Barok in de Nederlanden

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat onthullen inboedel-inventarissen over de kunstbezit in de 17e eeuw?

Ze tonen aan dat een groot gedeelte van de bevolking, niet alleen de elite, schilderijen bezat.

Welke twee soorten innovaties proberen kunstenaars in Amsterdam te gebruiken?

Procesinnovatie en productinnovatie.

Waarom was het risico groter voor kunstenaars om schilderijen te produceren voor de open markt?

Er was een hoge concurrentie en vooral kleine formaten werden verkocht, terwijl grote werken vaak op afspraak gemaakt moesten worden.

Noem een nieuw genre dat door Antwerpse kunstenaars naar Amsterdam werd gebracht.

<p>Het genrestuk.</p> Signup and view all the answers

Wat is een kenmerk van het lokale Nederlandse landschap in de 17e eeuw?

<p>Het is een naschildering die afstapt van geïdealiseerde landschappen.</p> Signup and view all the answers

Wat benaderden kunstenaars om concurrentie te voorkomen?

<p>Subgenres binnen bestaande genres.</p> Signup and view all the answers

Waarom was de vraag naar kunst in Nederland in de 17e eeuw zo groot?

<p>Door de grotere toegankelijkheid van kunst en de opkomst van kunst als luxeproduct.</p> Signup and view all the answers

Hoe stelden buitenlanders in hun reisverslagen de Nederlandse bevolking vaak voor?

<p>Als huizen vol weelde en schatten.</p> Signup and view all the answers

Wat was de relatie tussen Rembrandt en Hendrick van Uylenburgh?

<p>Hendrick van Uylenburgh was de oom van Rembrandt's vrouw Saskia en nodigde Rembrandt uit om naar Amsterdam te komen.</p> Signup and view all the answers

Hoeveel zelfportretten heeft Rembrandt naar schatting geschilderd?

<p>Ongeveer 80 zelfportretten.</p> Signup and view all the answers

Welk bedrag staat centraal in de naam van Rembrandts bekendste ets?

<p>Honderd gulden.</p> Signup and view all the answers

Wat was de functie van het rariteitenkabinet van Rembrandt?

<p>Het rariteitenkabinet diende als tentoonstellingsplek voor exotische voorwerpen en dieren voor zijn bezoekers.</p> Signup and view all the answers

Wat toont het onaffe werk 'twee moren' van Rembrandt aan?

<p>Het toont zijn fascinatie voor figuren met een zwarte huid en begon als een portretstudie van een anoniem model.</p> Signup and view all the answers

Wat maakt de bestuursvorm van de Nederlanden in de 17e eeuw bijzonder?

<p>De bestuursvorm was een republiek, wat betekende dat de stadhouder geen absolute macht had.</p> Signup and view all the answers

Welke technieken ontwikkelde Rembrandt voor zijn etsen?

<p>Rembrandt paste technieken toe zoals de combinatie van ets en droge naald en gebruikte soms zijn vinger om inkt aan te brengen.</p> Signup and view all the answers

Wat zegt Christiaan Huygens over Rembrandts werk en zijn keuze om niet naar Italië te gaan?

<p>Huygens vond Rembrandts werk beter dan dat van Rubens en betreurde dat Rembrandt niet naar Italië ging.</p> Signup and view all the answers

Wat was de belangrijkste innovatie die Jan van Goyen toepaste in zijn schildertechniek?

<p>De nat-in-nat (alla prima) techniek.</p> Signup and view all the answers

Wie wordt beschouwd als de grootste naam binnen het landschap-genre?

<p>Jacob van Ruisdael.</p> Signup and view all the answers

Wat was een gevolg van het werken met verftubes in de 19e eeuw voor kunstenaars?

<p>Het en-plein-air schilderen werd mogelijk.</p> Signup and view all the answers

Wat was de rol van Hercules Segers in de kunstwereld van de Gouden Eeuw?

