BAB 4 - KEUSAHAWANAN DIGITAL PDF

MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN BAB 4 Keusahawanan Digital  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN OBJEKTIF PEMBELAJARAN  Pada akhir bab ini, pelajar dapat: Menjelaskan konsep keusahawanan digital, promosi dan pemasaran. Menghuraikan hubungan st...

MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN BAB 4 Keusahawanan Digital  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN OBJEKTIF PEMBELAJARAN  Pada akhir bab ini, pelajar dapat: Menjelaskan konsep keusahawanan digital, promosi dan pemasaran. Menghuraikan hubungan strategi pemasaran dan keusahawanan digital. Menganalisis kepentingan kemahiran pemasaran dan gelagat pengguna dalam keusahawanan digital. Membincangkan proses keusahawanan digital. Menjelaskan kaedah-kaedah terbaik dalam keusahawanan digital.  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Pengenalan  Perkembangan pesat teknologi, terutamanya teknologi maklumat dan komunikasi (information and communication technology – ICT) telah merubah secara besar- besaran landskap dunia perniagaan.  Malaysia Digital Economy Corporation (MDEC), iaitu sebuah agensi khusus kerajaan Malaysia dalam bidang ekonomi dan keusahawanan digital telah mendefinisikan keusahawanan digital sebagai usaha memanfaatkan dan menembusi masyarakat celik digital serta menyokong dan memacu ekonomi digital Malaysia.  Menurut Kraus et al. (2019) pula mendefinisikan keusahawanan digital sebagai cara atau kaedah baharu dalam mengurus dan melaksanakan strategi perniagaan dengan memanfaatkan peluang-peluang pasaran sedia ada terutamanya dari segi teknologi maklumat.  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Keusahawanan Digital dan Strategi Perniagaan  Kategori manusia generasi Y dan Z didapati terlibat secara aktif dan dianggarkan membentuk lebih 80 peratus daripada keseluruhan golongan yang aktif dalam dunia digital terutamanya ICT di Malaysia.  Keusahawanan digital pula merupakan sebahagian daripada landskap ICT, iaitu strategi perniagaan yang memanfaatkan ICT.  Keusahawanan digital pula merupakan sebahagian daripada strategi komunikasi perniagaan, dan ini juga membawa maksud bahawa keusahawanan digital merupakan sebahagian daripada strategi perniagaan.  Hertog (2014) dan Markides (2015) telah membincangkan berkenaan strategi perniagaan berdaya saing (kelebihan bersaing).  Kedua-dua penyelidik berkenaan menyimpulkan bahawa organisasi perniagaan yang memiliki tahap daya saing tinggi memiliki kehebatan daripada segi strategi perniagaan terutamanya komunikasi pemasaran (promosi).  Berdasarkan kepada perbincangan berkaitan dengan strategi umum perniagaan, dapatlah disimpulkan bahawa, kemahiran tonggak atau induk keusahawanan digital adalah strategi pemasaran  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Keusahawanan Digital dan Strategi Perniagaan  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Strategi Pemasaran  Menurut Cohen dan Eimicke (2020), terdapat lima strategi perniagaan utama, iaitu segmentasi pemasaran, produk, peletakan harga, pengedaran dan promosi.  Walaupun terdapat pelbagai versi definisi pemasaran, semua definisi pemasaran berkenaan akan merangkumkan inti pati definisi pemasaran seperti yang disediakan oleh AMA pada tahun 1985 (Kotler & Armstrong, 2018), iaitu:  “Pemasaran merupakan satu proses perancangan dan perlaksanaan konsepsi, peletakan harga, pengedaran dan komunikasi bagi barangan, perkhidmatan atau idea bagi menghasilkan pertukaran nilai yang memaksimumkan kepuasan individu dan memenuhi objektif organisasi.”  Sumber dalam pemasaran bukan sahaja merujuk kepada sumber modal dan manusia tetapi juga berkaitan dengan semua elemen dalam strategi pemasaran.  Manakala tujuan utama pemasaran adalah untuk memaksimumkan kepuasan pengguna dan membantu mencapai matlamat pengguna organisasi serta matlamat perniagaan usahawan.  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Campuran Pemasaran  Memahami pasaran dan pengguna merupakan strategi pertama dalam pemasaran, iaitu dikenali sebagai strategi segmentasi.  