Oprichting van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
102 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat was een van de redenen voor de oprichting van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden?

  • Om de zelfstandigheid van de Zuidelijke Nederlanden te waarborgen.
  • Om een gezamenlijke militaire strategie tegen Frankrijk te ontwikkelen.
  • Om de koloniën in Indië verder te exploiteren.
  • Om de prins van Oranje te bedanken voor zijn deelname tegen Napoleon. (correct)

Wat was een belangrijke wijziging in de staatsinrichting onder Willem I?

  • De Zuidelijke Nederlanden kregen een eigen Staten Generaal.
  • De officiële taal werd Frans in plaats van Nederlands.
  • De gelijkstelling van Kerkgenootschappen werd geïntroduceerd. (correct)
  • Willem I verleende de Zuidelijke Nederlanden volledige autonomie.

Welke van de volgende beweringen is waar over de staatsschuld?

  • De staatsschuld werd gelijkmatig verdeeld over de bevolking. (correct)
  • De staatsschuld van de Zuidelijke Nederlanden was hoger dan die van de Noordelijke Nederlanden.
  • De totale staatsschuld was 27 miljoen gulden.
  • De staatsschuld van de Noordelijke Nederlanden was 550 miljoen gulden. (correct)

Wat was een gevolg van de taalwet die door Willem I werd ingevoerd?

<p>Nederlands werd de officiële taal en dit leidde tot verzet. (D)</p> Signup and view all the answers

Waarom had de Zuidelijke Nederlanden moeite met hun relatie tot Willem I?

<p>Zij zagen Willem I als een verlicht despoot zonder democratische steun. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat was een belangrijke economische factor die bijdroeg aan de verarming van de bevolking rond 1820?

<p>Perscensuur en sociale onrust (A)</p> Signup and view all the answers

Wat was het overeenkomstenstreven in het Monsterverbond?

<p>Politieke samenwerking tussen klerikalen en liberalen (A)</p> Signup and view all the answers

Welke gebeurtenis leidde tot de uitbraak van de Belgische Revolutie in 1830?

<p>Een toneelstuk ter ere van Willem (A)</p> Signup and view all the answers

Wat was de reactie van Willem na de petitie met 300.000 handtekeningen?

<p>Hij deed toegevingen op verschillende gebieden (A)</p> Signup and view all the answers

Wat was een belangrijke reden voor de sociale oproer die leidde tot de Belgische Revolutie?

<p>Het gebrek aan werkgelegenheid (A)</p> Signup and view all the answers

Wie werd gekozen als koning na de Belgische Revolutie?

<p>Leopold van Saksen Coburg Gotha (A)</p> Signup and view all the answers

Wat werd er ingesteld na de Belgische onafhankelijkheid met betrekking tot de stemrechten?

<p>Cijns of bezit-gebonden kiesrecht (C)</p> Signup and view all the answers

Welke sociale groep voelde zich benadeeld door de vernederlandsing tijdens het begin van de 19de eeuw?

<p>De grote grondbezitters (C)</p> Signup and view all the answers

Wat was het standpunt van de Orangisten in relatie tot de Zuidelijke provincies?

<p>Zij waren tegen de Noordelijke concurrentie (D)</p> Signup and view all the answers

Welke politieke stroming had de meeste invloed in Duitsland vóór de revoluties van 1848?

<p>Conservatieven (B)</p> Signup and view all the answers

Wat was het verdrag van de 18 artikelen bedoeld voor?

<p>Om neutraliteit vast te stellen (B)</p> Signup and view all the answers

Welke rol speelde de journalistiek in de opstanden van 1830?

<p>Ze was verantwoordelijk voor het orkestreren van de onrust (A)</p> Signup and view all the answers

Wat was de relatie tussen de economische crisis en het politieke klimaat tijdens de opstanden?

<p>De economische crisis verscherpte de politieke tegenstellingen (B)</p> Signup and view all the answers

Wat was het effect van de onafhankelijkheid op de Belgische grondwet?

<p>Een nieuwe grondwet werd goedgekeurd met beperkt kiesrecht (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is de belangrijkste reden waarom Adam Smith zich verzet tegen staatsinmenging in de economie?

<p>Het creëren van een natuurlijke ordening binnen het economisch systeem. (C)</p> Signup and view all the answers

Hoe draagt arbeidsverdeling bij aan de productiviteit volgens Adam Smith?

<p>Door sneller werken door specialisatie. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat stelt Jean Baptiste Say omtrent het aanbod en de vraag?

<p>Aanbod creëert zijn eigen vraag. (B)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende uitspraken geldt volgens J.S. Mill als uitzondering op het laissez-faire principe?

<p>Volledige vrijheid kan nooit ten koste van anderen zijn. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat was de impact van de Grote Depressie in 1873 op de handelsrelaties in Europa?

<p>Het resulteerde in een terugval naar protectionisme. (D)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende innovaties speelt een cruciale rol in de textielindustrie tijdens de Industriële Revolutie?

<p>De mechanische weefgetouw. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat was een van de belangrijkste gevolgen van mechanisering in de textielproductie?

<p>De efficiëntie van productie verbeterde. (D)</p> Signup and view all the answers

Waarom was er in Engeland een sterke vraag naar katoen uit India tijdens de Industriële Revolutie?

<p>Afgewerkte katoen was goedkoper en van betere kwaliteit. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat bedoelt men met de 'ijzeren loonwet' zoals besproken door Ricardo?

<p>De lonen zijn beperkt tot het minimum levensonderhoud. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat wordt bedoeld met het 'bottle neck' systeem in de industriële processen?

<p>Een knelpunt dat de output vertraagt. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat was een belangrijk aspect van de Vrijhandel in Europa gedurende de 19e eeuw?

<p>De samenwerking tussen landen via vrijhandelsverdragen. (B)</p> Signup and view all the answers

Welke rol speelde de staat volgens de liberale ideeën in de economie?

<p>De staat moet zich zo min mogelijk bemoeien. (A)</p> Signup and view all the answers

Welke factor droeg bij aan de keuze voor ijzer boven hout voor de productie van machines?

