Πρακτικές Οδηγίες Ακτινοπροστασίας (PDF)

Πρακτικές οδηγίες ακτινοπροστασίας για τους εργαζόμενους με ακτινοβολίες Αγάπη Πλουσή Ακτινοφυσικός Ιατρικής Β’ Εργαστήριο Ακτινολογίας Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Εισαγωγή o Οι νέες εξελίξεις στην απεικόνιση καθώς και η ανάπτυξη ν...

Πρακτικές οδηγίες ακτινοπροστασίας για τους εργαζόμενους με ακτινοβολίες Αγάπη Πλουσή Ακτινοφυσικός Ιατρικής Β’ Εργαστήριο Ακτινολογίας Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Εισαγωγή o Οι νέες εξελίξεις στην απεικόνιση καθώς και η ανάπτυξη νέων μεθόδων και τεχνικών (π.χ βελτίωση του σχεδιασμού των καθετήρων) έχει αυξήσει σημαντικά τον αριθμό των ακτινοσκοπικά καθοδηγούμενων επεμβατικών πράξεων. o Ασθενείς και προσωπικό εκτίθενται σε υψηλές δόσεις ακτινοβολίας λόγω της πολυπλοκότητας των των ακτινοσκοπικά καθοδηγούμενων επεμβατικών πράξεων: μεγάλοι χρόνοι ακτινοσκόπησης, υψηλοί ρυθμοί δόσης, λήψη μεγάλου αριθμού εικόνων....  2021 https://eeae.gr/ασφάλεια-ακτινοβολιών/επαγγελματική-έκθεση/στατιστικά-στοιχεία Εμφάνιση καθορισμένων (?!) αποτελεσμάτων Radio-induced crystalline lens opacity in an interventional radiologist Ιnterventional cardiologists with submitted to high levels of radiation pronounced typical hair loss. Chronic using an X-ray tube above the table. 1, occupational dermatitis initially causes indicates posterior subcapsular the skin to become dry, shiny and opacity; Region 2, perinuclear hairless, with atrophy of the epidermis. punctate opacities Vano et al. Radiation-associated lens opacities in Plauca et al. Benefit of glyceryl trinitrate on arterial catheterization personnel: results of a survey and stiffness is directly due to effects on peripheral direct assessments. J Vasc Interv Radiol. 2013 arteries. Heart 2005;91:1428–1432 Πηγές ακτινικής επιβάρυνσης για το προσωπικό o Κυριότερη πηγή ακτινικής επιβάρυνσης για Ανιχνευτ το προσωπικό αποτελεί η σκεδαζόμενη ής ακτινοβολία από το σώμα του ασθενούς. Σκεδαζόμενα φωτόνια o ~1% της ακτινοβολίας φτάνει στον Ασθενής ενισχυτή εικόνας, ~10-20% σκεδάζεται, ~ 80% απορροφάται από το σώμα του ασθενούς (απορροφούμενη δόση) o Παχύτερα μέρη του σώματος ή παχύτεροι Λυχνί ασθενείς α περισσότερη σκεδαζόμενη ακτινοβολία  Υπάρχει ισχυρή συσχέτιση μεταξύ της δόσης ακτινοβολίας ασθενούς και προσωπικού! Dose to patient (Gy*cm2) Dose to operator (μSv) Heilmaier et al. 2016. Combined Use of a Patient Dose Monitoring System and a Real-Time Occupational Dose Monitoring System Πρακτικοί τρόποι ακτινοπροστασίας του προσωπικού σε απεικονιστικά καθοδηγούμενες επεμβατικές πράξεις  Καλή χρήση της αρχής ‘’χρόνος-απόσταση- 1 θωράκιση’’  Καλή χρήση της αρχής ‘’χρόνος-απόσταση- 1 θωράκιση’’ Η ακτινική επιβάρυνση αυξάνεται ανάλογα με το χρόνο που ο εργαζόμενος βρίσκεται κοντά στην πηγή ακτινοβολίας. o Όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση από την πηγή τόσο μικρότερη είναι η ακτινική επιβάρυνση. o Ο ρυθμός δόσης από μία πηγή ακτινοβολίας είναι αντιστρόφως ανάλογος του τετραγώνου της απόστασης από αυτή. [πχ. αν σε d1=1m ο ρυθμός έκθεσης ακτινοβολίας είναι I1=8 mSv/h, τότε ο ρυθμός έκθεσης σε απόσταση d2=2 m θα είναι: I1/I2=(d2/d1)2  I2=2 mSv/h] Όσο μεγαλύτερη είναι η θωράκιση που παρεμβάλλεται μεταξύ της πηγής και του εκτιθέμενου τόσο μικρότερη είναι και η έκθεση σε ακτινοβολία. 1 Καλή χρήση της αρχής ‘’χρόνος-απόσταση- θωράκιση’’ http://slideplayer.com/slide/10160339/ 2 Κρατήστε τραπέζι τη λυχνία ακτίνων-χ κάτω από το http://www.slideshare.net/agungno/dosis-personal-pada-pemeriksaan-radiologi-intervensional  2 Κρατήστε τραπέζι τη λυχνία ακτίνων-χ κάτω από το RC325C Personnel protection during fluoroscopic procedures, Beth Schueler, PhD, Mayo Clinic Rochester,MN Presented at RSNA 2011, https://slideplayer.com/slide/17102366/ 3 Τοποθετήστε ασθενή τον ενισχυτή εικόνας κοντά στον ✓ ✗ ✗ Brilakis ES. Manual of coronary chronic total occlusion interventions: a step-by-step approach. 