Procesy poznawcze PDF

Egzamin zbiory z procesów poznawczych styczeń/luty 1. Uczenie się Uczenie się poznawcze - jest nabywaniem informacji, które niekoniecznie są wykorzystywane w danej chwili, lecz są przechowywane w celu późniejszego użycia. Informacje nabywane w procesie uczenia się poznawczego mogą być wykorzystywan...

Egzamin zbiory z procesów poznawczych styczeń/luty 1. Uczenie się Uczenie się poznawcze - jest nabywaniem informacji, które niekoniecznie są wykorzystywane w danej chwili, lecz są przechowywane w celu późniejszego użycia. Informacje nabywane w procesie uczenia się poznawczego mogą być wykorzystywane w tworzeniu planów i ocen oraz w innych formach myślenia, nie przyczyniając się przy tym do podejmowania konkretnych zachowań np. uczenie się umiejętności dodawania, uczenie się znaczenia nowo poznanego słowa. Uzależnione od sposobu przechowywania informacji w pamięci (w składzie posiadanej wiedzy). Uczenie się utajone - zachodzi pomimo braku oznak behawioralnych. Związane jest z aktywnością hipokampa, odgrywającego ważną rolę w przechowywaniu nowych informacji. Nie każde uczenie się poznawcze jest uczeniem się utajnionym - nabywanie nowych informacji może być związane z podejmowaniem obserwowalnych zachowań, np. zapamiętując nowe słowa, można je powtarzać na głos. UCZENIE SIĘ POPRZEZ WGLĄD - jest nagłym zrozumieniem znaczenia danej sytuacji przez osobę lub zwierzę i włączeniem związanych z tym informacji w skład posiadanej wiedzy. Podstawą jest uczenia się poprzez wgląd jest …zjawisko „AHA” … będące pełną satysfakcji chwilą, w której coś, czego nie pojmowaliśmy, staje się dla nas oczywiste. Zasadniczą właściwością uczenia się poprzez wgląd jest … nagły przebłysk świadomości … towarzyszący nabywaniu nowych informacji. UCZENIE SIĘ POPRZEZ OBSERWACJĘ - uczenie się zachodzące nie na skutek wzmocnienia, lecz pod wpływem obserwowania innych ludzi. Dzięki tej formie uczenia się ludzie wiedzą, w jaki sposób powinni zachować się w danym otoczeniu np. rodziny. MODELOWANIE - proces uczenia się nowych zachowań poprzez obserwowanie zachowań innych ludzi (którzy spełniają funkcję modeli prezentujących zachowania, które mogą być naśladowane). Podstawą modelowania jest przyglądanie się cudzym zachowaniom, które dzięki temu mogą być – wszystkie, niektóre lub żadne – wyuczone i powtarzane lub mody kowane. Rezultaty uczenia się poprzez obserwację mogą być zarówno pozytywne, jak i negatywne. 2. Kontrola KONTROLA POZNAWCZA - to zdolność systemu poznawczego do nadzorowania i regulowania własnych procesów poznawczych, a także do planowanego sterowania ich przebiegiem. * Procesy kontrolowane - bezpośrednio wykonują czynności poznawcze * Procesy kontrolne - wyspecjalizowały się w nadzorowaniu i kontrolowaniu Wg Adama Chuderskiego (2005) kontrola poznawcza przyjmuje 3 postaci: MONITOROWANIE - sprawdzanie przez procesy kontrolne sposobu przebiegu i skutków działania procesów kontrolowanych, bez aktywnej ingerencji w ów przebieg; REGULACJA - reakcja procesów kontrolnych na błędy i zakłócenia w przebiegu procesów kontrolowanych; STEROWANIE - aktywne i planowane wpływanie przez procesy kontrolne na przebieg procesów kontrolowanych. AUTOMATYZACJA - proces, dzięki któremu czynność poznawcza lub motoryczna stopniowo uwalnia się spod kontroli poznawczej, przez co jest wykonywana szybko i bez wysiłku, ale schematycznie. Sposób na zmniejszenie kosztów przetwarzania informacji (zwłaszcza kosztów związanych z kontrolą czynności jednoczesnych lub przerzucaniem się z jednego zadania na inne). Automatyzacja polega na nabywaniu wprawy w zakresie wykonywania czynności na skutek treningu, czyli powtarzania tej czynności w tych samych lub zmienionych warunkach zadania. Trening jednorodny - występuje wtedy, gdy jedna i ta sama reakcja jest odpowiedzią na zawsze ten sam układ bodźców. fi Trening niejednorodny - polega na częstych zmianach kategorii bodźców (np. liter na cyfry) przy zachowaniu tego samego typu reakcji. W wyniku długotrwałego i systematycznego treningu dochodzi do pełnej automatyzacji, czyli wytworzenia czynności automatycznej. Jej przebieg staje się relatywnie szybki, bezwysiłkowy i pozbawiony większych kosztów poznawczych, a realizacja dokonuje się bez namysłu i kontroli ze strony świadomości. Automatyzacja czynności pozwala na uwolnienie zasobów systemu poznawczego, związanych wcześniej z wykonywaniem tej czynności, pozwalając na inne ich przeznaczenie np. na jednoczesne wykonanie innej czynności. Procesy automatyczne vs. procesy świadome Proces poznawczy jest świadomy, gdy zdajemy sobie sprawę przynajmniej z niektórych jego aspektów, w szczególności z tego, że właśnie przebiega. Proces taki może być automatyczny, jeśli wiemy, że on zachodzi, ale nie możemy go zahamować ani zmody kować. Dlatego procesy automatyczne należy przeciwstawiać nie procesom świadomym, lecz procesom nieautomatycznym. Procesy wtórnie automatyczne (WA) - intencjonalne i celowe, o zmniejszonym wysiłku umysłowym koniecznym do ich realizacji. Procesy pierwotnie automatyczne (PA) - są bezwysiłkowe, a ich uruchomienie odbywa się w sposób całkowicie niezależny od naszej woli i intencji. Podobieństwa: oba typy procesów stają się działaniami wykonywanymi bez świadomego wysiłku oraz zwiększają ogólną efektywność i szybkość działania, pozwalając na oszczędność zasobów poznawczych. Różnice: procesy PA są wrodzone (WA muszą być wyuczone), procesy PA nie wymagają świadomej kontroli (procesy WA zaczynają się od świadomej praktyki), procesy PA są względnie stałe (WA mogą być bardziej elastyczne i rozwijane). Paradygmat sygnału Stop. Możliwe jest kontrolowanie czynności automatycznych, a przynajmniej procesów wtórnie automatycznych do momentu uruchomienia specy cznej reakcji motorycznej lub werbalnej w odpowiedzi na prezentowany bodziec. - Wykorzystywany w badaniach nad hamowaniem dobrze wyuczonych, silnie zautomatyzowanych czynności, głównie motorycznych. Faza pierwsza: aktywacja, faza druga: zatrzymanie. - Wykonywany w warunkach presji czasu. W pewnym momencie każe się badanym przerwać wykonywaną czynność (początkowo to było pisanie na maszynie lub mówienie) na wcześniej umówiony sygnał. - Wg teorii Logana, badani są w stanie szybciej przerwać wykonywaną czynność im krótszy interwał był między pojawieniem się bodźca wzbudzającego tę czynność, a pojawieniem się sygnału stop. Powstrzymywanie wykonywanej czynności jest jednak możliwe nawet przy relatywnie długich interwałach. - Im skuteczniejsi jesteśmy w kontrolowaniu własnych procesów poznawczych (aspekt hamowania) tym krócej kontynuujemy dobrze wyuczoną czynność. Zmienia się to wraz z wiekiem – pogarsza się. - Realistycznym odpowiednikiem takiego zachowania jest niemożność przerwania raz uruchomionej wypowiedzi, mimo odbieranych z otoczenia sygnałów, że mówimy niepotrzebnie - lub nie na temat. - De Jong zaproponował badanie: badani ściskali w dłoni dynamometr. Sygnał stop: specjalny dźwięk. Trzy rodzaje hamowania dominującej reakcji Stop-all – całkowite powstrzymanie się od jej wykonywania Stop-change – powstrzymanie się od wykonywania tej czynności przy jednoczesnym rozpoczęciu kolejnej (naciskanie nogą specjalnego pedału) Stop-selective – powstrzymanie się od wykonywania czynności tylko w zakresie jednego z dwóch efektorów (reagowanie tylko jedną z dwóch rąk). fi fi  Wyniki: hamowanie jest trudniejsze przy stop-change niż przy stop-all, a najtrudniejsze jest stop-selective. Efekt interferencji Stroopa – wskazuje na to, że