FIL-101 REVIEWER (PDF)

PRELIM- fil 101 REVIEWER Egyptian - Pinakamatandang Wika Haring Thot-Manlilikha ng pananalita ayon sa mga Egyptian. Fromkin, V. & R. Rodman - Sinasabing ang lahat ng kultura ay may kani-kanilang kwento ng pinagmulan ng wika. Tien-zu-Son of Heaven na pinaniniwalaan ng mga taga China na nagbigay ng wi...

PRELIM- fil 101 REVIEWER Egyptian - Pinakamatandang Wika Haring Thot-Manlilikha ng pananalita ayon sa mga Egyptian. Fromkin, V. & R. Rodman - Sinasabing ang lahat ng kultura ay may kani-kanilang kwento ng pinagmulan ng wika. Tien-zu-Son of Heaven na pinaniniwalaan ng mga taga China na nagbigay ng wika at kapangyarihan. Amaterasu - Manlilikha ng wika ayon sa mga taga Japan. Genesis story/divine theory-Diyos ang nagbigay ng wika sa tao. God Nabu-Nagbigay ng wika ayon sa mga Babylonians. Saravasti-Nagbigay ng kapangyarihan sa wika ayon sa mga Hindu. Brahma-Tagapaglikha ng sangkatauhan ayon sa mga Hindu. Hoebel (2016)-"Walang makapagsasabi kung saan o kung paano nagsimula ang wika." Edward Sapir (1949)-Makataong pamamaraan ng paghahatid ng mga kaisipan, damdamin, at mithiin. Caroll (1954)-Wika ay sistema ng mga sagisag na binubuo at tinanggap ng lipunan. Todd (1987)-Wika ay isang set o kabuuan ng mga sagisag kung saan ang tunog ay arbitraryo at sistematiko. Buensuceso - Wika ay arbitraryong sistema ng mga tunog o ponema. Tumangan, Sr. et. al. (1997) - Wika ay kabuuan ng mga sagisag na panandang binibigkas. Bow-wow-Teoryang panggagaya sa mga likas na tunog. Pooh-pooh-Teoryang instinktibong pagbulalas na nagsasaad ng sakit, galak, tuwa, atbp; biglang sulak ng masidhing damdamin Ding-dong-Teoryang natibisko na may ugnayang misteryo. Yum-yum-Teoryang nagmula sa kumpas sa alinmang bagay Yo-he-ho-Teoryang galling sa pagtatrabaho o puwersang pisikal. Tarara-boom-de-ay-Teoryang galing sa mga ritwal ng mga sinaunang tao Baryasyon ng Wika- ito ay ang tawag sa pagkakaiba iba nag pagggamit ng sakanilang wika. Punto de bista - Aspekto na gawi sa wika ni Trudgill (2000). Sosyolinggwistika - Pag-aaral ito sa wika ng mga konteksto ng lipunan at ang pag- aaral ng buhay panlipunan sa pamamagitan ng linggwistika Mikro-sosyolinggwistika - Pag-aaral sa wika bilang may direktang relasyon sa lipunan. Heyograpikal at sosyal - Pangunahing ugat sa pagkakaiba ng wika (Santos, et. al, 2012). Diyalekto - Wikang subordineyt na tangi lamang sa isang tiyak na lugar o rehiyon. Sosyal-Salik ng barasyon ng wika dahil sa posisyong panlipunan ng bawat grupo. Sosyolek - Konteksto ng pagkakaiba ng gamit ng wika dulot ng sosyal na paktor Jargon - Rehistro ng wika: Set ng mga salita o ekspresyon na nauunawaan ng mga grupong gumagamit nito Bal bal- hindi sekreto, pampubliko at pangkalahatan Argot-Ito ang sekretong wika na ginagamit ng mga grupong kinabibilangan, ngunit hindi limitado, ng mga magnanakaw, at iba pang mga kriminal Cant/Cryptolect-Ibang tawag sa Argot Joshua Fisherman - Proponent sa ugnayan ng wika at lipunan. International Journal of the Sociology of Language - Pangunahing kontribusyon ni Joshua Fisherman. Sosyolohiya - Sumasaklaw sa mga paksa na may kauganayan sa panlipunang samahan ng pag-uugali ng wika (Social organization of language behavior) at language attitude. Wardhaugh (2016) - Sinusubukan ng sosyolohiya ng wika na matuklasan kung paano mas madaling maunawaan ang estrukturang panlipunan. Sa pamamagitan ng pag-aaral ng wika Sosyolohiya - Nagbigay diin sa mga barayti at baryasyon