حقایق درباره بهداشت اتاق عمل و واکسن ها PDF

‫بهداشت اتاق عمل‬ ‫ایمن سازی در انسان‬  ‫ایمنی در بدن انسان‬ ‫ راههای مبارزه با بیماریهای واگیر‬ ‫حذف یا کاهش منبع آلودگی‬ ‫قطع زنجیره انتقال‬ ‫حفاظت افراد...

‫بهداشت اتاق عمل‬ ‫ایمن سازی در انسان‬  ‫ایمنی در بدن انسان‬ ‫ راههای مبارزه با بیماریهای واگیر‬ ‫حذف یا کاهش منبع آلودگی‬ ‫قطع زنجیره انتقال‬ ‫حفاظت افراد در معرض خطر‪:‬‬ ‫ایمن سازی فعال ‪Active Immunization‬‬ ‫ایمن سازی غیر فعال ‪Passive Immunization‬‬ ‫پروفیالکسی دارویی‬ ‫حفاظت و کنترل تماسها‬ ‫تدابیر غیر اختصاصی‬  ‫دفاع بدن در برابر بیماریها‬ ‫ دفاع غیر اختصاصی ( مقاومت ‪)Resistence‬‬ ‫ساختار ژنتیکی‪ :‬بیماری سرخک ‪ ،‬جذام و سوزاک مخصوص انسان‬ ‫است‬ ‫شرایط عمومی‪ :‬جنس ‪ ،‬هورمونها‪ ،‬خستگی‪ ،‬تغذیه‬ ‫حرارت بدن‪ :‬بعضی ویروسها‬ ‫پوست و مخاط‪ :‬از ورود میکروب جلوگیری می کنند‬ ‫ترشحات‪ :‬اشک‪ ،‬بزاق‪ ،‬عرق و اسهال‬ ‫بیگانه خواری‪ :‬سلولهای ماکروفاژ‬ ‫ دفاع اختصاصی (ایمنی ‪)Immunity‬‬ ‫ایمنی سلولی ‪Cellular Immunity‬‬ ‫ایمنی سرمی ‪Humoral Immunity‬‬  ‫ایمنی ‪Immunity‬‬ ‫ ایمنی سلوالر‪T-Cell :‬‬ ‫از مغز استخوان و تیموس منشاء گرفته و با ماده بیگانه در خون مقابله‬ ‫می کنند‪.‬نمی توان به فرد دیگری آن را منتقل کرد‪.‬‬ ‫ وظایف ‪:T-Cell‬‬ ‫فعال کردن ماکروفاژها‬ ‫آزاد کردن عوامل سایتوتوکسیک‬ ‫واکنشهای آماسی‬ ‫واکنشهای حساسیتی تاخیری‬ ‫ترشح مواد واسطه ای ایمنی ( اینترفرون)‬  ‫ایمنی ‪Immunity‬‬ ‫ ایمنی سرمی ‪Cellular Immunity‬‬ ‫توسط ایمونوگلوبولین ایجاد می شود (لنفوسیتهای ‪ B-Cell‬و تولید‬ ‫ایمونوگلوبولین ‪ )A/M/G/D/E‬می کنند)‬ ‫ایمنی قابل انتقال از فردی به فرد دیگرو یا حیوان است (‪Immune‬‬ ‫‪)Serum‬‬ ‫واکسنها باید هم ایمنی سلولی و هم یاخته ای ایجاد کنند‬ ‫ایمنی بدن انسان ‪Immunity Human‬‬ ‫ ایمنی فعال‪Active Immunity :‬‬ ‫ایمنی خلطی (هومورال)‬ ‫ایمنی یاخته ای ( سلوالر)‬ ‫ترکیبی از دو ایمنی‬ ‫ایمنی انفعالی ‪Passive Immunity :‬‬ ‫ایمونوگلوبولین غیر اختصاصی انسان‬ ‫ایمونوگلوبولین اختصاصی انسان‬ ‫پادزهر یا آنتی سرمهای حیوانی‬  ‫ایمنی بدن انسان ‪Immunity Human‬‬ ‫ ایمنی ذاتی‪ :‬ایمنی ذاتی به سل پرندگان و طاعون گاوی و نیز مقاومت‬ ‫پوست و مخاطها و حرارت بدن جزء این دسته هستند)‬ ‫ ایمنی اکتسابی‪ :‬دفاع اختصاصی بدن در برابر میکروبها‬ ‫ایمنی فعال طبیعی ‪:‬مانند ابتال به سرخک‬ ‫ایمنی فعال مصنوعی ‪:‬واکسن سرخک‬ ‫ایمنی غیر فعال‪ :‬با استفاده از سرم فرد یا حیوان دیگر‬ ‫تکنولوژی های ساخت واکسن‬  ‫تکنولوژی های ساخت واکسن‬ ‫ واکسن پاتوژن کامل‬ ‫ قدیمی ت}رین و ش}ناخته ش}ده ت}رین روش واکسیناس}یون‬ ‫اس}تفاده از پ}اتوژن عام}ل بیم}اری در واکس}ن ب}رای ایج}اد‬ ‫پاس}خ ایم}نی مش}ابه آنچ}ه در هنگ}ام عف}ونت ط}بیعی‬ ‫مش}اهده می ش}ود‪.‬اس}تفاده از پ}اتوژن در ح}الت ط}بیعی‬ ‫ب}اعث ایج}اد بیم}اری می ش}ود و ب}ه ط}ور ب}القوه می توان}د‬ ‫ب}رای ف}رد دری}افت کنن}ده خطرن}اک باش}د و امک}ان ش}یوع‬ ‫بیم}اری ب}ه دیگ}ران را داش}ته باش}د‪.‬ب}رای جلوگ}یری از‬ ‫این ام}ر‪ ،‬واکس}ن ه}ای م}درن از عوام}ل بیم}اری زای‬ ‫تغییر یافته استفاده می کنند‪.