Rules Organization in the Classroom PDF

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΠΘ ΜΑΘΗΜΑ: Εκπαιδευτικές Προσεγγίσεις & Σχολικές Πρακτικές ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ Θ. ΖΑΧΟΣ http://users.auth.gr/dimzachos  Στην καλή λειτουργία της σχολικής τάξης επιδρά: Η προσωπική θεωρία του δασ...

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΠΘ ΜΑΘΗΜΑ: Εκπαιδευτικές Προσεγγίσεις & Σχολικές Πρακτικές ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ Θ. ΖΑΧΟΣ http://users.auth.gr/dimzachos  Στην καλή λειτουργία της σχολικής τάξης επιδρά: Η προσωπική θεωρία του δασκάλου Το κλίμα στην τάξη Η πρόβλεψη (πρόληψη) & ο προγραμματισμός  Η καλή λειτουργία της τάξης εξασφαλίζεται με: 1. Την πρόληψη (ρυθμίσεις φυσικού & κοινωνικού περιβάλλοντος, συνεχής υποστήριξη των μαθητριών/ών, επεμβάσεις πριν εκδηλωθεί / μεγαλώσεις κάποιο πρόβλημα) 2. Τον τρόπο αντίδρασής μας (συνέπειες και εφαρμογή τους – έμφαση στη θετική συμπεριφορά)  Η καλή λειτουργία της τάξης εξασφαλίζεται με: Σας υπενθυμίζω ότι οι συνέπειες που θα εφαρμόσουμε μετά κάποιο περιστατικό θα πρέπει να έχουν πάντα ως στόχο τους την επανόρθωση και όχι την τιμωρία.  Ασφάλεια στο σχολείο Κανόνες λειτουργίας της τάξης  ( αρθ.2, Ν. 1566/1985 και αρθ. 73, Ν. 3518/2006) η φοίτηση των μαθητών στην Α/θμια Εκπ/ση είναι υποχρεωτική, εφόσον ο μαθητής δεν έχει υπερβεί το 16ο έτος της ηλικίας του. Όποιος έχει την επιμέλεια του προσώπου του ανηλίκου και παραλείπει την εγγραφή ή την εποπτεία του ως προς τη φοίτηση τιμωρείται, σύμφωνα με το άρθρο 458 του Ποινικού Κώδικα (χρηματικό πρόστιμο). Επιπλέον, με το Π.Δ. 161/2000 μεταβιβάζεται στο Νομάρχη η αρμοδιότητα επιβολής κυρώσεων στους γονείς και κηδεμόνες που δεν εγγράφουν τα παιδιά τους στο σχολείο και αμελούν για την τακτική φοίτησή τους. ( αρθ.2, Ν. 1566/1985 και αρθ. 73, Ν. 3518/2006) Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.2, αρθ.11 του Π.Δ. 201/1998, όταν ο μαθητής απουσιάζει αδικαιολόγητα και οι γονείς ή ο κηδεμόνας τους δεν επικοινωνούν με το σχολείο παρά τις ειδοποιήσεις, αναζητείται η οικογένεια του μέσω της δημοτικής ή αστυνομικής αρχής. Στις περιπτώσεις που η αναζήτηση δεν φέρει αποτέλεσμα, αναφέρεται η διακοπή της φοίτησης στον αρμόδιο Προϊστάμενο Δlνσης ή Γραφείου Α/θμιας Εκπ/σης, ο οποίος αναζητά το μαθητή σε όλα τα σχολεία του νομού και, εν συνεχεία, η αρμόδια Υπηρεσία του ΥΠ.Ε.Π.