Pytania z historii Europy (PDF)

1. “Oczekuję od parlamentu, że zatwierdzi moją politykę po niezbędnej dyskusji”. Kto wypowiedział te słowa? - W. Churchill 2. II Rzesza Niemiecka powstała w: - 1871 r. 3. Zgodnie z uchwałą Sejmu z 20 lutego 1919 roku o powierzeniu Józefowi Piłsudskiemu dalszego sprawowania urzęd...

1. “Oczekuję od parlamentu, że zatwierdzi moją politykę po niezbędnej dyskusji”. Kto wypowiedział te słowa? - W. Churchill 2. II Rzesza Niemiecka powstała w: - 1871 r. 3. Zgodnie z uchwałą Sejmu z 20 lutego 1919 roku o powierzeniu Józefowi Piłsudskiemu dalszego sprawowania urzędu Naczelnika Państwa (tzw. Mała konstytucja), władzą suwerenną i ustawodawczą w Państwie Polskim był(a): - Sejm Ustawodawczy 4. Zgodnie z postanowieniami Konstytucji RP z 23 kwietnia 1935 roku Prezydent ponosił odpowiedzialność: - przed bogiem i historią 5. Zorganizowanie w Prusach w 1883 roku sądownictwa administracyjnego było: - trójinstancyjne 6. Pierwsze ministerstwo edukacji narodowej na ziemiach polskich powstało w: - 1773 roku 7. Rada Regencyjna przekazała władzę cywilną Józefowi Piłsudskiemu: - 14 listopada 1918 roku 8. Zgromadzenie Reprezentantów Wolnego Miasta Krakowa składało się z - 41 członków 9. W skład komisji, która przygotowywała Delegację Niepodległości USA z 4.VII.1776 roku, wchodził(li): - Benjamin Franklin - John Adams - Thomas Jefferson - Roger Sherman 10. Utworzona w styczniu 1942 roku Polska Partia Robotnicza miała zastąpić: - Komunistyczną Partię Polski 11. Na czele powiatu Księstwa Warszawskiego stał: - podprefekt 12. Kiedy (rok) powstał w Rosji Senat Rządzący? - 1711 roku 13. Kiedy (rok) katolicy uzyskali prawa wyborcze w Wielkiej Brytanii? - 1829 14. Parlament III Republiki składał się z:  - Izby Deputowanych i Senatu 15. Projekt tzw. Konstytucji kwietniowej z 1935 roku przygotował - S.Car 16. Za pierwszego w dziejach Anglii premiera uznaje się: - R. Walpole 17. Do naczelnych zasad Konstytucji PRL z 1952 roku zalicza się: - Zasadę ludowładztwa - Zasadę planowania społeczno-gospodarczego - fundamentalnej roli własności społecznej 18. “Krajowa Rada Narodowa, powołana przez walczący naród, jest jedynym legalnym źródłem władzy w Polsce. Emigracyjny w Londynie i jego delegatura w Kraju jest władzą samozwańczą, władza nielegalną, opiera się na bezprawiu faszystowskiej konstytucji z kwietnia 1935 roku (...)” Skąd pochodzi ten fragment? - Manifestu PKWN z 22 lipca 1944 roku 19. Społeczeństwo, w którym nie ma należytej gwarancji praw ani określonego z góry podziału władz nie ma ustroju konstytucyjnego. Z jakiego aktu prawnego pochodzi ten przepis? - Deklaracja Praw człowieka i Obywatela z 1789 roku 20. W skład tzw. komitetu siedmiu wiernych, czyli twórców Ustawy rządowej z 3 maja 1791 roku nie wchodził: - Jan Suchorzewski - Seweryn Rzewuski 21. Maksymalna długość sprawowania urzędu Prezydenta USA przez tę samą osobę wynosi: - 10 lat 22. Jedyną w dziejach Anglii konstytucją w ujęciu formalnym była: - The Instrument of Government z 1653 roku 23. Która konstytucja francuska nie przewidywała podziału władzy: - Konstytucja Jakobińska 24. Autorem tzw. Wspaniałego kompromisu (great Compromise, Kompromisu z Connecticut) podczas Konferencji Konstytucyjniej z 1787 roku był: - R. Sharman 25. “Gdyby ludzie byli aniołami, żadne rządy nie byłyby potrzebne; gdyby zaś aniołowie…” - J.Madison 26. Zgodnie z postanowieniami Konstytucji austriackiej z 1867 roku parlament Austrii był (a): - Rada Państwa 27. Rada Stanu Królestwa Polskiego Składała się z: - Zgromadzenia ogólnego i Rady Administracyjnej 28. Zasada podziału władzy nie została uwzględniona w - konstytucji PRL z 1952 roku - konstytucji kwietniowej z 1935 roku - Tzw. Małej Konstytucji z 20 lutego 1919 roku 29. Prawa kardynalne Rzeczypospolitej wydane zostały w: - 1775 roku - 1793 roku 30. W którym artykule ustawy rządowej z 3 maja 1791 roku uregulowano skład i funkcjonowanie Straży Praw? - art. VII 31. Zgodnie z konstytucją RP z 17 marca 1921 roku Prezydent RP miał prawo: - rozwiązania sejmu za zgodą senatu 32. Kto stał na czele rządu 14 września 1917 roku proklamował Rosję republiką? - A Kiereński 33. Jakie warunki postawiło francuskie Zgromadzenie Narodowe rządowi Ch. de Gaulle’a odnośnie kształtu przyszłej konstytucji? - podział władzy - niezawisłość sądownicza - powszechne wybory 34. Federalny Sąd Najwyższy USA składa się z: - 9 sędziów 35. Zgodnie z Konstytucją RP z 17 marca 1921 roku prawo inicjatywy ustawodawczej przysługiwało: - Rządowi - Sejmowi 36. “Powróciły wyłącznie rządy partii. Nie aprobuję ich, Muszę zatem odejść” Kto wypowiedział te słowa? - Ch. De Gaull 37. Na czele Rady Szkolnej KRajowej doby Autonomii Galicji stał: - namiestnik 38. Konstytucja Księstwa Warszawskiego z 22 lipca 1807 roku była oktrojowana przez - Napoleona I 39. Pierwszym władcą angielskim, który stał się głową Kościoła anglikańskiego był: - Henryk VIII 40. W którym artykule Ustawy rządowej z 3 maja 1791 roku wyrażona zasada podziału władzy - art. V 1. Uchwalenie francuskiej konstytucji II Republiki miało miejsce w roku : 1848 2. Została ona podjęta przez : Zgromadzenie Narodowe (Konstytuantę) 3. System konstytucyjny we Francji po raz pierwszy był ustanawiany w wieku : XVIII 4. Zasada zwierzchnictwa narodu pojawiła się w francuskim systemie konstytucyjnym po raz pierwszy w roku : 1791 5. Reformy prawa wyborczego w Anglii wprowadzono m.n. w roku : 1832, 1867 6. Reformy samorządu angielskiego związane są z : 1888 7. W Anglii funkcjonował parlament w roku : 1534, 1640, 1657, 1701 (?) 8. Kobiety uzyskały prawa wyborcze w USA w roku : 1920 9. Łącznie do 2020 wprowadzono do konstytucji USA : 27 poprawek 10. III Rzesza Niemiecka funkcjonowała od roku : 1933 11. Głową państwa w III Rzeszy był : kanclerz Rzeszy 1. Czy po roku 1768 na ziemiach polskich obowiązywała zasada elekcyjności tronu : Tak 2. Jaki akt o randze konstytucyjnej przyjęto w Polsce w 1920 roku : Statut organiczny województwa śląskiego 3. Czy Prezydent RP mógł funkcjonować pod rządami konstytucji majowej : Nie 4. Jakie ważne wydarzenie w historii II RP związane jest z dniem 20 marca 1921 roku : Plebiscyt na Górnym Śląsku 5. Czego dotyczył układ Sikorski – Majski : Wspólna walka Polski i ZSRR z Hitlerowskimi Niemcami, ponowne nawiązanie stosunków dyplomatycznych, utworzenie Polskiej armii na terenie Związku Radzieckiego. Wypuszczenie na wolność polskich więźniów na terenie ZSRR 6. Co mającego związek ze sprawą polską wydarzyło się w Teheranie 1943r. : Konfederacja teherańska - Polska w strefie operacyjnej Armii Czerwonej 7. Na jaką liczbę ocenia się pomordowanych przez Niemców Żydów w niemieckich obozach koncentracyjnych i innych miejscach w okresie drugiej wojny światowej : Około 5,5 – 6 mln 8. Kto i kiedy powołał KRN (rozwiń nazwę) : KRN – Krajowa Rada Narodowa, utworzona przez Polską Partię Robotniczą w nocy z 31.12.1943 na 1.01.1944. 9. Od kiedy na ziemiach polskich funkcjonował system o nazwie PRL (rozwiń nazwę) : PRL – Polska Rzeczpospolita Ludowa, od 1952 r. ; wcześniej 1944 – 1952 państwo polskie funkcjonowało jako Rzeczpospolita Polska. 1. Sądownictwo administracyjne w II RP funkcjonowało od : 1922 2. Unia Polski i Rosji stanowiła podstawę konstytucji : Królestwa Kongresowego 3. Na ziemiach polskich funkcjonował w parlamencie system bikameralny, w oparciu o akty ustrojowe z roku : 1807, 1919, 1997 4. Rada Stanu na ziemiach polskich funkcjonowała w roku : 1916 5. W okresie 1919 – 1922, w Polsce władza ustawodawcza należała do : Sejmu Ustawodawczego 6. Powołany w Moskwie ZPP, związany był z osobami : W. Wasilewskiej 7. Do okresu Powstania Listopadowego uchwalono w Polsce akty konstytucyjne w latach : 1791, 1807, 1815 8. We Francji zasady feudalizmu zniesiono w wieku : XVIII 9. Zasada trójpodziału władzy pojawiła się w francuskim systemie konstytucyjnym po raz pierwszy w roku : 1791 1. Od którego roku datuje się początki III Republiki Francuskiej : 1870 2. Podaj daty graniczne pierwszej i drugiej Rzeszy niemieckiej : I Rzesza : 962 – 1806, II Rzesza : 1871 – 1918 3. Poda dokładną datę uchwalenia Deklaracji niepodległości Stanów Ameryki : 4 lipca 1776 4. Czy w USA do XIX w. wykształcił się model absolutyzmu monarszego : Nie 5. Od którego wieku na gruncie rosyjskim funkcjonowało cesarstwo : XVII 6. Jaki system ustrojowy w drugiej połowie XIX w. miała monarchia habsburska : Monarchia dualistyczna 7. Z połączenia jakich terytoriów powstało Królestwo Prus : Prusy zachodnie, południowe, książęce, nowe - wschodnie, Śląsk 8. Czy po roku 1918 na ziemiach polskich obowiązywała zasada elekcyjności tronu : Nie 9.Jaki akt o randze konstytucyjnej przyjęto w Polsce w 1935 roku : Konstytucja kwietniowa 1. Podjęcie konstytucji dyrektorialnej miało miejsce w roku: 1795 2. Została ona przyjęta przez : Konwent 3. System monarchii absolutnej we Francji po raz pierwszy pojawił się w wieku: 4. Instytucja Prezydenta pojawiła się w francuskim systemie ustrojowym po raz pierwszy w roku: 1848 5. Reformy Parlamentu w Anglii wprowadzono m.in. w roku : (?) 6. Reform samorządu angielskiego nie podejmowano w : 1789, 1875, 1908, 1921 7. W Anglii nie funkcjonował Parlament w roku: 1214 5. Cenzus wieku obniżono do 18 lat w prawie wyborczym w USA w roku : 1971 6. Do roku 2020, spośród ponad pięciu tysięcy przedłożonych Kongresowi poprawek, wprowadzono do konstytucji USA : 27 5. II Rzesza Niemiecka funkcjonowała od roku : 1871 6. Głową państwa w II Rzeszy był: Cesarz 2. Jaki akt prawny dotyczący organizacji sądownictwa przyjęto w Polsce w 1922 : Konstytucja Marcowa 3. Czy Prezydent RP został powołany aktem z 22 listopada 1918 roku : Nie 4. Jakie wydarzenie w historii II RP związane jest z dniem 26 stycznia 1919 roku : Wybory parlamentarne (pierwsze po odzyskaniu niepodległości) 5. Co znaczącego dla systemu ustrojowego RP wydarzyło się 4 lipca 1943 roku : Katastrofa lotnicza w Gibraltarze (zginął wówczas Naczelny Wódz Sił Zbrojnych – gen. Władysław Sikorski) 6. Kiedy w okresie II wojny światowej (miesiąc i rok) powstało Generalne Gubernatorstwo i kto stał na jego czele (imię i nazwisko) : Październik 1939 – Hans Frank 7. Na jaką liczbę ocenia się deportowanych z ziem polskich przez sowietów, w ramach masowych zsyłek (od lutego 1940) obywateli polskich – wg szacunków sowieckich i szacunków polskich : Wg szacunków sowieckich : 300,350 tys, wgl polskich : 800 tys (zajebiste pytanie XDD, ni chuja znaleźć się nie da nic) 8. Kto i kiedy powołał AL. (rozwiń nazwę), na jaką liczbę ocenia się jej siłę : Armia Ludowa – powołała Krajowa Rada Narodowa, 1 stycznia 1944. Siła : ok. 50-60 tys. 9. Od kiedy (miesiąc i rok) na ziemiach polskich funkcjonował podmiot o nazwie TRJN (rozwiń nazwę) : Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej – Czerwiec 1945 1. Uchwalenie francuskiej konstytucji II Republiki miało miejsce w roku : 1848 2. Została ona podjęta przez : Zgromadzenie Narodowe (Konstytuantę) 3. System konstytucyjny we Francji po raz pierwszy był ustanawiany w wieku : XVIII 4. Zasada zwierzchnictwa narodu pojawiła się w francuskim systemie konstytucyjnym po raz pierwszy w roku : 1791 5. Reformy prawa wyborczego w Anglii wprowadzono m.n. w roku : 1832, 1867 6. Reformy samorządu angielskiego związane są z : 1888 7. W Anglii funkcjonował parlament w roku : 1534, 1640, 1657, 1701 (?) 