Cluster 15 - Wettelijk & Deontologisch Kader PDF

Cluster 15 - Wettelijk en deontologisch kader ============================================= Begrippen Dwang -- Geweld ------------------------- ### Wat is **dwang**? - Iedere maatregel (bevel, vraag, terechtwijzing, fysiek en psychisch geweld, enz.) die een gebod of verbod inhoudt, die een...

Cluster 15 - Wettelijk en deontologisch kader ============================================= Begrippen Dwang -- Geweld ------------------------- ### Wat is **dwang**? - Iedere maatregel (bevel, vraag, terechtwijzing, fysiek en psychisch geweld, enz.) die een gebod of verbod inhoudt, die een mens ertoe verplicht iets te doen of te laten door politie ambtenaren. - Het begrip "**dwangmiddelen**" beoogt [niet alleen de materiele dwang] in de zin van fysiek of psychisch geweld, maar ook aantasting van de individuele vrijheden door: - Vrijheidsberoving - Identiteitscontroles - Fouilleringen - Handboeien - Inbeslagneming - Huiszoeking ### Wat is **geweld**? - Elke **dwangmatige kracht** van eer dan geringe betekenis, uitgeoefend op personen ,z zaken of dieren. - (Art. 483 SWB) Onder geweld verstaat de wet **daden van fysieke dwang** gepleegd op **personen**. - Het algemeen principe is dat geweld NOOIT mag gebruikt worden: - Moord en doodslag - (on)opzettelijke slagen en verwondingen - Folteringen/mishandeling - Verkrachting - Bedreigingen - Wederechtelijke vrijheidsbeneming - Weerspannigheid - Diefstallen met geweld/bedreigingen - Beledigingen - Alle vormen van geweld zijn strafbar UITGEZONDERD door de in de wet voorziene gevallen - Art. 416 en 417 SWB (burger en politie) en art. 37, 37bis, 38 WPA (politie - De politie heeft (wereldwijd) het monopolie op het gebruik van het geweld ### Wettige verdediging Art. 416 - Er is noch misdrijf , noch wandrijf, wanneer de doodslag de verwondingen en de slagen geboden zijn door de ogenblikkelijke noodzaak van de wettige verdediging van zichzelf of van een ander. - **De aanval moet:** - Gericht zijn tegen [personen] - [Wederrechtelijk] zijn (kan niet tegen politie zijn) - [Ernstig] zijn - Effectief [begonnen] of minstens [onafwendbaar] - **Het verweer moet:** - [Ogenblikkelijk] zijn - [Noodzakelijk] zijn - [In] [verhouding] staan tot de aanval ### Wettige verdediging Art 417 - Onder de gevallen van ogenblikkelijke noodzaak van de verdediging worden de twee volgende gevallen begrepen: - Wanneer de doodslag gepleegd wordt, wanneer de verwondingen of de slagen toegebracht worden bi het afweren, bij nacht, van de beklimming of de braak van de afsluitingen, muren of toegangen van een bewoond huis of appartement of de aanhorigheden ervan, behalve wanneer blijkt dat de dader niet kon geloven aan een aanranding van personen, hetzij als rechtstreeks doel van hem die poogt in te klimmen of in te breken, hetzij als gevolg van de weerstand welke diens voornemen mocht ontmoeten. #### Case 1: Het is 02:00 u 's nachts en ligt op de bovenverdieping te slapen, U hoort van het elijkvloers een gestommel en besluit naar beneden te gaan. In de woonkamer treft u een man aan met uw tv in zijn handen. 1. Mag u de man met geweld neutraliseren? a. NEEN 2. U verspert de doorgang en de man tracht te vluchten en geeft u een slag op uw gezicht en loopt dan verder weg 3. Hij trekt een mes b. JA, Wettige zelfverdediging #### Case 2: U wandelt door de winkelstraat wanneer een man plots uw GSM uit uw broekzak neemt en gaat lopen. 1. Mag u uw GSM met geweld gaan terug nemen? - NEEN 2. Hij neemt de GSM uit uw broekzak maar hij bedreigt U met een stok. - JA, Wettige zelfverdediging. - Wet voorlopige hechtenis Art. 1 3° iedere particulier die iemand vasthoudt die bij een misdaad of wanbedrijf op heterdaad betrapt werd, geeft de feiten onverwijld aan bij een agent van de openbare macht. De termijn van 48 uren waarvan spraken is in 1°, gaat in op het ogenblik dat die aangifte wordt gedaan. ### Verzwaringsgrond Art 257 - Verwijzing naar art 266 - Art. 266 Buiten het geval dat de wet de straffen wegen misdaden of wanbedrijven door openbare officieren of ambtenaren gepleegd in het bijzonder regelt, worden degenen onder hen die zich schuldig maken aan andere misdaden of aan andere wanbedrijven welke zij welke zij gelast waren te voorkomen, vast te stellen, te vervolgen of te straffen, veroordeeld tot de op deze misdaden of op wandrijven indien het gevangenisstraf betreft, en met twee jaar verhoogd indien het (opsluiting