<p>IJzer heeft een hogere sterkte en duurzaamheid. (A)</p> Signup and view all the answers

Welk effect had de Industriële Revolutie op de lagere klassen in Duitsland?

<p>Proletarisering en verpaupering (D)</p> Signup and view all the answers

Wat was het gevolg van de sociale en economische onzekerheid in de Duitse staten?

<p>Het creëren van een prerevolutionair klimaat (C)</p> Signup and view all the answers

Wat beloofde de Pruisische koning als reactie op de revolte op 18 maart 1848?

<p>Een nieuwe grondwet en persvrijheid (C)</p> Signup and view all the answers

Waarom verloor het parlement van Frankfurt het krediet bij het volk?

<p>Het parlement verordende republikeinse revoluties (A)</p> Signup and view all the answers

Welke rol speelde de bourgeoisie tijdens de opstand in Berlijn in 1848?

<p>Ze sloot zich aan naarmate de revolte vorderde (C)</p> Signup and view all the answers

Wat gebeurde er met de Hongaarse nationalisten na de Oostenrijkse militaire interventie?

<p>Ze werden verslagen en onderdrukt (A)</p> Signup and view all the answers

Wat was het belangrijkste doel van de Deutsche Zollverein, opgericht in 1833?

<p>Creëren van een economische unie tussen Duitse staten (A)</p> Signup and view all the answers

Wat was de belangrijkste oorzaak van de politieke onvrede in Duitsland in de jaren '40?

<p>De impact van de Industriële Revolutie op de samenleving (D)</p> Signup and view all the answers

Wat kenmerkte de industriële ontwikkeling in Pruisen?

<p>Vertraagde industrialisatie met buitenlandse invloed (A)</p> Signup and view all the answers

Wat was een belangrijke sociale verandering in Pruisen in de 19e eeuw?

<p>De emancipatie van de boeren (B)</p> Signup and view all the answers

Welke regio's in Duitsland waren cruciaal voor de industrialisatie?

<p>Het Ruhrgebied, Westfalen en Silezië (D)</p> Signup and view all the answers

Waarom voelden boeren zich onwennig in de nieuwe kapitalistische samenleving?

<p>Ze verloren grip op hun grondbezit (D)</p> Signup and view all the answers

Waartoe leidde de politieke oppositie in de Duitse Bond?

<p>De blokkade van liberalisering (D)</p> Signup and view all the answers

Hoe vond de Duitse eenmaking plaats na het Congres van Wenen?

<p>Door een federatief herstel zonder echte eenheid (B)</p> Signup and view all the answers

Wat was een direct gevolg van de industrialisering in de besproken regio?

<p>Groei van kleine agglomeraties naar grote steden (D)</p> Signup and view all the answers

Wat was een van de acties van Bismarck die leidde tot de Duitse eenmaking?

<p>Invoering van de dienstplicht (B)</p> Signup and view all the answers

Wat was de uitkomst van de Vrede van Praag in 1866?

<p>Oostenrijk verloor Holstein aan Pruisen (D)</p> Signup and view all the answers

Welke factor droeg bij aan de groei van steden tijdens de industrialisering?

<p>Verbetering van hygiëne (C)</p> Signup and view all the answers

Wat was de rol van Frankrijk in Bismarcks plannen?

<p>Frankrijk was de gemeenschappelijke vijand voor eenheid (C)</p> Signup and view all the answers

Wat was de belangrijkste eis van de fysiocraten tegen het mercantilisme?

<p>Vrijheid van economische activiteit (A)</p> Signup and view all the answers

Wat was de boodschap van Adam Smith in zijn hoofdwerk?

<p>Vrije handel is essentieel voor de welvaart (C)</p> Signup and view all the answers

Wat was een belangrijke strategie van Bismarck om Oostenrijk buiten de Duitse Bond te krijgen?

<p>Het voorstellen van een wijziging in het statuut van Sleeswijk-Holstein (C)</p> Signup and view all the answers

Hoe reageerde Frankrijk op de mogelijke kandidatuur van Leopold van Hohenzollern?

<p>Frankrijk eiste dat Leopold zich terugtrok (D)</p> Signup and view all the answers

Wat was het resultaat van de oorlog tussen Pruisen en Frankrijk in 1870?

<p>Frankrijk verloor en moest schadevergoeding betalen (B)</p> Signup and view all the answers

Wat betekent het begrip 'economisch liberalisme' zoals gepresenteerd in de discussie?

<p>Er is vrije markt en minder overheidsinterventie (D)</p> Signup and view all the answers

Wie was de theoreticus achter het modern economisch liberalisme?

<p>Adam Smith (C)</p> Signup and view all the answers

Wat deed Bismarck om de weerstand van de Zuid-Duitse staten te breken?

<p>Hij maakte gebruik van de Frans-Duitse oorlogssituatie (D)</p> Signup and view all the answers

Wat beschouwde Adam Smith als de beste investeringsstrategie voor bedrijven?

<p>Minimalisatie van investeringen tot strikt noodzakelijke (B)</p> Signup and view all the answers

Wat gebeurde er met Pruisen na de Duitse eenmaking?

<p>Het handhaafde een dictatoriaal beleid onder Willem II (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is de drijfveer achter het übermensch-principe van Nietzsche?

<p>Wille zur macht (D)</p> Signup and view all the answers

Wat houdt de toenemende secularisering in?

<p>De scheiding tussen kerk en staat (C)</p> Signup and view all the answers

Welke factor droeg NIET bij aan de Belgische industrialisatie?

<p>Grondstoffenimport uit andere landen (C)</p> Signup and view all the answers

Wat gebeurde er in 1848 in België?

<p>Een bloedige staking door economische crisis (B)</p> Signup and view all the answers

Wat was een gevolg van de wet Le Chapelier?

<p>Beperkingen op samenscholingen (C)</p> Signup and view all the answers

Wat was de rol van de Belgische werkliedenpartij in 1885?

<p>Vertegenwoordiger van de arbeidersklasse (A)</p> Signup and view all the answers

Welke gebeurtenis leidde tot de eerste sociale wetten in België?

<p>De herdenking van de Parijse Commune (C)</p> Signup and view all the answers

Wat betekent de Belgische verzuiling?

<p>Een scheiding tussen verschillende levensbeschouwingen (A)</p> Signup and view all the answers

Wat was de belangrijkste interpretatie van de 'vrijheid van onderwijs' door de liberalen?

<p>Ouders moeten keuzevrijheid hebben tussen scholen (C)</p> Signup and view all the answers

Welke wet werd in 1842 ingevoerd voor het onderwijs?

<p>Wet van Nothomb (D)</p> Signup and view all the answers

Wat was een belangrijk resultaat van de liberalen die aan de macht waren tussen 1847 en 1884?

<p>De controle van de kerk over onderwijs werd verminderd (D)</p> Signup and view all the answers

Waarom was de wet op lager onderwijs van Pierre van Humbeeck in 1879 zo significant?

<p>Gemeenten moesten officiële scholen oprichten zonder religieuze invloed (D)</p> Signup and view all the answers

Wat resulteerde er uit de verkiezingsoverwinning van de katholieken in 1884?

<p>Zij bevestigden hun invloed in de politiek (A)</p> Signup and view all the answers

Wat was een belangrijke verbetering in de ijzerproductie tijdens de Industriële Revolutie?

<p>Mechanisch pompen van water (C)</p> Signup and view all the answers

Hoe heeft de stoommachine de industriële productie beïnvloed?

<p>Het maakte continu productie mogelijk in fabrieken. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat was een gevolg van het gebruik van synthetische producten in de tweede golf van de industriële revolutie?

<p>Afname van het gebruik van natuurlijke grondstoffen. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is een karakteristiek van de klassenmaatschappij die ontstond tijdens de Industriële Revolutie?

<p>Rijke industriëlen hadden invloed op politieke besluiten. (C)</p> Signup and view all the answers

Welke energiebron verdrong de stoommachine als het belangrijkste aandrijfmiddel?

<p>Gas (A)</p> Signup and view all the answers

Wat leidde tot de maatschappelijke gevolgen van de industriële revolutie?

<p>Toename van industriële werkgelegenheid op het platteland. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat was een reactie van arbeiders op de slechte arbeidsomstandigheden?

<p>Stakingen en politieke participatie. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is een nadelig gevolg van de opkomende welvaartsmaatschappij?

<p>Verhoogde milieuvervuiling. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat was een van de implicaties van het vrijhandelsbeleid dat ontstond tijdens de industriële revolutie?

<p>Geen invoerrechten voor goederen uit andere landen. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat veroorzaakte de verschuiving van een standenmaatschappij naar een klassenmaatschappij?

<p>Het belang van bezit in plaats van afkomst. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat was een belangrijke uitvinding van Edison tijdens de Industriële Revolutie?

<p>De gloeilamp. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat was een van de voordelen van mechanisatie in de industrie?

<p>Versnelling van productieprocessen. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat werd gezien als een reactie op de opkomst van de industriële arbeidersklasse?

<p>Groei van sociale en politieke bewegingen. (B)</p> Signup and view all the answers

Welk probleem dat voortkwam uit de industriële revolutie betrof de sociale structuur?

<p>Ongelijke verdeling van rijkdom. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is een gevolg van de proletarisering voor de arbeiders volgens de inhoud?

<p>Daling in lichaamsgroei (A)</p> Signup and view all the answers

Hoe werden de leefomstandigheden van arbeiders in de 19de eeuw gekenmerkt?

<p>Woonomstandigheden waren erbarmelijk met te veel mensen in kleine ruimtes. (B)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende beweringen is waar over het socialisme?

<p>Het was gebaseerd op de ideeën van Karl Marx en Friedrich Engels. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat was de rol van de Kerk in de opkomst van het socialisme?

<p>De Kerk negeerde de zorgen van arbeiders en verloor invloed. (D)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende ideeën is een uitgangspunt van Karl Marx?

<p>De revolutie is onvermijdelijk en noodzakelijk voor verandering. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat bedoelt August Comte met positivisme?

<p>De ontwikkeling van menselijke kennis door drie stadia. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat was de reactie van de arbeiders op de erbarmelijke leef- en werkomstandigheden?

<p>Zij organiseerden illegale stakingen en opstanden. (A)</p> Signup and view all the answers

Hoe werd de term 'loonslavernij' gebruikt binnen het socialisme?

<p>Om de afhankelijkheid van arbeiders van fabrieksbazen te beschrijven. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat was de rol van kwakzalverij in de context van gezondheidszorg voor arbeiders?

<p>Het bood illegale, maar betaalbare medische behandelingen. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat was het doel van de christelijke arbeidersbeweging?

<p>Het aanmoedigen van sociale rechtvaardigheid binnen de bestaande structuren. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat wordt bedoeld met de term 'dialectisch proces' volgens Karl Marx?

<p>Het proces van evolutie via deze - antithese = synthese. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat was de reden voor de stijging van onwettige geboortes in de 19de eeuw?

<p>Verbod op anticonceptie en seksuele normen van de kerk. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat werd bedoeld met 'stemrecht' in het kader van de arbeidersbeweging?

<p>Een manier om politieke zeggenschap te verwerven voor arbeiders. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat was een karakteristiek van de arbeiderscultuur in de tijd van de industrialisatie?

<p>De invloed van machines en bandwerk op het dagelijks leven. (D)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

De nieuwe staat gevormd na de Napoleontische oorlogen, bestaande uit de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden, met Willem I van Oranje als koning.

Waarom was de aanhechting van de Zuidelijke Nederlanden een slechte start?

De Zuidelijke Nederlanden werden niet bij de beslissing betrokken, wat leidde tot ontevredenheid en een gebrek aan acceptatie. Ze vreesden te worden gekoloniseerd door het Noorden.

Verlichte Despoot

Een heerser die de principes van de Verlichting toepast om zijn macht te gebruiken voor het welzijn van zijn volk, maar zonder democratische hervormingen.

Gelijkstelling Kerkgenootschappen

Het beleid van Willem I om alle geloofsgemeenschappen gelijke rechten te geven, wat leidde tot bezorgdheid bij de katholieken in het Zuiden.

