Pinagmulan at Kahulugan ng Wika

Pinagmulan ng Wika

• Ayon sa mga sinaunang Ehipsiyo, si Haring Thot ang lumikha ng wika.
• Ang iba pang kultura ay mayroon ding sariling mga kuwento tungkol sa pinagmulan ng wika, tulad ng mga Tsino (Tien-zu-Son of Heaven), Hapones (Amaterasu), at Babylonians (God Nabu).
• Ang teoryang banal o Genesis story ay nagsasabi na ang Diyos ang nagbigay ng wika sa tao.
• Para sa mga Hindu, si Saravasti ang nagbigay ng kapangyarihan sa wika, at si Brahma ang tagalikha ng sangkatauhan.
• Ayon kay Hoebel (2016), walang nakakaalam kung saan o kung paano nagsimula ang wika.

Kahulugan ng Wika

• Para kay Edward Sapir (1949), ang wika ay makataong paraan ng paghatid ng mga kaisipan, damdamin, at mithiin.
• Para kay Caroll (1954), ang wika ay isang sistema ng mga sagisag na binubuo at tinatanggap ng lipunan.
• Para kay Todd (1987), ang wika ay isang hanay ng mga sagisag kung saan ang tunog ay arbitraryo at sistematiko.
• Para kay Buensuceso, ang wika ay arbitraryong sistema ng mga tunog o ponema.
• Para kay Tumangan, Sr. et. al. (1997), ang wika ay kabuuan ng mga sagisag na panandang binibigkas.

Mga Teorya Tungkol sa Pinagmulan ng Wika

• Bow-wow Theory: Panggagaya sa mga likas na tunog.
• Pooh-pooh Theory: Instinktibong pagbulalas na nagsasaad ng sakit, galak, at iba pa.
• Ding-dong Theory: Natibisko na may ugnayang misteryo.
• Yum-yum Theory: Nagmula sa kumpas sa anumang bagay.
• Yo-he-ho Theory: Galing sa pagtatrabaho o puwersang pisikal.
• Tarara-boom-de-ay Theory: Galing sa mga ritwal ng mga sinaunang tao.

Baryasyon ng Wika

• Ito ay ang mga pagkakaiba sa paggamit ng wika sa loob ng isang wika.
• Ang punto de bista, ayon kay Trudgill (2000), ay isang aspeto ng pagkakaiba ng wika.

Sosyolinggwistika

• Pag-aaral sa wika at ang kaugnayan nito sa lipunan.
• Pinag-aaralan din nito ang buhay panlipunan sa pamamagitan ng linggwistika.

Mikro-sosyolinggwistika

• Pag-aaral sa wika bilang may direktang ugnayan sa lipunan.

Mga Ugat ng Pagkakaiba ng Wika

• Ang heograpikal at sosyal na mga salik ay pangunahing dahilan ng pagkakaiba ng wika (Santos, et. al, 2012).

Diyalekto

• Wikang subordineyt na tangi lamang sa isang tiyak na lugar o rehiyon.

Sosyal-Salik ng Baryasyon ng Wika

• Ang posisyong panlipunan ng bawat grupo ay nagdudulot ng iba't ibang gamit ng wika.

Sosyolek

• Kontesto ng pagkakaiba ng gamit ng wika dulot ng sosyal na paktor.

Jargon

• Rehistro ng wika: Hanay ng mga salita o ekspresyon na nauunawaan ng mga grupong gumagamit nito.

Balbal

• Hindi sekreto, pampubliko at pangkalahatan.

Argot

• Sekretong wika na ginagamit ng mga grupong kinabibilangan, tulad ng mga magnanakaw.

Cant/Cryptolect

• Ibang pangalan para sa Argot.

Joshua Fisherman

• Siya ay isang proponent sa ugnayan ng wika at lipunan.
• May mahalaga siyang kontribusyon sa International Journal of the Sociology of Language.

Sosyolohiya

• Sumasaklaw sa mga paksa na may kaugnayan sa panlipunang samahan ng pag-uugali ng wika (Social organization of language behavior) at language attitude.
• Ayon kay Wardhaugh (2016), sinusubukan ng sosyolohiya ng wika na maunawaan ang estrukturang panlipunan sa pamamagitan ng pag-aaral ng wika.
• Nagbibigay diin sa mga barayti at baryasyon ng wika.

Antropolohikong Linggwistika

• Linggwistika na may kinalaman sa lugar ng wika sa mas malawak na konteksto ng lipunan at kultura nito.

