Podcast
Questions and Answers
Soğuk suya elinizi soktuğunuzda hangi fizyolojik tepki gözlemlenir?
Soğuk suya elinizi soktuğunuzda hangi fizyolojik tepki gözlemlenir?
Aşağıdakilerden hangisi klasik koşullanma sürecine örnek değildir?
Aşağıdakilerden hangisi klasik koşullanma sürecine örnek değildir?
Aşağıdakilerden hangisi klasik koşullanmanın bir parçası olarak görülebilir?
Aşağıdakilerden hangisi klasik koşullanmanın bir parçası olarak görülebilir?
Klasik koşullanmanın hangi aşamasında, önceden tarafı olmayan bir uyarana tepki oluşmaya başlar?
Klasik koşullanmanın hangi aşamasında, önceden tarafı olmayan bir uyarana tepki oluşmaya başlar?
Signup and view all the answers
Deneyde zil sesine tepki olarak gözlemlenen büzülme olayı hangi mekanizmaya dayanmaktadır?
Deneyde zil sesine tepki olarak gözlemlenen büzülme olayı hangi mekanizmaya dayanmaktadır?
Signup and view all the answers
Ödül almayan fareler labirenti nasıl öğrenmiştir?
Ödül almayan fareler labirenti nasıl öğrenmiştir?
Signup and view all the answers
Tolman ve Honzik'in deneyleri sonucunda ödüllendirilmemiş farelerde hangi değişiklik gözlemlenmiştir?
Tolman ve Honzik'in deneyleri sonucunda ödüllendirilmemiş farelerde hangi değişiklik gözlemlenmiştir?
Signup and view all the answers
Ödül almayan fareler için denemelerde ne tür bir öğrenme gerçekleşmiştir?
Ödül almayan fareler için denemelerde ne tür bir öğrenme gerçekleşmiştir?
Signup and view all the answers
Hangi grup fareler labirenti öğrenmesine rağmen bunu göstermek için bir neden bulamamıştır?
Hangi grup fareler labirenti öğrenmesine rağmen bunu göstermek için bir neden bulamamıştır?
Signup and view all the answers
Deneyde ödül kutusuna yiyecek bırakılmasının amacı nedir?
Deneyde ödül kutusuna yiyecek bırakılmasının amacı nedir?
Signup and view all the answers
Pavlov'un koşullu öğrenme modelindeki temel kavram nedir?
Pavlov'un koşullu öğrenme modelindeki temel kavram nedir?
Signup and view all the answers
Rescorla'nın bilişsel bakış açısına göre, koşullu uyarıcı neyi sağlar?
Rescorla'nın bilişsel bakış açısına göre, koşullu uyarıcı neyi sağlar?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi Pavlov'un deneylerine girmeyen bir unsurdur?
Aşağıdakilerden hangisi Pavlov'un deneylerine girmeyen bir unsurdur?
Signup and view all the answers
Koşullu uyarıcı ile koşulsuz uyarıcı arasındaki ilişkiyi tanımlayan kavram hangisidir?
Koşullu uyarıcı ile koşulsuz uyarıcı arasındaki ilişkiyi tanımlayan kavram hangisidir?
Signup and view all the answers
Rescorla'nın farelerle yaptığı deneyin temel amacı nedir?
Rescorla'nın farelerle yaptığı deneyin temel amacı nedir?
Signup and view all the answers
Uyarıcı genellemesi ile ilgili doğru olan hangisidir?
Uyarıcı genellemesi ile ilgili doğru olan hangisidir?
Signup and view all the answers
Pavlov'un köpeklerinin tepkilerini gözlemlediğimizde, hangi süreç bu durumda önemli bir rol oynamaktadır?
Pavlov'un köpeklerinin tepkilerini gözlemlediğimizde, hangi süreç bu durumda önemli bir rol oynamaktadır?
Signup and view all the answers
Ayırt etme kavramı, organizmanın hangi yeteneğiyle ilgilidir?
Ayırt etme kavramı, organizmanın hangi yeteneğiyle ilgilidir?
Signup and view all the answers
Pavlov'un deneylerinde köpekler neden sahte zil sesine tepki veriyordu?
Pavlov'un deneylerinde köpekler neden sahte zil sesine tepki veriyordu?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi koşullu tepkinin ortaya çıkmasında önemli bir faktördür?
Aşağıdakilerden hangisi koşullu tepkinin ortaya çıkmasında önemli bir faktördür?
Signup and view all the answers
Edimsel koşullanmada olumsuz pekiştirmenin etkisi nedir?
Edimsel koşullanmada olumsuz pekiştirmenin etkisi nedir?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi ceza ile olumsuz pekiştirmenin arasındaki farklardan biridir?
Aşağıdakilerden hangisi ceza ile olumsuz pekiştirmenin arasındaki farklardan biridir?
Signup and view all the answers
Olumsuz pekiştirme ile ilgili olarak hangisi doğrudur?
Olumsuz pekiştirme ile ilgili olarak hangisi doğrudur?
Signup and view all the answers
Pekiştirme ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Pekiştirme ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Signup and view all the answers
Edimsel koşullanmada hangi durum organizma için ceza niteliği taşır?
Edimsel koşullanmada hangi durum organizma için ceza niteliği taşır?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi olumsuz pekiştirmenin sonuçları arasında yer almaz?
Aşağıdakilerden hangisi olumsuz pekiştirmenin sonuçları arasında yer almaz?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi pekiştiricilerin kullanılmasına dair bir yanlıştır?
Aşağıdakilerden hangisi pekiştiricilerin kullanılmasına dair bir yanlıştır?
Signup and view all the answers
Pekiştirme sürecinin ana amacı nedir?
Pekiştirme sürecinin ana amacı nedir?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi pekiştirme yöntemi ile ilgili yanlış bir ifade içerir?
Aşağıdakilerden hangisi pekiştirme yöntemi ile ilgili yanlış bir ifade içerir?
Signup and view all the answers
Pekiştirme ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Pekiştirme ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Signup and view all the answers
Study Notes
Öğrenme
- Öğrenme, bir şeyi nasıl yapılacağını öğrenmektir.
- Davranışta tekrar veya yaşantı yoluyla meydana gelen oldukça kalıcı bir değişikliktir.
- Oldukça kalıcı değişiklik, belleğin bir parçasıdır.
- Beyindeki fiziksel değişiklikler öğrenmeyle ilişkilidir.
- Hatırlama yeteneğimiz olmadan hiçbir şey öğrenemeyiz.
- Güçlü bir şekilde öğrenilen her şey, bellekte belirli bir yerde daima mevcuttur (geri getiremeyiz ama oradadır).
- Tekrarlanan yaşantılardan kaçınmak için davranışlarımızı değiştiririz.
- Öğrenme süreci, beynin genetik kodu tarafından kontrol edilen fiziksel değişikliklerden oluşur.
- Öğrenme, biyolojik süreçlere bağlıdır ve tekrarlarla ilgili değildir, (örneğin; yürümek, genetik koda bağlıdır ve tekrarlarla ilgili değildir).
Klasik Koşullanma
- Köpeklerin salya salgılamaları gerekmediği zamanlarda da salya salgılamaları, klasik koşullanma örneğidir.
- Koşullanma, istemsiz refleks benzeri tepkileri, doğal uyarıcıdan farklı bir uyarıcıya tepki vermeyi öğrenmektir.
- Koşulsuz, öğrenilmemiş, doğal olarak ortaya çıkan bir durumdur.
- Koşulsuz uyarıcı, istemsiz tepkiye yol açan uyarıcıdır (örn. yiyecek). -Nötr uyarıcı: Salya salgılamayı etkilemeyen bir uyarıcıdır (örneğin; zil sesi).
- Koşullu uyarıcı: Başlangıçta etkisiz olan, fakat koşulsuz uyarıcıyla eşleştirildikten sonra koşullu tepkiye yol açan uyarıcıdır (örn. zil sesi).
- Koşullu tepki: Koşullu uyarıcıya verilen öğrenilmiş tepkidir (örn. salya).
- Öğrenme, nötr bir uyarıcının koşulsuz uyarıcıyla tekrar tekrar eşleştirilmesi yoluyla aynı tür refleks tepkiye neden olmasıyla meydana gelir.
- Bu süreç, tekrar tekrar tekrarlayan bir işlemdir (tecrübeyle öğrenme).
- Köpeklerin sindirim sistemi üzerine çalışan Pavlov, köpeğin ağzından salyanın akmasını fark edip, klasik koşullanma kanunlarını keşfetmiştir.
Klasik Koşullanma İlkeleri
- Koşullu uyarıcı, koşulsuz uyarıcıdan önce gelmelidir.
- Koşulsuz uyarıcı ve koşullu uyarıcının verilme zamanları birbirine çok yakın olmalıdır.
- Koşullama gerçekleşmeden önce nötr uyarıcı, koşulsuz uyarıcı ile birkaç kez eşleştirilmelidir.
- Koşullu uyarıcı belirgin olmalı ve diğer uyarıcılardan farklılaşmalıdır.
Klasik Koşullanma Örnekleri
- Hava üflenen gözlerin kırpılması
- TV'de yiyecek göründüğünde ağızdan salyanın akması
- Dişçi aletinin tiz sesiyle oluşan mide bulantısı
- Bebek arabasına binmeyi öğrenme
- Limon görünce ağzın sulanması
- Yiyeceklerle ilgili öğrenilenlerin çoğunun klasik koşullanma türlerinden oluştuğu
Sönme
- Pavlov, köpeklerine gerçek koşullu uyarıcıdan sonra yiyecek vermeyi durdurmuş ve koşullu tepki (salya salgılaması) kademeli olarak sonlanmıştır.
- Koşulsuz uyarıcı olmaksızın koşullu uyarıcının tek başına verilmesiyle koşullu tepki (salya) azalarak kaybolur.
- Bu olaya "sönme" denir.
- Bu süreç, koşullu uyarıcının koşulsuz uyarıcıyla ilişkisinin zayıfladığını gösterir.
Yüksek Dereceden Koşullanma
- Güçlü bir koşullu uyarıcının nötr bir uyarıcıyla eşleştirilmesi sonucu nötr uyarıcının da koşullu uyarıcıya dönüşmesi, yüksek derecede koşullanma olarak adlandırılır.
- Önceden nötr olan uyarıcı ikinci bir koşullu uyarıcı haline gelebilir.
- Nötr uyarıcı, koşullu uyarıcı ve koşullu tepkiler bir kaç kez tekrarlanır ve sonucu yeni koşullu uyarıcı meydana getirir.
Edimsel Koşullanma
- Tüm organizmalar, istemli ve istemsiz davranışlar sergileyebilir.
- Otomatik istemsiz davranışlar ortaya çıktığı için bir öğrenme türüdür.
- İstemli davranışa uygulanan öğrenme tarzıdır.
- İstendik tepkileri nasıl öğrendiğimizi kapsar.
- İyi/kötü sonuçların davranışları etkilediğini gösterir
Thorndike ve Skinner'ın Katkıları
- Engellenmiş kediler ve Thorndike'ın etki yasası
- Kedilerin kutunun kolunu tesadüfen açması, yiyeceğe ulaşıp kaçma çabası (tecrübeyle öğrenme)
- Kol uyarıcı, kaçma davranışı ve yiyecek sonuçtur.
- Sürekli kolu açmak, yiyeceğe ulaşma süresinin hızlanması.
Pekiştirme Kavramı
- "Benim çıkarımım ne olacak?", pekiştirme kavramını temsil eder. Güçlendirmek anlamına gelir.
- Davranışın tekrar olma olasılığını artıran herhangi bir durumdur (örn. yiyecek, para, vs).
- Organizmanın haz almasına neden olan herhangi bir durum.
- Hoşa gitmeyen şeyler (mesela; bulaşıkları yıkama, vs).
- Pekiştirme, öğrenmenin anahtarıdır.
Birincil ve İkincil Pekiştiriciler
- Birincil pekiştireçler, temel ihtiyaçları karşılayan, organizmayı belirli yönlerde harekete geçiren ve öğrenmeye yönlendiren öğrenilmemiş uyarıcılardır.
- Örnek: Yiyecek, su, uyku, cinsellik, korunma, dokunma, fiziksel acı.
- Bebek ve çocuklar kolaylıkla birincil pekiştireçlerle pekiştirilebilirler.
- İkincil pekiştireçler, geçmişte birincil pekiştireçlerle ilişkilendirilen ve pekiştireç özellik kazanmış uyarıcılardır.
- Örnek: Saygı, takdir, para, not, alkış, olumlu etkinlikler, film, bilgisayar oyunu, aferin
Olumlu ve Olumsuz Pekiştirme
- Olumlu pekiştirme, hoşa giden bir uyarıcının konulmasıyla, belli bir davranışın tekrarlanma olasılığını artırma durumudur (örn. ödül, takdir).
- Olumsuz pekiştirme, hoşa gitmeyen bir uyarıcının ortamdan kaldırılmasıyla (çıkarma) belli bir davranışın tekrarlanma olasılığını artırma durumudur (örn. acıdan kaçınmak için davranmak).
Pekiştirme Tarifeleri
- Pekiştirme zamanlamasının öğrenmeyi hızlandırma ile ilişkisini gösteren tarifeler. -Sürekli pekiştirme: her davranış için pekiştirme uygulanır.
- Kısmi pekiştirme: her davranış için pekiştirme uygulanmaz.
- Sabit aralıklı pekiştirme: belirli zaman aralıkları ile pekiştirme.
- Değişken aralıklı pekiştirme: değişken zaman aralıkları ile pekiştirme.
- Sabit oranlı pekiştirme: belirli sayıda davranış için pekiştirme.
- Değişken oranlı pekiştirme: değişken sayıda davranış için pekiştirme.
Ceza
- Bir davranışın tekrarlanma olasılığını azaltan herhangi bir olay ya da uyarıcı.
- Pekiştirmenin tersidir ve istenmeyen davranışların tekrarlanma oranını düşürmeye yarar.
- Çıkarılan pekiştireç hoşa giden bir şey olan "uygulama yoluyla ceza" ve ortamdan kaldırılarak cezalandırılabilen bir durum olan "çıkarma yoluyla ceza" olarak adlandırılır.
- Olumsuz pekiştirmenin zıttıdır.
Şiddetli Ceza
- Cezalandırma, davranışın yerine kaçınmayı teşvik eder.
- Cezalandırılan davranış yerine, cezalandıran kişiden kaçınmayı teşvik eder.
- Olumsuz duygu ve davranışların, korku, kaygı, ve saldırganlık gibi öğrenilmesine sebep olabilir.
Ceza Verme Yöntemleri
- Ceza, cezalandırılmak istenen davranışın hemen ardından verilmelidir.
- Ceza tutarlı olmalıdır.
- Yanlış davranış cezalandırılırken, mümkün olduğunca doğru davranışlar pekiştirilmelidir.
Gözleyerek Öğrenme
- Bir modelin davranışlarını izleyerek, yeni davranışlar öğrenme.
- Modellerin davranışları, taklit etme ve gözlem yoluyla öğrenme biçimidir.
- İnsanlarda gözlem yoluyla öğrenme, çevredeki insanları ve olayları izleyerek öğrenilebilir ve davranış değişikliklerine yol açabilir.
- Öğrenme sürecinde pekiştirme gerekli değildir.
Bilişsel Öğrenme Kuramı
- Davranışı etkileyen zihinsel süreçleri içeren öğrenme türüdür.
- Öğrenme, gözlem ve deneyim yoluyla zihinsel süreçlerden oluşur.
- Öğrenme, deneyimlere ek olarak, düşünme, akıl yürütme ve bilgi işleme dahil zihinsel aktiviteleri de kapsar.
- Zihinsel yapılar bilgi işleme süreci olarak değerlendirilmelidir.
- Tolman ve Honzik, gizli öğrenme üzerine çalışmalar yapmıştır (labirentte giden farenin deneyleri).
- Köhler, bilişsel öğrenme üzerine çalışmıştır (sempanzelerin problem çözme yetenekleri üzerine).
- Seligman, öğrenilmiş çaresizlik üzerine çalışmıştır (kedilerin problem çözme yetenekleri üzerine).
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Bu quiz, klasik koşullanma süreci ve Pavlov'un deneyleri ile ilgili temel kavramları test etmektedir. Farklı deneyler ve öğrenme süreçleri hakkında sorular yer almaktadır. Klasik koşullanmanın aşamaları ve öğrenme türleri üzerine bilgi sahibi olanlar için uygundur.
