Aralin 2: Pagsukat ng Pambansang Kita (Tagalog) PDF

**Pangalan: \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_** **Pangkat. \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_Guro : \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_** -------------- -- **Aralin 2** ----...

**Pangalan: \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_** **Pangkat. \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_Guro : \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_** -------------- -- **Aralin 2** -------------- -- **MELC/ Kasanayan** **Most Essential Learning Competencies:** Nasusuri ang pamamaraan at kahalagahan ng pagsukat ng pambansang kita. Bilang isang responsableng mag-aaral at mamamayan, mahalaga na malaman mo ang mga paraan ng pagsukat sa pambansang kita ng ating bansa. Nakatuon ang modyul na ito sa pagpapaliwanag at pagpapaunawa sa mga pamamaraan at kahalagahan ng pagsukat sa kita ng ating bansa. Inaanyayahan kitang maging tapat at aktibo sa mga gawain at pagkatapos ng aralin ito, ikaw ay inaasahang: a. matutukoy ang mga pamamaraan sa pagsukat sa pambansang kita; b. magagamit ang mga pamamaraan ng pagtukoy sa pambansang kita sa mga gawaing kompyutasyon; c. masusuri ang kahalagahan ng pagsukat sa pambansang ekonomiya.  \_\_\_\_\_1. Ang sapilitang pag-uwi ng mga Pilipino mula sa iba't ibang panig ng mundo ay nakakaapekto sa Gross Domestic Product ng ating bansa. \_\_\_\_\_2. Ang pagtaas ng Gross National Product ng Pilipinas ay nangangahulugang pagbuti ng pamumuhay ng bawat Pilipino. \_\_\_\_\_3. Nakatulong ang pandemya sa pag-angat ng Gross National Product. \_\_\_\_\_4. Ang impormal na sektor ay hindi kasama sa kompyutasyon dahil sa kawalan ng impormasyon sa mga ito. \_\_\_\_\_5. Ang pagsukat sa ating pambansang ekonomiya ay nakakatulong upang mabigyan tayo ng gabay sa mga polisiya at programang gagawin ng pamahalaan. \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_1. Mga produktong isinasama sa pagkwenta ng GNP. \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_2. Halaga ng mga produkto at serbisyo na nilikha sa loob lamang ng bansa \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_3. Pagbaba ng halaga ng kapital dahil sa pagkaluma nito. \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_4. Panukat sa pambansang ekonomiya na nakabatay sa mga gastusin. \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_5. Ipinapakita nito kung magkano ang mga kinita ng mga Pilipino mula sa paghahanapbuahay sa ibang bansa. **Pagtambalin ang sektor ng ekonomiya na nasa Hanay A sa mga gampanin na nasa Hanay B. Titik lamang ng sagot ang isusulat sa patlang.** +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | BILANG | HANAY A | HANAY B | +=======================+=======================+=======================+ | \_\_\_\_\_\_1. | sambahayan | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | \_\_\_\_\_\_2. | pamahalaan | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | \_\_\_\_\_\_3. | bahay-kalakal | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | \_\_\_\_\_\_4. | panlabas na sektor | D. Tagalikha ng mga | | | | kalakal na | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | \_\_\_\_\_\_5. | pamilihang pinansiyal | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ Paano nga ba natin masasabi na ang isang bansa ay maunlad o mayaman? Isa sa pinagbabatayan kungmayaman ang isang bansa ay ang *economic performance* nito. Kung lahat ng sector ng ekonomiya ay gagalingan ang kanilang mga gampanin, matatamo natin ang isang positibong *economic performance.