Sosyolinggwistika

• Tinitingnan ang wika bilang isang panlipunang institusyon na nagdadala ng panlipunang pakikipag-ugnayan (Foley, 1997).

Antropolohikal na Linggwistika

• Larang ng linggwistika na nagpapaliwanag sa kultural na konteksto ng wika.
• Linggwistika na nagbibigay ng empasis sa larang antropolohiya sa pagbabasa ng wika (Foley, 1997).

Linggwistikang Antropolohiya

• Linggwistika na binibigyang diin ang antropolohikal na pagdulog sa pag-aaral ng wika (Dell Hymes).

Etnolinggwistika

• Ugnayan ng wika at kultura.
• Ayon kay Underhill, ang ethonolinggwistika ay pag-aaral sa wika at komunidad.

Antropolohiya sa Wika

• Ayon kay Duranti (2009), dapat panatilihin ang pag-aaral ng wika bilang isang sentral na bahagi ng disiplina ng antropolohiya.
• Dapat palawakin ang konsepto ng wika na lampas sa makitid na interes sa estrakturang gramatika.

Communicative Isolation

• Hiwalay na pag-uusap sa pagitan ng mga pangkat sa isang partikular na lugar o bansa.

DIYALEKTO

• Varayti ng wikang nililikha ng dimensyong heograpiko.
• Maaaring magkakaiba ang punt o tono at sa istruktura ng pangungusap.

IDYOLEK

• Ang bawat indibidwal na nag-uusap ay nauunawaan ang isa't isa ngunit wala sa kanila ang nagsasalita nang magkatulad.

TABOO

• Mga salitang bawal gamitin o hindi maaring gamitin sa isang pormal na usapan sa lipunan.

YUFEMISMO

• Salita o parirala na panghalili sa salitang taboo o mga salitang hindi masabi dahil malaswa, bastos o masama ang kahulugan o di magandang pakinggan.

SPEECH COMMUNITY/KOMUNIDAD NG PAGSASALITA

• Ang komunidad ng pagsasalita ay maaaring hango sa wikang Aleman na Sprachgemeinschaft na nangangahulugang "speaking community" sa wikang Ingles.

LINGUA FRANCA

• Wikang alam ng mga taong may iba't ibang sinasalitang wika para magkaunawaan.

PIDGIN

• Wikang nabuo dahil sa pangangailangan ng lingua franca.
• Mga katangian ng Pidgin:
  • Hindi unang wika ninuman.
  • Limitado ang gamit.
  • Limitado ang bokabularyo.

 CREOLE

• Wikang napaunlad mula sa pidgin.
• Mga katangian ng Creole:
  • May katutubong salita ito.
  • Laging lumalabas sa isang pidgin.

Creolization

• Ang proseso kung saan ang isang creole nagbabago at isang pidgin nagkakaroon ng katutubong nagsasalita.

BILINGGWALISMO

• Ito ay tumutukoy sa taong nakapagsasalita ng dalawang wika.

MULTILINGGWALISMO

• Ito ay tumutukoy sa higit sa dalawang wikang batid ng isang indibidwal na gamitin sa anuman uri ng komunikasyon.

• Tinatawag din itong plurilinggwalismo.

• Ayon kay Crystal, ang sosyolinggwistiko ay tumutukoy sa isang indibidwal na tagapagsalitang may kakayahan sa paggamit nang higit sa dalawa o maraming mga wika.

GAMIT NG WIKA SA LIPUNAN

• Nagbibigay-kaalaman/Informationa
• Nagpapakilala/Expressive
• Nagtuturo/Directive
• Estetika/Aesthetic
• Nag-eengganyo/Phatic

ANG KAHALAGAHAN NG WIKANG FILIPINO SA LIPUNANG PILIPINO

• Binibigkis ng wikang Filipino ang mga Pilipino.
• Tumutulong ito sa pagpapanatili ng kulturang Pilipino.
• Sinasalamin ng wikang ito ang kulturang Pilipino.
• Inaabot nito ang isip at damdamin ng mga Pilipino.
• Sinisimbolo ng wikang Filipino ang pagka- Pilipino ng mga Pilipino.

Tuklasin ang mga pangunahing teorya at pinagmulan ng wika mula sa iba't ibang kultura. Alamin ang mga mahahalagang kahulugan ng wika base sa mga pag-aaral ng mga kilalang dalubhasa. Magsagawa ng pagsusulit upang mas mapalalim ang iyong kaalaman tungkol sa wika.