Istilah kelebihan bersaing atau juga dikenali sebagai tawaran jualan unik (USP – unique selling proposition) secara jelas menyatakan bahawa, dalam pasaran terdapat pesaing (pesaing-pesaing) yang berusaha mendekati pengguna dan meraih pembelian daripada mereka.  Terdapat dua elemen utama yang diberikan perhatian semasa usaha memformulasikan strategi pemasaran, iaitu pengguna (strategi perniagaan berorientasikan pengguna) dan pesaing (strategi perniagaan berorientasikan persaingan atau kelebihan bersaing).  Memahami pasaran dan pengguna merupakan strategi pertama dalam pemasaran, iaitu dikenali sebagai strategi segmentasi.  Istilah kelebihan bersaing atau juga dikenali sebagai tawaran jualan unik (USP – unique selling proposition)  Berdasarkan kepada konsep nilai pengguna ini atau sering kali disebut sebagai kepuasan, ia sebenarnya berkait rapat dengan dua konsep lain, iaitu keperluan dan kehendak.  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Kategori Pengguna dan Pesaing  Terdapat dua jenis pengguna, iaitu pengguna individu dan pengguna organisasi.  Kedua-dua pasaran ini perlu dibezakan terutamanya menerusi penghasilan strategi perniagaan kerana kedua-dua pasaran ini menghasilkan gelagat pembelian yang berbeza.  Terdapat empat kategori usahawan dalam pasaran, iaitu pemimpin pasaran (usahawan yang menguasai syer pasaran terbesar), pencabar pasaran (menguasai baki syer pasaran tetapi sentiasa berusaha untuk menjadi pemimpin pasaran), pengikut pasaran (menjadi pengikut kepada sama ada pemimpin atau pencabar pasaran) dan penumpu (niche) pasaran (menumpu segmen pasaran yang diabaikan oleh kebanyakan peniaga dalam pasaran).  Seperti yang dinyatakan sebelum ini, usahawan yang mahukan kejayaan jangka panjang perlu memahami gelagat pengguna.  Gelagat pengguna merujuk bagaimana pengguna membuat keputusan pembelian.  Proses pembuatan keputusan pengguna merujuk kepada beberapa langkah yang dilaksanakan oleh pengguna seperti ditunjukkan oleh rajah 5.5.  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Kategori Pengguna dan Pesaing  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Kategori Pengguna dan Pesaing  Semasa proses pembelian atau penghasilan gelagat individu, pengguna dan individu tertentu dalam persekitaran kepenggunaannya akan menghasilkan tujuh peranan utama, iaitu:  Pempengaruh (influencer) - peranan yang mencetus atau mula-mula menggerakkan keperluan pembelian.  Pencadang -pencadang mempunyai sedikit kelebihan mempengaruhi individu yang akan membuat keputusan pembelian, iaitu pembuat keputusan. Cth, anak mendesak ibu ke arah pembelian  Pembuat Keputusan - Individu atau pihak yang akan membuat keputusan sama ada membeli atau tidak.  Pembeli - Merujuk kepada peranan yang melaksanakan langkah pembelian produk daripada peniaga atau pembekal.  Pengguna- Merujuk kepada individu atau sekumpulan individu yang mengguna produk.  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Kategori Pengguna dan Pesaing  Pelupus- Sesetengah produk memerlukan pihak lain untuk melupuskan produk seperti yang berlaku kepada kebanyakan bahan mentah industri.  Gatekeeper - Gatekeeper merupakan istilah khusus (jargon) yang digunakan bagi merujuk kepada individu atau pihak yang mengawal aliran maklumat yang boleh mempengaruhi pembelian pengguna.  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Tahap Kesediaan Pengguna  Tahap kesediaan pengguna merujuk kepada beberapa langkah yang dilalui oleh seorang bakal pelanggan atau audien dalam proses komunikasi.  Model AIDA (Awareness, Interest, Desire, Action) merupakan model tahap kesediaan pengguna paling popular dimanfaatkan oleh usahawan.  Model tahap kesediaan pengguna, ia memaparkan beberapa siri langkah mental dan emosi (misalnya empat langkah dalam model AIDA) yang dilalui oleh setiap individu sebelum membuat keputusan atau bertingkah laku (dalam bidang perniagaan dan keusahawanan difokuskan kepada tindakan membeli atau tidak membeli).  