پروژه حسابداری وجوه نقد پاییز 1403 PDF

‫أ‌‬  ‫عنوان درس‪:‬‬ ‫اصول حسابداری‬ ‫استاد‪:‬‬ ‫دکتر مهدیه شیری‬ ‫موضوع پروژه‪:‬‬ ‫وجوه نقد و جریان وجوه نقد‬ ‫اعضای گروه‪:‬‬ ‫‪402260026‬‬ ‫مهرگان اسمعیلی‬ ‫‪402260014‬‬ ‫مهرزاد باقری‬ ‫‪401122465‬‬ ‫آیناس مرادپ...

‫أ‌‬  ‫عنوان درس‪:‬‬ ‫اصول حسابداری‬ ‫استاد‪:‬‬ ‫دکتر مهدیه شیری‬ ‫موضوع پروژه‪:‬‬ ‫وجوه نقد و جریان وجوه نقد‬ ‫اعضای گروه‪:‬‬ ‫‪402260026‬‬ ‫مهرگان اسمعیلی‬ ‫‪402260014‬‬ ‫مهرزاد باقری‬ ‫‪401122465‬‬ ‫آیناس مرادپور‬ ‫‪402260017‬‬ ‫پوریا نصراله پور‬ ‫‪401163033‬‬ ‫پیام قاسمی‬ ‫پاییز ‪1403‬‬ ‫ب‌‬  ‫فهرست مطالب‬ ‫‪.1‬مقدمه ‪1.....................................................................................................................................................................‬‬ ‫‪.2‬وجوه نقد ‪1................................................................................................................................................................‬‬ ‫‪ 2.1‬اهمیت وجوه نقد در حسابداری ‪2................................................................................................................‬‬ ‫‪ 2.2‬نحوهی ثبت و کنترل وجوه نقد ‪2.................................................................................................................‬‬ ‫‪ 2.3‬چالشهای مدیریت وجوه نقد ‪2....................................................................................................................‬‬ ‫‪ 2.4‬اهداف کلی و اصلی وجوه نقد ‪3....................................................................................................................‬‬ ‫‪ 2.5‬خطرات اصلی وجوه نقد ‪4..............................................................................................................................‬‬ ‫‪.3‬کنترل وجوه نقد ‪5...................................................................................................................................................‬‬ ‫‪ 3.1‬کنترل دریافت های نقدی ‪5..........................................................................................................................‬‬ ‫‪ 3.2‬کنترل پرداخت های نقدی ‪5.........................................................................................................................‬‬ ‫‪ 3.3‬کنترل های داخلی مربوط به وجوه نقد ‪6...................................................................................................‬‬ ‫‪ 3.4‬سیستم های کنترلی وجوه نقد ‪7.................................................................................................................‬‬ ‫‪3.4.1‬سیستم صدور فاکتور و کنترل حساب مشتریان ‪7............................................................................‬‬ ‫‪ 3.4.2‬سیستم های کنترل داخلی تنخواه گردان ‪7......................................................................................‬‬ ‫‪ 3.4.3‬سیستم های کنترل داخلی صندوق ‪8................................................................................................‬‬ ‫‪.4‬حسابداری وجوه نقد ‪9............................................................................................................................................‬‬ ‫‪ 4.1‬صندوق ‪9............................................................................................................................................................‬‬ ‫‪ 4.1.1‬اضافه و کسر صندوق ‪9..........................................................................................................................‬‬ ‫‪ 4.2‬تنخواهگردان ‪10...............................................................................................................................................‬‬ ‫‪ 4.3‬بانک ‪11..............................................................................................................................................................‬‬ ‫‪ 4.3.1‬صورت حساب بانکی ‪12.........................................................................................................................‬‬ ‫‪.5‬صورت مغایرت بانکی ‪13........................................................................................................................................‬‬ ‫‪ 5.1‬فرآیند تهیه صورت مغایرت بانکی ‪13.........................................................................................................‬‬ ‫‪ 5.2‬اصطالحات صورت مغایرت بانکی ‪14...........................................................................................................‬‬ ‫‪.6‬صورت جریان وجوه نقد ‪18...................................................................................................................................‬‬ ‫ت‌‬ ‫‪ 6.1‬طبقه بندی اقالم در صورت جریان وجوه نقد ‪18.....................................................................................‬‬ ‫‪ 6.2‬تهیه صورت جریان وجوه نقد ‪22..................................................................................................................‬‬ ‫‪ 6.3‬محاسبه جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی ‪23...............................................................‬‬ ‫‪ 6.4‬محاسبه جریانهای نقدی ناشی از بازده سرمایه گذاری ها و سود پرداختی بابت تامین مالی ‪25..‬‬ ‫‪ 6.5‬محاسبه جریانهای نقدی ناشی از مالیات بر درآمد ‪25.............................................................................‬‬ ‫‪ 6.6‬محاسبه جریانهای نقدی ناشی از فعالیتهای سرمایه گذاری ‪26............................................................‬‬ ‫‪ 6.7‬محاسبه جریانهای نقدی ناشی از فعالیتهای تأمین مالی ‪27..................................................................‬‬ ‫ث‌‬  ‫فهرست جداول‬ ‫جدول ‪ -4.1‬ثبت بابت دریافت وجوه نقد ‪9.............................................................................................................