ARALIN 9 at 10: Sosyolohiyang Pilipino PDF

WKL 1 FINALS ARALIN 9: SOSYOLOHIYANG PILIPINO Benicio Catapusan Sosyolohiya -Sa kaniyang seminal na artikulo noong 1957 -agham na nag-aaral ng pag-unlad “The Development of Sociology in the pakikipag-ugnayan, istruktura at g...

WKL 1 FINALS ARALIN 9: SOSYOLOHIYANG PILIPINO Benicio Catapusan Sosyolohiya -Sa kaniyang seminal na artikulo noong 1957 -agham na nag-aaral ng pag-unlad “The Development of Sociology in the pakikipag-ugnayan, istruktura at gawi ng mga Philippines”, ganito ang kanyang pagtataya sa pangkat ng tao sa lipunan. Ito ang sumusuri kung pagpupunyagi ng sosyolohiya na kapapasok pa bakit gayon ang asal at gawi ng tao batay sa lang sa mga pinto ng akademya sa Pilipinas. kultura nito. ARALIN 10: SOSYOLOHIYANG PILIPINO Sosyolohista- tawag sa taong mananaliksik/nag-aaral ng sosyolohiya Ang Sosyolohiyang Umiiral Batis- isang bukal ng kaalaman at pinagyaman Virgilio G. Enriquez ng samot-saring pag-aaral ng mga sosyolohiya sa “Ang pagiging isang Pilipino ay nauugat sa apat na sulok ng mundo. diwang makabayan, sapagkat nakatutok ito sa Hirati- bunsod naman ng puwersa ng tradisyon kalidad ng kamalayan.” ng pananaliksik at pinaigting ng mga kalakaran, protocol at pananagutan ng maka-agham na Dennis Erasga pag-aaral. -isang tema ang higit na kumintal sa kaniyang pagninilay, ito ay ang tila pagkalibang ng Ang Sosyolohiyang Maari atensiyon ng mga Pilipinong tagapagtaguyod ng -Ang taal na paglalapat bilang isang anyo ng disiplina sa usaping kaunlaran at sa mga pagtatangka ay tumutukoy sa pagsalok sa batis bansang pakinabang ng nasabing kaunlaran. ng lokal na karunungan. -Ayon sa pag-aaral niya na “A Case for -Ang batis ang nagbibigay ng mga konseptong Nationalist Sociology in the Philippines” sinabi maaari itapat/ipangtapat sa mga angkat na niyang ang ating kasaysayan, kultura, at karunungan karanasan ang magiging padron ng paghuhulma ng sosyolohiyang inaasam. Ang Sosyolohiyang Kailangan -Ang “usbong na pagtataya” ay hindi tumutukoy sa usapin kung anong mga teorya, konsepto, at metodolohiya ang gagamitin mula sa kalakaran ng praktis at tradisyon. Deviance -Isang penomenon kung saan inilalarawan ang pag-uugali ng tao na taliwas sa nakaugalian ng lipunan at hindi maaaring talakayin sa sosyolohiyang Filipino na hindi isasangkot ang konsepto ng role, status, sanction at social Tatlong anyo ng kasalukuyang tangka ng institusyon. paggamit sa sosyolohiya: 1. Linang na paggamit (asimilasyon) Udyok ng Pananaliksik (Ethos of Research) 2. Taal na paglalapat (indigenization) -Ang taal na saloobin ng anumang uri at antas ng 3. Usbong ng pagtataya (emergence) pananaliksik ay nagsisimula sa adhikain na ungkatin ang karanasan ng mga Pilipino sa kanilang sariling paningin (reflexive gaze) bilang Pilipino at sa paningin ng iba sa kanila (reflective gaze) bilang isang kultura. WKL 1 FINALS Kapookan ng Usapin (Niche of Issues) -mental na katangian o pag-uugali ng isang tao o -Ang sosyolohiyang ito ay namomook sa lipunang pangkat Pilipino na maging isang pagpapatibay sa paglinang ng ating kultura at pag-unawa ng mga -mental na salik sa isang aktibidad o sitwasyon reyalidad. -bilang isang larang, sinasagot ni kung ano at Inog ng Talastasan (Ambit of Discourse) bakit ganito ang pag-iisip at pag-uugali ng Pilipino -Ang galaw ng talastasan ay namiminhutong pagyamanin hindi lamang ang konseptong Assumption - may mas litaw na katangian ang hinihiram, kundi na rin sa paglinang ang mga mga Pilipino kumpasa sa ibang kultura. usbong at tatak-Pilipinong kaisipan. Ningas Kugon - paguugali ng isang tao na -Umuukit ng daan upang magbuo ng bagong nagsisimula sa isang gawain, ngunit kalaunan ay istruktura ng talastasan at pakikipagtalastasan na nawawalan ng interes. hindi nagpapasiil sa pwersa ng naghaharing eipiemolohiya. Mañana Habit - tumutukoy sa ugali ng pagpapaliban ng gawain. ARALIN 11: HAMON NG SOSYOLOHIYANG FILIPINO LESSON 14-15: FILIPINO VALUES Panliping Sosyolohiya Ano-ano ang mga pagpapalagay ng -isang sosyolohiyang may paggalang sa makakanluraning sikolohiya? kalaliman o kababawan ng karansan ng isang kalipunan at ng kanilang isinasabuhay na kultura. 