automatyczne i nieintencjonalne procesy poznawcze mogą utrudniać wykonywanie procesów kontrolowanych. Klasyczny przykład to tzw. zadanie Stroopa. Badani są proszeni o nazwanie koloru, jakim wydrukowane jest słowo, np. słowo CZERWONY, które napisane jest zieloną czcionką. Treść słowa odnosząca się do jednego koloru utrudnia rozpoznanie koloru liter. Reakcją dominującą w tym przypadku jest rozpoznanie treści słowa, jednak jest to reakcja niepoprawna. Poprawną reakcją jest identy kacja koloru czcionki. Efekt interferencji Stroopa jest związany z badaniami nad efektami facylitacji-hamowania, polegającymi na wpływie obecności innych osób na efektywność wykonywania zadania. Powyższe zadanie jest inaczej interpretowane z perspektywy modelu popędu Zajonca (1965) – jako trudne, a inaczej z perspektywy modelu uwagi Barona (1986), gdzie uznawane jest za łatwe. Późniejsze badania (Huguet i wsp., 1999) wykazały, że obecność innych osób przy wykonywaniu zadania oddziaływuje hamująco na efekt interferencji Stroopa. TRE - Teoria Rywalizacji Egzemplarzy – związana jest z zagadnieniem kontroli nad procesami automatycznymi. Teoria rywalizacji egzemplarzy, nazywana także teorią przypadków, zakłada możliwość kontroli procesów automatycznych. Procesy automatyczne są autonomiczne, czyli mogą być uruchamiane i wykonywane nieintencjonalnie. Kontrola nad nimi możliwa jest przez intencjonalne ich wykorzystanie. Teoria rywalizacji egzemplarzy wprowadza pojęcie egzemplarza – jednostkowej, trwałej reprezentacji bodźca (S) i wymaganego sposobu reakcji (R). Egzemplarz składa się z odzwierciedlenia celu aktywności, bodźca związanego z jego realizacją, interpretacji bodźca w kontekście celu i odpowiedzi udzielanej w stosunku do bodźca. Teoria rywalizacji egzemplarzy poprzez wprowadzenie tego pojęcia odwołuje się do egzemplarzowej teorii trwałych reprezentacji umysłowych. Egzemplarz, który podlega największemu zautomatyzowaniu wygrywa rywalizację z innymi o pierwszeństwo i pod wpływem bodźca uruchomione zostaje zakodowane w nim zachowanie. +prezentacja 3. Interferencja INTERFERENCJA PROAKTYWNA (ang. proactive interference) - zakłócenie procesu nabywania, utrwalania albo przechowywania nowej wiedzy, wywołane wiedzą wcześniej nabytą, o ile między tymi dwoma rodzajami wiedzy występuje jakiś związek. „Gdy starsze informacje utrudniają przyswajanie i zapamiętywanie nowych informacji.” - np. jeśli nauczyłeś/-aś się grać na gitarze przed kilku laty w określony sposób i teraz uczysz się nowej techniki gry, może być trudno opanować nowe ruchy, ponieważ Twój mózg automatycznie odwołuje się do starych nawyków. INTERFERENCJA RETROAKTYWNA (ang. retroactive interference) - zakłócenie procesu przechowywania wcześniej nabytej wiedzy, wywołane wiedzą nabytą później, o ile między tymi dwoma rodzajami wiedzy występuje jakiś związek; zjawisko to jest tym silniejsze, im bardziej podobne są oba rodzaje materiału, im słabsze było opanowanie pierwszego materiału i im bardziej obszerny jest drugi materiał. „Gdy nowe informacje wpływają na zdolność przypomnienia sobie starszych informacji.” - np. jeśli nauczyłeś/-aś się najnowszych numerów telefonów znajomych, może Ci być trudno przypomnieć sobie numery, które znałeś/-aś wcześniej. FUNKCJE ZARZĄDCZE (Homunculus) - niespecy czne mechanizmy kontrolne procesów przetwarzania informacji, odpowiadające za ukierunkowanie zachowania. Zlokalizowane w przednich płatach czołowych mózgu (upośledzenie, de cyty = syndrom czołowy) * Niespecy czne - nie jest ich bezpośrednim zadaniem realizowanie jakiejkolwiek konkretnej formy przetwarzania informacji (np. zapamiętywania) fi fi fi fi Rodzaje funkcji zarządczych: 1. PRZERZUTNOŚĆ (pomiędzy zadaniami, procesami, czynnościami) - umiejętność elastycznego