Pagsukat ng Pambansang Kita at Produkto PDF

SANDALING ISIPIN/ BIGYANG PANSIN: Paano natin masasabi na ang isang tao ay mayaman? a. Maraming Pera b. Malaki ang bahay c. Magarang Kotse d. Maraming Kagamitan MGA LAYUNIN: 1. NAILALAHAD ANG KAHULUGAN NG NATIONAL INCOME AND PRODUCT ACCOUNTING. 2. NAT...

SANDALING ISIPIN/ BIGYANG PANSIN: Paano natin masasabi na ang isang tao ay mayaman? a. Maraming Pera b. Malaki ang bahay c. Magarang Kotse d. Maraming Kagamitan MGA LAYUNIN: 1. NAILALAHAD ANG KAHULUGAN NG NATIONAL INCOME AND PRODUCT ACCOUNTING. 2. NATATALAKAY ANG DALAWANG PARAAN NG PAGSUKAT SA PAGLAGO NG EKONOMIYA. 3. NAIPALILIWANAG KUNG PAANO NAKATUTULONG ANG KONSEPTO NG VALUE-ADDED SA NATIONAL INCOME AND PRODUCT ACCOUNTING. 4. NAIPALILIWANAG ANG KAHULUGAN NG IBA’T- IBANG NATIONALAND PRODUCT ACCOUNTS. 5. NAIPAKIKITA KUNG PAANO KINOKOMPYUT ANG IBA’T-IBANG PANGUNAHING NATIONAL INCOME AND PRODUCT ACCOUNTS. 6. NAIPALILIWANAG KUNG BAKIT ANG REAL GDP AY ITINUTURING NA TUMPAK NA SUKATAN NG PAGLAGO NG EKONOMIYA, KUMG BAKIT ANG REAL GDP PER CAPITA AY SUKATAN NG KAPAKANANG PANG EKONOMIYA, AT KUNG BAKIT ANG HUMAN DEVELOPMENT INDEX AY SUKAT NG PAG-UNLAD NG TAO. 7. NATATALAKAY ANG MGA LIMITASYON NG NATIONAL INCOME AND PRODUCT ACCOUNTS 8. NAPANGANGATWIRANAN ANG PATULOY NA PAGGAMIT NG NATIONAL INCOME AND PRODUCT ACCOUNTS SA KABILA NG MGA LIMITASYON NITO.  Kailan nga ba malalaman na may natatamong pag- unlad ang isang bansa?  PANIMULA: “ANG KAPASIDAD NG EKONOMIYA NA UMUNLAD AY NAKASALALAY SA KAKAYAHAN NG IBA’T IBANG SEKTOR NA MAGPRODYUS NG KALAKAL AT SERBISYO”  PRESYO SA PAMILIHAN BILANG SUKAT NG PRODUKSIYON Ang ating ekonomiya ay gumagawa PRESYO Ang ngkatumbas iba’t ibang produkto na halaga sa loobna ng produkto ng binabayaran ngisang mga konsyumer taon. sa pamilihan tuwing sila ay namimili. Paano nga ba sinusukat ang ito? PAMBANSANG PRODUKTO- halaga ng Paano kinukuha mga kalakal ang na at serbisyo kabuoang halaga prinoprodyus ng sa loob ekonomiya sang takdang loob panahon? ng takdang panahon.  PAGSUKAT SA PAMBANSANG PRODUKTO GAMIT ANG PRESYO DAMI AT HALAGA PRODU YUNIT PRESYO/ SA KTO YUNIT PAMILIH AN Dried Fish 200 kilo 80.00 pesos 16,000.00 Silk Cloth 50 metro 40.00 pesos 2,000.00 Kabuoang PANGUNAHING PARAAN NG PAGSUKAT AT SA PAGLAGO NG PAMBANSANG EKONOMIYA Pambansang Produkto (National Product , Approach) ⮚Sinusukat ang paglago ng ekonomiya mula sa gastusin ng mga sambahayan at ng mga negosyo. Pambansang Kita (National Income Approach) ⮚Kabuoang kita ng mga negosyo mula sa pagsusuplay sa ekonomiya gamit ang salik ng KONSEPTO NG PAMBANSANG PRODUKTO AT PAMBANSANG KITA KONSEPTO NG VALUE – ADDED »Sa sistema ng pagsukat ng produkto at kita, ang halaga ng produkto ay minsan lang binibilang. »Upang maiwasan ang “double counting error”. »Ang mga produkto ay dumaraan sa iba’t ibang proseso ng produksiyon. »Sa ilalim ng konsepto, may dalawang uri ng produkto; intermediate at final. INTERMEDIATE AND FINAL PRODUCTS Yugto ng Halaga ng Halaga ng Naidagdag na Produksiyon Benta Intermediate Halaga Product Cassava 20.00 0 20.00 Harina 50.00 20.00 30.00 Cassava Cake 85.00 50.00 35.00 (wholesale) Cassava cake 95.00 10.00 10.00 (retail) KABUOANG HALAGA 250.00 KABUOANG NAIDAGDAG NA HALAGA (GROSS 95.00 VALUE-ADDED)  MGA BAHAGI NG PAMBANSANG PRODUKTO Kilala rin bilang “expenditure approach”. Kasama sa pagkukuwenta ng pambansang produkto ang paggastos ng apat na sektor ng makroekonomiks; Konsyumer, pamahalaan, pamumuhunan, iba panig ng mundo. 