4 Τοποθετήστε τον εαυτό σας στη σωστή θέση! ✗Λάθος θέση Anastasian et al. Radiation Exposure of the Anesthesiologist in the Neurointerventional Suite. Anesthiology 4 Τοποθετήστε τον εαυτό σας στη σωστή θέση! http://rpop.iaea.org/RPOP/RPoP/Content/Documents/ Whitepapers/poster-patient-radiation-protection-gr.pdf  Κρατήστε τα χέρια σας μακριά από την 5 πρωτογενή δέσμη Front view Lateral view Zanzonico et al 2016_Make Radiation Protection a Habit 6 Δώστε προσοχή κατά την απεικονιστικά καθοδηγούμενη πράξη o Χρήση πρωτοκόλλων χαμηλής δόσης ακτινοβολίας o Ελαχιστοποίηση του αριθμού των ακτινοσκοπικών εικόνων o Ελαχιστοποίηση του χρόνου ακτινοσκόπησης o Χρήση παλμικής ακτινοσκόπησης με τον ελάχιστο δυνατό ρυθμό: 30 pulses/sec 15 pulses/sec: 47% μείωση της δόσης 30 pulses/sec 7.5 pulses/sec: 72% μείωση της δόσης o Μείωση της cine λειτουργίας και χρήση του ελάχιστου δυνατού αριθμού εικόνων ανά sec (frames/sec)  Fluoro vs Cine DA Tim P e  Δώστε προσοχή κατά την απεικονιστικά 6 καθοδηγούμενη πράξη Χρήση κατευθυντήρα: περιορισμός της δέσμης ακτίνων-χ στην περιοχή ενδιαφέροντος Μέγεθος πεδίου Σκεδαζόμενα Μείωση της δόσης ακτινοβόλησης φωτόνια ακτινοβολίας DAP 42mGycm2 DAP 14mGycm2  Δώστε προσοχή κατά την απεικονιστικά 6 καθοδηγούμενη πράξη Αποφύγετε τη χρήση μεγέθυνσης μεγάλη μεγέθυνση μικρό μέγεθος πεδίου καλύτερη ΧΔΙ (FOV) υψηλότερη δόση ακτινοβολίας McWilliams 2013. Polyarteritis nodosa presenting as acute myocardial infarction in a young man: importance of invasive Μέγεθος πεδίου – Μεγέθυνση Dose increase = [input screen diameter/ input screen diameter during magnification]2 e.g. Dose increase = [23/15]2 = 2.4 Mahese et al. 2001. Fluoroscopy: Patient Radiation Exposure Issues. Radiographics 21(4) Μέγεθος πεδίου – Μεγέθυνση o Η αύξηση της δόσης ακτινοβολίας λόγω μεγέθυνσης είναι πιο έντονη στα συστήματα με ενισχυτή εικόνας σε σχέση με τα συστήματα που διαθέτουν επίπεδο ανιχνευτή (flat panel) Nickoloff EL et al. 2011. AAPM/RSNA Physics Tutorial for Residents: Physics of Flat- Panel Fluoroscopy Systems 7 Χρήση του ακτινοπροστατευτικού εξοπλισμού Thyroid protection collar Outside personal dosimeter (in the pocket) Protective eyeglasses Radiation panoramic full-face mask for face shielding Protective one-piece apron Additional protection for the gonads E=100 kVp, ποδιές πάχους 0.25 mm Pb μειώνουν τη δόση ακτινοβολίας κατά 85%-92% E=100 kVp, ποδιές πάχους 0.5 mm Pb μειώνουν τη δόση ακτινοβολίας κατά 93%-97% Caluk et al. Radiation Principles and Safety. cdn.intechopen.com Magdy El-Masry. Radiation Safety in the Cath Lab 7 Χρήση του ακτινοπροστατευτικού εξοπλισμού 7 Χρήση του ακτινοπροστατευτικού εξοπλισμού πέτασμα κρεβατιού MacCaffrey et al. Radiation shielding materials and radiation scatter effects for interventional radiology (IR) physicians. Med Phys. 2012 Jul;39(7):4537-46 8 Χρήση του ατομικού σας δοσιμέτρου και γνώση της δόσης σας! Ε=0.5*dosimeter inside + 0.025*dosimeter NCRP 122 outside Leyton et al. Radiation Risks and the Importance of Radiological Protection in Interventional Cardiology: A Systematic Review.  Χρήση του ατομικού σας δοσιμέτρου και 8 γνώση της δόσης σας! Δοσίμετρα άμεσης ανάγνωσης (Real time or active dosimeters) I. Clairand et al. Use of active personal dosemeters in interventional radiology and cardiology: Tests in laboratory conditions and recommendations - ORAMED project, Radiation Measurements, Volume 46, Issue 11, 2011. 9 Συνεχής εκπαίδευση σε θέματα ακτινοπροστασίας Το ιατρικό προσωπικό πρέπει να έχει επαρκή εκπαίδευση και κατάρτιση ώστε να:  διατηρεί τη δόση σε όσο το δυνατόν χαμηλότερα επίπεδα (ALARA principle)  είναι εξοικειωμένο με τα συστήματα ακτινοσκόπησης που χρησιμοποιεί  χρησιμοποιεί σωστά τον ακτινοπροστατευτικό εξοπλισμό που διαθέτει το Εργαστήριο  γνωρίζει τα μέτρα ακτινοπροστασίας για παιδιά και εγκύους  Προγράμματα ελέγχου ποιότητας 10 Διασφαλίζουν: o υψηλή ποιότητα εικόνας με τη λιγότερη δυνατή έκθεση ασθενών και προσωπικού σε ακτινοβολία o σωστή λειτουργία του εξοπλισμού o την ασφάλεια του ασθενούς και του προσωπικού ~ 2.4 mSv/yr ~ 0.1 mSv 600-800 hr/yr 2-5 mSv/yr Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!