Οικονομική Γεωγραφία_Διάλεξη9 PDF

Οικονομική Γεωγραφία Διάλεξη 9: Επεκτάσεις του Βασικού Υπόδειγματος Οικονομικής Γεωγραφίας Έφη Κυριακοπούλου [email protected] Δεκέμβριος 2024  Επισκόπηση Core model: Δ...

Οικονομική Γεωγραφία Διάλεξη 9: Επεκτάσεις του Βασικού Υπόδειγματος Οικονομικής Γεωγραφίας Έφη Κυριακοπούλου [email protected] Δεκέμβριος 2024  Επισκόπηση Core model: Δύο κλάδοι, δύο περιοχές. Κινητικότητα της εργασίας στον κλάδο της μεταποίησης ανάμεσα στις δύο περιοχές. Παραγωγή πολλών ποικιλιών που χρησιμοποιούνται ως τελικά αγαθά. Ευσταθείς ισορροπίες: full agglomeration ή perfect spreading Επεκτάσεις core model: Δύο κλάδοι, πολλές περιοχές. Συνωστισμός, αρνητικές εξωτερικότητες.  Υπόδειγμα με πολλές τοποθεσίες Η πλειοψηφία των υποδειγμάτων οικονομικής γεωγραφίας χρησιμοποιεί υποδείγματα δύο περιοχών (two-region models). Το υπόδειγμα μπορεί να επεκταθεί και για έναν αριθμό τοποθεσιών R. Η απόσταση ανάμεσα σε 2 τοποθεσίες r και s θα είναι 𝐷𝐷𝑟𝑟𝑠𝑠. Το μεταφορικό κόστος θα υπολογίζεται ως εξής: Τ𝑟𝑟𝑠𝑠 = 𝑇𝑇𝐷𝐷𝑟𝑟𝑠𝑠. Δεν υπάρχει αναλυτική λύση. Υπόδειγμα πολλών τοποθεσιών: racetrack economy.  Υπόδειγμα με πολλές τοποθεσίες Το βασικό πλεονέκτημα του υποδείγματος δύο τοποθεσιών είναι ότι μπορούμε να υποθέσουμε ουδετερότητα του χώρου. Σε αυτή την περίπτωση, καμία τοποθεσία δεν προτιμάται, γιατί η απόσταση ανάμεσα στις δύο περιοχές θα είναι πάντα η ίδια—και το ίδιο συμβαίνει με το μεταφορικό κόστος. Έτσι, οποιοδήποτε αποτέλεσμα (agglomeration ή spreading) προκύψει είναι συνέπεια της δομής των οικονομικών αλληλεπιδράσεων ανάμεσα στους οικονομικούς παράγοντες του υποδείγματος και δεν προκύπτει από κάποια διαφορά στην γεωγραφική δομή που ευνοεί τη συγκέντρωση της οικονομικής δραστηριότητας σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία.  Υπόδειγμα με πολλές τοποθεσίες Για να διατηρήσουμε τα πλεονεκτήματα της ουδετερότητας του χώρου σε ένα υπόδειγμα με πολλές τοποθεσίες, υποθέτουμε ότι: οι τοποθεσίες κατανέμονται ομοιογενώς σε ένα κύκλο και η μεταφορά προϊόντων γίνεται μόνο στην περίμετρο του κύκλου. Το υπόδειγμα αυτό ονομάστηκε από τους Figuta, Krugman and Venables (1999) ως racetrack economy. Υποθέτουμε ότι η απόσταση ανάμεσα σε οποιεσδήποτε δύο γειτονικές τοποθεσίες είναι 1. Έτσι, το μεταφορικό κόστος ανάμεσα στις δύο αυτές τοποθεσίες θα είναι Τ. Η απόσταση ανάμεσα σε δύο οποιεσδήποτε τοποθεσίες είναι το μήκος της συντομοτέρης διαδρομής. Επίσης, υποθέτουμε ότι η παραγωγή τροφίμων είναι πάντα ομοιόμορφα κατανεμημένη σε όλες τις τοποθεσίες (immobile and evenly distributed).  Παραδείγματα racetrack economy The racetrack economy; number of locations is 𝑅𝑅 a 𝑅𝑅=3 b 𝑅𝑅=5 c 𝑅𝑅=12 1 1 1 12 2 11 3 5 2 10 4 3 2 9 5 4 3 8 6 7  Παραδείγματα racetrack economy Κατανομή οικονομικής δραστηριότητας The racetrack economy; number of locations is 𝑅𝑅 1 d distribution e distribution initial final 12 2 11 3 10 4 9 5 initial final 8 6 7 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12  Παραδείγματα racetrack economy Κατανομή οικονομικής δραστηριότητας Στα Διαγράμματα d και e, βλέπουμε έναν αριθμό προσομειώσεων (simulation run) για ένα υπόδειγμα με 12 τοποθεσίες. Η διαδικασία είναι η ακόλουθη: 1. Τυχαία επιλέγουμε μια αρχική κατανομή για τους εργαζόμενους στον κλάδο της μεταποίησης στις 12 τοποθεσίες. 2. Προσδιορίζουμε τη βραχυχρόνια ισορροπία, δεδομένης της αρχικής κατανομής. 3. Υπολογίζουμε τον πραγματικό μισθό στην βραχυχρόνια ισορροπία για όλες τις 12 τοποθεσίες. 4. Μετακινούμε τους εργαζόμενους σε τοποθεσίες με υψηλότερους πραγματικούς μισθούς. Είναι πιθανό να έχουμε τοποθεσίες με μηδενική μεταποιητική παραγωγή. 5. Επαναλαμβάνουμε τα βήματα 2 εώς 4 μέχρι να φτάσουμε σε μακροχρόνια ισορροπία. Μέχρι δλδ να εξισωθούν οι πραγματικοί μισθοί στις τοποθεσίες που έχουν μεταποιητική δραστηριότητα ή μέχρι όλοι οι εργαζόμενοι στη μεταποίηση συγκεντρωθούν σε λίγες συμμετρικές τοποθεσίες.  Παραδείγματα racetrack economy Κατανομή οικονομικής δραστηριότητας Εάν ακολουθήσουμε την παραπάνω διαδικασία σε ένα υπόδειγμα με 12 τοποθεσίες, θα προκύψει το Διάγραμμα d. Όλη η μεταποιητική δραστηριότητα συγκεντρώνεται σε δύο μόνο τοποθεσίες/πόλεις (εδώ στις περιοχές 4 και 10). Οι τοποθεσίες αυτές είναι ακριβώς απέναντι η μία από την άλλη. Γιατί;; Και οι δυο τοποθεσίες παράγουν ακριβώς τον ίδιο αριθμό ποικιλιών. Οι περιοχές που συγκέντωσαν την οικονομική δραστηριότητα (διάγραμμα e) ήταν ήδη ανεπτυγμένες από πριν, πράγμα που διευκόλυνε την ανάπτυξή τους. Η αρχική κατανομή δεν είναι ο μόνος καθοριστικός παραγοντας (βλ περιοχή 9, η οποία ήταν μεγαλύτερη από τη 10, αλλά σταδιακά μιρκυνε γιατί ήταν πιο κοντά στην περιοχή 4).  Παραδείγματα racetrack economy Κατανομή οικονομικής δραστηριότητας Εάν επαναλάβουμε τη διαδικασία (simulation) με τις 12 τοποθεσίες, αλλά διαφορετική τυχαία αρχική κατανομή για τους εργαζόμενους στη μεταποίησης (και για διαφορετικές τιμές των παραμέτρων), προκύπτει ότι το αποτέλεσμα των Διαγραμμάτων d και e είναι αρκετά πιθανό. Συχνά, όλη η μεταποιητική παραγωγή συγκεντρώνεται σε μία ή δύο τοποθεσίες. Στην περίπτωση των δύο τοποθεσιών, έχουμε παρόμοιο μέγεθος και αρκετή απόσταση μεταξύ τους (απέναντι η μία από την άλλη). Γιατί;;;  Preferred frequency Σύμφωνα με τους Figuta, Krugman, Venables (1999), υπάρχει προτιμώμενη συχνότητα στον αριθμό των τοποθεσιών που θα συγκεντρώσουν την οικονομική δραστηριότητα στη μακροχρόνια ισορροπία. Αυτή εξαρτάται από τις παραμέτρους του υποδείγματος. Για κάποιες τιμών των παραμέτρων, η προτιμώμενη συχνότητα είναι 1: monocentric equilibrium. Για άλλες τιμές των παραμέτρων, η προτιμώμενη συχνότητα είναι 2: ισοκατανομή της μεταποιητικής δραστηριότητας σε δυο περιοχές (απέναντι). Εάν η προτιμώμενη συχνότητα είναι 3, θα έχουμε το 1/3 των ποικιλιών να παράγονται σε 3 περιοχές, οι οποίες βρίσκονται σε ίσα διαστήματα μεταξύ τους.  Preferred frequency Η προτιμώμενη συχνότητα αυξάνεται αν: 1. Το μεταφορικό κόστος αυξάνεται. 2. Το μερίδιο του εισοδήματος που δαπανάται στην μεταποίηση μειώνεται. 3. Η ελαστικότητα υποκατάστασης αυξάνεται.  Preferred frequency Η προτιμώμενη συχνότητα αυξάνεται αν: 1. Το μεταφορικό κόστος αυξάνεται. Αυτό αυξάνει τον αριθμό των τοποθεσιών που συγκεντρώνουν την οικονομική δραστηριότητα στην μακροχρόνια ισορροπία—μεγαλύτερο κόστος μεταφοράς. 2. Το μερίδιο του εισοδήματος που δαπανάται στην μεταποίηση μειώνεται. Αυτό σημαίνει ότι ο κλάδος τροφίμων γίνεται πιο σημαντικός οικονομικά, και ετσι οι μεταποιητικές επιχειρήσεις εγκαθίστανται πιο κοντά στους καταναλωτές τους (για να μην ξοδευουν πολλα στο μεταφορικό κόστος)—πιο πολλες τοποθεσίες. 3. Η ελαστικότητα υποκατάστασης αυξάνεται. Αυτό μειώνει την ανταγωνιστική δύναμη των επιχειρήσεων , καθώς είναι πιο εύκολο να υποκατασταθεί η μία ποικιλία με μία άλλη, και έτσι οι επιχειρήσεις προτιμούν να εγκαθίστανται σε πολλές τοποθεσίες.  Core model & Racetrack economy Η ανάλυση της προτιμώμενης συχνότητας έχει δύο μειονεκτήματα. Συχνά προκύπτει ως αποτέλεσμα η πλήρης συγκέντρωση της οικονομικής δραστηριότητας. Εάν η οικονομική δραστηριότητα συγκεντρώνεται σε περισσότερες περιοχές, τότε αυτές οι περιοχές έχουν ίδιο μέγεθος και είναι ομοιόμορφα κατανεμημένες στο χώρο. Μη-ρεαλιστικές κατανομές & πρόβλημα στις εμπειρικές εφαρμογές.  Congestion Η συγκέντρωση της οικονομικής δραστηριότητας οδηγεί σε συνωστισμό—εξωτερικές αντιοικονομίες κλίμακας. Η μεγάλη ανάπτυξη των πόλεων οδηγεί σε κυκλοφοριακή συμφόρηση, ρύπανση, υψηλές τιμές ενοικίων κτλ. Δεν θα εξετάσουμε συγκεκριμένες δυνάμεις συνωστισμού. Θα θεωρήσουμε ότι υπάρχουν δυνάμεις που παρεμποδίζουν την συγκέντρωση της οικονομικής δραστηριότητας – δημιουργούν αντικίνητρα.  Congestion Στο υπόδειγμα θα θεωρήσουμε τις παραπάνω δυνάμεις ως εξωτερικότητες. Για να παραχθεί ποσοτητα 𝑥𝑥𝑖𝑖 σε μια τοποθεσία 𝑟𝑟 απαιτείται 𝑙𝑙𝑖𝑖𝑖𝑖 εργασία : 𝑙𝑙𝑖𝑖𝑖𝑖 = 𝑁𝑁𝑟𝑟 𝜏𝜏/ 1−𝜏𝜏 𝛼𝛼 + 𝛽𝛽𝑥𝑥𝑖𝑖 , −1 < 𝜏𝜏 < 1, όπου 𝑁𝑁𝑟𝑟 είναι ο συνολικός αριθμός μεταποιητικών επιχειρήσεων στην περιοχή r. Κατά τα άλλα, το υπόδειγμα είναι ίδιο με το core model! Υπάρχουν 3 περιπτώσεις:  −1 < 𝜏𝜏 < 0; positive location-specific externalities, such as learning-by-doing spillovers  𝜏𝜏 = 0; no location specific externalities  0 < 𝜏𝜏 < 1; negative location-specific externalities, such as congestion  Congestion 0 < 𝜏𝜏 < 1: καθε επιχειρηση σε αυτη την περιοχη αντιμετωπίζει ένα επιπλέον κόστος όταν αυξάνεται ο αριθμός των επιχειρήσεων στην ίδια περιοχή. Το παρακάτω διάγραμμα δείχνει την επιδραση που έχει στο κόστος: ο αριμός των επιχειρήσεων, Ν. Ο συντελεστής συνωστισμού, τ. Θα εξετάσουμε την επίδραση του συνωστισμού σε: Ένα υπόδειγμα με δύο τοποθεσίες Ένα υπόδειγμα με πολλές τοποθεσίες.  Total and average labour costs with and without congestion a total costs b average costs total costs 0 average costs 0 output output 0 0  Two-City Model and Congestion Η παραγωγή τροφίμων είναι ομοιόμορφα κατανεμημένη. Εξετάζουμε τους σχετικούς πραγματικούς μισθούς στην πόλη 1 σε σχέση με την πόλη 2 για να καθορίσουμε που θα εγκατασταθεί το εργατικό δυναμικό που απασχολείται στην μεταποίηση και να εξετάσουμε την ευστάθεια της μακροχρόνιας ισορροπίας. Παρακάτω, εξετάζουμε διάφορες τιμές μεταφορικού κόστους Τ καθώς και την επίδραση μιας μικρής τιμής για τον δείκτη συνωστισμού (τ=0.01).  The two-city core model with congestion 1,08 a 𝑇𝑇=1.9 1,08 b 𝑇𝑇=1.7 1,08 c 𝑇𝑇=1.61 𝑤𝑤1 /𝑤𝑤2 𝑤𝑤1 /𝑤𝑤2 𝑤𝑤1 /𝑤𝑤2 𝑤𝑤1 /𝑤𝑤2 𝑤𝑤1 /𝑤𝑤2 𝑤𝑤1 /𝑤𝑤2 1 1 1 0,92 0,92 0,92 0 𝜆𝜆1 1 0 𝜆𝜆1 1 0 𝜆𝜆1 1  The two-city core model with congestion 1,08 d 𝑇𝑇=1.4 1,08 e 𝑇𝑇=1.1 1,08 f 𝑇𝑇=1.07 𝑤𝑤1 /𝑤𝑤2 𝑤𝑤1 /𝑤𝑤2 𝑤𝑤1 /𝑤𝑤2 𝑤𝑤1 /𝑤𝑤2 𝑤𝑤1 /𝑤𝑤2 𝑤𝑤1 /𝑤𝑤2 1 1 1 0,92 0,92 0,92 0 𝜆𝜆1 1 0 𝜆𝜆1 1 0 𝜆𝜆1 1  The two-city core model with congestion 1,08 g 𝑇𝑇=1.05 1,08 h 𝑇𝑇=1.03 1,08 i 𝑇𝑇=1.01 𝑤𝑤1 /𝑤𝑤2 𝑤𝑤1 /𝑤𝑤2 𝑤𝑤1 /𝑤𝑤2 𝑤𝑤1 /𝑤𝑤2 𝑤𝑤1 /𝑤𝑤2 𝑤𝑤1 /𝑤𝑤2 1 1 1 0,92 0,92 0,92 0 𝜆𝜆1 1 0 𝜆𝜆1 1 0 𝜆𝜆1 1  Two-City Model and Congestion Για υψηλό μεταφορικό κόστος, η ισοκατανομή είναι η μόνη ευσταθής ισορροπία (βλ. a and b). Καθώς το μεταφορικό κόστος μειώνεται, η ισοκατανομή παραμένει ευσταθής ισορροπία, αλλά υπάρχουν και δύο ακόμα ευσταθείς ισορροπίες με μερική συγκέντρωση (βλ. c, από αριστερα προς τα δεξιά έχουμε 7 μακροχρονιες ισορροπίες που εναλλάσονται σε αστάθεια και ευσταθεια). Η πλήρης συγκέντρωση σε μια πόλη ειναι ευσταθης ισορροπία όταν το μεταφορικό κόστος συνεχίζει να μειώνεται (βλ. d-f). Καθώς τα μεταφορικά κόστος είναι πολύ χαμηλά, η σχετική επίδραση σε σχέση με το κόστος συνωστιμού είναι μικρή. Αρχικά αυτό σημαίνει ότι η μερική ισορροπία είναι ευσταθής (βλ. g). Για πολύ χαμηλό μεταφορικό κόστος, η ισοκατανομή είναι και πάλι ευσταθής ισορροπία (βλ. h,i).  Many locations and Congestion Η ανάλυση επεκτείνεται στην racetrack economy with congestion. Παρακάτω έχουμε 2 παραδείγματα με μεταφορικό κόστος Τ=1.2, 1.3. Η αρχική κατανομή του εργατικού δυναμικού επιλέγεται τυχαία, αλλά είναι η ίδια και στα δύο παραδείγματα. Οι πόλεις 1 και 21 ήταν αρχικά πολύ μικρές, ενώ οι πόλεις 20 και 23 ήταν αρχικά πολύ μεγάλες. Τα διαγράμματα c και d δείχνουν την τελική κατανομή του εργατικού δυναμικού.  The racetrack economy with congestion a 𝑇𝑇=1.2 1 b 𝑇𝑇=1.3 1 24 2 24 2 23 3 23 3 22 4 22 4 21 5 21 5 20 6 20 6 19 0 7 19 0 7 18 8 18 8 17 9 17 9 16 10 16 10 15 11 15 11 14 12 14 12 13 13 initial final initial final  The racetrack economy with congestion c final; 𝑇𝑇=1.2 d final; 𝑇𝑇=1.3 city size 0 city size 0 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23  Many locations and Congestion Με χαμηλότερο μεταφορικό κόστος (a and c), η επιδραση του συνωστισμού οδηγεί στην συγκέντρωση εργατικού δυναμικού σε πολλές περιοχές, όχι μόνο σε μία ή δύο, στην μακροχρόνια ισορροπία. Αυτές οι πόλεις διαφέρουν σε μέγεθος. Η τελική κατανομή δημιουργεί δύο μεγάλα κέντρα οικονομικής δραστηριότητας, στις πόλεις 3 και 15. Το εάν μια πόλη θα μικρύνει ή θα μεγαλώσει εξαρτάται από τη σχετική της θέση στην αρχική κατανομή των πόλεων, δλδ στο πόσο κοντά είναι σε άλλες μεγάλες ή μικρότερες περιοχές. Οι πόλεις 20 και 23 για παράδειγμα, ήταν αρχικά μεγάλες αλλά απομονωμένες. Η πόλη 15 ήταν αρχικά μικρή αλλά περιτριγυρισμένη από μεγάλες πόλεις. Υψηλότερο μεταφορικό κόστος οδηγεί σε πιο ομοιόμορφες κατανομές.  Συμπεράσματα Ο συνωστισμός και οι αρνητικές εξωτερικότητες επηρεάζουν την κατανομή του εργατικού δυναμικού και τη συγκέντρωση της οικονομικής δραστηριότητας. Αυτό οδηγεί σε πιο ίσες κατανομές της οικονομικής δραστηριότητας. Η πλήρης συγκέντρωση είναι τώρα η εξαίρεση, παρά ο κανόνας. Το μεταφορικό κόστος εξακολουθεί να επηρεάζει πολύ την κατανομή που παρατηρείται στην μακροχρόνια ισορροπία. Τα ίδια συμπεράσματα ισχύουν και σε υποδείγματα πολλαπλών περιοχών.