Mekke Medine Özet PDF
Document Details
Uploaded by Deleted User
Helin Özkurt
Tags
Summary
Bu belge, Mekke ve Medine dönemlerini özetleyen, İslam tarihiyle ilgili bir metindir. Hz. Muhammed'in hayatı, olaylar, dönemler ve kişiler hakkında bilgi içermektedir.
Full Transcript
MEKKE DÖNEMİ Kâbe'nin İnşası ve Hacerülesved: Hz. Muhammed'in Soyu ve Doğumuna Dair Yazar, Kâbe'nin inşası sırasında Hz. İddialar: Muhammed'in Hacerülesved'i yerine...
MEKKE DÖNEMİ Kâbe'nin İnşası ve Hacerülesved: Hz. Muhammed'in Soyu ve Doğumuna Dair Yazar, Kâbe'nin inşası sırasında Hz. İddialar: Muhammed'in Hacerülesved'i yerine koyduğu iddiasının da sonradan eklenen Yazar, Hz. Muhammed'in soyunun asilliği bir kurgu olduğunu belirtiyor. iddialarının sonradan uydurulmuş kurgular olduğunu savunuyor. Bu iddiaların Hz. Muhammed'in Risalet Öncesi Hayatı: peygamber olması nedeniyle onu yüceltmeye yönelik olduğunu ve Yazar, Hz. Muhammed'in risalet öncesinde çağdaşlarının eleştirilerine dayandığını putperest olmadığını, toplumun belirtiyor. aşırılıklarından uzak, Haniflere yakın bir Hz. Muhammed'in doğumuna dair hayat yaşadığını düşünüyor. anlatılan olağanüstülüklerin güvenilir olmadığını ve sonradan eklenen kurgular İlk Vahiy ve Gizli Davet Dönemi: olduğunu ileri sürüyor. Geleneksel yorumlarda iddia edilen üç Fil Hadisesi: yıllık gizli davet döneminin olmadığını ve ilk Müslümanların kimler olduğu Yazar, Fil ordusunun Mekke'ye gelişi ve konusunda kesin bir bilgi bulunmadığını yok oluşuyla ilgili anlatılarda çelişkiler belirtiyor. olduğunu ve abartıldığını vurguluyor. Fil Geleneksel anlatılarda mucize olarak Suresi'ndeki "tayran ebâbil" kavramının sunulan olayların, Kur'an'ın mesajlarıyla taş taşıyan kuşlar değil, şiddetli rüzgarla çeliştiğini ve Hz. Muhammed'e vahiy savrulan taşlar anlamına geldiğini ve dışında hiçbir delil verilmediğini Ebrehe ordusunun kum fırtınasına maruz vurguluyor. kaldığını ileri sürüyor. Ordunun tamamının veya büyük bir İlk Müslümanlar: kısmının yok olduğu iddiasının problemli olduğunu, olayın sanıldığı kadar büyük Yazar, ilk Müslümanlar arasında birçok olmadığını ve şiddetli bir kasırga ve kum kadının olduğunu ve ilk cemaatin önemli fırtınası sonucu ordunun panikleyip bir kısmının gençlerden oluştuğunu dağılması olarak yorumluyor. vurguluyor. İlk Müslümanların kimler olduğu Hz. Muhammed'in Çocukluğu ve Gençliği: konusunda farklı listeler olduğunu ve bu konuda kesin bir bilgi olmadığını Yazar, Hz. Muhammed'in doğum tarihiyle belirtiyor. ilgili kesin bir bilgi olmadığını belirtiyor. Sütannesi Halime'nin yanında kaldığı Müslümanlara Yönelik Baskılar: dönemde göğsünün yarılmasıyla ilgili anlatıların, rüya anlatılarından ibaret Yazar, müminlere uygulanan boykot olduğunu ve Hz. Muhammed'e kararlarının sebeplerini ve sonuçlarını uyarlanmış bir Zerdüşt hikayesi detaylı bir şekilde anlatıyor. olduğunu ileri sürüyor. Boykot