Filipino sa Piling Larang (Akademik) S2 Exam
Document Details

Uploaded by CalmCarnelian8470
Immaculate Conception Child Development Center, Inc.
Tags
Summary
Filipino sa Piling Larang (Akademik) midterm exam, covering Academic Writing, summarizing, synthesis, introduction to abstract, and speech writing. Topics are covered with respect to specific aspects of Filipino writing and communications. The document outlines key concepts and characteristics of academic writing.
Full Transcript
FILIPINO SA PILING LARANG (AKADEMIK) 2nd Semester | Midterm Examinations | Mr. Aldrine Gloria TOPIC OUTLINE: - Nakadepende sa kritikal na pagbasa ng mga indib...
FILIPINO SA PILING LARANG (AKADEMIK) 2nd Semester | Midterm Examinations | Mr. Aldrine Gloria TOPIC OUTLINE: - Nakadepende sa kritikal na pagbasa ng mga indibidwal ang pagbuo ng isang I. Akademikong Pagsulat akademikong sulatin– huwag mababang isip II. Pagsulat ng Buod Para true and factual III. Pagsulat ng Sintesis IV. Pagsulat ng Abstrak KALIKASAN NG AKADEMIKONG PAGSULAT V. Pagsulat ng Talumpati 1. KATOTOHANAN - Credibility - Ang mahusay na akademikong pagsulat ay nag[apakita na ang 1 AKADEMIKONG PAGSULAT manunulat ay nakagagamit ng kaalaman at metodo ng disiplinang makatotohanan LIMANG MAKRONG KASANAYAN - To get the credibility of the readers 1. Pakikinig - unang nadedevelop 2. EBIDENSIYA 2. Pagsasalita - unang bagay na ikinatuwa at inaabangan ng magulang - Mapagkakatiwalaan 3. Pagbasa - next na matututunan - Upang suportahan ang katotohanang inilalahad 4. Pagsulat - kung paano tayo nag-aaral, paghawak ng lapis 3. BALANSE 5. Panonood - huling lumilinang; nadedevelop pabasa (subtitles) at pakikinig - No bias (audio visual) - Wikang walang pagkiling, seryoso, at di-emosyonal nang maging makatuwiran sa mga nasasalungatang pananw PAGSULAT Sa paglalahad ng haka, opinyon, at argumento, kailangang - Pinakakompleks o pinakamahirap na kasanayan sa komunikasyon gumamit nito - Nangangailangan ng sapat na panahon at pagsasanay upang matamo ang - Objectivity aktuwal na paggamit - Pinakamahirap dahil maraming iko-consider We need to be objective kaya kailangan ang K-E-B 1. Punctuation Marks/Bantas - para madaling maunawaan DALAWANG URI NG PAGSULAT 2. Grammar Malikhaing Pagsulat Akademikong Pagsulat 3. Emotions Personal na pagsulat Pormal na sulatin Pahlikha ng mga tula, dula, Mga ulat, eksperimento, O’grady, Dobrovotsky, at Aranoff, sa aklat nina Paz et al. (2003) nobela, maikling kuwento, at imbestigasyon, - Pag-aaral ng wika, ang pagsulat ay isang simbolong representasyon ng malikhaing sanaysay pagsusuri/pagkritismo, rebyu, wikang maaaring iimbak tesis/disertasyon, sanaysay ukol Baybayin - trademark sa pagsusulat sa kasaysayan, manwal - Gumagamit ng mga talinghaga - Ginagamit sa mga sining - May iba’t ibang estilo ng pagsusulat KATANGIAN NG AKADEMIKONG PAGSULAT - Ang pagsusulat ay isang produktibong aktibidad 1. KOMPLEKS Nagpoproseso ng datos gamit ang pakikinig, panonood, at pagbabasa - Paano isusulat; vocabulary, word choice, grammar - Mas kompleks kaysa sa pasalitang wika AKADEMIKONG PAGSULAT - Kailangang gumamit ng mas mayaman na leksyon at bokabularyo - Hamon sa akademikong pagsulat ang