Podcast
Questions and Answers
Bakterilerde, mRNA transkriptleri sitoplazmada sentezlenir ve hemen protein sentezi aşamasına geçer.
Bakterilerde, mRNA transkriptleri sitoplazmada sentezlenir ve hemen protein sentezi aşamasına geçer.
True (A)
Ökaryotik hücrelerde, çekirdekte sentezlenen RNA transkriptleri, 'primer/öncü RNA'lar' olarak adlandırılır.
Ökaryotik hücrelerde, çekirdekte sentezlenen RNA transkriptleri, 'primer/öncü RNA'lar' olarak adlandırılır.
True (A)
Ökaryotik primer-mRNA'ların ön ve son uçlarında hangi modifikasyonlar meydana gelir?
Ökaryotik primer-mRNA'ların ön ve son uçlarında hangi modifikasyonlar meydana gelir?
Splicing, mRNA'nın sitoplazmaya transferinden sonra gerçekleşir.
Splicing, mRNA'nın sitoplazmaya transferinden sonra gerçekleşir.
Signup and view all the answers
Splicing işlemi sırasında, mRNA'dan çıkarılan kodlamayan bölümlere ne denir?
Splicing işlemi sırasında, mRNA'dan çıkarılan kodlamayan bölümlere ne denir?
Signup and view all the answers
MRNA'da kalan ve ifade edilen DNA dizilerine ne denir?
MRNA'da kalan ve ifade edilen DNA dizilerine ne denir?
Signup and view all the answers
Ökaryotik hücrelerde 'spliceozom' adı verilen bir birim, splicing işlemini gerçekleştirir.
Ökaryotik hücrelerde 'spliceozom' adı verilen bir birim, splicing işlemini gerçekleştirir.
Signup and view all the answers
Alternatif splicing, bir genden birden fazla protein sentezlenmesini mümkün kılar.
Alternatif splicing, bir genden birden fazla protein sentezlenmesini mümkün kılar.
Signup and view all the answers
Prokaryotik rRNA geni, hangi büyüklükte bir transkript oluşturur?
Prokaryotik rRNA geni, hangi büyüklükte bir transkript oluşturur?
Signup and view all the answers
Prokaryotik ve ökaryotik rRNA transkriptlerinin işlenmesi benzerdir.
Prokaryotik ve ökaryotik rRNA transkriptlerinin işlenmesi benzerdir.
Signup and view all the answers
TRNA transkriptleri, yaklaşık 100 nükleotid uzunluğunda oluşturulur.
TRNA transkriptleri, yaklaşık 100 nükleotid uzunluğunda oluşturulur.
Signup and view all the answers
TRNA'ların işlenmesi sırasında intronlar uzaklaştırılır.
TRNA'ların işlenmesi sırasında intronlar uzaklaştırılır.
Signup and view all the answers
TRNA'ların işlenmesi sırasında meydana gelen modifikasyonlardan hangisi yanlıştır?
TRNA'ların işlenmesi sırasında meydana gelen modifikasyonlardan hangisi yanlıştır?
Signup and view all the answers
TRNA'ların 3' ucuna CCA dizisi eklenmesi, amino asit bağlanmasını sağlar.
TRNA'ların 3' ucuna CCA dizisi eklenmesi, amino asit bağlanmasını sağlar.
Signup and view all the answers
İntronlar ilk olarak fare ve tavşanın beta-globin genlerinde tanımlanmıştır.
İntronlar ilk olarak fare ve tavşanın beta-globin genlerinde tanımlanmıştır.
Signup and view all the answers
Ökaryotik hücrelerde, intronsuz gen sayısı oldukça fazladır.
Ökaryotik hücrelerde, intronsuz gen sayısı oldukça fazladır.
Signup and view all the answers
Distrofin geni, insan genomundaki en uzun genlerden biridir.
Distrofin geni, insan genomundaki en uzun genlerden biridir.
Signup and view all the answers
Histon ve interferon genlerinde intron bulunmaz.
Histon ve interferon genlerinde intron bulunmaz.
Signup and view all the answers
Flashcards
Prokaryotik mRNA
Prokaryotik mRNA
Bakterilerde, sitoplazmada sentezlenen mRNA transkriptleri değişime uğramaz ve hemen protein sentezi aşamasına geçer.
Ökaryotik mRNA İşlenmesi
Ökaryotik mRNA İşlenmesi
Ökaryotlarda, çekirdekte sentezlenen RNA transkriptleri, işlev görebilmek için bazı işlemlerden geçerek olgunlaşırlar.
Ökaryotik mRNA Modifikasyonları
Ökaryotik mRNA Modifikasyonları
Ökaryotik primer-mRNA'ların ön (5') ve son (3') uçları mutlaka modifiye edilmelidir.