<p>Hij experimenteerde met drukinkten en gronderingen, maar produceerde geen werken voor de kunstmarkt.</p> Signup and view all the answers

Hoe verschilde de rol van vrouwen in het 17e-eeuwse huwelijk volgens Hieronymus Sweerts?

<p>De vrouw had veel invloed op de huishoudelijke aankopen, terwijl de man alleen voor het geld zorgde.</p> Signup and view all the answers

Welke kunstenaar is bekend om zijn winterlandschappen en seestukken in de 17e eeuw?

<p>Hendrick Avercamp.</p> Signup and view all the answers

Wat maakte de schildertechniek van Jan van Goyen bijzonder in vergelijking met andere kunstenaars?

<p>Hij kon tamelijk grote doeken per dag schilderen.</p> Signup and view all the answers

Wat was de reden dat Hercules Segers niet succesvol was op de kunstmarkt?

<p>Hij produceerde geen constante stroom van verkoopbare werken.</p> Signup and view all the answers

Wie was de erkende leider van de noordelijke provincies in 1581?

<p>Willem van Oranje/Willem de Zwijger</p> Signup and view all the answers

Wat was een belangrijke uitkomst van de vrede van Münster in 1648?

<p>De oprichting van de republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.</p> Signup and view all the answers

Hoe beïnvloedden de klassieke meesters Rubens in zijn vroege carrière?

<p>Rubens leerde van de klassieke meesters in Italië en maakte zelfs 1:1 kopieën van hun werken.</p> Signup and view all the answers

Hoe beïnvloedde de splitsing van de Nederlanden de kunstmarkten?

<p>In het zuiden was de kerk de dominante opdrachtgever, terwijl in het noorden rijke kooplieden de kunstmarkten vormden.</p> Signup and view all the answers

Welke rol speelde Amsterdam tijdens de Gouden eeuw?

<p>Amsterdam bloeide op als een centrum van cultuur en kennis.</p> Signup and view all the answers

Wat was de rol van Rubens' atelier in Antwerpen?

<p>Rubens' atelier functioneerde meer als een bedrijf, waar hij andere kunstenaars voor zich liet werken.</p> Signup and view all the answers

Welke belangrijke techniek gebruikte Rubens bij zijn olieverfschetsen?

<p>Hij gebruikte olieverfschetsen om te experimenteren zonder veel tijd of geld te verliezen.</p> Signup and view all the answers

Wat was de reactie van kunstenaars uit het zuiden op de onderdrukking door de staat en kerk?

<p>Veel kunstenaars verlieten het zuiden en vestigden zich in tolerantere steden in het noorden.</p> Signup and view all the answers

Wat is de betekenis van de term 'Gouden eeuw' voor Nederland?

<p>Het verwijst naar een periode van economische bloei en culturele bloei in de 17e eeuw.</p> Signup and view all the answers

Hoe verschilde de opdrachtgever van Rembrandt van die van Rubens?

<p>Rembrandt's belangrijkste opdrachtgevers waren rijke burgers, terwijl Rubens voor vorsten schilderde.</p> Signup and view all the answers

Wat typeert het werk van Rembrandt binnen de naturalistische barok?

<p>Rembrandt legde de nadruk op kleine, 'levendige' details in zijn schilderijen.</p> Signup and view all the answers

Wie was Philips II en welke rol speelde hij in de Nederlanden?

<p>Philips II was de koning van Spanje die probeerde het protestantisme in de Nederlanden te onderdrukken.</p> Signup and view all the answers

Welke firma had een monopoliepositie op het publiceren van wereldkaarten tijdens de Gouden eeuw?

<p>De firma Blaeu.</p> Signup and view all the answers

Welke fascinatie had Rubens die ook tot uiting kwam in zijn schetsen?

<p>Rubens had een fascinatie voor het schilderen van figuren met een zwarte huid.</p> Signup and view all the answers

Wat was Rembrandt's favoriete genre buiten portretten en landschappen?

<p>Rembrandt's favoriete genre was het historiestuk.</p> Signup and view all the answers

In welke stad begon Rembrandt zijn carrière en met wie werkte hij samen?