przełączania się między różnymi zadaniami lub zestawami reguł; np. przechodzenie z jednego projektu do drugiego w pracy bez tracenia koncentracji czy efektywności; 2. HAMOWANIE (niepożądanej reakcji, bodźców zakłócających, narzucających się reprezentacji umysłowych) - zdolność do powstrzymywania nieadekwatnych lub niepożądanych reakcji oraz kontrolowania impulsów; np. oparcie się pokusie sprawdzenia mediów społecznościowych, gdy powinieneś skupić się na nauce lub pracy; 3. ODŚWIEŻANIE INFORMACJI W ZAKRESIE PAMIĘCI ROBOCZEJ - zdolność do aktualizowania i monitorowania informacji w pamięci roboczej; np. śledzenie zmian w harmonogramie dnia, gdy nowe spotkania są dodawane lub usuwane; 4. KOORDYNACJA WYKONYWANIA CZYNNOŚCI JEDNOCZESNYCH - efektywne zarządzanie dwoma lub więcej zadaniami w tym samym czasie, bez utraty jakości wykonania; np. rodzic opiekujący się małym dzieckiem i jednocześnie gotujący obiad; Koncepcja Michaela Posnera Wg M. Posnera istnieją trzy podstawowe mechanizmy uwagowe: 1. MECHANIZM AKTYWACYJNY (sieć alarmowa) - zadaniem uwagi jest m.in. podtrzymanie umysłu w stanie pobudzenia niezbędnego do wykonania danej czynności poznawczej. Odpowiada za osiąganie i utrzymywanie stanu gotowości do reakcji. Pomaga w szybkim wykrywaniu i reagowaniu na bodźce. Poziom pobudzenia jest wprost proporcjonalny do ilości zasobów, jakie można przeznaczyć na jednoczesne wykonanie różnych czynności poznawczych, oraz do ilości czasu, w którym można koncentrować uwagę na rzadko pojawiających się sygnałach. np. kiedy nagle słyszysz głośny dźwięk, mechanizm aktywacyjny powoduje, że natychmiast stajesz się czujny/-a i gotowy/-a do działania. 2. MECHANIZM ORIENTACYJNY (sieć orientacyjna) - odpowiada za przenoszenie (kierowanie) uwagi w polu percepcyjnym z obiektu na obiekt (na specy czne bodźce lub lokalizacje w otoczeniu). Włącza się (automatycznie), gdy w polu wzrokowym nastąpi jakakolwiek zmiana stymulacji (wtedy, gdy pojawi się w nim nowy bodziec lub bodziec już w polu występujący zostanie wprawiony w ruch). Bodziec przyciąga uwagę, niezależnie od tego czy jest sygnałem, czy dystraktorem. Odpowiada uwadze mimowolnej. np. gdy szukasz kluczy na biurku, mechanizm orientacyjny pozwala skupić się na konkretnych obiektach, które mogą być kluczami, ignorując inne przedmioty. 3. MECHANIZM ZARZĄDCZY (sieć wykonawcza) - odpowiada za: kontrolę wykonania czynności celowych (detekcję określonego typu sygnałów), zarządzanie złożonymi procesami poznawczymi (planowanie, podejmowanie decyzji, rozwiązywanie kon iktów między konkurującymi zadaniami), funkcje kontrolne tj. hamowanie uwagowego odruchu orientacyjnego oraz kontrolę interferencji pochodzenia zewnętrznego. Odpowiada uwadze dowolnej. np. pozwala podróżnemu poszukiwać informacji o czasie odjazdu pociągów na żółtym (rozkład odjazdów) rozkładzie jazdy, a nie na białym (rozkład przyjazdów) Niepowodzenie w funkcjonowaniu MECHANIZMU ZARZĄDCZEGO odpowiada za HAMOWANIE POWROTU (ang. inhibition of return) - niedopuszczanie do powrotu uwagi do wskazanego miejsca pojawienia się sygnału. Jest to zmniejszona skłonność do powracania uwagą do wcześniej zwróconego miejsca w przestrzeni. Kiedy uwaga zostanie skierowana na konkretne miejsce (na przykład na bodziec wzrokowy), jesteśmy bardziej skłonni przesunąć uwagę w inne miejsce, a mniej skłonni powrócić do pierwotnego miejsca przez pewien czas. Jest to mechanizm adaptacyjny, który pomaga w eksplorowaniu nowego środowiska, zamiast skupiać się na tym samym punkcie (naturalny sposób na efektywne zarządzanie uwagą, celem lepszego zarządzania czasem i zasobami poznawczymi w codziennych czynnościach). np. gdy szukasz zgubionych kluczy, zaczynasz przeszukiwanie określonego miejsca (kuchni). Kiedy już tam