Patient Education - Session 1 - PDF
Document Details
Uploaded by RespectfulWisdom528
Tags
Summary
This document provides a detailed explanation of the patient education process. It highlights patient education as an important part of healthcare and covers some of the different types of learning, from the simplest to the most complex. It also covers how learning happens and the reasons behind why it is happening.
Full Transcript
1 فرآيند آموزش به مددجو 2 آموزش آموزش از موضوعاتی است که همیشه مورد توجه بشر بوده است، از دست دادن سالمتی و بستری شدن در بیمارستان، نیاز به یادگیری را دو چندان می...
1 فرآيند آموزش به مددجو 2 آموزش آموزش از موضوعاتی است که همیشه مورد توجه بشر بوده است، از دست دادن سالمتی و بستری شدن در بیمارستان، نیاز به یادگیری را دو چندان می کند. آموزش به بیمار یکی از ابعاد مهم مراقبت های پرستاری و از نقش های کلیدی پرستاران محسوب می شود. 3 تعریف آموزش به بیمار فرآیندی است که فرصت های یادگیری را برای بیمار و خانواده در زمینه پیشگیری از بیماری ،درمان ،سازگاری و افزایش مهارت ها فراهم می کند، فرآیندی است که بر روی رفتار بیمار اثر می گذارد و سبب افزایش دانش ،نگرش و مهارت بیمار شده و سبب افزایش توانایی وی در مراقبت از خود می شود. 4 مزایای آموزش به بیمار افزایش توانایی افراد در مراقبت از خود بهبود کیفیت زندگی افزایش رضایت مددجو کاهش اضطراب اطمینان از تداوم مراقبت ها کاهش بروز عوارض کاهش نیاز به مصرف داروهای مسکن بهبود رعایت رژیم غذایی تا %50بیشتر کاهش پذیرش مجدد تا %42کمتر 5 ...اما مطالعه ای که در دانشگاههای علوم پزشکی تهران انجام شده است ،نشان می دهد: 87/4% از پرستاران آموزش را از اولویت های پرستاری می دانند، اما فقط %52از آنها برای آموزش به بیمار ابراز عالقه کرده اند. 74/2% اعالم کرده اند که فرصت کافی برای آموزش به بیمار ندارند. 6 اهداف آموزش به بیمار پيشگيري از بيماري ها حفظ و اعاده سالمتي سازگاري با بيماريها و استفاده بهينه از تواناييهاي باقيمانده جهت تكميل مسئوليت آموزش ،پرستاربايد با اصول صحيح آموزش آشنا باشد. 7 مقدمه با توجه به تغييرات ايجاد شده در حيطه ارائه خدمات بهداشتي استفاده از يك روش سازمان يافته براي آموزش بهداشت ضروري است. توجه پرستار به عنوان آموزش دهنده به نيازهاي آموزشي بيمار خانواده جامعه يكي از حيطه هاي آموزش 8 اصلي فعاليت پرستاري آموزش بهداشت برای ارائه خدمات پرستاری اهمیت آموزش به بیمار پرستار به عنوان آموزش دهنده باید به نيازهاي آموزشي بيمار خانواده جامعه 9 كليه فعاليت هاي پرستاران در جهت : پيشگيري از بيماري ها حفظ و اعاده سالمتي كمك به افراد در جهت كسب سازگاري با بيماريها و استفاده بهينه از تواناييهاي باقيمانده تمامي اين فعاليت ها از طريق آموزش ممكن است. پرستاران بايد از هر موقعيتي براي آموزش استفاده كنند. جهت تكميل مسئوليت آموزش ،پرستاربايد با اصول صحيح 10آموزش آشنا باشد. تاريخچه آموزش به بيمار در نيمه و اواخر قرن :19افزايش توجه مديران پرستاري به آموزش جهت رعايت بهداشت و مراقبت از بيمار درسال : 1937در برنامه ريزي آموزش پرستاري توصيه شد