Θ. αναζητά το μαθητή σε όλα τα σχολεία της χώρας. Παράγοντες που σχετίζονται με τη σχολική ασφάλεια Εφαρμογή ενιαίας πολιτικής στο σχολείο - συνεργασία μεταξύ του προσωπικού & κατανομή ρόλων Το καλό σχολικό κλίμα Η γνώση & τήρηση της κείμενης νομοθεσίας για τις ποινικές πράξεις Όταν καταστρώνουμε το σχέδιο για την τήρηση της ασφάλειας και την ομαλής καθημερινής δραστηριότητας ερωτήματα: 1. Μήπως αναπαραγάγουμε αυτό που αντιπαλεύουμε; 2. Τι επακολουθεί τις μη-αποδοτικές συμπεριφορές; 3. Λάβαμε υπόψιν την αξιοπρέπεια των Μ; 4. Λάβαμε υπόψιν τους νόμους, τα διατάγματα & τις υπουργικές αποφάσεις; Σχέδιο για την τήρηση της ασφάλειας και την ομαλής καθημερινής δραστηριότητας ερωτήματα: 5. Μπορούμε να εφαρμόσουμε το σχέδιο με σταθερότητα; 6. Μπορούμε να εφαρμόζουμε τις συνέπειες με συνέπεια, αλλά και με σύνεση & κάποια ευελιξία; 7. Το σχέδιο συμπεριλαμβάνει και τη σχέση των Δ με την πειθαρχία ή εξαντλείτε στους/στις μαθητές/τριες;  Σχολική Μονάδα Μέτρα και κανόνες που στοχεύουν 1. Στην ανάπτυξη της υπευθυνότητας & της αυτό- πειθαρχίας 2. Στην πρόληψη των ανεπιθύμητων συμπεριφορών 3. Στην διόρθωση των μη-επιθυμητών συμπεριφορών 4. Στην αποκατάσταση χρόνιων & σοβαρών προβλημάτων συμπεριφοράς  Σχολική Μονάδα Μέτρα και κανόνες 1. Εναρμονίζουμε (όσο είναι δυνατόν) των επιμέρους απόψεων ως προς την έλεγχο & την «πειθαρχία» 2. Ευδιάκριτοι στόχοι και προβλέψεις 3. Εστιάζουμε σε διαδικασίες με τις οποίες ενθαρρύνουμε τις θετικές / αποδοτικές συμπεριφορές 4. Εστιάζουμε σε διαδικασίες με τις οποίες αποθαρρύνουμε τις αρνητικές / μη αποδοτικές συμπεριφορές  Σχολική Μονάδα Μέτρα και κανόνες 5. Δείχνουμε συνέπεια (χωρίς ευνοιοκρατία), αλλά & (κάποια) ευελιξία σε κάποιες περιστάσεις στην τήρηση των κανόνων 6. Αποφεύγουμε τις εκπλήξεις 7. Αξιολογούμε την επιτυχία των ανωτέρω Καλή λειτουργία της σχολικής τάξης  Στην καλή λειτουργία της σχολικής τάξης επιδρά: Η πρόβλεψη (πρόληψη) & ο προγραμματισμός Το κλίμα της τάξης Η καλή λειτουργία της τάξης εξασφαλίζεται με: 1. Την πρόληψη (ρυθμίσεις φυσικού & κοινωνικού περιβάλλοντος) 2. Τον τρόπο αντίδρασης (όταν τα προβλήματα εμφανιστούν)  Πρόληψη Το σύνολο των ενεργειών & των «μέτρων» που έχουν ως στόχο να δημιουργήσουν & να εδραιώσουν ένα τέτοιο περιβάλλον που θα διευκολύνει την επίτευξη των στόχων της εκ/κης διαδικασίας Στην πρόληψη εντάσσονται: Οι ενέργειες του προγραμματισμού Η εισαγωγή ρυθμίσεων & κανόνων που αφορούν στη λειτουργία της τάξης  Γιατί χρειάζεται ο προγραμματισμός; 1. Ξεκαθαρίζουμε τους στόχους & τους τρόπους με τους οποίους θα τους πετύχουμε 2. Μελετούμε ζητήματα που αφορούν στην ασφάλεια, στο χρόνο, στο χώρο, στη δυναμική των μαθητριών μας & των γονέων τους έτσι ώστε να έχουμε ξεκάθαρο το πώς θα πετύχουμε τους στόχους μας Ρυθμίσεις & Ρουτίνες Ασφάλειας & προστασίας στην τάξη (χώρος) θέση του Δ - Θέση του γραφείου της Δ θέση των Μ οπτική επαφή Είσοδος – έξοδος στην / από την τάξη - Ευκολία πρόσβασης στην έξοδο Σχηματισμός ομάδων (αριθμός & σύνθεση των ατόμων)  Ρυθμίσεις στην τάξη (χώρος) ❑ Να κάνουμε όσο πιο φιλικό το χώρο της σχολικής αίθουσας. ✓ Θέση θρανίων, γραφείου εκ/κου, επίπλων, p/c, projector, ερμαριών για υλικά & μέσα διδασκαλίας ✓ Φυτά στην αίθουσα, χρώμα τοίχων, εικόνες, ζωγραφιές  Ρυθμίσεις στην τάξη (ανέσεις) 1. σωστή θερμοκρασία – τακτική ανανέωση του αέρα 2. Μείωση των ενοχλητικών θορύβων 3. Κατάλληλος φωτισμός  Ρυμίσεις & Ρουτίνες 1. Τι κάνουμε σε περιπτώσεις φυσικών φαινομένων (π.