‬‬ ‫جدول ‪ -4.2‬ثبت بابت پرداخت وجوه نقد ‪9...........................................................................................................‬‬ ‫جدول ‪ -4.3‬ثبت بابت کسری صندوق ‪10..............................................................................................................‬‬ ‫جدول ‪ -4.4‬ثبت بابت اضافی صندوق ‪10...............................................................................................................‬‬ ‫جدول ‪ -4.5‬ثبت بابت در اختیار گذاشتن پول به تنخواهدار ‪11........................................................................‬‬ ‫جدول ‪ -4.6‬ثبت بابت تصویه حساب تنخواهگردان ‪11........................................................................................‬‬ ‫جدول ‪ -4.7‬ثبت بابت دریافت با حساب بانکی ‪12...............................................................................................‬‬ ‫جدول ‪ -4.8‬ثبت بابت پرداخت با حساب بانکی ‪12..............................................................................................‬‬ ‫جدول ‪ -5.1‬نمونه صورت مغایرت ‪16......................................................................................................................‬‬ ‫ج‌‬  ‫‌‬ ‫‪.1‬مقدمه‬ ‫حسابداری به زبان ساده‪ ،‬فرآیند جمعآوری‪ ،‬ثبت‪ ،‬دستهبندی و خالصهسازی اطالعات مالی یک‬ ‫کسبوکار یا سازمان است‪.‬هدف حسابداری ارائهی اطالعات دقیق و قابلاتکا برای تصمیمگیریهای‬ ‫مالی و مدیریتی است بهطوری که مدیران‪ ،‬سرمایهگذاران و سایر ذینفعان بتوانند بر اساس این اطالعات‪،‬‬ ‫تصمیمهای آگاهانهتری بگیرند‪..‬به کمک حسابداری میتوان فهمید که وضعیت مالی یک کسبوکار‬ ‫چگونه است‪ ،‬درآمد و هزینههای آن چقدر است و داراییها و بدهیهایش به چه شکلی تقسیم شدهاند‪.‬‬ ‫وجوه نقد به پول نقد و معادلهای نقدی مانند چک‪ ،‬حوالهها‪ ،‬و سپردههای بانکی اشاره دارد که به‬ ‫سرعت و بدون تغییر قابل تبدیل به پول نقد هستند‪.‬در حسابداری‪ ،‬وجوه نقد یکی از مهمترین‬ ‫داراییهاست‪ ،‬زیرا نشاندهندهی توانایی شرکت در پرداخت بدهیها‪ ،‬هزینههای جاری و انجام تعهدات‬ ‫مالی است‪.‬‬ ‫ارتباط وجوه نقد با حسابداری‪ :‬در حسابداری‪ ،‬وجوه نقد تحت کنترل و بررسی دقیق قرار دارد و در‬ ‫صورتهای مالی‪ ،‬مخصوصاً در ترازنامه و صورت جریان وجوه نقد‪ ،‬نمایش داده میشود‪.‬مدیریت صحیح‬ ‫وجوه نقد برای جلوگیری از بحرانهای نقدینگی و اطمینان از پایداری مالی شرکت ضروری است‪.‬‬ ‫حسابداران با ثبت دقیق و کنترل حسابهای وجوه نقد به مدیریت نقدینگی و برنامهریزی مالی شرکت‬ ‫کمک میکنند‪.‬‬ ‫‪.2‬وجوه نقد‬ ‫وجوه نقد یکی از مهمترین داراییهای هر سازمان یا کسبوکار است که شامل تمامی منابع پولی‬ ‫است که بهراحتی در دسترس و قابل تبدیل به پول نقد هستند‪.‬به بیان ساده‪ ،‬وجوه نقد به هر نوع منبع‬ ‫پولی گفته میشود که بتواند به سرعت و بدون محدودیت برای پرداخت هزینهها و بدهیها مورد استفاده‬ ‫قرار گیرد‪.‬‬ ‫وجوه نقد به طور کلی شامل موارد زیر میشود‪:‬‬ ‫‪.1‬پول نقد‪ :‬شامل اسکناس و سکههایی که در دسترس سازمان یا در صندوقهای آن موجود است‪.‬‬ ‫‪.2‬موجودی حسابهای بانکی‪ :‬مبالغی که در حسابهای جاری بانکها نگهداری میشود و هر‬ ‫لحظه برای پرداخت یا برداشت آماده است‪.‬‬ ‫‪.3‬چکهای دریافتشده‪ :‬چکهایی که توسط مشتریان یا دیگران برای کسبوکار صادر شده و به‬ ‫عنوان وجه نقد تلقی میشود‪ ،‬البته تا زمانی که به حساب بانکی واریز شود و نقد شود‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪.4‬سرمایهگذاریهای کوتاهمدت و معادلهای نقد‪ :‬داراییهای بسیار نقدشوندهای مانند اوراق‬ ‫تجاری و اسناد خزانه که میتوانند بهسرعت و بدون تغییرات قابلتوجه در ارزش به پول نقد‬ ‫تبدیل شوند‪.‬‬ ‫‪ 2.1‬اهمیت وجوه نقد در حسابداری‬ ‫مدیریت وجوه نقد از جمله وظایف مهم حسابداری است‪ ،‬چرا که‪:‬‬ ‫‪ -‬وجوه نقد برای پرداخت هزینههای عملیاتی‪ ،‬خرید مواد اولیه‪ ،‬پرداخت بدهیها و انجام‬ ‫سرمایهگذاریهای مختلف ضروری است‪.‬‬ ‫‪ -‬وجود وجوه نقد کافی نشاندهندهی سالمت مالی شرکت است و کمبود آن میتواند به عدم توانایی‬ ‫در انجام تعهدات مالی منجر شود‪.‬‬ ‫‪ -‬مدیریت صحیح وجوه نقد به کسبوکارها کمک میکند تا بتوانند سرمایهگذاریهای بهتری انجام‬ ‫دهند و از فرصتهای سودآور استفاده کنند‪.‬‬ ‫‪ 2.2‬نحوهی ثبت و کنترل وجوه نقد‬ ‫در حسابداری‪ ،‬وجوه نقد باید بهدرستی ثبت و کنترل شود‪.‬برخی از روشهای رایج در مدیریت‬ ‫و کنترل وجوه نقد شامل موارد زیر هستند‪:‬‬ ‫‪.1‬تهیهی صورت مغایرت بانکی‪ :‬یکی از وظایف مهم حسابداران‪ ،‬تهیهی صورت مغایرت بانکی‬ ‫است که طی آن موجودی حسابهای بانکی شرکت با صورتحسابهای بانک تطبیق داده‬ ‫میشود‪.‬‬ ‫‪.2‬بودجهبندی نقدینگی‪ :‬برای برنامهریزی و پیشبینی نیازهای نقدینگی‪ ،‬بودجهبندی صورت‬ ‫میگیرد تا سازمان مطمئن شود در زمانهای ضروری‪ ،‬وجوه نقد کافی در اختیار دارد‪.‬‬ ‫‪.3‬مدیریت سرمایهگذاریهای کوتاهمدت‪ :‬این مدیریت شامل تبدیل مازاد نقدینگی به‬ ‫سرمایهگذاریهای کوتاهمدت است که بهراحتی و سریع به پول نقد تبدیل شوند‪.‬‬ ‫‪.4‬مدیریت دریافت و پرداخت‪ :‬سیستمهای کنترلی برای بهینهسازی دریافت از مشتریان و‬ ‫پرداخت به تامینکنندگان طراحی میشود‪.‬‬ ‫‪ 2.3‬چالشهای مدیریت وجوه نقد‬ ‫مدیریت وجوه نقد همیشه ساده نیست و برخی از چالشها عبارتند از‪:‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ -‬کمبود نقدینگی‪ :‬ممکن است شرکت به دلیل بدهیهای باال یا دریافتهای طوالنیمدت دچار کمبود‬ ‫نقدینگی شود‪.‬‬ ‫‪ -‬نوسانات بازار‪ :‬شرایط اقتصادی و نوسانات بازار میتواند بر ارزش سرمایهگذاریهای کوتاهمدت تأثیر‬ ‫بگذارد و نقدشوندگی را تحت تاثیر قرار دهد‪.‬‬ ‫‪ -‬مدیریت زمانبندی پرداختها‪ :‬هماهنگی زمانبندی پرداختها با دریافتها چالشبرانگیز است و نیاز‬ ‫به برنامهریزی دقیق دارد‪.‬‬ ‫‪ 2.4‬اهداف کلی و اصلی وجوه نقد‬ ‫‪.1‬انجام معامالت روزانه‪ :‬وجود وجوه نقد به کسبوکارها امکان میدهد تا خریدهای روزمره‪،‬‬ ‫هزینههای عملیاتی و پرداختهای فوری خود را بدون نیاز به تأخیر یا انتظار تأمین کنند‪.‬این‬ ‫قابلیت به آنها اجازه میدهد که کسبوکار را روان و بدون مشکل در عملیات ادامه دهند‪.‬‬ ‫‪.2‬پرداخت تعهدات مالی و بدهیها‪ :‬داشتن وجوه نقد به شرکتها این امکان را میدهد تا تعهدات‬ ‫مالی و بدهیهای جاری خود را به موقع پرداخت کنند‪.‬این شامل پرداخت به تأمینکنندگان‪،‬‬ ‫پرداخت وامها و بدهیهای کوتاهمدت است‪.