Psychologia: Metody Samoopisowe i Percepcja

Studium przypadku

• Studium przypadku to dogłębna analiza osoby, grupy, wydarzenia lub organizacji.
• Jest to metoda badawcza stosowana w psychologii, medycynie i naukach społecznych.
• Ma na celu zrozumienie złożonych zjawisk w ich naturalnym kontekście.

Psychologia kliniczna

• Obejmuje szczegółową analizę pacjentów z zaburzeniami psychicznymi.
• Pozwala na zrozumienie etiologii, przebiegu i leczenia zaburzeń.
• Służy do oceny skuteczności interwencji terapeutycznych.

Neuropsychologia

• Bada wpływ uszkodzeń mózgu na funkcjonowanie poznawcze i zachowanie.
• Ocenia deficyty poznawcze po urazach lub chorobach neurologicznych.
• Planuje rehabilitację neuropsychologiczną.

Funkcjonowanie jednostki

• Obejmuje analizę mocnych i słabych stron osoby.
• Pozwala na zrozumienie adaptacji do różnych sytuacji życiowych.
• Służy do identyfikacji czynników wpływających na dobrostan.

Procesy poznawcze

• Bada percepcję, uwagę, pamięć, język i myślenie.
• Analizuje zaburzenia poznawcze w różnych schorzeniach.
• Projektuje interwencje poprawiające funkcjonowanie poznawcze.

Badania Cherry'ego

• Eksperymenty Colina Cherry'ego z psychologii poznawczej badały przetwarzanie słuchowe w zatłoczonym środowisku.
• Skupiły się na uwadze selektywnej i "efekcie cocktail party".

Efekt cocktail party

• Zdolność skupienia uwagi na jednej rozmowie w hałaśliwym otoczeniu.
• Jednoczesne ignorowanie innych bodźców słuchowych.
• Udowadnia, że przetwarzamy bodźce, na które nie zwracamy uwagi.

Słuchanie dychotyczne

• Technika badawcza używana przez Cherry'ego.
• Polega na prezentowaniu różnych wiadomości do każdego ucha jednocześnie.
• Zadaniem uczestnika jest powtarzanie wiadomości z jednego ucha ("shadowing").

Uwaga selektywna

• Badania wykazały, że ludzie są w stanie skutecznie filtrować informacje.
• Można skupić się na istotnych bodźcach i ignorować nieistotne.
• Można zauważyć fizyczne zmiany (np. ton głosu) w ignorowanej wiadomości, ale nie jej treść.

Metody samoopisowe

• Techniki badawcze, w których uczestnicy dostarczają informacji o swoich myślach, uczuciach, przekonaniach i doświadczeniach poprzez relacje werbalne.
• Używane w psychologii do badania procesów poznawczych i emocjonalnych z perspektywy osoby badanej.

Tradycja Wundtowska

• Nawiązuje do introspekcji jako metody badania świadomości.
• Subiektywne relacje stanowią podstawę analizy.
• Jest krytykowana za brak obiektywności i replikowalności.

Raport werbalny

• Ustrukturyzowana forma samoopisu.
• Może obejmować kwestionariusze, wywiady.
• Pozyskuje dane o postawach, opiniach, zachowaniach.

Protokół werbalny

• Rejestracja myśli na głos podczas wykonywania zadania.
• Analiza procesów myślowych zachodzących "tu i teraz".
• Stosowany w badaniach nad rozwiązywaniem problemów i podejmowaniem decyzji.

Rozumowanie

• Samoopisowe metody w badaniach nad procesami rozumowania.
• Analiza strategii i heurystyk używanych przez osoby badane.
• Wgląd w subiektywne przekonania i procesy wnioskowania.

Procesy oddolne

• Przetwarzanie informacji sensorycznych, które opiera się wyłącznie na danych pochodzących ze zmysłów.
• Percepcja jest budowana od podstaw, od prostych cech bodźca do rozpoznania złożonych obiektów.
• Jest to proces automatyczny i niezamierzony.

Informacje zmysłowe

• Surowe dane odbierane przez receptory zmysłowe.
• Obejmują podstawowe atrybuty, takie jak kolor, kształt, dźwięk, zapach i smak.

