Zaburzenia Osobowości Psychologii

Zaburzenia osobowości

• Zaburzenia osobowości różnią się od innych problemów psychicznych, są trwałe i nieprzemijające w czasie
• Cechują się utrwalonymi wzorcami zachowań, które utrudniają funkcjonowanie społeczne, rodzinne i zawodowe
• Zaburzenia osobowości są związane z trwałą, głęboką nieprzystosowalnością do społeczeństwa

Definicja zaburzeń osobowości wg ICD-10

• Głęboko zakorzenione i utrwalone wzorce zachowań, które różnią się od normy w danej kulturze
• Wzorce te są trwałe i obejmują wiele aspektów funkcjonowania psychicznego

Typowe cechy zaburzeń osobowości

• Trwałość i głębokie zakorzenienie danych cech
• Cechy te są mało elastyczne i nie zmieniają się w różnych sytuacjach
• Cechy te są skrajnym przerysowaniem cech obecnych u innych ludzi
• Cechy te utrudniają kontakty z innymi ludźmi i funkcjonowanie społeczne

Przyczyny zaburzeń osobowości

• Konsekwencja oddziaływania niekorzystnych czynników biologicznych, genetycznych i psychospołecznych
• Brak optymalnego rozwoju w dzieciństwie i wczesnej młodości

Rozpoznawanie zaburzeń osobowości

• Na podstawie szczegółowego wywiadu psychiatrycznego i psychologicznego zebranego od pacjenta i jego bliskich
• Uzupełnieniem jest przeprowadzenie testów psychologicznych
• Należy wykluczyć obecność innych zaburzeń psychicznych lub choroby mózgu

Leczenie zaburzeń osobowości

• Psychoterapia jest podstawową formą leczenia
• Leki psychotropowe mogą być stosowane dodatkowo w przypadku wystąpienia depresji, lęku lub innych zaburzeń psychicznych

Osobowość schizoidalna

• Charakteryzuje się trwałym zahamowaniem w kontaktach z innymi ludźmi
• Osoba schizoidalna jest outsiderem, obserwatorem ludzkiejHere are the study notes for the text:
• Cechy psychopatii*
• 1. Brak umiejętności odraczania gratyfikacji: potrzeba natychmiastowego zaspokojenia potrzeb
• 2. Niska tolerancja na frustrację: działanie pod wpływem emocji, a nie rozumem
• 3. Brak odpowiedzialności i beztroska: nieważne są konsekwencje, ważne jest osiągnięcie celu
• 4. Problemy z kontrolą sfery emocjonalno-popędowej: agresja, przemoc
• 5. Manipulowanie innymi: granie na uczuciach, wykorzystywanie innych do własnych celów
• 6. Nieliczenie się z uczuciami innych: brak empatii, zdolności do wczuwania się w uczucia innych
• 7. Instrumentalne traktowanie innych osób: wykorzystywanie innych do osiągnięcia własnych celów
• 8. Niemożność utrzymania trwałych związków intymnych i innych: brak autentycznego uczucia, zaangażowania i poświęcenia
• 9. Konfliktowość: problemy z utrzymaniem stałego miejsca zatrudnienia, konflikty z otoczeniem
• 10. Racjonalizacja własnego zachowania irracjonalnego: uzasadnianie swoich działań, nawet jeśli są one bezsensowne
• 11. Niewrażliwość i wysoki próg wzbudzania lęku: brak emocjonalnej reakcji na bodźce
• 12. Chłód emocjonalny i deficyt lub brak uczuciowości wyższej: brak miłości, przyjaźni, współczucia, litości
• 13. Skłonność do nadużywania i uzależnienia od substancji psychoaktywnych: poszukiwanie nowych wrażeń, stymulacji
• 14. Zaskakujący brak wytrwałości i konsekwencji w działaniu: rezygnacja z działań, zmiana planów
• Psychopatia i społeczeństwo*
• 75% osób naruszających normy prawne ma antyspołeczne zaburzenia osobowości, z czego 25% to osoby z psychopatyczną strukturą osobowości
• Psychopatia częściej rozpoznawana jest u mężczyzn niż u kobiet
• Psychopaci mężczyźni częściej dopuszczają się czynów związanych z naruszeniem norm prawnych
• Terapia i resocjalizacja*
• Trzy podstawowe formy oddziaływań psychokorekcyjnych: terapia indywidualna, terapia zbiorowa, farmakoterapia
• Problemy związane z terapią psychopatów: niska skuteczność, brak wewnętrznej motywacji do zmiany, dominowanie w kontaktach z innymi
• „Milieu therapy” - forma terapii grupowej, która zakłada stosowanie totalnego nacisku na zmian### Niedostosowanie społeczne
• Brak precyzyjnego narzędzia do diagnozowania psychopatii utrudnia ocenę skuteczności programu resocjalizacyjnego w odniesieniu do jednostek psychopatycznych
• Badania wykazują, że programy terapeutyczne nie przynoszą spodziewanych efektów u osób z psychopatią, ponieważ psychopaci charakteryzują się niskim poziomem motywacji do zmiany, szybkim wypadnięciem z uczestnictwa w programie i brakiem poprawy klinicznej

Kontrowersje "terapii"

• Hare podaje dane, które sugerują, że po opuszczeniu społeczności terapeutycznej osoby z psychopatią stają się bardziej skłonne do popełniania brutalnych przestępstw
• Terapia grupowa i społeczność terapeutyczna mogą nawet sprzyjać pogłębianiu cech psychopatycznych, ponieważ dostarczają one nowych możliwości nauczenia się nowych technik manipulacji i wywierania wpływu na innych

Niepowodzenia programów terapeutyczno-resocjalizacyjnych

• Zjawisko to prowadzi do dwóch potencjalnych rozwiązań:
  • Izolowania osób psychopatycznych ze względu na ryzyko ponownego popełnienia przestępstwa, wysokie koszty społeczne i wyjątkowo odporną na zmianę strukturę osobowości uwarunkowaną biologicznie
  • Stworzenia alternatywnego programu oddziaływań dostosowanego do specyfiki grupy docelowej z wykorzystaniem innych form psychoterapii, np. poznawczo-behawioralnej

Cechy osób psychopatycznych

• Osoby z psychopatią wykazują większe zapotrzebowanie na stymulację i większą podatność na znudzenie
• Osoby te charakteryzują się brakiem empatii i skłonnością do manipulowania innymi

Alternatywny program resocjalizacyjny

• Program powinien koncentrować się nie na wzbudzaniu empatii czy kształtowaniu umiejętności tworzenia więzi, ale na przebudowie schematów myślenia, wskazaniu możliwości wykorzystania swoich atutów w sposób społecznie akceptowany oraz