5' Cap
5' Cap
Signup and view all the flashcards
5' Cap'in Önemi
5' Cap'in Önemi
Signup and view all the flashcards
3' Poly-A Tail
3' Poly-A Tail
Signup and view all the flashcards
Poly-A Tail'in Önemi
Poly-A Tail'in Önemi
Signup and view all the flashcards
5' Cap ve 3' Poly-A Tail'in Koruyucu Rolü
5' Cap ve 3' Poly-A Tail'in Koruyucu Rolü
Signup and view all the flashcards
Poli A Dizisinin Oluşumu
Poli A Dizisinin Oluşumu
Signup and view all the flashcards
Poli A Kuyruğunun Kısalması
Poli A Kuyruğunun Kısalması
Signup and view all the flashcards
7-metil Guanozin'in Bağlanması
7-metil Guanozin'in Bağlanması
Signup and view all the flashcards
Guaniltransferaz
Guaniltransferaz
Signup and view all the flashcards
İntronlar
İntronlar
Signup and view all the flashcards
Ekzonlar
Ekzonlar
Signup and view all the flashcards
İntronların Uzaklaştırılması
İntronların Uzaklaştırılması
Signup and view all the flashcards
İntronların Keşfi
İntronların Keşfi
Signup and view all the flashcards
İntronların Evrenselliği
İntronların Evrenselliği
Signup and view all the flashcards
İntronsuz Genler
İntronsuz Genler
Signup and view all the flashcards
Distrofin Geni
Distrofin Geni
Signup and view all the flashcards
Splicing
Splicing
Signup and view all the flashcards
Spliceozom
Spliceozom
Signup and view all the flashcards
Alternatif Splicing
Alternatif Splicing
Signup and view all the flashcards
Prokaryotik rRNA Transkripti
Prokaryotik rRNA Transkripti
Signup and view all the flashcards
Ökaryotik rRNA Transkripti
Ökaryotik rRNA Transkripti
Signup and view all the flashcards
Primer tRNA Transkripti
Primer tRNA Transkripti
Signup and view all the flashcards
Primer tRNA'nın İşlenmesi
Primer tRNA'nın İşlenmesi
Signup and view all the flashcards
Study Notes
Tıbbi Biyoloji - Post-Transkripsiyonel Modifikasyonlar
- Prokaryotik hücrelerde, sitoplazmada sentezlenen mRNA transkriptleri doğrudan proteini sentezlemeye geçer, herhangi bir değişikliğe uğramaz.
- Ökaryotik hücrelerde, çekirdekte sentezlenen RNA transkriptleri, primer/öncü RNA (hnRNA) olarak adlandırılır ve spesifik işlemlerden sonra işlevsel mRNA'lara dönüşür.
- Ökaryotik mRNA modifikasyonları gereklidir:
- 5' ucuna şapka (cap) eklenmesi: 7-metil guanozin ilavesi, ribozomun mRNA'ya bağlanmasını sağlar.
- 3' ucuna poli-A kuyruğu eklenmesi: Adenin nükleotidlerinden oluşan kuyruk, mRNA'nın çekirdekten sitoplazmaya taşınmasını ve RNA parçalanmasından korunmasını sağlar.
- Splicing: Primer mRNA'daki kodlamayan kısımlar (intronlar) çıkarılır ve kodlayan kısımlar (eksonlar) birleştirilir. Bu işlem, farklı protein çeşitlerinin aynı genlerden üretilmesine olanak tanır.
Prokaryotik ve Ökaryotik Transkripsiyon Karşılaştırması
- Prokaryotik transkripsiyon, sitoplazmada gerçekleşir.
- Ökaryotik transkripsiyon, çekirdekte gerçekleşir.
Ökaryotik RNA Modifikasyonları
- Ökaryotlarda RNA'lar, transkripsiyondan sonra işlemlenir (RNA processing).
- Bu işlemlerde, RNA'ların 5' ve 3' uçları modifiye edilir ve intronlar çıkarılır.
mRNA Ön-Son Uç Modifikasyonu
- Ökaryotik mRNA'ların 5' ucuna koruyucu bir yapı olan 5' şapka (cap), transkripsiyon sırasında eklenir.
- Bu modifikasyon, mRNA'nın ribozomlarla bağlanmasına ve RNA parçalanma enzimlerinden korunmasına olanak sağlar.
- Ökaryotik mRNA'ların 3' ucuna, poli-A kuyruğu eklenir. (uzunluk 100-200 adenin nükleotidi)
- Bu kuyruk, mRNA'nın çekirdeğin dışına taşınmasına ve yıkımından korunmasına yardımcı olur.
Ön-Son Ucu Modifiye Edilmiş mRNA Yapısı
- Poli-A kuyruğu, mRNA'nın sitozole taşınması sırasında RNA polimeraz enzimi tarafından eklenir.
