Kartografia Topograficzna. PDF

Wykład 1 - Topografia i opracowania topograficzne piątek, 7 października 2022 10:11 Kartografia = Modelowanie + Wizualizacja Wizualizacja - model, który pokazuje wynik modelowania. Kartografia: - Redakcja map - Teoria baz danych przestrzennych - Generalizacja kartograficzna - Teoria...

Wykład 1 - Topografia i opracowania topograficzne piątek, 7 października 2022 10:11 Kartografia = Modelowanie + Wizualizacja Wizualizacja - model, który pokazuje wynik modelowania. Kartografia: - Redakcja map - Teoria baz danych przestrzennych - Generalizacja kartograficzna - Teoria odwzorowań - Systemy odniesień przestrzennych - Reprodukcja kartograficzna - Metodyka kartograficzna - Teoria znaku kartografia - Analizy przestrzenne Topografia (Topos - miejsce, okolica; Graphein - rysować, pisać): - Dział geodezji i kartografii zajmujący się pozyskiwaniem, przetwarzaniem i obrazowaniem informacji o terenie, zgodnie z zasadami modelowania wynikającymi z przeznaczenia opracowania (metodyka całościowego opisu terenu), - Zespół zewnętrznych cech terenu dotyczących jego rzeźby i obiektów przestrzennych w nim występujących. Dokładność topograficzna ok. 0,5m. Kartografia topograficzna - pozyskiwanie, gromadzenie, przetwarzanie, analizowanie, obrazowanie i udostępnianie informacji topograficznej - zbioru uporządkowanych wiadomości nt położeniami własności obiektów i zjawisk odniesionych do powierzchni Ziemi. Cechy mapy: - Wymiar modelu 1) 2D + 2) 3D 3) 4D 4) Globusy 5) Tyflomapy - Matematyczna konstrukcja 1) Kartometryczność 2) Rozkład zniekształceń odwzorowawczych - Określony zasięg terytorialny 1) Mapy geograficzne 2) Mapy astronomiczne - Ustalony zakres treści: szczegółowość treści, wierność geograficzna 1) Skala 2) Przeznaczenie 3) Tematyka - Znakowy sposób prezentacji treści - umożliwia zastosowanie znacznych pomniejszeń 1) Jednoznaczny 2) Rozłączny klasyfikacyjne 3) Spójny 4) Uporządkowany 5) Zrównoważony - Obraz zgeneralizowany Kartografia topograficzna Strona 1 Mapa = Model + Obraz + System Mapa - modelowa i obrazowa całość informacyjna ukazująca w pomniejszeniu i uogólnieniu, za pomocą systemu znaków kartograficznych rozmieszczenie, cechy i związki obiektów czasoprzestrzennych, odwzorowanych w przyjętym układzie doniesienia. - Odwzorowanie kartograficzne - Generalizacja - Jednoznaczność - Wierność - Odniesienie przestrzenne Mapa topograficzna jest matematycznie określonym, uogólniony obrazem topografii części powierzchni Ziemi, przedstawiającym w zmniejszeniu, za pomocą określonych znaków, rozmieszczeniem cechy występujących na danym obszarze obiektów, wybranych i scharakteryzowany zgodnie z przeznaczeniem. Dane przestrzenne: - Referencyjne - Tematyczne Mapy geograficzne: - Ogólnogeograficzne, ukazują możliwie pełna charakterystykę geograficzna przedstawionego obszaru np. sytuacyjno-wysokościowe, topograficzne, topograficzne-przeglądowe, przeglądowe, fizyczne, - Tematyczne, prezentują wybrane zagadnienia na tle odpowiednio dobranej treści ogólnogeograficznej. Kartografia topograficzna Strona 2 Wykład 4 piątek, 28 października 2022 10:15 Modelowanie baz przestrzennych: Rzeczywistość -> Model -> Przekaz - > Odbiorca "krajobraz" -> baza danych -> obraz -> odbiorca Model danych: - W teorii - paradygmat matematyczny do tworzenia reprezentacji obiektów geograficznych w postaci danych - W implementacji - zestaw specyfikacji projektowych dla obiektów bazy danych, obejmujący: ○ Klasy obiektów ○ Atrybuty ○ Więzy integralności ○ Relacje ○ Zasady prezentacji ○ Wymagania metadanych Modele danych: - Modele rastrowe - Modele