pagsasa-akademiko ng mga sulatin sa 2. PORMAL - pag-aantas nito bilang iskolarling … Paglalahad ng kahulunan sa mga sulating maaaring makatulong sa mga - ❌ ✅ - Higit na pormal : kolokyal at balbal na salita iskolar - - ❌ : ito, na lang : eto, nalang SB; FPDL; GM; IP SNTG | 1 FILIPINO SA PILING LARANG (AKADEMIK) 2nd Semester | Midterm Examinations | Mr. Aldrine Gloria 3. TUMPAK 14. EPEKTIBONG PANANALIKSIK - “Sakto” ang impormasyon sa topic - Sources - Facts and figures - Kailangan gumamit ng mga napapanahon, propesyunal, at - Walang labis, walang kulang akademikong hanguan 4. OBHETIBO - APA Style - Impormasyon at argumento 15. ESKOLARLING ESTILO NG PAGSUSULAT - Ang pokus ay ang impormasyon at argumento instead of sa writer o - Estilo sa pagsulat ng AP reader - Kalinawan, kaiklian, at madaling basahain 5. EKSPLISIT - Connected ang bawat bahagi LAYUNIN NG AKADEMIKONG PAGSULAT - Responsibilidad ng manunulat nito na gawing malinaw sa MAPANGHIKAYAT NA LAYUNIN mambabasa kung paano ang iba’t ibang bahagi ng teksto ay - Layunin na mahikayat ang mga mambabasa na maniwala sa kaniyang nag-uugnay sa isa’t isa posisyon hinggil sa isnag paksa - Bawat talata ay angkop sa isa’tisa - Relevant, timely, may solution, walang kamalian - Gawing malinaw lahat ng details MAPANURING LAYUNIN 6. WASTO - Anitikal na pagsukat - Wastong bokabularyo o salita - Maipaliwanag at suriin ang mga posibleng sagot sa isang tanong at piliin 7. RESPONSABLE ang pinakamahusay na sagot batay sa ilang pamantayan - Ang manunulat ay kailangang maging responsable sa paglalahad ng IMPORMATIBONG LAYUNIN ebidensiya - Mabigyan ang mambabasa ng bagong impormasyon o kaalaman 8. MALINAW NA LAYUNIN - Layunin ng AP: matuguhan ang mga taong kaugnay sa isang paksa TUNGKULIN AT GAMIT NG AKADEMIKONG PAGSULAT - Ang mga tanong na ito ay nagbibigay layunin 9. MALINAW NA PANANAW 1. Ang AP ay lumilinang ng KAHUSAYAN SA WIKA - Naglalahad ng ideya at saliksik ng iba, ang layunin ng kanyang Sa AP: Nalilinang ang kakayahang komunikatibo sariling pag-iisip hinggil sa paksa ng kanyang papel Aplikasyon ng kaalaman sa gramatika at semantika: nalilinang ang - “Punto de bista” kakayahang lingguwistiko - Persepsiyon Paglalapat ng prinsipyong pangkomunikasyon: nalilinang ang 10. MAY POKUS kakayahagang pragmatiks ng mag-aaral - Bawat pangungusap at talata ay kailangang sumusuporta sa tesis ○ PRAGMATIKS na pahayag Paano nakaambag ang konsepo o konteksto sa 11. LOHIKAL NA ORGANISASYON kaalaman/pagpapakahulugan ng salita o wika - May sinusunod na istandard na organisasyunal (introduksyon, Double-meaning katawan, konklusyon) Read between the lines - Bawat talata ay lohikal na nauugnay sa kasunod na talata Pag-oorganisa ng AP: nalilinang ang kakayahang diskorsal - Proseso 12. MATIBAY NA SUPORTA 2. Ang AP ay lumilinang ng MAPANURING PAG-IISIP - Ang katawan ng AP ay may kailangang sapat at kaugnay na suporta Tinitignan bulang isang proseso kaysa isang awtput para sa pamaksang pangungusap at tesis na pahayag Ang prosesong ito ay maaaring kasangkutab ng pagbasa, pagsusuri, 13. MALINAW AT KUMPLETONG EKSPLENASYON pagpapasya at iba pang pang-kaisipang gawain - Bilang manunulat, kailangang matulungan ang mambabasa tungo