<p>Rembrandt begon zijn carrière in Leiden en werkte veel samen met Jan Lievens.</p> Signup and view all the answers

Wat was de rol van Jan Davidsz. de Heem in de schilderkunst van de 17e eeuw?

<p>Hij maakte stillevens die de rijkdom uit de exotische wereld en de Amsterdamse havens vastlegden.</p> Signup and view all the answers

Wie gaf de opdracht voor het in kaart brengen van Brazilië en zijn culturen?

<p>Johan Maurits van Nassau-Siegen gaf deze opdracht aan schilders zoals Frans Post en Albert Eckhout.</p> Signup and view all the answers

Wat voor ondertoon hebben de taferelen van Frans Post en Albert Eckhout?

<p>Hun taferelen hebben vaak een racistische ondertoon die de inlanders als minderwaardig afbeeldt.</p> Signup and view all the answers

Hoe werd kannibalisme gebruikt in de kunst van de 17e eeuw?

<p>Het werd afgebeeld om het Nederlandse beschavingsideaal te koesteren en schuldgevoelens te vermijden.</p> Signup and view all the answers

Welke kenmerken zijn typerend voor de dynamische barok in het werk van Peter Paul Rubens?

<p>Rubens' werk kenmerkt zich door de nadruk op beweging en een cruciale compositie-vorm.</p> Signup and view all the answers

Wat was de belangrijkste identiteit van Peter Paul Rubens gedurende zijn carrière?

<p>Hij was een internationaal gerenommeerde schilder met een atelier in Antwerpen en schilderde voor hogere kringen.</p> Signup and view all the answers

Wie waren de medewerkers van Rubens die een vergelijkbare schilderstijl deelden?

<p>Anthony van Dyck en Jacob Jordaens waren zijn medewerkers met een vergelijkbare stijl.</p> Signup and view all the answers

Waarom zijn stillevens zoals die van de Heem belangrijk in de kunstgeschiedenis?

<p>Stillevens bieden inzicht in de rijkdom en cultuur van de tijd, doordat ze objecten weergeven die vaak niet echt bestaan.</p> Signup and view all the answers

Hoe gebruikte Rubens Afrikaanse modellen in zijn werk?

<p>Rubens gebruikte Afrikaanse modellen op een nieuwe manier, wat zijn unieke benadering en diversiteit in zijn kunst benadrukte.</p> Signup and view all the answers

Wat typeert Rubens' beeldtaal in de context van de contrareformatie?

<p>Rubens ontwikkelde een beeldtaal van triomf die de verdediging van het katholieke geloof versterkte.</p> Signup and view all the answers

Welke belangrijke bekendheid verwierf Rubens tijdens zijn verblijf in Rome?

<p>In Rome maakte Rubens kennis met de Italiaanse renaissance en opende hij belangrijke opdrachten die zijn reputatie vestigden.</p> Signup and view all the answers

Waarom werd Rubens' 'Het Oordeel van Paris' als ambitieus beschouwd?

<p>'Het Oordeel van Paris' werd als ambitieus beschouwd vanwege zijn complexe compositie en het schilderen van huid en actie, wat destijds als moeilijk werd gezien.</p> Signup and view all the answers

Wat was de invloed van Caravaggio en Annibale Carracci op Rubens?

<p>Caravaggio en Annibale Carracci beïnvloedden Rubens' stijl en technieken, vooral in zijn gebruik van licht en compositie.</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Philips II

De koning van Spanje die tijdens de 16e eeuw probeerde het protestantisme in de Nederlanden te onderdrukken.

Willem van Oranje

De leider van de Nederlandse opstand tegen Spanje, ook wel Willem de Zwijger genoemd.

Protestantisme

Een religieuze stroming die in de 16e eeuw ontstond en afweek van de Katholieke Kerk.

Katholicisme

De dominante religie in de zuidelijke Nederlanden na 1585.

Signup and view all the flashcards

Firma Blaeu

Een bedrijf dat kaarten en globes produceerde tijdens de Gouden Eeuw, met een belangrijke rol in het in kaart brengen van de wereld.