wektorowe Różnią się: typem obiektów, źródłem danych, reprezentacją i strukturą danych, rodzajem analiz. Raster: - Własności: ○ Pikselowa struktura obrazu ○ Rozdzielczość przestrzenna i spektralna ○ Zapis piksela oprócz położenia w macierzy zawiera ograniczone informacje tematyczne ○ Brak odniesień do obiektów geograficznych - Przykłady: ○ Zeskanowane mapy i zdjęcia lotnicze Wektor: - Właściwości: ○ Wektorowa struktura zbiorów ○ Specyficzne struktury danych ○ Obiektowa budowa modelu ○ Łatwość modelowania relacji topologicznych - Dwie klasy: ○ Spaghetti ○ Topologiczny - Przykłady: ○ Większość baz danych przestrzennych ○ Obrazy kartograficzne otrzymywane z DTP ○ TIN - cyfrowy model przestrzeni Świadomość przestrzenna - możliwość uporządkowania poznania elementów rzeczywistości geograficznej za pomocą zmysłów. W mózgu człowieka powstaje model mentalny: - Wieloskalowy, uogólniony - Wierny oryginałowi - Topologicznie poprawny - Zachowujący relacje przestrzenne - Łatwo modyfikowany i rozwijany - Podlega analizie, weryfikacji i aktualizacji - Rozwija się wraz z rozwojem ogólnej świadomości Kartografia topograficzna Strona 3  - Rozwija się wraz z rozwojem ogólnej świadomości Notacje materialne: - Notacja topograficzna - DLM np. wektorowa baza danych - Notacja kartograficzna - DCM np. mapa - Notacja teledetekcyjna - DIM np. obrazy rastrowe, zdjęcia Notacje rzeczywistości: - Topograficzna (geometryczna) ○ Ścisła georeferencja ○ Wierna topologia (geometryczny sposób zachowania relacji) ○ Pełna zgodność położenia obiektów z oryginałem ○ Podstawa analiz przestrzennych ○ Podstawa i przedmiot uogólnień ○ Zastosowania analityczne - Obrazowa (teledetekcyjna) ○ Pozaznakowy ○ Nawiązuje do wyobrażeń własnych odbiorcy - Znakowa (kartograficzna) ○ Konwencjonalny, urzędowy ○ Topologia interpretowana ○ Zredagowany (system znaków, generalizacja redakcyjna) ○ Dostosowany do zasad percepcji Kartografia topograficzna Strona 4 Wykład 2 piątek, 14 października 2022 10:13 Mapy topograficzne wojskowe wykonywane są przede wszystkim dla celów realizacji zadań wojskowych, głównie w warunkach działań bojowych. Są to mapy wykonywane prze jednostki Wojskowego Centrum Geograficznego podległego Sztabowi Generalnemu Wojska Polskiego. Mapy topograficzne cywilne wykonywane są przede wszystkim dla potrzeb gospodarki, planowania i zarządzania. Są to mapy wykonywane przez cywilną Służbę Geodezyjno-Kartgraficzną podległą GGK. Ze względu na zasięg terytorialny oraz sale opracowania wszystkie mapy topograficzne dzielone są na arkusze stanowiące integralna cześć każdej mapy topograficznej. Siatki na mapie: - Siatka kartograficzna - Siatka topograficzna (kilometrowa) - równoległa do osi X i Y Północ geograficzna jest kierunkiem do geograficznego bieguna północnego i często nazywana jest kierunkiem północy rzeczywistej. W tym kierunku przebiegają stopnie długości (południki). Północ magnetyczna w uproszczeniu jest kierunkiem do magnetycznego bieguna północnego, czyli kierunkiem jaki wskazuje igła kompasu. Północ topograficzna jest to kierunek jaki wskazują linie siatki kilometrowej na mapie. Arkusz mapy topograficznej: - Obraz kartograficzny - treść przyrodnicza i społeczno-gospodarcza - Osnowa geodezyjno-kartograficzna: - Powierzchnia odniesienia, system współrzędnych geodezyjnych - Skala - Odwzorowanie, układy współrzednych na elipsoidzie oraz prostokątnych na płaszczyźnie - System podziału na arkusze - Elementy pozaramkowe Fizyczna powierzchnia Ziemi, ze względu na wysoki stopień skomplikowania, nie nadaje się do opisu matematycznego. Powierzchnia odniesienia: - Geoida - najlepiej oddająca kształt Ziemi, ale zbyt skomplikowana dla matematycznego sformalizowania. Stanowi powierzchnie odniesienia dla systemów wysokościowych. - Elipsoida - z układem współrzednych geodezyjnych B, L związanych z parametrami konkretnej figury. - Sfera - z układem współrzednych fi, lam. - Płaszczyzna - e układem lokalnych współrzednych prostokątnych X, Y (dla obszarów mieszczących się w okręgu o promieniu 20 km). Nie stosuje się dla map topograficznych! Geoida to teoretyczna powierzchnia stałego potencjał siły ciężkości, pokrywająca się z powierzchnia mórz i oceanów, umownie przedłużona od lądami. Aktualnie państwowym układem wysokości w Polsce jest układ wysokości normalnych PL-EVRF2007-NH, odniesionych do średniego poziomu Morza północnego wyznaczonego dla mareografu w Amsterdamie. Szerokość geodezyjna B punktu P jest katem miedzy płaszczyzna równika a normalna elipsoidy w punkcie P, mierzonym w płaszczyźnie południka zawierającego punkt P. Długość geodezyjna L punktu P jest katem mierzonym w płaszczyźnie równik, miedzy płaszczyzną południka zerowego a przecięciem równika z południkiem zawierającym punkt P. Kartografia topograficzna Strona 5 południka zerowego a przecięciem równika z południkiem zawierającym punkt P. Funkcje odwzorowawcze w odwzorowaniu regularnym są: - Jedno-jednoznaczna to znaczy, że każdej parze wartości U,V odpowiada jedna i tylko jedna para wartości u,v - Ciągle i dwukrotnie różniczkowalne - Wzajemnie niezależne Odwzorowanie kartograficzne jest odwzorowaniem regularnym powierzchni elipsoidy obrotowej spłaszczonej lub kuli w płaszczyznę. Kartografia topograficzna Strona 6 Wykład 3 piątek, 21 października 2022 10:15 Klasyfikacja odwzorowań kartograficznych: - Jednolite - Strefowe Skala mapy: Fizyczna powierzchnia ziemi - redukcje geodezyjne -> powierzchnia odniesienia Powierzchnia odniesienia - współczynnik skali -> płaszczyzna obrazu - skala główna -> mapy, cyfrowe modele kartograficzne Powierzchnia odniesienia - skala główna -> bazy danych, cyfrowe modele topograficzne - współczynnik skali -> mapy, cyfrowe modele kartograficzne Skala główna mapy (m0) - pomniejszenie globalne, oznacza ile razy została zmniejszona powierzchnia oryginału lub powierzchnia obrazu. Skala główna mapy jest zachowana tylko w tych punktach lub liniach na mapie w których nie występują zniekształcenia długości. W pozostałych punktach na mapie sala główna nie jest zachowana. Współczynnik skali (mi) - iloraz odcinka na płaszczyźnie obrazu i odcinka na powierzchni oryginału Lokalna skala długości w odwzorowaniu na ogół jest funkcja trzech zmiennych: współrzednych określających położenie punktu na powierzchni odniesienia oraz kata kierunkowego a, wyznaczającego kierunek elementu liniowego w rozpatrywanym punkcie. Skala poszczególną (mp) nazywamy stosunek elementu liniowego ds’ na mapie do odpowiadającego mu elementu liniowego dS na powierzchni odniesienia. mp = mi*m0 Sposoby zapisu i prezentacji skali mapy topograficznej: - Skala liczbowa - Skala mianowana - Podziałka Skala mapy nie odnosi się do rzeczywistych rozmiarów obiektów, ale osadzona jest w konkretnym odwzorowaniu kartograficznym. Jest tez lokalnie zmienna, ponieważ skala lokalna w odwzorowaniu zmienia się w zależności od miejsca i kierunku. SYSTEMY INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ (GIS) Definicja GIS: - Statystyki - Matematyka/nauka - Modele - Muzyka i sztuka - Obrazy - Mapy - Rysunki - Hieroglify - Język Elementy systemu: - Ludzie - Wiedza - Dane - Narzędzia Podstawowe zadania: Kartografia topograficzna Strona 7 Podstawowe zadania: - Gromadzenie - Analizowanie i przetwarzanie - Prezentacja - danych posiadających odniesienie geograficzne 3 aspekty GIS: - Zestaw narzędzi, metod i technologii - Zestaw baz danych przestrzennych - Zestaw geowizualizacji w tym map Zasady modelowania danych przestrzennych: - Z rzeczywistości która jest oryginałem o nieskończonej złożoności tworzymy bazę danych o informatycznym uporządkowaniu. Ludzie: - Twórcy systemów informacji geograficznej - Użytkownicy zaawansowani - Operatorzy i odbiorcy wyników działania systemów Większość informacji docierających do nas ma charakter geograficzny - życie człowieka i wydarzenia nas otaczające są przestrzennie związane z Ziemią. Narzędzia: - Programy do budowy GIS i prowadzenia analiz przestrzennych - Internet, przeglądarki - Obsługa baz danych, DBMS - Programy graficzne, DTP - Desktop GIS, geoprzeglądarki - Usługi sieciowe - CAD, CAM, AM/FM Kartografia topograficzna Strona 8 Wykład 5 - Systemy współrzędnych piątek, 4 listopada 2022 10:18 Układy współrzędnych: - układ 1965: podział na 5 stref, w 4 odwzorowanie quasi-stereograficzne, w 1 odwzorowanie Gaussa-Krugera. Nie możemy łączyć opracowań z różnych stref, najlepiej odwzorowane są tereny poza strefami. - układ 1942: dzieli elipsoida na pasy 6 stopniowe, w PL południki osiowy 15 i 21 stopni, Państwowy system odniesień przestrzennych: - Europejski system odniesień ETRS-89 - Rozwiazanie na epokę 1989.0 ETRF-89 - Elipsoida GRS 80 - System wysokości normalnych - Układ współrzednych kartezjańskich XY PL-1992 - odwzorowanie walcowe poprzeczne wiernokątne Gaussa-Krugera, stosuje się w opracowaniach kartograficznych skali 1:10000 i mniejszej, większej jednak od 1:500000. Układ jednolity - cały kraj mieści się w jednej strefie. PL-UTM - odwzorowanie walcowe poprzeczne równokątne Merkatora, stosuje się na potrzeby wydawania standardowych opracowań kartograficznych w skalać oś 1:10000 do 1:250000, wydawania map morskich oraz wydawania innych map przeznaczonych na potrzeby bezpieczeństwa i obronności państwa. Dzieli elipsoidę na 60 pasów, a każdy pas dzielimy 8 stopniowymi segmentami równoleżnikowymi. Kartografia topograficzna Strona 9 Wykład 6 - Polskie bazy danych referencyjnych środa, 9 listopada 2022 10:34 Informacja o terenie -> Informacja branżowa -> Organizacja dostępu do informacji -> Internet -> Użytkownicy | filary Bazy danych referencyjnych: Poziom katastralny: BDOT500, GESUT, EGiB Poziom topograficzny szczegółowy: BDOT10k Poziom topograficzny uogólniony: VMapL2 Poziom przeglądowy: BDOO Poziom katastralny: Dane z pomiaru bezpośredniego Źródło danych dla Mapy Zasadniczej Szczegółowość odpowiadająca skali 1:500 Podstawa - kataster nieruchomości Brak spójności w klasyfikacji pojęciowej Redundancja wewnętrzna Pokrywanie się zakresów rejestrów BDOT500: ○ Dane z pomiaru bezpośredniego ○ Szczegółowość odpowiadająca skali 1:500 GESUT - Baza Geodezyjnej Ewidencji Uzbrojenia Terenu, zawiera dane dotyczące przewodów i urządzeń EMUiA: ○ Szczegółowość odpowiada danym katastralnym ○ Prowadzony przez samorządy gminne LPIS: ○ System identyfikacji działek rolnych ○ Budowany i aktualizowany przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa ○ Od 2007 roku spełnia standardy UE i jest okresowo (co 5 lat) aktualizowany ○ Na obszarach, gdzie brakuje baz danych katastralnych, dane LPIS pełnią tę rolę ○ Składowe systemu: ortofotomapa o wielkości piksela 0,5m, część wektorowa PRG - Państwowy Rejestr Granic i Powierzchni Jednostek Terytorialnych Podziałów Kraju: ○ Informacje geometryczne (punkty graniczne, wektorowy zapis linii granic) ○ Atrybuty opisowe (nazwa jednostki, kod identyfikacyjny, współrzędne punktu granicznego) PRNG - Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych: ○ Gromadzi informacje i dane dotyczące obiektów geograficznych położonych na terenie RP takich jak: obiekty osadnicze, obiekty fizjograficzne, obiekty przyrodnicze VMapL2 - Wektorowa mapa poziomu 2: ○ Odniesiona do poziomu skalowego 1:50000 ○ Przygotowana ze standardów NATO ○ Wektorowy model spaghetti ○ Najpierw powstał DCM potem DLM BDO: ○ Baza została opracowana w stopniu szczegółowości odpowiadającym mapie w skali 1:250000 ○ Treść obejmuje: podział administracyjny, transport, osadnictwo i obiekty antropogeniczne, pokrycie terenu, hydrografia, obszary chronione, rzeźba terenu Kartografia topograficzna Strona 10  terenu, hydrografia, obszary chronione, rzeźba terenu ▪ Baza danych geograficznych (GIS) ▪ Wektorowa baza danych graficznych (WEK) ▪ Rastrowa baza danych graficznych (RAS) Pomysł: TBD + BDO = BDOT - Baza Danych Obiektów Topograficznych TBD- broszura na temat modelowania obiektów topograficznych Realizacja: DLM10(BDOT10k) -> DLM250(BDOO - Baza Danych Obiektów Ogólnogeograficznych) Kartografia topograficzna Strona 11 Wykład 7 - Baza Danych Obiektów Topograficznych piątek, 25 listopada 2022 10:17 Klasyfikacja danych BDOT10k: - PT - pokrycie terenu - BU - budynki, budowle i urządzenia - SW - sieć wodna - SK - sieć komunikacyjna - KU - kompleksy użytkowania terenu - OI - obiekty inne - TC - tereny chronione - AD - jednostki podziału terytorialnego - SU - sieć uzbrojenia terenu Baza danych obiektów topograficznych BDOT10k jest w pełni przystosowana do zastosowań GIS. Jej budowa pozwala na wykonywanie różnorodnych analiz atrybutowych. Aplikacyjna kontrola danych BDOT10k wykonywana jest w środowisku Geomediów. Wykorzystujemy aplikacje, które w sposób automatyczny kontrolują każdą bazę. Kameralna kontrola danych BDOT10k, wykonywana jest w środowisku Geomediów. Przeprowadzamy ją na podstawie ortofotomap i innych udostępnianych danych źródłowych. BDOT jest urzędową nazwą spójnego pojęciowo w skali kraju systemu gromadzenia, zarządzania i udostępniania danych topograficznych funkcjonującego w oparciu o właściwe przepisy prawa. Cechy BDOT: - Precyzyjna lokalizacja obiektów oparta o zastosowanie systemu współrzędnych geodezyjnych - Spójna i łączna klasyfikacja obiektów topograficznych - System identyfikacji obiektów - Bogata charakterystyka opisów obiektów - Zakres informacyjny zbliżony do zakresu mapy topograficznej w skali 1:10 000 Ciągła przestrzennie, wektorowa baza danych, obejmująca: - Rejestr obiektów i wydzieleń terenowych - Wykaz nazw geograficznych - Wybrane podziały terenu Kartografia topograficzna Strona 12 Wykład 8 czwartek, 5 stycznia 2023 10:14 Odmiany NMT: TIN - nieregularna sieć trójkątów. Wierzchołki oparte na punktach pomiarowych ○ Zachowuje związki topologiczne ○ Wiernie opisuje i zachowuje w tej samej strukturze opis morfometryczny form terenowych ○ Wymaga większych pojemności GRID - regularna sieć (kwadratów, prostokątów lub trójkątów) uzupełniona o punkty reprezentujące formy terenowe, takie jak: ▪ Linie szkieletowe ▪ Linie nieciągłości ▪ Powierzchnie wyłączeń ▪ Ekstremalne punkty ○ Zawiera dane interpolowane ○ Pozwala na analizowanie powierzchni łatwiejszymi algorytmami ○ Może być wprost zastosowany przy opracowywaniu ortofotomap ○ Łatwiejszy do przechowywania Zastosowania NMT: Obliczenia m.in. Widoczność, mas ziemnych, profili, spadki, ekspozycja Wyznaczenia terenów wysokości poniżej lub powyżej zadanej Obliczenia erozji Liczne formy wizualizacji (w tym 3D i 4D) Metody prezentacji rzeźby terenu: Perspektywiczna - obrazkowa, rysunkowa, obecnie nie używana, brak właściwości metrycznych Kreskowanie - tworzone są skale ze względu na nachylenie stoku, zmieniają się długość, grubość i gęstość kresek, obecnie nie używana Wady: brak możliwości określenia wysokości terenu, główne formy nie wyodrębniały się odpowiednio mocno, intensywne zaciemnienie stromych stoków zakrywa inne elementy mapy Cieniowanie Warstwice - łączenie linii o tej samej wysokości, wąs do środka - dołek, na zewnątrz - górka Blokdiagram - "3D na 2D", Animacje Jako umowną powierzchnię terenu można przyjąć powierzchnię Ziemi obejmującą powierzchnie form rzeźby terenu, otwartych wód lądowych, lodowców i mokradeł stałych, do tej powierzchni odnosi się model wysokościowy terenu. Struktura terenu odnosi się więc do głównych komponentów środowiska przyrodniczego. Roślinność trawiasta: naturalna, sztuczna Wody powierzchniowe: cieki naturalne, cieki sztuczne Pokrycie terenu stanowi każdy, możliwy do wyodrębnienia, obiekt terenowy trwale związany z powierzchnią terenu, przy czym nie jest istotne jak dużą powierzchnię terenu zajmuje. Obiekt terenowy jest to możliwy do wyodrębnienia w terenie względnie trwały obiekt, któremu można przypisać jednoznaczną nazwę. Cechy obiektu: Przestrzenne Konstrukcyjne Użytkowe Obiekt topograficzny jest to abstrakcja obiektu terenowego lub ich zespołu, będąca w sensie Kartografia topograficzna Strona 18 Obiekt topograficzny jest to abstrakcja obiektu terenowego lub ich zespołu, będąca w sensie reprezentacji geometrycznej i opisowej właściwa topografii. Reprezentacja ta pozwala na możliwie precyzyjne odtworzenie położenia obiektu w przestrzeni geograficznej oraz właściwych relacji przestrzennych z innymi obiektami topograficznymi. Biorąc pod uwagę wynik procesu geometryzacji, wyróżniamy obiekty: Punktowe Liniowe Powierzchniowe płaskie Przestrzenne bryłowe i powierzchniowe Geometryzacja obiektu może w efekcie prowadzić do jednego z poziomów szczegółowości (Level of Detail - LoD): LoD0 - bryła LoD1 - bryła z dachem LoD2 - bryła z dachem i teksturą zewnętrzną LoD3 - bryła z dachem i teksturą zewnętrzną i wnętrzem Kartografia topograficzna Strona 19 Wykład 9 - Generalizacja danych topograficznych piątek, 13 stycznia 2023 10:12 Generalizacja kartograficzna - celowy dobór i ogólnienie polegające na wyodrębnieniu i uuwydatnieniu istotnych, typowych cech i charakterystycznych własćiwości przedstawianych obiektów, zjawisk lub faktów, tworzących naukowo uzasadniony model odpowiadający przeznaczeniui opracowania. Etapy generalizacji kartograficznej: - Rzeczywistość - Modelowanie -> generalizacja pierwotna - Model -> generalizacja danych przestrzennych: ○ generalizacja pojęciowa, ○ generalizacja geometryczna - Wizualizacja -> generalizacja redakcyjna - uczytelnienie! - Przekaz - Interpretacja -> generalizacja odbiorcza - pozostawienie tylko tego co nas interesuje - Informacja odebrana Czynniki generalizacji: - Przeznaczenie opracowania (np. temat mapy) - Stopień szczegółowości (skala mapy) - Właściwości geograficzne obszaru, własności modelowaanych zjawisk - Charakter danych źródłowych - Przyjęte metody prezentacji kartograficznej - Sposób udostępnienia wizualizacji, możliwości percepcji obrazu kartograficznego Struktura danch wpływa na proces automatyzacji. Przedmiotem generalizacji nie jest uproszczanie geometrii pojedyńczych obiektów, lecz kompleksowe modelowanie. Cechą modelowania kartograficznego jest zaś nie tylko abstrahowanie obiektó, lecz przede wszystkim dostrzeganie wieloskalowych relacji pomiędzy obiektami i zjawiskami oraz tworzenie wieloskalowej