2ο - Ράλλης Ε - Ηλιακό έγκαυμα ΧΠ (Pdf) Past Paper

Ηλιακό έγκαυμα Ευστάθιος A. Ράλλης Αναπλ. Καθηγητής Δερματολογίας - Αφροδισιολογίας ΠΑ.Δ.Α.  Ηλιακό έγκαυμα Το ηλιακό έγκαυμα είναι µια οξεία δερματική φλεγμονώδης αντίδραση που ακολουθεί την υπερβολική έκθεση του δέρματος σε υπεριώδη ακτινοβολία (UVR). ...

Ηλιακό έγκαυμα Ευστάθιος A. Ράλλης Αναπλ. Καθηγητής Δερματολογίας - Αφροδισιολογίας ΠΑ.Δ.Α.  Ηλιακό έγκαυμα Το ηλιακό έγκαυμα είναι µια οξεία δερματική φλεγμονώδης αντίδραση που ακολουθεί την υπερβολική έκθεση του δέρματος σε υπεριώδη ακτινοβολία (UVR).  Ήλιος Είναι ο σημαντικότερος αστέρας του ηλιακού- πλανητικού συστήματος. Από τα βάθη της ιστορίας ο Ήλιος θεωρήθηκε ως η υπέρτατη ζωογόνος δύναμή πάνω στη Γη. Αποτελεί σταθμό παραγωγής ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας.  Η ηλιακή ακτινοβολία αποτελεί ένα µέρος µόνο του ολικού φάσµατος της ηλεκτροµαγνητικής ακτινοβολίας. Το ηλιακό φάσµα περιλαµβάνει: Τα ραδιοκύµατα Τα µικροκύµατα Την υπέρυθρη ακτινοβολία Το ορατό φως Την υπεριώδη ακτινοβολία Τις ακτίνες Χ Την ακτινοβολία γ Η ηλιακή ακτινοβολία αποτελείται από διάφορα µήκη κύματος και µας παρέχει τη θερμότητα και το φως, ταυτόχρονα όμως και την επιβλαβή υπεριώδη ακτινοβολία.  UVA: 320 - 400 nm UVB: 280 - 320 nm UVC: 200 - 280 nm UVA I: 340 - 400 nm UVA II: 320 - 340 nm  MED (Minimal Erythema Dose) Μονάδα µέτρησης του ηλιακού εγκαύµατος είναι η Ελάχιστη Ερυθηµατογόνος Δόση (Minimal Erythemal Dose, MED). Πρόκειται για την ελάχιστη έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία που προκαλεί ερύθηµα στο δέρµα µετά από µία και µόνη έκθεση. Εκφράζεται σε ποσό ενέργειας ανά µονάδα επιφάνειας. Παράγοντες που επιδρούν στην ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας Ώρα της ημέρας Εποχή του χρόνου Γεωγραφικό πλάτος Καιρικές συνθήκες Αντανάκλαση της επιφάνειας Υψόμετρο Διάχυση στην ατμόσφαιρα Τα σύννεφα Οφέλη της ηλιακής ακτινοβολίας Ενεργοποιεί την προβιταμίνη D3. Ενεργοποιεί τον µηχανισµό σχηματισμού της µελανίνης. Πηγή θερµότητας και εκμεταλλεύσιμη πηγή ενέργειας. Χαρίζει ευεξία, ζωντάνια και χαρά. Η ηλιακή έκθεση έχει ως αποτέλεσµα: Ερύθηµα Ηλιακό έγκαυμα Φωτοευαισθησία Mελάχρωση Φωτογήρανση Καταρράκτη Ανοσοκαταστολή Καρκινογένεση (µη µελανωτικοί όγκοι & µελάνωµα)  Η καρκινογενετική επίδραση της UVB, πραγματοποιείται µέσω της άμεσης απορρόφησής της από το DNA των επιδερμικών κυττάρων και της δημιουργίας χαρακτηριστικών μεταλλάξεων σε κρίσιµα για την κυτταρική επιβίωση γονίδιων. Η UVA επιδρά κυρίως µέσω οξειδωτικών μηχανισμών καθώς η απορρόφησή της από τα χρωμοφόρα του δέρματος προκαλεί το σχηματισμό ελευθέρων ριζών οξυγόνου.  