1. PERSONAL na PAGKOKONSUMO (C) - Sa mga gastusin ng mga pruibadong indibidwal at tahanan. - Pinakamalaking bahagi ng pambansang produkto.  MGA BAHAGI NG PAMBANSANG PRODUKTO 2. PAGGUGOL NG PAMAHALAAN SA PAMPUBLIKONG KALAKAL AT SERBISYO (G) - Natatanging organisasyon na may pinakamalaking paggugol taon- taon. ×Kapag ang export ng 3. PAGGUGOL PARA SA KAPITAL O PAMUMUHUNAN bansa ay mas(I)mataas - Kilala rin bilang investment. kaysa import, ang net - Paggugol para sa kapital ay ang gastusin export para ay positibo. sa pagbili o pagkalap ng kapital sa pamumuhunan. ×Kapag naman mataas 4. NETO NG EXPORT (X-M) ang import kaysa export, - Ang export ay kasama sa pagsukat ng pambansang produkto ang net export ay sapagkata bahagi ng lokal na produkisyon. ANG IBA’T IBANG ACCOUNTS NG PAMBANSANG PRODUKTO AT PAMBANSANG KITA GROSS DOMESTIC EXPENDITURES (GDE) ×Unang hakbang sa pagsukat ng pambansang produkto. ×Kabuoang halaga ng lahat ng pinal na produkto sa pamilihan na binili ng mga sektor ng konsyumer, pamahalaan, negosyo sa loob ng isang taon. ×Samakatuwid, GDE ay kabuoang paggastos para sa lahat ng mgaConsumption Personal pinal na produkto (C) na gawa sa loob ng bansa. Hindi 15,000 kasama ang produkto na imported. Formula: Government Expenditure (G) 45,000 ×Capital Pinakamalaking Formation national (I) product ng isang saradong GDE= ekonomiya. 150,000  ANG IBA’T IBANG ACCOUNTS NG PAMBANSANG PRODUKTO AT PAMBANSANG KITA GROSS DOMESTIC PRODUCT (GDP) »Lahat ng bansa ay magkakaugnay, nagtutulungan at nagpapalitan ng mga kalakal, walang saradong ekonomiya. »Hindi lamang limitado ang bansa sa kanilanng GDE, kasama ang export at import, likas na bahagi ng ekonomikong transaksiyon. »Halaga sa pamilihan GDE= ng210,000 mga pinal na produkto na gawa sa loob ng bansa kasama ang Exports (X) neto ng Formula: eksport. »Pinakamalaking17,000 GDP= GDE+(X- product account ng bansa. Importsng »Kabuoang paggastos M) (M)apat na sektor ng ekonomiya. ANG IBA’T IBANG ACCOUNTS NG PAMBANSANG PRODUKTO AT PAMBANSANG KITA GROSS NATIONAL PRODUCT (GNP) Sino ang mga nagaambag sa kita ng ating bansa? »Hindi lamang mga nagtatrabaho sa loob ng bansa kundi kasama rin ang mga Pilipinong nagtatrabaho at namumuhunan sa ibang bansa. »Remittances- kita ng mga ipinapadala ng nagtatrabaho sa ibang bansa patungo GDP= sa Pilipinas. 214,000 NET FACTOR INCOME FROM ABROAD (NFIA) Formula: NFIAng mga dayuhan sa kita ng »Pagbawas sa kita GNP= mga OFW. 500,000  ANG IBA’T IBANG ACCOUNTS NG PAMBANSANG PRODUKTO AT NET NATIONAL PRODUCT (NNP) PAMBANSANG KITA × Totoong halaga ng mga pinuhunang kapital sa loob ng isang taon. × Nasusukat sa pamamagitanng pagbawas ng depreciation allowance sa GNP. DEPRECIATION ALLOWANCE GNP= kapital; planta, gusali, ▪Kabayaran sa paggamit ng mga pinuhunang makinarya. 714,000 Dep. ▪Bumababa ang halaga ng kapital dahil sa Allowance patuloy na paggamit at pagkaluma. 