Okul Öncesi Genel Tekrar Notları 2021 PDF

OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ ÖABT GENEL TEKRAR ÖZET NOTLAR 2021 Dr. Elif KURŞUNLU 1.Okul öncesi eğitime giriş 7.İlköğretime hazırlık 2.Okul öncesinde yaklaşımlar 8.Çocuk edebiyatı 3.Drama 9. Matematik eğitimi 4.Oyu...

OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ ÖABT GENEL TEKRAR ÖZET NOTLAR 2021 Dr. Elif KURŞUNLU 1.Okul öncesi eğitime giriş 7.İlköğretime hazırlık 2.Okul öncesinde yaklaşımlar 8.Çocuk edebiyatı 3.Drama 9. Matematik eğitimi 4.Oyun 10.Fen eğitimi 5.Yaratıcılık 11.Müzik eğitimi 6.Anne baba eğitimi 12.Sanat eğitimi Dr. Elif KURŞUNLU  OKUL ÖNCESİ ÖABT GENEL TEKRAR 2021 OKUL ÖNCESİ EĞİTİME GİRİŞ *Temel kavramlar, ilkeler, amaçlar *OÖE tarihi *OÖE programları *2013 programı *Yaklaşımlar Dr. Elif KURŞUNLU Dr. Elif KURŞUNLU  OKUL ÖNCESİ EĞİTİME GİRİŞ 1. Okul öncesi eğitimi, doğumdan temel eğitime başlama yaşına gelen çocukların; gelişim düzeylerine ve bireysel özelliklerine uygun, zengin uyarıcı ve çevre imkanı sağlayan, onların bedensel, zihinsel, duygusal ve sosyal yönden gelişmelerini destekleyen, kendilerini toplumun kültürel değerleri doğrultusunda en iyi biçimde yönlendiren ve ilköğretime hazırlayan, temel eğitimin bütünlüğü içerisinde yer alan bir süreçtir. 2. Ülkemizde 2019 yılında yapılan değişiklikle; Eylül ayı sonu (30 Eylül) itibarıyla; 36-68 AYLIK ANAOKULU YA DA UYGULAMA ANAOKULUNA KAYIT OLABİLİR. ÇOCUKLAR 57-68 AYLIK İLKOKULA BAĞLI ANASINIFINA KAYDOLABLİLİR. (KONTENJAN VE FİZİKİ ÇOCUKLAR İMKAN VARSA 45-56 AYLIK ÇOCUKLAR DA ALINABİLİR). 69 AYINI DOLDURAN İLKOKUL 1. SINIFA KAYIT OLABİLİR. ÇOCUKLAR 66, 67 VE 68 AYLIK VELİSİNİN YAZILI İZNİYLE İLKOKUL 1. SINIFA KAYIT OLABİLİR. ÇOCUKLAR VELİSİNİN YAZILI TALEBİYLE OKULÖNCESİ EĞİTİME DEVAM EDER, 69, 70, 71 AYLIK İLKOKULA KAYDI 1 YIL ERTELENİR. ÇOCUKLAR * İlkokula kaydı bir yıl ertelenen ve bir önceki yıl okul öncesi eğitim almamış olan 69-71 aylık çocuklara, okul öncesi eğitim kurumlarına kayıtta öncelik tanınır. 3. Türk Milli Eğitim Temel Kanunu’na göre okulöncesi eğitimin genel amaçları: Çocukların bedensel, zihinsel, duygusal gelişimlerini Bütüncül gelişim / holistik eğitim desteklemek ve iyi alışkanlıklar kazanmasını sağlamak. Çocukları ilkokula hazırlamak. Oryantasyon Şartları elverişsiz çevrelerden ve ailelerden gelen çocuklar Fırsat ve imkan eşitliği için ortak bir yetişme ortamı yaratmak. Çocukların Türkçeyi doğru etkili ve güzel kullanmalarını Hem genel amaç hem temel ilke sağlamak. Dr. Elif KURŞUNLU  Okul Öncesi Eğitimin Temel İlkeleri 1. Okul öncesi eğitimi çocuğun gereksinimlerine ve bireysel farklılıklarına uygun olmalıdır. 2. Okul öncesi eğitimi çocuğun motor, sosyal ve duygusal, dil ve bilişsel gelişimini desteklemeli, özbakım becerilerini kazandırmalı ve onu ilkokula hazırlamalıdır. 3. Okul öncesi eğitimi kurumlarında çocukların gereksinimlerini karşılamak amacıyla demokratik eğitim anlayışına uygun öğrenme ortamları hazırlanmalıdır. 4. Etkinlikler düzenlenirken çocukların ilgi ve gereksinimlerinin yanı sıra çevrenin ve okulun olanakları da göz önünde bulundurulmalıdır. 5. Eğitim sürecinde çocuğun bildiklerinden başlanmalı ve deneyerek öğrenmesine olanak tanınmalıdır. 6. Çocukların Türkçeyi doğru ve güzel konuşmalarına gereken önem verilmelidir. 7. Okul öncesi dönemde verilen eğitim ile çocukların sevgi, saygı, iş birliği, sorumluluk, hoşgörü, yardımlaşma, dayanışma ve paylaşma gibi duygu ve davranışları geliştirilmelidir. 8. Eğitim, çocuğun kendine saygı ve güven duymasını sağlamalı; ona öz denetim kazandırmalıdır. 9. Oyun bu yaş grubundaki çocuklar için en uygun öğrenme yöntemidir. Bütün etkinlikler oyun temelli düzenlenmelidir. 10. Çocuklarla iletişimde, onların kişiliğini zedeleyici şekilde davranılmamalı, baskı ve kısıtlamalara yer verilmemelidir. 11. Çocukların bağımsız davranışlar geliştirmesi desteklenmeli, yardıma gereksinim duyduklarında yetişkin desteği, rehberliği ve yetişkinin güven verici yakınlığı sağlanmalıdır. 12. Çocukların kendilerinin ve başkalarının duygularını fark etmesi desteklenmelidir. 13. Çocukların hayal güçleri, yaratıcı ve eleştirel düşünme becerileri, iletişim kurma ve duygularını anlatabilme davranışları geliştirilmelidir. 14. Programlar hazırlanırken aile ve içinde bulunulan çevrenin özellikleri dikkate alınmalıdır. 15. Eğitim sürecine çocuğun ve ailenin etkin katılımı sağlanmalıdır. 16. Okul öncesi eğitimin süreçleriyle rehberlik hizmetleri bütünleştirilmelidir. 17. Çocuğun gelişimi ve okul öncesi eğitimi programı düzenli olarak değerlendirilmelidir. 18. Değerlendirme sonuçları çocukların, öğretmenin ve programın geliştirilmesi amacıyla etkin olarak kullanılmalıdır. Dr. Elif KURŞUNLU  OKULÖNCESİ EĞİTİM TARİHİ PLATON ARİSTOTELES QUINTILIANUS FARABİ Mesleki eğitim erken yaşta Çocuktan yetişkin gibi 12 Ciltten oluşan ‘Bir Eğitimin amacı başlamalıdır. davranması Hatipin Yetişmesi öğrencilerin mutluluğu 6 yaşa kadar okulda eğitim beklenmemelidir. Üzerine’ eserinde 7 yaş bulmasını, mükemmele gerekli değildir. Ailede Çocuk eğitiminde oyun, öncesinde eğitime ulaşmasını ve topluma oyun yoluyla eğitim eğlence ve hikayeler başlanması gerektiğini yararlı bir birey haline verilmelidir. olmalıdır. Hikayede vurgular. gelmesini sağlamaktır. Çocuk eğitiminde spor, anlatılanlar çocukların Okulöncesi eğitimde Öğretmen öğrencilerle müzik ve öykü önemlidir. kişiliğini oluşturur. ahlaki eğitim yanında Sokratik tartışma 0-3, 3-6, 6-14 yaş gelişimsel 5 yaşına dek çocuklar zihinsel eğitimin önemi, yapmalı, akıl yürütme evrelerdir. öğretime oyun ve eğlence becerileri sokulmamalıdır. Oyun yoluyla öğretim, geliştirilmelidir. Ilımlı gelecek yaşama hazırlık alfabeye giriş, ilkokula disiplin izlenmelidir. olmalıdır. hazırlık konularına değinmiştir. İBN-İ SİNA COMENIUS LOCKE FENELON Eğitim doğumla birlikte Çocuk eğitiminde Eğitim duyular ve Telemak eseri ile ünlü evde başlar, 6 yaşında okula oyunun önemini deneyimler aracılığıyla olan düşünür ve yazar, gidilir. Çocuk özel vurgular. En iyi öğrenme gerçekleşir. ‘Eğitim gelecekte erkek çocuk öğretmenle birebir değil, duyular yoluyla edinilir. Üzerine Bazı doğuracak ve akran içinde eğitim Somut eğitim Düşünceler’ adlı eseri yetiştirecek olan almalıdır. İlk yaşlarda yapılmalıdır. Büyük vardır. Çocuklara kadınların erken verilen eğitim ahlak eğitimi Didaktika eserinde nesneler ile somut, yaşlardan itibaren ahlak olmalıdır. Ilımlı disiplin, eğitimle ilgili görüşlerini eğlenceli yaşantılar ve kişilik açısından basitten karmaşığa öğretim açıklar. Çocuklar için ilk sunulmalıdır. Locke’a eğitilmesi gerektiğinin ve geri dönütün önemini resimli kitap ‘Orbis göre çocuk özgür önemi vurgulayan vurgular. Zihni, sınai, Pictus’ (Resimlerle olmalı ve eğlenmelidir. ‘Kızların Eğitimi’ adlı telkini, tedibi, taklidi, Dünya) yazarıdır. Din Onların oyunları eser ortaya koymuştur. tenbihi öğretim türleri dışı konulara değinen ilk gözlemlenmeli ilgileri Kız çocuklarının vardır. çocuk kitabıdır. ve gelişimleri takip yüksek yetenekli Comenius ‘Milletlerin edilmelidir. Çocukları çocukların erken yaşta (ulusların) öğretmeni’ boş bir levhaya sabırlı, dengeli, neşeli, olarak anılır. Çocuğa benzeten Locke, sakin ve tutumlu önce nesneler, sonra yetişkinlerin örnek yapmanın mümkün resimler, sonra da davranışlarla onlara olduğunu savunur. isimlerin verilmesinin rehberlik etmesi uygun olacağını söyler. gerektiğini belirtmiştir. O bu metoda tabii metod Çocuk eğitiminde yani insan tabiatı üzerine beden, zihin ve ahlak dayalı metod adını verir bir arada ele alınmalıdır. Dr. Elif KURŞUNLU  ROUSSEAU PESTALOZZI FROEBEL HALL Rousseau, yaşamı boyunca ‘Gertrude Çocuklara Çağdaş okulöncesi Psikolojide doktora alan yönetsel, dinsel ve Nasıl Öğretiyor?’ adlı eğitimin babasıdır. ilk Amerikalı Stanley toplumsal baskılara karşı eserinde kendi ‘İnsanın Eğitimi’ adlı Hall, çocuk çalışmaları çocuğun hak ve çocuklarını eserinde eğitim hareketinin öncüsüdür. özgürlüklerini gözlemlemiştir. görüşlerine yer verir. Küçük çocuklar için savunmuştur. Eğitime dair ‘Kuğunun Şarkısı’ adlı İlk anaokulunu disiplinlerarası bir görüşlerini ‘Emile’ adlı eseri vardır. Çağdaş 1840’ta Kindergarten yaklaşımı benimseyerek eserinde sistemli olarak eğitim düşünürüdür. adıyla açmıştır. Oyun sağlık ve eğitimde açıklamaktadır. Bu kitapta Çocukların yeteneklerine temelli eğitim, masal, destek hizmet alanını Rousseau Emile adında bir uygun eğitilmesi müzik dans, somuttan bütünleştirdi. erkek çocuk karakteri gerektiğini vurgular. soyuta öğretim, Müfredatın çocuk oluşturmuş ve onun doğal ‘Metod’ adlı eğitim bütüncül gelişim, seviyesine çekilmesiyle ortamda yetiştirilmesini sistemi, çocuğu merkeze yaratıcılık ve merak, gelişimsel uygunluğa konu almıştır. Ona göre alan anlayıştadır. içten güdümlülük, gift dayalı çalışmaların çocuklar doğuştan iyidir ve Bütüncül gelişim, adı verilen somut temeli atılmıştır. doğal ortamda özgür hayatilik, yeteneklerin materyaller ile eğitim. bırakılmalı, yeteneklerini gelişimi, okula yönelik keşfetmesi sağlanmalıdır. olumlu duygusal bağ vurguları yapmıştır. Pestalozzi çağdaş ilköğretimin öncüsüdür. GESELL DEWEY MONTESSORI ISAACS Çocuk gelişimi alanında Çocuk merkezli, çağdaş Aslen tıp doktorudur. Bilişsel ve sosyal çalışmalar yürütmüştür. eğitimin kurucusudur. İlk olarak zihinsel gelişim alanında Çocuk gözlemleri, video Eğitimde problem yetersizliği olan çalışmalar yapmış, kayıtları, fiziksel-gelişimsel çözme, yaparak- çocuklarla çalışmıştır. erken çocukluk norm tabloları ortaya yaşayarak öğrenme, Ardından okulöncesi eğitiminin önemini koymuştur. Ailelere çocuk işlevsellik ve çocuktan eğitimde kendine özgü vurgulamıştır. eğitimi konusunda öncülük hareket ilkelerini bir yaklaşım ortaya Çocukların etkili etmiştir. benimsemiştir. İlerlemeci koymuştur. 1907 ‘de öğrenmeleri için eğitimin babasıdır. İtalya’da Case de ‘bağımsız ve özgür Okulun toplumsal ve Bambini adlı olmaları’ gerektiğini demokratik yaşamın bir anaokulunu kurmuştur. belirtmiştir. Londra prototipi olduğunu, Aklın emici gücü, Üniversitesinde çocuk çocukların okulda sosyal duyulara dayalı eğitim, gelişimi bölümünü ve demokratik Montessori kurmuştur. davranışlar edindiğini materyalleri, karma yaş belirtmiştir. Okul yaşama grupları, günlük yaşam hazırlık değil, yaşamın ta becerileri, dil eğitimi, kendisidir. Okul ve kavram gelişimi önemli Toplum, Demokrasi ve noktalardan bazılarıdır. Eğitim, Deneyim ve Eğitim gibi eserleri var Dr. Elif KURŞUNLU  Türkiye’de Okulöncesi Eğitimin Tarihi Osmanlıda görülen ‘sıbyan mektepleri’, ‘ıslahaneler’ ve ‘Darüleytamlar’ temel eğitim kabul edilir. Ancak buralarda verilen eğitimler çağdaş okulöncesi eğitim ilkelerine uygun değildir. 1913 yılına kadar Osmanlı’da yalnızca bazı azınlıkların kurduğu özel anaokullarında okulöncesi eğitim bulunmaktadır. 1913 Azınlıklar dışında, İstanbul, Beyazıtta açılan ilk özel okulu 1913 yılında Satı Bey açmıştır. 1913 Resmi anaokulları ise 1913’ten sonra eğitim bakanı Şükrü Bey döneminde açılmıştır. Aynı dönem Darülmuallimatta anaokullarına öğretmen yetiştirme başladı. 1913 İlköğretim Geçici Kanunu (Tedrisat-ı İptidaiye Kanunu) 1913 yılında yayımlanmıştır ve bu kanununda ilk kez anasınıfları ilkokula bağlı olarak tanımlanmıştır. 1915 15 Mart 1915 tarihinde Ana Mektepleri Nizamnamesi yayınlanmıştır. Çağdaş okulöncesi eğitim ilkelerine dayalı yönetmelik maddeleri bulunmaktadır. 1923-1927 Cumhuriyetin ilk yıllarında 38 ilde 80 anaokulu bulunmaktaydı. 1927-28 1927-1928 eğitim yılında Ankara’da Ana Öğretmen Okulu açılmıştır. Ancak bu okul 2 yıl sonra kapatılmıştır. 1930 1930 da anaokullarına ayrılan bütçe ilkokullara ve millet mekteplerine kaydırılmış, daha önce açılan anaokulları da kapatılmıştır. 1933 1933 ‘te Türkiye’de yalnızca 12 anaokulu öğretmeni kalmıştır. Okulöncesi eğitim uzun bir süre rafa kaldırılmıştır. 1953 V. Milli Eğitim Şuralarında okulöncesi eğitim kurumlarının açılması ve okulöncesi eğitim programının incelenmesi ile ilgili hükümler yer almaktadır. 1961 1961 yılında yürürlüğe giren ‘222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu’nda okul öncesi eğitime yer verilmesi nedeniyle çalışmalar hız kazanmıştır. Dr. Elif KURŞUNLU 1962 1962 yılında anaokulları ve anasınıfları yönetmeliği çıkarılmıştır. 1963 1963 yılında kız meslek liselerinde anaokulu öğretmeni yetiştirmek amacıyla çocuk gelişimi ve eğitimi bölümü açılmıştır. 1973 1973 yılında yürürlüğe giren ‘1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nda’ okul öncesi eğitim tanımlanmış ve genel amaçları belirtilmiştir. 1977 1977 yılında ilk kez İlköğretim Genel Müdürlüğü bünyesinde okulöncesi şubesi açılmıştır. 1992 1992 yılında okulöncesi eğitim genel müdürlüğü açılmıştır. 2012 2012 yılında ise okul öncesi eğitim ve ilköğretim müdürlükleri birleştirilerek Temel Eğitim Genel Müdürlüğüne dönüştürülmüştür. Dr. Elif KURŞUNLU  2023 EĞİTİM VİZYONU ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİM HEDEFLERİ 1. HEDEF-1: ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİM HİZMETİ YAYGINLAŞTIRILACAK 1.5 yaş zorunlu eğitim hizmeti yaygınlaştırılacaktır. 2.Kırsal ve düşük yoğunluklu yerleşim bölgelerindeki çocuklar için esnek zamanlı ve alternatif erken çocukluk eğitim modelleri uygulanacaktır. 3.Şartları elverişsiz yerleşim birimlerindeki çocukların beslenme ihtiyaçları karşılanacaktır 4.Şartları elverişsiz hanelerdeki çocukların erken çocukluk eğitiminde araç gereç ihtiyaçları karşılanacaktır. 5.Erken çocukluk eğitiminde yoksul hane halkına çocuk gelişimini destekleyici temel materyaller sağlanacaktır. 6.Toplum temelli erken çocukluk hizmetinin yaygınlaştırılması bağlamında merkezler, atölyeler ve gezici otobüs sınıflar devreye sokulacaktır. 2.HEDEF-2: ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİM HİZMETLERİNE YÖNELİK BÜTÜNLEŞİK BİR SİSTEM OLUŞTURULACAK 1.Resmi ve özel farklı kurum ve kuruluşların insiyatifinde yürütülen her yaş grubundaki tüm erken çocukluk eğitim hizmetlerinin izlenmesi, değerlendirilmesi ve iyileştirilmesine yönelik ortak kalite standartları oluşturulacak ve uygulamalar izlenecektir. 2. Çocukla ilgili tüm yerel kurum ve kuruluşlar harekete geçirilecek ve tamamlayıcı bir işbirliği çerçevesi teşvik edilecektir. HEDEF-3: ŞARTLARI EVERİŞSİZ GRUPLARDA EĞİTİMİN NİTELİĞİ ARTIRILACAK 1.Farklı kurum ve kuruluşlar ile halk eğitim merkezleri işbirliğinde anne babalara yönelik çocuk gelişimi ve psikolojisi odaklı eğitimler yaygınlaştırılacaktır. 2. Göçmen, geçici koruma altındaki ve mevsimlik tarım işçisi çocuklarla okulsuz köy ve köy altı yerleşim yerlerindeki çocukların bulunduğu okullarda hızlandırılmış, yoğun ve bir arada yaşamı destekleyici müfredatlar oluşturulacaktır. 3.Erken çocukluk eğitiminde özel gereksinimli çocukların uyumunun sağlanması için gerekli öğretmen eğitimlerinin verilmesi pilot uygulamalarla başlatılacaktır Dr. Elif KURŞUNLU  Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Bulunması Gereken Fiziki Özellikler *Okul binası yerleşim yerine yakın olmalıdır. *Bina ana trafik kanalı üzerinde, tehlikeli olabilecek yol kenarlarında olmamalıdır. OKUL ÇEVRESİ *Bina sanayi bölgesi içinde, kimyasal atıklar ya da zararlı gaz salınımının olduğu bölgelere yakın konumlanmamalıdır. *Bina ulaşımın kolay olduğu, mümkün olduğunca düz ve sağlam zeminde inşa edilmelidir. *Her öğrenci için en az 1,5 metre kare alana sahip genişlikte alan bulunmalıdır. OKUL BAHÇESİ *Bahçe alanı içinde, yeşil alan, spor alanı, trafik eğitim alanı, oyun alanı, kum havuzu, su havuzu, kamelya, tarım alanı, bahçe oyuncakları alanı vb eğitsel alanlar düzenlenmelidir. *Bahçe oyunları için gerekli güvenlik önlemleri alınmalıdır. *Okul binası tek katlı ya da iki katlı olmalıdır. *Merdiven yerine rampalar tercih edilmeli, engellilere uygun düzenleme yapılmalıdır. *Bina yangın, deprem, acil durum yönetmeliklerine uygun olmalıdır. OKUL BİNASI *Geniş derslikler, ortak alana açılmalı, derslikler, ortak alan, mutfak vb ek alanlar ile bahçe giriş çıkışları kolay olmalıdır. *Koridorlar çocukların rahatça hareket edebileceği genişlikte olmalıdır. *Bina doğal ışık ve havalandırmaya sahip ve sağlıklı olmalıdır. *Pencere, kapı ve merdivenlerin genişlik ve yükseklikleri yönetmeliğe uygun olmalıdır. *Derslikler 15 metre kareden az olmamak kaydıyla, her çocuk için en az 1,5 metre kare olacak şekilde düzenlenmelidir. *Çocukların rahat hareket edeceği genişlikte alan bulunmalıdır. *Dersliklerde öğrenme merkezleri düzenlenmeli ve gerekli materyal ile donatılmalıdır. *Zemin kullanım amacına uygun olarak, halı, parke, laminant ya da ıslak zemin, seramik olarak düzenlenir. *Duvarlar sıcak renklerde boyanır ve eğitsel materyallerin sergilenmesi amacıyla kullanılır. SINIF İÇİ *Sınıfta öğretmen masası bulunmak zorunda değildir. *Sınıf yeterince doğal ışık havalandırmaya sahip olmalı, uygun iklimleme koşulları sağlanmalıdır. *Dolaplar sabitlenmeli ve çocukların göz hizasında raflar kullanılmalıdır. *Kesici, delici, yakıcı aletler ve elektrik prizleri, sivri mobilya köşeleri ile ilgili güvenlik önlemleri alınmış olmalıdır. *Sınıfın genel atmosferi sevimli, olumlu, rahatlatıcı, güven verici ve ev atmosferine yakın olmalıdır. *Müdür odası (zorunlu) Derslik (zorunlu) *Oyun odası (zorunlu) *Öğretmenler odası (isteğe bağlı) *Uyku odası (isteğe bağlı) *Veli bekleme odası (isteğe bağlı) *Çok amaçlı salon (isteğe bağlı) *Atölyeler EK ALANLAR (isteğe bağlı) *Rehberlik ve danışmanlık odası (isteğe bağlı) *Mutfak (isteğe bağlı) *Yemek odası (zorunlu) *Tuvalet ve lavabo-zorunlu (her 30 öğrenci için 1 tuvalet ve lavabo düşmelidir) Dr. Elif KURŞUNLU  Okulöncesi Eğitim Programları 1952’de Anaokulları Programı ve Yönetmeliği ile Anaokullarına Öğretmen Yetiştirme Kursu Geçici Programı yayınlanmıştır. Ayrıntılı bir program değildir, daha çok genel 1952 yönetmelik ve ilkeler ifade edilmiştir. Okul öncesi eğitim kurumlarında yapılması gereken faaliyetlere ilişkin faaliyet şeması, Faaliyetleri gerçekleştirirken dikkat edilmesi gerekenler, Veliler ile münasebetler, İyi bir anaokulu için bazı ölçütler gibi başlıklar altında öğretmenlere yönelik bilgiler verilmiştir. Program 4-5 yaş çocukları için oluşturulmuştur. Programın içeriğinde; okul öncesi eğitimin amaçları, gelişim alanları, eğitim ilkeleri, günlük faaliyet çizelgeleri, belirli gün ve 1989 haftalar ve 30 üniteden oluşan örnek etkinlikler verilmiştir. Programda okul öncesi eğitim ortamı, aile katılımı ve değerlendirme boyutlarına yer verilmemiştir. İlköğretim programının yapısına benzemektedir. Program 0-3 yaş, 4-5 yaş ve 5-6 yaş çocukları için üç ayrı program olarak hazırlanmıştır. Her bir yaş grubu için gelişimsel hedefler belirlenmiştir. Bu gelişimsel hedef ve davranışları kazandırmak için örnek üniteler ve belirtke tabloları oluşturulmuştur. Kendisinin farkında olmanın gelişimi Psikomotor becerilerin gelişimi Öz bakım becerilerinin 1994 gelişim Bilişsel gelişim Dil gelişimi Sosyal gelişim Duygusal gelişim Estetik ve yaratıcılığın gelişimi (estetik ve yaratıcılık ilk kez bir gelişim alanı olarak ele alınmıştır.) olmak üzere 8 sınıfa ayrılmaktadır. Yıllık, ünite ve günlük plan zorunluluğu vardır. Ayrıca programda öğrenme ortamında oluşturulacak köşeler, materyaller, etkinlikler, günlük akış, plan ve etkinlik örnekleri, değerlendirme, aile katılımı başlıkları da açıklanmıştır. 2002 programı 36-72 aylık çocuklar için hazırlanmıştır. Bu programda gelişim alanları psikomotor alan, sosyal-duygusal alan, bilişsel alan, dil alanı ve özbakım becerileri olmak üzere beş başlıkta toplanmıştır. 2002 “konu öğretiminden” vazgeçilip hedefler ve kazandırılması beklenen davranışlara ağırlık verilmiştir. Konu merkezli öğretime yer verilmemesi özellikle vurgulanmaktadır. Çocuğun gelişiminin ve programın gelişiminin yanında ilk defa öğretmenin de kendisini değerlendirilmesine yer verilmiştir. Öğretmenlerin yıllık ve günlük plan yapmaları yükümlülük haline getirilmiştir. Üniteler ve konular kaldırılmıştır. 2005 yılında ilköğretim programlarının yapılandırmacı anlayışına uygun şekilde okul öncesi eğitim programı da yenilenmiştir. Program anlayışı olarak sarmal ve bütüncül bir anlayış benimsenmiştir. Bu programda hedef ve hedef davranışlar ifadesi yerine amaç ve kazanımlar ifadesi kullanılmaya başlanmıştır. Konular yerine kazandırılacak kavramlar listesi sunulmuştur. 2006 hedefler bilişsel alan, dil alanı, sosyal duygusal alan, psikomotor alan ve özbakım becerilerinden oluşmaktadır. Bu program, çağdaş ve yapılandırmacı anlayışın vurgulandığı, okul öncesi eğitimin temel ilkelerinin açıklandığı bir programdır. 2006 programı konunun amaç değil araç olarak gören, bireysel farklılıklara uygun, oyun temelli, problem çözme becerilerine odaklanan, yaratıcılığı destekleyen, esnek, aile katılımını ve değerlendirme faaliyetlerini önemseyen anlayıştadır. Dr. Elif KURŞUNLU  2013 OKUL ÖNCESİ EĞİTİM PROGRAMI *Sunuş *Türk Milli Eğitiminin Genel Amaçları GİRİŞ *Okul Öncesi Eğitiminin Amaçları *Okul Öncesi Eğitimin Temel İlkeleri başlıkları yer almaktadır. 1.Bölüm: Okul Öncesi Okulöncesi dönemde ailenin önemi ve Dönemin Önemi Okulöncesi dönemde öğretmenin önemi olmak üzere iki başlıkta açıklanmıştır. *Program önleyici ve destekleyici olmak üzere 2 boyutludur. *Gelişimsel, sarmal ve eklektiktir. *36-42, 48-60 ve 60-72 aylar olmak üzere gelişimsel özellikler üç sınıfa 2.Bölüm: Okul Öncesi ayrılmış ancak kazanım ve göstergeler yaş gruplarına bölünmemiştir. Eğitim Programının Programın genel özellikleri: Çocuk merkezlidir, Esnektir, Sarmaldır, Eklektiktir, Dengelidir, Oyun temellidir, Keşfederek öğrenme önceliklidir, Tanıtımı Yaratıcılığın geliştirilmesi ön plandadır, Günlük yaşam deneyimleri ve yakın çevre olanakları kullanılır, Temalar amaç değil araçtır, Öğrenme merkezleri önemlidir, Kültürel ve evrensel değerleri dikkate alır, Aile eğitimi ve katılımı önemlidir, Çok yönlü değerlendirme vardır, Özel gereksinimli çocuklar için uyarlama bölümü vardır, Rehberlik hizmetleri önemlidir. *Bilişsel alan *Dil alanı *Sosyal-duygusal alan *Psikomotor alan ve *Özbakım becerileri başlıklarında, 3.Bölüm: Gelişim Özellikleri, -Gelişim özellikleri 3 yaş grubuna ayrılmış şekilde verilmiştir Kazanımlar ve Göstergeleri -Kazanım ve göstergelerde ise yaş sınıflamasına gidilmemiştir. Öğretmen çocukların gelişim özelliklerine göre seçer ve düzenler. *Öğrenme merkezleri ve özellikler açıklanmıştır: Blok, sanat, dramatik oyun, kitap, fen, kum ve su, müzik merkezleri tanımlanmıştır. Merkezler sınıfın içine doğru bölümlenmiş, zengin materyalli ve sesli-sessiz dengesine uygun, üzerinde yönergeleri olan oyun alanları şeklinde planlanmalıdır. 4.Bölüm: Okul Öncesi *Etkinlik Türleri Açıklanmıştır: Türkçe, sanat, drama, müzik, hareket, Eğitimin Planlanması ve oyun, Fen ve Matematik, okuma-yazmaya hazırlık, alan gezileri etkinlikleri Uygulanması vardır. BÜTÜNLEŞTİRİLMİŞ ETKİNLİK ANLAYIŞI VURGULANMIŞTIR. Dr. Elif KURŞUNLU  AYLIK EĞİTİM PLANI: Kazanım ve göstergeler, kavramlar, Belirli gün ve haftalar, Alan gezileri, Aile katılımı, Değerlendirme +Kazanımlara aylık eğitim planında yer verme durumu çizelgesi +Kavramlara aylık eğitim planında yer verme durumu çizelgesi EYLÜL AYINDA DOLDURULACAK: Aile Eğitimi İhtiyaç Belirleme Formu, Aile Katılımı Tercih Formu, Okul Tanıtım ve Aile Tanıma Dosyasında Bulunan Formlar, Ev Ziyaretleri Takvimi, Veli Toplantısı ve Bireyse Görüşme Takvimi YIL BOYUNCA: Gelişim Gözlem Formu doldurulur. HER DÖNEM SONUNDA: Gelişim Raporu doldurulur- e-okula girilir. YIL SONU: Çocuk Gelişim Dosyası (Portfolyo) GÜNLÜK EĞİTİM AKIŞI: Güne başlama zamanı, oyun zamanı, kahvaltı, temizlik, etkinlik zamanı, öğle yemeği temizlik, dinlenme zamanı, kahvaltı temizlik, etkinlik zamanı, oyun zamanı, günü değerlendirme zamanı, eve gidiş, genel değerlendirme (öğretmen tarafından) ETKİNLİK PLANI FORMATI: Kazanım ve göstergeler, Materyaller, sözcükler ve kavramlar, Öğrenme süreci, Aile katılımı, Değerlendirme, Uyarlama Çocuğun değerlendirilmesi: gelişim gözlem formu, anektod kaydı, kontrol listesi, standart ölçekler, protfolyo, gelişim raporları, görsel-işitsel kayıtlar. 5.Bölüm: Okul Öncesi Öğretmenin kendini değerlendirmesi: Öz değerlendirme, yansıtıcı düşünme, Eğitimin Değerlendirilmesi öğretmen günlükleri Programın değerlendirilmesi: Betimleyici sorular, duyuşsal sorular, kazanıma yönelik sorular, yaşamla ilişkilendirme soruları 1. Gelişim gözlem formu 2.Gelişim raporu 3.Aylık eğitim planı formatı 4.Etkinlik planı formatı 5.Kavramlara aylık planda yer verme çizelgesi 6.Kazanımlara aylık planda yer verme durumu çizelgesi 6.Bölüm: Ekler 7.Belirli gün ve haftalar listesi 8.Yarım günlük eğitim akışı formatı 9.Tam günlük eğitim akışı formatı 10. Örnek yarım günlük eğitim akışı 11. Özel gereksinimli çocukları desteklemede dikkat edilmesi gereken noktalar Dr. Elif KURŞUNLU  OKULÖNCESİ EĞİTİM YAKLAŞIMLARI MONTESSORİ REGGIO EMILIA Case De Bambini okulu. (Önce engelliler üzerinde) Reggio Emilia İtalya’da bir kent adı. 1940’larda oluşan Hassas dönemleri: Bebeklik, Çocukluk, Ergenlik, yaklaşım. Kurucusu Loris Malaguzzi Olgunluk. Reggio Emilia sınıfta aynı anda bulunan 3 eğitimciden 0-3 ve 4-6 yaşlar ‘aklın absorbe eden gücü’ ‘emici bahseder; öğretmen, çocuk ve ortam.Çevre, üçüncü akıl’ kavramı öğretmen kabul edilir.En çarpıcı yönü oldukça Özdenetim becerisi ve ‘sınırlar içinde özgürlük’ etkileyici bir fiziksel ortamın bulunmasıdır. Karma yaş grupları ve akran öğrenmesi. Büyük grup Girişte Piazza, sanat eğitmeni Atelierista, eğitim etkinliği 1 saati aşmaz. koordinatörü pedagogista, yürütülen projelere ‘Eller zekanın organıdır’ duyularla öğrenme progettizone denir. Montessori’de en baskın olan ‘Özel materyalleri’ Öğretmen aile personel işbirliği, aile katılımı önemli.p Materyaller çocuğun kendi kendine kavram Genellikle doğal tasarlanmış, sanatsal mekan ve eğitimini sağlıyor. Her bir materyal yalnızca tek anlayış. kavramı kazandırmaya yönelik hazırlanmış. Kontrol ‘Fırsatlara dayalı eğitim’ (Emergent curriculum) materyali/ hata kontrolü vardır. Materyaller ahşap ya da doğal malzeme (Kozmik Bir öğretmen bir sınıfla 3 yıl boyunca çalışır, eğitim), pastel renklerde. İlk deneyimde öğretmen Malaguzzi ‘Çocuğun yüz dili’ deyimi. rehber, sonra çocuk kendisi. Programda genellikle proje yürütülür. Montessori materyalleri; günlük yaşam Yaş grubuna ayrılmış ancak yarı geçirgen sınıflar. materyalleri, duyu bütünleme materyalleri, dil Işıklı mimar masaları, kum havuzları, iç-dış bükey materyalleri, matematik materyalleri, coğrafya ve aynalar, ahşap-doğal malzemeler, ışık vurgusu biyoloji materyalleri olarak sınıflanabilir. Problem çözme, günlük yaşam, doğa etkinlikleri, Montessori yaklaşımında önem verilen 5 alan sanatsal-estetik ifade. şunlardır: Günlük yaşam deneyimleri, dil Çocuk imajı kavramı: özdenetimli, kendine yeten, etkinlikleri, duyu bütünleme etkinlikleri, coğrafya yaratıcı ve üretken çocuk. etkinlikleri ve matematik etkinlikleri. İlkeler: Çocuk imajı, besleyici ve rehber öğretmen, İlkeler: 1.hareket ve kavrama 2.