Przetwarzanie wrażeń

• Analiza informacji zmysłowych na niższych poziomach.
• Wydobywanie podstawowych cech bodźca.

Cechy bodźca

• Podstawowe elementy składowe bodźca.
• Mogą to być linie, kąty, kolory, tony, intensywność światła, itp.

Wczesne etapy percepcji

• Rejestracja bodźca przez narządy zmysłów.
• Transdukcja (przekształcenie energii bodźca w impulsy nerwowe).
• Organizacja percepcyjna (grupowanie elementów w spójne całości).

Badania Millera

• Badania Millera odnoszą się do wpływu George'a A. Millera na psychologię poznawczą, szczególnie w zakresie przetwarzania informacji przez ludzi.
• Praca ta pomogła zrozumieć ograniczenia ludzkiej pamięci krótkotrwałej oraz rolę "chunkingu" w zwiększaniu pojemności pamięci operacyjnej.

Przetwarzanie informacji w badaniach Millera

• Miller badał, jak ludzie odbierają, przetwarzają i przechowują informacje.
• Skoncentrował się na roli uwagi i pamięci w procesie przetwarzania informacji.

Ograniczenia poznawcze w badaniach Millera

• Badanie Millera "Magiczna liczba siedem, plus minus dwa" sugeruje, że pamięć krótkotrwała może pomieścić około 7 (± 2) elementów informacji.
• To odkrycie podkreśliło ograniczenia w ilości informacji, którą ludzie mogą utrzymać w pamięci operacyjnej w danym momencie.

Chunking

• Chunking to proces grupowania pojedynczych elementów informacji w większe, znaczące jednostki (chunks).
• Miller wykazał, że chunking pozwala na efektywne zwiększenie ilości informacji, którą można zapamiętać, ponieważ każdy "chunk" liczy się jako jeden element.
• Przykład: zapamiętywanie numeru telefonu poprzez grupowanie cyfr w logiczne sekwencje.

Eksperyment laboratoryjny

• Metoda badawcza przeprowadzana w kontrolowanych warunkach w celu zbadania wpływu zmiennej niezależnej na zmienną zależną.
• Pozwala na precyzyjne pomiary i kontrolę zmiennych zakłócających, co umożliwia wyciąganie wniosków o związkach przyczynowo-skutkowych.

Metoda pomiaru funkcji poznawczych

• Wykorzystuje się standaryzowane procedury i zadania.
• Rejestruje się dane dotyczące różnych aspektów poznawczych (np. pamięć, uwaga, język).
• Pozwala na ilościową ocenę procesów poznawczych.

Manipulacje

• Zmienna niezależna jest kontrolowana i zmieniana przez badacza.
• Grupa eksperymentalna jest poddawana manipulacji.
• Grupa kontrolna nie jest poddawana manipulacji lub otrzymuje placebo.

Czasy reakcji

• Mierzy się czas, jaki upływa od bodźca do reakcji. _ Czas reakcji jest wskaźnikiem trudności zadania lub przetwarzania informacji.
• Analizuje się różnice w czasach reakcji w różnych warunkach eksperymentalnych.

Poprawność reakcji

• Ocenia się, czy odpowiedź uczestnika jest prawidłowa.
• Procent poprawnych odpowiedzi jest miarą efektywności.
• Analizuje się błędy i ich rodzaje w zależności od warunków eksperymentalnych.

Badania Ebbinghausa

• Badania Ebbinghausa przeprowadzono w dziedzinie psychologii pamięci.
• Badały procesy zapamiętywania i zapominania, używając bezsensownych sylab by wyeliminować wpływ wcześniejszej wiedzy.
• Wyniki te doprowadziły do sformułowania krzywej zapominania i koncepcji oszczędności w ponownym uczeniu się.

Zapamiętywanie w badaniach Ebbinghausa

• Badanie szybkości zapamiętywania nowych informacji.
• Użycie bezsensownych sylab w celu minimalizacji wpływu asocjacji.
• Mierzenie liczby powtórzeń potrzebnych do zapamiętania materiału.

Zapominanie w badaniach Ebbinghausa

• Badanie utraty informacji z upływem czasu.
• Określenie tempa zapominania bezsensownych sylab.
• Zapominanie zachodzi najszybciej wkrótce po nauczeniu się.