پرستاران بايد معلمي جهت تحقق سالمتي باشند. در سال :1950گنجانده شدن اصول تدريس در برنامه ريزي آموزش پرستاري در سال : 1970افزايش فعاليت انجمن پرستاران آمريكا در زمينه آموزش به بيمار در سال :1973پذيرفتن آموزش به بيمار به عنوان يك مسئوليت 11 مهم در حيطه وظايف پرستاري توسط انجمن پرستاران آمريكا تعريف آموزش به بيمار 12 تعريف آموزش به بيمار استفاده از فرآيند آموزشي براي افراد ،خانواده ها و ساير اشخاص در رابطه با: پیشگیری تشخيص و درمان يا بازتواني آموزشي است كه به بيماران و اطرافيان كمك مي كند چگونه با تغييرات حاصله در وضعيت سالمتي شان سازگاري پيدا كنند و به سالمت مطلوب دست يابند عبارت است از :استفاده از فرآيند آموزش براي افرادي 13 كه در آموزش بهداشت شريكند. اهداف آموزش به بيمار حفظ و ارتقاء سالمتي و پيشگيري از بيماري .1 بازگشت به سالمتي .2 سازگاري با اختالل در عملكرد .3 14 حفظ و ارتقاء سالمتي و پيشگيري از بيماري بخش اعظم فعاليت هاي پرستاري افزايش آگاهي در زمينه سالمتي سبب :افزايش اشتياق براي يادگيري آگاه کردن افراد در مورد ارزش سالمتی سبب افزایش انگیزه نمونه ها: آموزش رژيم غذايي آموزش لزوم ورزشهاي منظم آموزش برنامه هاي غربالگري 15 بازگشت به سالمتي مددجويان آسيب ديده و بيمار نياز به اطالعات دارند. بيمار براي يادگيري بايد آمادگي داشته باشد. در تنش اوليه بيماري افراد آمادگي ندارند. پس از تطابق با تغييرات حاصل از بيماري آمادگي دارند. بررسي تمايل مددجو براي يادگيري ضروري است. خانواده نقش مهمي در بازگشت سالمتي دارد. در ابتدا بايد روابط مددجو و خانواده بررسي شود سپس افراد خانواده جهت کمک به بیمار در برنامه آموزشی 16 شرکت داده شوند. سازگاري با اختالل در عملكرد بسياري از بيماران بايد ياد بگيرند چگونه با تغييرات دائمي سالمتي كنار بيايند. براي انجام فعاليت هاي عادي نياز به اطالعات دارند. مثل: آموزش شیوه های برقراری ارتباط در عمل جراحي حنجره نحوه انجام فعالیت ها در بيماري قلبي پيشرفته اگر بيماري شديد باشد ،نقش خانواده تغيير مي كند. توانايي خانواده در حمايت از مددجو حاصل آموزش پرستار است. مثل: خانواده بیمار مبتال به عقب ماندگی ذهنی 17 خانوده مددجویان مبتال به اعتیاد به مواد مخدر و م آ ش ز و گ دا ي ي ري 18 تعريف يادگيري در فرهنگ لغت :كسب دانش از روي شوق تعاريف ديگر: كسب دانش،به خاطر سپردن ،كسب مهارت يا فن از طريق تمرين ،درك كردن و تجربه كردن يادگيري شامل تمام مهارت ها ،دانش و معلوماتي است كه انسان در طول زندگي خود كسب مي كند. گشتالت :كسب بينش جديد يا تغيير در بينشهاي گذشته هليگارد و ماركوئيز :تغييرات نسبتًا پايدار در رفتار بالقوه يادگيرنده مشروط بر اين كه بر اثر تجربه باشد و ناشي از 19 عوامل فيزيولوژيك نباشد ويژگي هاي مهم اين تعريف : تغيير تغيير نسبتًا پايدار تغيير نسبتًا پايداردر رفتار بالقوه تغيير نسبتًا پايداردر رفتار بالقوه بر اثر تجربه 20 تغيير: يادگيري منجر به تغيير میشود پس از كسب تجربه يادگيري فرد نسبت به قبل از يادگيري دچار حالت جديدي مي شود يادگيري شماره تلفن :ساده دوچرخه سواري :پيچيده باید توجه داشت که هر تغییری یادگیری به حساب نمی آید، 21 مثال کسی که در یک سانحه رانندگی پاهایش