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Tahap Kesediaan Pengguna  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Tahap Kesediaan Pengguna  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Strategi Copywriting  Copywriting’ merupakan istilah yang diguna untuk teknik penghasilan kandungan mesej dalam strategi komunikasi pemasaran.  Jika pada masa dahulu, penghasilan strategi pengiklanan lebih memanfaatkan golongan artis dan ahli sukan terkenal, tetapi akibat perubahan kecenderungan majoriti pengguna, influencer Youtuber atau Tik Tok telah digunakan.  Antara perkara yang dimanfaatkan dalam strategi copywriting seperti video, gambar, perbuatan atau aktiviti, percakapan, ayat, perkataan, minat, muzik, ilustrasi, selebriti dan seumpamanya  Terdapat tiga pilihan perlaksanaan copywriting boleh dipilih oleh usahawan dalam strategi promosi di media sosial, iaitu: MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Teaser  tindakan mendedahkan mesej menerusi penyampaian sedikit gambaran tentang keseluruhan mesej.  Teaser bukan sahaja sesuai digunakan bagi menarik perhatian dan minat (dua tahap awal dalam tahap kesediaan pengguna) terhadap pelancaran (kehadiran) produk baharu tetapi juga sangat berkesan mempengaruhi pembelian pengguna setia MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Softsell  Pendekatan softsell mencadangkan usahawan memilih kandungan atau mesej yang tidak secara langsung meminta pengguna memilih atau membeli produk usahawan.  Contohnya, usahawan keropok lekor menghasilkan (menyiarkan) berita atau rencana tentang kebaikan bahan mentah keropok lekor seperti kelebihan ikan parang terhadap Kesihatan. MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Hardsell  hardsell memfokuskan kepada tahap tindakan (action) dalam tahap kesediaan pengguna mengikut model AIDA.  Perkataan atau saranan untuk membuat tindakan (call to action – CTA) sering digunakan dalam pendekatan hardsell.  Ayat-ayat atau saranan seperti ‘Bertindak sekarang’, “Promosi berakhir…”, ‘Hubungi kami sekarang’, ‘Cepat… stok terhad’ dan seumpamanya sering diguna oleh usahawan sebagai CTA.  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Strategi Keusahawanan Digital  Usahawan melaksanakan pemasaran digital untuk menyokong keberkesanan setiap elemen dalam campuran promosi terutamanya pengiklanan dan promosi jualan. Kelebihan Keusahawanan Digital 1) Meningkatkan capaian dan penembusan pasaran yang lebih luas -usahawan berhadapan dengan peluang-peluang perniagaan yang lebih luas dan berdaya maju. 2) Peluang-peluang baharu dalam ruang digital (digital spaces)  Ruang-ruang digital ini boleh dikategorikan kepada tiga elemen, iaitu:  Artifak digital – merangkumi komponen, aplikasi dan kandungan media digital yang menawarkan penyelesaian masalah terbaik kepada pelanggan.  Platform digital – merujuk kepada ketersediaan dan kemampuan perisian melaksanakan fungsian-fungsian digital. Antara platform yang terkenal pada masa kini seperti Apple’s iOS dan Google’s Android.  Prasarana digital –merangkumi semua peranti dan sistem teknologi digital (seperti analisis analitik (analytical analysis), cloud computing, komuniti atas talian, media sosial, pasaran digital (digital marketplace),  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Kelebihan Keusahawanan Digital 3) Perniagaan bersifat mudah (simple) - Proses perniagaan daripada peringkat perancangan, perlaksanaan dan kawalan menjadi lebih mudah dan lancar serta kecekapan tinggi kerana proses pembuatan keputusan menjadi lebih mudah, ringkas dan tepat. 4) Beroperasi 24/7/365 - keusahawanan digital membolehkan usahawan melaksanakan proses perniagaan mereka sepanjang tahun, minggu dan hari. 5) Mengurangkan kos - Usahawan dapat menjimatkan pelbagai kos terutamanya yang melibatkan sistem dan operasi perniagaan seperti aset (bangunan, kenderaan), pekerja, sistem sokongan operasi dan sebagainya 6) Meningkatkan kecekapan liputan pasaran - Walaupun usahawan meliputi pasaran yang amat luas, usahawan mempunyai pangkalan data lengkap untuk mengakses semua maklumat berkaitan dengan gelagat pembelian dan penggunaan.  