sa ganap na pag-unawa ng paksa ng papel 3. Ang AP ay lumilinang ng mga PAGPAPAHALAGANG PANTAO Hindi lamang kaalaman at kasanayan ang nalilinang sa paaralan Values, intellectual honesty, halaga ng kaisipan, kooperasyon, atbp. SB; FPDL; GM; IP SNTG | 2 FILIPINO SA PILING LARANG (AKADEMIK) 2nd Semester | Midterm Examinations | Mr. Aldrine Gloria 4. Ang AP bilang PAGHAHANDA SA PROPESYON DIMENSYON NA PROSESO NG PAGSULAT Doktor - medikal abstract ORAL NA DIMENSYON - Ang isang indibidwal na nagbabasa ng isang tekstong isinulat, ay masasabing MGA BATAYANG KAALAMAN SA PAGSULAT nakikinig na rin siya XING AT JIN (1989, Bernales et al., 2006) - Nakikipag-usap sa awtor habang nagbabasa - Ang pagsulat ay isang komprehensibong kakayahang naglalaman ng wastong gamit, talasalitaan, pagbuo ng kaisipan, retorika, atbp. BISWAL NA DIMENSYON - Madaling maunwaan - Ang pagsusulat ay simbolong nakalimbag na siyang pinakamidyum ng - Talasalitaan pagsulat ay epektibo at nakamit ang layunin ng pagsulat - Iskolar - mag-aaral - Kompleks - mahirap PROSESO NG PAGSULAT - Retorika PRE-WRITING - Tumutukoy sa paggamit ng nakaakit na salita - Nagaganap ang paghahanda sa pagsulat - Sining pagdating sa pagsulat pagsasalita - Pagpili ng paksa na isusulat - Idyoma - EG: Break a leg, nagsusunog ng kilay ACTUAL WRITING - Ikalawang hakbang KAHULUGAN AT KALIKASAN NG PAGSULAT - Aktwal na pagsusulat - Sinasabi ni Badayos (2000), ang kakayahan sa pagsulat nang mabisa ay - Hakbang sa pagtatasala isang bagay na mailap para sa nakararami - Kinapapalooban ng pagsasaayos ng taludturan at saknong - Ayon kay Keller (1985, Bernales et al., 2006), ang pagsulat ay isang biyaya, isang pangangailangan, at isang kaligayahan ng nagsasagawa nito REWRITING - Ang pagsusulat ay nagmumula sa pagmamasid - Pagrerebisa ng draft batay sa wastong grammar, bokabulari, at - Ginagamitan ng paglalarawan pagkakasunod-sunod ng ideya/lohika - Mahalaga ang pagpapaliwanag - Pagpili ng angkop na detalye - Ayon sa American Heritage Dictionary, ang pagsusulat ay: 1. Pag-iisip 2. Natatangi sa bawat indibidwal 3. Proseso; at 4. Kinakailangang basahin MGA PANANAW SA PAGSULAT - Ang “sosyo” ay isang salitang tumutukoy sa lipunan ng tao - Ang “kognitibo” ay anumang tumutukoy sa pag-iisip BAHAGI NG SULATIN - Bilang sosyal na gawain, nakatutulong ito sa pagganap sa ating tungkuling PANIMULA panlipunan at pakikipag salamuha sa isa’t isa - Binibigyang-pansin ang bahaging ito dahil ito ang nagiging susi upang - Bilang personal na gawain, ito ay nakatutulong sa pag-unawa sa sariling pukawin ang atensyon ng mambabasa kaisipan, damdamin - Binanggit ni Jacobs (2015), maaaring simulan ang panimula sa mga ss: 1. Paglalahad ng nakagugulat na impormasyon 2. Paglalahad nga anekdota o personal na storyang nakatutuwa 3. Paglikha ng diyologo 4. Paglalapat ng isang buod na info; at 5. Paglalatag ng nakapupukaw at mahalagang tanong SB; FPDL; GM; IP SNTG | 3 FILIPINO SA PILING LARANG (AKADEMIK) 2nd Semester | Midterm Examinations | Mr. Aldrine Gloria KATAWAN 2 PAGSULAT NG BUOD - Pagpapalawak at pagpapaliwanag ng anumang paksa o tesis na inilatag sa panimula BUOD - Pagtugon sa suliranin - Ayon kay Bukley (2014), ang pagbubuod ay ang