χ. σεισμός, πυρκαγιά ή αν κλειδωθούμε στην τάξη) 2. Πώς παίρνουν (τα παιδιά) το λόγο και πώς επικοινωνούν μαζί μας όταν κάνουν κάποια άσκηση 3. Τι θα κάνουν όταν τελειώσουν νωρίς μια εργασία 4.Πώς θα βγαίνουν έξω από την αίθουσα σε περίπτωση που χρειαστεί να πάνε στο μπάνιο ή για κάποια άλλο λόγο  Ρυμίσεις & Ρουτίνες 5. Πώς θα «ξύνουν» τα μολύβια και πώς θα πετάνε τα χαρτιά 6. Πώς θα μοιράζουμε και πώς θα μαζεύουμε χαρτιά, τετράδια ή άλλα υλικά 7. Πώς θα καθαρίζουμε την αίθουσα μετά από κάποια δραστηριότητα που το απαιτεί  Ρύθμιση του Σχολικού Χρόνου (Παραγωγική) χρήση του χρόνου 1. Προλαμβάνει επιπλοκές & προβλήματα Αυξάνει την ικανοποίηση Εξαλείφει το νεκρό / αμήχανο χρόνο  Ρύθμιση του Σχολικού Χρόνου Παραγωγική χρήση του χρόνου(2) 2. Χρόνος διάλεξης (όχι πάνω από 20΄). 3. Διαλείμματα εκτόνωσης 4. Χρόνος έναρξης & κλεισίματος του μαθήματος 5. Χρόνος μετάβασης από ένα μάθημα στο άλλο 6. «Διαχείριση» χρόνου  Ρύθμιση της Σχολικής Ύλης Ρύθμιση ζητημάτων, όπως ο καθορισμός της ύλης που θα πρέπει να διδαχθεί, η χρονική διάταξη της διδασκαλίας των μαθημάτων, τα διαλλείματα, οι μέθοδοι διδασκαλίας κα.  Στην καλή λειτουργία της σχολικής τάξης επιδρά: Η πρόβλεψη (πρόληψη) & ο προγραμματισμός Το κλίμα στην τάξη  Το κλίμα στην τάξη Στόχος η δημιουργία & διατήρηση ενός γόνιμου και αποτελεσματικού ως προς όλους τους στόχους της εκπαίδευσης κλίματος, στηριγμένου στις δημοκρατικές αρχές Παράγοντες που σχετίζονται με τη διατήρηση καλού κλίματος στη σχολική τάξη Η δυναμική της ομάδας Ο αριθμός μαθητών/τριών & η αναλογία Δ/ Μ Ψυχολογικές & συναισθηματικές ανάγκες των Μ Γνώσεις & Ακαδημαϊκές επιδόσεις - μαθητές του σχολείου μας & οι ανάγκες τους Κίνητρα Παράγοντες που σχετίζονται με τη διατήρηση καλού κλίματος στη σχολική τάξη Ο αριθμός μαθητών/τριών & η αναλογία Δ/ Μ Έλεγχος της τάξης Ανωνυμία & η ανοχή της Προσεκτική εποπτεία Ομαδική δουλειά Παράγοντες που σχετίζονται με τη διατήρηση καλού κλίματος στη σχολική τάξη Ομοιογένεια – ανομοιογένεια της τάξης Διαφοροποιημένες δραστηριότητες σε (προσωρινές ομάδες) Συμμαθήτριες δασκάλες Παράγοντες που σχετίζονται με τη διατήρηση καλού κλίματος στη σχολική τάξη Ηγέτιδες της τάξης Να τις ξέρουμε Να τις εντάξουμε στο σχεδιασμό & στους στόχους της τάξης Παράγοντες που σχετίζονται με τη διατήρηση καλού κλίματος στη σχολική τάξη Κλίκες Σε ποια βάση; Η απόρριψη των «έξω» Πληροφοριακή συζήτηση τάξης Παράγοντες που σχετίζονται με τη διατήρηση καλού κλίματος στη σχολική τάξη Δημοκρατία στην τάξη: Σεβασμός στους μαθητές & στις μαθήτριες Ελευθερία μέσα σε καθορισμένα & λογικά όρια Δικαιοσύνη Παράγοντες που σχετίζονται με τη