Wpływ geopolityki na globalizację w XXI wieku PDF

Napięcia geopolityczne jako siła kształtująca proces globalizacji w trzeciej dekadzie XXI w. mgr Marceli Hązła [email protected] Globalizacja jako synonim intensyfikacji międzynarodowych przepływów handlowych „Koniec historii” w latach 90. W okresie „h...

Napięcia geopolityczne jako siła kształtująca proces globalizacji w trzeciej dekadzie XXI w. mgr Marceli Hązła [email protected] Globalizacja jako synonim intensyfikacji międzynarodowych przepływów handlowych „Koniec historii” w latach 90. W okresie „hiperglobalizacji” państwa skupiały się na wykorzystywaniu swoich przewag konkurencyjnych Poskutkowało to masowym przenoszeniem produkcji przemysłowej do krajów charakteryzujących się niskimi kosztami pracy Okres do światowego kryzysu finansowego charakteryzował się wzmożonym wykorzystywaniem offshoringu „Flying Geese Paradigm” Udział w światowej produkcji przemysłowej gospodarek rozwiniętych i rozwijających się, 1990, 2000 i 2010 Udział w światowym PKB gospodarek rozwiniętych (G6) i industrializujących się (I6), 1970-2022 Dyskusja na temat globalizacji w drugiej połowie XX w.  Po kryzysie finansowym 2007-2009: pojęcia slowbalizacji i deglobalizacji Offshoring produkcji przestał być (aż tak) atrakcyjny Coraz większe znaczenie miało bezpieczeństwo łańcuchów dostaw (zarządzanie ryzykiem stało się bardzo popularne po kryzysie) Pozwalało to także ograniczać koszty transportu, zarządzania strukturami obejmującymi wiele stref czasowych, kultur itp. Skupiono się na przenoszeniu produkcji do krajów zbliżonych geograficznie Po kryzysie finansowym w strategii coraz większej liczby firm zaczął dominować nearshoring Udział zapotrzebowania Unii Europejskiej na gaz zaspokajany przez dostawy z Rosji, 2001-2020  Ostatnie lata charakteryzują się jednak wzmożoną liczbą kryzysów… Wojna handlowa USA-Chiny Pandemia COVID Wojna w Ukrainie Wojna w Palestynie …? Znalazło to odwzorowanie w licznych trendach w gospodarce światowej:  Wojna handlowa Chiny ograniczają eksport Kryzys finansowy Offshoring do Chin Produkcja metali ziem rzadkich w tonach metrycznych, 1991-2020  Wojna w Ukrainie Udział zapotrzebowania Unii Europejskiej na gaz zaspokajany przez dostawy z Rosji, 2001-2024  Slowbalizacja Pocovidowe „odbicie”, ale czy tylko to? Wartość przepływów BIZ na świecie w latach 2007-2022  Po okresie „wakacji od historii” wraca kwestia geopolityki Sieci dostawców powstają coraz częściej w ramach współpracujących ze sobą politycznie i militarnie państw Procesy regionalnej integracji (UE, ASEAN, Unia Afrykańska) Coraz większe znaczenie mają (znowu) ideologie, ustroje polityczne, wspólne wartości, religia itp. Według Joego Bidena: „The United States cannot make, mine, or manufacture everything ourselves. We must cooperate with our allies and partners to foster and promote collective supply chain resilience” Według Donalda Trumpa: „his policies will completely eliminate dependence on China in all critical areas” Odpowiedzią na ryzyko geopolityczne staje się „friendshoring” Przepływy BIZ pomiędzy krajami bliskimi geograficznie i geopolitycznie (odsetek), 2003-2021 Dyskusja na temat globalizacji w XXI w.  Reakcje w Polsce Prezydent Andrzej Duda: „Nie znaleźliśmy się w gronie najbliższych sojuszników, trafiliśmy do drugiego koszyka krajów, które nie są uznawane za najbardziej przyjazne i bezpieczne, najbardziej zaufane przez USA. Moje osobiste zdanie jest takie, że to będzie ze szkodą dla Polski” Wicepremier Krzysztof Gawkowski określił decyzję jako „niezrozumiałą i niemerytoryczną” oraz podkreślił, że kraje Unii Europejskiej powinny być traktowane przez USA na równych zasadach. „Zwróciłem się do Ministra Spraw Zagranicznych o podjęcie stanowczych i pilnych działań w tej sprawie” Ministerstwo Cyfryzacji: „Decyzja administracji Stanów Zjednoczonych jest dla nas niezrozumiała i nie opiera się na żadnych merytorycznych przesłankach. Temat nie był wcześniej konsultowany na żadnym etapie” Minister Rozwoju Krzysztof Paszyk: „Prezydenci Joe Biden i Donald Trump nasilili wysiłki mające na celu ograniczenie dostępu Chin do produktów high-tech, ze szkodą dla europejskich firm” Anonimowy członek rządu: „dewastujące dla wizerunku Polski” Prof. Piotr Sankowski: „Wydźwięk tego dokumentu jest jednoznaczny: żółte kraje powinny zapomnieć o rozwoju własnej superinteligencji. A limity mają im wystarczyć tylko do zwykłych zastosowań AI bo 'ten limit zapewnia, że amerykańska technologia jest dostępna do obsługi zagranicznych rządów, dostawców usług medycznych i innych lokalnych przedsiębiorstw'. Czyli broń boże nie powinniśmy myśleć o jakiś globalnych AI” Prezes Synerise Jarosław Królewski: „Zaklasyfikowanie Polski jako kraju 'drugiej kategorii AI' - państwa będącego wiernym sojusznikiem USA, walczącym ramię w ramię na wielu frontach, a jednocześnie kształcącego jednych z najlepszych informatyków na świecie - informatyków często zasilających amerykańskie firmy AI - może stać największą zdradą sojuszniczą od czasów II wojny światowej” Eksperci „Parkietu Gazety Giełdy”: „To wizerunkowy cios. Polska, jako bliski sojusznik USA została zrównana do Mongolii czy Kazachstanu”  Oficjalne stanowisko Białego Domu „W niewłaściwych rękach potężne systemy sztucznej inteligencji mogą potencjalnie zaostrzyć znaczne zagrożenia dla bezpieczeństwa narodowego, w tym poprzez umożliwienie rozwoju broni masowego rażenia, wspieranie potężnych ofensywnych operacji cybernetycznych i pomoc w łamaniach praw człowieka, takich jak masowa inwigilacja” Zasady, które mają wejść w życie za rok, ustanawiają limity mocy obliczeniowej, która może być sprzedawana do większości krajów (50 tys. chipów; podczas gdy jeden klaster Tesli używa ponad 100 tys.). Firmy w tych miejscach mogą ominąć limity krajowe, zgadzając się na zestaw standardów bezpieczeństwa i praw człowieka Działania związane z łańcuchem dostaw i chipy do gier są zwolnione z ograniczeń Względy bezpieczeństwa czy próba ograniczenia rozwoju „unijnych tygrysów”? Co to wszystko oznacza dla światowej gospodarki? Szansa na ograniczenie ryzyka zrywania łańcuchów dostaw? Świat podzielony na dwa bloki (nowa zimna wojna)? „De-risking” UE zarówno od Chin jak i Stanów Zjednoczonych? Regionalizacja światowej gospodarki? Wyścig zbrojeń? Wojny handlowe? Wyższe ceny dla konsumentów? A co z krajami rozwijającymi się? Ktokolwiek zyskuje? Czy wszyscy tracą? …?