kararlarının kaldırılmasında Hz. Muhammed'in Şam yolculuğu Mut'im b. Adi'nin rolüne dikkat çekiyor. sırasında Bahira adlı rahibin onu görüp peygamber olacağını haber verdiği Hz. Hatice ve Ebû Talib'in Ölümleri: iddiasının uydurma olduğunu ve bu hikayenin sonradan İslam kültürüne Hz. Hatice ve Ebû Talib'in ölümlerinin eklendiğini savunuyor. Hz. Muhammed'i derinden etkilediğini Ficâr savaşlarına katılımıyla ilgili farklı ve bu olayların ardından yeni arayışlara rivayetler olduğunu ve bu savaşların Hz. yöneldiğini belirtiyor. Muhammed'in gençlik yıllarına ışık Ebû Talib'in Müslüman olduğuna dair tuttuğunu belirtiyor. güçlü kanıtlar olduğunu savunuyor. HELİN ÖZKURT Taif Yolculuğu: MEDİNE DÖNEMİ Yazar, Hz. Muhammed'in Taif'te yaşadığı Medine'ye Hicret: zorlukları ve reddedilmesini anlatıyor. Hz. Muhammed’in Mekke’de artan Ay Yarılması İddiası: baskılar ve tehditler sebebiyle Medine’ye hicret etmesi, İslam tarihinde yeni bir Hz. Muhammed'in Ay'ı ikiye böldüğü dönemin başlangıcını işaret ediyor. Hicret, iddiasının, aslında normal bir Ay Müslümanlar için yeni bir başlangıç olmuş tutulması olduğunu ve Kamer ve İslam toplumunun kurulması için uygun Suresi'ndeki ayetlerin de bu olayla bir zemin hazırlamıştır. ilişkilendirilemeyeceğini savunuyor. İlk hicret eden kişi Ebû Seleme, Kuba’ya Ay yarılması iddialarının Kamer suresiyle gelerek Abdüleşheloğullarından ilişkilendirilmesinin kronolojik Mübeşşir b. Abdülmünzir’in evine tutarsızlığına dikkat çekiyor. misafir olmuştur. Eşi Ümmü Seleme ise yakınlarının engellemesi nedeniyle Hz. Muhammed'in Evlilikleri: sonradan hicret etmiştir. Hz. Ömer’in hicreti, geleneksel anlatıların Yazar, Hz. Muhammed'in Sevde bint aksine gizlice gerçekleşmiştir. Zem'a ile evliliğini ve bu evliliğin sebeplerini ele alıyor. Medine'de Toplumsal Yaşam: İsra Olayı: Medine’de inşa edilen ilk mescidin özellikleri, yapım aşamaları ve kullanılan Yazar, İsra olayının Kudüs'le ilgili malzemeler kaynaklarda detaylı bir şekilde olduğunu düşünse de, yolculuğun nasıl anlatılıyor. Resulullah'ın da bizzat çalıştığı gerçekleştiği konusunda kesin bir bilgi mescidin inşasında Ammâr b. Yâsir, olmadığını ve bu konuyu "yaşayanla özverili bir çaba göstermiştir. Bu mescid, yaşatan arasında bir sır" olarak Müslümanların toplanma, ibadet ve eğitim değerlendiriyor. merkezi olmuştur. İsra olayının Hz. Musa ile ilgili olabileceği Resulullah’ın evlerinin yapımında ihtimalini de gündeme getiriyor. kullanılan malzemeler ve evlerin özellikleri hakkında detaylı açıklamalar Medinelilerle İlk Temaslar: mevcuttur. İlk Müslümanların barınma sorununu Yazar, Hz. Muhammed'in Medinelilerle çözmek ve toplumsal dayanışmayı ilk temaslarını ve Akabe Biatlarını güçlendirmek amacıyla yapılan anlatıyor. kardeşleştirme anlaşmasının detayları ve Akabe Biatları'ndaki nakip sayısıyla ilgili bu anlaşmanın zamanla nasıl değiştiği çelişkileri ve iddiaların abartılı olduğunu kaynaklarda ele alınıyor. Yazar, belirtiyor. kardeşleştirme anlaşması ile ilgili rivayetler arasında çelişkiler olduğunu ve bazı kişilerin fazilet yarışı için gerçekleri çarpıttığını iddia ediyor. Başlangıçta kan bağı gibi algılanan kardeşlik anlayışı, daha sonra yerini manevi kardeşlik anlayışına bırakmıştır. Benû Kaynuka kabilesinin anlaşmayı bozmaları ve düşmanla işbirliği yapmaları sebebiyle Medine’den çıkarılmalarının ardından, onlardan alınan ev ve arsalar muhacirlere dağıtılmıştır. Bu sayede muhacirlerin HELİN ÖZKURT iskân sorunu çözülmüş ve ekonomik yardımı ve müminlerin sorumlulukları olarak güçlenmeleri sağlanmıştır. gibi konulara değinilmiştir. Habeşistan'dan dönen muhacirler de hicret etmiş sayılmış ve bu konuda Hz. Ömer ile Uhud Savaşı ve Sonuçları: Esmâ bnt. Umeys arasında geçen bir tartışma kaynaklarda anlatılıyor. Uhud Savaşı’nın sebepleri, önemli olayları ve sonuçları detaylı bir şekilde Kıble Değişikliği: inceleniyor. Bedir Savaşı’nın intikamını almak isteyen müşrikler, büyük bir orduyla Resulullah’ın Medine’ye hicretinden sonra Medine üzerine yürümüştür. bir süre Kudüs’e doğru namaz kılmış, daha Uhud Savaşı’ndaki yenilginin sebepleri sonra kıble Kâbe olarak değiştirilmiştir. analiz ediliyor. Okçuların yerlerini terk Değişikliğin Yahudileri Müslümanlardan etmeleri, Resulullah’ın talimatlarına ayırmak ve İslam’ın bağımsız bir din uyulmaması ve bazı Müslümanların olduğunu göstermek amacıyla yapıldığı ganimet hırsına kapılması yenilginin düşünülmektedir. başlıca sebepleri olarak gösteriliyor. Uhud Savaşı’nda müşrikler, kadınlarını Savaş Hukuku ve İlk Savaşlar: da savaşa getirmiştir. Hind bnt. Utbe, Hz. Hamza’nın öldürülmesi için Vahşî b. İslam'da savaş hukukunun nasıl geliştiği ve Harb’i görevlendirmiştir. savaşın meşru sayılabileceği durumlar Uhud Savaşı’ndan sonra Resulullah, Kur'an ayetlerine dayanarak açıklanıyor. müşriklerin peşine düşerek onları takip Savaş, ancak savunma amacıyla, zulme etmek ve moral bozukluğunu gidermek karşı koymak ve din özgürlüğünü amacıyla Hamrâulesed Gazvesi’ni sağlamak için meşru kabul edilmiştir. düzenlemiştir. Medine döneminde gerçekleşen savaşların sebepleri, önemli olayları ve Münafıklar ve İfk Hadisesi: sonuçları detaylı bir şekilde inceleniyor. Resulullah, ilk olarak müşriklerin ticaret Medine toplumunda bulunan kervanlarını hedef alarak onları ekonomik münafıkların faaliyetleri ve Hz. olarak zayıflatmayı amaçlamış ve bu Muhammed'e karşı girişimleri ele amaçla bazı seriyeler düzenlemiştir. Bu alınıyor. Münafıklar, Müslümanlar seriyeler, aynı zamanda Müslümanların arasında fitne çıkarmaya, Resulullah’ın askeri tecrübe kazanmasını ve moral otoritesini sarsmaya ve İslam toplumunu bulmasını sağlamıştır. içeriden zayıflatmaya çalışmışlardır. Bedir Savaşı, Müslümanların sayıca az Hz. Aişe’ye atılan iftira (İfk Hadisesi) olmalarına rağmen kazandıkları önemli detaylı bir şekilde inceleniyor. Yazar, bir zafer olmuştur. Ancak bu zafer, iftiranın münafıkların bir oyunu olduğunu, Yahudilerin tutumunu sertleştirmiş ve Hz. Aişe'nin masumiyetini ve bu iftiranın düşmanlıklarını artırmıştır. toplumsal düzeni bozmayı amaçladığını Bedir Savaşı’ndan sonra esirlerin vurguluyor. durumuyla ilgili uygulamalar ele Hz. Aişe'nin kaybettiği kolyenin alınıyor. Geleneksel uygulamalar ile bulunmasıyla ilgili rivayetlerin teyemmüm Kur'an’ın getirdiği yeni hükümler ayetinin nüzul sebebiyle karıştırıldığı ve arasındaki farklar vurgulanıyor. Esirlerin ifk hadisesiyle ilişkilendirilen kolye fidye karşılığında veya fidyesiz serbest kaybolma iddiasının asılsız olduğu bırakılmaları emredilmiştir. belirtiliyor. Bedir esirlerinden bazılarının öldürüldüğü iddiaları ve bu iddiaların çelişkili olduğu Yahudilerle Gerilimin Tırmanması ve kaynaklarda belirtiliyor. Sürgünler: Enfâl Suresi, Bedir Savaşı’nın ardından indirilmiş ve savaş hukuku, Resulullah, Medine’ye geldiğinde ganimetlerin paylaşımı, Allah’ın Yahudilerle iyi ilişkiler kurmaya çalışmış, ancak Yahudiler çeşitli HELİN ÖZKURT entrikalar çevirerek bu ilişkileri Mekke’nin fethi ve bu fethin sonuçları bozmuştur. Yahudiler, Resulullah’ın detaylı bir şekilde anlatılıyor. Kureyş’in peygamberliğini kabul etmemiş, antlaşmayı bozması sebebiyle Resulullah, Müslümanlara karşı düşmanca bir tutum büyük bir orduyla Mekke üzerine yürümüş sergilemiş ve düşmanlarla işbirliği ve şehir, büyük bir direnişle karşılaşmadan yapmıştır. fethedilmiştir. Yahudiler, Resulullah’ı öldürme Mekke'nin fethinden sonra putlar planları yapmış ve Müslümanlara karşı Kâbe'den temizlenmiş ve şehir, İslam'ın çeşitli provokasyonlarda bulunmuştur. merkezi haline gelmiştir. Benû Kaynuka, Benû Nadir ve Benû Kureyza kabilelerinin Medine’den sürgün Huneyn Savaşı ve Taif Kuşatması: edilmeleri ve bu olayların sebepleri detaylı bir şekilde inceleniyor. Bu kabileler, Mekke'nin fethinden sonra Hevâzin ve anlaşmaları ihlal etmiş, düşmanla işbirliği Sakîf kabileleri, Müslümanlara karşı yapmış ve Medine’nin güvenliğini tehdit birleşerek Huneyn Savaşı'nı etmiştir. başlatmıştır. Müslümanlar, ilk başta Benû Nadîr kabilesinin Medine'den sürgün zorlansa da daha sonra savaşı kazanmıştır. edilmesiyle ilgili olarak, Kâ‘b b. Eşref’in Savaştan sonra Hevâzin kabilesi, Taif’e öldürülmesiyle doğrudan bir bağlantı çekilmiş ve Resulullah, şehri kurulmadığı ve bu konuda kaynaklarda kuşatmıştır. Kuşatma uzun sürmüş, ancak çelişkiler olduğu belirtiliyor. şehir alınamamıştır. Hendek Savaşı ve Benû Kureyza'nın Sonu: Tebûk Seferi ve Münafıklarla Mücadele: Hendek Savaşı’nın sebepleri, önemli Tebûk Seferi'nin sebepleri, önemli olayları ve sonuçları detaylı bir şekilde olayları ve sonuçları detaylı bir şekilde inceleniyor. inceleniyor. Bizans'ın Müslümanlara Hendek Savaşı sırasında