را از دست می دهد تغییر می کند ،ولی این تغییر یادگیری به حساب تغيير نسبتًا پايدار: تغيير بايد نسبتًا پايدار باشد تغييراتي از قبيل: عوامل انگيزشي و هيجاني انطباق حسي :شما به محض وارد شدن به سینما به سختی می توانید صندلی برای نشستن پیدا کنید اما بعد از گذ شت چند ثانیه یا دقیقه می توانید همه افرادی که در انجا نشسته اند رانیز ببینید در واقع شما از حالت قبل از ورود به سینما به حالت دیگری تغییر کرده اید اما این تغییر موقتی و به سبب انطباق حسی است و نمی توان گفت یادگیری صورت گرفته است . خستگي :کسی که در ساعات اولیه روز خوب کار می کند ،ولی پس از چند ساعت،به سبب بروز خستگی عملکردش پایین می آید(این یک تغییر است) ولی نسبتا پایدار نیست ،چون با کمی استراحت می تواند کارش را به خوبی انجام دهد؛ این عوامل به سرعت از بين مي روند و يادگيري نيستند. 22 تغيير نسبتًا پايداردر رفتار بالقوه: تغيير در توان رفتاري يعني يك نوع توانايي در فرد ايجاد كند تغيير در توانايي نه تغيير در رفتار ظاهري فرد گاهي اين توانايي ها تا مدتي پنهان مي ماند 23 تغيير نسبتًا پايداردر رفتار بالقوه بر اثر تجربه تغيير بايد در اثر تجربه باشد نه عوامل ديگر عوامل ديگر ؟ عوامل انگيزشي انطباق حسي خستگي مصرف داروها بالغ شدن ،پير شدن، ورزيده شدن ،نيرومند شدن در اثر ورزش منظور از تجربه :تاثیر محرک های بیرونی و درونی در یادگیرنده است. محرك هاي بيروني :مطالعه ،گوش دادن به سخنراني ،زمين خوردن كودك 24 محرك هاي دروني :فكر كردن در باره يك مطلب يادگيري به 2صورت: رسمي غير رسمي : هيچ برنامه سازمان يافته اي ندارد .1 به محض احساس نياز انجام مي شود .2 25 تعريف آموزش: فرهنگ لغت :پرورش دادن ،تربيت كردن ،رشد دادن ذهن، شخصيت و جسم به وسيله :ضوابط طراحي شده براون و اتكينز :فراهم آوردن فرصت هايی براي يادگيري فراگيران تعريف جامع: هرگونه فعاليت يا تدبير از پيش طراحي شده با هدف آسان كردن فرآيند يادگيري مجموعه تصميمات و اقدامات اتخاذ شده يا انجام شده با هدف دستيابي به اهداف آموزشي 26 آموزش يك فرآيند ارتباطي منجربه ارتقاءيادگيري شامل مجموعه اي از اعمال كه به فرد كمك مي كند تا معلومات جديدي كسب كند. زماني شروع مي شود كه شخص نياز به يادگيري را حس كند. بيشترين تأثير زماني كه در پاسخ به نياز فراگيران باشد. ارتباط بين فراگيرنده و معلم براي آموزش موفق امري ضروري است. 27 ياق م آ هس زمو اب ش يگ ديا ري 28 مقايسه آموزش با يادگيري دو فرآيند مستقل اما مرتبط به هم يادگيري معطوف به يادگيرنده يعني فعاليتي است از سوي يادگيرنده آموزش معطوف به معلم يعني فعاليتي است از سوي معلم به قصد آسان كردن آموزش مستلزم فعالیت متقابل حداقل دو نفر (یک معلم و یک یادگیرنده) است آموزش هميشه يه يادگيري ختم نمي شود يادگيري هدف است آموزش وسيله رسيدن به هدف يادگيري مي تواند غير فعال يا اتفاقي باشد ولي آموزش يك فرآيند آگاهانه است 29 انواع يادگيري براساس نظریه سلسلهمراتب یادگیری گانیه ،یادگیریهای مختلف ،سلسلهمراتبی را تشکیل میدهند که در آن هر یادگیری ،پیشنیاز یادگیری مراتب باالتر از خود است. این سلسلهمراتب از ساده به پیچیده و شامل هشت طبقه به شرح زیر میباشد: .1عالمتي .2محرك -پاسخ .3زنجيره اي .4كالمي .5تمييز دادن محركها .6مفهوم 30 .7قاعده .8حل مسأله -1يادگيري عالمتي نام هاي ديگر :رفتار بازتابي ،شرطي سازي كالسيك پاولف سادهترین نوع یادگیری و در نتیجه پایینترین نوع آن در سلسلهمراتب یادگیری است. يادگيرنده پاسخي شرطي را با يك عالمت ياد مي گيرد. فراگیر در برابر محرک خاصی ،بازتابی بروز میدهد، یعنی در برابر محرک ،شرطی میشود. مثال: ترشح بزاق در برابر صداي زنگ اضطراب دردانش آموزان با ديدن سواالت امتحان خوشحال شدن كودك با صداي مادر 31 -2يادگيري محرك -پاسخ یا شرطی شدن فعال با دادن پاسخهاي دقيق عضالني به محرك معين مشخص مي شود. هر عاملي كه فرد را به فعاليت معيني وادارد ،محرك ناميده مي شود و فرد همين كه تحريك شد به فعاليت مي پردازد كه آن را پاسخ مي نامند. تفاوت با يادگيري عالمتي :در عالمتي جنبه رفلكسي دارد و غير ارادي است اما در اين نوع پاسخ ارادي است 32 مثال :ترمز كردن راننده در برابر چراغ قرمز -3يادگيري زنجيره اي: نام ديگر مهارت آموزي براي يادگيري اعمال پيچيده تر ،تعدادي از محرك پاسخ هاي قبلي را به هم پيوند مي زند و زنجيره اي از رفتارهاي پيچيده محرك پاسخ را مي آموزد. هيچ عمل تازه اي آموخته نمي شود.بلكه اعمال آموخته شده قبلي به هم پيوند مي خورد 33 مثا ل یادگیری زنجیره ای: آموزش مسواك زدن: گرفتن مسواك قرار دادن خمير دندان روي آن قرار دادن مسواك در دهان حركت مسواك روي دندان ها شستن دهان گذاشتن مسواك در جاي آن در بزرگساالن :نقاشي كردن ،ورزشهاي گوناگون،تزريقات 34 -4يادگيري كالمي یا زبان آموزی نوعي يادگيري زنجيره اي كه حلقه هاي آن يا همان محرك پاسخ ها واحدهاي كالمي هستند. بدینصورت که کودک ،کلماتی را که قبال یاد گرفته ،به یکدیگر متصل کرده و از این طریق منظور خود را تفهیم میسازد. مثال: نمونه ساده :ناميدن يك شيء توسط كودك 2مرحله: -1پاسخ مشاهده كه با ان تشخيص مي د هد -2محرك دروني كه قادر به ناميدن مي كند ترجمه واژه ها 35 -5يادگيري تمييز دادن محرك ها نام ديگر :يادگيري تشخيصي يا تمييزي یعنی پاسخ درست به محركهاي مختلف دادن از اين نوع به بعد ورود به قلمرو فعاليت هاي فكري و فرد بايد بتواند بين اشياء ،رويدادها و عالئم تفاوت قائل شود مثال: يادگيري نام حيوانات و شناخت آنها در كودك شناخت اشكال هندسي 36 تشخيص خودكار از روانويس -6يادگيري مفهوم يا مفهوم آموزي بر خالف تمييز دادن محرك ها فرد بايد به ويژگي هاي مشترك اشياء و امور پاسخ دهد نه به ويژگي هاي اختصاصي آنها در برابر اشيائي كه تفاوت جزئي دارند تحت عنوان يك طبقه واكنش نشان دهد. مثال ياد بگيرد منظور از كتاب كتاب به خصوصي نيست. مفاهيم از پيچيدگي زندگي مي كاهند. مثلثها سه گوش دارند. مثال: 37 كتاب ،انسان ،درخت ،عدالت ،خوبي ،كوچكي -7يادگيري قانون يا اصل 2يا چند مفهوم را به هم ربط مي دهد و از انها يك معني تازه به دست مي آورد مثال: انسانها برابر آفريده شده اند. فلزات در برابر حرارت منبسط مي شوند 8 =6+2 نكته! اصول يا قوانين از اجتماع مفاهيم به وجود مي آيند نه موارد 38 خاص -8يادگيري حل مسأله با استفاده از مفاهيم و اصول و ساير اطالعات از قبل يادگرفته شده به گشودن مشكلي اقدام مي كند. پس از حل مسأله اطالعات تازه پيدا مي كند. 39 ت سخ اب ن ه دیش 40