Krzywa zapominania

• Graficzne przedstawienie tempa zapominania.
• Gwałtowny spadek zapamiętanych informacji w krótkim czasie po nauce.
• Stopniowe spowolnienie tempa zapominania w dłuższej perspektywie.

Oszczędności

• Mierzenie redukcji czasu potrzebnego do ponownego nauczenia się zapomnianego materiału.
• Ponowne uczenie się jest szybsze niż pierwsze uczenie się.
• Wskazuje na pewien poziom zachowanej pamięci, nawet po zapomnieniu.

Wykrywanie sygnałów

• Proces identyfikacji ważnych sygnałów w obecności zakłóceń (szumu, dystraktorów).
• Polega na rozróżnianiu istotnych bodźców od nieistotnych informacji.
• Kluczowe dla podejmowania decyzji i reagowania na otoczenie.

Sygnał

• Informacja istotna, wymagająca reakcji.
• Może być bodźcem wizualnym, dźwiękowym, dotykowym itp.

Dystraktor

• Bodziec zakłócający, odwracający uwagę od sygnału.
• Może maskować sygnał lub konkurować z nim o uwagę.

Szum

• Losowe zakłócenia utrudniające wykrycie sygnału.
• Może pochodzić z różnych źródeł (np. szum tła, zakłócenia elektroniczne).

Reakcje na sygnał

• Decyzja o obecności lub braku sygnału.
• Rodzaje reakcji: trafienie, fałszywy alarm, pominięcie, poprawne odrzucenie.

Badania Tolmana

• Badania Edwarda Tolmana miały na celu zbadanie procesów uczenia się szczurów.
• Eksperymenty z labiryntami doprowadziły do sformułowania koncepcji mapy poznawczej.

Szczury w labiryncie

• Szczury były umieszczane w labiryncie.
• Tolman badał, jak szczury uczą się dróg w labiryncie bez natychmiastowego wzmocnienia.
• Eksperymenty wykazały, że szczury tworzą reprezentację przestrzenną labiryntu,
• Szczury, które początkowo nie otrzymywały nagrody wykazywały natychmiastową poprawę w przechodzeniu labiryntu, co sugeruje, że uczyły się latentnie (ukryte uczenie się).

Mapa poznawcza

• Mapa poznawcza to mentalna reprezentacja układu przestrzennego.
• Tolman twierdził, że szczury rozwijają mapę poznawczą labiryntu, zamiast uczyć się sekwencji ruchów.
• Umożliwia szczurom znalezienie drogi nawet wtedy, gdy droga jest zmieniona lub zablokowana.
• Koncepcja mapy poznawczej miała duży wpływ na psychologię poznawczą.

Modele uwagi

• Modele uwagi opisują, jak system poznawczy selekcjonuje i przetwarza informacje w ograniczonych zasobach.
• Wyjaśniają, które bodźce są wybierane do dalszej analizy, a które są odrzucane.
• Istnieją różne teorie, które proponują mechanizmy selekcji i przetwarzania.

Model Broadbenta

• Wczesna selekcja: Filtr blokuje informacje na podstawie cech fizycznych przed przetworzeniem semantycznym.
• Przetwarzanie tylko wybranej informacji, reszta jest odrzucana.

Model Treisman

• Atenuacja: Filtr osłabia, ale nie blokuje całkowicie informacji.
• Przetwarzane są informacje o wysokim priorytecie (np. imię).

Model Deutschów

• Późna selekcja: Wszystkie informacje są przetwarzane semantycznie, a selekcja następuje przed wejściem do świadomości.

Elastyczny filtr Johnstona i Heinza

• Selekcja może zachodzić wcześnie lub późno, w zależności od wymagań zadania.
• Wczesna selekcja wymaga mniej zasobów, ale późna zapewnia pełniejsze przetwarzanie.

Teoria zasobów Kahnemana

• Uwaga jako pula zasobów: Ograniczona ilość zasobów uwagi, dzielona między różne zadania.
• Trudność zadania wpływa na ilość zużytych zasobów.