sprawdzisz, naturalnie przechodzisz do innych pomieszczeń, zamiast wracać do kuchni po raz kolejny. fl fi  Kontrola uwagowa jest sprawowana odgórnie (ang. top down) i ma charakter wewnętrzny – MECHANIZM ZARZĄDCZY – efektywnie determinuje, co i w jaki sposób będzie dalej przetwarzane. Mechanizm ten ma ogólną przewagę nad MECHANIZMEM ORIENTACYJNYM. Percepcja podąża z reguły za uwagą, a nie uwaga za percepcją. Wyjątkiem są sytuacje, w których: - MECHANIZM ZARZĄDCZY nie jest jeszcze dostatecznie ukształtowany (labilna uwaga małych dzieci); - Pojawia się niepewność odnośnie do pojawienia się sygnału (HAMOWANIE POWROTU) bądź stosowanej zasady selekcji. Wtedy MECHANIZM ORIENTACYJNY bierze górę nad MECHANIZMEM ZARZĄDCZYM, a przetwarzanie informacji sterowane jest oddolnie (ang. bottom-up) i ma charakter zewnętrzny! Dwustopniowy system kontroli zachowania TIMA SHALLICE’A Zachowanie jest kierowane w większości przez automatyzmy (rutyny), zarówno pierwotne (odruchy), jak i wtórne (nawyki). Czasami zdarza się jednak, że poszczególne czynności automatyczne pozostają ze sobą w kon ikcie! np. czynność kierowania samochodem w drodze do domu w miejscu stałego zamieszkania pozostaje w kon ikcie z reakcją na czerwone światło (sygnał stop) w miejscu przejścia dla pieszych. W przypadku kon iktu czynności automatycznych o tym, która czynność jest realizowana jako pierwsza w kolejności, decyduje: SYSTEM KONTROLI CZYNNOŚCI AUTOMATYCZNYCH - hamowanie tych wszystkich rutyn, które w mniejszym stopniu niż wyselekcjonowana czynność automatyczna są dostosowane do sytuacji bodźcowej. SYSTEM KONTROLI CZYNNOŚCI AUTOMATYCZNYCH - kryterium rozstrzygania o tym, który proces wygrywa wyścig o pierwszeństwo w wykonaniu to dostosowanie czynności do sytuacji bodźcowej, a nie liczba dowodów skutecznego stosowania tej czynności. Ogólnym zadaniem MECHANIZMU AUTOMATYCZNEGO, selektywnego hamowania działań rutynowych jest ustalenie ROZKŁADU JAZDY CZYNNOŚCI AUTOMATYCZNYCH. np. czynność kierowania samochodem zostaje uruchomiona jako druga w kolejności, w momencie, gdy zmienią się warunki sytuacji (zapali się zielone światło dla kierunku jazdy). Kiedy SYSTEM KONTROLI jest nieskuteczny? W sytuacjach nowych, w których stosowanie rutyny kończy się z reguły niepowodzeniem. W warunkach niepowodzenia trzeba zahamować dominującą reakcję, monitorować i korygować błędy wynikające z prób dostosowania posiadanych schematów do nowych układów bodźców je wyzwalających, a także podejmować złożone decyzje i tworzyć nowe plany działań. Kontrolą przetwarzania informacji w takich warunkach zajmuje się NADZORCZY SYSTEM UWAGI (ang. Supervisory Attentional Subsystem, SAS) = DOMINUJĄCY SYSTEM ZADANIOWY (pl) System ten zaangażowany jest zawsze wtedy, kiedy pomiędzy dwoma celowymi czynnościami nieautomatycznymi występuje „kon ikt interesów”, powodowany przez niespójność bodźców, ich reprezentacji w umyśle, czy też generowanych w odpowiedzi na nie reakcji. Zadaniem SAS jest układanie „rozkładu jazdy” czynności kontrolowanych oraz ich bieżący monitoring. Za co odpowiada NADZORCZY SYSTEM UWAGI (SAS)? tworzenie nietrwałej reprezentacji umysłowej dla sytuacji problemowej, zawierającej plan działania w odniesieniu do bodźców wyzwalających; rekon gurowanie zestawów zadaniowych; mody kowanie i nabywanie schematów pamięciowych przez przyrost informacji, dostrajanie i restrukturalizację; selekcjonowanie i aktywowanie schematów myślenia i działań w zależności od sytuacji, szczególnie w nietypowych lub nowych sytuacjach, które wymagają świadomego podejścia; koordynowanie i regulowanie działań modułów poznawczych, które operują w sposób automatyczny; kontrolowanie i alokowanie zasobów uwagowych. fi fi fl fl fl fl Jakie są konsekwencje modelu kontroli zachowania? 