‬‬ ‫‪.3‬ایجاد امنیت مالی‪ :‬وجوه نقد در دسترس‪ ،‬بهنوعی یک پشتوانه مالی برای کسبوکار محسوب‬ ‫میشود‪.‬این امر به شرکت کمک میکند که در شرایط نامطلوب اقتصادی یا بحرانهای مالی‪،‬‬ ‫همچنان بتواند به فعالیت خود ادامه دهد و از ریسکهای مالی جلوگیری کند‪.‬‬ ‫‪.4‬استفاده از فرصتهای اضطراری و فوری‪ :‬در شرایطی که فرصتهای سرمایهگذاری یا خریدهای‬ ‫سودآور فوری ایجاد میشود‪ ،‬شرکتها با داشتن وجوه نقد میتوانند بهسرعت از این فرصتها‬ ‫استفاده کنند‪.‬وجوه نقد به کسبوکار این امکان را میدهد که بدون نیاز به تأمین منابع جدید‪،‬‬ ‫این موقعیتها را به دست بیاورد‪.‬‬ ‫‪.5‬تأمین نقدینگی برای پرداخت حقوق و دستمزد‪ :‬یکی از کاربردهای اصلی وجوه نقد‪ ،‬پرداخت‬ ‫حقوق و دستمزد کارکنان است‪.‬داشتن نقدینگی کافی برای تأمین حقوق کارمندان باعث‬ ‫میشود که کسبوکار بتواند رضایت و انگیزهی کارکنان خود را حفظ کند و در نتیجه بهرهوری‬ ‫بهتری داشته باشد‪.‬‬ ‫‪.6‬پشتیبانی از برنامههای توسعهای و رشد‪ :‬در صورتی که شرکت قصد توسعه و سرمایهگذاری در‬ ‫بخشهای جدیدی را داشته باشد‪ ،‬وجود وجوه نقد میتواند پشتیبانی مالی الزم برای اجرای‬ ‫این برنامهها را فراهم کند و از نیاز به منابع خارجی کاسته شود‪.‬‬ ‫‪3‬‬  ‫‪ 2.5‬خطرات اصلی وجوه نقد‬ ‫وجوه نقد‪ ،‬به دلیل ویژگیهای خاص خود‪ ،‬در معرض چندین خطر و ریسک قرار دارد که میتواند‬ ‫بر سالمت مالی کسبوکار تأثیر بگذارد‪:‬‬ ‫سرقت و سوءاستفاده‪ :‬یکی از بزرگترین خطرات وجوه نقد‪ ،‬امکان سرقت و سوءاستفاده‬ ‫‪.1‬‬ ‫است‪.‬چون پول نقد بهسرعت و بهراحتی قابل دسترسی و جابجایی است‪ ،‬همیشه در معرض‬ ‫سرقت یا استفاده نادرست از سوی کارکنان یا افراد متقلب قرار دارد‪.‬برای جلوگیری از این‬ ‫مشکل‪ ،‬کنترلها و نظارتهای دقیق ضروری است‪.‬‬ ‫ریسک کاهش ارزش پول (تورم)‪ :‬با گذشت زمان و تحت تأثیر تورم‪ ،‬قدرت خرید وجوه نقد‬ ‫‪.2‬‬ ‫کاهش مییابد‪.‬یعنی اگر مقدار زیادی پول نقد در حسابها باقی بماند‪ ،‬ارزش واقعی آن به‬ ‫دلیل افزایش قیمتها و کاهش قدرت خرید‪ ،‬کاهش پیدا میکند‪.‬این ریسک بهویژه در‬ ‫کشورهایی با تورم باال مهم است و میتواند ضرر اقتصادی به همراه داشته باشد‪.‬‬ ‫ریسک نگهداری بیشازحد نقدینگی (هزینه فرصت)‪ :‬نگهداری بیش از حد وجوه نقد به‬ ‫‪.3‬‬ ‫معنای از دست دادن فرصتهای سرمایهگذاری سودآور است‪.‬این موضوع باعث ایجاد هزینه‬ ‫فرصت میشود؛ یعنی شرکت میتوانست از این منابع برای سرمایهگذاریهای درآمدزا‬ ‫استفاده کند و سود بیشتری کسب کند‪ ،‬اما با نگهداری نقد‪ ،‬این فرصتها از دست میروند‪.‬‬ ‫ریسک عدم نقدینگی (نقدینگی ناکافی)‪ :‬اگر وجوه نقد کافی در دسترس نباشد‪ ،‬شرکت‬ ‫‪.4‬‬ ‫نمیتواند به تعهدات مالی و پرداختهای ضروری خود عمل کند‪ ،‬که این میتواند منجر به‬ ‫بروز مشکالتی مانند جریمهها‪ ،‬از دست دادن اعتبار و حتی ورشکستگی شود‪.‬‬ ‫نوسانات نرخ ارز‪ :‬اگر بخشی از وجوه نقد به صورت ارزهای خارجی نگهداری شود‪ ،‬ممکن‬ ‫‪.5‬‬ ‫است تحت تأثیر تغییرات نرخ ارز دچار نوسان در ارزش شود‪.‬این ریسک برای شرکتهای‬ ‫بینالمللی که به ارزهای خارجی وابستهاند‪ ،‬قابل توجه است و میتواند باعث سود یا زیان‬ ‫ناگهانی شود‪.‬‬ ‫ریسک خطا در ثبت و گزارش‪ :‬هرگونه خطا در ثبت وجوه نقد‪ ،‬مانند اشتباه در گزارشدهی‬ ‫‪.6‬‬ ‫یا ثبت اشتباه مبلغها‪ ،‬میتواند منجر به مشکالت مدیریتی و تصمیمگیری نادرست شود‪.‬‬ ‫برای پیشگیری از این ریسک‪ ،‬ثبت و گزارشدهی صحیح وجوه نقد و انجام بررسیهای‬ ‫دورهای الزم است‪.‬‬ ‫ریسک نقدشوندگی معادلهای نقد‪ :‬برخی از معادلهای نقد‪ ،‬مانند اوراق تجاری و اوراق‬ ‫‪.7‬‬ ‫خزانه‪ ،‬ممکن است در شرایط خاص اقتصادی بهراحتی قابل نقد شدن نباشند یا ارزش آنها‬ ‫کاهش یابد‪.‬این مشکل میتواند شرکت را در مواقع نیاز فوری به پول نقد دچار مشکل کند‪.‬‬ ‫‪4‬‬  ‫‪.3‬کنترل وجوه نقد‬ ‫ایجاد سیستم کنترل داخلی به نحوی که مسئولیت دریافت و پرداخت وجوه از مسئولیت ثبت حساب‬ ‫ها و نگهداری مدارک جدا شود‪.‬تهیه و تنظیم گزارش وضعیت نقدینگی به صورت روزانه هفتگی ماهانه‬ ‫و ساالنه برای استفاده مدیریت به منظور حصول اطمینان از این که وجه نقد طبق برنامه از پیش تعیین‬ ‫شده تحصیل و به مصرف رسیده است‪.‬‬ ‫‪ 3.1‬کنترل دریافت های نقدی‬ ‫هدف از ایجاد کنترل دریافتهای نقدی حصول اطمینان از دریافت و ثبت به موقع کلیه مبالغ قابل‬ ‫دریافت توسط واحد تجاری می باشد‪.‬روش های کنترل در واحدهای تجاری مختلف به دلیل متفاوت‬ ‫بودن فعالیت آنها و متنوع بودن منابع دریافت های نقدی متفاوت است اما روشهای زیر را در اکثر‬ ‫واحدهای تجاری می توان به کار گرفت‪:‬‬ ‫‪.1‬تفکیک مسئولیت دریافت وجوه نقد از مسئولیت ثبت حسابها و نگهداری مدارک آن این‬ ‫عمل موجب می شود که یک فرد نتواند اختالس وجوه نقد را با عدم ثبت یا ثبت ساختگی‬ ‫پنهان کند‪.‬‬ ‫‪.2‬ثبت فوری کلیه دریافت ها و واریز آن به حساب بانک در پایان هر روز تمرکز کلیه دریافت‬ ‫های نقدی در دایره صندوق‬ ‫‪.3‬صدور رسید در برابر کلیه دریافت های نقدی رسیدهای مذکور باید دارای شماره سریال و‬ ‫مهر و امضای شخص مسئول باشد‪.‬د نظارت مستمر بر وجوه نقد دریافتی و همچنین‬ ‫گزارشهایی که در ارتباط با آن به مدیریت ارائه می شود‪.‬‬ ‫‪ 3.2‬کنترل پرداخت های نقدی‬ ‫پرداختهای نقدی در واحدهای تجاری مختلف برای مقاصد متعدد به شکلهای گوناگون صورت‬ ‫میگیرد‪.‬چنانچه کنترل مؤثری بر پرداخت های نقدی اعمال نگردد به علت سهولت در پنهان نگه داشتن‬ ‫جریان پرداخت های نقدی اختالس های بسیاری به وقوع خواهد پیوست‪.‬گرچه هر واحد تجاری باید‬ ‫سیستمی متناسب با نوع نیازها و شرایط خاص خود تنظیم نماید‪ ،‬ولی موارد زیر برای همه سیستم ها‬ ‫جنبه اساسی دارد‪:‬‬ ‫‪.1‬تفکیک مسئولیت پرداخت های نقدی‪ ،‬صدور چک‪ ،‬امضای چک‪ ،‬تحویل چک و ثبت حساب‬ ‫ها و نگهداری مدارک از یکدیگر‬ ‫‪.2‬انجام کلیه پرداخت ها بر اساس مجوزهای صادره توسط مقامات مجاز به نحوی که هیچ‬ ‫پرداختی بدون مجوز صورت نگیرد‪.‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪.3‬انجام کلیه پرداخت ها به استثنای مبالغ جزئی که از محل تنخواه گردان پرداخت می شود‬ ‫از طریق صدور چک‪ ،‬عدم صدور چک در وجه حامل صدور و امضای چک پس از انجام‬ ‫بررسی های الزم و کسب اطمینان از وجود مدارک کافی کنترل مدارک مربوط به پرداخت‬ ‫های نقدی قبل از تحویل چک به گیرنده توسط فردی غیر از صادر کننده چک ایجاد تنخواه‬ ‫گردان با تصویب مدیریت در صورت ضرورت کنترل مانده حساب صندوق با مانده وجوه نقد‬ ‫نزد صندوق به طور اتفاقی و دوره ای نظارت مستمر بر پرداخت های نقدی و امور تنظیم و‬ ‫ثبت حساب ها و نگهداری مدارک آن ممهور نمودن کلیه اسناد هزینه پرداخت شده به مهر‬ ‫باطل شد یا پرداخت شد‪.