Socjologia - Wykład Wprowadzający PDF

Wykład wprowadzający SOCJOLOGIA Kurs dla studentów dziennikarstwa i komunikacji społecznej prof. Agnieszka Hess [email protected]  Kurs - informacje organizacyjne 1. Struktura i cel wykładu  (problem – rozważania – dyskusj...

Wykład wprowadzający SOCJOLOGIA Kurs dla studentów dziennikarstwa i komunikacji społecznej prof. Agnieszka Hess [email protected]  Kurs - informacje organizacyjne 1. Struktura i cel wykładu  (problem – rozważania – dyskusja) 2. Literatura podstawowa  P. Sztompka (2021), Socjologia, Wykłady o społeczeństwie 3. Warunki zaliczenia (egzamin pisemny lub ustny)  sprawdzenie wiedzy i umiejętności jej zastosowania w rozważaniach problemowych  obecność na wykładach nie jest obowiązkowa  promowana będzie aktywność w dyskusjach 4. Terminy zajęć  3, 10, 17 października; 14, 21, 28 listopada; 12,19 grudnia; 9, 16 stycznia  WYDARZENIE w ramach wykładu 17-18 października, konferencja W-K-D https://idmiksuj.edu.pl/sesje  Kurs - informacje organizacyjne Obszary zainteresowań 1. socjologia kultury (społeczeństwo) 2. socjologia polityki (państwo/władza) 3. socjologia mediów (technologia) Wyzwania współczesnego świata  socjologia miasta  socjologia rodziny  socjologia ciała  socjologia języka  socjologia religii  socjologia środowiska cdn.  Debaty społeczno-polityczne (II semestr) Opinia publiczna (III rok) Socjologia mediów (SUM) Dlaczego komentatorom życia publicznego potrzebna jest edukacja i wyobraźnia socjologiczna? Charles Wright Mills, 1970  Socjologia – królowa nauk społecznych Początki socjologii (gwałtowne zmiany)  wielkie rewolucje (obywatelskość i postęp techniczny)  wyjaśnianie mechanizmów życia społecznego Przedmiot socjologii (społeczeństwo) 1. to nie konkretna zbiorowość  rodzaj rzeczywistości  róźnorodność  wielowymiarowość 2. to nie wielość konkretnych osób  populacja, wielość jednostek  „Trzy socjologie” – teorie społeczeństwa Jaka jest socjologiczna perspektywa nauk o komunikacji społecznej i mediach? Społeczeństwo i stosunki społeczne modyfikują się m.in. przez sposoby komunikowania Jak badać społeczeństwo i zmianę społeczną? Trzy nurty badań wg Piotra Sztompki 1. teorie systemowe (August Comte, Herbert Spencer) 2. teorie jednostkowe (Max Weber, Anthony Giddens) 3. teorie relacyjne (Georg Simmel, Erving Govmann)  ORGANIZM - teorie systemowe Organizm/system społeczny (organizm biologiczny)  zintegrowana całość, której właściwości nie są sprowadzalne do cech składników  zmiany społeczne zachodzące niezależnie od woli członków społeczeństwa  badanie STRUKTUR (czynników zewnętrznych) rozwój społeczny (Herbert Spencer, 1984)  społeczeństwo „militarne” versus „industrialne” walka o terytorium – pokojowa wymiana dóbr przymus i sankcje – dobrowolna kooperacja dominacja państwa – rozwój organizacji i stowarzyszeń status urodzenia – status zaradności posłuszeństwo, patriotyzm – autonomia, wynalazczość przykłady współczesnego zastosowania  globalizacja  determinizm technologiczny  AKTORZY - teorie jednostkowe aktorzy społeczni (atom, fizyka)  aktywnie działająca jednostka jako najmniejszy, fundamentalny składnik społeczeństwa  ludzkie wartości, idee i motywy powodują zmianę społeczną  badanie (kompleksu) DZIAŁAŃ SPOŁECZNYCH (tj. zdolności jednostek do oddziaływania na świat zewnętrzny) rozwój społeczny (Max Weber)  w tradycyjnych społeczeństwach ludzkie postawy i wartości określała religia i obyczaj, w nowoczesnym - racjonalizacja oparta na wiedzy technicznej i podporządkowana wydajności przykłady współczesnego zastosowania  globalizacja (Anthony Giddens)  socjologia polityki (władza)  GEOMETRIA - teorie relacyjne relacje społeczne (okrąg, geometria)  relacje międzyludzkie i ich prawidłowości jako formy konstytuujące społeczeństwo i powodujące zmianę społeczną  badanie FORM i PRAWIDŁOWOŚCI RELACJI (abstrahując od kontekstu i treści) rozwój społeczny (Georg Simmel)  ludzie działający w polu wzajemnych relacji, nadają temu polu nieustanną dynamikę funkcjonowania i stawania się, a efekty swoich działań pozostawiają jako ramy strukturalne i kulturowe kolejnych działań następującym po sobie pokoleniom (społeczeństwo jako proces) przykłady współczesnego zastosowania  „łańcuchy interakcyjne”  konflikt  Założenia „trzeciej socjologii” 1. Ludzie zawsze żyją i działają w otoczeniu innych (odniesienie) 2. Nawet jeśli fizycznie jesteśmy sami prowadzimy tzw. „wewnętrzną konwersację” (reguły) 3. Relacje międzyludzkie i formy tych relacji we wszystkich skalach nieustannie się zmieniają (dynamika) 4. Wszelkie całości społeczne istnieją tylko o tyle i tylko dopóki, dopóty między ich członkami występują istotne relacje i wzajemne odniesienia (istnienie i funkcjonowanie)  Wyobraźnia socjologiczna Dlaczego komentatorom życia publicznego potrzebna jest edukacja i wyobraźnia socjologiczna?  Socjologiczna wyobraźnia wymaga zdystansowania się od codziennych, rutynowych czynności i spojrzenia na nie z „zewnątrz”, z dystansu, na nowo (Charles Wright Mills, 1970)  Wyobraźnia socjologiczna 1. Dostrzeganie, że wszelkie fenomeny społeczne są zamierzonymi bądź niezamierzonymi efektami podmiotów sprawczych 2. Umiejętność tłumaczenia rzeczywistości społecznej przez pryzmat sieci powiązań i zależności a nie jednostkowych działań 3. Świadomość ukrytych zasobów, barier strukturalnych, ekonomicznych i kulturowych 4. Rozpoznawanie w fenomenach społecznych skumulowanego dziedzictwa przeszłości 5. Postrzeganie życia społecznego (w tym trwających instytucji, organizacji, reżimów) w ich ciągłej zmienności 6. Akceptacja różnorodności form, w jakich przejawiać się może życie społeczne  Wyobraźnia socjologiczna Ćwiczenia: próba zdystansowania się od codziennych rytuałów, czynności oraz nowego spojrzenia na nie, bez oddzielania tego co dzieje się w konkretnym miejscu od szerszych układów, które je oplatają  picie kawy  uniwersytet  galeria handlowa  YouTube  Bibliografia  P. Sztompka (2021), Socjologia, Wykłady o społeczeństwie (wykład 2, 3 i 4)  P. Sztompka (2020), Słownik socjologiczny. 1000 pojęć  A. Giddens (2004), Socjologia (rozdz. 1 i 3) Dla zainteresowanych pogłębieniem tematu  E. Babbie (2004), Badania społeczne w praktyce  Z. Bauman & T. May (2004), Socjologia  A. Touraine (2010), O socjologii Dziękuję za uwagę 