8. Kobiety uzyskały prawa wyborcze w USA w roku : 1920 9. Łącznie do 2020 wprowadzono do konstytucji USA : 27 poprawek 10. III Rzesza Niemiecka funkcjonowała od roku : 1933 11. Głową państwa w III Rzeszy był : kanclerz Rzeszy 1. Czy po roku 1768 na ziemiach polskich obowiązywała zasada elekcyjności tronu : Tak 2. Jaki akt o randze konstytucyjnej przyjęto w Polsce w 1920 roku : Statut organiczny województwa śląskiego 3. Czy Prezydent RP mógł funkcjonować pod rządami konstytucji majowej : Nie 4. Jakie ważne wydarzenie w historii II RP związane jest z dniem 20 marca 1921 roku : Plebiscyt na Górnym Śląsku 5. Czego dotyczył układ Sikorski – Majski : Wspólna walka Polski i ZSRR z Hitlerowskimi Niemcami, ponowne nawiązanie stosunków dyplomatycznych, utworzenie Polskiej armii na terenie Związku Radzieckiego. Wypuszczenie na wolność polskich więźniów na terenie ZSRR 6. Co mającego związek ze sprawą polską wydarzyło się w Teheranie 1943r. : Konfederacja teherańska - Polska w strefie operacyjnej Armii Czerwonej 7. Na jaką liczbę ocenia się pomordowanych przez Niemców Żydów w niemieckich obozach koncentracyjnych i innych miejscach w okresie drugiej wojny światowej : Około 5,5 – 6 mln 8. Kto i kiedy powołał KRN (rozwiń nazwę) : KRN – Krajowa Rada Narodowa, utworzona przez Polską Partię Robotniczą w nocy z 31.12.1943 na 1.01.1944. 9. Od kiedy na ziemiach polskich funkcjonował system o nazwie PRL (rozwiń nazwę) : PRL – Polska Rzeczpospolita Ludowa, od 1952 r. ; wcześniej 1944 – 1952 państwo polskie funkcjonowało jako Rzeczpospolita Polska. 1. Sądownictwo administracyjne w II RP funkcjonowało od : 1922 2. Unia Polski i Rosji stanowiła podstawę konstytucji : Królestwa Kongresowego 3. Na ziemiach polskich funkcjonował w parlamencie system bikameralny, w oparciu o akty ustrojowe z roku : 1807, 1919, 1997 4. Rada Stanu na ziemiach polskich funkcjonowała w roku : 1916 5. W okresie 1919 – 1922, w Polsce władza ustawodawcza należała do : Sejmu Ustawodawczego 6. Powołany w Moskwie ZPP, związany był z osobami : W. Wasilewskiej 7. Do okresu Powstania Listopadowego uchwalono w Polsce akty konstytucyjne w latach : 1791, 1807, 1815 8. We Francji zasady feudalizmu zniesiono w wieku : XVIII 9. Zasada trójpodziału władzy pojawiła się w francuskim systemie konstytucyjnym po raz pierwszy w roku : 1791 1. Od którego roku datuje się początki III Republiki Francuskiej : 1870 2. Podaj daty graniczne pierwszej i drugiej Rzeszy niemieckiej : I Rzesza : 962 – 1806,  II Rzesza : 1871 – 1918 3. Poda dokładną datę uchwalenia Deklaracji niepodległości Stanów Ameryki : 4 lipca 1776 4. Czy w USA do XIX w. wykształcił się model absolutyzmu monarszego : Nie 5. Od którego wieku na gruncie rosyjskim funkcjonowało cesarstwo : XVII 6. Jaki system ustrojowy w drugiej połowie XIX w. miała monarchia habsburska : Monarchia dualistyczna 7. Z połączenia jakich terytoriów powstało Królestwo Prus : Prusy zachodnie, południowe, książęce, nowe - wschodnie, Śląsk 8. 8. Czy po roku 1918 na ziemiach polskich obowiązywała zasada elekcyjności tronu : Nie 9. Jaki akt o randze konstytucyjnej przyjęto w Polsce w 1935 roku : Konstytucja kwietniowa 1. Podjęcie konstytucji dyrektorialnej miało miejsce w roku: 1795 2. Konstytucja dyrektorialna została przyjęta przez : Konwent 3. System monarchii absolutnej we Francji po raz pierwszy pojawił się w wieku: za Ludwika XI (1461-1483), XV w. 4. Instytucja Prezydenta pojawiła się w francuskim systemie ustrojowym po raz pierwszy w roku: 1848 5. Reform samorządu angielskiego nie podejmowano w : 1789, 1875, 1908, 1921 6. W Anglii nie funkcjonował Parlament w roku: 1214 Jakim celom służyły stałe objazdy kraju przez panującego? Celom centralizacji Wyjaśnij termin „princeps”. Książę zwierzchni Kogo w dawnej Polsce określano mianem komorników? Ogół dworzan Kto to był komes? Osoba zajmująca wysokie stanowisko w państwie Kto zastępował panującego w zarządzie państwa oraz w sprawowaniu sądów (XI-XIII w.)? Komes nadworny W której dzielnicy Polski piastowskiej powstał wysoki urząd marszałka? Na Śląsku Od którego wieku występuje w źródłach urząd kanclerza? Od XII wieku Jakie funkcje od XIII w. pełnili notariusze? Sporządzali dokumenty Do kogo należał w dawnej Polsce zarząd skarbcem i archiwum? Do skarbnika Jak nazywali się urzędnicy lokalni zajmujący przed rozbiciem dzielnicowym najwyższe stanowisko? Namiestnicy prowincjonalni Od którego wieku zaczęły rozwijać się kasztelanie? Od XII wieku Jak nazywano od XII w. komesa grodowego? Kasztelanem Jakie dzielnice nazywano ziemią? Dzielnice, które w drodze połączenia przestały być osobnym księstwem, ale zachowały odrębną organizację urzędniczą Kto wprowadził w Polsce urząd starosty? Wacław II Od czyjej rady uzależniona była nominacja królewska na urzędy ziemskie (począwszy od czasów Jagiełły)? Rady szlachty danej ziemi Do kogo należały (od 1422 r.) ustawowo decyzje w sprawie bicia monety? Rady królewskiej W którym wieku pojawiły się w Polsce województwa? W XV w. W którym województwie w Koronie nie było w ogóle kasztelani? Woj. Ruskie Kto stał na czele rady panów województwa? Wojewoda Kto ustanawiał (od przywilejów nieszawskich) taksy na wyroby rzemieślnicze w miastach? Wojewoda (tam, gdzie go nie było – kasztelan) Kto w XIV w. przejął sądownictwo w sprawach posiadłości? Podkomorzy Wymień urzędy, które w dawnej Polsce nazywano dygnitarskimi. Wojewoda, kasztelan, podkomorzy, sędzia ziemski Wymień niższe urzędy ziemskie, które miały charakter urzędów honorowych. Stolnik, podstoli, cześnik, podczaszy, łowczy i miecznik Jaką funkcję pełnili burgrabiowie? Zarządzali zamkami, grodami Kiedy pojawił się w Polsce podział na powiaty? II poł. XV w. Na jakie dwie kategorie dzielono urzędy centralne? Koronne i nadworne W którym wieku zanikły urzędy kanclerzy ziemskich? I poł. XV w. Kto od XV w. był głównym rachmistrzem państwa, prowadził rachunki skarbowe? Podskrabi nadworny Wyjaśnij termin incompatibilitas. Zakaz łączenia urzędów Jak nazywano dygnitarzy koronnych i nadwornych, którzy weszli do Senatu? Ministrami W którym roku w Polsce ustanowiono po raz pierwszy hetmana koronnego? 1503 r. Jak nazywał się zastępca hetmana? Hetman polny Na jaki okres – formalnie od 1581 r. – powoływano hetmanów? Dożywotnio Kim byli regimentarze? Tymczasowymi zastępcami hetmanów (mianowanymi przez króla gdy hetmani nie mogli pełnić swych funkcji) Jak nazywał się jedyny nowy urząd powstały na początku XVI w.? Referendarz. Od 1569 r. Osoby pełniące ten urząd wchodziły do senatu z głosem doradczym. W którym roku została wydana konstytucja ustalająca porządek starszeństwa urzędów? 1611 r. Jaki organ wprowadził po raz pierwszy w Polsce w 1768 r. Budżet? Komisja skarbowa Jak nazywało się kolegialnie zorganizowane ministerstwo oświaty publicznej powołane w 1773 r.? Komisja Edukacji Narodowej Jak nazywały się pierwsze w Koronie i na Litwie organy, które na mocy ustawy z 1775 r. podjęły nowoczesne zadania opieki społecznej? Komisje szpitalne Z ilu członków składała się Rada Nieustająca? 36 Jak nazywał się organ, który na mocy Konstytucji 3 Maja stał na czele administracji? Straż Praw Jak nazywały się kolegialnie zorganizowane ministerstwa podległe Straży Praw? Komisje Wielkie Jaki organ miał sprawować – wg Konstytucji Majowej nadzór nad miastami? Komisja Policji Do kogo należały od 1789 r. sprawy terytorialne ziem i województw? Do komisji porządkowych cywilno-wojskowych Kto zniósł urzędy starostów? Sejm Czteroletni Jak nazywał się urząd powołany w lipcu 1794 r. przez Radę Najwyższą Narodową? Urząd dozorcy W którym roku został wydany w Księstwie Warszawskim dekret o „organizacji ministrów”? 1808 r. Jaki organ Księstwa Warszawskiego posiadał kompetencje w zakresie „administracji, ogólnokrajowego gospodarstwa, zakładowego porządku i oświecenia”? Minister spraw wewnętrznych Jak nazywał się organ, który w Księstwie Warszawskim zastąpił dawną Komisję Edukacji Narodowej? Dyrekcja Edukacyjna Jaki organ został powołany w 1808 r. dla kontroli finansowej? Izba Obrachunkowa Na jakie jednostki administracji terytorialnej podzielono Księstwo Warszawskie? Departamenty i powiaty Komu podlegała administracja oraz policja porządkowa i polityczna w departamentach Księstwa Warszawskiego? Prefektom Kto sprawował nadzór nad działalnością prefektów i podprefektów? Ministrowie spraw wewnętrznych Jakimi jednostkami zarządzali w Księstwie Warszawskim prezydenci municypalni? Jednostka administracji głównych miast (Warszawa, Poznań, Toruń, Kalisz, Kraków, Lublin, Sandomierz) Kto mianował burmistrzów i ławników w Księstwie Warszawskim? Minister Spraw Wewnętrznych Gdzie funkcjonowała od 1811 r. Szkoła Prawa i Nauk Administracyjnych? W Warszawie Do czyich kompetencji należały w Księstwie Warszawskim odwołania w pierwszej instancji od zarządzeń i innych aktów administracyjnych prefektów i podprefektów? Rady prefekturalne (3-5 członków przez króla) Jakie rady wchodziły w skład samorządu Księstwa Warszawskiego? Municypalne (większych miast) miejskie i wiejskie, Departamentalne, Powiatowe Jak nazywał się organ samorządowy Księstwa Warszawskiego, w skład, którego wchodzili: dziedzic, miejscowy proboszcz, burmistrz lub wójt oraz 1do 2 chłopów lub mieszczan? Dozory Szkolne Kto mianował radców rad departamentalnych i powiatowych? Król (książę ?) Jak nazywał się centralny organ władzy i administracji Królestwa Kongresowego? Rada Stanu W którym roku usankcjonowano w Królestwie Polskim – postanowieniem królewskim – sądownictwo administracyjne? 1817 r. Jaki urząd zlikwidowano w 1826 r. czyniąc tym samym Radę Administracyjną najwyższym organem rządowym? Urząd namiestnika Do jakich organów należał zarząd kraju w okresie Królestwa? Komisji Rządowych (Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, spraw wewnętrznych, policji, wojny, przychodów i skarbu) Jaka zasada charakteryzowała administrację terytorialną Królestwa? Niepełnej kolegialności połączonej z indywidualnym kierownictwem pracami komisji przez ministra W czyich rękach spoczywał zarząd w 8 województwach Królestwa? Komisjach wojewódzkich W którym roku po raz trzeci w historii ziem polskich powołano Radę Stanu? 1861 r. Jakie zadania mieli wypełniać komisarze pełnomocni oraz delegaci w powiatach na mocy dekretu R. Traugutta z 27 XII 1863 r.? Realizację dekretów uwłaszczeniowych Na jaki okres wybierany był Wydział Krajowy Galicji? 