Signup and view all the flashcards

Taalwet

De wet die Nederlands als officiële taal van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden introduceerde, wat tot verzet leidde van de verfranstte bourgeoisie in het Zuiden.

Signup and view all the flashcards

Monsterverbond

Een onwaarschijnlijke alliantie tussen twee tegenstrijdige groepen, de klerikalen (katholieken) en de antiklerikale liberalen, die samenwerken om de macht van Willem I te ondermijnen.

Signup and view all the flashcards

Klerikalen

Een groep die pleit voor een sterke invloed van de kerk in de politiek en het staatsbestuur. Ze bepleiten een godsdienstig waardestelsel.

Signup and view all the flashcards

Antiklerikalen

Een groep die pleit voor een scheiding tussen kerk en staat. Ze zijn erfgenamen van de Franse Revolutie en geloven in vrijheid en gelijkheid.

Signup and view all the flashcards

Unianisme

Een akkoord tussen klerikalen en liberalen, gericht tegen Willem I, dat ontstond door de economische crisis en de onpopulariteit van Willem's beleid.

Signup and view all the flashcards

Petition met 300.000 handtekeningen

Een petitie, ondertekend door 300.000 mensen, die Willem I dwingt om toegevingen te doen. Dit is opmerkelijk omdat het gewone volk toen geen stemrecht had.

Signup and view all the flashcards

Wat was de reden van de protesten van de kleine middenklasse tegen Willem I?

De kleine middenklasse (advocaten, journalisten) protesteerden tegen de vernederlandsing, die hun kansen op een carrière in de ambtenarij of de advocatuur belemmerde. Ze waren ook gekant tegen de aantasting van de persvrijheid.

Signup and view all the flashcards

Orangisten

Een groep die pleitte voor een aansluiting bij Nederland. Sommigen van hen waren textiel- en havenbonzen uit het Noorden die de concurrentie uit het Zuiden liever kwijt wilden.

Signup and view all the flashcards

Amour sacré de la patrie

Een nationale passie voor het vaderland, aangewakkerd door het toneelstuk 'De Stomme van Portici', dat handelde over de vrijheidsstrijd in Italië.

Signup and view all the flashcards

Wat gebeurde er op 25 augustus?

Op die dag werd het toneelstuk 'De Stomme van Portici' opgevoerd, wat leidde tot een volksopstand in Brussel. De burgerij, opgehitst door het stuk, bestormde de staatsuitgeverij en stak het huis van de minister van Maanen in brand.

Signup and view all the flashcards

Mechanisering en sociale onrust

De mechanisering van de industrie leidde tot lage lonen, toenemende werkloosheid en een verhoogde broodprijs. Dit veroorzaakte sociale onrust en gewelddadige protesten van de arbeidersklasse.

Signup and view all the flashcards

Nationaal Congres

Het Nationaal Congres werd verkozen door de Belgen na de onafhankelijkheidsverklaring. Dit congres had zowel wetgevende als grondwetgevende macht en koos de eerste koning van België.

Signup and view all the flashcards

Cijnskiesrecht

Een kiessysteem waarbij het stemrecht gebaseerd is op de hoogte van de belastingen die men betaalde. Dit betekende dat alleen rijke burgers konden stemmen.

Signup and view all the flashcards

Waarom koos men voor een koninkrijk?

De keuze voor een koninkrijk werd gezien als een manier om de steun van de Europese grootmachten te krijgen, die bang waren voor republikeinse revoluties.

Signup and view all the flashcards

Industrialisatie

De periode waarin machines en fabrieken de productie overnamen van handarbeid, wat leidde tot massaproductie en verstedelijking.

Signup and view all the flashcards

Hygiëneverbetering

De verbeterde gezondheidstoestand in steden door betere reinigings- en afvalsystemen, wat de levensverwachting verhoogde.

Signup and view all the flashcards

Bevolkingsgroei

De toename van de bevolking, vaak veroorzaakt door een daling van de sterftecijfers door verbeterde leefomstandigheden.

Signup and view all the flashcards

Economisch liberalisme

Een ideologie die pleit voor minimale overheidsinmenging in de economie en de vrije werking van de marktkrachten.

Signup and view all the flashcards

Transportwegen

De ontwikkeling van verbeterde wegen, spoorwegen en kanalen om goederen en mensen efficiënter te transporteren.

Signup and view all the flashcards

Bismarck

Een belangrijke Duitse politicus die een sleutelrol speelde in de eenmaking van Duitsland.

Signup and view all the flashcards

Duitse eenmaking

Het proces waarbij verschillende Duitse staten zich verenigden tot één enkel land, geleid door Pruisen.

Signup and view all the flashcards

Dienstplicht

De verplichting voor alle mannelijke burgers om in het leger te dienen, een cruciaal onderdeel van Bismarcks militaire strategie.

Signup and view all the flashcards

Duitse Bond

Een losse confederatie van Duitse staten die voorafgaand aan de eenmaking onder Oostenrijkse leiding stond.

Signup and view all the flashcards

Oostenrijk-Pruisische Oorlog (1866)

De oorlog tussen Pruisen en Oostenrijk, die eindigde met een Pruisische overwinning en het begin van de Duitse eenmaking.

Signup and view all the flashcards

Frans-Duitse Oorlog (1870-1871)

De oorlog tussen Frankrijk en Pruisen, resulterend in een Pruisische overwinning en de proclamatie van het Duitse Keizerrijk.

Signup and view all the flashcards

Fysiocratie

Een economische theorie die landbouw als de primaire bron van rijkdom zag en pleitte voor minimale overheidsinmenging.

Signup and view all the flashcards

Adam Smith

Een Schotse econoom, beschouwd als de 'vader' van het moderne economisch liberalisme.

Signup and view all the flashcards

Zollverein

Een economische unie gevormd in 1834 in Duitsland, waarbij tolheffingen tussen de deelnemende staten werden afgeschaft, waardoor handel werd bevorderd.

Signup and view all the flashcards

Proletarisering

Het proces waarbij mensen, meestal arbeiders, in de armoede worden gedreven door hun werk in de industrie.

Signup and view all the flashcards

Nationaal Liberalisme

Een ideologie die streeft naar nationale eenheid en liberale waarden, zoals vrijheid en democratie.

