Operante Conditionering en Bekrachtiging

Bekrachtigingsschema's

• Een gefixeerde verhoudingsprocedure (SFR) geeft bekrachtiging na een vast aantal responsen.
• Een variabele verhoudingsprocedure (SVR) varieert het aantal responsen dat nodig is voor een bekrachtiger.
• Gedrag dat met partiële bekrachtiging is aangeleerd, dooft minder makkelijk uit dan gedrag dat met 100% bekrachtiging is aangeleerd.
• Uitstel van versterking kan leiden tot vasthouden aan schadelijk gedrag.
• Volledige bekrachtiging kan leiden tot snelle verzadiging en uitdoving, terwijl onvoldoende bekrachtiging tot uitdoving leidt.

Operante conditionering

• Shaping is het stapsgewijs aanleren van complex gedrag door steeds de 'juistere' vorm te bekrachtigen.
• Chaining is het aanleren van een reeks specifieke gedragingen in een vaste volgorde, waarbij elke stap een schakel is naar het einddoel.
• Een token economy gebruikt hulpversterkers (bijvoorbeeld beloningssystemen).
• Bekrachtiging van concurrerend gedrag (DRO) beloont ander gedrag.

Latent leren

• Neo-behavioristen erkennen dat er processen tussen stimuli en gedrag plaatsvinden.
• Tolman bewees dat veel leren dat als associatief leren wordt gezien, in feite cognitief leren is.
• Volgens Tolman leren ratten niet enkel S-R reacties, maar ontwikkelen ze een cognitieve voorstelling van het doolhof.
• Leren is niet hetzelfde als doen. Motivatie is nodig om het geleerde te gebruiken.

Het geheugen

• Uitdoving is gemakkelijker te verklaren door de automatische koppeling van een V.S.stimulus aan een andere stimulus.
• Het emotionele geheugen werkt via de amygdala en kan andere geheugens verdringen.
• Amnesie is geheugenverlies.
• Anterograde amnesie is het onvermogen om nieuwe herinneringen te vormen.
• Retrograde amnesie is het vergeten van gegevens uit het verleden.
• Anteroretrograde amnesie is het onvermogen om verleden en heden te herinneren.

Factoren die opslaan en herinneren beïnvloeden

• Aandacht en tijd: Het is beter om leren te verspreiden over verschillende dagen dan alles in één keer te leren.
• Verbanden leggen: Nieuwe informatie moet diep bewerkt worden en aan al bestaande informatie gekoppeld worden (elaboratieve codering).
• Ordening en structuur: Informatie met een structuur is gemakkelijker op te slaan en te herinneren.
• Gestaltpsychologische structurering: Opvallende kenmerken vallen gemakkelijker op en worden beter onthouden.
• Verstandelijke structurering: Informatie die logisch samenhangt, wordt beter onthouden.

Slaap en geheugen

• REM-slaap is belangrijk voor het inbedden van kennis in het groter geheel.
• Diepe slaap is belangrijk voor het opslaan van feiten en gebeurtenissen.
• Lichte slaap aan het einde van de nacht is belangrijk voor het aanleren van motorische vaardigheden.

Interferentietheorie

• Retroactieve inhibitie: Nieuwe informatie verdringt oude informatie.
• Proactieve inhibitie: Oude informatie belemmert het opslaan van nieuwe informatie.

Infantiele amnesie

• De hippocampus is één van de laatste delen van het brein die zich ontwikkelt.
• De amygdala is al vroeg ontwikkeld en slaat emoties op.
• Vanaf 22 maanden gaan kinderen zichzelf herkennen, wat het ontstaan van autobiografische herinneringen bevordert.

Vervorming van herinneringen

• Herinneringen kunnen vervagen en verdwijnen, maar ook vervormd worden.
• Subtiele formuleringen van vragen kunnen ooggetuigen details doen herinneren die er niet waren.
• Rekening moet gehouden worden met 'onbewuste overdracht'.

Richting van vervorming

• Gestaltpsychologische tendensen: We streven naar een goede figuur.
• Logische samenhang: We structureren gebeurtenissen, zelfs als die er niet waren.
• Gewoonte: We vervormen onbekende gegevens tot gekende objecten.
• Affectieve factoren: Vooroordelen en voorkeuren kunnen herinneringen vervormen.

Emotie

• Emotie is een gevoel met een duidelijk object, kortdurend en intens, dat de actiebereidheid beïnvloedt.
• Stemming is een algemene affectieve toestand, positief of negatief, die psychische processen beïnvloedt.
• Temperament is de aangeboren neiging tot bepaalde stemmingen en reacties.
• Karakter ontwikkelt zich uit het temperament door interactie met de omgeving.
• Persoonlijkheid ontwikkelt zich uit het karakter.

Expressie van emoties

• Emoties worden geuit via ons zenuwstelsel en dienen als signalen.
• Universele expressie: Paul Ekman identificeerde 6 universele basisemoties: vreugde, verdriet, woede, angst, verrassing en walging.
• Culturele expressie: Batja Mesquita betoogt dat emoties niet universeel zijn.

Test je kennis over operante conditionering en verschillende bekrachtigingsschema's. Dit quiz behandelt zowel gefixeerde als variabele verhoudingsprocedures en de effecten van bekrachtiging op gedrag. Ontdek hoe technieken zoals shaping en chaining bijdragen aan gedragsverandering.