özgür seçim 3.dış çevre üçüncü öğretmen, araştırma odaklı projeler, ödüllerden kaçınma 4.alıştırmanın tekrarı partner olarak aile, dökümantasyon, organizasyon, 5.dikkatin polarizasyonu 6.normalleştirme 7. çocuğun yüz dili Yetkilendirme 8.akranlardan öğrenme Dr. Elif KURŞUNLU  WALDORF BANK STREET Waldorf eğitimi Avusturyalı bilim adamı ve filozof Bank Street yaklaşımı Lucy Mitchell. Eğitim Rudolf Steiner tarafından temellendirilmiştir enstitüsü (3-14 yaş) head, heart, hands olarak belirtilen (beyin, kalp, Bank Street yaklaşımının en can alıcı noktası, çağdaş eller) üçlü slogan vardır. Bütüncül gelişim eğitim anlayışının yeni yeni şekillendiği o yıllarda vurgulanır. ‘bütüncül çocuk’ kavramını öne sürmesidir. Waldorf anlayışında manevi bütünlük, estetik, Çocuğun tüm yönleriyle gelişimi, kendilik algısı ruhun beslenmesi gibi kavramları ön plandadır. vurgulanır. Demokrasi, sevgi, adalet, manevi bütünlük, ruhsal Bütüncül çocuk kavramının iki yönü: doyum. 1.Çocuğun tüm gelişim alanlarının bir bütün olarak İlkokul 3 e kadar akademik eğitim yok. ele alınması (dewey, piaget, vygotsky, erikson Doğal ve ekolojik yaşam benimsenir. Doğal eklektik gelişimsel bakış açısı) materyaller, ev tipi fiziksel donanım 2.Çocuğun kendisi ve tüm sosyal çevresi ile birlikte 1.Dünya savaşından olumsuz etkilenen çocuklar için ele alınması (sosyal çalışmalar anahtar kavram: ortaya atılmıştır. çocuğun kendisini-ailesini-yakın çevresini-ülkesini- Eğitimin amacı: Benlik bilinci oluşturma ve kültürünü-dünyayı tanır) duygusal gelişimdir. 5 temel sosyal çalışma alanı: Benlik bilinci: 0-7 yaş bedensel bilinç, 7-14 yaş 1.Kültürel antropoloji 2.Coğrafya 3.Siyasi bilimler Duygusal bilinç, 14-21 yaş metafizik farkındalık 4.Ekonomi 5. Tarih Temel felsefe: antroposofi- insanın yüce benliği Programda 3 temel vurgu: Aile katılımı, alan tarafından oluşturulan bilgi gezileri, resim-sanat Goetheanum: Tinsel bilim okulu. 12 yıl kesintisiz Bank Street yaklaşımında 6 temel ilke: eğitim, ekonomik-politik kontrolden bağımsız 1.Gelişim dinamiktir demokratik okul, müdür yok öğretmenler yönetir. 2.Bireysel farklılıklar vardır Waldorf programı: 3.Ön öğrenme ve deneyimler önemlidir. 1.Entegrasyon (3H), 4.Sarmal anlayışla tekrar vardır 2.Sanatsal yaklaşım 5.İşbirlikli öğrenme desteklenir. 3.Gelişimsel yaklaşım 6.Rehberlik ve yetişkin desteği önemlidir. 4.Kültürel yaklaşım 5.Eurythmy Dr. Elif KURŞUNLU  PROJE THE WHARIKI Proje yaklaşımının kurucusu Willam Heard Kurucusu May ve Carr; Reedy ve Reddy Killpatrick’tir. Yeni Zelanda’da çift kültürlü (Avrupalılar ve yerli Proje yaklaşımı tek başına bir eğitim kuramı Mooriler) yapıya uygun eğitim anlayışı. değildir, normal okulöncesi eğitime ek ve paralel Temel vurgu topluma ait olma. olarak kullanılır. İdeal Çocuk kavramı vardır. Yapılacak proje tüm sınıfla, küçük bir grupla hatta tek bir çocukla bile yürütülebilir. Sosyo-kültürel gelişim kuramı, Vygotsky temele alınmıştır. Başlangıç, uygulama ve dökümantasyon Çok kültürlülük eğitim felsefesinin temelini aşamalarından oluşur. oluşturur. Başlangıç aşamasında projenin konusu öğrencilerle Eğitim programında: birlikte belirlenir. Ardından bu konuyla ilgili alt *Öğrenme dokuma metaforu ile açıklanır. konu ve soru ağları oluşturulur. *Gelişim çocuğun ihtiyaç ve kapasitesinin bütünüdür. Uygulama aşamasında olmazsa olmaz alan gezisi, *Program sosyokültürel ve gelişimsel amaçların toplamından oluşur. iş takibi ve uzman görüşmeleri. Gözlem deney araştırma inceleme veri toplama. Tüm etkinlikleri ÖRÜMCEK AĞI METAFORU: Program ardışık, önkoşullu, doğrusal ya da aşamalı değildir. İlişkili, içine alır ve sınıf dışına taşar. sarmal, genişleyen yapıdadır. Bilimsel süreç becerileri temele alınır. Bu bağlamda DOKUMA METAFORU: Programın temel ilkeleri günlük yaşam becerileri, yaratıcılık, bilişsel, sosyal, ve öğrenme kolları bir hasır örgü gibi iç içe geçerek duygusal gelişim, problem çözme becerileri programın esasını oluşturur. geliştirilir. Öğrenmede DOKUMA METAFORU: Sona aşama dökümantasyonda sergi, fotoğraf, 4x5 kesişim noktaları model, portfolyo ve süreç değerlendirme, ürün 1.Bütüncül gelişim A.İyi oluş sunumu. 2.Aile ve toplum B.Ait olma 3.İlişkiler C. İletişim 4.Güçlendirme D.Araştırma E. Katılım Dr. Elif KURŞUNLU  DECLORY OKULU PİKLER YAKLAŞIMI Ovide Decroly tarafından geliştirilen hayat için hayatın Emmy Pikler 1946 yılında bebeklerin saygı ve bakım içinde okul ilkesi ile günlük yaşam ile okul arasındaki görecekleri bir vakıf kurmasıyla ortaya çıkmıştır. kopukluğun giderilmesi gerektiğine dikkat çeken Diğer yaklaşımlardan farkı, doğumdan itibaren yaklaşımdır. Bu yaklaşımla Belkçika’da Ermitaj bebeklik çağındaki bakımın ve çocukla iletişimin Okulu’nu kurmuştur. önemini vurgulamasıdır (0-3yaş). Yaklaşımın üç temel 1.Toplu Tedris: Declory sisteminin temelinde ilkesi: Özgür hareket, serbest oyun ve bakım ‘ilişkisellik ilkesi’ yer alır. Bu ilkeye göre, öğretilen rutinleridir. Çocuklara nitelikli bakım yanında saygı dersler: a.Günlük yaşam ile b.Çocuğun ilgi, yetenek ve duyulması, ve serbest oyunun önemine dikkat çeker. gelişim özellikleri ile c.Dersler birbiri ile ilişkili 7 ilke: olmalıdır. 1. Bakım aktiviteleri sırasında çocuğunuza tüm 2.İlgi Merkezleri Metodu: Declory sisteminde dikkatinizi verin. 2. Hem fiziksel hem ruhsal olarak sınıflar, öğrenci grupları yaşlara göre değil, ilgileri ve yavaşlayın. 3. Güven ve ilişkiyi kuvvetlendirmeyi yeteneklerine göre sınıflara ayrılır. temele alın 4. Serbest oyun zamanını önemseyerek Bu nedenle bu sistemde çok çeşitli ilgi alanlarına çocuğa saygı duyun. 5. Bebeğinizi hazır olmadığı yönelik esnek program anlayışı vardır. Standart aktivitelere zorlamayın. 6. Bebeklerin ihtiyaçlarını programlar yerine yaşamın içinden ve öğrencilerin ifade etmedeki ipuçlarını yakalayın. ilgilerine yönelik program anlayışı vardır. ORMAN OKULU 1.Psikogenetik ilke (anne-babanın bilinçdışında 1993 yılında ortaya çıkmıştır. bıraktığı iz) 2.Küreselleşme Orman okullarında, mekan tabanlı öğrenme vardır ve 3.İlgi pedagojisi 4.Anatım ve iletişim bir ormanlık alan, doğa ortamı sınıf olarak kullanılır. ‘Hayat için hayat boyu eğitim’ sloganı vardır. (Bizde Temel amaç, sosyal gelişim ve kozmik eğitimdir. bu slogan köy enstitülerinde kullanılmıştır.) Belli bir İşbirliği, çevre ile etkileşim, problem çözme, program ile takip edilen ders kitapları yoktur. Süreç manipülatif ve keşfe dayalı oyunlar vardır. Orman içinde çocukların ilgilerine göre araştırmalar şekillenir. okullarının 3 temel bileşeni: Ormanlık alan, eğitimli bir lider ve düzenli ziyaretlerdir. Bu metod doğrudan teorik tabanlı derslere değil sosyal bir organizma olan insanın değişen koşullara adapte **Merak dolabı olmasını sağlayan biyolojik, sosyolojik, psikolojik **Risk alma ve risk ile başa çıkma, problem çözme **Başka bir okul mümkün prensiplere dayanır. Dr. Elif KURŞUNLU  PİRAMİT PYP İLK YILLAR Hollanda’da 1980’li yıllarda ortaya çıkmıştır. Amaç, bu Uluslararası Bakalorya Organizasyonu tarafından yıllarda çok fazla göç alan ülkenin, göçmen çocukların ortaya atılan, 143 ülkede uygulanan disiplinler arası bir dil ve sosyal yetersizliklerini ortadan kaldırmaktır. programdır. Piramit yaklaşımı, çocukların üç gelişim alanına ağırlık Program 3-12 yaş arası çocuklara uygulanır ve verir: bilişsel-dil, duygusal ve kinestetik alan. Çocukların hem sınıfta hem de dış dünyada araştıran- sorgulayan bireyler olarak yetişmeleri için küresel Piramit yaklaşımında dinamik sistemler (yaşam öneme sahip eğitimler, alan eğitimleri, bilgi-beceri- döngüsü ve ) ve mesafe kuramı (şimdiden yola çıkarak davranış geliştirme eğitimleri gibi birçok eğitim verilir. keşfetme ve genişleme) temele alınmıştır. Programda yer alan 6 disiplin: Dil, Sosyal, Kısa vadeli döngünün oryantasyon, demonstrasyon, Matematik, Sanat, Fen, Beden eğitimi genişleme ve derinleşme aşamaları; uzun vadeli döngüde ise 3 yıllık programın tamamı. Ancak, PYP yi farklı kılan 6 disiplinlerüstü temasıdır: Piramit metodunun dört köşe taşı: Kim olduğumuz, Bulunduğumuz yer ve zaman, 1.