Οι ακτίνες UVA και UVB παίζουν ρόλο στο ηλιακό έγκαυμα, αν και οι ακτίνες UVB ευθύνονται για την άμεση βλάβη του DNA προκαλώντας το σχηματισμό διμερών κυκλοβουτανίου - θυμίνης. Όταν σχηματίζονται αυτά τα διμερή, το σώμα δημιουργεί µια απόκριση επιδιόρθωσης DNA, η οποία περιλαμβάνει την πρόκληση απόπτωσης κυττάρων και την απελευθέρωση φλεγμονωδών δεικτών όπως προσταγλανδίνες και βραδυκινίνη. Αυτό οδηγεί σε αγγειοδιαστολή, οίδημα και πόνο που μεταφράζεται κλινικά σε κόκκινο, επώδυνο δέρμα που εμφανίζεται σε ένα ηλιακό έγκαυμα.  Επιπλέον, η έκθεση του δέρµατος στην UVB προκαλεί αύξηση των χηµειοκινών µε αποτέλεσµα την υπερβολική ενεργοποίηση των υποδοχέων πόνου του δέρµατος. Τα άτοµα µε φωτοτύπους τύπου I έως III έχουν αυξηµένο κίνδυνο ηλιακού εγκαύµατος. Αυτό οφείλεται στη µειωµένη χρωστική µελανίνης στο δέρµα που εµποδίζει την υπεριώδη ακτινοβολία. Φωτότυπος δέρµατος κατά Fitzpatrick: Όσο πιο ανοιχτό είναι το χρώµα του δέρµατος, τόσο πιο εύκολα δηµιουργούνται τα ηλιακά εγκαύµατα.  Φωτότυποι δέρµατος κατά Fitzpatrick: Φωτότυπος Χρώμα δέρματος Ηλιακό έγκαυμα και μαύρισμα Ι Λευκό δέρμα, ξανθά ή κόκκινα Πάντα καίγεται, ποτέ δεν μαυρίζει μαλλιά, γαλανά μάτια, φακίδες ΙΙ Λευκό δέρμα, ξανθά ή κόκκινα Συνήθως καίγεται , μαυρίζει ελάχιστα μαλλιά, γαλανά ή πράσινα μάτια ΙΙΙ Λευκό Κάποιες φορές καίγεται, μαυρίζει προοδευτικά IV Ήπια καστανό Σπάνια καίγεται, μαυρίζει εύκολα V Σκούρο Καστανό Σπάνια καίγεται, μαυρίζει πάντα VI Μαύρο Ποτέ δεν καίγεται, μαυρίζει πάντα  Σηµαντικές αλλαγές συµβαίνουν σε όλα τα επίπεδα του δέρµατος Στην επιδερµίδα: απώλεια κυττάρων Langerhans και κενά κερατινοκύτταρα. Στο χόριο: αγγειακές αλλαγές που παρατηρούνται εντός 30 λεπτών από την έκθεση σε ακτινοβολία (διεύρυνση των ενδοθηλιακών κυττάρων και οίδηµα) που προκαλείται από την αποκοκκίωση των µαστοκυττάρων. Τα επίπεδα ισταµίνης και προσταγλανδίνης Ε2 αυξάνονται. Όλα αυτά αντιστρέφονται µετά από 24 ώρες από την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία.  Η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο προκαλεί: Οξείες δερματικές αντιδράσεις: φωτοτοξικότητα, ηλιακό έγκαυμα, φωτοδερματίτιδα, φωτοαλλεργία, ηλιακή κνίδωση, πολύµορφο εκ φωτός εξάνθημα, ακτινική κνήφη και ευλογιοειδής ιδρώα. Χρόνιες δερματικές αντιδράσεις: φωτογήρανση, χρόνια ακτινική δερματίτιδα, ηλιακή φακή, ακτινική υπερκεράτωση, βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, ακανθοκυτταρικό καρκίνωµα, κακοήθες μελάνωμα, δερματική πορφυρία, καταρράκτης. Η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία µπορεί να προέλθει από διάφορες πηγές, όπως: Ο ήλιος Οι τεχνητές πηγές φωτός  Το ερύθηµα από την UVA αρχίζει περίπου 6 ώρες µετά την έκθεση και κορυφώνεται µετά από 12- 24 ώρες. H βαρύτητά του είναι μεγαλύτερη όταν αυξάνεται η έκθεση.  