ng wika. Antropolohikong linggwistika- Linggwistika na may kinalaman sa lugar ng wika sa mas malawak na konteksto ng lipunan at kultura nito. Sosyolinggwistika - Tumitingin sa wika bilang panlipunang institusyon na nagdadala ng panlipunang interaksyon (Foley, 1997) Antropolohikal na linggwistika-Larang ng linggwistika upang maipaliwanag ang kultural na konteksto ng wika. Linggwistikang antropolohiya - Linggwistikang nagbibigay ng empasis sa larang antropolohiya sa pagbabasa ng wika (Foley, 1997). Linggwistikang antropolohiya - Linggwistika upang tukuyin ang pagdulog antropolohikal sa pag-aaral ng wika (Dell Hymes) Etnolinggwistika - Ugnayan ng wika at kultura. Underhill- ayon sakanya ang ethonolinggwistika ay pag aaral sa wika at komunidad. Alalahanin ang antropolohiya sa wika ayon kay Duranti (2009) - Panatilihin ang pag-aaral ng wika bilang isang sentral na bahagi ng disiplina ng antropolohiya. Alalahanin ang antropolohiya sa wika ayon kay Duranti (2009) -Palawakin ang konsepto ng wika na lampas sa makitid na interes sa estrakturang gramatika Ang Communicative Isolation ay hiwalay na pag-uusap sa pagitan ng mga pangkat sa isang partikular na lugar o bansa. DIYALEKTO: - Varayti ng wikang nililikha ng dimensyong heograpiko. -Punto o tono at sa istruktura ng pangungusap IDYOLEK - Ang bawat indibidiwal na nag-uusap ay lubos na nauunawaan ang isa't isa ngunit wala sa kanila ang nagsasalita nang magkatulad na magkatulad. TABOO -Ito ay mga salitang bawal gamitin o hindi maaring gamitin sa isang pormal na usapan sa lipunan. Halimbawa: Puk*, *tin, Nagtae YUFEMISMO - Ito ay salita o parirala na panghalili sa salitang taboo o mga salitang hindi masabi dahil malaswa, bastos o masama ang kahulugan o di magandang pakinggan. SPEECH COMMUNITY/KOMUNIDAD NG PAGSASALITA Ang komunidad ng pagsasalita ay maaaring hango sa wikang Aleman na Sprachgemeinschaft na nangangahulugang "speaking community" sa wikang Ingles LINGUA FRANCA -Paghahanap ito ng komon o wikang alam ng mga taong may iba't ibang sinasalitang wika para magkaunawaan. PIDGIN Dulot ito ng pagkakaroon ng pangangailangan ng lingua franca Mga katangian ng Pidgin Hindi unang wika ninuman Limitado ang gamit Limitado ang bokabularyo CREOLE - Ito ay wika na napaunlad mula sa pidgin Mga katangian ng Creole: May katutubong salita ito Laging lumalabas sa isang pidgin Ang proseso kung saan ang isang creole nagbabago at isang pidgin nagkakaroon ng katutubong nagsasalita ay tinatawag na creolization Ang proseso ng creolization ay dumadaan sa alinmang yugto ng pag-unlad ng isang pidgi BILINGGWALISMO - Ito ay tumutukoy sa taong nakapagsasalita ng dalawang wika MULTILINGGWALISMO -Ito ay tumutukoy sa higit sa dalawang wikang batid ng isang indibidwal na gamitin sa anuman uri ng komunikasyon. Tinatawag din itong plurilinggwalismo Crystal-ang nagsabing ang sosyolinggwistiko ito ay tumutukoy sa isang indibiwal na tagapagsalitang may kakayahansa paggamit nang higit sa dalawa o maraming mga wika. GAMIT NG WIKA SA LIPUNAN Nagbibigay-kaalaman/Informationa Nagpapakilala/Expressive Nagtuturo/Directive Estetika/Aesthetic Nag-eengganyo/Phatic ANG KAHALAGAHAN NG WIKANG FILIPINO SA LIPUNANG PILIPINO Binibigkis ng wikang Filipino ang mga Pilipino Tumutulong ito sa pagpapanatili ng kulturang Pilipino Sinasalamin ng wikang ito ang kulturang Pilipino. Inaabot nito ang isip at damdamin ng mga Pilipino Sinisimbolo ng wikang Filipino ang pagka- Pilipino ng mga Pilipino