*  Ang pambansang ekonomiya ay nailalarawan sa pamamagitan ng economic indicators tulad ng GDP at GNP. - **Gross Domestic Product (GDP)** Ito ay tumutukoy sa kabuuang halaga ng mga produkto at serbisyo na nilikha sa loob lamang ng ating bansa. Kasama dito ang mga bayad sa mga dayuhang nakatira sa atin kapalit ng kanilang serbisyo o produktong binuo. - **Gross National Product/Gross National Income (GNP/GNI)** Ito ay ang kabuuang halaga ng mga nilikhang serbisyo at produkto ng mga mamayan sa loob at labas ng bansa. Nabibilang din dito ang kabayaran sa mga Pilipinong nagtratrabaho sa ibang bansa. Tandaan sa pagsukat ng GNI, ang *market valu*e (presyo) ng mga *final goods ang ginagamit.* Ang *final goods*ay mga produktong handa nang ikonsumo o mga produktong hindi na kailangan dumaan sa proseso para magamit. Ginagawa ito upang maiwasan ang duplikasyon o ang double counting. **MGA PARAAN SA PAGSUKAT NG GNI** 1. **Paraan Batay sa Paggasta (Final Expenditure Approach)** Ang kita ng bawat sektor ay ginagamit sa pagbili ng kanilang pangangailangan, at ang mga gastusing ito kailangang malaman dahil kasama ito sa kompyutasyon ng GNI. a. Kasama dito ang mga gastos ng mga mamamayan sa pagbili ng kanilang mgapangangailangan. b. gusali, makinarya, gamit sa opisina, at iba pang kagamitan. Isinasama din dito ang pasahod sa kanilang mga empleyado. c. d. e. f. +-----------------------------------+-----------------------------------+ | Mga Gastos | Halaga | | | | | | (Billion) | +===================================+===================================+ | Gastusin Personal | | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | Gastusin ng | | | | | | Namumuhunan | | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | Gastusin ng | 12, 576, 984 | | | | | Pamahalaan | | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | Gastusin sa Pagluluwas | 1, 342, 643 | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | Gastusin sa Pag-aangkat | 786, 645 | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | *Statistical Discrepancy* | 457, 897 | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | NFIA | 1, 243, 678 | +-----------------------------------+-----------------------------------+ 2. **Paraan Batay sa Kita (**Factor Income Approach) g. Sahod o benepisyo na tinatanggap ng mge empleyado mula sa mga bahaykalakal at pamahalaan. h. Ito ay ang mga kinita o tinubo ng mga korporasyong pagmamay-ari ng mga pribadong sektor at pamahalaan. i. Ito ang pagbaba ng halaga ng mga kapital tulad ng mga gusali,transportasyon, makinarya, at iba pang kagamitan sanhi ng pagkaluma ng mga ito. j. 3. **Batay sa Pinagmulang Industriya** (Industrial Origin /Value Added **Halimbawa** **Kahalagahan sa Pagsukat sa Pambansang Kita** Ayon kina Cambell R. MConnell at Stanley Brue sa kanilang Economics Principles and Policies (1999) mahalagang sukatin ang pambansang kita dahil: - nakapagbibigay ito ng impormasyon tungkol sa antas ng produksiyon sa isang taon at maipapaliwanag kung bakit ito bumaba o kaya'y tumaas; - nasusubaybayan natin ang direksyon tinatahak ng ating ekonomiya at malalaman natin kung may pag-unlad o pagbaba sa produksiyon sa loob ng ating bansa; - ang mga impormasyong nakalap ay magiging gabay ng ating pamahalaan sa paglikha ng mga programna at polisiya para sa pagtaas ng ating economic performance; - walang saysay ang mga datos na ibinabahagi kung ang mga ito ay nakabatay lamang sa haka-haka; - at sa pamamagitan ng National Income Accounting maaaring masusukat ang kalusugan ng ekonomiya. Hindi lahat ng gawaing may kapakinabangan ay kasama sa pagkompyut ng ating pambansang kita tulad ng hindi pampamilihang kita na gaya ng mga gawain sa bahay at ang mga gawaing kabilang sa impormal na sektor o ang underground economy. Kabilang sa impormal na sektor ang mga gawaing ilegal at mga negosyong hindi nakatala sa pamahalaan. **Gawain A:** I**HAMBING MO!