pagpapaikli ng isang - Pagtatag ng kaukulang info na makahulugan orihinal na teksto - Maipahayag ang anumang paliwanag - Upang hindi magsayang ng oras at mai-highlight ang mga pangunahing ideya - Pagpili at organisasyon ng ideya - Paglalahad sa mensahe ng orihinal na manunulat - Ilahad ang tindig ng sinusulat– pinopoint out - Inilahad ni Diane Hacker (2008), ang buod ay ang pangunahing ideya ng - Ipakita ang kalakasan at kahinaan orihinal na teksto nang simple, maikli, at tumpak - Magpakita ng estadistika at pigurang makasusuporta ng tesis - Ipinapakila ang susing ideya - Gradwal na paglalahad ng impormasyon - Nagtala sina Swales at Feat (1994), ng tatlong mahigpit na pangangailangan sa pagsulat ng isang buod: 1. Kailangan ang isang buod ay tumatalakay sa kabuuan ng orihinal na KONKLUSYON teksto - Paglagom ng kabuuang teksto o summarize 2. Kailangang nailahad ang sulatin sa pamamaraang nyutral o walang - Maipakita ang bisa ng intro at konklusyon kinikilingan - Development ng sulatin 3. Kailangan ang sulatin ay pinaiksing bersiyon ng orihinal at naisulat - Kaisipang mananatili o mambabasa ito sa sariling pananalita URI NG PAGSULAT KATANGIAN NG ISANG MAHUSAY NA BUOD 1. AKADEMIKO 1. Nagtataglay ng obhetibong balangkas ng orihinal na teksto - Research – gumagawa ng problema na bibigyang solusyon 2. Hindi nagbibigay ng sariling ideya at kritisismo - Isang requirement upang maka-graduate ng basic 3. Hindi nagsasama ng halimbawa, detalye, o impormasyong wala sa orihinal education na teksto 2. MALIKHAIN 4. Gumagamit ng mga susing salita (key words) - Creativity; express self in a creative way 5. Gumagamit ng sariling pananalita ngunit napapanatili ang orihinal na - No specificity mensahe - Tula, kuwento, mito 3. PROPESYUNAL HAKBANGIN SA PAGBUBUOD - Paano nagsusulat ang isang professional - Doctors: med papers, med certs, med history, med clearance 1. Habang binabasa ang akda, salungguhitan ang mga mahahalagang punto at - Teachers: Lesson plan detalye 4. TEKNIKAL 2. Ilista o ipangkat ang pangunahing ideya, ang mga katulong na ideya, at ang - Kaugnay ang propesyunal pangunahing paliwanag sa bawat ideya - May ispesipiko na target readers; ano ang ipinaparating? 3. Kung kinakailangan, ayusin ang pagkakasunod-sunod ng mga ideya sa - Lab results, scientific papers lohikal na paraan 5. REPERENSYAL - Pagsulat ng sanggunian o pinagkuhanan ng datos at credits sa awtor - Bibliography sa libro 3 PAGSULAT NG SINTESIS - APA at MLA 6. JOURNALISTIC SINTESIS - Naglalahad ng klaro, wasto, at totoong impormasyon sa publiko - Nagmula sa salitang Griyego na syntithenai na ang ibig sabihin sa Ingles ay - Balita, artikulo “to put together / combine” (Harper, 2016). - Iba’t ibang estilo: Kolumn, editoryal, feature, news, isports, etc. - Ito ay ang pagsasama ng dalawa o higit pang buod SB; FPDL; GM; IP SNTG | 4 FILIPINO SA PILING LARANG (AKADEMIK) 2nd Semester | Midterm Examinations | Mr. Aldrine Gloria - Paggawa ng koneksyon sa pagitan ng dalawa o higit pang mga akda o sulatin Thesis Statement: “Bagama’t mayroon ding ilang benepisyo, ang - Ito ay isang sulating maayos at malinaw na nagdurugtong sa mga ideya labis na paggamit ng social media ay may mas maraming