1. Działanie systemu kontroli czynności nieautomatycznych (wymagających świadomego wysiłku poznawczego) może zostać „upośledzone” w sytuacji wykonywania zadań jednoczesnych o porównywalnym priorytecie. Osoby badane miały problem z przywoływaniem informacji z pamięci epizodycznej podczas wykonywania jednoczesnego zadania wymagającego koncentracji uwagi. np. pisanie szczegółowego raportu i jednoczesne planowanie skomplikowanej prezentacji – oba te zadania wymagają świadomego skupienia, planowania i ciągłej aktualizacji informacji. Próba wykonania ich jednocześnie może prowadzić do spadku efektywności, zwiększenia liczby błędów i ogólnego zmęczenia poznawczego. System zarządczy jest przeciążony, ponieważ oba zadania rywalizują o te same zasoby poznawcze. Mechanizm hamowania powrotu nie jest w stanie optymalnie działać w takim przypadku, co prowadzi do „upośledzenia” zdolności do efektywnego zarządzania zadaniami. 2. System kontroli czynności nieautomatycznych może funkcjonować skutecznie jedynie przy efektywnym hamowaniu interferencji ze strony danych zawartych w pamięci. W warunkach nowości nie istnieje gotowa do zastosowania, automatyczna czynność, a przywoływanie z pamięci dotyczy różnych schematów lub ich elementów, które muszą być następnie selektywnie hamowane lub aktywizowane. np. uczenie się nowego języka polega na zapamiętywaniu nowych słów i gramatyki. W tym samym czasie pamięć jest pełna informacji o innym, znanym języku. Jeśli system poznawczy nie będzie w stanie skutecznie zahamować interferencji ze strony znanych wcześniej słów i reguł gramatycznych, nauka nowego języka będzie znacznie trudniejsza. *Efektywne hamowanie interferencji - oznacza zdolność do ignorowania niepotrzebnych lub konkurujących informacji w pamięci, aby skupić się na nowych zadaniach lub informacjach. 3. Jednym z najważniejszych mechanizmów kontrolnych NADZORCZEGO SYSTEMU UWAGI (SAS) powinien być mechanizm przerzutności pomiędzy elementami aktualnie przetwarzanych schematów działań. np. efektywne przełączenia pomiędzy czynnościami prowadzenia samochodu i rozmowy z pasażerem zapobiegają błędom SAS. *Przerzutność = zdolność do elastycznego przełączania się miedzy różnymi zadaniami lub schematami działań. Dzięki temu mechanizmowi SAS może zarządzać różnymi procesami poznawczymi, które zachodzą w umyśle i pozwala na płynne przechodzenie między różnymi działaniami, bez tracenia efektywności. Podsumowanie obu koncepcji: Podobieństwa: Obie koncepcje podkreślają znaczenie mechanizmów zarządczych w kontroli zachowań i uwagi. Wyróżniają wyższe mechanizmy, które monitorują i kontrolują niższe mechanizmy automatyczne. Różnice: Shallice koncentruje się na dwustopniowym systemie, gdzie SAS zarządza konkurencją schematów działań, podczas gdy Posner wyróżnia trzy oddzielne mechanizmy uwagowe, z których każdy pełni specy czne funkcje w procesie kontroli uwagi. Centralny system wykonawczy pamięci roboczej w modelu ALANA BADDELEYA (1986) Alan Baddeley zapożyczył model SAS od Shallice’a i wykorzystał go w tworzeniu własnej koncepcji CENTRALNEGO SYSTEMU WYKONAWCZEGO (CSW, element pamięci roboczej). CSW jest odpowiedzialny za kontrolę zadań jednoczesnych. Jego głównym zadaniem jest zarządzanie zasobami uwagowymi systemu poznawczego i przeznaczanie ich do wykonywania czynności jednoczesnych. Kontrola czynności jednoczesnych, jest możliwa, a redukcja kosztów poznawczych w wyniku efektywnej kontroli – wydajna. CSW jest mechanizmem zarządczym (działa jak dyrektor), który koordynuje procesy poznawcze, kontroluje przepływ informacji, zarządza priorytetami i podejmuje decyzje. np. CSW pomaga w przełączaniu uwagi między rozwiązywaniem zadania matematycznego podczas prowadzenia rozmowy telefonicznej. fi