Signup and view all the flashcards

De Industriële Revolutie

Een periode van snelle technologische vooruitgang en industrialisatie, die grote sociale en economische veranderingen teweegbracht.

Signup and view all the flashcards

De Pruisische Koning

De leider van Pruisen, die bang was voor de opstand en concessies deed aan de liberalen.

Signup and view all the flashcards

Het Parlement van Frankfurt

Een vergadering van vertegenwoordigers van Duitse staten, gevormd tijdens de revolutie van 1848, bedoeld om nationale eenheid te bereiken.

Signup and view all the flashcards

Contrarevolutie

Een beweging die de veranderingen die tijdens een revolutie zijn doorgevoerd, probeert omver te werpen.

Signup and view all the flashcards

De Revolutie van 1848

Een reeks opstanden in Europa, waaronder Duitsland en Oostenrijk, die streefden naar liberale hervormingen en nationale eenheid.

Signup and view all the flashcards

Het Oostenrijkse Keizerrijk

Een multinationale staat die, net als Duitsland, in 1848 geconfronteerd werd met revoluties.

Signup and view all the flashcards

De Hongaarse Nationalisten

Volkeren in Hongarije die streefden naar meer autonomie en onafhankelijkheid van Oostenrijk.

Signup and view all the flashcards

Het Ruhrgebied

Een gebied in Duitsland dat bekend stond om zijn staalindustrie en zware industrie.

Signup and view all the flashcards

Het Congres van Wenen

Een internationale conferentie in 1814-1815 die de politieke orde in Europa na de Napoleontische oorlogen opnieuw definieerde.

Signup and view all the flashcards

De Tolunies

Economische verenigingen gevormd in Duitsland voorafgaand aan de Zollverein, waarbij geen tol werd geheven tussen de leden.

Signup and view all the flashcards

Pruisen

Een belangrijk Duits koninkrijk dat een prominente rol speelde in de Duitse eenwording.

Signup and view all the flashcards

De Deutsche Zollverein

Een douane-unie in Duitsland, gevormd in 1833 onder leiding van Pruisen, die vrijhandel bevorderde en de economische integratie bevorderde.

Signup and view all the flashcards

Arbeidsverdeling

Het verdelen van taken in een productieproces waardoor werknemers zich specialiseren en efficiënter kunnen werken.

Signup and view all the flashcards

Natuurlijke ordening

Volgens Smith is de economie van nature geordend door vraag en aanbod, zonder dat de overheid zich hoeft te bemoeien.

Signup and view all the flashcards

Staatstussenkomst

Wanneer de overheid zich inlaat met de economie, bijvoorbeeld door subsidies te geven of prijzen te reguleren.

Signup and view all the flashcards

Prijsregulering

Wanneer de overheid de prijzen van goederen of diensten vaststelt.

Signup and view all the flashcards

Egoïstische eigenbelangen

Volgens Smith drijven eigenbelangen de economie, omdat mensen streven naar hun eigen voordeel.

Signup and view all the flashcards

Vrijhandel

De handel tussen landen zonder invoerheffingen of andere belemmeringen.

Signup and view all the flashcards

Protectionisme

Het beschermen van de eigen economie door importen te beperken met heffingen of quota.

Signup and view all the flashcards

De Grote Depressie

Een economische crisis die begon in 1873 en leidde tot een terugval naar protectionisme in Europa.

Signup and view all the flashcards

Ricardo

Een Britse econoom die geloofde dat armoede onvermijdelijk is.

Signup and view all the flashcards

IJzeren Loonwet

Volgens Ricardo is het loon van arbeiders altijd op het minimumniveau om te overleven.

Signup and view all the flashcards

Jean Baptiste Say

Een Franse econoom die beweerde dat ieder aanbod zijn vraag schept.

Signup and view all the flashcards

Laissez-faire

Een beleid waarbij de overheid zich zoveel mogelijk onthoudt van economische interventie.

Signup and view all the flashcards

Puddlesysteem

Een proces om onzuiverheden uit gesmolten metaal te verwijderen door ze te roeren.

Signup and view all the flashcards

Convertor

Een apparaat dat zuurstof toevoegt aan gesmolten metaal om de verbranding van onzuiverheden te verbeteren.

Signup and view all the flashcards

Stoommachine

Een machine die de kracht van stoom gebruikt om een pomp te laten werken.

Signup and view all the flashcards

Krukas

Een onderdeel van de stoommachine dat de op-en-neergaande beweging van de stoompomp omzet in een rondgaande beweging.

Signup and view all the flashcards

Synthetische materialen

Materialen die in een laboratorium worden geproduceerd in plaats van uit natuurlijke bronnen.

Signup and view all the flashcards

Erzatsmiddelen

Vervangingsmiddelen voor natuurlijke stoffen die schaars of duur zijn geworden.

Signup and view all the flashcards

Ontploffingsmotor

Een motor die werkt door een explosie te veroorzaken.

Signup and view all the flashcards

Petroleum

Olie die uit rotsen wordt gewonnen.

Signup and view all the flashcards

Benzine

Een brandstof die wordt gewonnen uit petroleum.

Signup and view all the flashcards

Mazout

Een brandstof die wordt gewonnen uit petroleum.

Signup and view all the flashcards

Elektromotor

Een motor die werkt met behulp van elektriciteit.

Signup and view all the flashcards

Dynamo

Een apparaat dat mechanische energie omzet in elektrische energie.

Signup and view all the flashcards

Handelskapitalisme

Een economisch systeem waarin handel en winst centraal staan.

Signup and view all the flashcards

Industriel kapitalisme

Een economisch systeem waarin de productie van goederen centraal staat.

Signup and view all the flashcards

Proletariaat

Bezitloze mensen die in armoede leven, vaak arbeiders zonder eigendom.

Signup and view all the flashcards

Arbeiderscultuur in de fabriek

De nieuwe ritme van werken met machines en kunstlicht, bandwerk en een lage loon.

Signup and view all the flashcards

Overlevingsminimum

Het minimale bedrag dat nodig is om te kunnen overleven, vaak inclusief een beperkt dieet zonder vlees.