6 lat Jaki organ w autonomicznej Galicji był szczególną instytucją samorządową? Rada Szkolna Krajowa Do kogo należała kontrola nad Radą Szkolną Krajową w Galicji? Do Sejmu Krajowego Jak nazywał się organ, który od 1874 r. stał na czele Królestwa Polskiego? Generał-gubernator Jak nazywały się główne jednostki zarządu lokalnego we wszystkich zaborach w II poł. XIX w.? Powiaty ze starostami w Prusach i Galicji, i naczelnikami powiatów w Królestwie Polskim Kto stał na czele rejencji? Prezydent rejencji Przykładami jakiego rodzaju samorządu są: izby przemysłowo-handlowe, izby rocznie, izby rzemieślnicze? Samorząd gospodarczy Kto był reprezentantem społeczeństwa prowincji i kierownikiem spraw bieżących w wydziale prowincjonalnym? Dyrektor krajowy W ilu Krajach Koronnych Austrii istniał samorząd powiatowy? 4 (Galicja, Tyrol, Styria, Czechy) Na jakim szczeblu samorządu działały zwierzchności gminne i kto wchodził w ich skład? Na szczeblu gmin 11 wójt, przysiężni Jak nazywany był w Królestwie starszy gromadzki, będący organem wykonawczym gromady? Sołtys Jaki organ kierował w pierwszych latach I wojny światowej z ramienia władz okupacyjnych wszystkimi gałęziami administracji w Królestwie? Zarząd Cywilny Generalnego Gubernatorstwa Kiedy odbyły się – w czasie I wojny światowej wybory do rad miejskich Warszawy, Lublina i innych miast Królestwa? II poł. 1916 r. Jak nazywał się organ, który na mocy dekretu z 22 II 1918 r. skupił w swym ręku najwyższą władzę w państwie? Tymczasowy Naczelnik Państwa Jak nazywał się organ administracyjny, który w marcu 1919 r. zastąpił Komisję Rządzącą dla Galicji, Śląska Cieszyńskiego, Spisza i Orawy? Generalny Delegat Rządu Przez jaki okres istniał osobny urząd ministra byłej dzielnicy pruskiej? 3 lata Na czym polega władztwo administracyjne? Na możliwości zastosowania przymusu dla realizacji podejmowanych decyzji przybierających najczęściej formę aktów administracyjnych Jakie organy stanowiły w II RP administrację centralną? Rada Ministrów i ministrowie Jakie funkcje realizowała administracja ogólna? Zadania należące do resortu spraw wewnętrznych Czym zajmowała się administracja specjalna? Funkcje wchodzące w zakres wszystkich pozostałych resortów prócz spraw wewnętrznych Na jakie jednostki podzielono państwo polskie w okresie 20-lecia dla realizacji celów administracji ogólnej? Województwa, powiaty, gminy miejskie i wiejskie Ile województw istniało w Polsce w 1939 r.? 16 Jaki organ stał na czele administracji ogólnej w Warszawie? Komisarz Rządu m. st. W-wy Jakie organy wykonywały funkcję administracji ogólnej w gminach? Organy wykonawcze samorządu terytorialnego Jakie resorty posiadały w okresie międzywojennym w Polsce administrację terytorialną specjalną? Spraw wojskowych, sprawiedliwości, skarbu, poczty i telegrafów, od 1932 r. reform rolnych, a częściowo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, przemysłu i handlu, komunikacji, opieki społecznej; Na jakiej zasadzie zbudowane były organy administracji rządowej (ogólnej i specjalnej) w okresie II RP? Hierarchiczna, instancyjna Jak nazywała się grupa przepisów normujących organizację aparatu administracji państwa? Ustrojowe prawo administracyjne Jak nazywała się grupa przepisów obejmujących formy działania i tryb funkcjonowania organów administracyjnych? Proceduralne prawo administracyjne Na czym polegały funkcje administracyjne Rady Ministrów? Na uwzględnianiu działalności administracyjnej ministrów, rozpatrywaniu 39 sprawozdań poszczególnych ministrów, zatwierdzania statutów poszczególnych ministerstw Kto wchodził w skład Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów? Ministrowie stojący na czele resortów gospodarczych Jakie uprawnienia w zakresie administracji uzyskał Prezes Rady Ministrów? Na mocy ustaw szczególnych uzyskał on uprawnienia do stosowania ogólnego kierownictwa i nadzoru w sprawach personalnych całej administracji, wzrastały też jego uprawnienia koordynacyjne w stosunku do działalności administracyjnej ministrów W którym roku Rada Ministrów w Polsce międzywojennej ustaliła jednolite zasady administracyjne ministerstw? 1926 r. Kto stał na czele departamentów ministerialnych? Dyrektorzy Jak nazywał organ kierujący wydziałami departamentów? Naczelnik Ile ministerstw istniało w Polsce w 1932? 11 Komu były podporządkowane urzędy centralne zgodnie z zasadami konstytucji marcowej? Ministrom Jaki był tryb powoływania wojewody w II RP? Mianowany przez prezydenta na wniosek ministra spraw wewnętrznych uchwalony przez Radę Ministrów Na czym polegała dwojaka działalność wojewody jako organu administracyjnego województw w okresie międzywojennym? Przedstawiciel rządu, szefa administracji ogólnej i tych działów administracji specjalnej, które były zespolone z administracją ogólną Komu podlegała policja państwowa na obszarze województwa w II RP? Wojewodzie Na jakie jednostki dzielił się Urząd Wojewódzki w II RP? Na wydziały i oddziały Kto wchodził w skład Rady Wojewódzkiej w okresie międzywojennym? Członkowie delegowani przez organy samorządu powiatowego, przewodniczył jej z urzędu wojewoda Od którego roku szefem administracji stolicy był Komisarz Rządu Miasta Stołecznego Warszawy? 1919 r. W którym roku podzielono Warszawę na powiaty grodzie? 1928 r. Kto wchodził w skład Śląskiej Rady Wojewódzkiej? Wojewoda, wice-wojewoda i 5 członków wybieranych przez Sejm Śląski na 1 rok Kto wybierał członków Śląskiej Rady Wojewódzkiej? Sejm Śląski Komu pod względem osobowym i służbowym podlegał starosta? Wojewodzie Kto kierował administracją w miastach wydzielonych, liczących powyżej 75 tys. mieszkańców (od 1932 r.)? starosta grodzki Kto kierował administracją powiatu miejskiego w Gdyni od 1932 r.? Komisarz Rządu Kto mógł wprowadzić w Polsce (do 1935 r.) stan wyjątkowy? Rada Ministrów za zgodą Prezydenta (później prezydent) Komu podlegał faktycznie plan służby śledczej w II RP? Naczelnikom wydziału bezpieczeństwa (później społeczno-politycznych) w urzędach wojewódzkich (formalnie – organom wymiaru sprawiedliwości) W którym roku w Polsce międzywojennej nastąpiło istotne rozszerzenie uprawnień policji? 1934 r. Według zasad jakiego systemu zostało uregulowane wydawanie czasopism w II RP? Wg zasad systemu zgłoszeniowego Na jakich zasadach opierał się w II RP system kontroli nad treścią druków? Na zasadach kontroli represyjnej Kto zarządzał konfiskatę czasopism w II RP? Organ administracji ogólnej I instancji lub prokurator Jakie rodzaje stowarzyszeń rozróżniało prawo o stowarzyszeniach w 1932? zwykłe, zarejestrowane, wyższej użyteczności. W jakich okolicznościach organy administracji mogły wydać zakaz odbywania zgromadzeń publicznych zgodnie z ustawą o zgromadzeniach z 1932 r.? Gdy zagrażały one bezpieczeństwu, spokojowi i porządku publicznemu W którym roku w okresie międzywojennym przeprowadzono pełną unifikację i reorganizację systemu szkolnego? 1932 r. W jakich latach w II RP podjęto ustawę o szkołach wyższych określające zakres ich autonomii? 1920-1933 W którym roku został zawarty przez Polskę ze Stolicą Apostolską konkordat? 1925 r. Kiedy nastąpiło w II RP dostosowanie granic prowincji kościelnych i diecezji do granic państwowych? 1925 r. Kto sprawował w Polsce w okresie międzywojennym administrację w sprawach wyznaniowych na obszarze województw? Wojewoda W którym roku w II RP przeprowadzono reformę walutową? 1924 r. Kiedy powołano w Polsce ministerstwo rolnictwa i reform rolnych? 1932 r. Jakie znaczenie dla organizacji samorządu terytorialnego w II RP miały regulacje ustawowe z 1933 r.? zmierzały do zwiększenia zależności samorządu od organów administracji rządowej W jakim trybie wybierano w Polsce międzywojennej rady gminne w gminach wiejskich? Wybory pośrednie i jawne Od kiedy w Polsce wprowadzono gminy zbiorcze? 1933 r. Kto wchodził w skład zarządów miejskich gmin miejskich? W miastach wydzielonych prezydent miasta i ławnicy, w pozostałych burmistrz i ławnicy Jaki był skład wydziałów powiatowych w II RP? 6 członków wybieranych przez Radę pod przewodnictwem starosty Jakich województw w szczególności dotyczyła ustawa z 1922 r. o zasadach powszechnego samorządu wojewódzkiego? Lwowskiego, tarnopolskiego i stanisławowskiego Wymień organy utrzymanego w województwach poznańskim i pomorskim samorządu wojewódzkiego. Sejmik wojewódzki, wydział wojewódzki, starosta krajowy Od którego roku Warszawa stanowiła jednostkę samorządu gminnego, powiatowego i wojewódzkiego? 1938 r. Jaki zakres działania obejmowały kompetencje samorządu terytorialnego w II RP? Własny i poruczony zakres działania Jaka ilość czynności i funkcji administracyjnych wykonywały ograny samorządu gminnego w ramach poruczonego zakresu działania w 1932 r.? Około 500 W jakim trybie wybierano w Polsce międzywojennej rady gminne w gminach wiejskich? wybory pośrednie i jawne Na jakie części dzielił się samorząd gospodarczy w II RP w zależności od rodzaju wytwórczości? Przemysłowo-handlowa, rzemieślnicza i rolnicza Jaki mechanizm umożliwiał wpływ organów administracji państwowej na działalność izb samorządu gospodarczego? Do organów ustawodawczych izb wchodzili obok radców wybieranych także radcy mianowani przez właściwych ministrów W którym roku wydano w II RP przepisy jednolite normujące postępowanie administracyjne? 1928 r. Przepisy jakiej ustawy zawierały pragmatykę służbową funkcjonariuszy państwowych? Ustawy o państwowej służbie cywilnej z 1922 r. Jaki procent wojewodów w Polsce stanowili w 1937 r. oficerowie? 75% Jak nazywał się powołany w 1932 sąd adm.? Najwyższy Trybunał Administracyjny Jakie organy sprawowały kontrolę zewnętrzną w II RP? Organy i instytucje niezależne od aparatu administracji publicznej Na jakie izby dzielił się powołany w 1932 r. sąd administracyjny? Ogólno-administracją i skarbową Jaki organizm polityczno-administracyjny został utworzony dekretem kanclerza Rzeszy z 12 X 1939 r. w administracji okupowanych ziem polskich? Generalne Gubernatorstwo Jakie ziemie zostały dodatkowo włączone do Rzeszy 1 VIII 1941 r. po inwazji Niemiec na Związek Sowiecki? Okręg białostocki Na jakie okręgi podzielono pod względem administracyjnym terytorium wcielone do Rzeszy? Gdańsk , Prusy Zachodnie, Kraj Warty Jaką jednostkę administracyjną utworzyły władze niemieckie na ziemiach polskich wcielonych do Rzeszy w marcu 1941 r.? Odrębną prowincję górnośląską z siedzibą władz w Katowicach Co należało w Polsce do najstarszych danin? Danina opolna - w postaci krowy lub woła od opola jako całości Co to był naraz? Nazwa pochodziła od nacięć na dwóch deszczułkach, z których jedna pozostawała u płatnika, a drugą zabierał poborca daniny. Zgodność nacięć dowodziła ich uiszczenia. Była to prymitywna forma kwitu skarbowego Co to były olbory? część wydobytych kruszców, przyznawana dla książąt w zamian za możliwość wydobywania. Zasada wolności górniczej. Co to był szos? Podatek płacony przez miasta od majątku ruchomego i nieruchomego Co to była kwarta? To 1/4 dochodu z królewszczyzn przeznaczona na utrzymanie stałego wojska Przedstaw podział grzywny polskiej na jednostki płatnicze! Grzywna polska(213 g. Srebra) –początkowo bito z niej 240 denarów, 10 denarów stanowiło skojec, a sześć skojców tworzyło wiardunek. Gdzie państwo polskie ostatecznie znalazło swoja kolebkę? Wielkopolska Jak nazywa się dokument, którym Mieszko I nadał Polskę Stolicy Apostolskiej i jaka jest jego data? Dagome Iudex, ok. 991-992 Jaki zwrot doszedł do tytulatury książęcej wraz z przyjęciem chrześcijaństwa? Z Bożej Łaski Gdzie było pierwsze Polskie biskupstwo i kiedy powstało w Poznaniu-968 Podaj 2 kraje Panonii! W starożytnym Rzymie jedna z prowincji. W drugim wieku podzielona na Górną i Dolną Odrę. Obecnie to częściowe tereny Węgier, Austrii i Słowenii Co to są latyfundia? To wielka własność ziemska w szczególności w starożytnym Rzymie Latyfundia feudalne - świeckie i feudalne Podaj daty graniczne monarchii patrymonialnej w Polsce IX –1320: IX-X- kształtowanie się państwa patrymonialnego,Xw.-1138 przewaga rządów jednowładczych, 1138- 1227 seniorat, 1227- 1320 policentryzm Co to jest policentryzm ? Suwerenność prawa i rządów księcia w swojej dzielnicy. Rozbicie Polski na dzielnice- każdy książę rządzi się osobnym prawem w swojej dzielnicy, nie ma jednego zwierzchniego Monarchia patrymonialna obejmuje dwa pod okresy. Jak one się nazywają? Monarchia wczesnośredniowieczna-1138; Rozbicie dzielnicowe- 1320 Wymień daty pierwszych sześciu koronacji królewskich w Polsce z podaniem kogo dotyczyły! 1025(Bolesław Chrobry), 1025(Mieszko II), 1076(Bolesław Śmiały), 1295(Przemysław II), 1300 (Wacław II), 1306(Wacław III Czeski), 1320(Władysław Łokietek) Wymień podstawowe jednostki podziału terytorialnego w Polsce w okresie monarchii patrymonialnej! Prowincja, kasztelania (okręgi grodowe) Wymień zbiorowe organy centralne państwa polskiego w okresie monarchii patrymonialnej! Wiec, rada monarsza Wymień 8 prowincji Polski Patrymonialnej (XII w.) : gnieźnieńska , krakowska , mazowiecka, kujawska, poznańska, śląska , sandomierska, sieradzko- łęczycka Co było przyczyną wyodrębnienia wydatków państwowych od skarbu królewskiego?? Wyprowadzenie wojsk zaciężnych opłacanych z nakładanych w tym roku podatków Kto i kiedy dokonał jako pierwszy podziału Polski Mieszko II w 1032 Kto był przywódcą ludowego powstania w roku 1037? Miecław Co to jest nekropolisa i jakie miasta pełniły tę role w X i XII? Miasto umarłych, starożytny, wczesnochrześcijański cmentarz znajdujący się w pobliżu dużych miast. Wówczas miejsce pochówku króla.(Wrocław, Kraków, Poznań, Gniezno) kiedy rozpoczął się okres rozbicia dzielnicowego W 1138 r. Jaka była najwyższa grupa współdziałania? Drużyna monarsza, urzędnicy, duchowieństwo Jaki był najważniejszy urząd w XI w? Komes nadworny Jakie były urzędy dygnitarskie w XI? Cześnik, stolnik, koniuszy, łowczy, wojewoda Kto zajął pierwsze miejsce w hierarchii urzędniczej? Kasztelan Krakowski Jak nazywał się pomocnik kasztelana do spraw wojskowych? Wojski Kim byli Plenipotenci przedstawiciele miast królewskich w sejmie w liczbie 24 Kto zarządzał skarbem rawskim? Podskarbi Kto mianował notariuszy? Minister Sprawiedliwości Wymień dwa dokumenty XIII-wieczne, w których sformułowane zostało prawo oporu: przywilej księcia wrocławskiego Henryka IV Probusa, landfryd podpisany w Rostocku w 1238 roku (prawom oporu na Pomorzu Zachodnim). Jaki tytuł nosili zazwyczaj urzędnicy zarządu centralnego pełniący obowiązki na dworze królewskim? Komes, zastępca księcia-komes nadworny tzw. wojewoda Wymień zbiorowe organy centralne państwa polskiego w okresie monarchii patrymonialnej! Wiec, rada monarsza Jaki sąd był niższym sądem sądownictwa książecego? Kasztelański Jakie sądy sądziły sprawy "causa spiritualibus annexne"? duchowne Przetłumacz "Immunitas ab introitu iudicis" Immunitet sądowo-administracyjny (immunitet ograniczający lub wyłączający sądownictwo urzędników książęcych nad ludnością zależną, osiadłą w dobrach, które uzyskały immunitet) Jakie sądy były właściwe dla wójtów i sołtysów, kto im przewodniczył? Sądy specjalne prawa niemieckiego tzw. sądy leńskie. Sądziła ława równych pod przewodnictwem księcia, w dobrach prywatnych pana feudalnego lub w jego zastępstwie landwójta. Gdzie utworzono pierwszy wyższy sąd prawa niemieckiego na ziemiach polskich? w Chełmnie 1233r Podstawą prawną ustroju stanowego Pomorza Zachodniego był pokój ziemski z 1283 (Pokój Rostocki z 1283 r) Dokument Henryka IV Probusa (księga henrykowska w stosunku do Pomorza Zachodniego); Przedstaw trzy formy pobierania dochodów z dóbr królewskich w okresie monarchii stanowej! 1.Dobra królewskie były dzierżone systemem „do wiernych rąk” przez starostów. 2.Oddawanie tych dóbr w dzierżawę. 3.Zastaw królewszczyzny Przedstawiciele jakiej obcej dynastii koronowali się na królów Polski w XIV? Przemyślidów, Jagiellonów, Andegawenów Jakie ziemie Polska odzyskała w pokoju budziszyńskim? Łużyce, Milsko Księciem jakiej ziemi był Władysław Łokietek? ziemi brzesko-kujawskiej Urząd marszałka dworu w Polsce powstał w: 1358/znany był wcześniej na Śląsku. Postanowienia przywileju Koszyckiego(1374) : ograniczeni poradlnego do 2 groszy za łan , szlachta nie musiała już budować i bronić zamków warownych Jak nazywano po przywileju koszyckim podatek nadzwyczajny, uchwalany za zgodą stanów? Występował on pod nazwą poboru Kiedy powstało Arcybiskupstwo w Haliczu powstało w 1375 r (potem przeniesiono je do Lwowa) Urzędy centralne w okresie MS : Król Polski , kanclerz koronny , podskarbi, marszałek dworu i podkanclerz Dygnitarze ziemscy dawnej polski(MS) : wojewoda , kasztelan , podkomorzy, sędzia ziemski , byli oni powoływani dożywotnio przez króla po zasięgnięciu rady panów ziemi (w przypadku sędziego wybierał jednego z czterech kandydatów wybranych na sejmikach) Wymień trzy przyczyny zmniejszania się dochodów z królewszczyzn za czasów Jagiełły i Władysława III?? 1.Zmniejszały się w wyniku licznych nadań. 2.Dochody zmniejszały zastawy. 3. Tzw. gołe dożywocia, czyli dożywotnie nieodpłatne korzystanie z dóbr. Co to były ekspektatywy? Oficjalne przyrzeczenia pierwszeństwa obsady urzędu w razie wakansu (w 1386 i 1388 Władysław Jagiełło zobowiązał się wstrzymać od ich wydawania Podaj daty graniczne Rzeczypospolitej szlacheckiej! 1454-1791 Ukształtowanie granic odrodzonej RP według endeckiej koncepcji nazywano: koncepcją inkorporacyjną W której dzielnicy Polski piastowskiej powstał wysoki urząd marszałka? Na Śląsku Jakiego urzędnika nazywano brachium regale (ramieniem królewskim)? Starostę Jakie uposażenie pobierali wojewodowie i kasztelanowie? Udział w wpływach z ceł, taryf celnych i kar sądowych. Ile kopii wchodziło w skład chorągwi ziemskiej? 50-120 Z czego skarb nadworny pobierał dochody? z mennicy, żup, kopalń olkuskich, niektórych ceł, z królewszczyzn wyodrębnionych od 1590 roku i pozostających pod bezpośrednim zarządem skarbu nadwornego. Kim był tenutariusz? Stał na czele starostwa niegrodowego. Zastawnik bądź dzierżawca dóbr królewskich. Ile było kasztelani w prowincji poznańskiej i kaliskiej? 27 W którym wieku nastąpiła zamiana kasztelani na powiaty? XV w Jakie ziemie weszły w skład woj.ruskiego w 1434? Sanocka, halicka, przemyska, lwowska Zgodnie z jakim wzorem nastąpiło ujednolicenie sądownictwa w XV/XVI? Małopolskim W jakich sprawach był kompetentny sąd grodzki? Podpalenia, rabunku na drodze publicznej, napadu na dom szlachcica, zgwałcenia Co było wyłomem w zasadzie wyłącznej kompetencji sądów wymiary sprawiedliwości? Przekazanie rozpatrywania wykroczenia w sprawach karnych organom administracji ogólnej. Wymień królewskich urzędników zarządu terytorialnego kraju w Polsce w okresie RP szlacheckiej! Starostowie i Burgrabiowie, wielkorządca krakowsko-sandomierski, justyciariusz Wymień niższe sądy szlacheckie w Polsce okresu RP szlacheckiej! ziemskie, grodzkie, podkomorskie, sejmikowe W którym roku powstał w Polsce bikameralny sejm szlachecki? 1493r Jakie Sejmy zwoływano w Polsce w okresie bezkrólewia? Konwokacyjny ,elekcyjny, koronacyjny Jak nazywano imienne związki osób, stawiające sobie do realizacji określone cele? Konfederacje Jakie dwie kategorie organów funkcjonowały w terenie w okresie RP szlacheckiej? Ziemskie i królewskie Wymień rodzaje sejmików w Polsce w okresie RP szlacheckiej! Przedsejmowe, relacyjne, gospodarcze, elekcyjne, deputacyjne, generalne, kapturowe Jak nazywał się organ ustawodawczy RP szlacheckiej? Zgromadzenie Reprezentantów Jakie księgi sądowe miały prawo wieczności w MS? Księgi sądowe ziemskie Kiedy pojawiły się sądy referendarskie i jakie sprawy rozsądzały? W 1507 r w związku z zanikiem urzędu sędziego nadwornego. Początkowo referendarze przesłuchiwali strony i referowali sprawy, pod koniec XVI zajmowali się samodzielnie sprawami chłopów z królewszczyzn. Jakie sprawy rozstrzygał sąd komisarski? Powierzone mu przez króla, do których był powoływany. Kiedy usamodzielniła się asesoria i kto jej przewodniczył? połowa XVI kanclerz, podkanclerzy Jak inaczej zwane były sądy kompromisarskie? Polubowne Do kogo mogli się odwoływać chłopi z królewszczyzn od sądu zamkowego? Do starosty bądź sądu referendarskiego, a w dobrach prywatnych do pana. Jaka ustawa i z którego roku stworzyła związek stałego skarbu publicznego? Ustawa o utrzymaniu wojska zaciężnego z 1563 Od 1569r osoby pełniące ten urząd wchodziły do senatu z głosem doradczym. Referendarz Od 1572 zaczęły funkcjonować w czasie bezkrólewia: sejmiki kapturowe w czym wyrażał się Kompromis szlachecko-mieszczański w Komisjach Porządkowych cywilno – Wojskowych ich składem : 18 osób, w tym 15 szlachciców i 3 mieszczan Na czele państwa polskiego w okresie bezkrólewia stał interrex- prymas. Reprezentował on państwo na zewnątrz i kierował administracją. Do niego tez należało przygotowanie elekcji. W obrębie jej można wyodrębnić 3 fazy: 1 Sejm Konwokacyjny 2 Sejm Elekcyjny 3 Sejm Koronacyjny Kiedy powstały i co stanowiły Artykuły Henrykowskie 1573 stanowiły w Polsce podstawę wolnej elekcji Do jakiego aktu i w którym roku wprowadzono prawo zasadnicze wolności i tolerancji religijnej? 1573-Konfederacja Warszawska, do Artykułów Henrykowskich Kto kontrolował system skarbowy w RP w XVII w? Sejm walny poprzez wyłonioną Komisje Skarbową. Ile kolegiów założyli jezuici? 15 Jakie organy działały przy królu w poł. XVII? Kancelaria Wojskowa, Gabinet Królewski Wymień XVIII- wieczne zasady gospodarki budżetowej w Polsce!? Jedność budżetu Komisję Wojskowe dla Korony i Litwy powołano w 1764 r. a na ich czele stali Hetmani Kto wchodził z urzędu w skład komisji skarbowej i wojskowej powołanej w 1764r? Członkowie wybierani przez sejm na okres 2 lat z poczwórnej listy kandydatów przedstawionych przez króla oraz przewodniczący- ministrowie z urzędu. Organy administracji centralnej powołane z 1764r.: Komisja wojskowa i skarbowa Centralne urzędy w 1764r. w Polsce: Kanclerz , podkanclerz , marszałek, podskarbi, hetman i referendarz Departament Rady Nieustającej (kiedy, ilu członków , jaie departamenty) powołany w 1775r (36 członków wybieranych na 2 lata przez Sejm) Sprawiedliwości , Skarbowy , Policji czyli Dobrego Porządku ,Interesów Cudzoziemskich, Wojskowy „król sam z siebie jest nic nie czyniący” - skąd zaczerpnięte i czego dotyczyło zdanie zaczerpnięte z konstytucji 3 – go maja odnosi się do S.A. Poniatowskiego, wszelkie decyzje królewskie wymagają kontrasygnaty ministra który jest za nie odpowiedzialny Do kogo należały od 1789r sprawy terytorialne ziem i województw? Do komisji porządkowych cywilno-wojskowych Kiedy odbył się i czego dotyczył Kongregacja w Pińsku w 1791 r. kongregacja kościoła prawosławnego w Polsce i na Litwie i uchwaliła ona autokefalię ( uniezależnienie tego kościoła od czynników zew.) , ustanowienie własnego konsystorza gdzie po raz pierwszy pojawiła się zasada parlamentaryzmu W konstytucji 3-go Maja co nadała Ustawa o miastach z 18 IV 1791 nadała mieszczanom nietykalność bez wyroku sądowego, możliwość nabywania dóbr ziemskich , piastowania niższych urzędów admin. I sądowych , ułatwienia możliwości nobilitacji Senat według konstytucji 3 –go Maja składał się z: Wojewodów i kasztelanów( 102) , poza tym biskupi diecezjalni i ministrowie ( 30) Straży Praw podlegały – Komisje wielkie – kolegialne zorganizowane ministerstwa - tzn. komisja Policji (dla miast) , Wojska, Skarbu , oraz Edukacji Narodowej Do Straży Praw ministrów powoływał król. Ministrowie odpowiadali : parlamentarnie; konstytucyjnie przed sądem sejmowym złożonym z posłów i senatorów Wg Konstytucji 3–go Maja (Senat) : senatorowie nie mieli inicjatywy ustawodawczej , senat posiadał veto zawieszające w sprawach politycznych , cywilnych i karnych. Głosy miały być liczone razem pomimo iż izby obradowały osobno Konstytucja 3 –go Maja była sztywna dlatego że zawierała przepisy , które miały na celu utrudnienie dokonywania w niej zmian czyli rewizji lub nowelizacji Po raz pierwszy organy administracyjnego stopnia gminnego pojawiły się w czasie powstania kościuszkowskiego i nosiły nazwę dozorów Uniwersał Połaniecki wydany został 7 maja 1794r – w celu rozwiązania sporów dotyczących reform uwłaszczenia chłopów , wydany został przez Kościuszkę. Wg Uniwersału Połanieckiego świadczenia w robociźnie chłopów miały się zmniejszyć od 33% do 50% na czas powstania, ustanowiono dozory, zapewniono wolność osobistą, nieusuwalność z ziemi. Co było wyłomem w stanowej strukturze sądownictwa w XVIII? Poddanie ogółu ludności kraju, bez względu na stan, sądom Komisji Skarbowej i komisji porządkowych w sprawach skarbowych, handlowych , wekslowych i związanych z czynnościami aparatu władzy. Jakie nowe sądy miejskie pojawiły się w XVIII? Magistratów miejskich, sądy apelacyjne wydziałowe. Jaki sąd zreformowany w XVIII orzekał o winie ministrów z tytułu odpowiedzialności konstytucyjnej za naruszenie prawa i kto wchodzi w jego skład? Sąd sejmowy, 12 senatorów, 24 posłów Co w Księstwie Warszawskim mogło stać się istotnym czynnikiem niezawisłości sędziów? Zasady ich dożywotniego mianowania. Jacy sędziowie nie byli mianowani? Sędziowie Pokoju. Podaj datę konstytucji Księstwa Warszawskiego! 22.07.1807r (Drezno) Kto przedstawiał kandydatów na sędziów pokoju w Księstwie Warszawskim? Sejmiki ziemskie Jaki sąd w Księstwie Warszawskim był sądem kasacyjnym w sprawach cywilnych? Rada Stanu (a od 1810 Sąd Kasacyjny) Kto powoływał sędziów w Księstwie Warszawskim? Król Skład senatu w księstwie warszawskim po 1809 r. : 10 biskupów , 10 wojewodów , 10 kasztelanów Wymień funkcje sądownicze Rady Stanu Księstwa Warszawskiego! -rozstrzyganie sporów kompetencyjnych między organami sądowymi i administracyjnymi oraz rozpatrywanie sporów administracyjnych, orzekanie o oddaniu pod sąd ministrów i urzędników; -orzecznictwo kasacyjne Kto wchodził w skład Rady Stanu w Księstwie Warszawskim? Król (przewodniczył)lub w jego zastępstwie wicekról a w zastępstwie wicekróla Prezes Rady, sekretarz Rady, ministrowie i 4 referendarze(po 1810 było ich 6)a w 1808 roku wprowadzono w skład rady 6 radców stanu, po 1810 było ich 10 Co w Księstwie Warszawskim mogło stać się istotnym czynnikiem niezawisłości sędziów? Zasady ich dożywotniego mianowania. Z jakich dwóch grup przedstawicieli społeczeństwa składała się Izba Poselska Księstwa Warszawskiego i jakie organy wybierały tych przedstawicieli? –Posłowie szlacheccy(100)-szlachta- wybierana na sejmikach; -Deputowani(66)-mieszczanie i chłopi- wybierani na zgromadzeniach gminnych Kto miał prawo Inicjatywy ustawodawczej w Sejmie Księstwa Warszawskiego? Wyłącznie król, a realizował je przy pomocy Rady Stanu. Przedstaw strukturę organów administracji rządowej i samorządowej w poszczególnych jednostkach podziału administracyjnego Księstwa Warszawskiego! Rada Ministrów(6 ministrów- sekretarz stanu, policji, sprawiedliwości, wojny, skarbu, spraw wewnętrznych i wyznań). Kraj podzielono na departamenty, te zaś na powiaty. Na czele departamentów stał prefekt, któremu podlegała administracja i policja porządkowa i polityczna (bez wojska i sądownictwa). Powiatami kierowali podprefekci. Głównymi miastami (Warszawa, Poznań, Kalisz, Toruń) kierowali prezydenci municypalni Innymi burmistrzowie, wsiami kierowali wójtowie. Jaki organ centralny Księstwa Warszawskiego oparty był ściśle na wzorach francuskich? Rada Stanu Co było przyczyną zmiany konstytucji Księstwa Warszawskiego? Dekret o przystosowaniu ustawy konstytucyjnej Księstwa Warszawskiego do kraju poaustriackiego z dnia 24 II 1810 r Określ daty graniczne istnienia Rzeczypospolitej Krakowskiej! 1815-1846 Kiedy zostały uchwalone ustawy konstytucyjne określające ustrój Rzeczypospolitej Krakowskiej? 1815-1818; 1833 Jak nazywał się rząd Wolnego Krakowa? Senat Z ilu członków składał się rząd Wolnego Miasta Krakowa? 14 członków + prezes Wymień organy wybierające członków rządu Wolnego Miasta Krakowa! Kapituła Krakowska, Uniwersytet Krakowski, Zgromadzenie Reprezentantów Jak nazywał się organ ustawodawczy Rzeczypospolitej Krakowskiej? Zgromadzenie Reprezentantów. Określ skład organu ustawodawczego Wolnego Miasta Krakowa! 41członków:3 przedstawicieli Senatu, 3 Kapituły, 3 UJ, 6 sędziów pokoju, 26 deputowanych gmin Kto miał inicjatywę ustawodawczą w parlamencie Rzeczypospolitej Krakowskiej? Senat Rzeczpospolita Krakowska została włączona do Galicji 16 XI 1846 Określ skład Tymczasowej Rady Stanu! Rada składała się z 25 osób,15 z okupacji niemieckiej,10 z okupacji Austriackiej Określ skład Rady Regencyjnej! Arcybiskup warszawski, później kardynał Aleksander Kakowski, Hrabia Ostrowski- prezydent Warszawy, książę Zdzisław Lubomirski-przewodniczący Komitetu Obywatelskiego Kto miał prawo weta w stosunku do uchwał Rady Regencyjnej?2 Generałów-Gubernatorów Jakie uprawnienia sądowe miał senat w Królestwie Polskim? Jako sąd sejmowy sądził zbrodnie stanu oraz ministrów. Jakie uprawnienia w dziedzinie sądowniczej przysługiwały prezydentowi na podstawie Konstytucji marcowej? Mianowanie sędziów, stosowanie prawa łaski Podaj datę konstytucji Królestwa Polskiego! 27.11.1815r(Aleksander I w Warszawie) Na założeniach jakiego aktu opierała się w dużej mierze konstytucja Królestwa Polskiego? Na „Karcie Konstytucyjnej” Ludwika XVIII z 1814 r. Na ile województw dzieliło się Królestwo Polskie? 8 województw (39 obwodów, 77 powiatów) Na czym polegało władztwo administracyjne? Na zastosowaniu przymusu dla realizacji aktów administracyjnych Podaj skład Sejmu Królestwa Polskiego! Sejm składał się z senatu, izby poselskiej i króla Przedstaw kompetencje ustawodawcze Sejmu Królestwa Polskiego! 1)ustawodawstwo w zakresie prawa sądowego i administracyjnego; 2)stanowienie o systemie menniczym, podatkach i budżecie; 3)decydowanie o zaciągu do wojska; 4)ustawodawstwo konstytucyjne; 5)kontrola rządu o ograniczonym zasięgu. Jakie przestępstwa sądził Senat w Królestwie Polskim? Zbrodnie stanu, pociąganie ministrów do odpowiedzialności konstytucyjnej Jakie organy stały w Królestwie Polskim na czele poszczególnych resortów? Komisje rządowe: komisje: Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, Spraw Wewnętrznych i Policji, Wojny, Przychodów i Skarbu, Sprawiedliwości. Jak nazywały się organy zarządzające(8) województwami Królestwa Polskiego? Komisje wojewódzkie Co wydarzyło się w Królestwie 25.01.1831 ? detronizacja cara Mikołaja I Podaj nazwę i datę aktu ograniczającego odrębność państwową Królestwa Polskiego po powstaniu listopadowym! Statut organiczny z 1832r Towarzystwo Demokratyczne ogłosiło Manifest Poitierski W 1836 r. powstał w Poznaniu Związek Plebejuszy pod przewodem księgarza i wydawcy Walentego Stefańskiego oraz młynarza Józefa Essmana W 1842 roku Pierwszym programem polskich Socjalistów był „program Brukselski „ wydany w 1878r Związek Robotników Polskich W 1889 roku Julian Marchlewski i J. Leder założyli w Królestwie Polskim był inicjatorem ruchu ludowego w Galicji Stanisław Stojałowski założono Niemiecki Związek Marchii Wschodnich (Hakata – F. Hansemann, H. Kennemann i H. Tiedemann W 1894 roku W latach 1879 – 1897 kuratorem warszawskiego okręgu naukowego był Aleksander Apuchtin Manifestem ideowym endecji stała się książka R. Dmowskeigo „ Myśl nowoczesnego Polaka” wydana w 1903r Kto stał na czele autonomii Galicji? Namiestnik Kto stał na czele zarządu krajowego w Galicji w okresie autonomii? Marszałek Sejmu władze austriackie uwłaszczyły chłopów w Galicji 22 IV 1848r. Co było stolica Galicji? Lwów - Lemberg Związek między marmotą a Lembergiem : Lemberg to Lwów a tam był sejm galicyjski, który uchwalił ustawę o ochronie świstaka czyli marmoty Wymień organy administracji rządowej Galicji! Minister do spraw Galicji w Wiedniu, namiestnik z namiestnictwem, starostowie powiatowi. Określ skład galicyjskiego Sejmu Krajowego! 161 członków: 12 wirylistów (z racji sprawowanych stanowisk – 3 arcybiskupów lwowskich, 5 biskupów katolickich, prezes Akademii Umiejętności, rektorzy uniwersytetów w K i L, rektor Politechniki Lwowskiej), pozostali z wyborów( podział na kurie I-44 II-3 III-28 IV-74) Wymień kurie wyborcze Sejmu Krajowego. 1 wielkiej własności ziemskiej 2. izb przemysłowo-handlowych 3. większych miast 4. mniejszych miast i gmin wiejskich do kiedy obowiązywał System kurialny w Galicji 1907r Organy samorządu Galicji to: Rada Szkolna Krajowa, Sejm Krajowy i Wydział Krajowy siedziba Niemieckiego Komisariatu Plebiscytowego na Śląsku W Katowicach znajdowała się Co postanawiał akt z 5.11.1916 r? na ziemiach wydartych Rosji powstanie państwo z ustrojem konstytucyjnym. Cesarze Niemiec i Austrii- Wilhelm II i Franciszek Józef I proklamowali powstanie Królestwa Polskiego Kto wydał akt z 5.11.1916? Cesarze Niemiec i Austrii- Wilhelm II i Franciszek Józef I Jak nazywał się pierwszy polski niezależny organ utworzony w Krakowie 28.10.1918? Polska Komisja Likwidacyjna (PKL- na czele Wincenty Witos) Jaki akt prawny stanowił podstawę ustroju Polski od listopada 1918( Pierwszy tytuł aktu ustrojowego II RP) do wydania małej konstytucji? Dekret o najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej(22.XI) Jak akt stanowił punkt wyjścia dla ustalenia południowej granicy Polski po I wojnie światowej i jaka była jego data? Traktat z Austria –10.09.1919. w Saint- Germain-en-Laye Jak nazywał się organ państwa powołany w czasie wojny polko-rosyjskiej z 1920r i jaką ustawą oraz kiedy został powołany? Rada Obrony Państwa ustawą sejmu "o Radzie Obrony Państwa" z 1 VII 1920 r (kompetencje ustawodawcze i wykonawcze łącznie) z Piłsudzkim na czele. Pierwszy akt ustrojowy II RP – 22 XI 1918 r. dekret o najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej Naczelnik Państwa – przedstawiciel państwa i najwyższy wykonawca uchwał sejmu w sprawach cywilnych i wojskowych. Jest odpowiedzialny przed sejmem za sprawowanie swojego urzędu i uzależniony od niego Data powołania i skład ROP – u : 1 VII 1920. Naczelnik Państwa jako przewodniczący, premier, marszałek sejmu ustawodawczego, 10 posłów, 3 ministrów, 3 przedstawicieli wojska, mianowanych przez Naczelnego Wodza Autorstwo dwóch projektów ustawy o autonomii Śląska: Józef Buzek oraz Komisja Samorządowa Polskiego Komisariatu Plebiscytowego w Bytomiu Autonomia Śląska została zagwarantowana ustawą konstytucyjną z : 15 lipca 1920 Nowela do ustawy konst. Z 15 VII 1920 roku dotyczyła ustawy konstytucyjnej zawierającej statut województwa Śląskiego Organy samorządu śląskiego to: Śląska Rada Wojewódzka Śląska Rada Wojewódzka(organ wykonawczy) składała się z członków delegowanych przez organy samorządu powiatowego: Wojewoda, vice-wojewoda, 5 członków wybranych przez Sejm Śląski (na 1 rok w głosowaniu proporcjonalnym) Kiedy po raz pierwszy została znowelizowane ustawa konstytucyjna z 15 VII 1920r zawierająca statut organiczny województwa Śląskiego? 8 III 1921 Jakie przywileje przyznała Śląskowi pierwsza nowelizacja statutu organicznego? Nie można przenosić urzędników i funkcjonariuszy ze Śląska bez ich zgody, pierwszeństwo przy obsadzie stanowisk na Śląsku Podaj datę i treść „umowy paryskiej”! 9.XI.1920r.O utworzeniu miasta- z Gdańska i jego najbliższych terenów Wymień uprawnienia prezydenta w zakresie wymiaru sprawiedliwości na podstawie konstytucji marcowej! Mianowanie sędziów i stosowanie prawa łaski Która z Izb parlamentu miała w konst. marcowej większe znaczenie i dlaczego? Sejm ustawodawczy, zgoda na ustawę, inicjatywa ustawodawcza z rządem, wypowiadanie wojny Wymień skład trybunału Stanu według konst. marcowej! 12 członków( 8 sejm 4 senat) pod przewodnictwem I Prezesa Sądu Najwyższego. Inicjatywę ustawodawczą miał w konstytucji Marcowej Rząd i Sejm Funkcje sejmu konstytucji Marcowej: prawo pociągania do odpowiedzialności parlamentarnej i konstytucyjnej, kompetencje ustawodawcze , elekcyjne, ustrojodawcze. Liberalizm w konstytucji Marcowej: wyrażał się poprzez: prawa polityczne, obywatelskie, społeczne, wolnościowe( wolność sumienia i wyznania, słowa i prasy, nauki i nauczania), powszechne obowiązki obywatelski Przedstaw tryb ustawodawczy w konstytucji marcowej! Inicjatywa ustawodawcza należała do rządu i sejmu. Senatowi przyznano uprawnienie do wnoszenia poprawek do ustaw uchwalonych przez sejm. Mogły być one(poprawki) ponownie z kolei odrzucone przez sejm większością 11/20 głosów. Promulgacji i publikacji ustaw dokonywał prezydent Kompetencje elekcyjne wg. Konstytucji marcowej : polegały na oborze przez sejm i senat połączone w ZN prezydenta Co gwarantowało niezawisłość sędziów w XX-leciu międzywojennym? Zakaz usuwania i przenoszenia sędziów, immunitet sądowy( art. 77 konstytucji marcowej) Na mocy czego i kiedy został powołany Najwyższy Trybunał Administracyjny? Mocą 73art. Konstytucji marcowej z 1922r Najwyższy Trybunał Administracyjny - kiedy został powołany Dla realizacji sądowej kontroli administracji powołany został w roku 1922 Wymogi pozwalające być sędzią TS z roku 1923 : nie mogli należeć do sejmu i senatu , polowa członków musiała mieć skończone wyższe studia prawa ,I prezes SN (który przewodniczył TS) musiał mieć ukończone 40 lat Kto wchodził w skład Trybunału Kompetencyjnego? (ustaw z 1925r) 2 prezesów, 14 członków mianowanych przez prezydenta na wniosek Rady Ministrów Dwa rodzaje rozporządzeń w noweli sierpniowej! Rozporządzenia między kadencjami izb ustawodawczych w razie nagłej konieczności państwowej oraz rozporządzenia w okresie kadencji na podstawie upoważnienia ustawowego. Wymień organy administracji skarbowej II instancji w II RP!? Izby skarbowe i dyrekcje ceł Urzędnicy administracji ogólnej II RP to: Wojewoda, komisarz rządu, Starosta powiatowy (od 1932 Starosta grodzki), w Warszawie – Komisarz Rządu miasta stołecznego Warszawy. Formy kontroli państwowej wykonywanej w II RP przez parlament : przy uchwalaniu budżetu , przy rozpatrywaniu zamknięć rachunków państwa przedstawionych przez NIK, Interpelacje , Komisja kontroli długów państwa Przewodnie zasady sądownictwa II RP: niezawisłości sędziów , nominacji sędziów, wyłącznej kompetencji sadów w sprawach wymiaru sprawiedliwości , udziału czynnika społecznego w wymiarze sprawiedliwości , wyłączenia z kompetencji sadów uprawnienia do badania legalności ustaw, hierarchiczno- instancyjnej budowy sądownictwa Co stanowiło wyjątek w uprawnieniach sędziów II RP? Była to zasada wyłączenia z kompetencji sądów uprawnienia do badań legalności ustaw z konstytucją Zarząd terytorialny II RP! Województwa- wojewoda, powiaty- starosta, gminy miejskie i wiejskie Jakie sądy były od 1928r Sądami powszechnymi I instancji? Sąd Grodzki, Sąd Okręgowy, Sąd Apelacyjny W jakich sądach występowali przedstawiciele społeczeństwa realizując zasadę udziału czynnika społecznego w wymiarze sprawiedliwości w okresie międzywojennym? Przez wybór sędziów Pokoju i udział obywateli w sądach przysięgłych, sądach handlowych i sądach pracy. W jakiej części Polski istniały sądy przysięgłych i na podstawie jakich przepisów funkcjonowały? W byłej Galicji, na podstawie przepisów austriackich. Na mocy czego działała w międzywojennej Polsce prokuratura? Początkowo na przepisach zaborczych, a od 1928r normowały ją ustawy o ustroju sądów powszechnych. Wymień Izby Sądy Najwyższego. Cywilna, Karna, dla spraw adwokatury Na jakim obszarze II RP funkcjonowały sądy wyznaniowe? Byłego zaboru rosyjskiego Jakie były organy samorządowe w województwach w II RP? wojewodowie, komisarz rządu miasta stołecznego(rada gminna i zarząd gminy, rada miejska i zarząd miejski, rada powiatowa i wydział powiatowy, rada wojewódzka i wydział wojewódzki) Jak dzielił się samorząd ? zawodowy, gospodarczy, terytorialny Wymień sądy rozstrzygające w zakresie stosunków publicznoprawnych w II RP? Najwyższy Trybunał Administracyjny, Trybunał Kompetencyjny, Trybunał Stanu Jakie były funkcje Prokuratorii generalnej II RP? Obsługa prawna skarbu państwa, instytucji i przedsiębiorstw państwowych oraz zakładów finansowanych przez państwo, udzielenie opinii prawnych organom państwowym. Komu podlegała Adwokatura? Sądowi Najwyższemu, ministrowi sprawiedliwości(najwyższy organ samorządu adwokackiego to Naczelna rada Adwokacka) W jakich województwach istniała 3-instancyjna struktura sądownictwa administracyjnego? Pomorskie, Poznańskie, Śląskie W jakim województwie istniały dwie struktury sądownictwa administracyjnego? W Śląskim Kto mianował sędziów grodzkich w II RP? Minister sprawiedliwości do 1930r, potem prezydent. Kazimierz Bartel był pięciokrotnie premierem RP w latach 1926–30 kiedy podpisano polsko – radziecki pakt o nieagresji 25 II 1932 r. Ile sądów okręgowych , apelacyjnych, funkcjonowało w międzywojennej Polsce? Okręgowych 45 , apelacyjnych 7 (548 grodzkich) dane z 1936 roku Wg konstytucji z 1935 r. Prezydent RP nie ponosił odpowiedzialności konstytucyjnej Naczelne zasady Konstytucji Kwietniowej: -nazwa państwa :RP , - jednolitość państwa z ustępstwem na autonomię Śląska , - państwo jako porządek prawny (wspólne dobro wszystkich obywateli) , - państwo wartością ponadindywidualną i ponadklasową nadrzędne wobec społeczeństwa , - akcent przeniesiony z praw jednostki na rzecz jej obowiązków , - koncentracja władzy państwa w osobie prezydenta Rodzaje uprawnień osobistych prezydenta w konstytucji kwietniowej: Prerogatywy- wskazuje kandydata na prezydenta, zarządzenie głosowania powszechnego, wyznaczanie na czas wojny swego zastępcę, mianowicie i odwołanie Prezesa Rady Ministrów, Prezesa NIK-u, I Prezesa Sądu Najwyższego, powoływanie sędziów Trybunału Stanu, mianowicie zwalnianie naczelnego wodza i generalnego inspektora sił zbrojnych, powoływanie 1/3 senatorów Prerogatywy oraz uprawnienia zwykłe to uprawnienia... osobiste prezydenta w konstytucji Kwietniowej „Ustawa scaleniowa” z 23 III 1933r. Okólnik prezesa Rady Ministrów z 13 VII 1936 - przewidywał , że pierwszą po prezydencie osobą w państwie jest generalny inspektor sił zbrojnych Edward Rydz – Śmigły Stronnictwo Pracy powstało w 1937 z połączenia się Chrześcijańskiej Demokracji i Narodowej Partii Robotniczej Dystrykty Generalnego Gubernatorstwa : krakowski, warszawski , lubelski, radomski + Galicja którędy miała przebiegać granica z układa z 23 VII 1939 Wzdłuż Wisły , Narwi i Sanu Na czym opierała się organizacja sądownictwa powszechnego na ziemiach przyłączonych do Niemiec podczas II wojny światowej? Na dekrecie ministra sprawiedliwości z 26.11.1940r Na czym opierało swoją działalność sądownictwo polskie w Generalnej Guberni? Na rozporządzeniach Generalnego Gubernatora Hansa Franka z 26.10.1939 i 19.02.1940 r Żegota utworzona w 1942 r. zajmowała się pomocą dla prześladowanych Żydów „O co walczymy” to tytuł tzw. Dużej deklaracji Istota systemu d`Hondte`a : System belgijski-sprawdzanie zasady wyborów proporcjonalnych, podział mandatów pomiędzy poszczególne listy obliczano w ten sposób, że dzielono je proporcjonalnie do liczby posłów. kiedy obniżono cenzus wieku z 21 lat do 18 lat W 1971r. (XXVI Nowela ) Na jakie dwa piony dzieliły się terytorialne organy administracji rządowej II RP? ogólna i specjalna Komu podlegał pion służby śledczej II RP? Naczelnikom wydziału bezpieczeństwa (później społeczno-politycznych) w urzędach wojewódzkich (formalnie organom wymiaru sprawiedliwości) Jakie organy wykonywały funkcję administracji ogólnej w gminach? organy wykonawcze samorządu terytorialnego Kto wchodził w skład komitetu ekonomicznego RM? Ministrowie stojący na czele resortów gospodarczych Kto wchodził w skład rady wojewódzkiej II RP? członkowie delegowani przez organy samorządu powiatowego przewodniczył jej z urzędu wojewoda Komu pod względem osobowym i służbowym podlegał starosta? Wojewodzie Kto sprawował administrację w miastach wydzielonych liczących powyżej 75 tyś. mieszkańców (od 1932)? starosta grodzki Kto kierował administracją powiatu miejskiego w Gdyni od 1932? komisarz rządu Kto mógł wprowadzić w Polsce (do 1935) stan wyjątkowy? rada ministrów za zgodą prezydenta (później prezydent) Wymień podstawy prawne autonomii Galicji? dyplom październikowy 1860 , patent lutowy 1861. Dlaczego wybory kurialne naruszały zasadę równości wyborów? I kuria 0,4% wyborców 30% posłów Wymień wirylistów Sejmu Krajowego w Galicji? 3 arcybiskupów lwowskich, 5 biskupów katolickich, prezes Akademii Umiejętności, rektorzy uniwer. krakowskiego, lwowskiego, Politechniki Lwowskiej Pojęcie "kultura krajowa" w kompetencjach sejmu krajowego? rolnictwo i leśnictwo, publ. budowa i drogi 5. Cenzus wieku obniżono do 18 lat w prawie wyborczym w USA w roku : 1971 6. Do roku 2020, spośród ponad pięciu tysięcy przedłożonych Kongresowi poprawek, wprowadzono do konstytucji USA : 27 5. II Rzesza Niemiecka funkcjonowała od roku : 1871 6. Głową państwa w II Rzeszy był: Cesarz 2. Jaki akt prawny dotyczący organizacji sądownictwa przyjęto w Polsce w 1922 : Konstytucja Marcowa 1. Czy Prezydent RP został powołany aktem z 22 listopada 1918 roku : Nie 4. Jakie wydarzenie w historii II RP związane jest z dniem 26 stycznia 1919 roku : Wybory parlamentarne (pierwsze po odzyskaniu niepodległości) 5. Co znaczącego dla systemu ustrojowego RP wydarzyło się 4 lipca 1943 roku : Katastrofa lotnicza w Gibraltarze (zginął wówczas Naczelny Wódz Sił Zbrojnych – gen. Władysław Sikorski) 6. Kiedy w okresie II wojny światowej (miesiąc i rok) powstało Generalne Gubernatorstwo i kto stał na jego czele (imię i nazwisko) : Październik 1939 – Hans Frank 7. Na jaką liczbę ocenia się deportowanych z ziem polskich przez sowietów, w ramach masowych zsyłek (od lutego 1940) obywateli polskich – wg szacunków sowieckich i szacunków polskich : Wg szacunków sowieckich : 300,350 tys, wgl polskich : 800 tys (zajebiste pytanie XDD, ni chuja znaleźć się nie da nic) 8. Kto i kiedy powołał AL. (rozwiń nazwę), na jaką liczbę ocenia się jej siłę : Armia Ludowa – powołała Krajowa Rada Narodowa, 1 stycznia 1944. Siła : ok. 50-60 tys. 9. Od kiedy (miesiąc i rok) na ziemiach polskich funkcjonował podmiot o nazwie TRJN (rozwiń nazwę) : Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej – Czerwiec 1945 Jaki tytuł wzbogacił tytulaturę cara w roku 1721? Imperator Wszech Rosji ( nadany przez senat) Opisz zasady następstwa tronu w Rosji od roku 1797. primogenitura z pierwszeństwem linii męskiej Na jakich zasadach opierał się ustrój władz centralnych Rosji okresu Piotra I? centralizmu i biurokratyzmu Przedstaw kompetencje Senatu Rządzącego. 1711, organ doradczy cara, sprawował zastępczo rządy w czasie nieobecności cara, z czasem jego kompetencje zostały ograniczone do kontroli nad administracją i roli sądu najwyższego Przedstaw kompetencje rosyjskiej prokuratury w czasach Piotra I. „oko monarchy”, nadzór nad działalnością Senatu za pośrednictwem podległych mu prokuratorów przy kolegiach i organach lokalnych kontrolował działalność administracji i sądownictwa w całym kraju Wymień centralne organy państwa zlikwidowane przez Piotra I. prikazy Dlaczego centralne organy zarządu w Rosji czasów Piotra I nosiły nazwę kolegiów? były urzędami kolegialnymi, wspólnie dyskutowano i podejmowano decyzje większością głosów W jaki sposób Piotr I podporządkował sobie Kościół prawosławny? zniósł patriarchat, dla zarządu nad cerkwią powołał Święty Synod podporządkowany sobie Wymień jednostki podziału terytorialnego Rosji w I połowie XVIII w. gubernie (8 potem 20) - gubernatorzy, prowincje - wojewodowie, dystrykty – ziemscy komisarze Wotczina. pełna dziedziczna własność na Rusi Kto zakończył integrowanie ziem ruskich, przyjmując chrześcijaństwo? Włodzimierz Święty w 988r. W którym roku powołano metropolię kijowską? 1037r Ile sufragani podlegało metropolii w Kijowie? 9(w 1037r) Jak nazywał się organ administracji rosyjskiej okresu absolutyzmu zarządzający prowincją? wojewoda Kiedy Książęta książęta posiadali jarłyk w okresie dominacji tatarskiej na Rusi Książęta pod rukoi to: książęta posiadający jarłyk w okresie dominacji tatarskiej na Rusi Organ wykonawczy w Nowogrodzie: formalnie był to wiec, faktycznie była to Rada Panów, właściwym organem władzy wykonawczej był posadnik, któremu pomagał tysięcznik Z jakim miastem związana była na Rusi zasada senioratu? z Kijowem Po jakiej bitwie Ruś znalazła się pod zwierzchnictwem Złotej Ordy? bitwa nad rzeką Kałką 1223r ( 1236 – 1242 wyprawy Złotej Odry ) Jak nazywał się przywilej zatwierdzający chana dla książąt ruskich? Jarłyk Od rządu jakiego władcy ustabilizował się tytuł cara? od Iwana IV Groźnego, 1547 W którym roku upadło cesarstwo wschodnio-rzymskie? 1453 Jaki władca zrzucił z Rosji jarzmo tatarskie? Iwan III Srogi w 1480r Kto w republikach miejskich decydował o wyborze księcia? Wiec Jak nazywali się namiestnicy chańscy? Baksakowie Jak nazywały się organy urzędu centralnego w Moskwie pojawiające się od XV w.? prikazy Wymień dwie republiki miejskie powołane na obszarze Rusi? Nowogród(od X w. do 1478), Psków (1348 - 1510) Wymień nazwę republiki miejskiej, której samodzielność zlikwidowała Moskwa w 1510r? Psków Wymień dwa rodzaje szlachty w Rosji. szlachta średnia (Dworianie), magnateria(bojarzy) Jak nazywała się podstawowa jednostka podziału terytorialnego w czasach monarchii stanowej? powiat ( namiestnicy) zwany ujazdem, gubą lub ziemią ( samorządy) Skład Soboru Ziemskiego: Duma Bojarska, Święty Sobór-najwyżsi dostojnicy duchowni, przedstawiciele dworiaństwa, ludności miejskiej i strzelców (pułki strzelców) Jak nazywał się stanowy organ przedstawicielski w Rosji okresu monarchii stanowej? sobór ziemski (1549-1655) Jak nazywano wywłaszczone magnaterii dobra oddane średniej szlachcie? 1556-1572, oprycznina (car Iwan IV Groźny) , ziemszczyny – tam osiedlano bojarów Wymień sekcje Dumy Bojarskiej! Rasprawnaja Pałata (izba sądowa Dumy, funkcjonowała jako sąd odwoławczy, pierwsza instancja dla najcięższych zbrodni – przestępstw politycznych) oraz Bliżnaja Duma (zespół najbardziej zaufanych doradców), Komnata Podział duchowieństwa w Rosji okresu monarchii absolutnej: duchowieństwo białe(parafialne) i czarne(zakonne), duchowieństwo prawosławne i nieprawopsławne Jaka dynastia objęła rządy w Rosji w 1613r? Romanowów (do 1917r) Kto i w którym roku uchwalił Sobornoje Ułożenije? za czasów panowania Aleksieja Michajłowicza uchwalone przez Sobór Ziemski w 1649r, Formy własności szlacheckiej w Rosji do Piotra I. wotczyny ( własność dziedziczna), pomiestije ( własność dożywotnia i warunkowa) do 1714 r. Forma nabycia szlachectwa za Piotra I. z nadania monarszego, małżeństwa, urodzenie z ojca szlachcica, poprzez osiągnięcie pewnych zasług w służbie cywilnej lub wojskowej, przyznanie pewnych orderów (ordery św. Zofii, Anny, Stanisława), dożywotnio poprzez dziedziczenie, szlachta administracyjna poprzez wysługę Organy administracji lokalnej do Piotra I. guba (powiat), samorząd gubny, samorząd ziemski (oba samorządy działają kolegialnie) Podaj datę i treść ukazu o „jedinonasledstwije”. 1714 rok, ukaz o spadkobraniu przez jednego spadkobiercę. Miało to zapobiec rozdrabnianiu własności ziemskiej szlachty. Zakończyło proces zespalania pomiestii z wotczynami. Podaj treść reformy podatkowej Piotra I. 1718, poduszne pobierane od kobiet i każdej osoby płci męskiej (dwa stany wyższe zwolnione - szlachta i prawosławne duchowieństwo) W którym roku wprowadzono podział mieszczaństwa na regularnych( dzielących się na dwie glidie) i nieregularnych w Rosji? 1721 ( w 1785 r. podzielono na 6 kategorii) Reformy skarbowe Piotra I. zmienił on podymne na poduszne Jak nazywał się organ kontroli specjalnej powołany w Rosji przez Piotra I? 1722, prokuratura z generał-prokuratorem na czele. Piotr I powołał następujące organy adm. centralnej: Senat Rządzący (1711), prokuratura (1722) , resorty ministerialne tzw. Kolegia (w liczbie 10-1718) Co było zadaniem Rady Państwa? układanie bądź opiniowanie projektów ustaw (jako organ doradczy). W latach 1810- 1826 i następnie od r 1882 spełniała też role komisji kodyfikacyjnej Na co dzieliła się Rada Państwa? na departamenty (których liczba ulegała zmianom, początkowo było ich 4, w latach 1832-1862 funkcjonował departament V, powołany dla spraw Królestwa Polskiego Jaką funkcje sprawował zreorganizowany przez Katarzynę II senat? został podzielony na 6 departamentów z oberprokuratorem przy każdym departamencie, Sądu Najwyższego i sprawował kontrolę nad administracja Jakie organy centralne zastąpiły w Rosji istniejące tam od XV w. Prikazy? Kolegia Co zarządzało cerkwią po zniesieniu patriarchatu? Święty Synod Na czym oparł Piotr I w swych reformach centralny zarząd? Senacie Rządzącym i kolegiach Jaki akt stanowił w Rosji podstawę prawną powstania szlachty urzędniczej? tabela o Rangach z 1722r. kiedy zostały utworzone nowoczesne ministerstwa w Rosji w 1802r. za panowania Aleksandra I Z czego składała się Rada Państwowa? 1810, przewodniczył jej cesarz, składała się maks. z 90 członków, w skład jej wchodzili z urzędu wszyscy ministrowie i powołani przez cara urzędnicy, miała charakter organu doradczego W 1832 roku Mikołaj I unieważnił konstytucję Króleswta Polskiego i wprowadził Statut Organiczny kiedy pod Iganiami oddziały polskie odniosły zwycięstwo nad wojskami rosyjskimi 10 IV 1831r. (pod Wawrem i Dębem Wielkim (31 III)) Jakie były podstawowe akty, na których oparły się reformy wiejskie? ustawa z 19 II 1861, oraz manifest cara Aleksandra wprowadzający tę reformę, akty te regulowały jednocześnie zniesienie poddaństwa, zniesienie sądownictwa panów i uwłaszczenie chłopów Prokuratura. była organem powołanym do ścigania przestępstw w 1864r ; w 1722 r. sprawowała nadzór nad działalnością Senatu i za pośrednictwem podległych mu prokuratorów przy kolegiach i organach lokalnych kontrolował działalność administracyjną w całym kraju W którym roku powstała Rada Państwowa i zgodnie z czyim projektem została utworzona? 1810, zgodnie z projektem Michała Sperańskiego W latach 1879 - 1897 kuratorem warszawskiego okręgu naukowego był: Aleksander Apuchtin W którym roku powołano Radę Ministrów oraz Dumę Państwową i jak ją nazywano? w sierpniu 1905 Dumę Państwową nazywano inaczej bułyginowską, Rade Ministrów powołano w 1861 – 1882 , potem 1906 r. Z którego roku pochodzi I konstytucja rosyjska? 1906 Jaki ustrój formy państwowej miała nadać konstytucja rosyjska z V 1906r? monarchia konstytucyjno ograniczona Izby rosyjskiego parlamentu z 1906r. Duma Państwowa i Rada Państwowa – jako Izba wyższa Co to była wotczina? forma własności ziemskiej Jaki władca Rosji powołał do życia nowoczesne ministerstwa? Aleksander I, 1802 Jak nazywały się urzędy centralne w Rosji powoływane końcem XV w do załatwiania spraw państwowych? prikazy Pod Port Artur, w II Rosjanie przegrali pod Mukdenem. Flota bałtycka została rozbita pod Cuszimą - 14 V 1905 r Pozostawiono Radę Stanu oraz Radę Administracyjną - jako dwie autonomiczne instytucje Kto był autorem Deklaracji Niepodległości? Tomasz Jefferson Jakie prawa naturalne człowieka wymieniała Deklaracja Niepodległości? Równe prawa wszystkich ludzi do: wolność, prawo do życia, poszukiwania szczęścia Jak nazywał się akt (ustanawiającego konfederację państw północnoamerykańskich- przedstawiony został na II Kongresie Kontynentalnym w Filadelfii przez Benjamina Franklina.)prawny stanowiący podstawę ustrojową 13 stanów w latach 1777-1781? „Artykuły Konferencji i Wieczystej Unii”. ( 1781 – Nazwa USA) Wymień nazwiska głównych autorów projektu konstytucji USA! Waszyngton, Jefferson, Hamilton, Franklin, Paine, Adams, Madison. Ile stanów tworzyło federację na początku jej istnienia, a ile jest ich obecnie? 13, obecnie jest ich 50. Na ilu mieszkańców przypadał jeden poseł w końcu wieku XVIII a na ilu przypada obecnie? Proporcja i mandat poselski na 30 tys. mieszkańców przez ludność poszczególnych stanów, obecnie 1 mandat przypada na 530 tys. mieszkańców. Wymień formy demokracji bezpośredniej występujące w ustroju niektórych stanów!? Referendum i Recall (od 1766 Pensylwania ,łącznie w 12 stanach)-Instytucja, która pojawiła się w XVIII w. Tworzy ona możliwość usunięcia posła lub urzędnika przez głosowanie powszechne. Z procedury tej skorzystano do 1951r 35 razy. W 1921r. Usunięto w drodze Recall gubernatora stanu Oregon Podaj dokładną datę Deklaracji Niepodległości. 4 VII 1776 Podaj synonimy dla nazw „federacja” i konfederacja”! federacja- związek państw mających wspólną władzę centralną; konfederacja- luźne połączenie państw suwerennych dla realizowania pewnych ogólnych celów. W jakim okresie państwa północnoamerykańskie tworzyły konfederację? 1781-1787 ( 1781 według mnie) Podaj źródła inspiracji ustrojowych, z których wyrosła amerykańska konstytucja federalna! Czerpała wzorce z ustroju monarchii angielskiej z okresu, gdy nie wykształcił się jeszcze system parlamentarny (zasady wybitnych myślicieli XVII i XVIII w. Johna Locke, Monteskiusza i Jana Jakuba Rousseau) Podaj dokładną datę konstytucji amerykańskiej! 17 IX 1787r. Ile poprawek do konst federalnej uchwalono w okresie 1789-1993? 27 (25, do 1791 – 10 poprawek) Co to znaczy, że amerykańska konst jest konst „sztywną”? Konstytucja ta jest trudna do zmiany. Zmiana jej musi być zatwierdzona zgodą kongresu. Przepisy dotyczące rewizji konstytucji nadały jej charakter konstytucji „sztywnej”. Mianowicie przy głosowaniu projektu zmiany konstytucji wymagane są bardzo wysokie kwalifikacje większości głosów (2/3 przy uchwalaniu poprawek w obu izbach oraz ratyfikowanie ich przez co najmniej 3/4wszystkich stanów). Komisji która ostatecznie uchwaliła konst USA przewodniczył: Morris - gubernator stanu Pensylwania , ale całemu zgromadzeniu Jerzy Waszyngton Jak nazywa się łącznie 10 nowel do konst USA, uchwalonych w latach 1789-1791? Karta Praw ( Bill Of Raigt) Wymień naczelne zasady konst USA!: teoria umowy społecznej, -suwerenność narodu, -równość ludzi i obywateli, -.równość stanów wobec federacji, -podział suwerenności między stanami, -trójpodział władzy na ustawodawcza, wykonawczą i sądowniczą. „Federal’s paper” –to: 85 esejów skierowanych głównie do legislatywy N.J., w celach propagandowych , by przekonać ją do podpisania tekstu konstytucji , autorzy : Alexander Hamilton , James Madison , John Jay Wymień katalog spraw wspólnych, zastrzeżonych w konstytucji USA władzom federacji: spraw zagraniczne oraz siły zbrojne, lądowe ,morskie i wszelkie sprawy z siłami zbrojnymi związane, -sprawy naturalizacji (obywatelstwa), emigracji i imigracji, -skarbowość (związana ze zadaniami wspólnymi) i waluta, i podatki , handel zagraniczny i międzystanowy , sprawy celne , poczta Great Compromise: akt który znosił wątpliwości w czasie tworzenia konstytucji USA Jak nazywają się izby Kongresu USA? Senat i Izba Reprezentantów Czy prezydent USA ponosi odpowiedzialność parlamentarną(polityczną)? Nie Badanie zgodności ustaw z konst. w USA należy do: sądów powszechnych powszechnych powszechnych drodze apelacji do Sądu Najwyższego Federalnego , praktykę taką rozpoczął sędzia Marsshall w 1803 Z czym kojarzy Ci się nazwisko Marshall? Sędzia Marshall to wybitny prawnik, który był przedstawicielem składu sędziowskiego w precedensowym wyroku Sądu Najwyższego z 1803r.; ustawa sprzeczna z konstytucją nie może obowiązywać; Federal Supreme Court uzyskał prawo do badania zgodności ustaw z konstytucją (Medbury Madison); konstytucja jest aktem nadrzędnym w stosunku do każdego zwykłego aktu; na podstawie precedensu w 1803 Sąd Najwyższy uzyskał prawo uznawania wszelkich aktów prawnych za nieważne, które w jego ocenie są sprzeczne z konstytucją ; przyznanie sądom prawa niezastosowania przepisu ustawy jeżeli sąd uzna go za niezgodny z konstytucją Co to jest system łupów? Spoils system to sposób obsadzania urzędów publicznych przez partię zwycięską w wyborach na prezydenta lub gubernatorów swoimi stronnikami, bez względu na ich kwalifikacje. Było to źródłem korupcji i ignorancji władz. Wraz ze zmianą prezydenta następowała zmiana administracji. Kto wprowadził system łupów? Andrew Jackson około 1829 roku. Co to jest “D.C”, kiedy i z jakich ziem powstał? z części stanów Maryland i Wirginia- jest to District of Columbia, powstał w 1800 początek wojny secesyjnej 12 IV 1861 pierwsze starcia (konfederaci zbombardowali Fort Sumter w Pd. Karolinie),(pierwsza wojna totalna). Kiedy murzynom przyznano prawa wyborcze? W 1870 roku na mocy XV Noweli stanowiącej, że prawo do głosowania nie będzie ograniczane z powodu rasy, koloru skóry lub uprzedniego statusu niewolniczego Określ treść XVII poprawki do konstytucji USA! 1913- wprowadziła wybory powszechne do Senatu, który miał się składać z senatorów wybieranych po dwu przez ludność każdego stanu na lat sześć. Przewodniczącym Senatu jest vice prezydent (po 30 roku życia do senatu) Kiedy przyznano prawa wyborcze kobietom? Nowela XIX- 1920 Daty i nazwy stanów włączonych jako ostatnie do Unii: Alaska 1867 i Hawaje 1959 (49 i 50 stan) Traktaty - senat udziela zgody większością 2/3 głosów na traktaty międzynarodowe zawierane przez prezydenta oraz zwykłą większością głosów dokonywane przez niego nominacje ambasadorów, konsulów, sędziom Sądu Najwyższego oraz funkcjonariuszy administracji federalnej. Jak prezydent U.S.A może kontrolować władzę Kongresu? Prawo veta wobec projektów ustaw uchwalonych przez Kongres, z którego mógł skorzystać w terminie 10 dni od daty przedłożenia mu ich do podpisu( nie licząc niedziel). Jeżeli zakwestionowany przez prezydenta projekt został ponownie przegłosowany w obu izbach Kongresu większość 2/3 głosów posłów i senatorów stawał się obowiązującym prawem. W razie nadzwyczajnych okoliczności prezydent mógł ponadto zwoływać na obrady obie lub jedną z izb Kongresu, a w razie zgody, mógł sam je odłożyć na okres, który uznał za stosowny ; nie mając inicjatywy ustawodawczej w corocznym Orędziu o Stanie Unii zawierał swoje postulaty (projekty) Wymień uprawnienia organów szczebla federalnego! Sprawy zagraniczne, wypowiedzenie wojny i zapowiedzenie pokoju i kontrola nad wszystkimi rodzajami sił zbrojnych. Ponadto handel zagraniczny i międzynarodowy, a w tym cła, system monetarny, poczta, komunikacja oraz wszystkie te sprawy, które czynią ze Stanów Zjednoczonych jednolity obszar gospodarczy. Sprawy skarbowe, w tym pobieranie i wprowadzania podatków, danin dla sfinansowania wspólnych zadań stanów. Sprawy naturalizacji( obywatelstwa), emigracji i imigracji, organizacja sądownictwa(tworzenie sądów niższych w stosunku do Sądu Najwyższego). Co należy do zakresu kompetencji organów stanowych? We wszystkich innych dziedzinach oprócz tych zarezerwowanych dla szczebla federalnego. Jeżeli Unia nie reguluje jakiegoś zakresu spraw to stany pozostają suwerenne i mogę je określać przez własne ustawodawstwo- zasada enumeracji pozytywnej. Ilu senatorów ma każdy ze stanów? Po dwóch senatorów, Senat ma 100 posłów (wcześniej miał 26) Z ilu posłów składała się Izba Reprezentantów? 65, obecnie 435 (zbliża się do 500) (na 2 lata) Kto ma przewodnictwo w Izbie Reprezentantów? Speaker- wybrany przez posłów Jakim warunkom powinien odpowiadać kandydat na prezydenta USA? obywatel amerykański, urodzony w Stanach Zjednoczonych, zamieszkały W USA od co najmniej 14 lat, 35 lat Ile lat wynosi kadencja prezydenta USA? 4 lata , (głosowanie dwustopniowe), max może 10 lat jedna osoba Ile elektorów ma każdy ze stanów? Tyle ilu ma senatorów i posłów do Izby Reprezentantów. Przy pomocy jakich środków prezydent USA kontroluje pracę ustawodawczą Kongresu? prawo veta zawieszającego w ciągu 10 dni od przedłożenia do podpisu (bez niedziel)., -prawo zwoływania jednej lub obu izb. Na czym polega podział władzy w konstytucji USA ? prezydent jest głową państwa-sprawuje władzę wykonawczą, jest najwyższym wodzem armii i floty (i szefem administracji). -Kongres sprawuje władzę ustawodawczą, -władzę sądową federacji sprawuje Najwyższy Sąd Federalny, sądownictwo niezawisłych sądów stanowych niezależnych od federacji referendum obywatelom przysługuje prawo zgłaszania projektów zmian konstytucji i ustaw zwykłych(inicjatywa ludowa). Projekty te poparte przez określony procent wyborców, poddawane są zatwierdzeni w drodze referendum(inicjatywa bezpośrednia), bądź rozpatrywane przez legislatywę stanową(inicjatywa pośrednia)-referendum może być obligatoryjne lub fakultatywne. Dokończ zdanie: „that among them these are”: life, liberty and pursuit of happiness Hamulce zewnętrzne w ustrojach stanowych. Hierarchia wydawanych ustaw: konstytucja federalna, ustawa federalna, konstytucja stanowa i ustawa stanowa. Część spraw enumeratywnych konstytucyjnie zastrzeżonych dla federacji: polityka zagraniczna i wojskowość. W Izbie Reprezentantów stanu Kalifornia było: 45 przedstawicieli Po jednym pośle w Izbie Reprezentantów mają stany: Alaska , Delaware , North Dakota, South Dakota , Vermont , Wyoming Ilu senatorów ma każdy ze stanów? 2 wybieranych na 6 lat przy czym co 2 lata ustepowała 1/3 senatorów , na czele stoi wiceprezydent USA