negatibong mula sa maraming sangguniang ginamit ang sariling pananalita ng sumulat epekto sa kabataan, kabilang na ang mga problema sa kalusugan - Nagaganap na proseso mental, pagbaba ng mga marka sa paaralan, at pagtaas ng panganib - Nag-eebolb na pag-iisip sa cyberbullying.” - Makabuo ng bagong papel/impormasyon batay sa paksa 1. Mga datos mula sa mga pag-aaral tungkol sa pagtaas ng - Kailangang ilahjad ang sariling opinyon at gamiting ebidensya ang mga mga kaso ng depression at anxiety sa mga kabataang sanggunian bilang suporta sa argumento madalas gumamit ng social media Hawig (Paraphrasing) 2. Mga artikulo tungkol sa epekto ng social media sa atensyon Buod (Summarizing) span at mga marka sa paaralan ng mga estudyante Tuwirang-sipi (Quoting) - Ang paggamit ng sariling ideya, opinyon, at karanasan lamang ang hindi SYNTHESIS FOR THE LITERATURE makalilikha ng mabuting sanaysay. Tapusin ito na mayroong ebidensya mula - Ginagamit ito sa mga sulating pananaliksik sa sanggunian. - Kadalasang kahingian ng mga sulating pananaliksik ang pagbabalik-tanaw o - Sariling ideya pagrebyu sa mga naisulat ng literature ukol sa paksa - Makapagbigay nang malalim na pag-unawa sa partikular na paksa DALAWANG ANYO NG SINTESIS EXPLANATORY SYNTHESIS MGA HAKBANG SA PAGSULAT NG SINTESIS - Naglalayong ipaliwanag ang isang paksa o perspektibo sa pamamagitan ng 1. Linawin ang layunin sa pagsulat - marapat lamang na malinaw ang tunguhin pagsasama-sama ng impormasyon mula sa iba’t ibang pinagmumulan ng pagsulat ng sintesis - Maipaliwanag ang isang ideya o pananaw nang malinaw at walang 2. Pumili ng mga naaayong sanggunian batay sa layunin - kung malinaw ang kinikilingan layunin ng pagsulat ng sintesis, magiging madali ang pagpili at paghahanap ng mga sanggunian para mabuo ito ARGUMENTATIVE SYNTHESIS 3. Buuin ang tesis na sulatin - ang pangunahing ideya ng sulatin - Sinusuportahan ang mga pananaw na ito ng mga makatotohanang 4. Bumuo ng plano sa organisasyon ng sulatin - ang balangkas na ito ay impormasyon na hango sa iba’t ibang sanggunian na nailahad sa paraang nakaayon sa iba’t ibang teknik sa pagdedebelop ng sintesis lohikal 5. Isulat ang unang burador - tandaan lamang na maging pleksibol sa sarili - Ipresenta ang sariling posisyon o paninindigan ng manunulat ukol sa isang 6. Ilista ang mga sanggunian - isang mahalagang kasanayan na isyu o paksa binibigyan-pagkilala ang anumang akda o sinumang awtor ang pinaghanguan ng impormasyon sa ginawang akademikong sulatin MGA URI NG SINTESIS APA - American Psychological Association ○ DOI - Digital Object Identifier BACKGROUND SYNTHESIS MLA - Modern Language Association - the standard citation style - Nangangailangang pagsama-samahin ang mga sanligang impromasyon guide for the humanities, especially languages and literature ukol sa isang paksa 7. Rebisahin ang sintesis - hanapin ang kamalian sa pagsulat at higit sa lahat, - Pagbuo ng isang matibay na pundasyon sa isang sulatin ang mga kamaliang detalye - Factors, rason, dahilan, etc. 8. Isulat ang pinal na sintesis - mula sa mga rebisadong burador, maisusulat na ang pinal na sintesis THESIS-DRIVEN SYNTHESIS - Pagbuo ng isang matibay na argumento gamit ang mga