‬‬  ‫تکنولوژی های ساخت واکسن‬ ‫ واکس}ن ه}ای زن}ده ض}عیف ش}ده واکس}ن ه}ای ض}عیف ش}ده زن}ده ح}اوی‬ ‫ی‬ ‫ی }ک}ام}ل ه}س}ت}ند ک}ه ض} }عی}ف }ش}ده ا}ن}د‪}.‬ب}ه ط}و }ر }‬ ‫رو}س }ه}ا }‬ ‫ی }ه}}ا ی}ا } }وی} }‬ ‫ب}ا}کتر }‬ ‫}اری‬ ‫د ام}ا د }ر اف}را}د س}}ال}م }بی}م }‬ ‫ی }مح}افظ}تی }ا}}یج}اد }م}ی }کنن} }‬ ‫ک}ه} }پاس}خ }ا}یم}ن} }‬ ‫ی اک}ثر و}اکس}ن ه}ای م}د}رن‪ ،‬این تض}عیف }از طری}ق‬ ‫ایج}اد ن}می کنن}د‪.‬ب}را }‬ ‫اصالح ژنتیکی پاتوژن انجام می گیرد‪.‬‬ ‫ واکس}ن ه}ای زن}ده تمای}ل ب}ه ایج}اد ی}ک پاس}خ ایم}نی ق}وی و پای}دار دارن}د و‬ ‫ن‬‫ل}‪ ،‬واکس} }‬ ‫ع }هس}ت}ن}د}‪}.‬ب}ا }این }ح}}ا }‬ ‫ن ن}و }‬‫ی م}}ا }ا }ز ا}ی }‬ ‫ن وا} }کس}ن }ه}ا }‬ ‫ی از }به}ت}ر}ی }‬‫خ }‬ ‫ر}‬‫ب} }‬ ‫ن آ}نه}ا خ}و}ب}‬ ‫د }‬‫ی }ا}ف}راد}ی }ک}ه س}یس}ت}م ا}}یم}نی ب} }‬ ‫ن }اس}ت }ب}را} }‬‫ه}ای } }زن}د}ه ممک} }‬ ‫}د‪،‬‬ ‫د }و ی}}ا }ب}یم}ا}ری }زمین}ه} ای }د}ارن }‬‫ی هس}ت}ن }‬ ‫ل }درم}ان }د}ارو}ی }‬ ‫ک}}ا }ر نم}ی }کن}د}‪} ،‬د}رح}ا }‬ ‫ه در ب}ر}خی‬ ‫ف ش}د }‬ ‫ی }ض}عی} }‬ ‫ی ه}ا }‬ ‫م}ناس}ب }نباش}ند‪ }.‬زی}را} }وی}روس ه}ا ی}ا }ب}اکتر }‬ ‫م}وارد }می توا}نن}د بی}ش از ح}د تکث}یر} ش}ده و ب}اع}ث بیم}اری }در این اف}راد‬ ‫شوند‪.‬‬ ‫تکنولوژی های ساخت واکسن‬ ‫ واکسن های زنده ضعیف شده‬ ‫روتاویروس‬ ‫ واکسن‬ ‫‪MMR‬‬ ‫ واکسن‬ ‫آنفلوانزای بینی‬ ‫ واکسن‬ ‫زونا‬ ‫ واکسن‬ ‫آبله مرغان (فقط در گروه های خاص)‬ ‫ واکسن‬ ‫‪ BCG‬علیه سل (فقط در گروه های خاص)‬ ‫ واکسن‬  ‫تکنولوژی های ساخت واکسن‬ ‫واکسن های غیرفعال شده‬ ‫ ‬ ‫واکس}ن ه}ای غیرفع}ال ح}اوی ب}اکتری ه}ا ی}ا وی}روس ه}ای کام}ل هس}تند ک}ه از بین رفت}ه ی}ا‬ ‫ ‬ ‫کث}ی}ر} نیس}ت}ند}‪}.‬ا}ز}آ}نج}ا} ک}ه و}اکس}ن ه}ای} }غیرف}ع}ال} ه}یچ‬ ‫ه}ان}د}‪ }،‬ب}ه}ط}ور}ی ک}ه}ق}ا}در}ب}ه}ت }‬‫ت} }غی}ی}ر}ک}ر }د }‬ ‫م }ا}ی}م}نی}‬ ‫ه س}ی}س}ت} }‬ ‫ن }ح}تی} }د}ر اف}ر}ا}د}ی ک} }‬ ‫ده} }ای} }ند}ا}رن}د}‪ ،‬ب}ن}ا}بر}ای }‬ ‫رو}س }زن} }‬ ‫ه }ب}ا}ک}تری }ی}ا }وی} }‬ ‫ون} }‬ ‫}گ }‬ ‫ن ح}ا}ل‪،‬‬‫ود}‪}.‬ب}ا }ای }‬ ‫ث }ا}یج}ا}د }ب}یم}ا}ری ش} }‬ ‫ه ش}دت }ض}عی}ف ا}س}ت ن}یز} }نم}ی }تو}انن}د} }ب}ا}ع }‬ ‫ب}د}نش}ا}ن ب} }‬ ‫ن س}ا}زی وا}کس}ن }ه}ای زن}ده ض}ع}یف‪ ،‬ی}ک پا}س}خ‬ ‫ن ه}ای غی}رفع}ال }همیش}ه ما}نن}د ایم }‬ ‫واکس} }‬ ‫ایمنی قوی یا طوالنی مدت ایجاد نمی کنند‪.‬‬ ‫واکسن های کامًال کشته شده‬ ‫واکسن فلج اطفال غیرفعال‬ ‫ ‬ ‫واکسن سیاه سرفه در بارداری‬ ‫ ‬ ‫واکسن های آنفلوانزای غیرفعال بصورت اسپری واریون‬ ‫ ‬ ‫واکسن هپاتیت ‪ A‬گروه های خاص‬ ‫ ‬ ‫واکسن هاری‬ ‫ ‬ ‫واکسن آنسفالیت ژاپنی‬ ‫ ‬  ‫تکنولوژی های ساخت واکسن‬ ‫ واکسن های پروتئین نوترکیب‬ ‫ واکس}ن ه}ای ن}وترکیب ب}ا اس}تفاده از س}لول ه}ای باکتری}ایی‬ ‫ی}ا مخم}ری ب}رای تولی}د واکس}ن س}اخته می ش}وند‪.‬قطع}ه‬ ‫ک}وچکی از ‪ DNA‬وی}روس ی}ا ب}اکتری گرفت}ه می ش}ود ک}ه‬ ‫از آن مح}افظت ش}ده و ب}ه س}لولهای تولی}د کنن}ده وارد می‬ ‫شود‪.‬‬ ‫ واکسن های نوترکیبی‬ ‫ واکسن هپاتیت نوع ‪B‬‬ ‫ واکسن ‪HPV‬‬  ‫تکنولوژی های ساخت واکسن‬ ‫واکسن های توکسوئید‬ ‫ ‬ ‫برخی از ب}اکتری ه}ا هنگ}ام حمل}ه ب}ه ب}دن س}موم (پروت}ئین ه}ای س}می) آزاد می‬ ‫ ‬ ‫م }م}ح}اف}ظ}ت} ای}ج}اد }ش}و}د }و} ن}ه }خ}ود}‬ ‫ت ب}ا}ی}د} د} }ر }بر}ا}ب}ر س}م}و }‬ ‫ک}نن}د} و} د}ر }ا}ین ص}و }ر }‬ ‫ن س}م}وم }را} تش}خ}ی}ص }دا}ده }و }ق}ادر }ب}ه ای}ج}اد}‬‫ی ه}ا}}‪.