Wkład Polaków w naukę

Study Notes

Zadanie 1: Wkład Polaków w światowy dorobek nauki

Średniowiecze:
- Mikołaj z Polski: medyk, autor dzieł Experimenta (zastosowanie wina w medycynie) i Antipocras (początki polskiej medycyny).
- Witelon (Witelo ze Śląska): fizyk, matematyk, filozof, optyk, podstawy psychologii spostrzegania.
- Benedykt Polak: podróżnik, prekursor geografii, Historia Tartarorum (pierwszy polski opis podróży do Azji).
- Franko z Polski: nauki ścisłe, autor traktatu o torquetum (instrument astronomiczny).
Nowożytność:
- Mikołaj Kopernik: twórca teorii heliocentrycznej (O obrotach sfer niebieskich).
- Maciej z Miechowa: lekarz, geograf, historyk, Tractatus de duabus Sarmatiis (pierwsza dokładna praca o geografii Europy Wschodniej i Azji Środkowej).
- Michał Sędziwój: alchemik, chemik, prekursor badań nad tlenem (Traktat o Kamieniu Filozoficznym).
- Wojciech Oczko: lekarz, autor Cieplice (właściwości wód mineralnych), pionier balneoterapii w Polsce.
- Stanisław Staszic: geolog, filozof, polityk, badał geologię Karpat (O ziemiorództwie Karpatów).
- Hugon Kołłątaj: reformator oświaty, pedagog, działacz Komisji Edukacji Narodowej.
XIX wiek:
- Wawrzyniec Żmurko: matematyk, wynalazca przyrządów geometrycznych, prekursor lwowskiej szkoły matematycznej.
- Jan Baranowski: astronom i fizyk, badał ruchy planet i satelitów.
- Adam Prażmowski: astronom, wykazał, że światło korony słonecznej jest spolaryzowane (gazowa natura światła).

Zadanie 2: Najwybitniejsi naukowcy przyrodnicy od starożytności

Starożytność:
- Tales z Miletu: filozof, astronom, przewidział zaćmienie Słońca, uważał wodę za pierwotną substancję.
- Pitagoras: filozof, matematyk, twierdzenie Pitagorasa, pojęcie harmonii wszechświata.
- Arystoteles: pierwszy systematyk biologii (Historia zwierząt, O częściach zwierząt).
- Hipokrates: ojciec medycyny, twórca etyki lekarskiej (przysięga Hipokratesa).
- Archimedes: badacz hydrostatyki i mechaniki, Prawo Archimedesa.
Średniowiecze: (brak szczegółowych informacji na temat postaci z tej epoki)
Nowożytność:
- Andreas Vesalius: anatom, De humani corporis fabrica (rewolucja w wiedzy o anatomii).
- Tycho Brahe: astronom, dokładne tabele ruchu planet, podstawa teorii Keplera.
- Galileusz: astronom, fizyk, ojciec nauki eksperymentalnej, badania nad grawitacją.
- Isaac Newton: fizyk, Principia Mathematica, prawa ruchu i grawitacji.
XIX wiek:
- Michael Faraday: odkrywca zjawisk elektromagnetycznych.
- Charles Darwin: twórca teorii ewolucji (O powstawaniu gatunków).
- Wilhelm Röntgen: odkrycie promieni X, Nagroda Nobla 1901.
- Albert Einstein: teoria względności, Nagroda Nobla 1921 (efekt fotoelektryczny).
- Iwan Pawłow: odkrycie odruchów warunkowych, Nagroda Nobla 1904.
- Robert Koch: odkrywca bakterii gruźlicy i cholery.
- Dmitrij Mendelejew: twórca układu okresowego pierwiastków.
Współczesność:
- Zygmunt Wróblewski: pionier badań nad skraplaniem gazów, skropił tlen i azot.
- Karol Olszewski: chemik i fizyk, współtwórca skraplania gazów.
- Maria Skłodowska-Curie: odkryła polon i rad, dwukrotna laureatka Nagrody Nobla.
- Edmund Biernacki: odkrywca odczynu Biernackiego (OB).
- Kazimierz Prószyński: wynalazca pierwszych kamer filmowych (Pleograf), pionier kina.
- Stefan Drzewiecki: twórca pierwszych łodzi podwodnych, badacz aerodynamiki i lotnictwa.
- Zygmunt Jelonek: kierował zespołem projektującym łącze radiowe.
- Hilary Koprowski: twórca szczepionki przeciw polio, autor 850 prac naukowych.
- Paul Baran: twórca idei komutacji pakietów (podstawa Internetu).
- John P. Eckert & John W. Mauchly: konstruktorzy komputera ENIAC.
- Federico Faggin: współtwórca mikroprocesora.
- Awicenna: lekarz, filozof, autor Kanonu medycyny.