ARALIN 1: Katuturan, Katangian, at Kahalagahan ng Wika PDF

Inihanda ni: Bb. Rachelle Mapor M ag andang AR A W !  Layunin: natutukoy ang kahulugan ng wika at katangian at kabuluhan ng mga konseptong pangwika naiuugnay ang mga konseptong pangwika sa mga napakinggang sitwasyong pangkomunikasyon sainyong komunidad, radio, ta...

Inihanda ni: Bb. Rachelle Mapor M ag andang AR A W !  Layunin: natutukoy ang kahulugan ng wika at katangian at kabuluhan ng mga konseptong pangwika naiuugnay ang mga konseptong pangwika sa mga napakinggang sitwasyong pangkomunikasyon sainyong komunidad, radio, talumpati, at mga panayam  Inihanda ni: Bb. Rachelle Mapor r a lin 1: Auran, Katangian, at K a t u t W i k a K a h a l a g a h a n n g Ano ang Wika? Halaw sa salitang Latin na “lingua”, nangangahulugang “dila”. Sa batayang Griyego, katumbas ito ng salitang “logos” na ang ibig sabihin ay “salitang nagkabuhay” o “diskurso”. Ang wika ay isang malawak na sistema ng simbolong ginagawa ng mga tao. Bawat tunog ng tao ay lumilikha ng komplikadong estruktura. (Archibald A. Hill - What is Language?) Ang wika ang kabuuan ng kaisipan ng pangkat ng taong bumubuo nito. (Alfred North Whitehead - edukador at pilosopong Ingles) Ang paggamit ng tao ng wika ang dahilan kaya ganap itong nakalalamang sa mga hayop. (Zdenek Salzmann - Language and Culture and Society)  Anim na katangian ng Wika Jean Berko Gleason (Psycholinguist) 1. NAGTATAGLAY NG TUNOG Binubuo ng ponema o maliit na may unit ang makabuluhang tunog ang lahat ng wika. Ang Ponolohiya ay sangay ng lingguwistika na nakatuon sa pag- aaral ng mga tunog na galing sa salitang phono na ang ibig sabihin ay tunog at logia na nangangahulugang diskurso, teorya, o pag- aaral.  Anim na katangian ng Wika Jean Berko Gleason (Psycholinguist) 2. MASISTEMA Bawat wika sa mundo ay may sariling sistemang sinusunod upang magamit sa pagpapahayag o pagtanggap ng mensahe para sa sangkatauhan. Ponema (Ponolohiya) Morpema (Morpolohiya) Sintaks  Anim na katangian ng Wika Jean Berko Gleason (Psycholinguist) 3. ARBITRARYO Pagkakabuo ng mga salita ay pinagkakasunduan ng mga pangkat ng mga tao sa lipunan. Jejemon, Gaylingo, Taglish chair: Ingles; silla: Kastila  Anim na katangian ng Wika Jean Berko Gleason (Psycholinguist) 4. MAY KAUGNAYAN SA KULTURA Ayon kina Sapir at Whorf, hinuhubog ng wika ang kultura at hinuhubog din naman ng kultura ang wika. Ang wika at kultura ay magkaugnay at hindi dapat magkahiwalay. Guro - lesson plan, attendance, meeting, test paper, class record Magsasaka - ani, pananim, binhi, ulan, patubigm kalabaw  Anim na katangian ng Wika Jean Berko Gleason (Psycholinguist) 5. DINAMIKO Nagbabago ang wika at madalas na umaayon sa mga pagbabago sa paligid. Patay na wika o extinct language Buhay na wika o extant language  Anim na katangian ng Wika Jean Berko Gleason (Psycholinguist) 5. DINAMIKO IROG TULAY INA MATALIK NA KAIBIGAN  Anim na katangian ng Wika Jean Berko Gleason (Psycholinguist) 6. SINASALITANG TUNOG Mahalaga ang tunog sa simbolong kinakatawan. Kapag mali ang tunog, madalas mali rin ang impormasyong naililipat sa tao ibig padalhan ng mensahe. Karagdagan: Ang wika ay tunog - 5 patinig, 16 katinig Ang wika ay impukan ng kasaysayan at karanasan ng kultura - Mga salita ng Kastila, Tsino, Hapon, Amerikano Ang wika ay tagapagpahayag at tagapagpahiwatig ng kultura - Mahal kita (Kaluguran daka: Kapampangan; Ay-ayaten ka: Ilokano; Padaba taka: Bikol; Saranghae: Koreano; Te amo: Kastila)  Kahalagahan ng Wika Instrumento ng komunikasyon - Kasangkapan ang wika sa pagpapahayag ng damdamin o kaisipan. Imbakan ito ng kaalaman - Dumadaloy ang maraming kaalaman na naipapasa sa ibang henerasyon at lahi.  Kahalagahan ng Wika Nagbubuklod ito ng bansa - Tagalog: Katipunan; Kastila; La Solidaridad: - EDSA People Power Lumilinang ito ng malikhaing pag-iisip - Wika ang nagpapagana sa imahinasyon Maraming Salamat!