Filosofie samenvatting HFST 1 PDF

**FILOSOFIE** [Hoofdstuk 1 -- wegen naar kennis] 1. EPISTEMOLOGIE = kenleer/kennistheorie - = wetenschap, kennis + LOGOS = studie - De studie van hoe we weten wat we weten - Onderzoek naar **aard, oorsprong en reikwijdte** van kennis en overtuiging - **Aard** wat is kennis? / aan...

**FILOSOFIE** [Hoofdstuk 1 -- wegen naar kennis] 1. EPISTEMOLOGIE = kenleer/kennistheorie - = wetenschap, kennis + LOGOS = studie - De studie van hoe we weten wat we weten - Onderzoek naar **aard, oorsprong en reikwijdte** van kennis en overtuiging - **Aard** wat is kennis? / aan welke voorwaarden moet kennis voldoen om kennis te zijn? - **Oorsprong** van waar komt kennis? / hoe is die kennis verworven? - **Reikwijdte** waar is die kennis van toepassing? / zijn we zeker van wat we menen te weten? - Twee stromingen 2. VERSTANDKENNIS Bestaat er kennis onafhankelijk van de ervaring? JA. RATIONALISME - Rede brengt ons dichtst bij de waarheid. - Menselijk denkvermogen nodig om kennis te bekomen. - Analyseren. **PLATO**: redeneren is de sleutel tot inzicht in de wereld van de ideeën. **DESCARTES**: het enige dat onbetwijfelbaar is, is dat ik twijfel. ons eigen verstand = beginpunt van kennis. 1. Onbetwijfelbare zekerheden **DESCARTES**: het enige dat onbetwijfelbaar is, is dat ik twijfel. ons eigen verstand = beginpunt van kennis. - Vader van de moderne filosofie - Mathematisch-wetenschappelijke rationaliteit (wiskundige bewijzen) = meest betrouwbare manier om kennis op te doen. - DOEL: alle kennis van de werkelijkheid systematiseren volgens een uniforme methode die voldoet aan de strenge eisen van wiskundige rechtvaardiging. Filosofie moet gebruik maken van rationele principes en deductieve logica. 1. **Methode van radicale twijfel** - Startpunt = TWIJFEL - Twijfel aan elke vermeende zekerheid - Enkel wat na de twijfel overblijft = WARE KENNIS - Doel = constructief zekerheden heropbouwen  - 3 argumenten om methodische twijfel in te vullen 1. Argument van de zintuigen 2. Argument dan de droom 3. Argument van de demon 2. **Intuïtieve inzichten** - Wat is **intuïtie**? een buikgevoel, iets wat je aanvoelt zonder te weten waarom. - Kunnen we daarop vertrouwen, op onze inzichten? - Kunnen we onderscheid maken tussen ware intuïtie en misleidende instincten of impulsen? Cartesiaans rationalisme heeft 2 belangrijke uitgangspunten: 1. De aanname dat we toegang hebben tot [aangeboren ideeën] 2. De methode van [logica ]  Descartes  3. **Fundamentele zekerheden** Cartesiaans rationalisme heeft 2 belangrijke uitgangspunten: 1. De aanname dat we toegang hebben tot [aangeboren ideeën] 2. De methode van [logica ] **Eerste zekerheid**: **COGITO ERGO SUM** 1 ding kan je niet in twijfel trekken, nl. het feit dat je aan het twijfelen bent. twijfelen is een activiteit van de geest, dus dat betekent dat er een denkend object bestaat dat aan het twijfelen is. *IK TWIJFEL, DUS IK DENK, DUS IK BESTA* **Tweede zekerheid: BESTAAN VAN GOD** *A posteriori bewijs*: idee van onvolmaaktheid vereist ook een idee van volmaaktheid. Dat idee van volmaaktheid moet ons ingegeven zijn door iets wat volmaakt is (want de oorzaak moet minstens even groot zijn dat het gevolg), en dat is God. Dus God bestaat. *A priori bewijs*: God is volmaakt en heeft de mens geschapen (intuïtie). God heeft de onvolmaakten geschapen, wij ontlenen ons bestaan aan God. God is volmaakt en om volmaakt te kunnen zijn, moet je bestaan. Dus God bestaat op zichzelf. Hij is zijn eigen oorzaak. **Derde zekerheid: BESTAAN VAN BUITENWERELD** wat we waarnemen met onze zintuigen, kan ons bedriegen, maar moet wel getriggerd/geprikkeld worden door iets of iemand. niet de mens zelf; waarnemingen zijn te onverwacht, te weinig beredeneerd (komen niet tot stand uit de rede). niet door God: God zou ons niet bedriegen, zou geen voorstellingen in ons hoofd platen van dingen die bv. niet bestaan. worden niet door iemand gestuurd, dus wel door iets. Er bestaat dus een buitenwereld die onze zintuigen prikkelt.  3. KENNIS UIT DE ERVARING  2. complexe theorieën ENKELVOUDIG IDEE - direct waarneembaar met zintuigen - wordt via ons bewustzijn in ons hoofd verwerkt. op 2 niveaus. *Kleur, geur, smaak, vorm... (rood, zoet, rond, wit, warm, koud, zoet, zout, zacht, hard...)* 3.1 complexe theorieën [Eerste niveau ] SAMENGESTELD IDEE - rood, zoet, 'hard' - samenstelling van verschillende enkelvoudige ideeën - door ervaring combineren we die enkelvoudige ideeën en komen we tot een samengesteld idee. Melk, huis, appelsap, wafel... [Tweede niveau] REFLECTIE-IDEE - 'Mmm, ik heb zin in een appel, dat is lekker, sappig, knapperig...' - Idee krijgt een plaats in ons bewustzijn: bewust worden van het verlangen naar een appel. - Geeft meer lading aan het idee, het begrip. - Besef dat wij als mens kunnen geloven, redeneren, twijfelen, voelen en denken. Na de samenvoeging van een enkelvoudig en/of samengesteld idee met een reflectie-idee in ons verstand komen tot een **complexe voorstelling**. *Locke = atomist* elk object is opgebouwd uit atomen. een object bestaat in werkelijkheid, maar wij zien een voorstelling.  onze geest voegt onze zintuigelijke waarnemingen samen.