διατήρηση καλού κλίματος στη σχολική τάξη Δημοκρατία στην τάξη: Συμμετοχή των μαθητριών στη λήψη αποφάσεων στην τάξη Ομαδική, συμμετοχική μάθηση χιούμορ Μέτρα διατήρησης της καλής λειτουργίας της σχολικής τάξης  Μη αποδεκτές συμπεριφορές των παιδιών Τι κάνουν οι εκπαιδευτικοί Θέλουμε να επιτύχουμε και να διατηρήσουμε τη συνεργασία Κινητοποιήσουμε και να δεσμεύσουμε τους/τις μαθητές/τριές μας  Μέτρα και κανόνες διατήρησης της καλής λειτουργίας της σχολικής τάξης Οι κανόνες: ✓ δεν αποτελούν απλή αντανάκλαση κάποιων ουδέτερων και κοινά αποδεκτών αξιών, αλλά των κυρίαρχων ιδεών για τη συμπεριφορά και την ηθική ✓ Η φύση τους είναι πολιτική και σχετίζεται με την κυρίαρχη για τις παραβάσεις και τις ποινές ιδεολογία.  Μέτρα και κανόνες διατήρησης της καλής λειτουργίας της σχολικής τάξης Οι κανόνες: μπορεί να γίνουν εργαλεία αυταρχισμού εφόσον δεν τους συζητούμε και τους αξιολογούμε κριτικά μέσα και έξω από το σχολείο Γι’ αυτό θα πρέπει να θυμόμαστε ότι: αποσκοπούν στην εύρυθμη λειτουργία της τάξης και όχι στον περιορισμό και τον έλεγχο των μαθητριών  Μέτρα και κανόνες διατήρησης της καλής λειτουργίας της σχολικής τάξης Οι κανόνες: 1. Καλό είναι να είναι λίγοι (τέσσερις με έξι), κατανοητοί, σαφείς & αποδεκτοί. Όχι υπερβολές & ασάφειες  Μέτρα και κανόνες διατήρησης της καλής λειτουργίας της σχολικής τάξης 2. Γλώσσα κατανοητή (χρησιμοποιούμε και φωτογραφίες ή σκίτσα στις μικρές τάξεις) απ’ όλες ✓ πχ. φέρνουμε κάθε μέρα μαζί στην τάξη μας τα βιβλία, τα τετράδια και τα μολύβια μας και όχι ✓ «είμαστε κάθε μέρα έτοιμοι να ξεκινήσουμε».  Μέτρα και κανόνες διατήρησης της καλής λειτουργίας της σχολικής τάξης 3. Οι μαθητές/τριες θα πρέπει να συμμετέχουν στην διαμόρφωση των κανόνων λειτουργίας της τάξης και των συνεπειών της παραβίασής τους (παρέχουμε σχετικές οδηγίες η καθοδηγούμε την τάξη) - Η διαμόρφωσή τους δίνει ευκαιρίες για προβληματισμό και ομαδική συζήτηση θεμάτων ηθικής  Μέτρα και κανόνες διατήρησης της καλής λειτουργίας της σχολικής τάξης 4. ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ: Ο έλεγχος δεν είναι ο σκοπός αλλά το μέσο. Επομένως, ο υπερβολικός έλεγχος μπορεί να οδηγήσει σε αντιδράσεις & «στάσεις». Καλύτερα λοιπόν να οδηγείς, και όχι να «αστυνομεύεις» το/τη μαθητή/τρια  Μέτρα και κανόνες διατήρησης της καλής λειτουργίας της σχολικής τάξης 5. Είναι πολύ πιθανόν να μην κατανοούν όλοι/ες με τον ίδιο τρόπου τους κανόνες Γι’ αυτό: «Διδάσκουμε» τους κανόνες συμπεριφοράς. Πώς το κάνουμε: μετωπικά, διαλογικά ή με παιχνίδι ρόλων, για μερικά λεπτά την ημέρα κατά τις πρώτες βδομάδες της διδασκαλίας  Μέτρα και κανόνες διατήρησης της καλής λειτουργίας της σχολικής τάξης Επεξηγούμε συνέχεια τη λογική των κανόνων. Δεν εκδίδουμε διατάγματα Αφήνουμε χώρο στους/στις μαθητές/τριες να κάνουν λάθος -Συνεργαζόμαστε για να μη ξαναγίνει Προτάσσουμε