Summary

This document provides an overview of the Iranian Constitutional Revolution (قیام مشروطه). It details the historical context, social and political factors leading up to the revolution, the key players involved, and the major events. It includes details about the various stages of the revolution, and the different viewpoints and groups involved.

Full Transcript

# اصلاح نظام سیاسی قیام مشروطیت ## شکل گیری قیام - پس از قیام تنباکو روند رو به رشد نارضایتی ها ادامه داشت - ضعف دولت اعطای امتیاز به بیگانگان و عقد قراردادهای استعماری - ظلم و ستم حکام - رشد و آگاهی سیاسی مردم اعتراضات را دامن می زد - بحران اقتصادی دولت قاجاری را ناتوان تر از پیش کرده بود...

# اصلاح نظام سیاسی قیام مشروطیت ## شکل گیری قیام - پس از قیام تنباکو روند رو به رشد نارضایتی ها ادامه داشت - ضعف دولت اعطای امتیاز به بیگانگان و عقد قراردادهای استعماری - ظلم و ستم حکام - رشد و آگاهی سیاسی مردم اعتراضات را دامن می زد - بحران اقتصادی دولت قاجاری را ناتوان تر از پیش کرده بود - قراردادهای استعماری و کاهش تعرفه های کالاهای خارجی بازار ایران را در اختیار تجار خارجی قرار داده و صنایع داخلی را به ورشکستگی کشانده بود - بازرگانان و صنعتگران داخلی از دولت ناراضی بودند - سایر طبقات و قشرهای جامعه نیز هر یک به دلیلی از قاجارها ناراضی بودند * کشاورزان به دلیل فقری که آن را ناشی از بی کفایتی دولت و ظلم مالکان میدانستند * روحانیون به سبب نفوذ روز افزون بیگانگان و ضعف و تسلیم دولت مسلمان قاجاری در برابر دولتهای خارجی * روشنفکران به دلیل استبداد و شیوه سنتی حکومت - پس از قتل ناصرالدین شاه (۱۲۷۵) ناراضی ها اوج گرفت - پس از مرگ شاه شورشها و نا آرامی هایی در سراسر کشور به بهانه های مختلف شروع شد که بر آشفتگی اوضاع سیاسی و نارضایتی مردم دلالت داشت - ضعف و بیماری مظفرالدین شاه نیز به مخالفان جرئت میداد و بر ناتوانی دولت میافزود - شاه جدید که همواره بیمار و رنجور مینمود توان حل مشکلات کشور را نداشت و از این رو عملاً دولت در اختیار درباریان و اشراف قاجاری قرار گرفته بود - تغییر پی در پی صدر اعظمها نیز نشان از ضعف اراده شاه و عمق مشکلات کشور داشت - شاه به جای آنکه به اوضاع آشفته کشور بیندیشد به دنبال سفر به اروپا و معالجه خود بود و به همین منظور با گرفتن چند وام مشکلات اقتصادی دولت را افزایش داد و دربار ضعیف و فاسد قاجاری را به ورطه نابودی کشاند - در حالی که شاه پی در پی به اروپا میرفت اعتراضات به بهانه های مختلف روز به روز گسترش می یافت ## با شروع صدارت عین الدوله مخالفتها اوج گرفت - وی با رفتار مستبدانه اش آتش نهفته اعتراضات را شعله ور میساخت - آیت الله بهبهانی و آیت الله طباطبایی - دو مجتهد بزرگ تهران - علیه دولت استبدادی متحد شدند و رهبری اعتراضات را در دست گرفتند - مردم با اجتماع در باغ میكده در خیابان گمرک کمیته ۹ نفره مرکب از آیت الله بهبهانی آیت الله طباطبایی آیت الله شیخ فضل الله نوری و ملک المتکلمین و دولت آبادی را انتخاب کردند تا هدایت مخالفان را به دست گیرند ## تنبیه چند بازرگان محترم به دستور علاءالدوله حاکم تهران بهانه ای به دست مخالفین داد تا اعتراضات خود را علنی سازند - همچنین در پی عمل زشت نوز بلژیکی و عامل روسها در اهانت به روحانیت این اعتراضات به مهاجرت علما از جمله بهبهانی و طباطبایی و شیخ فضل الله نوری به حرم حضرت عبدالعظیم - به مدت یک ماه - منجر شد - انتقاد آشکار علما از ظلم و ستم حکام و فقر عمومی مردم دولت را در وضعیت دشواری قرار داد - سرانجام اصرار مردم برای بازگشت محترمانه علما به تهران عین الدوله را به پذیرش خواسته های علما که از جمله تأسیس عدالتخانه بود - وادار ساخت ## عدالتخانه مجلسی بود که در آن جمعی از بزرگان باید بر اساس شرع به مشکلات مردم رسیدگی میکردند - در واقع وظیفه عدالتخانه تنظیم نظام قضایی و جلوگیری از ظلم و ستم حکام بود - پس از بازگشت علما هیچ اقدامی برای عملی ساختن تقاضاها صورت نگرفت - عین الدوله دست از رفتار مستبدانه اش بر نمیداشت و به دنبال آن بود تا با بازداشت و تنبیه معترضین اعتراضات را سرکوب نماید - در پی تلاش سربازان برای دستگیری یکی از وعاظ انقلابی که با اعتراض مردم روبه رو شده بود - یکی از طلاب کشته شد و مردم در اعتراضات بعدی شرکت و عده ای از مردم به خاک و خون کشیده شدند - پس از آن علما در اعتراض به این حادثه به قم کوچیدند و عده ای از مردم و روشنفکران نیز به سفارت انگلستان پناه بردند ## این تحصن که یک ماه به طول انجامید تأثیر زیادی بر قیام مردم ایران بر جای گذاشت - در این سفارت مردم با مفهوم مشروطه و مفاهیم مربوط به آن آشنا شدند و در واقع از همین جا بود که خواست مشروطه مورد نظر مردم و آزادیخواهان قرار گرفت و تقاضای عدالتخانه به مجلس شورا تغییر یافت - سرانجام شاه به ناچار فرمان مشروطه را صادر کرد (مرداد) (۱۲۸۵) و عین الدوله بر کنار و مشیرالدوله به جای وی منصوب گردید - پس از آن انتخابات مجلس در تهران برگزار و قانون اساسی مشروطه با اقتباس از قانون بلژیک و فرانسه تدوین گردید و اندکی قبل از مرگ شاه به امضای وی رسید (دی ماه) (۱۲۸۵) - بعد از مرگ مظفرالدین شاه محمد علی میرزا فرزند وی به سلطنت رسید - وی از همان ابتدا به مشروطه و مشروطه خواهان روی خوش نشان نداد - مخالفتهای شاه جدید باعث شد که آتش نهفته مشروطه شعله ور گردد - تا این زمان همه جناحهای سیاسی جبهه ای واحد تشکیل می دادند اما از این زمان به بعد حوادثی روی داد که زمینه ساز درگیریهای بعدی شد - مشروطه تا این زمان ماهیتی مبهم داشت - نفی وضع موجود و ضدیت با ظلم وجه مشترک همه جناحها و گروهها بود اما به تدریج که جناحهای مختلف ماهیت و اهداف خود را بروز میدادند ،اختلافات تشدید شده و به جنگ و خشونت می انجامید

Use Quizgecko on...
Browser
Browser