Teoria uwagi Posnera

• Uwaga jako system składający się z trzech funkcji: orientacja, selekcja, czujność.
• Orientacja: Przesuwanie uwagi w przestrzeni.
• Selekcja: Wybór istotnych informacji.
• Czujność: Utrzymywanie stanu gotowości do reakcji.

Rewolucja poznawcza

• Ruch w psychologii zapoczątkowany w latach 50. XX wieku, który odrzucił behawioryzm.
• Skupia się na procesach umysłowych, jak pamięć, uwaga i rozwiązywanie problemów.
• Doprowadziła do rozwoju psychologii poznawczej i nauk pokrewnych.

Behawioryzm, rewolucja poznawcza

• Odrzucenie skupienia się wyłącznie na obserwowalnych zachowaniach.
• Analiza procesów umysłowych jako kluczowego elementu zrozumienia zachowania.

Technologie Komputerowe, rewolucja poznawcza

• Inspiracja: Komputer jako metafora umysłu (przetwarzanie informacji).
• Symulacje: Wykorzystanie modeli komputerowych do badania procesów poznawczych.
• Wpływ: Rozwój sztucznej inteligencji i nauk kognitywnych.

Sposób myślenia o umyśle, rewolucja poznawcza

• Zmiana paradygmatu: Traktowanie umysłu jako aktywnego procesora informacji.
• Rozwój nowych metod badania procesów poznawczych (np. eksperymenty laboratoryjne, modelowanie komputerowe).
• Konsekwencje: Wpływ na różne dziedziny, takie jak edukacja, psychoterapia i ergonomia.

Teoria wzorców

• Rozpoznawanie obiektów odbywa się poprzez porównywanie bodźców zmysłowych z zapamiętanymi wzorcami.
• Dopasowanie bodźca do wzorca w pamięci prowadzi do rozpoznania obiektu.
• Jest to istotne w zrozumieniu procesów percepcyjnych i wykorzystywane jest w rozpoznawaniu maszynowym.

Porównywanie stymulacji

• Bodźce zmysłowe są porównywane z informacjami przechowywanymi w pamięci
• Proces ten polega na analizie cech bodźca i poszukiwaniu odpowiadającego mu wzorca.

Wzorce w pamięci

• Pamięć przechowuje reprezentacje wzorców, które odpowiadają różnym obiektom i kategoriom.
• Wzorce te mogą być abstrakcyjne lub konkretne, w zależności od doświadczeń jednostki.

Dopasowanie wzorca

• Rozpoznawanie następuje, gdy bodziec zmysłowy pasuje do wzorca w pamięci w wystarczającym stopniu.
• Im lepsze dopasowanie, tym większa pewność rozpoznania.

Rozpoznawanie maszynowe

• Teoria wzorców ta jest wykorzystywana w algorytmach rozpoznawania obrazów i dźwięków.
• Maszyny uczą się rozpoznawać obiekty poprzez analizę i porównywanie wzorców.

Koncepcja geonów Biedermana

• Zakłada, że obiekty są rozpoznawane na podstawie zbioru podstawowych brył geometrycznych (geonów).
• Rozpoznawanie obiektów zachodzi poprzez dekompozycję wizualną na te komponenty.

Bryły geometryczne, Koncepcja geonów Biedermana

• Podstawowe formy 3D (np. sześcian, walec, stożek).
• Kombinacje geonów tworzą złożone obiekty.
• Istnieje około 36 różnych geonów.

Geony, Koncepcja geonów Biedermana

• "Alfabet" rozpoznawania obiektów.
• Niezmienniczość na oświetlenie, punkt widzenia (w pewnym stopniu).
• Rozpoznawanie na podstawie konfiguracji geonów i relacji między nimi.

Analiza obrazu

• Percepcja wizualna dzieli obraz na krawędzie i powierzchnie.
• Identyfikacja geonów w obrazie.
• Grupowanie geonów na podstawie relacji przestrzennych.

Rozpoznanie obiektu

• Dopasowanie zbioru geonów do reprezentacji obiektu w pamięci.
• Porównanie konfiguracji geonów z zapisanymi wzorcami.
• Rozpoznanie obiektu na podstawie zgodności.