impormasyon mula sa iba’t ibang pinagmumulan upang patunayan ang isang partikular na paninindigan - EG: “Ang social media ay may mas maraming negatibong kaysa sa positibong epekto sa kabataan.” SB; FPDL; GM; IP SNTG | 5 FILIPINO SA PILING LARANG (AKADEMIK) 2nd Semester | Midterm Examinations | Mr. Aldrine Gloria 4 PAGSULAT NG ABSTRAK 1. Panimula - maikling pagpapakilala sa paksa ng pananaliksik 2. Metodolohiya - maikling paglalarawan ng mga pamamaraan na ginamit sa ABSTRAK pananaliksik - Buod ng isang pananaliksik o research 3. Mga Resulta - pangunahing mga natuklasan ng pananaliksik - Merriam Webster (2018), ang etimilohoya nito ay nagmula sa Middle English 4. Konklusyin - maikling paglalahat ng resulta at kanilang kahalagahan na abstracten na ang ibig sabihin ay alisin (to draw away) na orihinal na hiniram mula sa salitang Latin na abstractus Sa deskriptibo, hindi na nilalahad ang problema– diretso na sa resulta. - Isa sa mga katuwang na pamagat ng saliksik - Buod ng artikulong nakabatay sa pananaliksik KRITIKAL NA ABSTRAK - Kung minsan ay tinatawag ding sinopsis o presi ng ibang publikasyon ng - Ito ay ang pinakamahabang uri ng abstrak sapagkat halos kagaya na rin ito abstrak ng isang rebyu - “Summarization” - Bukod sa nilalaman ng isang impormatibong abstrak, binibigyang-ebalwasyon - Gumagamit ng abstrak ang AP upang madaling maipaunwa ang isnag din nito ang kabuluhan, kasapatan, at katumpakan ng isang pananaliksik malalim at kompleks na pananaliksik - Isang uri ng buod na hindi lamang naglalahad ng impormasyon kundi - Maaari itong tuminding bilang isang hiwalay na teksto o kapalit ng isang nagsusuri at nagbibigay ng sariling pananaw ng manunulat tungkol sa buong papel isang partikular na akda o pananaliksik - Nakabatay ang haba ng abstrak sa kahingian ng guro ng sinuman o ng institusyong nagpapagawa nito 1. Panimula - maikling pagpapakilala sa paksa ng akda at ang pangunahing - Ang sulating ito ay limitado lamang sa 200-500 words argumento nito 2. Pagsusuri - pagtatasa sa kalidad ng argumento ng may-akda. Pagkilala sa mga kalakasan at kahinaan ng akda, tulad ng kalinawan ng paglalahad, MGA URI AT NILALAMAN NG ABSTRAK pagiging lohikal ng mga argumento, at kalidad ng ebidensya. Pagbibigay ng sariling interpretasyon at pagsusuri sa mga ideya ng may-akda. IMPORMATIBONG ABSTRAK 3. Konklusyon - pangkalahatang pagtatasa ng akda at ang kahalagahan nito sa - Naglalaman ng lahat ng mahahalagang impormasyong natatagpuan sa loob larangan ng pag-aaral ng pananaliksik 1. Motibasyon/Panimula - sinasagot nito ang tanong kung bakit pinag-aralan 5 PAGSULAT NG TALUMPATI ng isnag mananaliksik ang paksa. Sa maikli at mabilis na paraan, kailangan maipakita sa bahaging ito ang kabuluhan at kahalagahan ng pananaliksik TALUMPATI 2. Suliranin - kailangang masagot ng abstrak kung ano ang sentral na suliranin - Isang sining ng pagsasalitang may layong magtalakay, manghikayat, o tanong ng pananaliksik (SOP) mang-aliw, at mangatwiran sapagkat may nagsisilbing pormula upang 3. Pagdulog at Pamamaraan - kung paano kakalapin o kinalap ang datos ng maisakatuparan ang nais nito pananaliksik at kung saan nagmula ang mga impormasyon at datos. Ibig - Mula sa pagpapalawak