Miastenia - epidemiologia i patogeneza

Miastenia

• Definicja: Miastenia jest chorobą autoimmunologiczno-zapalną, charakteryzującą się nużliwością mięśni (apokamnosis) i zmiennością nasilenia objawów.
• Epidemiologia:
  • Zachorowalność: 8-20/1mln
  • Chorobowość: 60 (kobiety) - 100/1mln (mężczyźni)
  • W Polsce: ok. 9000 osób
  • Szeroki wiek zachorowania
  • Szczyty zachorowań (krzywa bimodalna): 20-30 lat (głównie kobiety), >60 lat (głównie mężczyźni)
• Patogeneza:
  • Choroba autoimmunologiczno-zapalna
  • Patologia grasicy: hiperplazja (2/3 chorych), grasiczak (12% chorych)
  • Lymphocyty B, limfocyty T (regulatorowe, CD8+)
  • Przeciwciała przeciwko receptorom acetylocholinowym (80-90% chorych)
  • Upośledzenie transmisji postsynaptycznej
• Postać z przeciwciałami anty-MuSK:
  • Choroba autoimmunologiczna
  • Przeciwciała anty-MuSK i anty-LRP4 (przeciwko białkom stabilizującym złącze nerwowo-mięśniowe)
  • Upośledzenie transmisji w błonie pre- i postsynaptycznej
• Miastenia bez przeciwciał: 10-15% chorych
• Objawy kliniczne:
  • Opadanie powieki/powiek
  • Podwójne widzenie
  • Zez (tylko mięśnie zewnętrzne gałki ocznej)
  • "Zmęczona twarz" - twarz miasteniczna
  • Dyzartria
  • Dysfagia
  • Osłabienie mięśni kończyn, tułowia
• Badania diagnostyczne:
  • Próby farmakologiczne (test obciążenia neostygminą/edrofonium)
  • Próby elektrofizjologiczne (próba miasteniczna, SF-EM)
  • Oznaczanie miana przeciwciał
  • Diagnostyka innych chorób autoimmunologicznych (15% chorych)
  • TK śródpiersia
• Diagnostyka różnicowa:
  • Zespół Lamberta-Eatona
  • Choroby pnia mózgu
  • Zespół Hornera
  • Miejscowe przyczyny oftalmoplegii
  • Zatrucie jadem kiełbasianym
  • Nadczynność/niedoczynność tarczycy
  • Zapalenie wielomięśniowe
  • Choroby układowe tkanki łącznej
• Leczenie farmakologiczne:
  • Inhibitory acetylocholinesterazy (neostygmina, pirydostygmina, ambenonium)
  • Glikokortykosteroidy
  • Plazmafereza, rytuksymab (zwłaszcza anty-MuSK)
  • Immunoglobuliny
  • Leki immunosupresyjne (azatiopryna, mykofenolan mofetilu, metotreksat)
• Leczenie operacyjne:
  • Wskazania do tymektomii:
    • Przerost lub nowotwór grasicy
    • Miastenia uogólniona seropozytywna (p/antycholinergiczne), lub seronegatywna, nie odpowiadająca na farmakoterapię
    • Miastenia uogólniona lub oczna z przeciwwskazaniami do farmakoterapii
  • Tymektomia nie jest zalecana u chorych z przeciwciałami anty-MuSK i anty-LRP4 (chyba, że guz grasicy)
• Przełom miasteniczny:
  • Zaostrzenie choroby - przełom miasteniczny
  • Objawy: niewydolność oddechowa, tachykardia, blada, zimna skóra, szerokie źrenice, dodatni test z neostygminą/edrofonium
  • Przyczyny:
    • Za niskie dawki leków, duże dawki steroidów
    • Leki nasilające blok nerwowo-mięśniowy
    • Zakażenia, w tym okołozębowe
    • Zaburzenia elektrolitowe
    • Wysiłek fizyczny
    • Ciąża i połóg, hipertyreoza
    • Zabiegi operacyjne
    • Nieznane przyczyny ok. 40% epizodów
• Leki nasilające blok nerwowo-mięśniowy:
  • Antybiotyki aminoglikozydowe, makrolidowe
  • Beta-blokery
  • Prokainamid
  • Statyny
  • Toksyna botulinowa
  • Kortykosteroidy
  • D-penicylamina (choroba Wilsona)
  • Zawsze sprawdzamy CHPL ordynowanego leku
• Leczenie przełomu miastenicznego:
  • Chory przebywa na OIOM
  • Kontrola wydolności oddechowej
  • Odstawienie leków antycholinesterazowych u pacjentów wentylowanych
  • Kortykosteroidy
  • Wyrównywanie zaburzeń elektrolitowych (potas)
  • Plazmafereza 3-5 sesji
  • Immunoglobuliny dożylnie
• Przełom cholinergiczny:
  • Nadmiar leków antycholinergicznych - zespół cholinergiczny
  • Objawy: niewydolność oddechowa, bradykardia, wąskie źrenice, zaburzenia akomodacji, zaczerwieniona i ucieplona skóra, drżenia pęczkowe, kurcze mięśni, łzawienie ślinotok, kolka, biegunka, ujemny test z edrofonium

Quiz o chorobie miastenii, jej epidemiologii i patogenezie. Omówiono zachorowalność, chorobowość, wiek zachorowania i inne aspekty tej choroby.