Akrilik Bölümlü Protezler 2.Sınıf PDF

18/12/2024 Prof. Dr. Fatma Ünalan İstanbul Kent Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi 1 1 Akrilik bölümlü protezler  Akri...

18/12/2024 Prof. Dr. Fatma Ünalan İstanbul Kent Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi 1 1 Akrilik bölümlü protezler  Akrilik bölümlü protezler veya klasik bölümlü protezler olarak adlandırılan protezler belirli bir süre kullanılmak üzere yapılan ve tüm protetik tedavinin bir safhası olarak kabul edilebilir. 2 2 1  18/12/2024 Akrilik Bölümlü Protezler (Geçici Protezler) 1- Ara (İnterim)Bölümlü Protezler 2- Geçiş (Transitional) Bölümlü Protezler 3- Tedavi (Treatment) Bölümlü Protezleri 3 1- Ara (İnterim) Protezler Hastanın ekonomik gücünün iskelet protez yaptırmaya yetmediği durumlarda, Hastanın iskelet protezin yapımı için yeterli zamanı olmadığında, Hastanın sağlığı iskelet protezin yapımı için gerekli olan uzun süreli işlemlere ve gidip gelmeye dayanamayacak ise, Hasta diş çektirmiş ise yara yerleri iyileşinceye kadar, Sabit bir protez yapılıncaya kadar estetiğin sağlanması için yapılırlar. 4 2  18/12/2024 2-Geçiş (Transitional) Bölümlü Protezler Ağızda kalan doğal dişlerden yararlanılmasının veya ileride tam protez yapımının düşünüldüğü olgularda, bir süre daha bölümlü protez kullandırılarak tam proteze psikolojik olarak alıştırma amacıyla yapılan protezlerdir. 5 2-Geçiş (Transitional) Bölümlü Protezler  Geçiş bölümlü protezlerin tam protezler hakkında ön yargıları olan hastalarda kullandırılması faydalıdır.  Bu nedenle bir yerde tedavi protezi olarak da düşünülebilirler. 6 3  18/12/2024 Özellikle yaşlı hastalarda bölümlü protezden tam proteze geçerken veya implant destekli bir protez yapımı düşünüldüğünde geçiş protezlerinin kullanımını önerilmektedir. Geçiş protezlerinin yapımında diğer etkili bir faktör hastanın ekonomik gücüdür. 7 3-Tedavi (Treatment) Bölümlü Protezleri  Yeni bir oklüzal ilişki ve dikey boyut elde etmek amacıyla ve  Yapılacak iskelet protezde ağızda kalan destek dişlerin ve yumuşak dokuların daha sağlıklı bir hale getirmek amacıyla yapılırlar. 8 4  18/12/2024 Dikey boyut kaybı bulunduğunda kullanılabilirler 9 10 5  18/12/2024 Akrilik bölümlü protezlerde, kaidenin plağının ağız dokularına zarar vermemesi için ‘relief ve doldurma’ işlemleri dikkatli bir şekilde yapılmalıdır 11 AKRİLİK BÖLÜMLÜ PROTEZLERDE DOLDURMA VE RELİEF İŞLEMLERİ Dişlerin kaide plağı ile temas eden yüzeylerinde Block-outbulunmasa andırkatlar (doldurma) bile,işlemi lingual dişetlerine veya gelen basıncın palatinal andırkat hafifletilmesi bölgelerini ve alveol (relief) gerekmektedir kretlerindeki doku andırkatlarını kapsamalıdır. 12 6  18/12/2024 Bu işlem akriliğe transfer olmayacak bir materyal (polikarboksilat simanı gibi) ile de yapılabilir. 13 14 7  18/12/2024 Akrilik bölümlü protezlerde kaide plağı, doku desteğini sağlayan bir parçadır; protezin tutuculuğunda indirekt olarak etkilidir ve üzerine yapay dişlerin konulmasını sağlar 15 Kaide plağı genişledikçe üzerine gelen çiğneme basıncı daha yaygın olarak dağılacağı için, her bir cm2’ye gelen basıncın (spesifik çiğneme basıncı) daha az olacağı bilinmektedir 16 8  18/12/2024 Kaide plağının genişliğini etkileyen faktörler 1- Destek dişlerin sayısı: 17 Kaide plağının genişliğini etkileyen faktörler 2- Destek dişlerin sağlamlığı: 18 9  18/12/2024 Kaide plağının genişliğini etkileyen faktörler 3- Destek dişlerin bulundukları yerler: 19 Üst çenede akrilik bölümlü protezin kaide plağı genişliği azı dişlerinin protezde bulunmasına veya bulunmamasına göre değişecektir. 