Signup and view all the flashcards

Stilleven met exotische vogels

Een stilleven van de 17e eeuw waarin de rijkdom van Amsterdam zichtbaar is, met exotische vogels en voorwerpen die door handel in de stad terechtkwamen.

Signup and view all the flashcards

Johan Maurits van Nassau-Siegen

Gouverneur-generaal van koloniaal Brazilië en oprichter van het Mauritshuis, die opdracht gaf voor het in kaart brengen van het land en zijn culturen.

Signup and view all the flashcards

"Gewone Braziliaanse leven"

Een beschrijving van schilderijen uit de 17e eeuw die het dagelijkse leven in Brazilië wilden vastleggen, maar vaak racistische ondertonen bevatten.

Signup and view all the flashcards

Racistische ondertoon

Een onderliggende boodschap in kunstwerken die een negatief beeld schetst van een bepaalde bevolkingsgroep, vaak gebaseerd op vooroordelen.

Signup and view all the flashcards

Beschavingsideaal

Een ideaalbeeld van een beschaafde maatschappij, vaak gebruikt in de 17e eeuw om kolonisatie te rechtvaardigen.

Signup and view all the flashcards

Peter Paul Rubens

Internationaal bekende schilder uit de 17e eeuw, bekend om zijn dynamische barokstijl en werken voor de hogere kringen.

Signup and view all the flashcards

Dynamische Barok

Een kunststroming die beweging en dynamiek gebruikt om gevoelens en emoties in schilderijen weer te geven.

Signup and view all the flashcards

Compositie-vorm

De manier waarop elementen in een schilderij zijn gerangschikt, bijvoorbeeld met diagonale lijnen om beweging te versterken.

Signup and view all the flashcards

Rubens' werkwijze

Rubens werkte op een industriële manier met een groot atelier waar andere kunstenaars voor hem werkten. Hij was daarmee de eerste kunstenaar die op deze manier produceerde.

Signup and view all the flashcards

Rubens' beeldtaal

Rubens ontwikkelde een nieuwe beeldtaal die ervoor zorgde dat zijn religieuze werken (altaarstukken) begrepen en bewonderd konden worden door mensen, ongeacht hun positie in de kerk.

Signup and view all the flashcards

Olieverfschetsen

Rubens gebruikte olieverfschetsen om zijn team van kunstenaars te laten zien hoe hij zijn grote schilderijen wilde maken. Hij experimenteerde ook met zijn olieverfschetsen.

Signup and view all the flashcards

Rembrandt's werk

Rembrandt maakte werken voor de vrije markt en in opdracht. Hij produceerde veel portretten, landschappen en historiestukken.

Signup and view all the flashcards

Naturalistische barok

Rembrandt's kunst valt onder de naturalistische barok. Kenmerkend is de nadruk op kleine, levendige details.

Signup and view all the flashcards

Rembrandt's etsen

Rembrandt maakte veel etsen die hem veel geld opleverden. Etzen zijn afdrukken gemaakt van een gesneden metalen plaat.

Signup and view all the flashcards

Samenwerking Rembrandt en Lievens

Rembrandt begon zijn carrière in Leiden waar hij samenwerkte met zijn goede vriend Jan Lievens.

Signup and view all the flashcards

Inboedel-inventarissen

Lijsten die beschrijven welke bezittingen mensen hadden, bijvoorbeeld na een faillissement, overlijden of scheiding.

Signup and view all the flashcards

Massaproduct

Een product dat in grote hoeveelheden wordt geproduceerd en voor een breed publiek beschikbaar is.

Signup and view all the flashcards

Reisverslag

Een verslag van een reis, vaak geschreven door buitenlanders die over hun ervaringen in andere landen schreven.

Signup and view all the flashcards

Procesinnovatie

Een verbetering in de manier waarop iets gemaakt wordt, waardoor het proces sneller of efficiënter wordt.