Prawa percepcji Gestalt

• Prawa percepcji Gestalt to zasady opisujące, jak ludzie naturalnie organizują elementy wizualne w spójne grupy.
• Te prawa podkreślają, że całość jest czymś więcej niż sumą jej części, a percepcja jest aktywnym procesem organizowania bodźców.

Antystrukturalizm, prawa percepcji Gestalt

• Odrzucenie strukturalizmu: Gestalt odrzuca ideę, że percepcja składa się z sumy elementarnych wrażeń.
• Całościowe postrzeganie: Akcent na postrzeganie całościowych struktur (Gestalten) zamiast pojedynczych bodźców.

Więcej niż Sumą wrażeń

• Percepcja nie jest prostym sumowaniem wrażeń zmysłowych.
• Umysł aktywnie organizuje bodźce w znaczące całości.

Działanie praw percepcji

• Prawo bliskości: Elementy znajdujące się blisko siebie są postrzegane jako grupa.
• Prawo podobieństwa: Elementy o podobnych cechach (np. kolor, kształt) są postrzegane jako powiązane.
• Prawo domykania: Niekompletne figury są postrzegane jako całościowe.
• Prawo ciągłości: Elementy ułożone w linii lub krzywej są postrzegane jako część jednej figury.
• Prawo wspólnej drogi: Elementy poruszające się w tym samym kierunku są postrzegane jako grupa.
• Prawo symetrii: Symetryczne elementy są postrzegane jako całość.

Organizacja percepcyjna

• Figura i tło: Podział pola percepcyjnego na figurę (obiekt zainteresowania) i tło.

Kontekst

• Kontekst odnosi się do otoczenia i warunków, które wpływają na interpretację bodźców.
• Umożliwia on nadawanie znaczenia pojedynczym elementom poprzez ich umiejscowienie w szerszej całości,
• Pozwala na pełniejsze zrozumienie sytuacji lub komunikatu.

Bodźce

• Sygnały odbierane przez zmysły, które same w sobie mogą być niekompletne lub niejednoznaczne.
• Rola kontekstu: Kontekst nadaje znaczenie bodźcom, umożliwiając ich interpretację w zależności od otoczenia.

Sens całości wizualnej sceny

• Zrozumienie i interpretacja elementów wizualnych w odniesieniu do całej sceny, a nie tylko pojedynczych obiektów.
• Rola kontekstu: Umożliwia percepcję relacji między obiektami, hierarchii ważności oraz ogólnego nastroju lub znaczenia sceny.

Uzupełnianie luk

• Mózg automatycznie wypełnia brakujące informacje dostępnych danych i kontekstu.
• Rola kontekstu: Pozwala na spójne i logiczne postrzeganie, nawet gdy informacje są niepełne (np. słaba widoczność, uszkodzone dane).

Stałości w percepcji

• Zdolność mózgu do postrzegania obiektów jako posiadających stałe właściwości (np. wielkość, kształt, barwę).
• Pozwala to na stabilne i spójne doświadczanie świata.
• Pozwala to na stabilne i spójne doświadczanie świata.

Zasady stałości w percepcji

• Percepcja stałości umożliwia rozpoznawanie obiektów w różnych warunkach.
• Mózg aktywnie interpretuje informacje sensoryczne, uwzględniając kontekst.
• Doświadczenie i wiedza wpływają na procesy percepcji.

Korygowanie obrazu siatkówkowego

• Mózg kompensuje zmiany w wielkości i kształcie obrazu na siatkówce.
• Uwzględnia się odległość i kąt patrzenia na obiekt.

Stałość kształtu

• Postrzeganie obiektów jako mających ten sam kształt, niezależnie od kąta patrzenia.
• Przykład: Rozpoznawanie talerza jako okrągłego przy patrzeniu pod kątem.

Stałość wielkości

• Postrzeganie obiektów jako mających tę samą wielkość, niezależnie od odległości.
• Mózg bierze pod uwagę informacje o odległości, aby skorygować postrzeganą wielkość.

Stałość barwy

• Postrzeganie obiektów jako mających tę samą barwę, niezależnie od oświetlenia.
• Mózg porównuje barwę obiektu z barwami otoczenia, aby zredukować wpływ oświetlenia.