** Ibigay ang pagkakaiba ng GDP at GNP ayon sa mga batayan. Ang iba ay nagawa na para saiyo. +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Batayan** | **Gross Domestic | **Gross National | | | Product** | Income** | +=======================+=======================+=======================+ | kahulugan | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | lokasyon | Loob lang ng bansa | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Kompyutasyon | | GNI=C+I+G+(X\_M) | | | | +SD+NFIA | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Sino ang | | Produksiyon ng mga | | | | | | kasapi | | mamamayan ng isang | | | | bansa | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ **Gawain B: KAALAMAN SA KOMPYUTASYON.** Gamitin ang hypothetical na datos para makompyut ang GNP -- ---- -- ng ng ng -- ---- -- 1\. Ipakita ang pagkompyut sa GNP? 2.Ano ang ginamit mo para makompyut ang GNP? 3.Ilan ang GNP sa iyong kompyutasyon? 4.Ilan ang export at import ng ating bansa? Ano ang di mabuting dulot na mataas na importasyon sa kalagayang pang-ekonomiya ng bansa?  **PAG-ALAM SA NATUTUHAN** A. Tayo ay nakakaranas ng mga pagbabago sa ating normal na pamumuhay dulot ng pandemiya. Marami sa mga kababayan natin ang nawalan ng trabaho, ang mga kompanya ay nagsara at ang mga OFW ay napilitang umuwi at ang ilan sa mga magaaral ay tumigil sa pag-aaral. Samakatuwid lubhang naapektuhan ang ating ekonomiya dahil sa pagbaba ng pambansang kita.  A. B. 2. Hindi kasama ang impormal na sektor sa pagsukat sa pambansang kita dahil\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_. C. D. 3. Alin sa mga sumusunod ang HINDI pamamaraan ng pagkompyut sa Gross National Product? A. B. 4. Kabilang dito ang mga gastusin ng pamahalaan, indibidwal na sektor, kompanya at gastos sa pagluluwas at pag-aangkat ng mga produkto. 5. Bakit mahalaga ang pagsukat sa pambansaang kita? A. B. C. D. Para sa iyo, sapat bang batayan ang resulta ng kompyutasyon ng pambansang kita para ilarawan ang tunay na pamumuhay ng bawat mamamayan ng isang bansa at pag-unlad nito? Bakit? (Gawing batayan ng gawain ang rubric na ibibigay ng guro) **PALASAGUTANG PAPEL- WEEK 2** **Pangalan: \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_** **Pangkat. \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_ Guro: \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_ PAUNANG PAGSUSULIT:** 1. **B. 1.** 2. **2.** 3. **3.** 4. **4.** 5. **5.** **BALIK-TANAW** **1.** **2.** **3.** **4.** **5** **GAWAIN:** **Gawain A: Gawain A:** I**HAMBING MO!** Ibigay ang pagkakaiba ng GDP at GNP ayon sa mga batayan. Ang iba ay nagawa na para saiyo. **Gawain B: KAALAMAN SA KOMPYUTASYON.** Gamitin ang hypothetical na datos para makompyut ang GNP 1.Ipakita ang pagkompyut sa GNP? 2.Ano ang ginamit mo para makompyut ang GNP? 3.Ano ang lumabas na GNP sa iyong kompyutasyon? 4.Ilan ang difference ng export at import? **PAG-ALAM SA NATUTUHANAN** **PANGHULING PAGSUSULIT** **A. 1. B.1. 2. 2** 3. **3.** 4. **4.** 5. **5.** **PAGNINILAY** **A.** Sagutin ang mga gabay na tanong **C Iguhit Mo.** Gumawa ng isang poster-slogan na ang layunin ay makatulong sa muling pagpapasigla sa ating ekonomiya sa kabila ng pagkakaroon ng pandemiya. Ilagay ito sa isang long bond paper na may margin na 1inch sa bawat gilid.