Signup and view all the flashcards

Gebrek aan hygiëne in de stad

Slechte hygiënische omstandigheden in fabriekssteden, met onzuiver drinkwater en geen toegang tot medische zorg.

Signup and view all the flashcards

Kwakzalverij

Het aanbieden van medische diensten door ongekwalificeerde mensen, vaak tegen betaling.

Signup and view all the flashcards

Woningnood in de stad

Een gebrek aan betaalbare en fatsoenlijke woningen in steden met een groeiende bevolking.

Signup and view all the flashcards

Seksuele frustratie in de 19e eeuw

De druk van de kerk op seks voor het huwelijk en zelfbevrediging leidde tot frustratie en spanning.

Signup and view all the flashcards

Alcoholisme in de 19e eeuw

Het gebruik van alcohol als manier om met de armoede en de ellende van het leven om te gaan.

Signup and view all the flashcards

Herberg als sociaal centrum

Een belangrijke plek voor sociale interactie, cultuur en informatie in de 19e eeuw.

Signup and view all the flashcards

Opleiding voor arbeiders

Een elementaire opleiding voor arbeiders, gericht op gehoorzaamheid, vroomheid en respect.

Signup and view all the flashcards

Verpaupering van de arbeidersklasse

De toestand waarin arbeiders steeds meer in armoede raken door lage lonen en slechte arbeidsomstandigheden.

Signup and view all the flashcards

Arbeidersbeweging

Een beweging van arbeiders die samenkomen om hun belangen te behartigen en te strijden voor betere leef- en werkomstandigheden.

Signup and view all the flashcards

Ludisme

Een protestbeweging van arbeiders die machines vernielden in reactie op de automatisering van banen.

Signup and view all the flashcards

Karl Marx en Friedrich Engels

Twee wetenschappers die de basis legden voor het wetenschappelijk socialisme en kritiek leverden op de kapitalistische maatschappij.

Signup and view all the flashcards

Wille zur Macht

Volgens Nietzsche is de drijfveer van mensen niet hun ratio of hun lusten, maar hun 'Wille zur Macht'. Dit betekent dat mensen gedreven worden om hun macht te vergroten en hun positie in een groep te versterken.

Signup and view all the flashcards

Secularisering

Secularisering is het proces van verwereldlijking en demystificatie. Dit betekent dat de invloed van religie in de samenleving afneemt en dat mensen meer waarde hechten aan rede en wetenschap dan aan geloof.

Signup and view all the flashcards

Wat is de invloed van de vooruitgang op de secularisering?

De vooruitgang op verschillende gebieden, zoals wetenschap (Darwin), psychologie (Freud) en economie (Marx), heeft bijgedragen aan de secularisering. Deze ontdekkingen hebben het menselijk bestaan verklaard zonder een goddelijke inmenging, waardoor de rol van religie minder belangrijk werd.

Signup and view all the flashcards

Lieven Bauwens

Lieven Bauwens was een belangrijke figuur in de industrialisering van België. Hij staat bekend om zijn bedrijfsspionage, waarbij hij kennis en technologie uit Engeland naar België bracht.

Signup and view all the flashcards

Wat waren de belangrijkste factoren die de Belgische industrialisering bevorderden?

België kende een aantal factoren die de industrialisering in de 19e eeuw bevorderden, zoals natuurlijke rijkdommen, een overvloed aan arbeidskrachten, kapitaal beschikbaarheid en een stijgende bevolking (die ook meer vraag naar voedsel creëerde).

Signup and view all the flashcards

Waarom was de arbeidersbeweging voor 1848 in België passief?

Voor 1848 was de arbeidersbeweging in België passief vanwege verschillende factoren, zoals de wet Le Chapelier die vakbonden verbood, analfabetisme en de algemene passiviteit van arbeiders zelf.

Signup and view all the flashcards

Wat was de invloed van de Eerste Internationale op de Belgische arbeidersbeweging?

De Eerste Internationale, een internationale organisatie van socialisten, bracht de aandacht voor de schrijnende situaties van arbeiders in België, maar leidde tot weinig concrete resultaten. De organisatie heeft wel de ontwikkeling van de sociaal-democratische partij in België bevorderd.

Signup and view all the flashcards

Wat waren de belangrijkste elementen van de Belgische verzuiling?

De Belgische verzuiling was een verticale structuur in de samenleving, gebaseerd op levensbeschouwelijke principes. Dit betekende dat elke politieke ideologie (katholieken, liberalen, socialisten) zijn eigen instellingen had om zijn aanhangers te beschermen, zoals partijen, vakbonden, scholen, ziekenfondsen, kranten en zelfs clubs.

Signup and view all the flashcards

Wat was de 'kernthema' van de Belgische schoolstrijd?

De Belgische schoolstrijd ging over de verhouding tussen kerk en staat in het onderwijs. Katholieken wilden hun invloed in het onderwijs behouden (met 'vrij onderwijs'), terwijl liberalen pleitten voor een scheiding tussen kerk en staat (met 'rijk onderwijs').

Signup and view all the flashcards

Wat was de invloed van de wet van Nothomb op het onderwijs?

De wet van Nothomb (1842) verplichtte elke gemeente om een lagere school te stichten, met godsdienst als verplicht vak. Deze wet levert de eerste spanningen tussen katholieken en liberalen over de controle van het onderwijs.

Signup and view all the flashcards

Hoe reageerden de katholieken op de wet van van Humbeeck (1879)?

De wet Van Humbeeck (1879) was een poging van de liberalen om de macht van de katholieken in het onderwijs te breken. De katholieken reageerden met een boycot van de officiële scholen en de weigering van sacramenten aan leraren en leerlingen van rijksscholen.

Signup and view all the flashcards

Wat waren de gevolgen van de schoolstrijd voor de Belgische samenleving?

De Schoolstrijd heeft de Belgische samenleving diepgaand beïnvloed en heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van de verzuiling. De conflicten over het onderwijs hebben de verhoudingen tussen katholieken, liberalen en socialisten gespannen.

Signup and view all the flashcards

Wat was het compromis dat in 1884 werd bereikt in de schoolstrijd?