Signup and view all the flashcards

Productinnovatie

Het creëren van een nieuw product of een nieuw type product om je te onderscheiden van anderen.

Signup and view all the flashcards

Genrestuk

Een schilderij dat een specifiek thema uit het dagelijks leven afbeeldt, zoals het leven van gewone mensen.

Signup and view all the flashcards

Subgenres

Kleineren categorieën binnen een groter kunstgenre, die specialiseren op een bepaald aspect.

Signup and view all the flashcards

Naschilderen

Het kopiëren van een bestaand landschap, maar dan met meer realistische details en minder idealiserend.

Signup and view all the flashcards

Hendrick van Uylenburgh

Een kunsthandelaar die Rembrandt in 1630 uitnodigde om naar Amsterdam te komen. Hij zag het potentieel van Rembrandt en stimuleerde zijn carrière.

Signup and view all the flashcards

Saskia

Rembrandts vrouw, de nicht van Hendrick van Uylenburgh.

Signup and view all the flashcards

Amsterdam

De stad waar Rembrandt in de jaren 30 veel portretten schilderde.

Signup and view all the flashcards

Zelfportretten

Rembrandt heeft een ongekende hoeveelheid zelfportretten geschilderd (circa 80).

Signup and view all the flashcards

Honderd-gulden print

Rembrandt's bekendste ets, die zijn naam ontleent aan de hoge prijs die hij opbracht: honderd gulden, het jaarsalaris van een gewone arbeider.

Signup and view all the flashcards

Ets/droge naald

Een techniek die Rembrandt gebruikte voor zijn etsen. Het combineert etsen met een droge naald voor texturen en details.

Signup and view all the flashcards

Rariteitenkabinet

Een verzameling van exotische voorwerpen en dieren in de 17e eeuw. Rembrandt had een 'rariteitenkabinet' met objecten uit de hele wereld.

Signup and view all the flashcards

Twee Moren

Een onafgemaakt schilderij van Rembrandt dat twee zwarte figuren afbeeldt. De werk begon waarschijnlijk als een 'tronie' (portretstudie).

Signup and view all the flashcards

Winterlandschap

Een kunstwerk dat een winters landschap met sneeuw en ijs afbeeldt.

Signup and view all the flashcards

Hendrick Avercamp

Een Nederlandse schilder die bekend stond om zijn winterlandschappen.

Signup and view all the flashcards

Jan van Goyen

Een Nederlandse landschapsschilder die bekend stond om zijn snelle werkwijze.

Signup and view all the flashcards

En-plein-air schilderen

Het schilderen in de buitenlucht.

Signup and view all the flashcards

Nat-in-nat techniek

Een schildertechniek waarbij nieuwe verf wordt aangebracht op de nog natte verf.

Signup and view all the flashcards

Jacob van Ruisdael

Een Nederlandse landschapsschilder die zeer populair was.

Signup and view all the flashcards

Hercules Segers

Een kunstenaar die experimenteerde met drukinkten en gronderingen, maar geen product produceerde voor de kunstmarkt.

Signup and view all the flashcards

De tijd van Rubens

De 17e eeuw was de tijd van Rubens. Hij was een belangrijke kunstenaar in de Zuidelijke Nederlanden tijdens de contrareformatie.

Signup and view all the flashcards

Rubens' stijl

Rubens' stijl was barok. Dit betekende dat zijn schilderijen dynamisch en vol beweging waren.

Signup and view all the flashcards

Rubens en Afrikaanse modellen

Rubens gebruikte in zijn werk vaak Afrikaanse modellen, wat in die tijd ongebruikelijk was.

Signup and view all the flashcards

Rubens' ambitie

Rubens wilde laten zien wat hij kon met zijn schilderkunst. Hij wilde met zijn werk bewijzen dat hij een meester was.