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Kelebihan Keusahawanan Digital 7) Pemadanan segmen dan keperluan pasaran secara lebih cekap dan tepat - Pakej yang ditawarkan oleh Google Ads menerusi Google Analytics membolehkan usahawan merancang program promosi secara lebih cekap dan berkesan. 8) Memudahkan usahawan memperoleh testimoni, perakuan dan publisiti pengguna – Usahawan mampu memanfaatkan pembeli sedia ada untuk memberikan ulasan atau lebih dikenali sebagai testimoni pembelian untuk meningkatkan tahap kepercayaan 9) Perkongsian nilai dengan usahawan lain - Usahawan berupaya melebar luas jaringan keusahawanan terutamanya dengan ahli komuniti yang terlibat dalam bidang atau pasaran pengguna yang sama dan usahawan yang menyediakan perkhidmatan hiliran.  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Kelebihan Keusahawanan Digital Kelebihan atau manfaat keusahawanan digital kepada pengguna dapat dilihat daripada segi: a. Peluang mendapat lebih banyak pilihan dan maklumat Pengguna memerlukan maklumat untuk membuat keputusan pembelian yang terbaik. Platform digital berupaya menyediakan akses kepada pelbagai maklumat yang relevan kepada pengguna bagi membantu mereka mendapatkan pelbagai maklumat b. Menjimatkan masa, tenaga dan kos “Anda boleh membeli belah bila-bila masa dan di mana-mana sahaja” merupakan slogan yang sering dipadankan dengan perniagaan digital. Pembuatan keputusan pembelian lebih tepat dan rendah risiko pengguna mampu merujuk kepada ulasan (review), kedudukan produk atau peniaga berdasarkan kedudukan (rating) yang diberikan oleh pembeli sedia ada atau testimoni pelanggan-pelanggan.  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Perkembangan Pesat Keusahawanan Digital Perkembangan pesat ini sangat dipengaruhi dan dipacu oleh beberapa perkara seperti: 1. Ketersediaan atau kewujudan artifak atau wahana yang pelbagai - Ini bermaksud, hanya dengan membawa telefon pintar, manusia boleh berinteraksi terutamanya menerusi urus niaga digital dalam pelbagai bentuk seperti e-mel, laman sesawang, Facebook, membuat transaksi atas talian menggunakan gerbang pembayaran pelbagai lokasi dan sebagainya. 2. Perkongsian perkhidmatan oleh penyedia perkhidmatan keusahawanan digital - Usahawan dan pengguna (pelanggan) boleh berurus niaga menerusi satu platform ruang pasaran (marketplace) walaupun menggunakan penyedia perkhidmatan yang berbeza. 3. Keusahawanan digital menyediakan maklumat lengkap berkaitan pasaran – Contoh: Google Analytics memiliki pangkalan data lengkap berkaitan pelbagai perkara terutamanya berkaitan analisis pasaran atau gelagat pengguna pasaran digital.  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Perkembangan Pesat Keusahawanan Digital 4. Meningkatkan inovasi dan kreativiti usahawan - Usahawan boleh dan mudah memperoleh maklumat yang bermanfaat daripada banyak sumber yang berautoriti tinggi dalam mengembangkan strategi perniagaan terutamanya dalam penghasilan produk dan strategi pemasaran yang lain secara lebih berinovatif. 5. Meningkatkan kecekapan proses pembangunan produk usahawan - Pastinya, dengan kemampuan capaian maklumat tepat, lebih meluas (banyak) dan berautoriti akan menjadikan proses pembuatan keputusan usahawan  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Persekitaran Keusahawanan Digital keterlibatan dan kejayaan keusahawanan Usahawan digital bergantung kepada tahap kesediaan dan kemahiran usahawan atau pasukan pengurusannya untuk terlibat dan memanfaatkan teknologi keusahawanan digital memanfaatkan Proses sepenuhnya atau mengkombinasikan keusahawanan (hybrid) strategi perniagaan penggunaan teknologi digital. dengan ketersediaan sistem komunikasi digital Ekosistem terutamanya rangkaian penyedia Internet perniagaan dan telekomunikasi, marketplaces , gerbang pembayaran, pemudah cara aplikasi digital, dan ICT perkhidmatan penghantaran  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Sumber