ng paksa, pagpili ng salita o diksiyon, pag-aayos ng sabihin, magbibigay ito ng maikling paliwanag sa metodolohiya ng pag-aaral pangungusap sa talata at pagdaragdag ng anumang makatutulong upang 4. Resulta - ipinapakita rin ng abstrak kung ano ang kinalabasan ng pag-aaral mapukaw ang atensyon ng mambabasa o tagapakinig sa pamamagitan ng paglalahad ng mga natuklasan ng mananaliksik - Ayon kay Dr. Ruffino Alejandro (w.p.), ang isnag mabisang mananalumpati 5. Konklusyon - sasagutin din nito kung ano ang mga implikasyon ng ay kailangang magtaglay ng 3 katangian: pananaliksik batay sa mga natuklasan 1. Kaalaman - maaaring makakuha ng iba’t ibang kaalaman sa pamamagitan ng simpleng pagmamasid, pagbabasa, at sadyang DESKRIPTIBONG ABSTRAK pag-aaral ng mga paksa - Maibigay ang pangkalahatang ideya ng pananaliksik nang hindi 2. Tiwala sa Sarili - ang mananalumpati ay kapani-paniwala at kinakailangang basahin ang buong teksto makapanghihikayat kung siya ay kalmado, tuwid ang tindig, matatag - Parang isang “trailer” ng pelikula. Nagbibigay ito ng sapat na impormasyon kung siya ay tumingin sa mga tagapakinig SB; FPDL; GM; IP SNTG | 6 FILIPINO SA PILING LARANG (AKADEMIK) 2nd Semester | Midterm Examinations | Mr. Aldrine Gloria 3. Kasanayan - magiging mahusay ang pagtatalumpati kung may IMPROMPTU SPEECH angking kahusayan ang nagsasalita sa harap ng madla - Ito ay kadalasang on-the-spot o kaya ay off-the-cut - Tiyak na walang paghahanda sa talumpating ito RETORIKA NG TALUMPATI - Tinukoy ni Aristotle (ca. 350 BCE), mula sa Department of Rhetoric and BAHAGI NG TALUMPATI Writing Studies sa San Diego State University, ang retorika bilang isang moda 1. Introduksyon at paraan ng panghihikayat 2. Katawan - Susog dito ang paliwanag ni Barthes (1964-1965), hando muli sa SDSU, na ito 3. Wakas ay isang sining ng panghihikayat sa mga tagapakinig tungkol sa diskurso 1. ETHOS - ang kredibilidad ng mananalumpati 2. PATHOS - impluwensyang emosyonal sa awdyens 3. LOGOS - umaapela sa kaisipan at lohikal na pagrarason URI NG TALUMPATI AYON SA LAYON IMPORMATIBONG TALUMPATI - Binubuo ito upang maglahad ng anumang kapaki-pakinabang, pagpapakilala sa ideya/konsepto, o paglalahad ng anumang natuklasan OKASYONAL NA TALUMPATI - Kontekstwalisado ang talumpating ito ayon sa okasyon - Maingat na pinipili ang mga salita upang mapanatili ang konteksto nito - EG: Talumpati sa lamay (Eulogy) NANG-AALIW NA TALUMPATI - Mapukaw ang atensyon at mapamangha ang mga awdyens - EG: Nakatatawang talumpati ng isang komedyante, intensyon ng pagpapatawa sa isang talumpati NANGHIHIKAYAT NA TALUMPATI - Sinusulat ito upang kumbinsihin ang awdyens sa kaniyang sinasabi anumang paksa nito - EG: Eleksyon, pagtitinda ng produkto URI NG TALUMPATI AYON SA KAHANDAAN TALUMPATING MAY MANUSKRITO - Binabasa ang ganitong uri ng talumpati salita-sa-salita, kadalasang may manuskrito ang nagtatalumpati - EG: Pambungad na pananalita ng isnag CEO ng kompanya, SONA TALUMPATING KABISADO/HANDA - Memoryado o kabisado ng mananalumpati ang bawat bahagi ng talumpati EXTEMPORANEOUS SPEECH - Malaya ang nagtatalumpating gumamit ng kaniyang salita - EG: Presentasyon sa isang board meeting SB; FPDL; GM; IP SNTG | 7