Signup and view all the flashcards

Rubens' doel

Rubens wilde het katholieke geloof verdedigen met zijn kunst. Met zijn schilderijen wilde hij de kracht van de kerk laten zien.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Barok in de Nederlanden

  • De Spaanse Habsburgers regeerden de Nederlanden in de 16e eeuw, onder leiding van Filips II (1556-1598).
  • Filips II probeerde het protestantisme te onderdrukken, wat leidde tot een 15-jarige opstand.
  • In 1581 verklaarden de noordelijke provincies zich onafhankelijk, met Willem van Oranje als leider.
  • De Zuidelijke Nederlanden (het huidige België) bleven katholiek onder Spaans bewind.
  • In 1609 werden de Verenigde Provinciën gevormd.
  • De Vrede van Münster (1648) erkende de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
  • De splitsing in katholiek zuiden en protestants noorden beïnvloedde kunstmarkten.
  • Het zuiden had kerken als opdrachtgevers, terwijl het noorden vooral door rijke kooplieden werd gedreven.
  • Amsterdam groeide als centrum van kunst en cultuur als gevolg van de handel.
  • De Gouden Eeuw in Nederland was een periode van economische voorspoed, kunst en wetenschap.

Handel en de Gouden Eeuw

  • Internationale handel droeg bij aan de bloei van Amsterdam als centrum van cultuur en kennis.
  • Kaartmakers zoals Blaeu hadden een monopolie op de publicatie van wereldkaarten.
  • Amsterdam was een belangrijke smeltkroes van culturen en exotische goederen.
  • Kunstenaars zoals Jan van Huysum legden de rijkdom van de koloniën vast in stillevens.
  • Jan Davidsz. de Heem (1606-1683/1684) maakte stillevens waarin de exotische wereld werd vastgelegd.

Hollandse schilders

  • Grote meesters zoals Peter Paul Rubens (1570-1640) en Rembrandt van Rijn (1606-1669) maakten veel schilderijen.
  • Rubens was een belangrijke internationale figuur, werkzaam in Antwerpen als een grootschalige schilder.
  • Rembrandt maakte schilderijen voor de vrije markt, ontwikkelde een eigen naturalistische stijl en maakte veel etsen, meer geld opleverend dan zijn schilderijen.
  • De opdrachten kwamen zowel van vorsten als rijke burgers.
  • Jan Lievens (1607-1674) was een belangrijke vriend en medewerker van Rembrandt.
  • Anthony van Dyck (1599-1641) en Jacob Jordaens (1593-1678) waren eveneens belangrijke schilders.
  • Johan Maurits van Nassau-Siegen (1604-1679) gaf opdrachten voor het in kaart brengen van Brazilië, met schilders zoals Frans Post (1612-1680) en Albert Eckhout (1610-1665). Hun werken lieten vaak een racistische ondertoon zien.
  • Hercules Segers (1589-1638) experimenteerde met drukinkten en gronderingen, en bleef bij deze experimenten.

Vrouwen in de Gouden Eeuw

  • Amsterdam telde meer vrouwen dan mannen.
  • Vrouwen hadden een actieve rol in handel en kunst.
  • Hun rol in het huwelijk en maatschappij was niet volledig begrepen.
  • Vrouwen waren actief als mecenassen (bijv. Maria de Knuijt die Johannes Vermeer financieel onderhield).

Proces en productinnovatie

  • De Republiek was geen monarchie, maar een republiek, en er was ruimte voor ontwikkeling van kunsten.
  • De kunstmarkt was groot, en de vraag naar kunst was hoog.
  • Kunstenaars ontwikkelden nieuwe artistieke genres, zoals landschappen en stillevens.
  • Nieuwe technieken met olieverf versnelden het productieproces. (zoals de nat-in-nat techniek van Van Goyen).
  • Nieuwe genres van landschappen werden populair, variërend van lokale, Italiaans geïnspireerde, winterlandschappen, en zeeslagen.

Landschappen

  • Grote landschapschilder, Jacob van Ruisdael (1628 - 1682) , maakte deel uit van een intelletuel netwerk wat bijdroeg aan zijn succes.
  • Jan van Goyen (1596-1656) was een belangrijke landschapsschilder, die o.a. de nat-in-nat techniek introduceerde.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Browser