reprezentacji przestrzeni geograficznej. Generalizacja ilościowa: - Selekcja treści wg kryteriów: wielkości, funkcji, ośrodkowości itp. - Uproszczenie formy: kształtów, kierunkó i odległości Generalizacja jakościowa: - Symbolizacja/resymbolizacja (budowanie pojęć jedno-wieloznacznych) - Klasyfikacja/reklasyfikacja - Zmiana ujęcia/metody przezentacji kartograficznej Pojemność graficzna mapy rośnie/maleje w kwadracie!!! Bazy typu MRDB: - Wielorozdzielcze czy wieloreprezentacyjne - Wysoka efektywność, mniejsze koszty harmonizacji - Odniesienia pomiędzy poziomami uogólnienia: ○ Wariant atrybutowy, który zakłąda, że wszystkie obiekty przechowywane są w jednym zbiorze danych ○ Bottom up ○ Bottom down Wieloreprezantywna baza danych przestrzennych - baza danych, w której ten sam obiket rzeczywisty posiada wiele reprezentacji modelowych. Kartografia topograficzna Strona 20 posiada wiele reprezentacji modelowych. Wielorozdzielcza baza danych przestzrennych - baza danych w której szczegółówowść i dokładność opisu terenu jest różna w różnych miejscach przestzreni, ale zachowana jest ciągłość przestrzenna i jednolitość modelu pojęciowego. Kartografia topograficzna Strona 21 Wykład 10 piątek, 13 stycznia 2023 10:54 Sposoby podziału mapy na arkusze: - Południkowo - równoleżnikowe (siatka karograficzna) - jest dokonywany wzdłuż linii siatki kartograficznej. Ramkę wewnętrzną arkusza mapy stanowią obrazy odpowiednich odcinków południków i równoleżników. Ramka ma na ogół kształt krzywoliniowego trapezu. Arkusze mają różne rozmiary! Często przybliżamy ramki za pomocą linii łamanych. - Prostokątny (siatka kilometrowa) - jest dokonywany wzdłuż wybranych linii siatki topograficznej (kilometrowej), może być stosowany dla obszaru objętego jedną strefą odwzorowawczą. - Jednostkowy (obrębowy) - jest stosowany wtedy, gdy zasięg opracowywanej mapy dotyczy stosunkowow niewielkiego obszaru np. gminy, a rysunek mapy kończy się na ogół na granicy tego obszaru. Podział sekcyjny mapy = podział mapy na arkusze Nomenklatura mapy to jednoznaczny system oznaczenia mapy w ramach przyjętego systemu podziału mapy na arkusze. Godło arkusza mapy to oznaczenie arkusza zgodnie z przyjętą nomenklaturą mapy. Składa się z zapisu cyfrowego, literowego lub cyfrowo-literowego. Oznaczenia arkuszy mapy: - Porządkowe - Za pomocą współrzędnych geograficznych lub prostokątnych płaskich - Zlożone z oznaczenia pasa i słupa, których przecięcie wyznacza zasięg arkusza W przypadku istnienia szeregu skalowego map topograficznych stosuje się nomenklaturę wielostopniową, odwzierciedlającą relacje zachodzące między arkuszami map w różnych skalach. Miedzynarodowa mapa świata: Nomenklaturę MMŚ w skali 1:1 000 000 oparto na systemie oznaczeń 60 słupów południkowych o szerokości 6 stopni, oraz 22 pasów równoleżnikowych o szerokośći 4 stopni na północ i południe. Godło MMŚ składa się: - Oznaczenie półkuli - Oznaczenia pasa rónoleżnikowego - Oznaczenie pasa południkowego Ponadto umieszcza się nazwę arkusza, która jest nazwą największej miejscowaości lub wyjątkowo nazwą innego obiektu geograficznego znajdującego się na danym arkuszu. Wojskowy Instytut Geograficzny - WIG - Jednolita sieć triangulacyjna - Mapa taktyczna 1:100 000 - Mapa szczegółowa 1:25 000 Mapy wg wzorów Układu Warszawskiego - Podstawowa mapa topograficzna 1:10 000 - 3 systemy współrzędnych, wiele zmiennych standardów Prace GUGIK w III RP: - Nowe edycje map 1:10 000 oraz 1:50 000 - Baza danych topograficznych -> mapa 1:10 000 w wersji TBD - INSPIRE w Polsce, mapy topograficzne na podstawie BDOT Kartografia topograficzna Strona 22