Çocuğun insiyatifi (etkin katılım, özgür seçim) Kendimizi ifade etme yollarımız, Dünyanın işleyişi, 2.Öğretmenin insiyatifi (yapı iskelesi, rehberlik) Kendimizi düzenleme biçimimiz, Gezeni paylaşma 3.Psikolojik yakınlık (öğretmen- çocuk ilişkisi) 4.Psikolojik uzaklık (bilinenden ve şimdiden yola PYP Öğrenen Profili: Araştıran-sorgulayan, bilgili, çıkarak bilinmeyene ve geleceğe yolculuk) düşünen, iletişim kuran, ilkeli, açık görüşlü, duyarlı, risk alan, dengeli ve dönüşümlü düşünen Piramit metoduna dayalı program içeirği: Öğrenciler, uluslararası önem taşıyan bilgi birikimini 1. Oyun programı ulusal müfredatın üzerine çıkarak edinirken, 2. Projeler (yılda 12 adet) akademik ve entellektüel bilgiye ulaşma, uluslararası 3. Tutor programı bir bilinç edinme, araştırma yapabilme, etkili iletişim 4. Ebeveyn eğitimi programı kurabilme, eleştirel ve yaratıcı düşünebilme gibi 2,5-4 ; 4-5 ve 5-6 yaş 3 yıllık program vardır. Proje becerileri de kazanırlar. Saygı, hoşgörü, sorumluluk planı, yıllık plan ve günlük plan ile çalışır. gibi tutumlar geliştirme, bakış açısı, bağlantı gibi kavramlara odaklanma, sosyal hizmetlerin önemini Değerlendirmede çocuğu, öğretmeni ve programı değerlendirme yapılır. kavrayıp anlamlı ve yararlı eylemlerde bulunmayı, sorumlu bir vatandaş olmayı ilke edinirler. Dr. Elif KURŞUNLU  HOLİSTİK EĞİTİM EV OKULU 1980’lerde ortaya çıkan bir yaklaşımdır. Holistik ABD’de ortaya konulmuş olup romantik ve radikal bütüncül anlayışı merkeze alır. tasarıma dayandığı için okulda değil evde eğitimi savunur. Çocukları yalnızca bilişsel olarak değil, bedensel, duygusal, sosyal, toplumsal, kültürel, manevi açılardan Ebeveynler çok çeşitli gerekçelerle (okuldaki eğitimin da desteklemek ve kişiliği bir bütün olarak geliştirmek yeterli olmaması, dini eğitimin yetersizliği/inanç amaçlanır. çatışmaları, okuldaki kötü alışkanlıklar ve şiddet, öğretmenlerin kendi fikrini aşılaması, devletin eğitim Diğer yandan çocuğu bireysel olarak değil, içinde aracılığıyla kendi ideolojisini dayatması vb.) bulunduğu yakın çevre, kültürü, doğa ve hatta evren ile çocuklarını okula göndermeyi reddetmiş ve evde eğitim birlikte ele almak, çocuğun çevresiyle uyumunu ve vermişlerdir. entegrasyonunu sağlamak amaçlanır. Çocuklara yaratıcılık, hayal kurma, şefkat, kendini bilme, sosyal Bu eğitimin avantajlı (bireysel, ilgi ve yeteneklere özgü beceriler ve duygusal sağlık gibi kazanımlar sağlamayı eğitim) ve dezavantajlı (sosyalleşme sorunu ve hedefler. ebeveynlerin eğitim niteliği) bulunmaktadır. PORTAGE KÜÇÜK ADIMLAR Portage, özel gereksinimli ve gelişim geriliği olan Küçük Adımlar Erken Eğitim Programı, gelişimsel çocuklar için bir erken destek ve müdahale projesi geriliği olan 0-4 yaş arası çocuklar ve ailelerine olarak ortaya çıkmıştır. Bu projede gelişim düzeyini yönelik erken çocukluk dönemi eğitimlerine yardımcı tespit eden ölçeklerin düzenli olarak kullanılması ve olmak amacıyla geliştirilmiş eve dayalı bir erken eğitim gerilik yaşayan çocukların desteklemek amaçlanır. programıdır. Zamanla projenin bir yaklaşıma dönüşmesi ve Bu programda, ailelere sunulan bir Küçük Adımlar uluslararası alanda yayılması üzerine, Portage hem Kursu’nun, annelerin Küçük Adımlar Gelişim Geriliği standart ölçekleri hem de destekleyici ve güçlendirici Olan Çocuklara Yönelik Erken Eğitim Programını eğitim anlayışıyla ün kazanmıştır. Program ev uygulama becerilerini kazandırmak hedeflenmektedir. ziyaretleri ve düzenli toplantılar aracılığıyla gelişim geriliği olan çocukların ebeveynlerini eğitmekte, haftalık etkinlik kartları ile çocukların ebeveynleriyle evde eğitsel çalışmalar yapmasına rehberlik etmektedir. Dr. Elif KURŞUNLU  HIGH SCOPE HEAD START *1962/ David Weikart- Yaz okulu projesi Marian Wright Edelman *Perry anaokulu programı olarak da bilinir. *Bütüncül müdahale anlayışı *UNESCO En iyi eğitim sistemi ödülü. *Programın dört temel bileşeni: Eğitim Sağlık *En önemli amacı planlama ve özdüzenleme becerisi Sosyal Hizmetler Ebeveyn Katılımı kazandırmaktır. Head Start Programı federal hükümet tarafından *Günlük rutin planla-yap-değerlendir/(hatırla) desteklenen 4 ayrı programdan oluşmaktadır: döngüsünden oluşur. Alışılmış Head start programı, yerli halka yönelik *Çocuklar günlük etkinliklerini kendileri planlarlar, Head start Programı, göçmen ve mevsimlik Head Start uygularlar ve gün sonunda gözden geçirirler. programı, erken Head start Programı. *Sınıfta günlük programın, rutin etkinliklerin düzeni *Temel amaç: Fakirlik kültürünü ortadan kaldırmak, oldukça önemlidir. Rutin çocuklara güven verir. fakirlik zincirini kırmak *Öğrenme merkezleri çok iyi donatılmış olmalıdır. *Fırsat ve imkan eşitliği ilkesi *Öğretmen planlama, uygulama ve değerlendirme *Hiçbir Çocuk Geride Kalmasın! aşamalarında rehberdir. *Alt sosyoekonomik kesimler ve Getto bölgelerde, şehir sınırlarında yaşayan aileler. *Programın 5 temel bileşeni: *Doğum öncesinden başlayarak anneye, çocuğa, Etkin öğrenme, yetişkin-çocuk etkileşimi, çocuğun babaya, kardeşlere destek. öğrenme çevresi, günlük rutinler ve değerlendirmedir. *Hem kurum merkezli hem ev merkezli eğitim modeli kullanılır. *Beş anahtar deneyim: *Program içeriği, projenin yürütüldüğü bölgenin 1.Nesneler, olaylar ve ilişkileri vb. tanımlama ihtiyaçlarına göre belirlenir. 2.Materyalleri dönüştürme, manipüle etme *Sosyalleşme, toplumsal aidiyet, çok kültürlülük, 3.Rol oynama taklit etme, deneyimleri temsil etme demokrasi, dil becerileri, okuma yazmaya hazırlık, 4.Nesneleri eşleştirme,gruplama,mantıksal muhakeme zihinsel beceriler, öğrenme motivasyonu temel 5.Olayları sezme ve hatırlama vb. zaman ve mekân amaçlardandır. kavramını anlama *Sosyal yeterlik, yerel kontrol, bütüncül eğitim, bütüncül müdahale, aile katılımı, toplumsal Etkin öğrenmenin dört ilkesi: taahhüt (yerel halk giderlerin %20’sini bağışlar ya da *Nesnelerle fiziksel etkileşim gönüllü çalışır) *Eylemleri üzerine düşünme (yansıtıcılık) *İlgi ve içsel güdülenme *Problem çözme Dr. Elif KURŞUNLU AYRIMCILIK (ÖNYARGI) KARŞITI PROGRAM *3 Temel kavram: Streotip, önyargı, ayrımcılık. Bu kavramlara karşı çıkarak demokrasiyi savunur. Tüm çocukların kendine has yeteneklere sahip olduğu ve bu yeteneklerini geliştirebileceği bir dünyanın mümkün olduğunu temel vizyon olarak benimsemiştir. 1. Amaç: Her çocuğun özgüvenli bir kişilik ve grup kimliği oluşturmasını desteklemek 2. Amaç: Çocukların farklı hayatlara sahip kişilerle empatiye dayalı rahatça ilişkiler kurmasını desteklemek. 3. Amaç: Çocukların ön yargı hakkında eleştirel düşünmelerini desteklemek 4. Amaç: Ön yargı karşısında kendisi ve başkaları için savunma yapabilmesini sağlamak AÇIK EĞİTİM Açık eğitim ‘’okul duvarlarını yıkmak ‘’metaforuyla anılır. Çocuğun bir konuyu ‘’ben bunu biliyorum’’ değil ‘’ben bunu yaşadım’’ şeklinde açıklamasıdır. Bu yaklaşımda ‘Tüm Dünya bir sınıftır.’ görüşü vardır. Çocuklar tüm çevreyi öğrenme alanı olarak kullanır. Okul yalnızca ara sıra toplanma ve deneyimleri paylaşma alanıdır. Belli bir program yoktur. Öğretmen yalnızca özgür seçimlerini ve keşfetmeye dair cesaretlerini destekler ve onlara çevresel imkanlar yaratır. ‘Bırakınız yapsınlar’ Dr. Elif KURŞUNLU  OKUL ÖNCESİ ÖABT GENEL TEKRAR 2021 OKUL ÖNCESİ EĞİTİMDE DRAMA Temel Kavramlar Drama Kuramcıları Eğitimde Drama Dramanın Aşamaları Drama Teknikleri Dr. Elif KURŞUNLU Dr. Elif KURŞUNLU  TEMEL KAVRAMLAR DRAMA: Genellikle kurgusal DRAMATİK DURUM: DRAMATİK OYUN: bir esere dayalı, oyuncular Dramada belirtilen çeşitli Yaşamın ilk yıllarında çocuğun tarafından canlandırılan bir devinimlerin, aynı zamanda deneysel öğrenme yolu olup anlatı türü, bir oyun türüdür. çeşitli yarışmaları çekişmeleri taklit etme süreçlerini içinde Drama alana ilişkin tüm diğer çözülmesi gereken problemleri, barındıran ve temsil becerisi kavramları kapsayan genel gerilimleri içinde barındıran bir kazandıran hayal gücü içeren kavramdır. durumun ele alındığı durum süreçtir. içerisinde sorunla karşı karşıya gelinen kurgusal süreçtir. -MIŞ GİBİ YAPMA: Dramanın YARATICI DRAMA: Bir temelinde de var olan gerçek metne bağlı kalmaksızın dünyadan yola çıkarak gerçek dışı OYUN: Oyun içten güdümlü katılımcıların bir uyarıcı, bir bir kurgu içinde sanki, eğer çocuğun özgür seçimine ve başlangıç noktası ardından olsaydı gibi düşünsel süreçlerle kendisinin koyduğu kurallara doğaçlama olarak oynadıkları işleyen canlandırma barındıran bağlı, zevk unsuru taşıyan, hoşça oyun, girdikleri rolde eylemdir. vakit geçirilen enerji boşaltımı kendilerini yaratıcı şekilde sağlayan ve dramatik süreçleri ifade etmelerine dayanan barındıran eylemdir. DOĞAÇLAMA: Latince etkinliktir. Burada liderin “improvisus” sözcüğünden yönlendirici rolü türetilmiş olup önceden SPONTANLIK: Duruma uygun dramatizasyona göre zayıftır. bilinmeyen sürprizli, uyarıcılar üretebilmek ya da planlanmamış anlamına gelir. dışarıdan gelen uyarıcılara uygun Anlık kendiliğinden çalışmadır. O geri bildirim vermektir. DRAMATİZASYON: Daha andaki yer, zaman, seyirci, Doğaçlamadan farklı anlık etki- çok yazılı bir metne dayalı toplumsal ve politik durum gibi tepkisel davranışlardan olarak bir konunun, öykünün, somut durumlara uygun serbest oluşmasıdır. masalın ya da bir durumun eylemlerdir. oyunlaştırılmasıdır. Dramatizasyon temelinde ROL OYNAMA: Bir kişinin, bir ÇOCUK TİYATROSU: ‘OLAY’ vardır ve vurgusu başka kişi, nesne, varlığın Okulöncesi dönemden ergenlik ‘CANLANDIRMA kimliğine girerek, o kimliği temsil dönemine amatör ya da YOLUYLA TECRÜBEDİR.’ etmesi, oynaması, ifade etmesidir. profesyoneller tarafından Temelinde ‘KİMLİK’ vurgusu ve çocuklar için yapılan tiyatrodur. ‘EMPATİ’ vardır. SOSYODRAMA: Gruplar arası çatışmaların olabildiği sosyal PSİKODRAMA: Bireyin iç keşfi sağlayan deneyimsel grup dünyasına ilişkin duygularını, yöntemidir. Eyleme dayalı tiyatro tavırlarını, kaygı ve korku oyunu olarak tasarlanmış olup algılarını bir temsil ya da oyun gruplarda ve gruplar arası içinde temsil etmesi olup bir grup ilişkilerde değişime yol açılması terapisi ya da bireysel terapi, beklenir. tedavi metodudur. Dr. Elif KURŞUNLU DRAMA KURAMCILARI Dr. Elif KURŞUNLU DRAMA KURAMCILARI Dr. Elif KURŞUNLU TÜRKİYE’DE DRAMA TARİHİ Dr. Elif KURŞUNLU  EĞİTİMDE DRAMA Eğitimde Dramanın Eğitimde drama, kendi öğelerine sahip Bileşenleri farklı bir sanat ve eğitim alanıdır. Bir lider/ öğretmenin yönlendirmesinde, *Lider-Eğitmen herhangi bir konunun çeşitli tiyatro *Katılımcılar tekniklerinden ve oyundan yararlanarak, bir grupla ve grup üyelerinin kendi *Mekan yaşantılarından yararlanarak eğitsel *Konu kazanımlara hizmet etmek amacıyla canlandırmalar yapmaktır. *Yaşantı Drama Lideri / Eğitmen YARATICI DRAMANIN ÖZELLİKLERİ Drama çalışmalarında katılımcılara rehberlik eden kişidir. Süreci tasarlayan, biçimlendiren, gerekli materyalleri *Grup etkinliğidir. sağlayan, ortamı düzenleyen, katılımcıları teşvik eden rollere sahiptir. *Katılımcıların deneyimine dayalıdır Grup – Katılımcılar *Canlandırma odaklıdır Eğitimde drama bir grup etkinliğidir ve grup olmadan gerçekleşmez. 10-12 kişilik gruplarla yapılan dramada *Şimdi ve burada olgusu vardır. izleyici yoktur, tüm katılımcılar aynı zamanda izleyicidir. Grubun yaş, gelişim seviyesi göz önünde bulundurulur. *Sonuç değil süreç odaklıdır. Yaşantı *İzleyici yoktur. Dramada katılımcılar arası iletişim ve etkileşim son derece önemlidir. Drama, katılımcılarının yaşantılarından hız *Tiyatro değildir. aldığı için katılımcı yaşantıları dramaya yön veren en temel unsurlardan biridir. Katılımcılar drama süresince kendi *Uygun her mekanda yapılabilir. yaşantılarından yola çıkarak kendilerini ifade eder ve canlandırmalar yapar. *Herhangi bir konu kullanılabilir. Mekan – Çalışma Ortamı *Amaç ya da araç olarak kullanılabilir. Eğitimde drama, yalnız okul çatısı altında değil, müzede, açık havada vb uygun olan her alanda gerçekleşebilir. Dramanın yürütüldüğü alan rahat hareket edilecek genişlikte, ayakkabısız da çalışılabilecek bir ortam olmalı. Yaratıcı Dramanın Amaçları Sabit sıraların bulunmadığı, minderlerin ve çok çeşitli drama malzemelerinin bulunduğu, rahatlatıcı ve ilgi çekici bir ortam olmalıdır. 1. Bilişsel amaçlar 2. Sosyal amaçlar Konu konu ele alınıp irdelenecek duygu, durum, nesne, olay vb 3. Duygusal amaçlar tamamıdır. Eğitimde dramada bir olay, bir fotoğraf, bir 4. Dil gelişimi amaçları nesne, haber, anı, öykü vb her şey konuyu oluşturabilir. 5. Kişilik gelişimi amaçları Dr. Elif KURŞUNLU  YARATICI DRAMANIN AŞAMALARI 1. HAZIRLIK-ISINDIRMA AŞAMASI Bu aşamada; katılımcıların canlandırma sürecine geçmeden önce; *Fiziksel *Sosyal *Duygusal *Bilişsel alanlarda hazırbulunuşluk sağlanır. Fiziksel Duygusal Bilişsel hazırbulunuşluk Sosyal hazırbulunuşluk hazırbulunuşluk *Yaratıcılık ve hayal gücü hazırbulunuşluk *Ritim eşliğinde yürüme, *Kendini ifade etme çalışmaları *Tanışma oyunları koşma *Müzik eşliğinde *Strateji geliştirme *Güven oyunları *Hayvan öykünmeleri salınma çalışmaları *Eşli yönergeli *Hareketli oyunlar *Bedenin enerjisini *Problem çözme devinimler *Bedensel aktiviteler yükseltme çalışmaları *Takım oyunları *Yönergeye uygun *Motivasyon *Düşünme becerileri *İşbirliği çalışmaları hareketler *Özgüven çalışmaları çalışmaları BU AŞAMADAKİ ÇALIŞMALAR SERBEST AKTİVİTELER GİBİ GÖZÜKSE DE LİDERİN EN BASKIN OLDUĞU, LİDER YÖNLENDİRMESİNİN EN FAZLA OLDUĞU AŞAMADIR. 2. CANLANDIRMA AŞAMASI *Bu aşama eğitimden dramanın esas çalışmasını Bu aşamada lider; oluşturur. 1. Etkinliğin amaç ve kazanımlarını belirler. *Bu aşamada çok çeşitli drama tekniklerinden 2. Kazanımlara uygun bir başlangıç noktası belirler. yararlanılarak canlandırmalar yapılır. 3. Katılımcıları küçük gruplar ayırır ya da büyük *Canlandırma süresince, lider rehberdir, sürece grup çalışması oluşturur. Gruplara başlangıç doğrudan müdahale etmez. noktasını sunar ve canlandırma öncesinde 5-6 *Katılımcılar verilen başlangıç noktasından yola dakika hazırlık süresi tanır. çıkarak ve kendi yaşantılarından hız alarak, 4. Gruplar kendilerine verilen başlangıç noktasından kullanılan teknikler aracılığıyla canlandırmalar yola çıkarak ve planlanan teknikleri kullanarak yapar, kendilerini özgürce ifade eder ve canlandırma çalışmalarını yaparlar. yaratıcılık, empati, demokratik tutum, duyguları 5. Lider canlandırma için gerekli materyalleri ifade vb beceriler gelişir. önceden hazırlamış olmalı ve katılımcılara temin *ÖNEMLİ OLAN KATILIMCILARIN etmelidir. TİYATRO TEKNİKLERİNİ PROFESYONEL 6. Canlandırma sırasında, diğer gruplar izleyici olur, OLARAK KULLANIP SANATSAL lider gerekmedikçe müdahale etmez, canlandırma ANLAMDA CANLANDIRMA YAPMASI sırasında yorum, eleştiri vb yapılmaz. DEĞİL, KENDİLERİNİ ÖZGÜRCE İFADE 7. Tıkanıklık yaşandığında lider role girerek ETMELERİDİR. rehberlik eder. 3. DEĞERLENDİRME AŞAMASI Canlandırma çalışması bittiğinde Eğitimde drama çalışmasının son aşaması değerlendirme değerlendirmeye geçmeden önce rahatlama çalışmasıdır. Burada tüm katılımcılar bir araya gelerek çalışması yapılır. Bedensel ve zihinsel rahatlama süreci değerlendirir. Süreç üzerine çeşitli duygu ve sağlanır. Çocukların sakinleşmesi, kas ve düşünceler paylaşılır, konuşulur, tartışılır. Genel olarak eklemlerin gevşetilmesi hedeflenir. Lider, bu lider burada teşvik edici ve açıcı sorularla değerlendirme çalışmaların verimliliği için müzik kullanmalı ve sürecini de yönlendirir. sözlü ifadelerle yönlendirme yapmalıdır. Yaşanan olayın sonuçlandığı ve rahatlamanın sağlandığı çocuklar tarafından hissedilince bu çalışma tamamlanır. Dr. Elif KURŞUNLU Drama Sonrası Tartışma Düzeyleri 1. Zihinde canlandırma düzeyi: Gözleri kapatarak etkinliği hatırlama 2. Tanımsal düzey: ‘Neler Yaptık?’ betimleme, tanımlama 3. Duygusal düzey: ‘Ne hissettin?’ 4. Bilişsel düzey: ‘Ne öğrendin?’ kazanımlara ve kavramlara ulaşma düzeyi 5. Yaşantısal düzey: ‘Nerede kullanırsın?’ , ‘Hayatta nerede karşılaştın?’ 6. Etkinliği geliştirme düzeyi: ‘Birdahaki sefere ne ekleyelim, çıkaralım, geliştirelim?’ Okul Öncesi Eğitimde Drama Etkinlikleri Sırasında Öğretmenin Dikkat Etmesi Gereken Hususlar *Drama etkinlikleri öncesinde fiziksel olarak uygun olanaklar yaratılmalıdır. *Çocukların güven duygusu kazanması ve kendini rahatça ifade edebilmesi için ilk olarak sınıf içinde drama etkinliklerine yer verilmelidir. *Çocukların drama çalışmalarına başlamadan önce mümkünse izleyici olması sağlanmalıdır. *Role girmelerini kolaylaştırmak ve odaklanmalarını sağlamak amacıyla rol kartları ve bolca kostüm- materyal kullanılmalıdır. *Roller kura usulü rastgele dağıtılmalı, bir rolü birden fazla çocuk istediğinde drama birkaç kez yapılarak roller dönüşümlü dağıtılmalıdır. *Mümkünse, değerlendirmeyi kolaylaştırması amacıyla süreç kayıt altına alınmalıdır. *Drama etkinliklerini planlarken çocukların geçmiş yaşantıları, ilgileri ve çevreleri göz önünde bulundurulmalıdır. *İlk etapta doğaçlama çalışmalar çocuklar için zor olabilir. Rol oynama, dramatizasyon, pandomim gibi teknikler kullanılmalıdır. *Öğretmen canlandırma sürecinde çocuklara doğrudan müdahale etmemeli, gerekirse kendisi de role girerek yönlendirmelidir. Dr. Elif KURŞUNLU ** Okulöncesi eğitiminde drama etkinlikleri genellikle dört yaşlarla 10 - 15 dakika, beş yaşlarla 20 - 25 dakika, altı yaşlarla da 30 - 40 dakika drama çalışmasının yapılması verimli bir çalışmayı oluşturabilir. Okulöncesi dönemde, dört yaşta, basit ısınma ve rol oyunları ve basit doğaçlamalar canlandırılabilirken beş-altı yaştaki çocuklarla zaman zaman yetişkinlerin doğaçlamalarına yakın oyunlar ortaya çıkabilmektedir. ** “mış gibi” yapma, çocuğun sanki öyleymiş gibi davranmasını gerektirir. Bunu yapabilmek için çocuklar düşünsel süreçleri kullanmalıdırlar. Aristo bu yeteneği “metaxis” olarak, Vygotsky ise “ikili etki” durumu olarak nitelendirir. Piaget ise bunu sembolik dönem içerisinde açıklar. ***OYUNA DAYALI PROGRAM YAKLAŞIMI AŞAMALARI 1.