20 10  18/12/2024 Kennedy I olgularda, tüberler dolgun ve belirgin olduğunda bunları içine alan kaide plağının, sert damak yüzeyinde rugaların bittiği sınıra kadar gitmesi yeterli olacaktır. 21 Kaide plağının üst çenede postdam bölgesine kadar uzandığı olgularda tam protez kuralları geçerlidir ve hasta ağzında dokuların reziliens miktarı değerlendirilip model üzerinde protezin bitiş sınırı kazınır 22 11  18/12/2024 Alt çenede serbest sonlanan vakalarda kaide plağı retromolar kabartılara kadar uzanmalıdır. Ancak hiçbir zaman pterygomandibular ligamenti aşmamalıdır. 23 Lingual veya palatinal tarafta kaide plağının dişlerin ekvator hatlarına kadar uzatılması gerekir. 24 12  18/12/2024 Kaide plağının ekvator hattının da üzerinde sonlandırılmasının horizontal kuvvetelere karşı daha fazla direnç sağlayacağı da bildirilmektedir. 25 Kaide plağının dişlerin ekvator hatlarına veya daha yukarısına kadar uzatılmasının, kroşeler için resiprokasyon sağladığı ve protezin stabilitesinin de bu şekilde arttırılabileceği bildirilmektedir 26 13  18/12/2024 Ön bölgede ise kaide plağı kesici dişlerin singulumlarının üzerine oturmalıdır. 27 Modifikasyonu olmayan Kennedy II alt protezlerde dişli bölgedeki kaide plağı dişsiz bölgedeki kaide plağı ile simetrik olarak bitirilmeye çalışılmalıdır 28 14  18/12/2024 Kaide plağı dişsiz tarafta retromolar kabartıyı içine alırken; dişli tarafta en sondaki dişin distaline kadar uzatılmalıdır 29 Ön diş grubu olmayan hastalara protez yapıldığı zaman, estetik açıdan yapay dişlerin sanki dişetinden çıkıyormuş gibi görünmesi istenir. 30 15  18/12/2024  Dişlerin bu şekilde dizilmesine ‘ajusteli diş dizimi’ denir  Alveol kretleri biraz protrusiv ve dudak boyları kısa olan hastalarda bu dizim yapılmalıdır  Tutuculuktan ödün verilerek estetik arttırılır 31 Ancak ön bölgede kemik defektlerinin olduğu ve alveol kretinin çökük olduğu olgularda, dudaklara gerekli desteği sağlayabilmek için kaide plağı yapılmalıdır 32 16  18/12/2024 Yapay diş ve dişeti arasında yakın temasın sağlanabilmesi için model üzerinde 0.5-1.0 mm kadar bir kazıma yapılması gerekmektedir 33 34 17  18/12/2024 Kroşeler  Genel olarak kroşeler destek dişlerin kuron kısımlarının dışına tutunan ve protezin çeşitli yönlerdeki hareketlerini önleyen ve böylece protezin bir bütün olarak retansiyonuna ve stabilizasyonuna katkıda bulunan döküm veya bükme telden yapılmış metal parçalar olarak tanımlanmaktadırlar. 35 35 Kroşeler  Bölümlü protezlerde tutuculuk genellikle kroşeler ile sağlanır.  Kroşelerin tutuculuğu ise metalin deformasyona karşı gösterdiği direnç esasına dayanır. 36 36 18  18/12/2024 Kroşeler  Kroşeler dişin andırkatına yaklaşım yerlerine göre ikiye ayrılırlar;  Çevresel kroşeler:  Dişin andırkatına oklüzalden yaklaşan ve bukkal ve lingual iki koldan oluşan kroşelerdir. Bir kol tutucu diğeri karşılayıcı koldur.  Dişeti kroşeleri: Kaide plağından veya protez metal iskeletinden çıkan ve dişin andırkatına dişetinden yaklaşan tutuculardır. 37 37 Kroşeler  Kroşeler yapım metodlarına göre üçe ayrılabilir;  Bükme kroşeler  Döküm kroşeler  Kombinasyon kroşeleri 38 38 19  18/12/2024 Kroşeler  Bükme kroşeler: Resiprokal kol bükme telden yapılır karşılayıcı kısım için kaide plağından yararlanılır.  Döküm kroşeler  Resiprokal kol ve karşılayıcı kol dökümdür. 39 39 Kroşeler  Kroşeler yapım metodlarına göre üçe ayrılabilir;  Kombinasyon kroşeleri  Kombinasyon kroşede: tutucu kısım bükme telden karşılayıcı (respirokal) kısım ise dökümden yapılır. 