Wskazówki okulomotoryczne

• Informacje o położeniu i ruchu oczu, wykorzystywane przez mózg do wnioskowania o odległości i głębi.
• Obejmują sygnały związane z akomodacją i konwergencją.

Akomodacja

• Zmiana kształtu soczewki oka, umożliwiająca ostre widzenie obiektów w różnych odległościach.
• Mięśnie rzęskowe kontrolują stopień akomodacji.
• Mózg interpretuje te sygnały jako wskazówkę odległości.

Konwergencja

• Ruch obu oczu do wewnątrz, aby skierować je na ten sam bliski obiekt.
• Kąt konwergencji jest większy, gdy obiekt znajduje się bliżej

Teoria obliczeniowa Marra

• Podejście do zrozumienia widzenia, które dzieli proces widzenia na trzy poziomy: obliczeniowy, algorytmiczny i implementacyjny.
• Zrozumienie celu obliczeniowego widzenia jest kluczowe dla zrozumienia jego działania.

Czynniki oddolne w teorii obliczeniowej Marra

• Przetwarzanie oparte na danych sensorycznych.
• Identyfikacja cech obrazu od najprostszych do bardziej złożonych.

Czynniki odgórne w teorii obliczeniowej Marra

• Wykorzystanie wiedzy i oczekiwań
• Wpływ kontekstu i doświadczenia na interpretację obrazu.

Konstruktywizm, teoria obliczeniowa Marra

• Widzenie jako proces aktywnego konstruowania reprezentacji świata.
• Budowanie reprezentacji na podstawie interakcji między bodźcami a wiedzą.

Matryca natężenia światła

• Reprezentacja obrazu w postaci wartości natężenia światła w każdym punkcie.
• Podstawa do dalszego przetwarzania i ekstrakcji cech.

Pierwotny szkic

• Wstępna reprezentacja obrazu zawierająca krawędzie, kontury i inne podstawowe elementy.
• Etap pośredni między matrycą natężenia a bardziej złożonymi reprezentacjami.

Obraz 21/2D

• Reprezentacja uwzględniająca orientację powierzchni i głębokość w ograniczonym zakresie.
• Umożliwia częściowe zrozumienie trójwymiarowej struktury sceny.

Obraz 3D

• Pełna trójwymiarowa reprezentacja sceny.
• Umożliwia rozpoznawanie obiektów i nawigację w przestrzeni.

Wskazówki obrazowe dwuoczne

• Informacje wizualne, które wymagają użycia obojga oczu do przetworzenia.
• Pozwalają na postrzeganie głębi i trójwymiarowości świata.

Rozbieżność siatkówkowa

• Różnica w obrazach widzianych przez każde oko.
• Mózg wykorzystuje tę rozbieżność do obliczenia głębi.
• Większa rozbieżność wskazuje na bliższy obiekt i jest podstawową wskazówką dwuoczną do percepcji głębi.

Pamięć

• Zdolność umysłu do przechowywania i odzyskiwania informacji.
• Pozwala na rejestrowanie doświadczeń, uczenie się i adaptację.
• Procesy pamięciowe obejmują kodowanie, przechowywanie i odzyskiwanie informacji.

Definicja pamięci

• Zdolność do przechowywania i odzyskiwania informacji.
• Stanowi Podstawę uczenia się i adaptacji.
• Obejmuje kodowanie, przechowywanie i odzyskiwanie.

Typy Pamięci

• Sensoryczna.
• Krótkotrwała (STM).
• Długotrwała (LTM).
• Robocza.
• Autobiograficzna.

Model blokowy Atkinsona i Shiffrina

• Zakłada istnienie trzech magazynów pamięci: sensorycznego, krótkotrwałego i długotrwałego.
• Informacje przechodzą sekwencyjnie przez te magazyny.
• Przetwarzanie informacji zależy od uwagi i powtarzania.

Pamięć sensoryczna

• Przechowuje informacje zmysłowe przez bardzo krótki czas.
• Charakteryzuje się wysoką pojemnością, krótki czas trwania (milisekundy).
• Przykład: Pamięć ikoniczna (wzrokowa) i echoiczna (słuchowa).

