FIL-2-Reviewer-L1 PDF - Filipino Language and Culture

Yunit 1 – Filipino Wikang Pambansa, Wika ng Bayan, at  "hindi isang sistema ng palatandaan o isang -kaunti lang ang may malalim na kahulugan, mas gusto ang Wika ng Pananaliksik na Nakaugat sa Pangangailangan ng neutral na daluyan ng isapan...

Yunit 1 – Filipino Wikang Pambansa, Wika ng Bayan, at  "hindi isang sistema ng palatandaan o isang -kaunti lang ang may malalim na kahulugan, mas gusto ang Wika ng Pananaliksik na Nakaugat sa Pangangailangan ng neutral na daluyan ng isapan at damdamin ang awiting may kakaibang tunog o liriko na may kabastusan o may Sambayan wika". "double meaning". -Lumbera (2000): 40+ na taon kinontrol at 90+ taon ang usapin *Novelty – nobedad, kaibahan, anumang bagay na naiiba A. Panimula sa wika ay usaping pulitikal.  Otso Otso – Bayani Agbayani -Ang daigdig ay multilingguwal.  Totoy Bibo – Vhong Navarro  Multilingguwal – tatlo o higit na wika. D. Ang Ugnayan ng Kasaysayan at Kultura  Jumbo Hot Dog – Masculados  Polyglot – nakakabasa/salita/intindi ng ibang -Kultura – kalinangan, pinatatatag ang buhay bilang  Spaghetti – Sexbomb Girls wika. mamamayan ng isang lipunan -musika = lumalalim ang pagkakaibigan, nagbubuklod sa  Lingguwista – nagaaral ng ibang wika. -Kasaysayan – karanasan, tuloy-tuloy at kronolohikong samahan. -Pei (2001): 2,796 pangunahing wika sa daigdig (hindi kasama pagtatala ng mga pangyayaring may kabuluhan o pampubliko -Enrico Torralba: Nagiging anestisya sa krisis ang kulturang ang diyalekto at subdiyalekto) -Palma (2015): Pagunlad ng kultura = taluntunin ang nakalipas popular.  Diyalekto – wika sa partikular na lalawigan sa ugat ng nasyonalismo. -Novelty Song bilang Kulturang popular - upang magsaya o (Tagalog) -Lumbera (1993): makapangyarihan ang nasyonalismo = maglibang nang panandalian ngunit pagtakas sa tunay na buhay.  Subdiyalekto – barayti ng diyalekto: malalaking pagbabago sa buhay at sa kalagayan ng bayan. -Cultural Industry – ginawang produkto ng kapitalista ang punto/tono/estraktura/diin (Tagalog-Bulakan) musika para sa kasikatan at kita. -Filipino sa pambansang pagkakaunawaan E. Ang Relasyon ng Wika, Kultura, at Identidad -Carandang (2006) - napakayaman ng ating tradisyon sa  Lachica (2003): natatangi ang Pilipinas dahil - Guillermo sa pag-aaral ni Kimuell-Gabriel (2014): musika, nagkakaroon ng repleksyon sa patuloy na nagbabagong multilingguwal ito.  Lahat ay may pook pangkalinangang hilagyo ng mamamayan, lipunan, at kultura -Filipino ay halong Tagalog, Diyalekto, Katutubong wika, kinabibilangan -Dekada ’70 – Masdan Mo Ang Kapaligiran (Asin) Ingles, at Espanyol.  Ang kabuuang kalinangan, ay hindi kabuuang- -Gil “Rock takes over from novelty songs” (2005): 1 taon lang -Filipino ay patuloy na umuusbong at nadaragdagan. walang-lamat kundi kabuuang-may-hidwaan. ang nakalipas, ang mga lokal na radyo ay ipinagmamalaki ng -Global na wika ang Filipino -Amtalao at Lartec (2015): hindi maihihiwalay ang pag-aaral kanilang kakaibang playlist.  Ginagamit kahit saan hangga't may alam. sa kultura at identidad. Mga Awiting Pinapatugtog sa Radyo  Victoria (2016): 40+ paaralan sa ibang bansa ay -De Quiros (1996): may kapangyarihan ang wika at may wika  Gitara – Parokya ni Edgar itinuturo ang Filipino. ang kapangyarihan  Hanggang Kailan – Oranges & Lemon -Ventura (2005): may pagkakaunawaan at pag-iisang -San Juan (2012): ang wika ay parang tubig = hugis ng tubig ay  Hallelujah – Bamboo damdamin tungo sa pambansang kaunlaran dahil sa wika. kung ano ang hugis ng sisidlan.  Jopay – Mayonnaise -Sapir: wika ay likas at makataong pamamaraan ng paghahatid -Rubrico (2009): materyal at di-materyal na kultura. -Kagaya ng wika, kapag “nagsasalita” ang musika, “nakikinig” ng kaisipan, damdamin at mithiin. -Materyal na Kultura – nahahawakan, nakikita ang damdamin. -Ang Filipino ay:  Kasangkapan – plantsa, palayok  Intelektuwalisado – pinagaralan, nagagamit  Kasuotan – barong, baro’t saya I. Musika at Personal na Danas kahit saang larangan  Kagamitan – salung-puwit Ugoy ng Duyan  Modernisado – patuloy na nagbabago  Bahay – bahay kubo -Lucio D. San Pedro  Estandardisado – may sistema upang  Pagkain - adobo - Pambansang Alagad ng Sining sa Musika, maintindihan, may pamantayan -Di-materyal na Kultura – hindi nahahawakan o nakikita - Ginawa noong 1943  Kaugalian – crab mentality, mapagpatuloy -Levi Celerio - nilapatan ng liriko, 1948. B. Ang Wikang Pambansa ng Pilipinas  Tradisyon - fiesta -Saligang Batas 1987 ng Bagong Konstitusyon ng Pilipinas  Panitikan – nobela, bugtong J. Mga WIKA ng BAYAN  Artikulo XIV, Seksyon 6 - Filipino ang Wikang  Musika – harana, kundiman -Hindi uunlad ang Filipino kung hindi sabay na uunlad ang mga Pambansa, payabungin at pagyamanin.  