Het compromis van 1884 leidde tot de subsidiering van katholiek onderwijs en de herinvoering van godsdienst in het onderwijs. De voorrangsregel voor leraren van de rijksscholen werd afgeschaft.

Signup and view all the flashcards

Waarom blijf de schoolstrijd tot op de dag van vandaag relevant?

De schoolstrijd heeft een langdurige invloed gehad op de Belgische samenleving en de verhouding tussen kerk en staat. Tot op de dag van vandaag zijn er discussies over de rol van godsdienst in het onderwijs, de financiering van scholen en de autonomie van scholen.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Nederlanden en de Revolutie van 1830

  • De oprichting van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden onder Willem I van Oranje was een slechte start, aangezien de Zuidelijke Nederlanden niet om advies werden gevraagd. Dit markeerde een terugkeer naar een verenigd Nederland, 55 jaar na de afscheiding, maar zonder enig partnerschap.

  • Willem I, een verlicht despoot, introduceerde een nieuwe grondwet. De verdeling van de bevolking en de economie zorgde voor onvrede. -Noorden (2 miljoen inwoners) -Zuid (3,5 miljoen inwoners)

  • Willem I wilde kerkgenootschappen gelijk stellen, maar die vreesden Calvinistische infiltratie. De Staten Generaal waren niet unaniem en het gevolg was grote onrust. -Noord keurde de grondwet goed. -Zuid had geen Staten Generaal meer. -Slechts een klein percentage van de bevolking nam deel aan de verkiezingen voor de Staten Generaal.

  • Het Verenigd Koninkrijk had een aanzienlijke staatsschuld die verdeeld moest worden: -Noorden: 550 miljoen gulden -Zuid: 27 miljoen gulden

  • De taalwetgeving, waarbij Nederlands de officiële taal werd, veroorzaakte veel verzet, aangezien de bourgeoisie verfranst was.

  • Willem I wilde de katholieke instellingen controleren en bisschoppen aanstellen, wat bij veel verzet leidde. Het beleid was echter gebaseerd op ideeën van de Verlichting en leidde tot het creëren van rijksscholen.

  • Voordelen van Willem I's beleid:

    • Kosteloos lager onderwijs, waardoor analfabetisme teruggedrongen werd.

    • Economische ontwikkeling door de aanleg van kanalen en havens, oprichting van banken voor leningen, de opkomst van industriële sectoren (Cockerill, Waalse glasblazerijen, textielindustrie).

  • De economische crisis van 1820 leidde tot politieke onrust. Willem I's vastberadenheid om onpopulaire maatregelen door te drukken versterkte de tegenstellingen.

Het Monsterverbond en het Unionisme

  • Het Monsterverbond: Een samenwerking tussen klerikalen/katholieken en antiklerikalen/liberalen tegen Willem I. De economische crisis was de directe aanjager van de politieke mobilisatie via petities van gewone burgers. Willem I deed toegevingen aan het volk.

  • De publieke onvrede omvatte onderwijskwesties, de aanstelling van bisschoppen, herstel van taal- en persvrijheid en beperking van belastingen op slachten en malen.

De Belgische Revolutie

  • De revolutie van 1830 in Parijs had een invloed op de situatie in de Zuidelijke Nederlanden. Bepaalde groeperingen, zoals advocaten, journalisten en grootgrondbezitters, waren ontevreden.

  • De uitvoering van het toneelstuk "De Stumme van Portici" tijdens de verjaardag van Willem I, leidde tot protesten tegen de vernederlandsing. Sociaal geweld werd omgezet naar een politieke revolutie.

  • De burgerij zorgde voor orde en stelde Willem I een verzoek om de Staten-Generaal samen te roepen. De steun van Frankrijk en Engeland aan de Belgische revolutie was essentieel.

  • Willem I zond troepen onder leiding van prins Frederik, maar die kregen de steun van burgers tegen zich en trokken zich terug. Het voorlopig bewind riep België onafhankelijk uit.

De Belgische Onafhankelijkheid

  • De onafhankelijkheid van België was niet onmiddellijk erkend door Europese mogendheden vreesden voor een oorlog.

  • Frankrijk steunde de liberale nationale beweging. België riep hulp in, maar kreeg niet direct steun van Frankrijk (zonder gevolgen).

  • Een overeenkomst tussen Nederland en België werd bereikt over de voorwaarden waaronder België onafhankelijk zou worden. Deze overeenkomst was de verdragstekst van 18 artikelen.

  • Nederland en België bereikten een nieuwe overeenkomst (verdragstekst van 24 artikelen).

  • Kiesrecht: Er werd een Nationaal Congres gekozen waarbij kiesgerechtigden moesten voldoen aan een cijns en bepaalde capaciteitseisen. Het resulteerde in een zeer klein percentage van de bevolking die toegang had tot het stemrecht.

De Duitse Revoluties van 1848

  • De Duitse gebieden waren ook in opstand, de belangrijkste drijfveer waren de economische en sociale problemen.

  • Er waren veel kleine staten en tolunies. De Duitse eengemaakte staat was echter nog verre toekomst.

  • De uitbraak van de opstand was primordiaal een arbeidersopstand, waarbij de burgerij zich aansloot. Er werden veel sociale eisen gesteld en men zocht naar verdere politieke verandering(en).

  • De Pruisische koning beloofde algemene amnestie, evenals persvrijheid en een grondwet.

  • De revolutionaire beweging kreeg weinig steun van de vorsten en mislukte. De liberale constituties werden ingetrokken.

  • Succes in 1833: de Zollverein werd opgericht (een douanevereeniging tussen Duitse staten) met economische eenmaking en integratie van Pruisen.

Economische Ontwikkeling

  • *Congres van Wenen * resulteerde in een vereniging van Duitse Staten onder leiding van Oostenrijk.

  • Industrieel kapitalisme: ontstaan opkomst van de klasse van industriëlen en een groeiende middenklasse.

  • Pruisen: afschaffing van de erfonderdanigheid -> grotere bevolkingsgroei -> industrialisatie.

  • Bismarck: Eén van de belangrijkste figuren in de vereniging van Duitsland onder Pruisische leiding.