Pamięć Krótkotrwała (STM)

• Przechowuje informacje przez krótki czas (sekundy).
• Ograniczone możliwości pojemności ( 7 +/- 2 elementy).
• Informacje mogą być podtrzymywane poprzez powtarzanie.

Pamięć długotrwała (LTM)

• Przechowuje informacje przez długi czas (minuty, lata).
• Charakteryzuje się nieograniczoną pojemnością.
• Dzieli się na pamięć deklaratywną (jawną) i niedeklaratywną (niejawną).

Pamięć autobiograficzna:

• Pamięć zdarzeń i faktów związanych z własnym życiem.
• Część pamięci deklaratywnej (epizodycznej).
• Ważna dla poczucia tożsamości.

Teoria poziomów przetwarzania

• Głębokość przetwarzania informacji wpływa na jej zapamiętywanie.
• Przetwarzanie semantyczne prowadzi do lepszego zapamiętywania niż przetwarzanie powierzchowne.

Pamięć robocza

• System przechowywania i manipulowania informacjami w czasie rzeczywistym.
• Umożliwia wykonywanie złożonych zadań poznawczych.
• Składa się z centralnego wykonawcy, pętli fonologicznej, szkicownika wzrokowo-przestrzennego i bufora epizodycznego.

Fazy pamięci

• Kodowanie: Przetwarzanie informacji w formę, która może być przechowywana.
• Przechowywanie: Utrzymywanie zakodowanych informacji w pamięci.
• Odzyskiwanie: Wydobywanie przechowywanych informacji, gdy są potrzebne.

Amnezje

• Zaburzenia pamięci spowodowane uszkodzeniem mózgu lub innymi czynnikami.
• Amnezja wsteczna: Utrata pamięci zdarzeń sprzed urazu.
• Amnezja następcza: Niezdolność do tworzenia nowych wspomnień po urazie.

Wskazówki obrazowe jednooczne

• To wizualne sygnały, które pozwalają na percepcję głębi i odległości z użyciem jednego oka.
• Mechanizmy, dzięki którym mózg interpretuje trójwymiar na podstawie obrazu dwuwymiarowego.

Gradient tekstury

• Gęstość tekstury wzrasta wraz z odległością.
• Elementy tekstury stają się mniejsze i bardziej zagęszczone w oddali.

Perspektywa Linearna

• Linie równoległe zbiegają się w punkcie zbiegu na horyzoncie.
• Im bardziej linie są zbieżne, tym dalej wydają się być.

Przysłanianie się obiektów

• Obiekty znajdują się bliżej zasłaniają obiekty położone dalej.
• Zasłonięty obiekt jest postrzegany jako znajdujący się w większej odległości

Paralaksa ruchowa

• Obiekty bliższe wydają się poruszać szybciej niż obiekty dalsze, gdy poruszamy głową.
• Pozwala na ocenę względnej odległości obiektów.

Efekt odwróconej twarzy

• Rozpoznawanie i przetwarzanie twarzy jest utrudnione przy odwróceniu.
• Wynika to z faktu przetwarzania twarzy holistycznie, czego odwrócenie zaburza.

Znajomość twarzy

• Twarze są przetwarzane w sposób szczególny.
• Rozpoznawanie twarzy opiera się na analizie i odniesieniu relacji przestrzennych między elementami.
• Przetwarzanie holistyczne twarzy jest zaburzone, gdy twarz jest odwrócona.

Prezentacja twarzy

• Twarze odwrócone są trudniejsze do rozpoznania.
• Trudności w wykrywaniu zmian w odwróconych twarzach.
• Efekt ten jest silniejszy dla twarzy niż dla innych obiektów.

Ekologiczna teoria Gibsona

• Percepcja jest bezpośrednim procesem, który pozwala nam odbierać informacje o środowisku bez procesów poznawczych.
• Teoria ta podkreśla rolę aktywnego obserwatora i informacji dostępnych w otoczeniu.

Konstruktywizm odrzucony przez Gibbsona

• Teoria Gibsona odrzuca konstruktywizm.
• Percepcja nie wymaga budowania reprezentacji umysłowych.
• Informacje są odbierane bezpośrednio ze środowiska.

Dane zmysłowe

• Teoria Gibsona nie opiera się na izolowanych danych zmysłowych, a skupia się na całościowych wzorcach informacyjnych.
• Ważne jest to, jak bodźce zmieniają się w czasie i przestrzeni.

Ruch obserwatora

.Ruch jest kluczowy dla percepcji, ponieważ pozwala na odkrywanie różnych aspektów oraz lepsze zrozumienie relacji przestrzennych.

Inwarianty

• Stałe elementy w strumieniu percepcyjnym.
• Niezmienne cechy środowiska, które można wykryć.
• Inwarianty stanowią podstawę stabilnej i wiarygodnej percepcji.

Afordancje

• Możliwości działania oferowane przez środowisko.
• Relacja między właściwościami obiektu, czyli właściwości i zdolności obserwatora.
• Percepcja afordancji prowadzi do celowego działania.

Widzenie głębi

• Zdolność percepcji odległości i trójwymiarowej przestrzeni.
• Pozwala na ocenę odległości obiektów i ich położenia w otoczeniu.

Reprezentacje 3d - widzenie głębi

• To sposoby w jaki mózg przetwarza informacje o trójwymiarowej przestrzeni.
• Obejmują mapy głębokości oraz inne modele przestrzenne.

Wskazówki - widzenie głębi

• Informacje sensoryczne wykorzystywane do oceny odległości i głębi.
• Dzielą się one na okulomotoryczne, obrazowe jednooczne oraz dwuoczne.

Okulomotoryczne

• Związane z ruchem mięśni oka.
• Konwergencja (kąt zbieżności z 2 oczu jest większy dla obiektów bliższych)
• Akomodacja - zmiana kształtu soczewki oka umożliwia ostre widzenie obiektów.

Obrazowe Jednooczne

• Wskazówki, które mogą być wykorzystywane przez każde oko oddzielnie.
• Perspektywa linearna - pamiętaj o zbieżności równoległych linii w oddali.
• Rozmiar względny : Bliższe obiekty zawsze będą wydawać się większe.
• Interpozycja - obiekt który zakrywa inny, zawsze będzie wydawać się z przodu
• Gradient tekstury - gęstość tekstury zawsze będzie wzrasta z odległością, jakkolwiek
• wysokość w polu widzenia obiekt także może sugerowac: dotyczy obiektów znajdujących się na ziemi, pamiętaj także o cieniach oraz światłach.

Paralaksa

• Względny ruch obiektów podczas poruszania się obserwatora.

Obrazowe Dwuoczne

• Wymagają udziału obóga oczu, przy rozpatrywaniu ich.
• Dysparacja siatkówkowa, a więc: różnica w obrazach widzianych przez każde oko. Mózg interpretuje tą różnicę, jako głębię.

Uwaga

• Proces poznawczy pozwalający na selekcję bodźców i skupieniu zasobów umysłowych na otoczeniu albo zadaniach.
• Umozliwia efektywne przetwarzanie informacji Istotnych w danym momencie.

Selekcja informacji

• Wybierania istotnych bodźców z otoczenia .
• filtrowanie tych nieistotnych, pamiętaj o tym!

Podzielności

• zdoolność do wykonywania paru zadań jednocześnie, chociaż.
• A dostępnosć zasobów uwagi wplywa na efektywność.

Przerzutność

• Zdolność do przzecłączanie uwagi między różnymi zadaniamiróżnymi zadaniami - a szybkie reakcje na zmiany to podstawa!

Koncentracja

• Utrzymywanie - wytrzymywanie uwagi na konkretnym zadaniu, czy bodźcu.
• Odpornosc na dystraktory!

Model rozpoznawania twarzy Bruce i Younga

• Model kognitywny rozpoznawania twarzy, opisuje proces rozpoznawania znajomych twarzy.
• Zakłada szereg odrebnych etaów przetwarzania, aż do dostęp do wiedzy sem

Krótki quiz z psychologii. Sprawdź swoją wiedzę na temat metod samoopisowych, procesów przetwarzania informacji oraz krzywej zapominania Ebbinghausa. Zrozumienie tych zagadnień jest kluczowe w psychologii poznawczej.