1. Ang tao ay hiwalay sa kanyang lipunan -mas maraming sikolohista ang mas gusto pang magkulong. Nakakalimutan nila na ang tao ay Jun Yang Badie nabibilang sa isang mas malaking komunidad. -may pananaliksik na “Blaan sa Pilipinong Sosyolohiya: Ang Nawah sa mga Danas sa 2. Ang mga tao ay magkaksintulad Fcebook Bilang Pook ng Talastan, Ugnayan, at -hindi gaanong mahalaga ang bansa at panahong Alaala” pinanggalingan kaya’t maaaring gamitin ang anumang teorya sa pag-unawa sa kanila. Nawah - ito ay termino sa pananaliksik na nangangahulugang buhay, kaloooban, 3. Ang sikolohiya ay hindi kumikilala sa pagmamahal. anumang sistema ng pagpapahalaga o sa isang partikular na uri ng lipunan. LESSON 13-14: SIKOLOHIYANG PILIPINO Tatlong Uri ng Protesta First Impression - mental image na nabubuo 1. Malaya- sumasalungat ang S.P sa isang natin sa unang kita natin sa isang tao sa loob ng sikolohiyang nagpapalaganap ng kolonyal na 7 segundo. isipan. 2. Mapagpalaya - ito ay tutol sa sikolohiyang Sikolohiya nagpapalaganap ng opresyon at eksploytasyon mulasa dominanteng uri Psyche (soul) + logos (study) 3. Pagbabagong-isip - isang hakbang tungo sa paggising ng diwang Pilipino mula sa kanilang -siyentipikong pag-aaral ng pag-iisip ng tao lalo kolonyal na karanasan. na iyong nakakaapekto sa kilos WKL 1 FINALS “The moment we began to view ourselves pakikibagay through western eyes, what we held sacred suddenly became worthless…” -Felipe De Leon Jr., (Presidente ng Pivotal Interpersonal Relationship Akademyang Sikolohiyang Filipino, 2004) Pakikiramdam -paggamit ng damdam o ang “inner perception” Filipino Values bilang gabay kung paano pakikitunguhan ang kaniyang kapwa. exogenous indigenous Confrontative Surface Values tagalabas tagaloob 1. Bahala na dayuhan katutubo -Bostrom (unang sikolohista na nagpaliwanag. Ihinahalintulad niya ito sa american fatalism) Accommodative Surface Values -mga kaugalian na madaling makita o mapansin Fatalism - the attitude of mind which accepts ng mga tagalabas. whatever happens as having been bound or decreed to happen) 1. Hiya -shame/embarrasment 2. Sama/lakas ng loob - Andres (ang ingredient in why Filipinos -hinanakit overspend during fiestas in order to please their -”ang tapayan, kapag napupuno, umaapaw” visitors” 3. Pakikibaka 2. Utang na loob -resistance -gratitude/solidarity (Enriquez) -kakayahan ng mga Pilipino na magsagawa ng -hindi sapilitan mga rebolusyon at pag-aalsa laban sa palasak na -ang hindi lumingon sa pinanggalingan ay hindi katunggali. makararating sa paroroonan. Linking Socio-Personal Value 3. Pakikisama Kagandahan loob -(Lynch) maintaining “smooth interpersonal relations” by going along with group. Associated Societal Values 1. Karangalan Core Value 2. Katarungan Pakikipagkapwa 3. Kalayaan -parehong paninindigan at kaugalian. -hindi nag-iisa ang Pilipino mula pagkapanganak Panlabas-Panloob hanggang pagkamatay. Honor -ibinabahaging pagkakakilanlan Dalawang kahulugan: Puri-panlabas na karangalan Ibang tao Hindi ibang tao Dangal- panloob na karangalan pakikitungo pakikipaglagayang-l oob ARALIN 16: PANTAYONG PANANAW -sa lahat ng mga wikang Filipino. May mga pakikisalamuha pakikisangkot katumbas ng “tayo”, “kami”, “sila” na tumutukoy sa mga nagsasalita. -Zeus A. Salazar pakikilahok pakikiisa Pasyon - ang diyos ng mga kastila, si Kristo