Çocukların gözlemlenmesi 2.Uzun ve kısa süreli hedeflerin belirlenmesi 3.Etkinlikleri, yaşantıları ve çevreyi düzenleyerek planlama 4.Uygulama 5.Değerlendirme ve yeni hedeflerin üretilmesi 6.Sonuçlar ve neler elde edildi? (Öğretmenin kendini değerlendirmesi) ***DRAMA ETKİNLİĞİ SONRASI SORU SORMANIN İNCELİKLERİ Açık uçlu soru: Yanıtın sorunun içinde gizli olmadığı, kesin doğru ya da kesin yanlış cevapların bulunmadığı, cevabı evet ya da hayır ifadesiyle sınırlı olmayan soru tipidir, yaratıcılığı, özgür ifadeyi ve düşünme becerilerini destekler. Olgusal soru: Drama etkinliğinden sonra, çocuklara drama etkinliğinde yaşadıkları ya da gözledikleri olgularla ilgili olarak sorulan soru tipidir. Özellikle tanımsal tartışma düzeyinde, drama etkinliğinde olup bitenlerle ilgili olarak soru sorulurken kullanılan sorular, çoğunlukla bu tip sorulardır. Tehdit edici olmayan soru: Öğretmenin soru sorma tarzının öğrenciyi tehdit edici olmaması gerekir. Öğretmenin adeta meydan okur gibi soru sormaması gerekir. Örneğin öğretmenin, “Biraz önce de söylemiştim. Bakalım kim beni iyi dinlemiş şimdi göreceğiz” diyerek soru sorması buna örnektir. Soru sorulmasını destekleyen tavır: iki yönlü iletişime dayalı bir eğitim ortamında, çocukların da öğretmene, birbirlerine rahatça soru sorabilmeleri gerekir. Öğretmenin, çocukların soru sormalarını desteklemesi, kolaylaştırması gerekir. Bunu sağlamak için öğretmen, çocukların saçma, gereksiz tekrar gibi görülebilecek sorularını dahi sabırla kabul edebilmelidir Yaratıcı soru: Çocukların yaratıcı yeteneklerini ortaya çıkarmak ve öğrenmek için çalışmaya ilgilerini artırmak için bu tip sorulara da gereksinim vardır. Özellikle okulöncesi dönem çocukları ile çalışırken yaratıcı soru kullanmak önemlidir. “Tavşan kuş gibi uçabilseydi neler yapardı? gibi yaratıcı bir soru daha üretken yanıtları sağlayabilir. Duygusal Soru: Daha çok tartışma sürecinin duyuşsal düzeyinde kullanılan, çocukların içsel duygularını, hislerini açığa çıkarmayı amaçlayan, duygulanımlarına yönelik sorulan sorulardır. ‘Ne hissettin?’ kökenli sorulardan oluşur. Genel Soru: Öğretmen tartışmayı başlatırken, çocukların dikkatini çekmek, tartışma konusunu sezdirmek ve tartışmaya giriş yapmak için kullandığı soru türleridir. Örneğin sokaktaki kedi ve köpeklere yardım konulu bir tartışmanın başlangıcında ‘Bildiğiniz hayvan isimleri neler?’ gibi bir soruyla giriş yapmak Özel Soru: Tartışmanın özel onuşuyla ilgili daha derin ve ayrıntılı sorular sorarak çocukların ayrıntılı düşünme, analiz etme, yorumlama, eleştirme, derin düşünme becerilerini harekete geçirmeyi amaçlayan soru tipleridir. Birincil Soru: Drama etkinliğindeki olay, kavram, ilke, konu ve değerlerle yakından ya da doğrudan doğruya ilgili sorulardır. Bu sorular, çocukların drama etkinliği sırasındaki yaşantıları ile daha doğrudan ilgili olduklarından her düzeydeki tartışma sırasında, ikincil sorulara oranla daha önce sorulmalıdırlar. İkincil Soru: Drama etkinliğindeki olay, kavram, konu, ilke ve değerlerle doğrudan ya da yakından ilgili olmayan soru tipidir. Birincil sorulardan sonra sorulmalıdırlar. Bu sorular da zihinde canlandırma düzeyi dışında her tartışma düzeyinde sorulabilirler. ikincil olarak sorulmalarının nedeni, çocukların drama oynarken yaşadıkları ile yakından ilgili olmamalarıdır. Dr. Elif KURŞUNLU  DRAMA TEKNİKLERİ SPONTANLIK DOĞAÇLAMA OLUŞUM -MIŞ GİBİ YAPMA Dışarıdan gelen ve beklenmeyen Önceden belirlenmemiş, ya da çok az Doğaçlamada gelinen son aşama, Gerçekliğin dışına çıkarak, gerçek uyarıcılara uygun tepki tasarlanmış ortamlarda bağlama yaratıcılığın en üst seviyesidir. olmayan, kurgusal bir ortam, durum, üretebilmektir. Doğaçlamaya göre uygun, yaratıcı davranış ve düşünce Etkinlik baştan sona belirsizlik ve yaşantı içinden davranmaktır. daha anlık etki- tepki davranışlarıdır. ifade etme etkinliğidir. Doğaçlamada doğaçlama yaşantılardan oluşur. bireyin bağlama uygun yorumlama Oluşumda sonuç ve ürün belirsizdir. ve süreğen davranışları vardır. ROL OYNAMA ROL DEĞİŞTİRME ÖĞRETMENİN ROLE GİRMESİ ROL İÇİNDE YAZMA Bir başkasının ‘kimliği’ ile ‘empati’ Canlandırma sırasında ya da Canlandırmanın tıkandığı, çıkmaza Katılımcılar etkinlik sırasında kurma ve başkasını ifade etme sonrasında katılımcıların aldıkları girdiği durumlarda katılımcılara rehber canlandırdıkları karakterlerin ağzından etkinliğidir. Vurgusu kimlik rolleri değiştirerek canlandırmayı olmak amacıyla öğretmenin mektup, günlük, anı vb yazarlar. üstlenmedir. Okullarda ise eğitsel sürdürmesidir. Burada değiştirilen doğaçlama bir rol ile canlandırmaya Katılımcılar yazıyı kendi rollerinin amaçla kullanılır (Gezegen, bitki, roller yeni sahipleri tarafından aynen katılması ve katılımcılara rol oynarken içinde, empati ile yazarlar. hayvan rolüne girme) sürdürülebilir ya da geliştirilebilir. rehber olmasıdır. ROLÜN YUVARLANMASI UZMAN ROLÜ KOMİSYON ÇALIŞMASI SICAK SANDALYE Heatcote tekniğidir. Aynı sınıfa derse Heatcote tekniğidir. Katılımcılardan Heatcote tekniğidir. Uzman rolü Canlandırmadaki ana karakter bir giren branş öğretmenlerinden birinin, biri belirlenen alanda uzman rolü çalışmasının grupla yapılan halidir. Bir sandalyeye oturur, diğer katılımcılar sınıfta bir canlandırma çalışmasını üstlenir. Hatta katılımcı uzmanlık grup öğrenci belirlenen alanda etrafına U düzeninde oturur. Ana başlatması, dersi bittiğinde, sınıfa alanıyla ilgili ön hazırlık yapabilir. uzmanlaşacak düzeyde ön hazırlık ve karaktere, onun kimlik özelliklerini, girecek diğer branş öğretmeninin Ardından diğer katılımcılar ile derinlemesine irdeleme yaparlar. duygu ve düşüncelerini ortaya canlandırma çalışmasını kendi uzman rolünde olan birey arasında Ardından sınıfta bir panel çalışması çıkaracak, sıkıştıran sorular sorulur. dersine uyarlayarak sürdürmesidir. soru-cevap, söyleşi, tartışma yapılır. canlandırılır. Soru- cevap rolden çıkmadan yapılır. Verilen cevaplara yorum yapılmaz. Dr. Elif KURŞUNLU DONUK İMGE DÜŞÜNCE İZLEME GRUP HEYKELLERİ-TABLO BÖLÜNMÜŞ EKRAN Canlandırmanın belirli bir anında, Donuk imgeyle beraber kullanılır. Donuk imge çalışmasının grup Aynı anda iki grubun canlandırma liderin işaretiyle katılımcıların Sessiz, hareketsiz ve sözsüz duran tarafından yapılmasıdır. Katılımcılar yapmasıdır. Bu teknikte farklı zaman, sözsüz, sessiz, hareketsiz kalarak katılımcılardan, kendisine dokunulan bir araya gelerek, bir durum, olay, yer ve mekanda geçen olaylar aynı duygu-düşünce ifade etmesidir. canlanır ve birkaç dakika kurguyu hareketsiz şekilde anlatan bir anda canlandırılır. düşüncelerini ifade eder. tablo oluşturur. GERİYE DÖNÜŞ ROL KARTLARI BİLİNÇ KORİDORU PANDOMİM Katılımcılar, lider tarafından işret Lider tarafından önceden hazırlanan, Ana karakter, diğer karakterlerin Katılımcıların duygu ve düşüncelerini verildiğinde canlandırdıkları rolün ya üzerinde rolün adı, yaşı, fiziksel ve karşılıklı durarak oluşturdukları sessiz ve sözsüz, yalnızca bedensel da durumun geçmişine giderler, kişisel özelliklerinin ve canlandırma koridorun içinden yavaşça yürür, hareketleriyle anlatmasıdır. geçmişte yaşanmış bir sahneyi için başlangıç noktası oluşturacak koridoru oluşturan katılımcılar ana canlandırırlar. ipuçlarının yazdığı karttır. karaktere görüşlerini fısıldar. Katılımcılara kartlar dağıtılır ve Koridorun sonunda ana karakter karar canlandırma yapılır. verir. (rol koridorunda karar yok) GERÇEK AN-DOĞRULUK ANI İÇ SES (KAFA SESİ) TOPLANTI DÜZENLEME FORUM TİYATRO Drama sürecinde son sahnenin nasıl Canlandırmayı yapan iki katılımcı ve Öğretmenler toplantısı, meclis Bir grup canlandırma yapar. olması gerektiği ile ilgili tartışmalar bu iki katılımcının arkalarında, toplantısı, apartman toplantısı vb Canlandırmadaki çatışma durumu, yoluyla drama’nın tekrar gözden onların iç seslerini, zihinlerinden kurgusal bir toplantı düzenlenir. izleyen katılımcılar tarafından geçirilmesi ve çözümlenmesi, geçirdikleri duygu ve düşüncelerini Katılımcılar bu toplantıda yer alan tartışılır, çözüme ulaştırılır, izleyici ile alternatif sonlar üretilmesi söz seslendiren iki katılımcı daha vardır. spesifik karakterleri canlandırır. interaktif olan bir yöntemdir. konusudur Dr. Elif KURŞUNLU DEDİKODU HALKASI YAŞAM ÇEMBERİ ANLATI TEKNİĞİ BUZ DAĞI Canlandırmayı