135,000 GROSS DOMESTIC INVESTMENT Bahagi ng GNP, kabuoang halaga ng Gross puhunan sa bansa sa loo ng Domestic ANG IBA’T IBANG ACCOUNTS NG PAMBANSANG PRODUKTO AT PAMBANSANG KITA NATIONAL INCOME (NI) × Ang kabuoang konsumo ay kabuoang kita. × Makroekonomikong perspektiba, magkasingkahulugan ang pamabsang paggugol sa pambasang kita. × Hindi lahat ng gastos ay napupunta sa sektor ng produksiyon at ginagamit sa pagbili ng iba’t ibang pinagkukunang yaman. NNP= × May bahagi napupunta sa pamahalaan, (INDIRECT TAXES) 579,000 Halimbawa Indirect Taxes= Gamot- Php. 1,000 345,000 Buwis- 12% bahagdan ay value-added tax. Kailangan ibawas sa net national product ang indirect taxes. NI=NNP-Indirect Taxes ANG IBA’T IBANG ACCOUNTS NG PAMBANSANG PRODUKTO AT PAMBANSANG KITA PERSONAL INCOME (PI) ×Pribadong pagkokonsuo. ×Ang Personal income at National income at hindi magkapareho, bahagi lamang ng national income ang PI. ×Sa kompyutasyon ng Personal Income: ⮚Corporate/ Business Income Taxes ⮚Retained Corporate Profits ⮚Social Security Payment ANG IBA’T IBANG ACCOUNTS NG PAMBANSANG PRODUKTO AT PAMBANSANG KITA TRANSFER PAYMENT Tulong galing sa pamahalaan, libreng pagpapaaral, pagpapagamot, at pensiyon. DISPOSABLE PERSONAL INCOME (DPI) ×Kita ng mga tao na naiuuwi. ×Balanse matapos ibawas sa personal income ang personal taxes. PERSONAL TAXES ×Buwis na binabayaran ng mga tao mula sa kanilang  THE DIFFERENT EQUATIONS FOR COMPUTING VARIOUS NATIONAL ACCOUNTS Personal Consumption GDE= C+G+I 15,000 GDP= GDE + (X-M) Government Expenditure GNP= GDP + NFIA 355,000 NNP= GNP- DEP. Capital Formation ALLOWANCE 150,000 NI= NNP – INDIRECT Exports TAXES 15,789 Imports 15,268 NFIA 525,000  THE DIFFERENT EQUATIONS FOR COMPUTING VARIOUS NATIONAL ACCOUNTS Government Expenditure GDE= C+G+I 350,000 GDP= GDE + (X-M) Capital Formation GNP= GDP + NFIA 100,000 NNP= GNP- DEP. NFIA ALLOWANCE 450,000 NI= NNP – INDIRECT Dep. Allowance TAXES 245,000 Exports 15,750 Imports 17,428  Government Expenditure THE DIFFERENT EQUATIONS 450,000 FOR COMPUTING Capital Formation VARIOUS NATIONAL ACCOUNTS 110,000 NFIA GDE= C+G+I 350,000 GDP= GDE + (X-M) Dep. Allowance GNP= GDP + NFIA 235,000 Exports NNP= GNP- DEP. 16,550 ALLOWANCE Imports NI= NNP – INDIRECT 18,430 TAXES Indirect Taxes 41,550 Personal Consumption 36,000  THE DIFFERENT EQUATIONS FOR COMPUTING VARIOUS NATIONAL ACCOUNTS GDE= C+G+I GDP= GDE + (X-M) GNP= GDP + NFIA NNP= GNP- DEP. ALLOWANCE NI= NNP – INDIRECT TAXES PI = NI – (CIT + RCP + SSP) + TP DPI = PI – Personal Tax PO = DPI – Personal Savings GDE = C + G + I NNP = GNP – DA = 15,0000 + 355,000 + 150,000 = 1,045,521 – 190,000 GDE = 520,000 NNP = 855,521 GDP = GDE + (X-M) NI = NNP – IT = 520,0000 + (15,789 – 15,268) = 855,521 – 35,580 = 520,000 + 521 NI = 819,941 GDP = 520,521 GDP = GDE + (X-M) = 520,0000 + (15,789 – 16,524) GNP = GDP + NFIA = 520,000 + (-735) = 520,521 + 525,000 = 520,000 – 735 GNP = 1,045,521 GDP = 519,265  Performance Task #1 in AP 9 Malaki ang bahaging ginagampanan ng mga remittances ng ating mga Pilipinong manggagawa sa iba’t ibang bansa. Isa ito sa mga nag-aambag sa pag-unlad ng ating ekonomiya. Bilang isang interviewer, inaasahan kang gumawa ng isang interview report patungkol sa pagkilala sa ambag ng mga OFW sa pag-unlad ng ating ekonomiya. Magsagawa ng isang panayam sa isang OFW. Mula sa mga nakalap na impormasyon, bumuo ng isang synthesis sa iyong saloobin sa mga  Performance Task #1 in AP 9 Panuto: Kapanayamin ang isang OFW at alamin ang mga sumusunod na impormasyon. (Deadline: Feb. 8, 2023) a. Pangalan ng OFW b. Civil Status c. Tirahan d. Bilang ng Miyembro sa Pamilya e. Kita (Monthly/Annual) f. Dahilan sa Pagtatrabaho sa Ibang Bansa g. Mabuti at Di-mabuting Dulot ng Pagtatrabaho Abroad h. Pananaw sa Ekonomiya ng Bansa - Sa huling bahagi ng iyong interview report, ilahad ang iyong synthesis sa mga nakalap na impormasyon.