Utama Keusahawanan Digital Tanpa prasarana (wahana) atau kemudahan terutamanya rangkaian Prasaran atau 1 dan sistem Internet (dunia digital), keusahawanan digital tidak dapat wahana direalisasikan dan berfungsi dengan baik dan berkesan. Peralihan teknologi daripada realiti maya (virtual reality) dan kecerdikan Teknologi 2 tiruan (artificial intelligence – AI) kepada sistem Internet Kebendaan (Internet of Things – IoT) Terutamanya daripada segi hak cipta (harta intelek), tanda dagangan Keperluan sumber (trademarks), paten dan keselamatan (security) terutamanya daripada segi 3 pembayaran atau urus niaga yang melibatkan kewangan telah membolehkan intangible berlakunya peningkatan urus niaga digital.  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Panduan Umum Perlaksanaan Program Keusahawanan Digital di Media Sosial Matlamat dan objektif usahawan perlu menetapkan matlamat dan objektif penggunaan alat secara jelas dan khusus kerana setiap saluran keusahawanan digital mempunyai kelebihan dan keusahawanan digital kekurangan tertentu usahawan perlu mendasari penggunaan Kos dan keberkesanan strategi keusahawanan digital mereka alat keusahawanan digital bersesuaian dengan matlamat dan objektif kempen promosi mereka. Kebiasaannya, usahawan akan Pendekatan pelbagai atau mengkombinasikan sekurang-kurangnya tiga hibrid media digital yang diwujudkan secara bersambungan (linked). Usahawan juga perlu mengelak daripada menggunakan Berkomunikasi secara pernyataan bersifat menipu atau pelbagai makna (lazimnya berkesan dan jujur bertujuan untuk menipu) kerana ia tidak begitu baik untuk kelangsungan hidup perniagaan untuk jangka masa panjang  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Panduan Umum Perlaksanaan Program Keusahawanan Digital di Media Sosial Pengurusan Persoalan-persoalan seperti copywriting manakah paling sesuai, perlukah pendekatan kombinasi ‘copywriting’ digunakan, kekerapan, penjadualan, komposisi dan pelbagai lagi persoalan pengurusan copywriting objektif kempen atau program promosi adalah untuk menghasilkan jualan, usahawan tidak Hukum 80:20 boleh terlalu memfokuskan kepada kandungan ‘menjual’ (hardsell) melebihi seperlima atau 20 peratus Mengoptimumkan Usaha untuk mendapatkan kedudukan terbaik dalam enjin carian dikenali sebagai enjin carian (SEO) Mengoptimum Enjin Pencarian (SEO – search engine optimisation). Selain audiens menganggap usahawan berkenaan mesra Penglibatan audien atau intim dengan mereka, tindakan ini juga membolehkan audien sentiasa berinteraksi dengan usahawan, iaitu wujudnya komunikasi dua hala antara usahawan dan pelanggan.  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Panduan Umum Perlaksanaan Program Keusahawanan Digital di Media Sosial Oleh itu, selain memperbanyakkan ilustrasi dan Memuat naik gambar, usahawan juga perlu memuat naik video untuk meningkatkan tahap keberkesanan program gambar dan video keusahawanan digitalnya bagi mempengaruhi pembelian pengguna atau bakal pengguna Komunikasi keusahawanan digital berlaku dalam suasana yang agak unik terutamanya Memenuhi dan daripada segi komunikasi dua hala dan menepati janji antara perorangan (interpersonal). Komunikasi yang berkesan memerlukan Mengurus fasa penyampai (usahawan) sentiasa memberikan maklum balas kepada audiens (pembeli atau maklum balas pengguna) bermula daripada pembeli secara berkesan membuat pesanan sehinggalah selepas penggunaan (gelagat selepas pembelian).  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN KESIMPULAN  Keusahawanan digital bukan sahaja menyediakan banyak manfaat perniagaan kepada usahawan tetapi juga memberikan banyak kelebihan dan manfaat kepada pengguna.  digital. Sifat keusahawanan digital yang tidak tertakluk kepada sempadan politik negara membolehkan usahawan meningkatkan penglibatan mereka dalam keusahawanan antarabangsa  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN Extra Digital Entrepreneurship Online Learning Platform https://lms.go-ecommerce.my/  MPU1052 PRINSIP KEUSAHAWANAN TERIMA KASIH