‬‬ ‫‪ 3.3‬کنترل های داخلی مربوط به وجوه نقد‬ ‫وجوه نقد در هر شکل مانند اسکناس‪ ،‬سکه و‪...‬مقبولترین دارایی است که همه اشخاص خواهان آن‬ ‫میباشند به همین دلیل بیش از سایر داراییها نیاز به محافظت و کنترل دارد‪.‬اگر این دارایی تحت‬ ‫محافظت و کنترل موثر واقع نشود ممکن است مورد سوء استفاده قرار گیرد‪.‬در هر موسسه ای برای‬ ‫محافظت از وجوه نقد باید کنترلهایی وجود داشته باشد‪.‬از جمله این کنترلها میتوان از تفکیک مسئولیتها‬ ‫نام برد‪.‬تفکیک مسئولیتها بدین معنی است که هیچ فردی نباید به تنهایی عهده دار انجام تمام مراحل‬ ‫یک معامله باشد‪.‬مثالً در مورد فروشهای نقدی عمل فروش دریافت وجه نقد و ثبت حسابداری مربوط‬ ‫به این رویداد نباید توسط یک نفر صورت گیرد در مورد وجوه نقد نیز عمل دریافت و پرداخت نباید به‬ ‫عهده شخص واحد باشد‪.‬بدین ترتیب وقتی عملیات حسابداری از نگهداری داراییها نظیر نقد تفکیک‬ ‫شود‪ ،‬کار یک نفر یا یک دایره توسط شخص یا دیاره دیگر کنترل می شود‪.‬موجودی نقد باید هر چندگاه‬ ‫یک بار با حساب دارایی مربوطه مطابقت داده شود و هر گونه مغایرت مورد پیگیری قرار گیرد‪.‬به دلیل‬ ‫درجه نقد شوندگی بسیار باالی وجوه نقد بایستی کنترلهای داخلی این قسمت از اهمیت باالیی برخوردار‬ ‫باشند‪.‬تعداد و نوع کنترل ها بسته به نوع ماهیت و حجم عملیات واحد تجاری متفاوت خواهند بود‪.‬‬ ‫در زیر یک سری کنترلهای داخلی وجه نقد اشاره می شود‪:‬‬ ‫هر رویداد دریافت با پرداخت در تاریخ خود به شکل کامل در دفاتر ثبت شود‪.‬‬ ‫‪.1‬‬ ‫به هیچ یک از کارکنان اجازه داده نشود تمامی مراحل مربوط به یک رویداد مالی مرتبط با وجه‬ ‫‪.2‬‬ ‫نقد را از ابتدا تا انتها انجام دهد‪.‬‬ ‫برای دریافت های نقدی که توسط صندوق انجام میشود رسید دریافت وجه سریالی در حداقل‬ ‫‪.3‬‬ ‫‪ 2‬نسخه تهیه گردد‪.‬‬ ‫برای تمامی چکهای صادره ابتدا دستور پرداختی که اطالعاتی مانند تاریخ صدور چک‪ ،‬تاریخ‬ ‫‪.4‬‬ ‫وصول چک‪ ،‬مبلغ‪ ،‬شرح دریافت کننده بابت شماره حساب بانکی‪ ،‬شماره چک و همچنین‬ ‫اطالعاتی که در مورد دریافت کننده چک می باشد تهیه گردد‪.‬‬ ‫تمامی پرداختهای شرکت به غیر از پرداختهای جزیی که از محل تنخواه گردان انجام میشود با‬ ‫‪.5‬‬ ‫صدور چک صورت پذیرد‪.‬‬ ‫‪6‬‬  ‫برای تمامی رویدادهای مالی تا حد امکان از حساب بانکی استفاده شود‪.‬‬ ‫‪.6‬‬ ‫امضاء مجاز حسابهای بانکی حداقل مربوط به ‪ 2‬نفر از اعضای هیئت مدیره باشد که یکی از آنها‬ ‫‪.7‬‬ ‫بایستی حتما مدیر عامل باشد‪.‬‬ ‫در پایان هر روز کاری مانده واقعی صندوق با دفاتر مالی شرکت مطابقت داده شود‪.‬‬ ‫‪.8‬‬ ‫وصول وجه مطالبات حتما از طریق واریز به حساب و یا دریافت چک روز صورت پذیرد‪.‬در واریز‬ ‫‪.9‬‬ ‫به حساب بانکی مالک احتساب وجه به حساب بستانکار مشتری ارائه اصل فیش از سوی وی‬ ‫میباشد در وصول از مشتریان شرکت بایستی اطالعات مربوط به چکهای دریافتی را به شکل‬ ‫مدونی در دفاتر خود ثبت نماید‪.‬‬ ‫‪ 3.4‬سیستم های کنترلی وجوه نقد‬ ‫‪3.4.1‬سیستم صدور فاکتور و کنترل حساب مشتریان‬ ‫در این نوع از سیستم کنترلهای داخلی برای هر یک از یک حساب جداگانه در دفتر تفصیلی شرکت‬ ‫نگهداری شده و تمامی فروشهای انجام شده به آن مشتری در حساب مربوط به وی ثبت می شود‪.‬هر‬ ‫گونه دریافت نقد و یا دریافت یک چک از هر مشتری در حساب مخصوص وی ثبت میگردد و برای‬ ‫دریافتهای نقدی حتما بایستی صرفا یک حساب بانکی اعالم شده و هیچ دریافتی بدون ارائه فیش واریزی‬ ‫مشتری به حساب وی منظور نمی شود‪.‬‬ ‫‪ 3.4.2‬سیستم های کنترل داخلی تنخواه گردان‬ ‫حساب تنخواه گردان وظیفه پرداخت هزینه های جزیی را در شرکت بر عهده دارد ‪.‬حساب تنخواه‬ ‫گردان معموال به ‪ 2‬شکل مانده ثابت با تامین ثابت شارژ میشود‪.‬از تنخواه گردان نسبت به مبلغی که در‬ ‫اختیار دارد بایستی تضمین مناسبی اخذ شود‪.‬هم چنین تمامی هزینه های انجام شده توسط تنخواه‬ ‫گردان قبل از انجام هزینه بایستی به تایید مدیریت برسد‪.‬‬ ‫هیچ گونه هزینه با پرداختی که می توان از طریق صدور چک انجام داد نباید توسط تنخواه گردان‬ ‫پرداخت شود‪.‬‬ ‫تنخواه گردان حق واریز به حسابهای بانکی شرکت تحت عنوان مانده تامین مالی ندارد‪.‬در دوره های‬ ‫زمانی مناسب که نباید بیش از ‪ 2‬هفته باشد تنخواه گردان موظف ارائه صورتهای هزینه خود است‪.‬‬ ‫تمامی پرداختهای صورت گرفته در وجه تنخواه گردان باید از طریق صدور چک در وجه تنخواه گردان‬ ‫انجام پذیرد و صندوق حق شارژ تنخواه را ندارد‪.‬‬ ‫‪7‬‬  ‫‪ 3.4.3‬سیستم های کنترل داخلی صندوق‬ ‫وظیفه صندوق دار در شرکتهای تولیدی و بازرگانی وصول وجوه مربوط به فروشهای نقدی انجام‬ ‫شده در محل دریافت اوراق بهادار از مشتریان ‪ -‬نگهداشت اوراق بهادار شرکت نزد خود و اعمال کنترلهای‬ ‫امنیتی مناسب بر روی فعالیت زیر می باشد‪:‬‬ ‫وصول وجه ‪ :‬هر گونه وصول از مشتریان توسط صندوق بایستی طی یک رسید وصول وجه با شماره‬ ‫سریالی انجام پذیرد‪.‬دریافت هر گونه سند بهادار مانند چک از مشتریان نیز به همین ترتیب انجام‬ ‫میگیرد صندوق دار موظف است وجه نقد حاصل ازفروشهای نقدی را حداکثر تا ابتدای روز کاری بعد به‬ ‫حساب بانکی شرکت واریز نماید همچین چکهایی را که موعد وصول آنها فرارسیده است جهت وصول‬ ‫به بانک ارائه نماید از صندوق دار نیز به نسبت میانگین صندوق تضمین مناسب اخذ شود‪.‬‬ ‫‪8‬‬  ‫‪.4‬حسابداری وجوه نقد‬ ‫حسابداری وجوه نقد واحد های تجاری شامل سه حساب زیر میشود‪:‬‬ ‫‪.1‬صندوق‬ ‫‪.2‬تنخواهگردان‬ ‫‪.3‬بانک‬ ‫‪ 4.1‬صندوق‬ ‫در واحد های تجاری دریافت و پرداخت وجه به صورت های ذکر شده انجام میشود‪.‬چنانچه این‬ ‫عملیات ها به صورت نقدی در محل موسسه انجام شود از حسابی تحت عنوان صندوق استفاده میشود‪.‬‬ ‫حساب صندوق شامل وجوه نقد اعم از مسکوک و اسکناس‪ ،‬حواله های بانکی و سایر اوراقی است که‬ ‫دارای خصیصه وجه نقد باشند‪.‬وجوهی که واحد تجاری بابت خدمات و کاالی ارائه شده خود دریافت‬ ‫میکند به بدهکار حساب صندوق و پرداخت هایی که از حساب صندوق صورت میگیرد به بستانکار‬ ‫حساب صندوق منظور میشوند‪.‬به عبارت دیگر در هر دریافت حساب صندوق بدهکار و در هر پرداخت‬ ‫نیز حساب صندوق بستانکار میشود‪.‬حساب صندوق در پایان هر دوره مالی دارای مانده بدهکار میباشد‪.‬‬ ‫جدول ‪ -4.1‬ثبت بابت دریافت وجوه نقد‬ ‫بستانکار‬ ‫بدهکار‬ ‫شرح‬ ‫تاریخ‬ ‫✖✖✖‬ ‫صندوق‬ ‫✖✖✖‬ ‫هرگونه دریافتی‬ ‫جدول ‪ -4.2‬ثبت بابت پرداخت وجوه نقد‬ ‫بستانکار‬ ‫بدهکار‬ ‫شرح‬ ‫تاریخ‬ ‫✖✖✖‬ ‫هرگونه پرداختی‬ ‫✖✖✖‬ ‫صندوق‬ ‫‪ 4.1.1‬اضافه و کسر صندوق‬ ‫در موسساتی که از حساب صندوق استفاده میشود‪ ،‬مسئولیت نگهداری صندوق به عهده فرد یا‬ ‫افرادی به نام صندوقدار میباشد‪.