Les 3: Aandacht en Overdaad PDF

Les 3 : aandacht en overdaad 1. Overdaad: Leven en leren in een overprikkelende wereld ====================================================== 1. Vijf minuten "niets" doen? -------------------------- Experiment: hoeveel mensen geven zichzelf een elektrische schok? Een wereld van...

Les 3 : aandacht en overdaad 1. Overdaad: Leven en leren in een overprikkelende wereld ====================================================== 1. Vijf minuten "niets" doen? -------------------------- Experiment: hoeveel mensen geven zichzelf een elektrische schok? Een wereld van overdaad - Overdaad aan impulsen en informatie: moeilijk om nog het onderscheid te maken tussen het relevante/betekenisvolle en de ruis - Overdaad en entertainment: gemakkelijk om afgeleid te worden - Internet en elektronica: constante beschikbaarheid van onmiddellijke prikkels en beloningen 2. Verslaafd aan prikkels ---------------------- - Psychologische manipulatie: advertenties en beloning- en verslavingsmechanismes - 3. Aandacht en gewoontes --------------------- - Boek Hooked: How to build habit forming products - Sociale media is niet zozeer ontworpen om mensen te verbinden, maar om zoveel mogelijk interacties te genereren die gemonetariseerd kunnen worden 4. The social dilemma ------------------ - Conclusie: Ontwerp van sociale media is gericht op het voeden van verslaving om winst te maximaliseren - Maar vreemd genoeg blijft de "oplossing" altijd beperkt tot aanpassingen van persoonlijk gedrag - Problemen van sociale media worden voorgesteld als een perversie van de oorspronkelijke "goede intenties", terwijl het ontwerp van sociale media deze problemen onvermijdelijk maakt 2. De vermoeide samenleving ======================== 5. Multitasken ----------- - Ons brein wordt voortdurend gedwongen tot multitasking en "productiviteit" (hyperaandacht) - Dit is extreem uitputtend voor de mens geen rustmomenten - We zijn als wilde dieren die voortdurend op hun hoede moeten zijn multitasking reduceer ons tot opgejaagd wild - "Een dier dat aan het eten is, moet voortdurend met andere dingen bezig zijn. Het moet constant op uitkijk staan zodat het zelf niet opgegeten wordt terwijl het aan het eten is. In het wild moet het dier zijn aandacht voortdurend verdelen tussen verschillende activiteiten." 6. Hyperaandacht ------------- - \"Cultuur veronderstelt een omgeving waarin diepe aandacht mogelijk is. Die meeslepende reflectie wordt steeds meer verdrongen door een heel andere vorm van aandacht: **hyperaandacht**. Deze versplinterede manier van aandacht wordt gekarakteriseerd door een overhaaste verandering van focus tussen verschillende taken, informatiebronnen en processen" (Han) 7. Reproductie ----------- - We worden bedolven onder een overvloed van "meer van hetzelfde" - "Wij handelen niet, wij reageren" 8. Effecten van overdaad op ons leven ---------------------------------- - Snel afgeleid: we hebben soms weinig geduld met dingen die meer inspanning vragen - Neiging naar het oppervlakkige: verwachting van "voorgesneden brood" leidt tot ondoordachte ideeën en overdadig buikgevoel - Opvullen van de leegte en de verveling: leegte en verveling zijn soms nodig om dieper na te denken - Ontwikkeling heeft nood aan "contemplatie" 3. Contemplatie: De kunst van de onverdeelde aandacht ================================================== 9. Contemplatie ------------ - Theoreia: "Iets onderscheiden" iets overschouwen/begrijpen door erop te focussen - Dieper nadenken en doordringen tot iets... - Door het te **aanschouwen met onverdeelde aandacht** - Vormen van contemplatie: beschouwen, bespiegelen, mediteren, theoretiseren... - Met een leeg verstand reflecteren op de werkelijkheid (passiviteit) - Contemplatie gaat vooraf aan productie doel van contemplatie is je te focussen op wat er werkelijk toe doet 10. Aandacht en contemplatie vandaag -------------------------------- - Is voortdurende afleiding wenselijk? Is het een goed idee om onszelf hier voortdurend aan bloot te stellen? Is het verstandig om aandacht voortdurend te grabbel te gooien? - Zijn er plekken en momenten die we willen vrijwaren van deze overdadige prikkeling? - Klas? Les? Eettafel? Nacht?,... 4. Aandacht en contemplatie als zijnskwaliteit =========================================== 11. Aandacht en contemplatie als zijnskwaliteit ------------------------------------------- 1. Verveling als lastige maar nuttige prikkel 2. Ruimte laten voor leegte en onderbreking: contemplatie is de ruimte waarin de ruis van obsessieve productiviteit verstilt en nieuwe gedachten geboren kunnen worden Verschil tussen "niets doen" en "niets te doen hebben" 3. Ruimte maken voor het nieuwe en het 'andere': Zonder contemplatie produceren we alleen maar meer van hetzelfde