- mRNA sitozole girdikten sonra, poli-A kuyruğu zamanla kısalır.
mRNA Ön Uç Modifikasyonu
- 7-metil guanozin, mRNA'nın 5' ucuna 5'-5' trifosfat bağı ile bağlanır.
- Bu işlem, Guaniltransferaz enzimi tarafından gerçekleştirilir.
Splicing
- Ökaryotik genlerde, bazı nükleotid dizileri protein sentezine katılmayan intronlardır.
- Splicing işleminde, intronlar primer RNA'dan çıkarılır, eksonlar birleştirilerek olgun mRNA elde edilir.
- Bu sayede aynı gen farklı protein çeşitlerine yol açabilir.
- İntronlar ilk olarak fare ve tavşan beta-globin genlerinde tanımlanmıştır.
İntronların Çıkartılıp Eksonların Birleştirilmesi
- İntronlar çıkarılır ve eksonoar birleştirilir.
- Splicing sonucunda mRNA'nın olgun formu elde edilir.
İntronlar Hakkında Bilgiler ve Özellikleri
- İntronlar, ilk olarak fare ve tavşanda beta-globin genlerinde tespit edildi.
- Tüm memelilerin beta-globin genlerinde benzer intronlar bulunuyor.
- Ökaryotlarda, intron içermeyen genler oldukça nadir.
- İnsan distrofin geninin az bir kısmı mRNA'da kalır (%1'den daha az).
Bazı İnsan Genlerinin ve mRNA'nın Uzunlukları İle İntron Sayıları
- Bazı insan genlerinin ve mRNA'sı, farklı uzunluklara ve intron sayılarına sahiptir.
- İntron sıklığı genlere göre değişiklik gösterebilir.
- Örnek olarak histon ve interferon genlerinde intron bulunmuyor.
Splicing İşlemi ve Spliceozom
- Splicing işlemi, 5 küçük nükleer RNA (snRNA) ve çok sayıda protein molekülünden oluşan spliceozom adlı komplekste gerçekleşir.
Alternatif Splicing
- Bir gen sıralamasındaki intron/ekson düzenlemesi, farklı kombinasyonlarla birleşerek farklı mRNA çeşitlerini üretilmesine olanak sağlar.
- Bu sayede aynı genden birden fazla protein üretilebilir.
- Örnek: kaslarda bulunan tropomyozinin farklı izoformları.
Prokaryotik / Ökaryotik rRNA Modifikasyonları
- Prokaryotik hücrelerde RNA 30S, ökaryotik hücrelerde 45S büyüklüğünde bir transkripte sahip.
- Metilasyon (metil grupları eklenmesi) - transkriptin yıkımı konusunda işaret görevi görür.
- Ökaryotik rRNA'dan oluşur (18S, 28S, 5.8S rRNAr) -Bu transkriptik proteinlerle ribonükleoprotein partiküllerini oluşturur.
rRNA Operon
- rRNA operonunun bir parçası olan pre-rRNA, bir RNA transkriptinin bölümlenmesi ve daha sonra rRNA moleküllerine parçalanmasıyla sonuçlanır (tRNA'ların işlenmesi gibi).
- Enzimatik bir işlemdir.
Memelide pre-rRNA İşlenmesi
- İşlem sırasında ITS1, ITS2 ve ETS dizileri çıkarılır.
- Değişik RNA'lar farklı büyüklüklerde rRNA'lar oluşturur.
Primer tRNA İşlenmesi
- Prokaryot ve ökaryotlarda temel benzerlikler taşır.
- Tipik bir tRNA transkripti, yaklaşık 100 nükleotid uzunluğundadır.
- Primer tRNA 5' ve 3' uçlarından kırpılır ve intronlar uzaklaştırılır.
- 3 ayrı değişiklik meydana gelebilir:
- Urasilin metillenmesi sonucu timin meydana gelir.
- Bir dihidrourasil üretimi.
- Pseudoüridin meydana gelir.
- 3'ucuna CCA dizisi eklenir.
- İşlem sonucunda olgun tRNA olur.
tRNA Splicing ve İşlenişi
- İlk mRNA transkripti tRNA splicing makinesi tarafından işlenir.
- CCA eklenmesi ve intronların uzaklaştırılması gibi değişik işlemler sonra son halini alan tRNA molekülü elde edilir.
tRNA Modifikasyonu
- tRNA'ların 3-D yapısı.
- tRNA'larda bulunan modifiye nükleotidler.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Bu quiz, tıbbi biyolojinin post-transkripsiyonel modifikasyonlar konusunu kapsamaktadır. Prokaryotik ve ökaryotik hücrelerde RNA transkriptlerinin işlenmesi üzerine detaylar verilmektedir. Ayrıca, mRNA'nın modifikasyon süreçlerinin önemi üzerinde durulmaktadır.