‬در پایان هر روز کاری موجودی صندوق توسط صندوقدار شمارش‬ ‫میشود و با مانده حساب صندوق در دفاتر مطابقت داده میشود‪.‬اگر موجودی صندوق کسری یا اضافی‬ ‫داشته باشد و مبلغ آن قابل توجه باشد‪ ،‬بایستی ورودی ها و خروجی های حساب صندوق آن روز مورد‬ ‫برسی قرار گیرد و دالیل آن اختالف روشن شود‪ ،‬اما اگر مبلغ کسری یا اضافی کم اهمیت باشد‪،‬‬ ‫مابهالتفاوت به حسابی تحت عنوان "کسری و فزونی صندوق" بست میشود‪.‬‬ ‫‪9‬‬  ‫روش های برخورد با کسری و اضافی صندوق ‪:‬‬ ‫ روش اول‪:‬‬ ‫کسری یا اضافی صندوق را به حساب شخص صندوقدار شرکت منظور میکنند‪.‬در برخی موسسات‪،‬‬ ‫ماهانه مبلغی تحت عنوان فوقالعاده کسر صندوق به صندوقدار پرداخت میشود که در این حالت‬ ‫صندوقدار مسئول جبران کسری صندوق بوده و بابت کسری و اضافی صندوق ثبتی در دفاتر انجام‬ ‫نمیگیرد‪.‬‬ ‫ روش دوم‪:‬‬ ‫در این روش کسری یا اضافی صندوق را به ترتیب به حساب هزینه های غیر عملیاتی یا سایر درآمد‬ ‫منظور میکنیم‪.‬در پایان دوره مالی حساب کسری یا اضافی صندوق ممکن است دارای مانده بدهکار‬ ‫باشد که در این صورت به عنوان هزینه غیر عملیاتی و در صورتی که مانده آن بستانکار باشد به عنوان‬ ‫سایر درآمدها در صورت سود و زیان موسسه نشان داده میشود‪.‬‬ ‫جدول ‪ -4.3‬ثبت بابت کسری صندوق‬ ‫بستانکار‬ ‫بدهکار‬ ‫شرح‬ ‫تاریخ‬ ‫✖✖✖‬ ‫حساب کسر صندوق‬ ‫✖✖✖‬ ‫صندوق‬ ‫جدول ‪ -4.4‬ثبت بابت اضافی صندوق‬ ‫بستانکار‬ ‫بدهکار‬ ‫شرح‬ ‫تاریخ‬ ‫✖✖✖‬ ‫صندوق‬ ‫✖✖✖‬ ‫حساب اضافه صندوق‬ ‫‪ 4.2‬تنخواهگردان‬ ‫برای ایجاد کنترل های داخلی بهتر‪ ،‬موسسات تجاری همواره تالش میکنند وجوه نثد خود را در‬ ‫بانک ها نگهداری کنند و پرداخت های خود را از طریق چک ها انجام دهند‪ ،‬اما استفاده از چک برای‬ ‫پرداخت های جزئی موسسه مانند هزینه های ایاب ذهاب‪ ،‬هزینه ها تعمیرات‪ ،‬ملزومات شرکت و هزینه‬ ‫های مشابه آن که بار ها در طی دوره صورت میگیرد‪ ،‬روش درستی نیست‪.‬به همین دلیل برای انجام‬ ‫چنین پرداخت هایی معموال وجوهی در اختیار فرد یا افرادی قرار میگیرد تا هزینه های مزبور را پرداخت‬ ‫کنند‪.‬به این وجوه "تنخواهگردان" میگویند‪.‬مبلغی که در اختیار تنخواهدار قرار میگیرد با توجه به‬ ‫هزینه های است که در طی یک دوره مشخص توسط او پرداخت میشود‪.‬مانده حساب تنخواهگردان در‬ ‫دفاتر همیشه بدهکار است‪.‬‬ ‫‪10‬‬ ‫هنگامی که مبلغی به عنوان تنخواه در اختیار تنخواهدار قرار میگیرد‪ ،‬باید آن را تحت عنوان‬ ‫"تنخواهگردان" در دفاتر و بدهکار ثبت کرد‪.‬‬ ‫جدول ‪ -4.5‬ثبت بابت در اختیار گذاشتن پول به تنخواهدار‬ ‫بستانکار‬ ‫بدهکار‬ ‫شرح‬ ‫تاریخ‬ ‫✖✖✖‬ ‫حساب تنخواهگردان تنخواهدار‬ ‫✖✖✖‬ ‫حساب بانک‬ ‫‌‬ ‫پس از انجام هزینه ها توسط تنخواهدار و ارائه هزینه ها به حسابدار‪ ،‬مجددا در دفاتر ثبت انجام شود‪.‬‬ ‫مانده حساب تنخواهگردان باید در پایان دوره مالی تسویه شود‪.‬پس تنخواهدار عالوه بر اسناد هزینه‪،‬‬ ‫باید مانده تنخواهگردان را به حساب بانک یا صندوق موسسه تجاری واریز نموده و قبض واریزی را همراه‬ ‫با اسناد هزینه به حسابدار تحویل دهد تا در دفاتر دوره مربوطه ثبت شود‪.‬‬ ‫جدول ‪ -4.6‬ثبت بابت تصویه حساب تنخواهگردان‬ ‫بستانکار‬ ‫بدهکار‬ ‫شرح‬ ‫تاریخ‬ ‫✖✖✖‬ ‫حساب کسر صندوق‬ ‫✖✖✖‬ ‫حساب تنخواهگردان تنخواهدار‬ ‫‪ 4.3‬بانک‬ ‫موسسات تجاری به دالیل متعددی از جمله کنترل بهتر ترجیح میدهند بخش عمده موجودی نقد‬ ‫خود را نزد بانک ها نگهداری کنند و پرداخت ها و دریافت های خود را از طریق بانک انجام دهند‪.‬‬ ‫بنابراین یک یا چند حساب در بانک ها افتتاح میکنند‪.‬نگهداری وجوه نقد در بانک‪ ،‬عمالً به صورت‬ ‫گوناگونی انجام می گیرد‪.‬گاهی موسسات برای دریافتها و پرداختهای خود‪ ،‬اقدام به افتتاح حساب جاری‬ ‫نموده و هرگاه به بانک مراجعه نمایند می توانند مبلغ موجود در حساب خود را بوسیله چک دریافت‬ ‫نمایند‪.‬گاهی نیز موسسات مقداری از وجوه نقد خود را به صورت پس انداز قرض الحسنه‪ ،‬سرمایه گذاری‬ ‫کوتاه مدت و بلند مدت‪ ،‬نزد بانکها نگهداری می نمایند‪.‬‬ ‫سپردن وجوه نقد به حساب جاری‪ ،‬اصطالحا واریز به حساب بانکی نامیده می شود و اعالمیه یا‬ ‫مدرکی که بانکها در قبال واریز وجه به صاحب حساب ارائه می دهند "اعالمیه بستانکار" نام دارد‪.‬‬ ‫مزایای حسابهای جاری در بانک‬ ‫محافظت از موجودی نقد توسط بانک ها‬ ‫‪.1‬‬ ‫به حداقل رسیدن خطر سوءاستفاده و سرقت موجودی نقد‬ ‫‪.2‬‬ ‫سهولت در انتقال وجه به دیگران با استفاده از چک‬ ‫‪.3‬‬ ‫پرداخت بدهی مشتریان به طور مستقیم و راحت‬ ‫‪.4‬‬ ‫‪11‬‬  ‫‪ 4.3.1‬صورت حساب بانکی‬ ‫بانک ها معموال به طور ماهانه یا هر زمانی که موسسات تجاری تقاضا کنند گزارشی حاوی تمام‬ ‫عملیات های مربوط به حساب موسسه را تهیه و به موسسه تحویل میدهند‪.‬به این گرازشات "صورت‬ ‫حساب بانکی" گفته میشود‪.‬صورت حساب بانکی حاوی مانده حساب واحد تجاری در ابتدای دوره و‬ ‫همچنین کلیه وجوه واریزی به حساب و وجوه برداشت شده از آن در طی دوره میباشد‪.‬ثبت حساب‬ ‫ها در صورت حساب بانکی برعکس ثبت حساب ها در دفاتر واحد تجاری میباشد‪ ،‬یعنی کلیه وجوه‬ ‫واریز شده به حساب در ستون بستانکار و کلیه پرداخت ها و برداشت ها در ستون بدهکار صورت حساب‬ ‫ثبت میشوند‪.‬بانک یکی از بدهکاران شرکت می باشد متقابال شرکت یکی از بستانکاران بانک می باشد‪.‬‬ ‫بنابراین در هر زمان که مبلغی به حساب شرکت در بانک واریز می شود حساب بانک در دفاتر شرکت‬ ‫بدهکار خواهد شد و در همین زمان حساب شرکت در دفاتر بانک بستانکار می شود و نیز در مواردی‬ ‫که مبلغی از حساب شرکت در بانک برداشت می شود حساب بانک در دفاتر شرکت کاهش یافته یعنی‬ ‫بستانکار می شود و حساب شرکت در دفاتر بانک بدهکار می شود‪.‬‬ ‫جدول ‪ -4.7‬ثبت بابت دریافت با حساب بانکی‬ ‫بستانکار‬ ‫بدهکار‬ ‫شرح‬ ‫تاریخ‬ ‫✖✖✖‬ ‫حساب بانک‬ ‫✖✖✖‬ ‫هرگونه دریافت وجه با حساب بانکی‬ ‫جدول ‪ -4.8‬ثبت بابت پرداخت با حساب بانکی‬ ‫بستانکار‬ ‫بدهکار‬ ‫شرح‬ ‫تاریخ‬ ‫✖✖✖‬ ‫هرگونه پرداخت وجه با حساب بانکی‬ ‫✖✖✖‬ ‫حساب بانک‬ ‫‪12‬‬  ‫‪.5‬صورت مغایرت بانکی‬ ‫چنانچه حسابدار شرکت و حسابدار بانک هر دو معامالت و رویدادهای فی ما بین را به صورت صحیح‬ ‫و به موقع در دفاتر خود ثبت نمایند‪.‬مانده حساب بانک در دفاتر شرکت و مانده حساب شرکت در دفاتر‬ ‫بانک با هم برابر و معکوس خواهد شد و در اکثر موارد نیز مانده حساب بانک در دفاتر شرکت بدهکار و‬ ‫مانده حساب شرکت در دفاتر بانک بستانکار خواهد بود‪.