‬س}}یس}تم }ا}یم}}نی} }ب}دن }ا}ی} }‬‫ب}اک}تر} }‬ ‫خی} از} }واکس}ن ه}ا ب}ا }ن}س}خه} ه}ای}‬ ‫پاس}خ} ایم}ن}ی در }برا}ب}ر آ}نه}ا} می ب}اش}د}‪.‬ب}ر }‬ ‫غیرفعال سموم ساخته می شوند‪.‬‬ ‫واکسن های توکسوئیدی‬ ‫واکسن دیفتری‬ ‫ ‬ ‫واکسن کزاز‬ ‫ ‬ ‫واکسن سیاه سرفه‬ ‫ ‬  ‫تکنولوژی های ساخت واکسن‬ ‫واکسن ذرات شبه ویروسی )‪Virus Like Particle (VLP‬‬ ‫ ‬ ‫ذرات ش}به وی}روس (‪ )VLP‬مولک}ول ه}ایی هس}تند ک}ه ش}باهت زی}ادی ب}ه‬ ‫ ‬ ‫}‪.‬‬ ‫و}ی}رو}س ه}ا} د}ا}رن}د ام}ا }غ}یر}عفونی }ب}وده} و فاق}د م}ا}ده ژن}ت}یکی} }ویرو}س}ی هس}تند}‬ ‫د }ر ب}رخی م}وا}رد‪ ،‬آ}ن}تی ژن ه}ای موج}و}د در و}اکس}ن ‪} ،VLP‬پروت}ئین ه}ای}‬ ‫ساختاری ویروس هستند‪.‬‬ ‫هر ‪ VLP‬دارای چن}دین نس}خه از آن}تی ژن در س}طح خ}ود می باش}د‪ ،‬در‬ ‫ ‬ ‫تحریک پاسخ ایمنی نسبت به یک نسخه موثرتر است‪.‬‬ ‫پروت}ئین ه}ای س}اختاری ‪ VLP‬می توانن}د ب}ه عن}وان م}واد کمکی عم}ل ک}رده و‬ ‫ ‬ ‫به تقویت پاسخ ایمنی به آنتی ژن هدف اولیه کمک می کنند‪.‬‬ ‫واکسن های مبتنی بر ‪VLP‬‬ ‫واکسن هپاتیت ‪B‬‬ ‫ ‬ ‫واکسن ‪ HPV‬و آنفوالنزا‬ ‫ ‬  ‫تکنولوژی های ساخت واکسن‬ ‫ واکسن های ‪RNA‬‬ ‫ واکس}ن ه}ای ‪ RNA‬از‪ ) )mRNA‬در داخ}ل غش}ای چ}ربی اس}تفاده می‬ ‫کنن}د‪.‬این پوش}ش چ}ربی هم از ورود ‪ mRNA‬ب}ه ب}دن مح}افظت می کن}د‬ ‫و هم ب}ا ت}رکیب ش}دن ب}ا غش}ای س}لول ب}ه ورود در س}لول ه}ا کم}ک می‬ ‫کن}د‪.‬هنگ}امی ک}ه ‪ mRNA‬در داخ}ل س}لول ق}رار گ}رفت‪ ،‬س}اختار درون‬ ‫س}لولی آن را ب}ه پروت}ئین آن}تی ژن تب}دیل می کنن}د‪.‬این انتق}ال پی}ام‬ ‫‪ mRNA‬ب}ه ط}ور معم}ول چن}د روز ط}ول می کش}د‪ ،‬ام}ا در آن زم}ان آن}تی‬ ‫ژن کافی برای تحریک پاسخ ایمنی ساخته می شود‪.‬‬ ‫ واکس}ن ه}ای ‪ RNA‬توان}ایی ت}رکیب ب}ا ک}د ژن}تیکی انس}ان یع}نی ‪ DNA‬را‬ ‫ندارند‪.‬‬  ‫تکنولوژی های ساخت واکسن‬ ‫ واکسن ‪DNA‬‬ ‫ ‪ DNA‬نس}بت ب}ه ‪ mRNA‬پای}دارتر اس}ت بن}ابراین ب}ه هم}ان مح}افظت‬ ‫اولی}ه نی}از ن}دارد‪.‬واکس}ن ه}ای ‪ DNA‬معم}وًال هم}راه ب}ا تک}نیکی ب}ه ن}ام‬ ‫الکتروپوراس}یون اس}تفاده می ش}وند‪.‬ب}رای این ک}ار از ام}واج‬ ‫الک}ترونیکی س}طح پ}ایین ب}رای تحری}ک س}لول ه}ای ب}دن ب}ه منظ}ور‬ ‫دری}افت واکس}ن ‪ DNA‬اس}تفاده می کنن}د‪.‬قب}ل از اینک}ه ‪ DNA‬بتوان}د‬ ‫ب}ه آن}تی ژن ه}ای پروتئی}نی تحری}ک کنن}ده پاس}خ ایم}نی تب}دیل ش}ود‪ ،‬بای}د‬ ‫در هسته سلول به ‪ mRNA‬ترجمه شود‪.‬‬ ‫ در حال حاضر تعداد زیادی واکسن ‪ DNA‬دردست تولید می باشد‪.‬‬ ‫واکسن سل‬  ‫واکسن سل‬ ‫ از قدیمی ترین بیماریها بوده و ساالنه ‪ 2‬میلیون مرگ و میر دارد‪.‬با‬ ‫ظهور ایدز و کرونا مقاومت دارویی بیشتری ایجاد گردیده است‪.‬‬ ‫ شیرخواران و نوجوانان بعد از سن بلوغ بیشتر در معرض ابتال به‬ ‫بیماری هستند‬ ‫ نقص ایمنی‪ ،‬سوءتغذیه ‪ ،‬عفونت ‪ ، HIV‬مصرف طوالنی مدت کورتیکو‬ ‫استروئیدها ‪ ،‬بیماریهای خاص مانند لنفوم‪ ،‬دیابت و نارسایی کلیه در‬ ‫ایجاد بیماری موثرند‬  ‫واکسن سل‬ ‫بر اساس برآورد ‪ WHO‬سل در سالهای ‪ 2000-2020‬جان ‪35‬‬ ‫ ‬ ‫میلیون نفر را گرفته است‪.