Sayaw – tinikling, sayaw sa ilaw wika.  Seksyon 7 – Filipino ay Wikang Opisyal.  Paniniwala – patay, kasal, sukob -Multilingguwal ang karakter ng lipunang Filipino.  Seksyon 9 - magtatag ng Komisyon ng Wikang  Relihiyon - katoliko -Tantanan ang away laban sa Ingles at Tagalog-centric na pagtingin sa wika. Pambansa na isasaliksik ang Filipino para sa  Pamahalaan - demokratiko -Tungkulin ng mga Filipino na yakapin ang iba pa nating mga pagpapaunlad, pagpapalaganap, at pagpapanatili.  Hanapbuhay – magsasaka, mangingisda, -Baaco, Belgira atbp, (2013): wikang pambansa = pagkakaisa wika at tiyakin na yayabong ito kasabay ng pambansang wika. pangangaso at pag-unlad. *20 Peso Bill Error – Filipino as national Language 1935 (Mali) -Kasaysayan ng Wikang Pambansa: K. Ang Disiplina ng Tula para sa Bayan  1935 – pagaaral Tula - akdang may mga taludtod, lalo na ang may nalinang na F. Ang Lipunan at Kultura anyong pampanitikan, natatangi sa masidhing gamit ng salita at  1937 – Tagalog (batayan) -Pagbabago: musika, panoorin, kasuotan, pagkain, inumin, at ritmo upang ipahayag ang isang malikhaing pagtingin sa isang  1959 – Pilipino gadgets. paksa  1987 – Filipino (emulado, pinagyabong)  Musika (dati) - awiting bayan gaya ng kundiman -Naging batayan ng mga mambabatas (Tagalog)  Musika (ngayon) - jazz, k-pop, rap, regae  Sinasalita ng marami  Panlasa/Pagkain - pagkain ng dayuhan (hotdog,  Pinakanauunawaan pizza, milk tea, hamburger, french fries,  Papadaliin at pabubutihin ang komunikasyon chocolate) -Salzmann (1993): Ingles ang pandaigdigang lingua franca.  Wika/Pananalita - jejemon, bekimon, balbal  Lingua Franca – ginagamit na wika upang -Feminismo – babae magkaunawaan ang magkaibang bansa. -Patriarkal – lalake -Queer - LGBT C. Intelektuwalisasyon ng Wikang Filipino -Taylor (1990) “ama ng antropolohiya”: kultura ay kompleks -Gleason (1988): wika ay masistemang balangkas ng mga na may malawak na saklaw. sinasalitang tunong na pinili at isinaayos sa paraang arbitraryo -Bakhtin: karnabal bilang pagtatanghal na nakapaloob ang iba't upang magamit ng taong kabilang sa isang kultura. ibang uri ng kultura. -Masistemang Balangkas:  Ponema – pagaaral ng tunog G. Ang Wika , Sining, Pelikula, at Kultura  Morpema – pagaaral ng salita -Pelikulang Pilipino - pampalipas oras sa sinehan o sariling o Morpemang Malaya – may tahanan. kahulugan (salitang-ugat) -Adorno sa aklat ni Strinati (2004): o Morpemang Di-malaya – walang  industriyang pangkultura ay salamin ng higit na kahulugan, panlapi (Unlapi, pangangailangan ng isang lipunan (commodity Gitlapi, Hulapi, Kabilaan, fetishism). Laguhan)  Hilig ng tao ang mga produkto kahit hindi bahagi  Sintaksis – pagaaral ng pangungusap ng tunay na pangangailangan (real need). o Karaniwang Ayos – Panaguri- -Kaunti lang ang pelikulang mainstream at de-kalidad. Simuno -Tolentino (2009) - marami ang ginawa para sa kita lamang, na o Di-karaniwang Ayos - Simuno- katangian ng kulturang popular. Pangatnig-Panaguri -J.M. Gonzales (2013): indie film (independent film) ay hindi o Ingles – Simuno-Panaguri mainstream film, hindi naapektuhan, buo ang kontrol ng mga  Semantika - pagaaral ng kahulugan ng salita gumagawa. ayon sa konteksto  Diskurso – paguusap H. Ang Wika at ang Musika -Sinasalitang Tunog – ponema -Musika – sining ng kombinasyon ng pantinig at pang- -Arbitraryo – pinagkasunduan (gay lingo) instrumentong tunog upang makabuo ng kaaya-ayang anyo, -Kultura – ang kultura ay sumasalamin sa wika at hindi harmonya, at ekpresyon ng isang emosyon mahihiwalay. -Wika - lawas ng mga salita at sistema ng paggamit sa isang -Rizal: wika ang kaisipan at damdamin ng sambayanan. sambayanan na may iisang tradisyong pangkultura at pook -Cruz “Ang Pulitika ng Wikang Panturo”: -Talab - tagos ng anumang uri ng talim o tulis sa isang bagay  naghaharing uri sa malakolonyal na lipunan ang -Awiting-bayan/kantahing-bayan - awit ng mga Pilipinong siyang nagtatakda ng pamantayan sa paggamit ng ninuno na may paksa ng katutubong kultura. wikang panturo. Awiting novelty  Sa panahon ng imperyalismong Estados Unidos = -kultura na niyayakap bunsod ng kasikatan bunga nang Filipino bilang asignatura at wikang panturo. malawakang pagtangkilik at adbertismo.