‬اما در عمل چنین اتفاقی نمی افتد و در اغلب‬ ‫موارد این دو مانده با هم یکی نمی باشد‪.‬برای پیدا کردن دلیل این تفاوت بین دفاتر شرکت و صورت‬ ‫حساب بانکی پس از تهیه صورت حساب‪ ،‬آن دو را با هم مقایسه میکنیم‪.‬‬ ‫پس از تعیین اقالم مغایرت‪ ،‬موارد اختالف و نتایج حاصله در گزارشی تحت عنوان "صورت مغایرت‬ ‫بانکی" نشان داده میشود‪.‬صورت مغایرت بانکی معموال برای مقاصد زیر تهیه میشود ‪:‬‬ ‫‪.1‬به دست آوردن مانده صحیح حساب بانک برای انعکاس در ترازنامه‬ ‫‪.2‬کشف اشتباهات رخ داده توسط بانک و واحد تجاری در ثبت رویداد های نقدی‬ ‫فراهم آوردن اطالعات الزم برای به روز درآوردن دفاتر صورت مغایرت بانکی دارای عنوانی شامل سه‬ ‫سطر به شرح زیر میباشد‪:‬‬ ‫سطر اول‪ -‬نام واحد تجاری دارنده حساب‪.‬‬ ‫سطر دوم‪ -‬عنوان گزارش‪ ،‬یعنی " صورت مغایرت بانکی حساب جاری شماره ‪.....‬بانک‪.".....‬‬ ‫سطر سوم‪ -‬تاریخ‪ ،‬که به تاریخ روز معین است‪.‬‬ ‫جدول‪ -‬مشخص شدن مغایرت ها‬ ‫‪ 5.1‬فرآیند تهیه صورت مغایرت بانکی‬ ‫برای تهیه صورت مغایرت بانکی اقدامات زیر صورت میگیرد‪:‬‬ ‫‪.1‬اقالم مندرج در ستون بدهکار حساب بانک در دفاتر واحد تجاری یا اقالم مندرج در ستون‬ ‫بستانکار صورت حساب بانک و اقالم مندرج در ستون بستانکار حساب بانک در دفاتر واحد‬ ‫تجاری یا اقالم مندرج در ستون بدهکار صورت حساب بانک مطابقت داده میشود‪.‬اقالمی‬ ‫که هم در صورت حساب بانک و هم در دفاتر واحد تجاری ثبت شده باشند با عالمت تیک‬ ‫(✔) مشخص میشوند‪.‬دور اقالمی که مورد اختالف میباشند خط کشیده میشود‪.‬به این‬ ‫اقالم‪" ،‬اقالم باز" میگویند‪.‬‬ ‫‪.2‬ماهیت اقالم باز به شرح زیر تعیین میشود ‪:‬‬ ‫الف ‪.‬اقالم باز بدهکار دفتر‪ ،‬وجوه بین راهی میباشد که به مانده صورت حساب بانک اضافه میشود‪.‬‬ ‫‪13‬‬ ‫ب ‪.‬اقالم باز بستانکار دفتر‪ ،‬چک های معوق میباشد که از مانده صورت حساب بانک کسر میشود‪.‬‬ ‫ج ‪.‬اقالم باز بستانکار صورت حساب بانک‪ ،‬وصولی های بانک میباشد که مانده طبق دفاتر واحد‬ ‫تجاری اضافه میشود‪.‬‬ ‫د ‪.‬اقالم باز بدهکار صورت حساب بانک‪ ،‬برداشت های بانک میباشد که از مانده طبق دفاتر واحد‬ ‫تجاری کسر میشود‬ ‫ه ‪.‬هرگونه اشتباه در دفاتر واحد تجاری و یا صورت حساب بانک‪ ،‬بر حسب مورد‪ ،‬به مانده طبق دفاتر‬ ‫واحد تجاری یا صورت حساب بانک اضافه و یا از آن کسر میشود‪.‬‬ ‫‪.3‬صورت مغایرت بانکی تهیه میشود‪.‬الزم به ذکر است در مواردی که در دوره قبل چک‬ ‫معوق وجود داشته و در دوره جاری در صورت حساب بانک منعکس نشده باشد (از حساب‬ ‫جاری برداشت نشده باشد)‪ ،‬باید مجدداً در صورت مغایرت بانکی دوره جاری منعکس گردد‪.‬‬ ‫‪.4‬ثبت های اصالحی در دفاتر واحد تجاری صورت میگیرد‪.‬اصالح دفاتر پس از تهیه صورت‬ ‫مغایرت بانکی پس از تهیه صورت مغایرت بانکی‪ ،‬الزم است برخی اصالحات در دفاتر واحد‬ ‫تجاری به عمل آید تا مانده حساب بانک طبق دفاتر با مانده صحیح بانک مطابقت نماید‪.‬‬ ‫برای این منظور اسناد اصالحی که از روی صورت مغایرت بانکی ثبت میگردد‪ ،‬تنها اقالمی‬ ‫را شامل میشود که در قسمت تطبیق مانده طبق دفاتر با مانده صحیح گزارش شدهاند‪ ،‬یعنی‬ ‫وصولی های بانک‪ ،‬برداشت های بانک و مغایرت هایی که در نتیجه اشتباهات واحد تجاری‬ ‫به وجود آمده اند‪.‬اما اقالمی که در قسمت تطبیق مانده صورت حساب بانک یا مانده صحیح‬ ‫گزارش شده اند نیاز به صدور اسناد اصالحی ندارند‪ ،‬زیرا این گونه اقالم بر اثر گذشت زمان‬ ‫یا مراجعه به بانک برای رفع اشتباهات به طور خودکار برطرف میشود‪.‬‬ ‫‪ 5.2‬اصطالحات صورت مغایرت بانکی‬ ‫ چک های معوق‬ ‫چک صادر شده و وصول نشده یعنی اینکه حسابدار شرکت از حساب بانک موجود در شرکت کم‬ ‫کرده ولی حسابدار بانک هنوز تصمیم به کاهش مانده نگرفته است‬ ‫ وجوه واریزی توسط بدهکاران‬ ‫بدهکاران به شرکت بعضا اتفاق می افتد مبلغی از بدهی خود را و یا بخشی از آن را به حساب جاری‬ ‫شرکت واریز نمایند‪.‬در این صورت مبلغ به بانک به موجودیمان اضافه شده است اما در حساب بانک‬ ‫طبق دفاتر شرکت رقم واریزی ثبت نشده است و به همین صورت به اضافه میشود دفاتر منتقل میشود‪.‬‬ ‫ وجوه بین راهی‬ ‫چک دریافتی از مشتری که به بانک واگذار شده که هنوز وصول نشده (کِلِر)‪.‬‬ ‫‪14‬‬  ‫ اشتباه حسابدار‬ ‫گاهی اوقات اتفاق میافتد حسابدار شرکت یا بانک مبلغ را اضافه یا کم در دفتر ثبت میکند‬ ‫به طور مثال حسابدار شرکت چکی را به مبلغ ‪ 156,000‬صادر کرد که این مبلغ را حسابدار بانک به‬ ‫مبلغ ‪ 165.000‬ریال در دفاتر خودش یعنی بانک ثب کرد و از حساب ها کم کرد‪.‬د‪.‬این صورت باید‬ ‫مبلغی را که زیاد از دفاتر کم کرده است اضافه کند‪ ،‬یعنی معادل مبلغ ‪ 9.000‬ریال باید حسابدار بانک‬ ‫به حساب بانک اضافه نماید‬ ‫اگر بانک اشتباهی پولی را از حساب ما بردارد و یا واریز نماید میبایست اصالحش را نیز انجام دهد‪.‬‬ ‫ اشتباهات دوبل‬ ‫در بعضی مواقع چک های صادر شده به طور مثال در دفاتر در بستانکاریمان مشاهده میشود و‬ ‫میبایست اثر اشتباه اول و اثر اصالحی آن به صورت دوبل در حساب ها و صورت مغایرت بانکی نشان‬ ‫دهیم‪.‬‬ ‫دالیل مختلفی باعث اختالف بین مانده حساب بانک در دفاتر شرکت و مانده حساب شرکت ممکن‬ ‫است به وجود بیاید‪.‬‬ ‫‪.1‬مانده حساب بانک از دفاتراستخراج می کنیم‪.‬‬ ‫‪.2‬صورتحساب بانک تهیه شود‪.‬‬ ‫‪.3‬مانده هردو را به دست آوریم‪.‬‬ ‫‪15‬‬  ‫جدول ‪ -5.1‬نمونه صورت مغایرت‬ ‫شرکت نمونه‬ ‫صورت مغایرت‬ ‫در تاریخ ‪-/-/-‬‬ ‫مانده صورت حساب بانک‪:‬‬ ‫مانده حساب در دفاتر شرکت‪:‬‬ ‫اضافه می شود‪:‬‬ ‫اضافه می شود‪:‬‬ ‫‪-1‬‬ ‫‪-1‬‬ ‫‪-2‬‬ ‫‪-2‬‬ ‫‪-3‬‬ ‫‪-3‬‬ ‫‪-4‬‬ ‫‪-4‬‬ ‫کسرمی شود‪:‬‬ ‫کسرمی شود‪:‬‬ ‫‪-1‬‬ ‫‪-1‬‬ ‫‪-2‬‬ ‫‪-2‬‬ ‫‪-3‬‬ ‫‪-3‬‬ ‫‪-4‬‬ ‫‪-4‬‬ ‫‪16‬‬ ‫مثال‪ :‬گردش حساب بانک ملی شرکت آریان در دفاتر شرکت و صورتحساب بانک ملی در اردیبهشت‬ ‫‪ ،1401‬به شرح زیر است‪:‬‬ ‫صورتحساب بانک ملی شرکت آریان‬ ‫حساب بانک ملی در دفاتر شرکت‬ ‫بستانکار‬ ‫بدهکار‬ ‫بستانکار‬ ‫بدهکار‬ ‫‪350000‬‬ ‫مانده در ‪02/01‬‬ ‫‪350000‬‬ ‫مانده در ‪02/01‬‬ ‫‪100000‬‬ ‫واریز وجه نقد‬ ‫‪100000‬‬ ‫واریز وجه نقد‬ ‫‪90000‬‬ ‫چک شماره ‪121‬‬ ‫‪90000‬‬ ‫چک شماره ‪121‬‬ ‫‪90000‬‬ ‫وصولی‬ ‫‪80000‬‬ ‫چک شماره ‪122‬‬ ‫‪80000‬‬ ‫چک شماره ‪122‬‬ ‫‪95000‬‬ ‫چک شماره ‪123‬‬ ‫‪59000‬‬ ‫چک شماره ‪123‬‬ ‫‪90000‬‬ ‫وصولی‬ ‫‪53000‬‬ ‫وصولی وجه سفته‬ ‫‪75000‬‬ ‫چک شماره ‪124‬‬ ‫‪5000‬‬ ‫کارمزد بانکی‬ ‫‪25000‬‬ ‫چک شماره ‪125‬‬ ‫‪57000‬‬ ‫چک شماره ‪124‬‬ ‫حواله ارسالی آقای محمودی ‪150000‬‬ ‫سایر اطالعات مبلغ صحیح چک شماره ‪ 123‬که بابت خرید ملزومات صادر گردید‪.