of hechtenis van 15 jaar tot 20 jaar of gedurende een kortere tijd) betreft. Wet op het Politieambt ---------------------- ### WPA art 37 - Bij het vervullen van zijn opdrachten van bestuurlijke of gerechtelijke politie KAN elke politieambtenaar, rekening houden met de risico's die zulks meebrengt, geweld gebruiken om een wettig doel na te streven dat niet op een andere wijze kan worden bereik - Aan elk gebruik van geweld gaat een waarschuwing vooraf, tenzij dit gebruik daardoor onwerkzaam zou - Te stellen vragen: - Legaal doel - Is het nagestreefde **DOEL** van mijn optreden wettelijk? - Wettige doelen: - Veiligheidsfouille - Identiteitscontrole - Huiszoeking - Opportuniteit - Is het noodzakelijk om geweld te gebruiken - Proportioneel - Zijn de dwangmiddelen redelijk en in verhouding gezien het nagestreefde doen en de specifieke feitelijke omstandigheden - Subsidiariteit - Kan het doel niet op een minder gewelddadige manier bereikt worden? - Waarschuwing - Heb ik kunnen waarschuwen? - De in artikel 37 van de WPA uitgevaardigde regels voor geweld gelden niet alleen voor het gebruik van "wapens" of van "speciale middelen" maar ook voor het gebruikt van andere verdedigingsmiddelen van wapens ### WPA art 37bis: BOEIEN - Onverminderd de bepaling van artikel 37, mogen de leden van het operationeel kader enkel in de volgende gevallen een persoon boeien. - MEERDERJARIGE: - Tijdens de overbrenging, het uithalen en de bewaking van gedetineerden. - Bij de bewaking van een persoon die het voorwerp uitmaakt van een [gerechtelijke vrijheidsbeneming] of [bestuurlijke arrestatie], als het [noodzakelijk] wordt beschouwd, gelet op de [omstandigheden] onder meer op grond van: - Het gedrag van de persoon bij of tijdens de vrijheidsbeneming - Gedrag bij vroegere vrijheidsberovingen - Aard van het gepleegd misdrijf - Aard van veroorzaakte storing van de openbare orde - Verzet of geweld tegen de vrijheidsbeneming - Ontvluchtingsgevaar - Gevaar dat betrokkene voor zichzelf, het lid van het operationeel kader, agent van politie of derde vormt - Gevaar dat betrokkene zal trachten bewijzen te vernietigen of schade te veroorzaken. - MINDERJARIGE: - Onverminderd de bepaling van artikel 37, is het boeien van een minderjarige persoon - Bij de overbrenging, de uithaling en de bewaking van minderjarige en die een als misdrijf omschreven feit gepleegd hebben of daarvan verdacht worden - Bij de bewaking van een minderjarige die het voorwerp uitmaakt van een gerechtelijke vrijheidsbeneming of een bestuurlijke arrestatie - Verzet of geweld tegen de vrijheidsbeneming - Acute ontvluchtingsgevaar. WPA art 38: vuurwapengebruikt ----------------------------- 1. In het geval van wettige verdediging in de zin van de artikelen 416 en 417 SWB 2. In het geval dat: a. Tegen gewapende personen b. In de richting van voertuigen waarin gewapende personen zitten c. Bij een heterdaad ontdekt misdaad of wanbedrijf et geweld gepleegd d. Vuurwapen klaar voor gebruik e. Vuurwapens zullen gebruikt worden 3. Beveiligings opdrachten van bestuurlijke politie f. Personen, posten, vervoer van gevaarlijke goederen of plaatsen 4. Beveiligings opdrachten van gerechtelijke politie g. Enkel ikv personen bescherming ### Waarschuwingsschot - Het gebruikt van wapens in 2°, 3° en 4° geschiedt eerst na waarschuwing met luide stem of enig ander beschikbaar middel een waarschuwingsschot inbegrepen, tenzij het gebruik daardoor onwerkzaam zou worden. - Wettelijk voorzien - Met de nodige omzichtigheid - Gevaar = **RISICO** - **JE RAAKT ALTIJD IETS** ### omzendbrief 48 - 4 pijlers: - Wetgeving, psychosociaal en deontologie - Dwang zonder vuurwapen - Dwang met vuurwapen - PITIP, politionele interventie tactiek/rollenspel - Training GPI 48 - Agenten -- basis -- midden en officieren kader - Operationele functies uitoefenen - Tenminste 4 sessies + 1 evaluatie - Sessie + 4 lesperiodes - Lesperiode + 50 min - Gelijkmatig gespreid over 12 maanden - Alle domeinen van de GWB moeten aan bod komen - Gerechtelijke afhandeling van de gevallen waarin geweld werd gebruik tegen e politiediensten en deze waarin de politiediensten zelf geweld gebruikten met de dood of een ernstige inbreuk op de lichamelijke integriteit als gevolg. - Definitieve oriëntatie van het dossier: - Bij voorkeur via snelrecht - Pretoriaanse probatie (sepo met voorwaarden) - Minnelijke schikking - Bemiddeling in strafzaken - Strafrechtbank (verzwaring van de strafmaat)