40 40 20  18/12/2024 Kroşe telinin kesitinin şekli Kroşe malzemesi olarak çeşitli ebatlarda inoxy metal alaşımlardan hazırlanan teller kullanılır. Kroşe tellerinin kesiti yuvarlak veya yarım yuvarlaktır. Bölümlü protezlerde kullanılan tellerin kesiti yarım yuvarlaktır. 41 Bükme kroşelerin yapımı için kullanılan araç ve gereçler:  Kroşe teli (kesiti yarım yuvarlak, çapı 0.9-1.2 mm),  Waldsachs pensi  Düz pens  Eğri veya karga burun pens  Oluklu pens 42 42 21  18/12/2024 Prof. Dr. Fatma Ünalan 43 43 Bölümlü protezlerde oklüzal ilişkileri saptama yöntemleri  Bölümlü protezlerde çeşitli bölgelerde dişlerin olduğu ve olmadığı vakalar karşısında çok değişik durumlar ortaya çıkabilir.  Bu değişik durumlara göre oklüzal ilişkilerin saptanması konusunda farklı yöntemler söz konusudur.  Bu yöntemleri 5 grup altında toplayabiliriz. 44 44 22  18/12/2024 Bölümlü protezlerde oklüzal ilişkileri saptama yöntemleri  1. Modellerin doğrudan doğruya karşılıklı getirilmesi:  Şayet ağızda yeter derecede ve karşılıklı gelen doğal dişler varsa modelleri elde karşılıklı getirmek suretiyle hastanın doğal kapanışı sağlanabilir. Modeller kenarlarından kibrit çöpleri ile birbirine bağlanır suya doyurulur ve artikülatöre alınır. 45 45 Bölümlü protezlerde oklüzal ilişkileri saptama yöntemleri  2. Oklüzal ilişkilerin interoklüzal kayıtlarla alınması:  Kennedy sınıf III protezlerde olduğu gibi protezi destekleyecek yeter sayıda dişin bulunduğu, fakat karşılıklı dişlerin modelin elde kapatılabileceği gibi net bir şekilde karşılıklı gelmediği vakalarda kullanılır.  Bu yöntem için bir parça pembe mum yumuşatılarak dişler arasına konulur ve hastanın çenesi kapattırılır.  Mum termoplastik bir madde olduğu için şekil değiştirebilir ve kayıt yanlış olabilir. 46 46 23  18/12/2024 Bölümlü protezlerde oklüzal ilişkileri saptama yöntemleri  2. Oklüzal ilişkilerin interoklüzal kayıtlarla alınması:  Mumla interoklüzal kayıt alınırken şunlara dikkat etmelidir:  Mum homojen olarak ısıtılmalıdır.  Hastanın ağzına konulan mum kitlesi çok büyük olmamalı ve yumuşak dokular üzerine taşmamalıdır.  Yumuşak dokular üzerine taşan kısımlar keskin bir spatül ile kesilmelidir.  Mum kayıt ağızdan çıkartılıp su altında soğutulmalı tekrar ağıza konularak kontrol edilmelidir.  Ağızdan en son çıkartılırken soğutularak su püskürtülerek çıkartılmalıdır.  Bunlara ilaveten mum kaydın çinkoösit-öjenol ölçü maddesi ile desteklenmesinde yarar vardır. 47 47 Bölümlü protezlerde oklüzal ilişkileri saptama yöntemleri  3. Oklüzal ilişkilerin kaide plakları ve mum duvarlar aracılığı ile saptanması:  Bu yöntemin uygulanabilmesi için vakanın tek veya çift taraflı dişsiz olması, dişsiz alanların uzun olması, üst ve altçenedeki dişlerin karşılıklı gelmemesi gerekir.  Mum duvarların ortasına V şeklinde bir çentik açılır ve içine çinkooksit-öjenol ölçü maddesi konur.  Hastanın çenesi sentrik ilişki konumunda kapattırılır. 48 48 24  18/12/2024 Bölümlü protezlerde oklüzal ilişkileri saptama yöntemleri  4. Oklüzal ilişkinin tamamen mum duvarlar üzerinde yapılması:  Bu yöntem doğal dişler arasında karşılıklı temas olmayan vakalarda uygulanır.  Örnek:  Üst tam dişsiz, alt bölümlü dişsiz veya var olan karşılıklı ana dişlerin temas etmediği ve eksentrik çene hareketlerini etkilemediği vakalar gibi.  Böyle bir durumda hekim tam protez yapımındaki gibi hareket eder. 49 49 Bölümlü protezlerde oklüzal ilişkileri saptama yöntemleri  5. Oklüzal hareket yollarını kaydederek oklüzal ilişkilerin saptanması:  Bölümlü protezlerde oklüzal hareket yollarının kaydedilerek oklüzal ilişkilerin saptanması seçilmiş vakalarda uygulanan bir yöntemdir. 50 50 25