yapan katılımcılar Ortaya bir karakter adı ve yaşı Bir anlatıcının dramatik durum, Drama sırasında canlandırılan ana karakter ile ilgili görüşlerini, yazılır. Ardından bu karakterin ev öykü ya da olayı anlatması, aynı olay, çizilen buzdağının üzerine düşüncelerini ikişerli şekilde yaşamı, ailesi, günlük rutini ve anda katılımcıların bunu yazılır. Canlandırılan olayın alt paylaşır. Amaç ana karakterle sosyal hayatı her biri bir grup canlandırmasıdır. Bir diğer metinleri, çıkarımları, yorumları ilgili gerçek görüşleri ortaya tarafından canlandırılır. uygulaması ise bir kişinin olayı ve örtük etkileri buzdağının altına çıkarmaktır. hem anlatıp aynı anda yazılır. canlandırmasıdır. DUVARDAKİ ROL FRAGMAN ÖZEL MÜLKİYET ARADAKİ BOŞLUK Duvara asılan bir kağıda bir Yapılan canlandırmanın en Oluşturulan ana karakter, ve bu Canlandırma sırasında oynanan karakter adı yazılır. Katılımcıların önemli, en duygusal, en çarpıcı ana karakterin önceden belirlenen rollerin arasındaki ilişkiyi her biri bu karaktere bir özelik sahneleri, canlandırmanın seçilen bazı nesneler arasındaki ilişkileri, belirlemek için kullanılır. ekler. Çalışma sonunda bazı parçaları yeniden bu ilişkinin öyküsü-nedeni Katılımcılar canlandırmadan canlandırılacak bir ana karakter canlandırılır. oluşturulur ve canlandırılır. sonra girdikleri rollerin birbiriyle oluşturulmuş olur. ilişkisine göre konum belirleyerek durur (yüz yüze, yakın, uzak, sırtı dönük vb konumlanırlar) Dr. Elif KURŞUNLU  OKUL ÖNCESİ ÖABT GENEL TEKRAR 2021 OKUL ÖNCESİ EĞİTİMDE OYUN *Oyunun tanımı ve özelikleri *Tarihte oyun *Oyunun önemi ve ilişkili kavramlar *Oyun teorileri *Kuramcılara göre oyun türleri *Oyun türleri *Oyun Yöntemi Dr. Elif KURŞUNLU Dr. Elif KURŞUNLU  OYUNUN TANIMI Oyun, günlük yaşamda çok çeşitli anlamlara gelen Erken çocukluk dönemi açısından oyun: “Çocuğun ve çok çeşitli türleri olan oldukça kapsamlı; bu tüm gelişim alanlarına doğrudan veya dolaylı olarak nedenle tanımlanması zor bir kavramdır. katkı sağlayan; amaçlı veya amaçsız, Çocuk ve oyun birbirinden ayrılmaz iki kavram olup, oyun çocuğun en temel gelişme ve öğrenme kurallı veya kuralsız, aracıdır. gerçek veya model materyallerle olduğu gibi materyalsiz de gerçekleştirilebilen, Oyunu dair yapılan her tanımlama, bazı oyun türlerini dışarıda bıraktığından oyunu tanımlamak serbest veya yapılandırılmış bir ortam ve süreye sahip yerine temel özelliklerini ve ilkelerini açıklamak olabilecek daha doğrudur. her şartta gönüllü katılım ve eğlencenin olduğu öğrenmeye dayalı yaşam biçimi” olarak tanımlanabilir. Bir etkinliğin oyun olarak tanımlanabilmesi için; *içsel güdülenme, *serbest seçim, *eğlence ve olumlu duygulanım, *gerçeğe uygunsuzluk ve *ürün yerine süreç gibi özelliklere sahip olması gerektiği belirtilmiştir. Dr. Elif KURŞUNLU  TARİHTE OYUN KAVRAMI İbn-i Sina: Oyun çocuk için bir ihtiyaç, sosyalleşmesi için önemli bir araçtır. Gazali: Oyun çocuğun enerjisini yenilemesi ve belleğini tazelemesi için çok önemli bir araçtır. Montaigne: Oyun, çocukların en gerçek uğraşı alanıdır. Locke: Oyun içgüdüsel bir etkinliktir. Rousseau: Oyunu çocuğun doğal bir yöntemi ve hakkıdır. Frobel: Oyun yaşamın çekirdeği, bireyin en olumlu yönlerini ortaya çıkaran etkinliktir. Lazarus: Oyunu kendiliğinden ortaya çıkan, hedefi olmayan, mutluluk getiren serbest etkinliktir. Freud: Oyun bireyin korkuları ve sosyal çatışmaları ile baş etmesine yardımcı olan etkinliktir. Montessori: Oyunu çocuğun en önemli işidir. Vygotsky: Oyun toplumsal ve sembolik bir etkinlik olarak tanımlamıştır. Piaget: Oyunu çevreden gelen uyaranları algılama ve özümleme yoluyla bilişsel dengeyi tekrar sağlama sürecidir. John Dewey: Oyun çocuk için haz ve mutluluk kaynağıdır. Çocuğun yaparak-yaşayarak öğrenmesinin en temel yolu oyunla gerçekleşir. OYUNUN ÖZELLİKLERİ 1. Oyun çocuk için gelişmenin yollarından biridir. Çocuk oyun ile dünyaya ilişkin bilgiler edinir. 2. Oyun yaparak öğrenmenin en üst seviyede gerçekleşmesidir. 3. Çocukların bilgi ve becerilerini, roller ve senaryolar yaratarak geliştirmek ve kullanmak oyunun temel amacıdır. 4. Oyun içsel motivasyon ile güdülenmiştir. Eğlenceli ve haz vericidir. 5. Oyun, oyunu oynayanlar tarafından serbestçe seçilmiştir. Oynayanlar aktif olarak katılır. 6. Oyun bir süreçtir ve süreç sonuçtan daha değerlidir. 7. Aktif bir biçimde ilk elden deneyimler kullanılır. Uğraşma, çabalama, manipülasyon, araştırma, keşfetme, alıştırma vb işlemler yürütülür. 8. Oyun tek başına ya da grupla oynanabileceği gibi, yetişkin yönlendirmesi ya da serbest akışlı yolla da gerçekleştirilebilir. 9. Öğrenilen her şeyi, tüm becerileri ve gelişim alanlarını bütünleştiren ve geliştiren bir mekanizmadır. Dr. Elif KURŞUNLU Dr. Elif KURŞUNLU  KLASİK OYUN TEORİLERİ RAHATLAMA/ DİNLENME/ YENİDEN YARATMA/REAKSİYON TEORİSİ *Moris Lazarus *Oyun çocukların gün içinde harcadıkları ve azalan enerjilerini yeniden depolamaları için yaptıkları eylemdir. *Bu teori, insan bedeninin yorgunluğunun yalnızca uyuma ve dinlenme ile giderilemeyeceğini bunlarla beraber hobi tarzında farklı işler ve oyun ile meşgul olunarak gerçek anlamda rahatlamanın sağlanabileceğini savunur. FAZLA ENERJİ TEORİSİ *Herbert Spencer *Oyun çocukların gün içinde atamadıkları, içlerinde biriken ve baskı yaratan fazla enerjiyi atmak için yaptıkları eylemdir. *Buradan hareketle oyunun vücuttaki enerji dengesine hem bedenen hem de zihnen önemli katkısı olduğu söylenebilir. *Çocukların ders sırasında harcayamadığı fazla enerjisini derslerin arasına konulan oyun zamanlarında (teneffüs) boşaltmalarının uygun olduğunu savunmaktadır. HAZIRLIK/ÖN EGZERSİZ/ÖNCÜL DENEME TEORİSİ *Karl Gross *Oyun içgüdüsel bir eylemdir ve çocuk bu yolla gelecekte sahip olacağı davranışların kazanımını önceden içgüdüsel olarak oyun şeklinde deneyerek gelecekteki çalışmaların bir ön hazırlığını yapar. *Oyun geleceğe ve yetişkin yaşamına hazırlıktır. REKAPİTÜLASYON/TEKRARLAMA/ÖZÜNÜ BULMA TEORİSİ *Stanley Hall *Oyun, içinde yaşanılan kültürün kodlarını barındıran ve yansıtan bir araçtır. *Çocuk oyun yoluyla doğup büyüdüğü toplumun ve geçmişin izlerini kazanır. *Çocuklar tıpkı Darwin’in evrim teorisinde olduğu gibi geçmişte atalarımızın gösterdiği ilkel davranışlar ve tutumlardan bugüne insanlık tarihinin gelişimini oyun evreleri içinde yaşar. HAZ TEORİSİ *Charlotte Bühler *Oyunun temelinde eğlence ve eğlenme vardır. İnsan, oyun sırasında küçük ve büyük kas becerilerine yönelik hareketlerinden mutlaka haz elde etmektedir. *Bu teoriye göre oyun sırasında gerçekleşen motor aktivitelerin sonucunda mutluluk ve haz duygusu yaşanılır. Bu nedenle çocuk, hazzın bir aracı olarak oyun oynamayı sever. Burada heyecan arama, eğlence ve mutluluk oyun oynamaya yönelten temel motivasyon kaynaklarıdır. Oyun çocuklara yenilik, belirsizlik, macera ve karmaşa sunarak haz seviyesini uygun düzeyde tutar. Yeniden yaratma Fazla Enerji Rekapitülasyon Hazırlık Haz Rahatlama Tekrarlama Ön gezersiz Dinlenme Özünü bulma Öncül deneme Dr. Elif KURŞUNLU  BİLİŞSEL OYUN TEORİLERİ PIAGET’İN OYUN TEORİSİ Piaget’in Oyun Evreleri Oyun, bilişsel gelişim, destekleyen bir eylemdir. 1. Alıştırma oyunu (0-2 yaş) Oyun etkinliklerinin tamamı, çocuğu saran çevredeki her *Duyu-motor evresidir. şeyi araştırma, keşif ve deneyimleme içerir. *Reflekslerden istemli davranışlara geçiş Çocuk oyun yolu ile zihninde yeni şemalar oluşturabilir, *Genellikle duyulara dayalı motor oyunlar var olan şemalarını düzenleyebilir ve örgütleyebilir. 2. Sembolik oyun (2-7 yaş) Aynı zamanda düşünme becerileri kazanır. *İşlem öncesi dönemdir. Çocuk oyun yoluyla genellikle edindiği şemaları tecrübe *Hayali oyunlar, yaratıcılık eder, pekiştirir, tekrar eder; yani özümleme gerçekleştirir. *Semboliik-sezgisel işlev 3. Kurallı oyun (7-12 yaş) *Somut işlemler dönemi 2. VYGOTSKY OYUN TEORİSİ *Sosyal oyunlar, işbirliği *Oyun bilişsel mekanizmaların işlemesi için en uygun *Kurallı oyun yoldur. *Çocuk oyunda gerçek yaşam deneyimine dayalı neden- sonuç bağlantıları kurar. 3. BRUNER’İN OYUNA BAKIŞ AÇISI *Oyunun önemli yanı sosyo-kültürel etkisidir. Bruner’e göre oyun, ciddi bir iştir ancak *Oyunda toplumsal davranışları deneyimler ve sosyalleşir. sonuçları değil, süreç önemlidir. Çocuklar *Aynı zamanda toplum ve kültür çocuğun oynadığı oyunu sonuçları için tercih etmezler ve oyunlar üzerinde belirleyici etkiye sahiptir. (Sutton- sonuçları önemsemezler. Böylece çocuklar Smith) !!!!!!!!!! sonuçların önemli olduğu ve çocukta baskı !!! Oyunun en yaygın kabul gören temel ilkesi ‘haz verici’ yaratan diğer etkinliklerde sergileyemedikleri bir etkinlik olmasıdır. Vygotsky bu ilkeye karşı çıkar ve davranışları oyunda sergilerler. Bu bakış oyunun her zaman haz vermeyeceğini ileri sürer.