Benû Kureyza saldırı hazırlığı yapması ve Arap kabilesi, Müslümanlarla yaptıkları kabilelerini kendi safına çekmeye anlaşmayı bozarak düşmanla işbirliği çalışması üzerine Resulullah, zorlu bir yapmıştır. Bu ihanet, Müslümanlar için dönemde Tebûk Seferi'ni düzenlemiştir. büyük bir tehlike oluşturmuştur. Tebûk Seferi'nde yaşanan zorluklar ve Savaştan sonra Benû Kureyza kabilesi, münafıkların sefere katılmamak için teslim olmak zorunda kalmış ve uydurdukları bahaneler kaynaklarda erkeklerinin öldürülmesi, kadın ve anlatılıyor. Sıcak hava, hasat mevsimi, çocuklarının esir alınması kararı Sa‘d b. düşmanın güçlü olması, yolun uzunluğu ve Muâz tarafından verilmiştir. Bu karar, imkânsızlıklar, münafıkların bahaneleri Yahudi geleneklerine göre verilmiş ve arasında yer almıştır. Resulullah tarafından onaylanmıştır. Sefer sırasında yaşanan su sıkıntısı ve Resulullah’ın duasıyla suyun çoğalmasıyla Hudeybiye Antlaşması ve Mekke'nin Fethi: ilgili rivayetlere yer veriliyor. Tebûk Seferi, Müslümanlar ile Bizans Hudeybiye Antlaşması’nın önemi ve bu arasındaki ilk ciddi karşılaşma olmuş ve antlaşmanın Müslümanlara sağladığı Müslümanlar için önemli bir tecrübe avantajlar vurgulanıyor. Bu antlaşma, olmuştur. Müslümanların siyasi olarak tanınmasını sağlamış, Mekke ile barış ortamı yaratmış Veda Haccı ve Resulullah’ın Vefatı: ve İslam’ın yayılması için daha uygun bir ortam hazırlamıştır. Resulullah’ın Veda Haccı’nı ve bu hac Hudeybiye Antlaşması'nın ardından sırasında yaptığı konuşmaları (Veda Kureyş'ten Medine'ye iltica girişimleri Hutbesi) kaynaklarda ele alınıyor. Veda olmuştur. Resulullah, antlaşma şartlarına Haccı, İslam'ın temel prensiplerinin göre erkekleri iade etmiş, ancak kadınları tamamlandığını gösteren önemli bir olay iade etmeyi reddetmiştir. olmuştur. HELİN ÖZKURT Hz. Muhammed’in vefatı ve vefatına sebep olan hastalık kaynaklarda anlatılıyor. Diğer Önemli Olaylar: Hz. Muhammed’in evliliklerinin sebepleri eleştirel bir şekilde ele alınıyor. Özellikle Hz. Aişe ile olan evliliği ve evlilik yaşı konusundaki tartışmalara yer veriliyor. İçki yasağının kademeli olarak getirildiği ve bu yasağın sebepleri kaynaklarda açıklanıyor. İçki, toplumda çeşitli sorunlara yol açtığı için yasaklanmıştır. Hayber’in Fethi ve bu fethin sonuçları kaynaklarda anlatılıyor. Hayber, Yahudilerin önemli bir merkeziydi ve fethiyle birlikte Müslümanların bölgedeki hakimiyeti güçlenmiştir. Hayber'in fethi sırasında eşek etinin yasaklandığı iddiası ve bu yasağın sebepleri inceleniyor. Müşriklerle ilişkiler, Mekke'nin fethinden sonra nasıl düzenlendiği ve müşriklerin Kâbe'yi ziyaret etmelerine getirilen yasaklar kaynaklarda ele alınıyor. Mekke'nin fethinden sonra Arap kabilelerinin topluca İslam'a girişi ve bu süreçte yaşananlar kaynaklarda anlatılıyor. Mute nikahının Hayber'in fethi sırasında yasaklandığı iddiasına değiniliyor. HELİN ÖZKURT