Κλινική εικόνα Ερύθημα Ευαισθησία Σοβαρό έγκαυμα με πομφόλυγες Έντονη δυσφορία Οίδημα Ρίγη Πυρετός Ναυτία Ταχυκαρδία Υπόταση Απολέπιση μετά από 1 εβδομάδα Φάρμακα που μπορεί να προκαλέσουν φωτοευαισθησία Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη Ηρεμιστικά Αγχολυτικά Διουρητικά Ρετινοειδή Φάρμακα για το σακχαρώδη διαβήτη Ανθελονοσιακά Ορισμένα αντιβιοτικά Ουσίες που μπορεί να προκαλέσουν φωτοευαισθησία Αρώματα ή σκευάσματα που περιέχουν έλαια περγαμόντου, κίτρου ή άλλων εσπεριδοειδών (περιέχονται και σε ορισμένα φυτικά εντομοαπωθητικά)  Η αύξηση του αριθµού των ηλιακών εγκαυµάτων στον άνθρωπο σχετίζεται άµεσα µε την αύξηση του κινδύνου καρκίνου του δέρµατος. Εποµένως, µε την πλήρη κατανόηση της αιτίας, της θεραπείας και της πρόληψης των ηλιακών εγκαυµάτων, οι ασθενείς µπορούν να µειώσουν δραστικά τον κίνδυνο καρκίνου του δέρµατος. Με την πρόληψη του ηλιακού εγκαύµατος, οι ασθενείς µπορούν να µειώσουν τις ηλιακές επιπτώσεις της γήρανσης, γεγονός που µπορεί να οδηγήσει σε καλύτερα αισθητικά αποτελέσµατα. Το τεχνητό µαύρισµα σε κλίνες μαυρίσματος (solarium) αυξάνει την χρωστική του δέρματος αλλά δεν αυξάνει την MED της UVB και άρα δεν προφυλάσσει από τη βλάβη που προκαλεί η UVB.  Θεραπεία - Αντιμετώπιση Υποστηρικτική θεραπεία - Αντιμετώπιση του άλγους Τοπικά καταπραϋντικά γαλακτώματα Τοπικά στεροειδή μέτριας ισχύος (τάξης ΙΙ) Παραμονή σε δροσερό περιβάλλον Ελαφρά ρούχα και απόλυτη αποφυγή έκθεσης στον ήλιο Λήψη άφθονων υγρών και αναλγητικών για τον πόνο  Προφύλαξη 1. Αντιηλιακή προστασία 2. Αποφυγή έκθεσης στον µεσηµεριανό ήλιο 3. Αναζήτηση σκιάς 4. Προστατευτικός ρουχισµός 5. Καπέλο 6. Γυαλιά 7. Αποφυγή λαµπών µαυρίσµατος  Αντιηλιακό Τοπικό σκεύασμα (κρέμα, έλαιο, spray, gel) που κατά την επαφή µε το δέρμα προστατεύει από την υπεριώδη ακτινοβολία µέσω είτε διασποράς, είτε αντανάκλασης, είτε απορρόφησης της ακτινοβολίας. Αντηλιακά µε χημικά και φυσικά φίλτρα.  SPF – Sun Protection Factor Κλάσµα ελάχιστης ερυθηµατογόνου δόσης µε αντηλιακό προς την ελάχιστη ερυθηµατογόνο δόση χωρίς αντηλιακό. Ελάχιστη ερυθηµατογόνος δόση: ελάχιστη ποσότητα ενέργειας που προκαλεί ερύθηµα. Ευχαριστώ