‬‬ ‫واکسن سل سویه گاوی باسیل و زنده ضعیف شده است‬ ‫ ‬ ‫‪ M.Bovis‬است و تفاوت آن با ‪ M. Tuberculosis‬ناشناخته‬ ‫است‪.‬‬ ‫واکسن سل با تالشهای کالمت و گرین روی ‪ M.Bovis‬در دهه‬ ‫ ‬ ‫اول قرن ‪ 20‬تهیه شد‪.‬‬ ‫محیطهای کشت باسیل مرتب تغییر نمودند (پاساژ) و روند رشد‬ ‫ ‬ ‫آنها تا ‪ 13‬سال ادامه یافت و باکتریها کاهش پیشرونده ای در‬ ‫بیماریزایی داشتند‪.‬‬ ‫سرانجام تزریق داخل وریدی با ‪ 44‬هزار باکتری به یک نفر در‬ ‫ ‬ ‫سال ‪ 1921‬انجام و تضعیف باکتریها مورد تایید قرار گرفت‪ ،‬از‬ ‫سال ‪ 1921‬این باکتریها باسیل کالمت و گرین ‪ BCG‬نام گرفت‪.‬‬  ‫واکسن سل‬ ‫ تا س}ال ‪ 1961‬روش تولی}د تض}عیف اولی}ه ادام}ه ی}افت و‬ ‫در نه}ایت در این س}ال بع}د از ‪ 1173‬پاس}اژ لیوفیل}یزه‬ ‫کردن واکسن انجام شد‪.‬‬ ‫ در مطالع}ات مختل}ف ایم}نی واکس}ن بین ‪ %0 – 80‬بی}ان‬ ‫ش}ده ک}ه ت}ابع ورود زی}اد باس}یل در زم}ان عف}ونت اولی}ه‪،‬‬ ‫تغذی}ه‪ ،‬زم}ان تم}اس م}داوم ب}ا ی}ک م}ورد آشکارس}ل و‬ ‫عفونت ‪HIV‬‬ ‫ بط}ور می}انگین ت}اثیر مح}افظتی (مص}ون س}ازی) علی}ه‬ ‫سل ‪ %50‬است‪.‬‬  ‫واکسن سل‬ ‫ استاندارد ‪ BCG‬مقدار ‪ 0/1‬میلی گرم پودر لیوفیلیزه‬ ‫است که از راه داخل جلد با سرنگ ‪ 1‬میلی لیتر و‬ ‫سوزن ‪ 26‬در قسمت فوقانی بازوی چپ باالی عضله‬ ‫دلتوئید تجویز می شود‪.‬‬ ‫ محل تزریق فقط با آب استریل تمیز شده و ضد عفونی‬ ‫کننده های موضعی قبل از مصرف نباید استفاده شوند و‬ ‫محل تزریق نباید مالش داده شود‪.‬‬ ‫ واکسن لیوفیلیزه در دمای ‪ 2-8‬و طبقه وسط یخچال‬ ‫نگهداری می شود‪.‬‬  ‫واکسن سل‬ ‫ نگهداری طوالنی مدت در دمای ‪ -20‬درجه به مدت دو سال می باشد‪.‬‬ ‫ رقیق کننده واکسن نرمال سالین است زیرا آب مقطر بعنوان محرک‬ ‫عمل می کند‪.‬‬ ‫ واکسن دور از نور و نگهداری شده و باید ‪ 3‬ساعت بعد از آماده سازی‬ ‫مصرف شود‪.‬‬  ‫واکسن سل‬ ‫ بعد از تزریق داخل جلدی ‪ BCG‬تورمی با حدود ‪mm‬‬ ‫‪ 8‬ضخامت ایجاد می شود که ‪ 30 -20‬دقیقه بعد‬ ‫فروکش می کند‪.‬‬ ‫ هیچگونه مالش یا کمپرس آب گرم نیاز نیست‪.‬‬  ‫واکسن سل‬ ‫ واکنش ‪:BCG‬تورم ‪ mm8‬بعد از تزریق‬ ‫ هفته ‪ 3-4‬سفتی محل تزریق‬ ‫ هفته ‪ 6‬ایجاد ندول به اندازه ‪ mm10-6‬و تبدیل ندول‬ ‫به چرک و ترشح و باقی ماندن یک زخم کوچک‬ ‫وپوشیده شدن با یک پوست خشک و سفت‬ ‫ تکرار زخم و خشکی آن ‪ 2-3‬بار در طول ‪ 8-12‬هفته‬ ‫ هفته ‪ 10-12‬بهبودی زخم‬ ‫ در نهایت محل تزریق با یک اسکار پیگمانته‪mm 7-5‬‬ ‫مشخص می شود‪.‬‬ ‫حاالت مختلف محل تزریق واکسن سل‬ ‫ عدم شکل گیری پیگمانته در بعضی کودکان‬ ‫ پاسخ ‪ BCG‬بصورت پاپول و ندول به مدت طوالنی تر‬ ‫ عدم شکل گیری ‪BCG‬‬ ‫ محو اسکار بعد از چندین سال‬  ‫عوارض واکسن سل‬ ‫ کیست های موضعی‬ ‫ آبسه های زیر جلدی‬ ‫ لنفادنوپاتی موضعی‬ ‫ توصیه به عدم تخلیه ضایعات پوستی یا لنفادنیت‬ ‫ بهبودی خودبخودی ضایعات فوق‬ ‫ در موارد عفونت منتشر و یا لنفادنیت بیمار درمان می شود‬ ‫واکسن فلج اطفال – پولیو‬ ‫‪Polio‬‬  ‫فلج اطفال ‪Poliomyelititis‬‬ ‫ بیم}اری ح}اد عف}ونی ک}ه سیس}تم عص}بی مرک}زی را‬ ‫گرفتار و منجر به فلج می شود‬ ‫ عام}ل بیم}اری ‪ RNA‬وی}روس از خ}انواده پیکورن}ا و از‬ ‫جنس ان}تروویروس اس}ت ک}ه نس}بت ب}ه س}رما مق}اوم و‬ ‫در مدفوع تا مدتها باقی می ماند‪.‬‬ ‫ انس}ان تنه}ا مخ}زن ب}وده و در من}اطق ب}ا بهداش}ت مناس}ب‬ ‫از راه تنفس و در من}اطق ب}ا بهداش}ت پ}ایین بص}ورت‬ ‫مدفوعی – دهانی ‪ Focal- Anal‬منتقل می شود‬ ‫ دوره کمون ‪ 7-14‬روز است‪.‬و بیماری درمانی ندارد‬  ‫واکسن پولیو‬ ‫ در س}ال ‪ 1954‬جون}اس اس}تاک ی}ک واکس}ن غ}یر فع}ال‬ ‫ش}ده ب}ا فرمالدهی}د و س}ه ن}وع وی}روس تولی}د ک}رد وآن}را‬ ‫واکسن غیر فعال ‪( IPV‬استاک) نامیدند‪.‬‬ ‫ آل}برت س}ابین در هم}ان س}الها ی}ک واکس}ن زن}ده ض}عیف‬ ‫ش}ده بص}ورت خ}وراکی تولی}د ک}رد ‪( OPV‬س}الک) ک}ه ه}ر‬ ‫س}ه ن}وع پولی}و وی}روس مش}تق از س}ابین اص}لی را دارا‬ ‫بود‬ ‫ مجم}ع س}المت جه}انی در س}ال ‪ 1998‬مص}وب نم}ود ک}ه‬ ‫تا سال ‪ 2000‬بیماری ریشه کن شود‬  ‫واکسن پولیو‬ ‫ هردو واکسن ‪ IPV‬و ‪ OPV‬ایمنی یکسان داشته‬ ‫ نوع سه ظرفیتی ‪ OPV‬ایمنی شبیه پولیو ویروس‬ ‫طبیعی بصورت سلوالر و همورال ایجاد می کند‪.‬‬ ‫ انتقال بیماری در کشورهای غربی فارنژیال است‬ ‫ انتقال بیماری در کشورهای در حال توسعه مدفوعی –‬ ‫دهانی است‪.‬‬  ‫واکسن پولیو‬ ‫ ایمنی نوع ‪ OPV‬از نوع‪ IPV‬پایدار تر است‬ ‫ ایمنی ‪ OPV‬ایمنی جمعی است هرچند طغیان نادر در نیوزیلند که فقط‬ ‫از نوع ‪ IPV‬استفاده می کنند و موارد واکسن نزده را در بر گرفته بود‬ ‫نیز حاکی از ایمنی جمعی بود‪.‬‬ ‫ ارزیابی های مختلف در جهان نشان از موثر بودن و کارایی هردو‬ ‫واکسن است‪.‬‬  ‫واکسن پولیو‬ ‫ برای ریش}ه ک}نی پولی}و در ی}ک روز معین تم}ام کودک}ان زی}ر ‪ 5‬س}ال دو ن}وبت‬ ‫و}اکس}ن ب}دو}ن ت}وج}ه ب}ه }ن}وب}ت ه}ای قب}لی دری}افت و}اکس}ن ب}ه }فاص}له ‪ 6-} 8‬هفت}ه‬ ‫تجویز می شود‪.‬‬ ‫ نگه}داری واکس}ن در ‪ C8-2‬در ب}االترین طبق}ه یخچ}ال ب}وده و انجم}اد و آب‬ ‫شدن مکرر آن جایز نیست‪.‬‬ ‫ عوارض واکس}ن ‪ OPV‬تغی}یر وی}روس واکس}ن ب}ه بیم}اریزا ب}رای ن}رون ه}ا و خط}ر‬ ‫فل}ج پولی}و می}لیت اس}ت ‪ ))VAAPP‬و بین ‪ 1‬در ‪ 500‬ه}زار }ت}ا ‪} 1‬در ‪ 12‬میلی}ون‬ ‫متغیر است‪.‬‬ ‫ عوارض ‪ IPV‬درد و قرمزی محل تورم است‪.‬‬  ‫موارد منع مصرف واکسن پولیو‬ ‫ ‪ OPV‬برای کسانی که نقص سیستم ایمنی دارند منع دارد و از ‪IPV‬‬ ‫استفاده می شود‪.‬‬ ‫ ‪ VAAP‬تنها با ریشه کنی بیماری و حذف واکسن ‪ OPV‬میسر است‪.‬‬  ‫ کزاز‬، ‫واکسنهای دیفتری‬، ‫سیاه سرفه‬ Diphtheria, Pertussis, Tetanus  ‫دیفتری ‪ ،‬کزاز‪ ،‬سیاه سرفه‬ ‫ هرسه بیماریهای بالقوه کشنده دوران کودکی هستند‪ ،‬در سالهای اخیر‬ ‫ظهور دوباره سیاه سرفه در کشورهای مختلف در بچه های ایمن‬ ‫نشده و یا ایمن ناقص رخ می دهد‪.‬‬ ‫ کاهش سطح ایمنی در بعد از واکسیناسیون و فقدان اثر یادآور منجر‬ ‫به طغیان بیماری در میان نوجوانان و بالغین شده است‪.‬‬  ‫دیفتری ‪ ،‬کزاز‪ ،‬سیاه سرفه‬ ‫ واکسن بیماریها بصورت ‪ T T‬کزاز‪ ،‬دوگانهِ ‪ D T‬دیفتری کزاز و سه‬ ‫گانه ‪ DPT‬دیفتری کزازو سیاه سرفه ‪ ،‬یا واکسن سلولی کامل‬ ‫بصورت ترکیبی با هپاتیت ‪ B‬یا هموفیلوس آنفلوانزا‪ b‬موجود است‪.‬‬ ‫ واکسن حاوی ‪ 20-30‬واحد فلوکوالسیون توکسوئید دیفتری‬ ‫ ‪ 25-5‬واحد توکسوئید کزاز و ‪ 4iu‬سلول های غیر فعال شده ‪B.‬‬ ‫‪ Pertussis‬با فرمالین‬  ‫دیفتری ‪ ،‬کزاز‪ ،‬سیاه سرفه‬ ‫ تاثیر واکسن پس از سه نوبت ایمن سازی اولیه به ترتیب ‪ %80‬و‬ ‫‪ %70-80‬و ‪ %100‬برای دیفتری سیاه سرفه و کزاز می باشد‪.‬‬ ‫ پس از گذشت یک دوره ایمنی کاهش یافته نیاز به یادآور می باشد‪.‬‬  ‫ هپاتیت‬B Hepatitis B  ‫هپاتیت ‪B‬‬ ‫ یک عفونت حاد کبدی است که توسط ویروس ‪ HBV‬ایجاد شده و‬ ‫بیمار دچار درد شکم‪ ،‬مدفوع روشن ‪ ،‬درد مفاصل و ماهیچه ها‪،‬‬ ‫تهوع استفراغ زردی پوست می باشد‪.‬‬ ‫ گاهی بیماری مزمن شده و مشکالت کبدی‪ ،‬سرطان کبد و سیروز‬ ‫کبدی می شود‪.‬‬ ‫ افراد در معرض خطر شامل ‪ :‬کارکنان بهداشتی درمانی و‬ ‫آزمایشگاهها‪ ،‬معتادان تزریقی ‪ ،‬بیماران هموفیلی‪ ،‬نوزادان متولد‬ ‫شده از مادران مبتال می باشند‪.‬‬  ‫واکسن هپاتیت ‪B‬‬ ‫ در ح}ال حاض}ر واکس}ن هپ}اتیت ب}ا ف}راورده ه}ای مهندس}ی ژنتی}ک تهی}ه می‬ ‫شوند‪.‬‬ ‫ پالس}میدهای ح}اوی م}اده ژن}تیکی ب}رای تولی}د آن}تی ژن س}طحی ب}ه ژن}وم‬ ‫ی}ک مخم}ر ملح}ق می ش}وند و مخم}ر آن}تی ژن س}طحی را تولی}د می کن}د‪.‬‬ ‫این روش تولی}د آن}تی ژن س}طحی را تض}مین و خط}ر عف}ونت را از‬ ‫طریق آلودگی را منتفی می کند (واکسن نوترکیب)‪.‬‬  ‫واکسن هپاتیت ‪B‬‬ ‫ تجویز ‪ 3‬نوبت واکسیناسیون در ‪ %95‬افراد تولید مقادیر حفاظتی از‬ ‫واکسن برای تمام عمر می کند‪.‬‬ ‫ با پوشش واکسیناسیون ‪ %80-95‬عفونت مزمن بین ‪ %4-16‬در طی‬ ‫‪ 10‬سال پیگیری کاهش یافته است‪.‬‬ ‫ در تایوان واکسن هپاتیت ‪ B‬کاهش قابل توجهی در کارسینوم هپاتو‬ ‫سلوالر داشته است‪.‬‬ ‫ محل تزریق بخش قدامی خارجی ران شیرخواران و دلتوئید در‬ ‫کودکان ‪cc 0/5‬و بزرگساالن باالی ‪ 10‬سال‪ cc 1‬است‪.‬‬  ‫واکسن هپاتیت ‪B‬‬ ‫ واکسن بدو تولد و سه نوبت درغالب پنتاواالن ‪ 6-4-2‬ماهگی تجویز‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫ نگهداری واکسن در ‪ 2-8‬درجه بوده و واکسن هرگز نباید یخ بزند‪.‬‬ ‫ عوارض شامل اثرات موضعی شامل درد حساسیت به لمس و فشار و‬ ‫گاهی تب خفیف تا حداکثر ‪ 3‬روز است‪.‬‬ ‫ نوزادان متولد شده از مادران ‪ HBSAG‬مثبت همزمان ‪ HBIG‬و‬ ‫واکسن تزریق می شود‬  ‫هموفیلوس آنفلوانزا –‪b HIB‬‬ ‫ هموفیلوی آنفلوانزا نوع ‪))B Hib‬یک کوکو باسیل گرم منفی و کوچک‬ ‫است‪.‬نوع کپسولدار موجب بیماری تهاجمی و نوع بدون کپسول‬ ‫موجب آلودگی موکوسی می شود‪.‬‬ ‫ عده ای ناقل ‪ Hib‬در نازوفارنکس هستند‬ ‫ ‪ Hib‬مسئول ‪ %30-50‬مننژیت های دوران کودکی با مرگ و میر‬ ‫‪ %25‬است و ¾ در شیر خواران رخ می دهد‬ ‫ واکسن بصورت پلی ساکارید کونژوگه است‪.‬‬ ‫ هموفیلوس آنفلوانزا ‪ b‬مسئول مننژیت در کودکان زیر یکسال است‬  ‫واکسن ‪Hib‬‬ ‫ واکسن ‪ Hib‬ایمنی باالیی داشته و ‪ %95‬افراد واکسینه شده انتی‬ ‫بادی تولیدی اثر محافظتی برای همه عمر دارد‬ ‫ واکسن ‪ cc 0/5‬عضله ران و عضله دلتوئید برای کودکان بزرگتر‬ ‫استفاده می شود‪.‬‬ ‫ واکسن مانند برنامه ‪ DTP‬ادامه می یابد‬ ‫ عوارض واکسن تورم و درد محل تزریق و تب و استفراغ است‬  ‫واکسن پنتاواالن‬ ‫ ‪ WHO‬واکسن پنتاواالن علیه دیفتری‪ ،‬کزاز‪ ،‬سیاه سرفه‪ ،‬هپاتیت ‪ b‬و‬ ‫هموفیلوس آنفلوانزا ‪ b‬را برای کودکان زیر ‪ 12‬ماه پیشنهاد می کند‪.‬‬ ‫ عوارض جانبی واکسن التهاب قرمزی‪ ،‬آبسه‪ ،‬تب و نکروز است‪.‬‬ ‫ واکسن در قسمت قدامی خلفی ران تزریق می شود‪.‬‬ ‫ محل تزریق ماساژ داده شود‬ ‫ در صورت تب باالی ‪ 40‬نوبت بعد از تتراواالن استفاده می شود‪.‬‬  ‫واكسيناسيون‬ Vaccination  ‫برنامه کشوری واکسیناسیون ‪EPI‬‬ ‫ برنامه کشوری واکسیناسیون در ایران‬ ‫سل‪(:‬باسیل زنده ضعیف شده) (‪ 0/05‬زیر یکسال و ‪0/1‬سی سی باالی یک سال‬ ‫تزریق می شود)‬ ‫دیفتری (سم میکروب)‬ ‫سیاه سرفه (باکتری کشته شده)‬ ‫کزاز( سم میکروب)‬ ‫فلج اطفال‪ ( IPV & TOPV :‬نوع استاک و نوع سالک)‬ ‫هپاتیت (از سال ‪)1372‬‬ ‫واکسن ‪( MMR‬از سال ‪ 13۸3‬جایگزین سرخک) (ویروس های ضعیف شده و زیر‬ ‫جلدی)‬ ‫واکسن هموفیلوس آنفلوانزا تیپ ‪ (B‬از سال ‪ 1393‬بصورت پنتاواالن)‬  ‫واكسن پنتاواالن‬ ‫ واكسن هموفیلوس آنفلوانزا سروتيپ ‪b‬‬ ‫ ديفتري ‪،‬‬ ‫ سياه سرفه‪،‬‬ ‫ كزاز‬ ‫ هپاتيت ‪B‬‬ ‫به صورت واكسن پنتاواالن (پنج گانه ) به كودكان تجويز مي شود‪.‬اين‬ ‫واكسن از بيش از يك سوم موارد پنوموني و‪ 90‬درصد مننژيت‬ ‫هموفيلوس سروتيپ ‪ b‬پيشگيري مي كند ‪.‬‬  ‫واکسن پنتاواالن‬ ‫ برای سنین ‪2‬و‪4‬و‪ 6‬ماهگی زده می شود‬ ‫ یادآور بصورت سه گانه یا دوگانه است و هر ده سال دوگانه ویژه‬ ‫بزرگسال‬ ‫در خصوص واكسن فلج اطفال‬ ‫ چنانچه اولین مراجعه کودک در ‪ 3‬ماهگی باشد واکسن فلج اطفال‬ ‫تزریقی در نوبت دوم مراجعه تزریق شود‬  ‫واکسن پنوموکوک ‪PCV‬‬ ‫ بیم}اری پنوموک}وک بیم}اری اس}ت ک}ه منش}أ باکتری}ایی دارد و می توان}د از‬ ‫طری}ق تم}اس نزدی}ک از ف}ردی ب}ه ف}رد دیگ}ر منتق}ل ش}ود‪.‬این ب}اکتری می‬ ‫توان}د ب}اعث عف}ونت در گ}وش و همچ}نین عفونته}ایی را در قس}متهای‬ ‫مختل}ف ب}ه وج}ود آورد‪ ،‬مث}ل‪ :‬ری}ه ه}ا(پنوم}ونی)‪ ،‬خ}ون (ب}اکتریمی)‪ ،‬و قش}ر‬ ‫مغزی و نخاع (مننژیت)‪.‬‬ ‫ درمان عفونتهای پنوموکوکی با پنی سیلین و دیگر داروها دیگر به‬ ‫اندازه گذشته موفقیت آمیز نیست‪ ،‬چون برخی از گونه های این‬ ‫بیماریها به این نوع داروها مقاوم شده اند‪.‬و از این رو پیشگیری از‬ ‫بیماریها از طریق واکسن اهمیت بیشتری پیدا می کند‪.‬‬  ‫واکسن پنوموکوک ‪PCV‬‬ ‫ واکسن های پنوموکوک موجود در ایران‪:‬‬ ‫ واکسن کنژوگه ‪ 10‬ظرفیتی‬ ‫ ‪ PCV‬واکسن کنژوگه ‪13‬ظرفیتی‬ ‫ ‪ PCV‬واکسن پنوموکوک پلی ساکاریدی ‪ 23‬ظرفیتی‪23PPSV -‬‬ ‫ اثربخشی این واکسن برعلیه بیماری های تهاجمی ناشی از پنوموکوک‬ ‫در کودکان تا ‪ 5‬سالگی‪ % 65-90‬است‪.‬‬  ‫واکسن پنوموکوک ‪PCV‬‬ ‫ واکسن کونژوگه ‪ 10‬ظرفیتی ( ‪:( 10PCV‬‬ ‫ در کودکان سالم از سن ‪ 6‬هفتگی تا سن ‪ 2‬تا ‪ 5‬سالگی تجویز می‬ ‫شود‪.‬حداکثر سن مجاز تجویز واکسن ‪ 10PCV‬برحسب نوع واکسن‬ ‫متفاوت است‪.‬برخی از انواع آن در باالی ‪ 2‬سال مجاز نمیباشد‪.‬‬ ‫ اثربخشی این واکسن برعلیه بیماری های تهاجمی ناشی از پنوموکوک‬ ‫در کودکان تا ‪ 5‬سالگی‪ % 65-90‬است‪.‬‬  ‫واکسن پنوموکوک ‪PCV‬‬ ‫ واکسن کونژوگه ‪ 13‬ظرفیتی (‪:(13PCV‬‬ ‫ از ‪ 6‬هفتگی به بعد و از جمله درسالمندان باالی ‪ 65‬سال قابل تجویز‬ ‫است‪.‬‬ ‫ اثر بخشی این واکسن بر علیه بیماری های تهاجمی ناشی از‬ ‫پنوموکوک در کودکان ‪ % 70-92‬و در سالمندان ‪ % 75‬است‪.‬‬ ‫ تجویز واکسن پنوموکوک کونژوگه ‪ 13‬ظرفیتی در کودکان زیر ‪ 5‬سال‬ ‫ایرانی بسیار هزینه اثربخش است‪.‬‬  ‫واکسن پنوموکوک ‪PPSV‬‬ ‫واکسن پنوموکوک پلی ساکاریدی ‪ 23‬ظرفیتی(‪:( 23PPSV‬‬ ‫ ‬ ‫از سن ‪ 24‬ماهگی به بعد و از جمله در سالمندان باالی ‪ 65‬سال قابل تزریق‬ ‫ ‬ ‫است‪.‬اثربخشی این واکسن بر علیه بیماری های تهاجمی ناشی از پنوموکوک‬ ‫حدود ‪ % 70-60‬است‪.‬‬ ‫تجویز دربارداری وشیردهی‪:‬‬ ‫ ‬ ‫‪ Advisory Committee on Immunization Practices)ACIP‬ت}}اکنون‬ ‫ ‬ ‫ت‪}.‬‬ ‫ه }اس} }‬ ‫ن ب}ارد}ا}ر}ى }من}ت}ش}ر نک}رد }‬ ‫ى ب}ر ت}ج}و}یز} }‪ 13PCV‬در د}و}را }‬ ‫ى }م}ب}ن }‬ ‫}تو}ص}یه} ا }‬ ‫ى ق}ر}ار‬ ‫ى ‪3‬م}اه ا}ول ب}ارد}ا}رى }م}ورد} بررس} }‬ ‫ای}م}ن}ى تج}وی}ز وا}کس}ن }‪ 23PPSV‬ط} }‬ ‫از‬ ‫ن متول}د ش}ده }‬ ‫ن عارض}ه} اى }در }ن}وزادا }‬ ‫و }‬ ‫ن}گرفت}ه }اس}ت}‪}.‬از }س}وى د}یگ}ر ت}اکن }‬ ‫م}ادرانى ک}ه واکس}ن ‪ 23PPSV‬را طى دوران ب}اردارى دری}افت ک}رده ان}د‪ ،‬گ}زارش‬ ‫نشده است‪.‬‬ ‫تجویز هیچ کدام از واکسن هاى غیرفعال در دوران شیردهى تهدیدى براى‬ ‫ ‬ ‫ایمنى مادر و نوزاد محسوب نخواهد شد‪.‬‬  ‫روتاویروس ها‬ ‫ این وی}روس ه}ا ب}ه عن}وان یکی از مهم}ترین و ش}ایع ت}رین عوام}ل اس}هال ن}وزادان و‬ ‫کودکان در سراسر جهان شناسایی شده اند‪.‬‬ ‫ روت}اویروس معم}وال ب}اعث اس}هال ش}دید و آبکی‪ ،‬بیش}تر در ن}وزادان و کودک}ان‬ ‫س ش}ایع اس}ت‪}.‬‬‫خر}دس}ال می‌ش}ود‪ }.‬اس}ت}فرا}غ و} تب ن}یز در }ن}وزاد}ان }مبتال ب}ه رو}ت}او}یرو }‬ ‫ه بس}ت}ری ش}دن در} بیمارس}تان داش}ته‬ ‫م‌آبی ش}ده و }نی}از ب} }‬ ‫کو}دک}ان مم}کن اس}ت دچ}ا}ر ک }‬ ‫باشند و حتی ممکن است بمیرند‪.‬‬ ‫ روت}ا ویروس}ها س}االنه م}رگ و م}یر‪ ،‬بیش از نیم میلی}ون ک}ودک در جه}ان را ب}ه هم}راه‬ ‫ه اساسا}در ک}شور ها}ی در حا}ل تو}سعه اتف}اق می}افتد‪}.‬‬ ‫داشت}ه ک }‬ ‫ واکس}نهای روت}اویروس در جه}ان‪ ،‬م}یزان م}رگ و م}یررا ب}ه ان}دازه ‪ %50‬ک}اهش داده‬ ‫است‪.‬‬  ‫واکسن روتاویروس ‪ROTASIIL‬‬ ‫ واکســن روتاویــروس‪ ،‬ویــروس زنــده ضعیــف شــده وخوراکــی و‬ ‫پنــج ظرفیــتی اســت‪.‬ایــن واکســن شــامل پنــج ویــروس ســویه‬ ‫ه}ای انســانی و گ}اوی از سـروتیپهای ‪ 4G 3،G 2،G 1،G‬و ‪9G‬بــوده و‬ ‫بــرای محافظــت در برابــر هــر گونــه عفونــت شــدید روتاویــروس‬ ‫مــورد اســتفاده قــرار میگیــرد‪.‬‬ ‫ واکسنــی کــه درکشــور مــورد اســتفاده قــرار میگیــرد روتاســیل‬ ‫تمــام مایــع دو دوزی اســت‪.‬‬ ‫ مشخص}ات واکس}ن‪ :‬ب}ه ش}کل م}ایع و دو دوز میباش}د ه}ر دوز ح}اوی ‪2‬‬ ‫میلیم}تر اس}ت‪.‬بایــد در دمــای ‪ 2‬تــا ‪ 8‬درجــه ســانیتگراد‪ ،‬در‬ ‫طبقــه میانــی یخچــال و دور از نــور نگــهداری شــود واکس}ن نبای}د‬ ‫یخ بزن}د‪.‬سـرنگها و آداپتورهـای روتاسـیل مایـع دو دوزی بایـد در‬ ‫جـای خشـک و خنـک نگـهداری شـوند‪.‬‬ ‫ واکسـن روتاویـروس ویـروس زنـده ضعیف شـده مـی باشـد‬  ‫ایمن سازی سنین باروری (‪15-49‬سال)‬ ‫طول دوره‬ ‫درصد محافظت‬ ‫حداقل فاصله‬ ‫نوبت‬ ‫ایمنی‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪---‬‬ ‫نوبت اول‬ ‫سه سال‬ ‫‪80‬‬ ‫یک ماه‬ ‫نوبت دوم‬ ‫پنج سال‬ ‫‪95‬‬ ‫شش ماه‬ ‫نوبت سوم‬ ‫ده سال‬ ‫‪99‬‬ ‫یک سال‬ ‫نوبت چهارم‬ ‫با تشکر از توجه شما‬