‬مبلغ صحیح آن ‪ 95000‬ریال می باشد‪.‬‬ ‫مبلغ صحیح چک شماره ‪ 124‬که بابت خرید اثاثه صادر گردیده‪.‬مبلغ صحیح آن ‪ 57000‬ریال می باشد‪.‬‬ ‫مطلوب است‪ :‬تهیه صورت مغایرت بانکی در پایان اردیبهشت ماه‬ ‫شرکت آریان‬ ‫صورت مغایرت بانکی‬ ‫در تاریخ ‪1401/02/30‬‬ ‫‪302000‬‬ ‫مانده طبق صورت حساب بانک‪:‬‬ ‫‪325000‬‬ ‫مانده طبق دفاتر شرکت‪:‬‬ ‫اضافه می شود‪:‬‬ ‫اضافه می شود‪:‬‬ ‫‪150000‬‬ ‫وجوه بین راهی‬ ‫‪18000‬‬ ‫اشتباه حسابدار شرکت‬ ‫‪53000‬‬ ‫وصولی بانک‬ ‫کسر می شود‪:‬‬ ‫کسر می شود‪:‬‬ ‫‪36000‬‬ ‫اشتباه حسابدار بانک‬ ‫(‪)5000‬‬ ‫کارمزد بانکی‬ ‫‪25000‬‬ ‫چک های معوق‬ ‫‪391000‬‬ ‫مانده صحیح‪:‬‬ ‫‪391000‬‬ ‫مانده صحیح‪:‬‬ ‫‌‬ ‫‪17‬‬  ‫‪.6‬صورت جریان وجوه نقد‬ ‫استفاده کنندگان صورتهای مالی نیازمند اطالعاتی در خصوص چگونگی ایجاد و مصرف وجه نقد‬ ‫توسط واحدهای تجاری هستند‪.‬با توجه به این که ترازنامه و صورت سود و زیان قادر به انعکاس این‬ ‫موضوع نیستند‪ ،‬لذا تهیه و ارائه یک صورت مالی اساسی تحت عنوان صورت جریان وجوه نقد ضروری‬ ‫است‪.‬صورت جریان وجوه نقد گزارشی است که اطالعات مربوط به جریان وجوه نقد واحد تجاری را طی‬ ‫یک دوره زمانی معین نشان میدهد‪.‬صورت جریان وجوه نقد اطالعاتی را ارائه میکند که به وسیله آن‬ ‫میتوان‪:‬‬ ‫مبلغ زمان و میزان اطمینان از تحقق جریانهای نقدی آتی واحد تجاری را ارزیابی کرد‪.‬‬ ‫‪.1‬‬ ‫توان واحد تجاری را در ایفای به موقع تعهدات و پرداخت سود سهام ارزیابی کرد‪.‬‬ ‫‪.2‬‬ ‫مبادالت نقدی و غیر نقدی فعالیتهای سرمایه گذاری و تأمین مالی را مشخص کرد‪.‬‬ ‫‪.3‬‬ ‫تفاوت بین سود (زیان) عملیاتی و جریان خالص ورود (خروج) وجه نقد ناشی از فعالیتهای‬ ‫‪.4‬‬ ‫عملیاتی را بیان کرد‪.‬‬ ‫‪ 6.1‬طبقه بندی اقالم در صورت جریان وجوه نقد‬ ‫صورت جریان وجوه نقد باید منعکس کننده جریانهای نقدی طی دوره به ترتیب تحت سرفصلهای‬ ‫اصلی زیر باشد‪:‬‬ ‫فعالیتهای عملیاتی‬ ‫‪.1‬‬ ‫بازده سرمایه گذاریها و سود پرداختی بابت تأمین مالی‬ ‫‪.2‬‬ ‫مالیات بر درآمد‬ ‫‪.3‬‬ ‫فعالیت های سرمایه گذاری‬ ‫‪.4‬‬ ‫فعالیتهای تأمین مالی‬ ‫‪.5‬‬ ‫فعالیتهای عملیاتی‬ ‫الف ‪ -‬جریانهای نقدی ورودی‪:‬‬ ‫‪.1‬وجوه نقد دریافتی از مشتریان بابت فروش کاالها و ارائه خدمات‬ ‫‪.2‬وجوه نقد دریافتی حاصل از حق ‪،‬امتیاز حق الزحمه کارمزد و سایر درآمدهای عملیاتی‬ ‫ب ‪ -‬جریانهای نقدی خروجی‪:‬‬ ‫‪.1‬وجوه نقد پرداختی بابت خرید کاالها و خدمات‬ ‫‪.2‬وجوه نقد پرداختی به کارکنان واحد تجاری شامل مزایای پایان خدمت کارکنان‬ ‫‪18‬‬  ‫بازده سرمایه گذاریها و سود پرداختی بابت تأمین مالی‬ ‫الف ‪ -‬جریانهای نقدی ورودی‪:‬‬ ‫‪.1‬سود سهام دریافتی (شامل سود سهام دریافتی از شرکتهای سرمایه پذیری که سرمایه گذاری‬ ‫در آنها به روش ارزش ویژه در حسابها انعکاس یافته است‪).‬‬ ‫‪.2‬سود و کارمزد دریافتی‬ ‫ب ‪ -‬جریانهای نقدی خروجی‬ ‫‪.1‬سود سهام پرداختی‬ ‫‪.2‬سود و کارمزد پرداختی اعم از این که به حساب دارایی منظور شده باشد یا به حساب هزینه‬ ‫دوره‬ ‫‪.3‬وجوه نقد پرداختی بابت هزینه تأمین مالی اقساط اجاره به شرط تملیک‬ ‫مالیات بر درآمد‬ ‫جریانهای نقدی مرتبط با مالیات بر درآمد تنها منحصر به پرداختها یا علی الحسابهای پرداختی از‬ ‫بابت مالیات درآمد و یا استرداد مبالغ پرداختی از این بابت است‪.‬‬ ‫فعالیت های سرمایه گذاری‬ ‫فعالیتهای سرمایه گذاری عبارت از تحصیل یا واگذاری سرمایه گذاریهای کوتاه مدت و بلندمدت‪،‬‬ ‫داراییهای ثابت مشهود داراییهای نامشهود و نیز پرداخت و وصول تسهیالت اعطایی به اشخاص مستقل‬ ‫از واحد تجاری (غیر از کارکنان) میباشد‪.‬‬ ‫نمونه هایی از جریانهای نقدی مرتبط با فعالیتهای سرمایه گذاری به شرح زیر است‪:‬‬ ‫الف ‪ -‬جریانهای نقدی ورودی‬ ‫وجوه نقد دریافتی حاصل از فروش سرمایه گذاری در سهام و اوراق مشارکت سایر واحدهای‬ ‫‪.1‬‬ ‫تجاری‬ ‫وجوه نقد دریافتی حاصل از فروش داراییهای ثابت مشهود و داراییهای نامشهود‬ ‫‪.2‬‬ ‫وجوه نقد دریافتی بابت اصل سپردههای سرمایه گذاری بلندمدت بانکی‬ ‫‪.3‬‬ ‫وجوه نقد دریافتی بابت اصل اقساط وامهای پرداختی به اشخاص مستقل از واحد تجاری‬ ‫‪.4‬‬ ‫(غیر از کارکنان)‬ ‫ب ‪ -‬جریانهای نقدی خروجی‬ ‫‪.1‬وجوه نقد پرداختی جهت تحصیل سرمایه گذاری در سهام و اوراق مشارکت سایر واحدهای‬ ‫تجاری‬ ‫‪19‬‬  ‫‪.2‬وجوه نقد پرداختی جهت تحصیل داراییهای ثابت مشهود و داراییهای نامشهود‬ ‫‪.3‬وجوه نقد پرداختی بابت سپردههای سرمایه گذاری بلندمدت بانکی‬ ‫‪.4‬وجوه نقد پرداختی بابت وام به اشخاص مستقل از واحد تجاری (غیر از کارکنان)‬ ‫فعالیتهای تأمین مالی‬ ‫فعالیتهای تأمین مالی عبارت از فعالیتهایی است که منجر به تغییر در میزان و ترکیب سرمایه و‬ ‫استقراض های واحد تجاری به جز اضافه برداشتهای منظور شده در محاسبه وجه نقد گردد‪.‬‬ ‫نمونه هایی از جریانهای نقدی مرتبط با فعالیتهای تأمین مالی به شرح زیر است‪:‬‬ ‫الف ‪ -‬جریانهای نقدی ورودی‬ ‫‪.1‬وجوه نقد دریافتی حاصل از صدور سهام‬ ‫‪.2‬وجوه نقد دریافتی حاصل از صدور اوراق مشارکت وجوه نقد دریافتی بابت تسهیالت مالی‬ ‫دریافتی از بانکها‬ ‫ب ‪ -‬جریانهای نقدی خروجی‬ ‫وجوه نقد پرداختی بابت اصل اوراق مشارکت صادره‬ ‫‪.1‬‬ ‫وجوه نقد پرداختی بابت اصل اقساط تسهیالت مالی دریافتی از بانکها‬ ‫‪.2‬‬ ‫وجوه نقد پرداختی بابت اصل اقساط اجاره به شرط تملیک‬ ‫‪.3‬‬ ‫وجوه نقد پرداختی بابت کاهش سرمایه‬ ‫‪.4‬‬ ‫‪20‬‬  ‫شرکت سهامی نمونه‬ ‫صورت جریان وجوه نقد‬ ‫برای سال مالی منتهی به ‪ 29‬اسفندماه ‪1371‬‬ ‫ریال‬ ‫ریال‬ ‫یادداشت‬ ‫فعالیت های عملیاتی‪:‬‬ ‫✖‬ ‫وجوه نقد دریافتی بابت فروش کاال‬ ‫✖‬ ‫وجوه نقد دریافتی بابت سایر درآمدها‬ ‫(✖)‬ ‫وجوه نقد پرداختی بابت خرید کاال‬ ‫(✖)‬ ‫وجوه نقد پرداختی بابت هزینه های عملیاتی‬ ‫✖‬ ‫‪1‬‬ ‫جریان خالص ورود وجه نقد ناشی از فعالیتهای عملیاتی‬ ‫بازده سرمایه گذاریها و سود پرداختی بابت تأمین مالی‪:‬‬ ‫✖‬ ‫سود سهام دریافتنی‬ ‫✖‬ ‫سود دریافتی بابت سپرده های سرمایه گذاری‬ ‫(✖)‬ ‫سود سهام پرداختی‬ ‫(✖)‬ ‫سود تضمین شده پرداختی‬ ‫جریان خالص خروج وجه نقد ناشی از بازه سرمایه گذاری ها و‬ ‫سود پرداختنی بابت تامین مالی‬ ‫مالیات بر درآمد‪:‬‬ ‫(✖)‬ ‫مالیات بر درآمد پرداختی‬ ‫فعالیت های سرمایه گذاری‪:‬‬ ‫✖‬ ‫وجوه حاصل از فروش سرمایه گذاری های کوتاه مدت‬ ‫(✖)‬ ‫وجوه پرداختی بابت تحصیل سرمایه گذاری های بلند مدت‬ ‫✖‬ ‫وجوه حاصل از فروش داراییهای ثابت مشهود‬ ‫(✖)‬ ‫وجوه پرداختی بابت خرید داراییهای ثابت مشهود‬ ‫(✖)‬ ‫وجوه پرداختی بابت خرید داراییهای نامشهود‬ ‫(✖)‬ ‫جریان خالص خروج وجه نقد ناشی از فعالیت های سرمایه گذاری‬ ‫✖‬ ‫جریان خالص ورود وجه نقد قبل از فعالیتهای تأمین مالی‬ ‫فعالیتهای تأمین مالی‪:‬‬ ‫✖‬ ‫وجوه حاصل از افزایش سرمایه‬ ‫(✖)‬ ‫دریافت تسهیالت مالی‬ ‫(✖)‬ ‫بازپرداخت اصل تسهیالت مالی دریافتی‬ ‫✖‬ ‫جریان خالص ورود وجه نقد ناشی از فعالیتهای تأمین مالی‬ ‫✖‬ ‫خالص افزایش در وجه نقد‬ ‫✖‬ ‫مانده وجه نقد در ابتدای سال‬ ‫✖‬ ‫مانده وجه نقد در پایان سال‬ ‫‪21‬‬ ‫‪ -‬صورت تطبیق سود عملیاتی با جریان خالص ورود وجه نقد ناشی از فعالیتهای عملیاتی به شرح زیر‬ ‫است‪:‬‬ ‫ریال‬ ‫✖‬ ‫سود عملیاتی‬ ‫✖‬ ‫هزینه استهالک‬ ‫✖‬ ‫خالص افزایش در ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان‬ ‫(✖)‬ ‫افزایش حسابهای دریافتنی عملیاتی‬ ‫(✖)‬ ‫افزایش موجودی مواد و کاال‬ ‫(✖)‬ ‫افزایش سفارشات و پیش پرداخت ها‬ ‫✖‬ ‫افزایش حسابهای پرداختنی عملیاتی‬ ‫✖‬ ‫افزایش پیش دریافتهای عملیاتی‬ ‫✖‬ ‫ها*‬ ‫خالص سایر درآمدها و هزینه‬ ‫✖‬ ‫* منظور خالص اقالمی است که در تعیین سود (زیان) عملیاتی منظور نشده و در سایر سرفصلهای اصلی صورت جریان‬ ‫وجوه نقد نیز قابل طبقه بندی نبوده است‪.‬‬ ‫‪ 6.2‬تهیه صورت جریان وجوه نقد‬ ‫برای تهیه صورت جریان وجوه نقد دسترسی به اطالعات زیر ضرورت دارد‬ ‫ترازنامه دوره جاری همراه با اقالم مقایسه ای دوره قبل‬ ‫‪.1‬‬ ‫صورت سود و زیان برای دوره جاری‬ ‫‪.2‬‬ ‫گردش حساب سود (زیان) انباشته برای دوره جاری‬ ‫‪.3‬‬ ‫سایر اطالعات مکمل در مورد دالیل تغییر در حسابهای ترازنامه‬ ‫‪.4‬‬ ‫پس از در دسترس قرار گرفتن اطالعات‪ ،‬فوق تهیه صورت جریان وجوه نقد مستلزم انجام مراحل زیر‬ ‫است‪:‬‬ ‫‪22‬‬  ‫تعیین جریانهای نقدی ناشی از فعالیتهای عملیاتی‬ ‫‪.1‬‬ ‫تعیین جریانهای نقدی ناشی از بازده سرمایه گذاری ها و سود پرداختی بابت تأمین مالی‬ ‫‪.2‬‬ ‫تعیین جریانهای نقدی ناشی از مالیات بر درآمد‬ ‫‪.3‬‬ ‫تعیین جریانهای نقدی ناشی از فعالیت های سرمایه گذاری‬ ‫‪.4‬‬ ‫تعیین جریانهای نقدی ناشی از فعالیتهای تأمین مالی‬ ‫‪.5‬‬ ‫تعیین خالص افزایش کاهش (در وجه نقد طی دوره)‬ ‫‪.6‬‬ ‫تعیین مانده وجه نقد در پایان دوره پس از منظور کردن مانده وجه نقد ابتدای دوره و خالص‬ ‫‪.7‬‬ ‫افزایش (کاهش در وجه نقد طی دوره در ادامه بحث چگونگی محاسبه جریانهای نقدی‬ ‫ناشی از هر یک از سرفصلهای اصلی صورت جریان وجوه نقد تشریح میشود)‪.‬‬ ‫‪ 6.3‬محاسبه جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی‬ ‫برای محاسبه جریانهای نقدی ناشی از فعالیتهای عملیاتی از "روش مستقیم" استفاده می شود‪.‬‬ ‫‪.1‬وجوه نقد دریافتی بابت فروش کاال‬ ‫‪.2‬وجوه نقد دریافتی بابت سایر درآمدها‬ ‫‪.3‬وجوه نقد پرداختی بابت خرید کاال‬ ‫‪.4‬وجوه نقد پرداختی بابت هزینه های عملیاتی‬ ‫‪23‬‬ ‫مثال ‪ : 6.1‬صورت سود و زبان و بخشی از اقالم ترازنامه شرکت ژاله در زیر ارائه شده است‪:‬‬ ‫صورت سود و زبان سال ‪1372‬‬ ‫ریال‬ ‫‪800,000‬‬ ‫فروش خالص‬ ‫(‪) 400,000‬‬ ‫‪ -‬بهای تمام شده کاالی فروش رفته‬ ‫‪400,000‬‬ ‫سود ناخالص‬ ‫(‪)160,000‬‬ ‫‪ -‬هزینه های عملیاتی (شامل ‪ 40,000‬ریال هزینه استهالک)‬ ‫‪240,000‬‬ ‫سود عملیاتی‬ ‫(‪)100,000‬‬ ‫‪ -‬هزینه های مالی‬ ‫‪140,000‬‬ ‫سود قبل از مالیات‬ ‫(‪)35,000‬‬ ‫‪ -‬مالیات بر درآمد‬ ‫‪105,000‬‬ ‫سود خالص‬ ‫بخشی از اقالم ترازنامه‬ ‫‪1371/12/29‬‬ ‫‪1372/12/29‬‬ ‫ریال‬ ‫ریال‬ ‫‪300,000‬‬ ‫‪350,000‬‬ ‫حساب های دریافتنی تجاری‬ ‫‪395,000‬‬ ‫‪370,000‬‬ ‫موجودی کاال‬ ‫‪145,000‬‬ ‫‪180,000‬‬ ‫پیش پرداخت خرید کاال‬ ‫‪28,000‬‬ ‫‪40,000‬‬ ‫پیش پرداخت هزینه ها‬ ‫‪240,000‬‬ ‫‪222,000‬‬ ‫حساب های پرداختنی تجاری‬ ‫‪200,000‬‬ ‫‪215,000‬‬ ‫پیش دریافت فروش‬ ‫‪82,000‬‬ ‫‪98,000‬‬ ‫هزینه های پرداختنی‬ ‫مطلوبست‪ :‬تهیه بخش فعالیتهای عملیاتی صورت جریان وجوه نقد به روش مستقیم‬ ‫‪24‬‬  ‫‪ 6.4‬محاسبه جریانهای نقدی ناشی از بازده سرمایه گذاری ها و سود پرداختی‬ ‫بابت تامین مالی‬ ‫نحوه محاسبه برخی از جریانهای نقدی ناشی از بازده سرمایه گذاریها و سود پرداختی بابت تأمین‬ ‫مالی به شرح زیر است‪:‬‬ ‫‪.1‬سود سهام دریافتی‬ ‫سود سهام دریافتنی‬ ‫✖‬ ‫سود سهام دریافتی‬ ‫✖‬ ‫مانده ابتدای دوره‬ ‫✖‬ ‫مانده پایان دوره‬ ‫✖‬ ‫درآمد سود سهام*‬ ‫✖‬ ‫✖‬ ‫*‌درآمد سود سهام از صورت سود و زبان استخراج می شود‪.‬‬ ‫‪.2‬سود پرداختی بابت تسهیالت مالی‬ ‫سود تضمین شده (بهره) پرداختنی‬ ‫✖‬ ‫مانده ابتدای دوره‬ ‫✖‬ ‫سود پرداختی بابت تسهیالت مالی‬ ‫✖‬ ‫*‬ ‫هزینه مالی دوره جاری‬ ‫✖‬ ‫مانده پایان دوره‬ ‫✖‬ ‫✖‬ ‫*‌هزینه مالی از صورت سود و زیان استخراج میشود چنانچه بخشی از هزینه تأمین مالی در طی دوره‬ ‫به حساب دارایی منظور شده باشد در این صورت به مبلغ مذکور اضافه خواهد شد‪.‬‬ ‫‪.3‬سود سهام پرداختی‬ ‫سود سهام پرداختنی‬ ‫✖‬ ‫مانده ابتدای دوره‬ ‫✖‬ ‫سود سهام پرداختی‬ ‫✖‬ ‫*‬ ‫سود سهام پیشنهادی دوره جاری‬ ‫✖‬ ‫مانده پایان دوره‬ ‫✖‬ ‫✖‬ ‫*‌سود سهام پیشنهادی دوره جاری از گردش حساب سود انباشته استخراج می شود‪.‬‬ ‫‪ 6.5‬محاسبه جریانهای نقدی ناشی از مالیات بر درآمد‬ ‫نحوه محاسبه جریانهای نقدی ناشی از مالیات بر درآمد همانند سود پرداختی بابت تسهیالت مالی‬ ‫است و با استفاده از گردش حساب ذخیره مالیات به شرح زیر محاسبه میشود‪:‬‬ ‫‪25‬‬  ‫ذخیره مالیات‬ ‫✖‬ ‫مانده ابتدای دوره‬ ‫✖‬ ‫مالیات بر درآمد پرداختی‬ ‫✖‬ ‫*‬ ‫مالیات بر درآمد دوره جاری‬ ‫✖‬ ‫مانده پایان دوره‬ ‫✖‬ ‫✖‬ ‫*‌مالیات بر درآمد دوره جاری از صورت سود و زیان استخراج میشود‪.‬‬ ‫‪ 6.6‬محاسبه جریانهای نقدی ناشی از فعالیتهای سرمایه گذاری‬ ‫نحوه محاسبه برخی از جریانهای نقدی ناشی از فعالیتهای سرمایه گذاری به شرح زیر است‪:‬‬ ‫‪.1‬وجوه نقد پرداختی بابت تحصیل سرمایه گذاریهای بلندمدت‪:‬‬ ‫وجوه نقد پرداختی بابت تحصیل سرمایه گذاری های ‪ -‬بلندمدت با استفاده از گردش حساب‬ ‫سرمایه گذاریهای بلند مدت به شرح زیر محاسبه میشود‪:‬‬ ‫سرمایه گذاری های بلند مدت‬ ‫✖‬ ‫سرمایه گذاری های فروخته شده‬ ‫✖‬ ‫مانده ابتدای دوره‬ ‫✖‬ ‫وجوه نقد پرداختی بابت تحصیل سرمایه گذاری مانده پایان دوره‬ ‫✖‬ ‫بلند مدت‬ ‫✖‬ ‫✖‬ ‫نحوه محاسبه وجوه نقد پرداختی بابت تحصیل سرمایه گذاری های کوتاه مدت خرید داراییهای ثابت‬ ‫مشهود و خرید دارایی های نامشهود نیز به گونه ای مشابه میباشد‪.‬‬ ‫‪.2‬وجوه حاصل از فروش داراییهای ثابت مشهود‪:‬‬ ‫وجوه حاصل از فروش داراییهای ثابت مشهود با استفاده از رابطه زیر محاسبه میشود‪:‬‬ ‫سود یا زیان حاصل از فروش دارایی ثابت مشهود از صورت سود و زبان استخراج میشود و ب