τη θετική επανατροφοδότηση για όλους/ες  Μέτρα και κανόνες διατήρησης της καλής λειτουργίας της σχολικής τάξης Διακρίνουμε μεταξύ των βασικών και αδιαπραγμάτευτων κανόνων και των δευτερευόντων: ΒΑΣΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ: ΣΕΒΟΜΑΣΤΕ τους/τις άλλους/ες Απαγορεύονται οι διακρίσεις (με βάση την κοινωνική τάξη, την εθνική / εθνοτική καταγωγή, το πολιτισμικό περιβάλλον, το φύλο, το σεξουαλικό προσανατολισμό, τις αναπηρίες) Μέτρα και κανόνες διατήρησης της καλής λειτουργίας της σχολικής τάξης Απαγορεύεται αυστηρά κάθε είδους βία, άρα και: Δεν επιτιθόμαστε σωματικά ή λεκτικά σε άλλους/ές (καυγάδες, σωματική εμπλοκή) (αυτοάμυνα;) Δεν προσβάλλουμε τον/την άλλο (εμφάνιση {ομορφιά, ντύσιμο, χτένισμα}, τρόπος ομιλίας) Ο λόγος του μίσους  Μέτρα και κανόνες διατήρησης της καλής λειτουργίας της σχολικής τάξης Ερχόμαστε στην ώρα μας Κάνουμε τις εργασίες μας Ζητάμε άδεια για να μετακινηθούμε από τη θέση μας Δεν τρώμε και δε μασάμε στην τάξη Μέτρα και κανόνες διατήρησης της καλής λειτουργίας της σχολικής τάξης Διάλογος και συζητήσεις στην τάξη: Ακούμε ήσυχα όποιον/α μιλάει & περιμένουμε να τελειώσει Δεν κάνουμε προσωπικές επιθέσεις, δίνουμε βάρος στο τι λέει κάποιος/α και όχι στο ποιος/α το λέει Δε διακόπτουμε Σηκώνουμε το χέρι για να μιλήσουμε χωρίς «κυρία, κυρία, κυρία………» Είμαστε ευγενικοί/ές  Μέτρα και κανόνες διατήρησης της καλής λειτουργίας της σχολικής τάξης Ξεκινώντας το σχολικό έτος Έμπειρη δασκάλα: 1. Συστήνει τον εαυτό της & φροντίζει να γνωριστούν οι Μ 2. Επιστολή στους γονείς & κηδεμόνες 3. «Αναγνωρίζει» τα ενδιαφέροντα των μαθητών/τριών της 4. Φροντίζει να δημιουργηθούν οι κανόνες 5. Φροντίζει να γίνουν κατανοητές οι διαδικασίες  Μέτρα και κανόνες διατήρησης της καλής λειτουργίας της σχολικής τάξης Ξεκινώντας το σχολικό έτος Έμπειρη δασκάλα: 6. «Βλέπει» τους μαθητές στα μάτια 7. Επεμβαίνει άμεσα σε κάθε μη αποδοτική συμπεριφορά που χρειάζεται ανάλυση 8. Κάνει αισθητή την παρουσία της στη συγκέντρωση & στο διάδρομο 9. Είναι περισσότερο «σφιγμένη» από ότι συνήθως; Επικοινωνιακά μέσα για τη διατήρηση της καλής λειτουργίας της σχολικής τάξης Για τη σχολική εργασία δουλεύετε προσεκτικά με συγκέντρωση ήσυχα τελειώνετε στην ώρα σας Κάντε πάντοτε ότι καλύτερο μπορείτε  Επικοινωνιακά μέσα για τη διατήρηση της καλής λειτουργίας της σχολικής τάξης Χρήση του Μη Μη μιλάς τρως, πίνεις ή μασάς μαστίχα Μη σηκώνεσαι από τη θέση σου χωρίς άδεια Μην ενοχλείς το διπλανό σου Μην αργείς να τελειώσεις την εργασία σου  Επικοινωνιακά μέσα για τη διατήρηση της καλής λειτουργίας της σχολικής τάξης Καλύτερα Τρώμε & πίνουμε στο διάλλειμα σήκωνε το χέρι σου για να ζητήσεις κάτι Επικεντρώσου στην εργασία σου και όχι σε πειράγματα Φρόντισε να τελειώσεις την εργασία σου στην ώρα της Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας