मानवी हक्क आणि स्वयंसेवी संघटना
77 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

अॅम्नेस्टी इंटरनॅशनल कुठल्या प्रकारच्या कार्यासाठी प्रसिद्ध आहे?

  • मानवी हक्क (correct)
  • शिक्षण सुधारणा
  • पर्यावरण संरक्षण
  • आर्थिक विकास
  • भारतात मानवी हक्काबाबत कार्य करणाऱ्या संघटनांमध्ये कोणती संघटना नाही?

  • सिव्हिल लिबर्टी कमिटी आंध्रप्रदेश
  • ह्युमन राईट ऑर्गननायझेशन मणिपूर
  • नागा पीपल्स मूव्हमेंट नागालँड
  • ऑक्सफेम इंडिया (correct)
  • भारताने आंतरराष्ट्रीय स्तरावर कोणत्या मानवी हक्क परिषदेत नेतृत्व करण्याची संधी गमावली?

  • आंतरराष्ट्रीय मानवी हक्क परिषद (correct)
  • आंतरराष्ट्रीय पर्यावरण परिषद
  • आंतरराष्ट्रीय बालक सुरक्षितता परिषद
  • आंतरराष्ट्रीय किंवदंती परिषद
  • दिल्लीतील निर्भया प्रकरणाच्या संदर्भात कोणती घटना उल्लेखनीय आहे?

    <p>सामूहिक बलात्कार</p> Signup and view all the answers

    किस संघटनेने जम्मू कश्मीर व पंजाब मध्ये मानवी हक्क उल्लंघनाच्या घटनांकडे लक्ष वेधले?

    <p>ह्युमन राईट वॉच</p> Signup and view all the answers

    मानवी हक्कांसाठी लढणाऱ्या संघटनांची संख्या किती आहे?

    <p>देशभरात विविध संघटनांद्वारे लढाई</p> Signup and view all the answers

    दिल्लीतील बलात्कार विरोधी आंदोलकांवर अमानुषपणे पोलिसांनी कोणती कृती केली?

    <p>लाठीमार</p> Signup and view all the answers

    ह्युमन राईट वॉच साधारणतः कोणत्या स्तरावर कार्य करते?

    <p>जागतिक स्तर</p> Signup and view all the answers

    सूर्यमोती सामूहिक बलात्काराच्या घटनेमध्ये स्थान कोणते आहे?

    <p>केरळ</p> Signup and view all the answers

    कशामुळे भारतीय मानवी हक्कांची प्रतिमा मलिन झाली?

    <p>अनेक मानवी हक्क उल्लंघनाच्या घटनांचा क्रम</p> Signup and view all the answers

    भारत में महिलाओं के खिलाफ अत्याचार में कौन सा घटक नहीं शामिल है?

    <p>खुदकुशी</p> Signup and view all the answers

    भारत में आत्महत्या की घटना कितने मिनट में होती है?

    <p>हर 6 मिनट</p> Signup and view all the answers

    सामाजिक विकास में शामिल नहीं होने वाले सामाजिक समूह कौन से हैं?

    <p>श्रीमंत</p> Signup and view all the answers

    भारतीय महिलाओं पर शारीरिक और मानसिक शोषण का प्रतिशत क्या है?

    <p>19%</p> Signup and view all the answers

    मानव अधिकारों का उच्चतम रूप किसे माना जाता है?

    <p>नैतिक अधिकार</p> Signup and view all the answers

    कौटुंबिक हिंसाचार की शिकार होने वाली विहिताओं का प्रतिशत क्या है?

    <p>60%</p> Signup and view all the answers

    मानव अधिकारों के उल्लंघन का एक उदाहरण क्या है?

    <p>सोने का अधिकार</p> Signup and view all the answers

    लैंगिक शोषण की घटनाओं में सबसे अधिक प्रतिशत क्या है?

    <p>30.4%</p> Signup and view all the answers

    स्वयंसेवी संस्थाओं का मुख्य कार्य क्या है?

    <p>मानवाधिकारों का संरक्षण</p> Signup and view all the answers

    किस अधिकार को मानवाधिकारों की सूची में शामिल नहीं किया जाता?

    <p>ड्राइविंग का अधिकार</p> Signup and view all the answers

    भारत में हुंडाबळी की घटनाओं का प्रतिशत क्या है?

    <p>4.6%</p> Signup and view all the answers

    निवडक राज्यों में लैंगिक शोषण की सबसे अधिक घटनाएँ किस राज्य में हैं?

    <p>मध्यप्रदेश</p> Signup and view all the answers

    मानव अधिकारों की वैश्विक जाहीरनामा में कौन सा अधिकार नहीं शामिल है?

    <p>प्रकृति का संरक्षण</p> Signup and view all the answers

    भारत में मानव अधिकारों की रक्षा के लिए कौन सा तंत्र स्थापित किया गया है?

    <p>अंतरराष्ट्रीय अदालत</p> Signup and view all the answers

    भारत में अपहरण की घटनाओं की संख्या कितनी है?

    <p>54492</p> Signup and view all the answers

    भारत में किस वर्ष राष्ट्रीय मानवाधिकार आयोग की स्थापना की गई?

    <p>1993</p> Signup and view all the answers

    कौन सा डेटा महिला मानवाधिकारों के उल्लंघन से संबंधित है?

    <p>ऊपर दिए गए सभी</p> Signup and view all the answers

    आणि-बंदी के दौरान नागरिकों के कितने अधिकारों को स्थगित किया गया था?

    <p>व्यक्तिगत स्वातंत्र्य और आयोगिक अधिकार</p> Signup and view all the answers

    मानव अधिकारों के उल्लंघन के खिलाफ क्या करना चाहिए?

    <p>स्वयंसेवी संस्थाओं की मदद करना</p> Signup and view all the answers

    जयप्रकाश नारायण ने किस संगठन की स्थापना की थी?

    <p>पीपल्स युनियन्स फॉर सिव्हिल लिबर्टीज</p> Signup and view all the answers

    महिलाओं के मानवाधिकार संरक्षण का मुख्य उद्देश्य क्या है?

    <p>समाज में जागरूकता बढ़ाना</p> Signup and view all the answers

    मानव अधिकारों के क्या मुख्य स्रोत्र हैं?

    <p>संविधान और अंतरराष्ट्रीय संधियाँ</p> Signup and view all the answers

    महिलाओं के अधिकारों की रक्षा के लिए कौन सा उपाय महत्वपूर्ण है?

    <p>जागरूकता बढ़ाना</p> Signup and view all the answers

    किस प्रकार की तक्रार में सबसे अधिक संख्या मार्च 2010 में राष्ट्रीय मानवाधिकार आयोग में दर्ज की गई थी?

    <p>लैंगिक शोषण</p> Signup and view all the answers

    भारतीय सरकार ने महिलाओं के अधिकारों के उल्लंघन को रोकने के लिए क्या उपाय किए हैं?

    <p>कानूनी सहायता</p> Signup and view all the answers

    सत्तावादी शासन के दौरान कितने सामाजिक कार्यकर्ताओं को गिरफ्तार किया गया?

    <p>150,000</p> Signup and view all the answers

    मानव अधिकारों के संदर्भ में कौन सा अधिकार मौलिक नहीं है?

    <p>ऐशोआराम का अधिकार</p> Signup and view all the answers

    नियमित मानवाधिकार उल्लंघनों से पीड़ित महिलाओं की सहायता के लिए कौन सी संस्था कार्यरत हैं?

    <p>स्वयंसेवी संस्थाएँ</p> Signup and view all the answers

    किसी व्यक्ति का प्राकृतिक अधिकार किसे कहा जाता है?

    <p>जीवित रहने का अधिकार</p> Signup and view all the answers

    भारत में सरकार के पास मानवाधिकारों की रक्षा के लिए किस प्रकार का कानून है?

    <p>प्रभावहीन कानून</p> Signup and view all the answers

    किस आयोग के तहत मार्च 2012 तक महाराष्ट्र में 8654 तक्रारें दाखिल की गई थीं?

    <p>राज्य मानवाधिकार आयोग</p> Signup and view all the answers

    भारत में कितनी घटनाएँ मानवाधिकार उल्लंघन से संबंधित हैं?

    <p>321,913</p> Signup and view all the answers

    मानवी हक्कांचा मिळालेला दर्जा कशामुळे अस्तित्वात येतो?

    <p>मानवाच्या जन्माने</p> Signup and view all the answers

    किसकी स्थापना सामाजिक जन जागरूकता के लिए की गई थी?

    <p>सभी उपरोक्त</p> Signup and view all the answers

    आणि-बंदी के दौरान कितने प्रकरणों का निपटारा किया गया था?

    <p>3706</p> Signup and view all the answers

    मानवी हक्कांचे उल्लंघन कशामुळे होते?

    <p>शासनाच्या दडपशाहीमुळे</p> Signup and view all the answers

    भारत में महिलाओं के लिए असुरक्षा का सबसे बड़ा कारण क्या है?

    <p>सामाजिक जागरूकता की कमी</p> Signup and view all the answers

    समाजातील कोणत्या घटकांचे मानवी हक्क सर्वाधिक पायदळी तुडवले जातात?

    <p>भिकाऱ्यांची</p> Signup and view all the answers

    भारत में मानवाधिकारों के उल्लंघन की अवधि किस समय से शुरू हुई?

    <p>ब्रिटिश दौर में</p> Signup and view all the answers

    हजारों निरपराध नागरिकों का अमानवीय व्यवहार किस दौरान हुआ?

    <p>आणि-बंदी के दौरान</p> Signup and view all the answers

    मानवी हक्कांच्या संदर्भात 'आंतरराष्ट्रीय स्तरावर' कोणती संघटना काम करीत आहे?

    <p>संयुक्त राष्ट्र संघटना</p> Signup and view all the answers

    मानवी हक्कांची संकल्पना कधीपासून अस्तित्वात आहे?

    <p>ग्रीक काळात</p> Signup and view all the answers

    किस प्रकार के मामलों में 240 तक्रारें दर्ज की गई थीं?

    <p>हुंडा</p> Signup and view all the answers

    भारत में मानवाधिकारों के संरक्षण हेतु प्रमुख संगठन नहीं है?

    <p>विश्व स्वास्थ्य संगठन</p> Signup and view all the answers

    मतविभागातील संघर्ष साठी कोणते हक्क महत्त्वाचे मानले जातात?

    <p>नैसर्गिक हक्क</p> Signup and view all the answers

    मानवी हक्कांच्या उल्लंघनामध्ये कोणता घटक समाविष्ट आहे?

    <p>बालकामगार</p> Signup and view all the answers

    किसी विशेष अवधि में हजारों लोगों को गिरफ्तार करने का श्रेय किसकी ओर है?

    <p>इंदिरा गांधी</p> Signup and view all the answers

    मानवी हक्क यांची व्याख्या कशावर आधारित आहे?

    <p>नैसर्गिक कानूनावर</p> Signup and view all the answers

    मानवी हक्कांच्या रक्षणासाठी स्थानिक स्तरावर कोणती संस्था कार्यरत आहे?

    <p>राष्ट्रीय मानवाधिकार आयोग</p> Signup and view all the answers

    मानवी हक्कांना काय संरक्षण मिळाले आहे?

    <p>कायदेशीर संरक्षण</p> Signup and view all the answers

    मानवी हक्कांचे उल्लंघन थांबविण्याचे कोणते प्रेरणास्त्रोत आहेत?

    <p>स्वयंसेवी संस्था</p> Signup and view all the answers

    धार्मिक मतभेदांमध्ये मानवी हक्कांचे उल्लंघन कसे होते?

    <p>व्यक्तिगत असहिष्णुतेमुळे</p> Signup and view all the answers

    मानवी हक्कांच्या संदर्भात 'व्यक्तित्वाचा विकास' साधण्यासाठी काय आवश्यक आहे?

    <p>इतरांच्या हक्कांचा आदर</p> Signup and view all the answers

    भारतीय संविधानानुसार कोणत्या घटकांना मानवी हक्कांचा भंग होतो?

    <p>दलित, आदिवासी आणि शोषित घटकांना</p> Signup and view all the answers

    राज्य मानव अधिकार आयोगाचे प्रमुख कार्य कोणते आहे?

    <p>मानवी हक्कांचे संरक्षण करणे</p> Signup and view all the answers

    मानव अधिकार आयोग किती राज्यांमध्ये स्थापन झाले आहेत?

    <p>14 राज्यांमध्ये</p> Signup and view all the answers

    आत्महत्यांवर कशामुळे नियंत्रण ठेवले जाऊ शकते?

    <p>मानवी हक्कांच्या सुधारणेमुळे</p> Signup and view all the answers

    जात पंचायत कायदा का बंधनकारक असतो?

    <p>कारण तो त्यांच्याद्वारे केलेला निर्णय आहे</p> Signup and view all the answers

    हुंडा प्रथा भारतीय महिलांसाठी कोणत्या प्रकारचे परिणाम करतो?

    <p>त्यांच्यावर कौटुंबिक हिंसाचार वाढवितो</p> Signup and view all the answers

    सर्वात जास्त भूमिका कोणती आहे जी महिलांची मानवी हक्कांची उल्लंघन करते?

    <p>घरगुती हिंसाचार</p> Signup and view all the answers

    कशामुळे आदिवासी आणि दलित वर्ग आपल्या मानवी हक्कांपासून वंचित आहेत?

    <p>शिक्षणाच्या अभावामुळे</p> Signup and view all the answers

    महाराष्ट्रात राज्य मानव हक्क आयोगाचे अस्तित्व कसे आहे?

    <p>निष्क्रिय आहे</p> Signup and view all the answers

    महिलांच्या सुरक्षिततेसाठी काय आवश्यक आहे?

    <p>सर्व विकल्प योग्य आहेत</p> Signup and view all the answers

    शेतमजूरांच्या मानवी हक्कांचे उल्लंघन कोणत्या परिस्थितीत होते?

    <p>अर्थिक संकटामध्ये</p> Signup and view all the answers

    आदिवासी आणि दलितांसाठी मानवी हक्कांचे संरक्षण का आवश्यक आहे?

    <p>सर्व पर्याय योग्य आहेत</p> Signup and view all the answers

    किती वेळात भारतात एक महिलेवर बलात्कार केला जातो?

    <p>प्रति 20 मिनिटे</p> Signup and view all the answers

    कशामुळे भारतीय समाजात मानवी हक्कांकडे लक्ष देण्यात कमी आहे?

    <p>शिक्षणाच्या अभावामुळे</p> Signup and view all the answers

    Study Notes

    मानवी हक्क आणि स्वयंसेवी संघटना

    • मानवी हक्कांचा अर्थ व व्याख्या समाविष्ट आहे
    • मानव अधिकाराचे महत्त्व आणि जागतिक पार्श्वभूमी स्पष्ट केले आहे
    • वैश्विक जाहीरनामा, मानव अधिकाराचे वर्गीकरण, आणि मानव अधिकारांचे रक्षण करणाऱ्या राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय स्वयंसेवी संस्थांचे कार्य दर्शविले आहे
    • भारतीय राज्यघटनेतील तरतूदी आणि प्रशासकीय यंत्रणा स्पष्ट करून दिल्या आहेत
    • महिलांवरील अत्याचाराचे स्वरूप आणि त्यांच्या मानवी हक्कांचे उल्लंघन यावर प्रकाश टाकले आहे.
    • भारत आणि महिलांवरील अत्याचाराचे विविध प्रकार (सामूहिक बलात्कार, हुंडाबळी, ऑनर किलिंग, आदि.) विशद केले आहेत
    • समाजात मागास, आदिवासी, दुर्बल, वंचित लोकांच्या समस्यांकडे लक्ष वेधले आहे
    • स्वयंसेवी संघटना ही मागास व शोषित घटकांना सहाय्य करण्याचे काम करतात. ते अनाथ, बेघर, अपंग, यांना मदत करण्याचे काम करीत आहेत
    • संघटना सत्ते, संपत्ती व प्रतिष्ठा नसतानाही शोषितांना मदत करीत आहेत
    • संघटना राज्याच्या समांतर व्यवस्था निर्माण करण्याचे काम करत आहेत
    • सर्वांना समान हक्क प्राप्त होण्यासाठी समाजात जागरूकता आणि एकत्रित कामगिरीचा वावर मांडणारे तत्व सांगतात
    • विविध प्रकारचे मानवी हक्क आणि त्यांचे महत्त्व आहे. या हक्कांच्या संरक्षणाचे कार्यकर स्वयंसेवी संस्था आणि प्रशासकीय यंत्रणा करतात.

    मानव अधिकार (Human Rights)

    • प्रत्येक व्यक्तीला समान अधिकार आहे जे जन्मतः प्राप्त झाले आहेत
    • या अधिकाराचे सर्वत्र संरक्षण आवश्यक आहे
    • मानवी जीवन जगण्यासाठी अन्न, वस्त्र आणि आश्रय मूलभूत गरज आहेत.
    • व्यक्तीचा स्वविकास हक्काशिवाय शक्य नाही
    • समाजातील सर्व घटकांचा समान अधिकार रक्षण करण्याची गरज आहे.
    • मानवी हक्काचे उल्लंघन करणारा राजकीय, सांस्कृतिक किंवा इतर कुठलाही प्रकारची दहशत आणि सर्व प्रकारची शोषणे थांबवण्याचा महत्त्वपूर्ण दायित्व आहे.
    • मानव अधिकाराचे संरक्षण आणि राबवणी करण्यासाठी विशिष्ट यंत्रणा आणि स्वयंसेवी संघटनांची भूमिका स्पष्ट केली आहे.

    मानवी हक्कांचे वर्गीकरण

    • नैसर्गिक अधिकार, नैतिक अधिकार आणि वैधानिक अधिकार इत्यादी
    • नैसर्गिक अधिकार जन्मतः प्रत्येक व्यक्तीला प्राप्त होतात.
    • नैतिक अधिकार व्यक्तिच्या नैतिक मूल्यांवर आधारित असतात.
    • वैधानिक अधिकार संविधान आणि कायद्याद्वारे प्राप्त केले जातात.

    मानवी हक्क आणि भारतीय राज्यघटनेतील तरतूदी

    • मानवी हक्काचा समावेश भारतीय राज्यघटनेत आहे.
    • भारत स्वातंत्र्यपूर्व आणि स्वातंत्र्यानंतर मानवी अधिकार आणि समानतेसाठी उपाययोजना करताना विविध स्वयंसेवी संघटना आणि प्रशासकीय यंत्रणा विकसित करीत आहे.

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    Description

    या क्विझमध्ये मानव हक्कांचे महत्त्व, त्यांची व्याख्या आणि जागतिक पार्श्वभूमी याबद्दल चर्चा केली आहे. यामध्ये भारतात महिलांवरील अत्याचार, आदिवासी आणि मागास घटकांच्या समस्यांची माहिती तसेच स्वयंसेवी संघटनांचे कार्य समाविष्ट आहे.

    More Like This

    Evolution of Human Rights Protection
    14 questions
    Human Rights Advocacy in International NGOs
    12 questions
    Human Rights and Interdependence Quiz
    42 questions
    Use Quizgecko on...
    Browser
    Browser