoek** ***Verboden zakenrelaties:*** - Verplichting **identificatie** niet nakomen - **Gebrek geloofwaardigheid** van informatie aangeleverd door klant m.b.t. identificatie - Niet in staat om **aard en kenmerken** van verrichtingen, relaties,... te beoordelen - Niet in staat doorlopende **waakzaamheid** te waarbogen **MELDINGEN CFI = Uitzondering beroepsgeheim** **[CTFI -- CFI]** *= Cel voor Financiële informatieverwerking* - **Onafhankelijke** administratieve **overheidsdienst** met rechtspersoonlijkheid - **Juridische en financiële experts** en hogere officier van federale politie onder leiding van magistraten - **Behandeling** verdachte financiële verrichtingen - **Meldingen:** door bij de wet aangeduide personen en ondernemingen - Ook **adviserende en coördinerende rol** **Sleutelrol in de strijd tegen witwassen en financiering van terrorisme** **[\ ]** **[HOOFDSTUK 7:] KWALITEITSTOETSING art. 55 -- 60 -- Gastcollege** *= nagaan of de beroepsbeoefenaar over een organisatie beschikt die aangepast is aan de aard en omvang van zijn beroepsactiviteit en als deze verricht wordt overeenkomstig met het wettelijk, reglementair en normatief kader.* **[Theoretische inleiding:]** - **Elk kantoor moet om de 7 jaar getoetst worden** **niet haalbaar** - **keuze uit 3 toetsers:** objectiviteit waarborgen - *Nieuwe wetgeving: 1 toetser, mogelijkheid tot wraking* - **Aankondiging:** minstens 2 maanden vooraf - **Vervolgtoetsing:** soms pas na 2 jaar; moet eigelijk binnen 12 maanden - ***Niet voldaan aan toetsing:** vervolgtoetsing* - ***Enkel procedures die tijdens eerste KT niet in orde waren komen aan bod*** - **Voorbereiding:** vragenlijst invullen kennis kantoor; basis voor de toetser - **Kwaliteitshandboek = verplicht voor iedere accountant** - ***Omvat:** Cliëntacceptatiebeleid (CAP); procedures atypische verrichtingen* - ***Sterk verband tussen AWW en KT komt tot uiting*** ***Enkele begrippen*** - **Onderaannemers:** Accountants op zelfstandige basis in kantoor zijn tewerkgesteld - **Dossiers in domiciliëriong:** Klanten wiens maatschappelijk adres bij het kantoor van de accountant gevestigd is. *(is toegestaan maar kan tot problemen leiden)* - **ISRS4410:** Internationale standaard voor internationale samenstellingsverklaringen **[Quickscan]** *= Vragen/procedures die aan bod komen tijdens een toetsing* - **Groen:** heeft in principe geen invloed op de toetsing. - *Gebaseerd op ISQM: wereldwijde standaard voor revisoren* - **Oranje:** Tekortkomingen inzake wettelijk, reglementair en normatief kader\ Opstellen verbeterplan en vervolgtoetsing, niet sluiting van het kantoor tot gevolg - **Rood:** Ernstige inbreuk tegen het wettelijk, reglementair en normanief kader\ = meteen einde toetsing + kantoor sluiten en eventuele tuchtsancties ***Van wie een Quickscan?*** - Quickscan **Kantoor** - Quickscan **Beroepsbeoefenaar** - Quickscan **Dossiers** - *5 random dossiers geselecteerd;\ toetsers mogen deze nadien 5 jaar lang niet contacteen* **[Toelichting Quickscan kantoor]** - **0.2.3:** Structuur -- 50% + 1 van de bestuurders moet in bezit zijn van titel - **1.1.1:** Structuur -- 50% + 1 van de aandelen moet in handen zijn van ITAA leden - **4.1.1:** Interne organisatie inzake AWW - AMLCO & VPHN zie AWW - **4.5.1:** Ieder jaar dient het algemeen risico van het kantoor te worden bepaald - **4.6:** Individuele risicobeoordeling van cliënten en verrichtingen - Zie ook bespreking AWW - **5.3:** Detectie klanten in moeilijkheden *(evaluatie continuïteit van klantendossiers)* - Zie ook bespreking WCO **[Hoe ITAA titel behalen?] - Gastcollege** **STAP 1: DIPLOMA** - Master, bachelor of graduaat in accountancy **STAP 2:** **TOELATINGSEXAMEN** - **Doel:** Theoretische kennis toetsen & geschiktheid om stage te starten - **Wanneer:** 2 sessies per jaar (mei of oktober) 3 jaar tijd om te slagen - **Geslaagd? STAP 3** **STAP 3: STAGE-OVEREENKOMST** - **Keuze stagemeester:** gecertificeerde accountant of belastingsadviseur, accountant of fiscaal accountant (5jaar erkend) - **Stagemeester:** begeleiding en opvolging, voorbereiding en eindevaluatie **STAP 4: STAGE** - **Duur:** min. 3 jaar -- max. 8 jaar - **E-stage dagboek:** minstens 1000u stage-activiteiten/jaar - **Permanente vorming:** 120u op 3 jaar en minstens 20u per jaar - ***OOK** door stagecommissie georganiseerde verplichte seminaries* - *3 naar keuzen maar **verplicht**: Deontologie en AWW* - **Bijdrage:** (2023) - ***Natuurlijk persoon**: €239 (\< 5jr stage) of €484 (\>5jr stage)* - ***Rechtspersoon**: €560* - **Aansprakelijkheidsverzekering afsluiten:** Externe stagiairs **STAP 5: TUSSENTIJDSE PROEVEN** - **Wanneer:** 1x per jaar na 1^e^ en 2^e^ jaar - **Doel:** theoretische en praktische kennis toepassen, activiteit uitoefenen rekening houdend met wetten, regelementen en normen - **Geslaagd =** stage gaat verder, vrijstelling op dit onderdeel - **Niet geslaagd =** stage gaat verder; maar heroriëntatie werkzaamheden (overleg stagemeester en commissie) **STAP 6: BEKWAAMHEIDSEXAMEN** - **Wanneer:** na min. 3 jaar stage of na 7 jaar beroepservaring - **Doel:** Nagaan of stagiair de verworven kennis kan toepassen in beroepsactiviteit - **Inhoud:** Praktijk van het beroep, opdrachten, beroepsverantwoordelijkheid, normen, beroepsmaturiteit, deontologie en beginselen AWW - **Deel 1:** schriftelijk; ***geslaagd? deel 2*** - **Deel 2:** mondeling, gesprek examenjury (5 leden) - ***Geslaagd?** Inschrijving op tableau* - ***Niet geslaagd?*** *Geen inschrijving op tableau* **STAP 7: EEDAFLEGGING** ***Getrouwheid** zweren koning, **gehoorzaamheid** aan grondwet, opdrachten in **eer en geweten** vervullen* - **[Eedaflegging] als extern:** voor de ondernemingsrechtbank - **[Eedaflegging] als intern:** voor de voorzitter van ITAA online