  • Industrialisatie: een versnelde ontwikkeling in vele sectoren.

  • Verandering in transportsystemen: De bouw van betere transportwegen stimuleerde de economie en bevolkingsgroei.

  • Uitbreiding steden: De stijgende industrialisatie leidde tot de opkomst van grote steden en sociale problemen, zoals woningnood.

De Industriële Revolutie

  • Wat? Een reeks technische innovaties over verschillende industriële takken heen.

  • Waar? Begon in Engeland.

  • Waarom? Engeland worstelde met een toename aan concurrentie van haar kolonies (India).

  • Systeem: Een bottle neck systeem, upgrades in één sector eisen upgrades in de verbonden sectoren.

  • Eerste golf: Focus op textiel (katoen, mechanisatie met veel uitvindingen i.v.m. spinnen en weven).

  • IJzer en steenkool: Vooruitgang in de ijzer en steenkool industrie -> productie van machines.

  • Stoommachine: De stoommachine werd een cruciale technologie in het productieproces en transport

  • Tweede golf: Vooruitgang in de chemische sector (synthetische producten, nieuwe legeringen, brandstoffen).

  • Elektriciteit: Nieuwe energiebron, met elektrische apparatuur die industriële proces verbeterde

  • Gevolgen: Oprichting vennootschappen, vrijhandel. Evolutie van een standenmaatschappij naar een klassenmaatschappij met een grote kloof tussen rijk en arm.

Sociale Gevolgen

  • Klassenmaatschappij: De industriële revolutie leidde tot grote sociale veranderingen waarin de bezit, en niet de geboorte, bepaalt de plaats in de samenleving.

  • Kloof tussen rijk en arm: Grote afstanden tussen rijk en arm, met werkloosheid en lage lonen. De kloof tussen arbeider en industriëlen.

  • Arbeidsomstandigheden: Lange arbeidsuren, gevaarlijke omstandigheden, kinderarbeid, en vrouwenarbeid. Er ontstaan nieuwe problemen voor de arbeidersklasse

  • Arbeidersbeweging, ontstaan opkomst van socialistische ideeën.

  • Arbeiderscultuur: De industrie veranderde de manier van leven van arbeiders, en de vrije tijd was vooral gericht op ontspannen.

  • Verzuiling: Sociaal-religieuze ideologie die leidde tot een verticale structuur in de samenleving, met verschillende groeperingen (katholiek, liberaal, socialistisch)

  • Milieurampen: De explosieve groei van industrie veroorzaakte een aantal milieuproblemen

Socialisme en Marxisme

  • Uitgangspunt: Verpaupering van de arbeidersklasse in de groeiende industriële samenleving.

  • Socialisme: Sociale en politieke theorieën die alternatieven voor de kapitalistische ideologie. -Utopisch socialisme: Focus op het creëren van ideale gemeenschappen op aarde. Voorbeelden zijn Saint Simon's, Charles Fourier's en Robert Owen's ideeën. -Wetenschappelijk socialisme of communisme: Karl Marx en Friedrich Engels. -Historisch materialisme: Economische omstandigheden bepalen de structuur van de maatschappij. -Klassenstrijd: De voortdurende strijd tussen de bezittende en de bezitloze in de maatschappij -Communistische maatschappij is onvermijdelijk: De revolutie van de arbeiders overnemen de macht en leiden tot een maatschappij met collectief bezit

  • Uitlopers: Internationale Arbeiders Associatie, Anarchisme, Syndicalisme, Christelijke arbeidersbeweging

  • Socialisme verandert: De beweging evolueerde van revolutionair denken naar reformisme, met pogingen om politieke, sociale, en economische posities van de arbeiders te verbeteren(algemeen kiesrecht, betere lonen).

Onbegrensd Vertrouwen in de Wetenschap

  • Het wetenschappelijk denken en de vooruitgang in de wetenschap was enorm aan het toenemen, en daar leidde tot optimisme. De wetenschap was in die periode geen onbetreden terrein ( Darwin, Freud, Marx).

  • Positivisme: Volgens positivisme staat wetenschap centraal, en is kennis het hoogste doel ( Comte).

  • Wetenschappelijke vooruitgang aangevochten: Darwin, Freud, en Marx veranderden visie op de mens en het menselijke bestaan.

  • Secularisering: De groeiende wetenschappelijke kennis leidde tot een afname van het religieuze geloof.

Belgische Industrialisatie

  • Aanbod: Natuurlijke rijkdommen, arbeidskrachten, kapitaal
  • Vraag: Toenemende bevolking creëerde meer vraag
  • Toenemende industrialisatie en meer productie met de textielindustrie en de metaalindustrie.

Belgische Arbeidersbeweging

  • De arbeidersbeweging ontstond uit de behoefte aan verbetering van de sociale en politieke positie van arbeiders, met vereniging van producenten en consumenten.

  • Belangstelling voor het arbeidersprobleem nam toe na de eerste Internationale.

  • Grondwetgeving voor de arbeidersbeweging.

  • Verzet en protesten om de eisen van de arbeidersklasse te ondersteunen (bv stakingen).

Belgische Schoolstrijd

  • Spanningen tussen katholiek en liberaal over de vrijheid van onderwijs en de controle over onderwijsinstellingen.
  • Wetten van Nothomb en liberale initiatieven werden ingevoerd, waardoor spanningen tussen katholieke burgers en liberale burgers ontstaan.
  • De schoolstrijd duurde voort tot de 20e eeuw en heeft vormgegeven aan de Belgische samenleving.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Description

Test je kennis over de oprichting van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en de veranderingen onder Willem I. Beantwoord vragen over de staatsinrichting, staatsschuld en de taalwet. Ontdek de dynamiek tussen de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden.

More Like This

The History of the Netherlands
10 questions

The History of the Netherlands

InviolableViolet avatar
InviolableViolet
History of International Employment in the Netherlands
14 questions

History of International Employment in the Netherlands

AdventuresomeElegy avatar
AdventuresomeElegy
Barok in de Nederlanden
53 questions

Barok in de Nederlanden

EasedSerendipity3082 avatar
EasedSerendipity3082
Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser